Ministri i Kulturës, Kujtim Gashi këtë muaj ka emëruar këshillin e ri drejtues në Galerinë Kombëtare të Kosovës duke ndërprerë kështu mandatin katërvjeçar të këshillit të deritanishëm, shkruan KultPlus.
Sipas këtij vendimi përbërja e këshillit të ri përfshin Zake Prelvukajn, piktore, Driton Axhanin, Xhevdet Pantinan, piktor, Malbora Krajkun, klarinetiste, Arjeta Miftarin, skulptore, Enver Hoxhan, piktor dhe Arlinda Hajrullahun si përfaqësuese e MKRS-së, ndërsa do të mbesin pa i përfunduar edhe dy vite të mandatit të tyre ish-anëtarët Esat Valla (piktor), Nexhat Krasniqin-Nekrën (karikaturist), Ismet Jonuzin (skulptor), Afrim Spahiu (drejtor fotografie), Adriana Marku-Sedaj (skulptore), Luan Shllaku (nga shoqëria civile) e Kimete Berisha, përfaqësuese e MKRS-së./ KultPlus.com
Qendra Multimedia do të organizoi një mbrëmje letrare me shkrimtaren shkodrane Elona Çuliq në kuadër të rezidencës letrare “Prishtina nuk ka lum” , shkruan KultPlus.
Elona është duke qëndruar në Prishtinë gjatë muajit nëntor ndërsa në fund të këtij muaji do sjellë edhe mbrëmjen letrare për publikun e kryeqytetit. Elona Çuliq është një shkrimtare e re në moshë por me një stil të veçantë të poezisë.
Ajo është e lindur në Shkodër. Rrugëtimi i saj ka filluar si nxënëse në Shkollën e Muzikës “Prenkë Jakova” për piano, duke vazhduar liceun për gjuhën frënge, për t’i përmbyllur me studime te thelluara më pas në Psikologji Organizative dhe Shkollore.
Ajo thotë se burimi i inspirimit të saj janë poezia, fotografimi, biçikleta, hapësira, njeriu, kafshët, pema, hana, rrënja, pra çdo gjë që përbën përditshmërinë e njeriut./ KultPlus.com
Me 22 nëntor 1908, përfundoi punimet Kongresi i Manastirit, i cili, e miratoi alfabetin latin të gjuhës shqipe, të propozuar nga Shoqëria “Bashkimi”.
Ky Kongres, shënon njërën nga lëvizjet më emancipuese të kulturës shqiptare. Sepse, vendimet e tij, ishin tejet të dobishme, dhe i dhanë shtytje të fuqishme zhvillimit të shkrimit dhe arsimit shqip, por edhe lëvizjeve kombëtare.
Po ashtu, kjo veprimtari titanike, ndikoi në procesin e Pavarësinë Kombëtare, të shpallur katër vite pas, më 1912.
Kongresi i Manastirit (1908), me kryetar të komisionit poetin kombëtar, Gjergj Fishtën, mbetet njëra nga ngjarjet më madhore të kulturës shqiptare. Në këtë Kongres, morën pjesë delegatë nga të gjitha trojet shqiptare, dhe në përbërje kishte figura të rëndësishme atdhetare të kohës, siç ishin: Ndre Mjeda, Mithat Frashëri, Luigj Gurakuqi, dhe shume të tjerë.
Ky Kongres i dha vulë identitetit europian te shqiptareve, dhe njëkohësisht, i shpartalloi tendencat joeuropiane, të cilat çonin krye herë pas here ndër ne.
Ky kongres, si i tillë, në planin kulturor, kombin shqiptar e lidhi përjetësisht me Europën.
Nëse tipar thelbësor i një aksh identiteti është gjuha, atëherë shkrimi, alfabeti, është esenca e këtij identiteti.
Shkrimi është dëshmi e emancipimit dhe qytetërimit.
Shkrimi shqip, i mbijetoi një katrahure të vërtetë, sidomos gjatë shekujve të errët të sundimit osman, kur u ndalua. Kjo u bë e mundur, në saje të dashnisë që treguan për të: Buzuku, Budi, Bogdani, Bardhi, dhe shumë e shumë titanë të tjerë.
Sot, përjetësisht, duhet të jemi krenar me heronjtë e kulturës, guximtarë e përparimtarë, të cilët na lanë këtë pasuri kaq të vlefshme, shënjues të identitetit tonë.
Brezat tanë dhe ata që do të vijnë, e kanë për detyrë ta ruajnë dhe ta trashëgojnë këtë pasuri.
Fjalët e Fishtës në këtë Kongres, janë kumbues dhe të vlefshme për secilën kohë- janë këshilla që na bëjnë më të ndërgjegjshëm dhe më të përgjegjshëm- edhe përpara sfidave që kemi sot, si komb, gjuhë dhe kulturë.
“Cila zemër prej shqiptari do të qëndrojë e pabindur përpara kësaj dite të shenjtë, që nuk e kemi shojtur prej 500 vjet! Jo kurrë! Do të jetë turp i madh që të kthehemi si erdhme përveç që do të qeshemi nga bota e huej, por do të shtimë popullin në dëshprim.”
Vendimet e këtij Kongresi, duhet të shërbejnë si udhërrëfim për shqiptarët e përhershëm. Dhe sidomos për të sotmit: për ata që janë ligështuar, për ata që i ka kapluar amnezia historike, dhe për ata që i ka rrëmbyer dalldia kozmopolite./ KultPlus.com
Më 17 nëntor janë hapur edhe zyrtarisht “Javët e kulturës shqiptare në Austri”.
Të shndërruara tanimë në traditë, “Këshilli Koordinues i Shoqatave Shqiptare në Austri” në bashkëpunim me shoqatat tjera shqiptare të cilat veprojnë në shtetin austriak dhe përkrahjen e partnerëve të ndryshëm, arriti të organizojë aktivitete nga më interesantet dhe më të larmishmet me qëllim të përfaqësimit dhe prezantimit dinjitoz të kulturës shqiptare dhe njëherësh integrimit të komunitetit shqiptar në Austri.
Hapja solemne e këtij aktiviteti u bë në Gebietsbetreuung të Vjenës me hapjen e ekspozitës “Muscle Memorie’’ të krijuesit shqiptar Jakup Ferri.
Të pranishëm ishin rreth 300 persona në mesin e të cilëve edhe përfaqësues të Ambasadës së Kosovës dhe Shqipërisë në Vjenë si dhe përfaqësues të ministrisë së Diasporës së Kosovës.
Të gjithë u pritën me pije dhe ushqime tradicionale shqiptare, të sponsorizuara nga kompani shqiptare që veprojnë në Vjenë si dhe të sjellura edhe nga vet Kosova, poashtu edhe me pijen tradicionale austriake verën e vluar.
Ekspozitën e udhëhoqën moderatorët nga Kosova dhe Shqipëria Fjolla Doli dhe Franc Jakova, kurse fjalën hapëse e pati nikoqiri i mbrëmjes udhëheqësi i Gebiets Betreuung Christoph Gollner dhe gjithashtu kryetari i Këshillit Koordinues Ermal Vejsa.
Kuratorja e mbrëmjes ishte Stephanie Friedrich e cila bëri përshkrimin dhe prezantoni veprat dhe vet artistin Jakup Ferri.
Veprat e tij u sollën në Vjenë enkas nga galeria e tij në Amsterdam për “Javët e kulturës shqiptare”në Austri.
Mbrëmja vazhdoi me muzikën e veçantë të kompozitorit të ri, artistit Visar Kasa dhe grupit të tij muzikor.
“Javët e kulturës shqiptare në Austri“ do të vazhdojnë edhe me aktivitete të tjera që do të zhvillohen ditëve në vijim.
Të gjitha këto realizohen falë bashkëpunimit me Ministrinë e Diasporës së Kosovës, ambasadën e së Shqipërisë në Austri, ambasadën e Kosovës në Austri, Rrjetin e Bizneseve Shqiptare në Evropë, firma me pronarë shqiptar që veprojnë në Austri, vullnetar dhe aktivistë të Këshillit Koordinues të Shoqatave Shqiptare në Austri./ KultPlus.com
Të gjithë e kemi dëgjuar këngën “Moj e bukura More”, një ndër lirikat më të bukura të shkruara ndonjëherë për atdheun. Por pas këtyre vargjeve fshihet një histori e rrallë, e trishtë dhe e shprehur aq bukur sa rrallë herë mund të haset në këngët e asaj kohe.
Në shekullin XVI, një pjesë e banorëve të trojeve arbërore u detyruan të largoheshin nga aty drejt bregut tjetër të Adriatikut duke kërkuar atje paqen dhe lumturinë që në trojet e tyre pushtuesi turk po ia mohonte. Ata vinin nga Veriu dhe Jugu, nga Lindja dhe Perëndimi, nga fushat e malet e atyre trojeve me një bukuri të rrallë dhe shumë të lakmueshme dhe, veç të tjerash, bashkoheshin edhe në dhimbjen për lënien e atdheut.
Vuajtjet e përjetuara gjatë kësaj vale emigrimi përshkruhen më së miri në kronikat e kohës. Papa Piu II i shkruante Dukës së Burgonjës, Filipit: “Nuk mund t’i shohë njeriu pa derdhur lot këta refugjatë nëpër limanet e Italisë të uritur e të zhveshur, të shpërngulur nga vatrat e tyre që rrinë anës detit e ngrenë në qiell duart. Qajnë e vajtojnë në një gjuhë që s’ua marrim dot vesh.”
Në këtë dhimbje, duke kaluar ditët në vendet larg atdheut, nga shpirti i arbërve që u larguan nga Moreja, lindi një ndër elegjitë më të bukura, lirikat më të ndjeshme të shprehura në disa vargje të magjishme. “Moj e bukura More” mbetet edhe sot si lajtmotivi i dhimbjes shqiptare ndër shekuj, kur ata, të detyruar, i kthyen atdheut shpinën, por në të lanë zemrën, shkruan Konica.al. Dokument i kësaj kënge për herë të parë gjendet në dorëshkrimin e Kieutit botim i vitit 1708, më pas këtë material do ta ribotonte në librin e tij filologu arbëresh Dhimitër Kamarda (1821-1882), në vitin 1866. Në këtë lëndë është publikuar teksti i kësaj kënge i shkruajtur në shqip, por me alfabet grek:
Moj e bukura More,
si të lash e më s’të pash!
Si të lash, si të lash,
siç të gjeta ngë të lash!
Atje kam unë zotin At’,
atje kam unë zonjën Mëmë,
atje kam dhe tim vëlla,
gjithë mbuluar,
të gjithë mbuluar,
të gjithë mbuluar nën dhe!
Ah e bukura More!
Vogëlushja Ana Kodra ka realizuar dje provën e parë në skenën e Junior Eurovision 2017.
Kodra ka realizuar kësisoj provën e parë, e cila është komentuar si e suksesshme me Kodrën e cila ka përmirësuar aftësitë e saj vokale, diçka që shihet edhe në video.
Wiwibloggs, një prej portaleve që e përcjellë festivalin, e ka quajtur Anën një këngëtare në rritje dhe një konkurrente të fortë për këtë edicion të Eurovizionit për më të vegjlit, shkruan KultPlus.
Ana ka kënduar këngën “Don’t touch my tree”, ndërsa pos saj provën e parë e kanë realizuar këngët nga Armenia, Maqedonia, Qipro, Australia, Gjeorgjia dhe Bjellorusia.
Festivali do të mbahet me 26 nëntor 2017 në Gjeorgji, ndërsa janë gjithsej 16-të shtete pjesëmarrëse. / KultPlus.com
Emiranda Beka, nesër më 23 nëntor hapë ekspozitën e saj personale në Galerinë e Ministrisë së Kulturës “Qafa”, shkruan KultPlus.
“Ndërmjet pamundurës dhe paarritshmes”, është ekspozita që vjen e kuruar nga Ilir Muharremi, ndërsa financohet nga MKRS.
“Pikturat e artistes së re janë një vallëzim ngjyrash të pastra të krijuara nga spontaniteti, dhe shtrihen mbi një spektër të gjerë dhe të kontrollueshëm nga talenti i saj. Të gjitha objektet përcjellin emocion, sfidë dhe ndërmjet tyre e pamundura, e parritura përplasen mbi abstrakten dhe bëhen objektive…”, shprehet kuratori i kësaj ekspozite Ilir Muharremi.
Ekspozita hapet më 23 nëntor me fillim nga ora 19:00 në Galerinë e Ministrisë së Kulturës. Ndërsa do të qëndroj e hapur një muaj./ KultPlus.com
Sot në Maqedoni shqiptarët shënojnë 22 Nëntorin, Ditën e Alfabetit Shqip, i cili u unifikua 107 vjet më parë në Kongresin e Manastirit. Kjo festë është paralajmëruar të jetë tradicionale dhe sa më shumë të marrë jehonë në mbarë trevat shqiptare.
Kongresi i Manastirit u zhvillua mes 14-22 nëntorit të vitit 1908. Në të morën pjesë 50 delegatë nga 26 qytete të ndryshme, klube dhe shoqata. Në këtë Kongres u miratua vendimi që të pranohet alfabeti latin me disa ndryshime të shkronjave duke i adaptuar ato për gjuhën shqipe.
Në Manastir, në atë kohë, kanë marrë pjesë intelektualë shqiptarë nga të gjitha trojet shqiptare, pasi qyteti ka qenë qendër e konsujve dhe ishte më i sigurt për mbarëvajtjen e këtij procesi të rëndësishëm kombëtar.
Kryetar i Kongresit u zgjodh Mit’hat Frashëri, kurse nënkryetarë ishin Luigj Gurakuqi dhe Gjergji Qiriazi, ndërsa motra e tij Parashqevi Qiriazi, ishte gruaja e vetme në këtë Kongres.
Sipas numrit dhe rëndësisë së pjesëmarrësve, Kongresi i Manastirit ka qenë ngjarja më e rëndësishme e popullit shqiptar në fillimet e shekullit XX, ku si rezultat i kësaj pune më 28 Nëntor të vitit 1912 u shpall edhe pavarësia e Shqipërisë.
Për shqiptarët e Maqedonisë kjo ditë është ditë feste dhe nuk punohet, ndërsa në Manastir funksionon Muzeu i Alfabetit të Gjuhës Shqipe, në të cilin gjenden rreth 56 fotografi të pjesëmarrësve dhe 230 dokumente në formë digjitale dhe në letër.
Pjesëmarrësit e Kongresit të Manastirit:
Rreshti i parë (nga lart, nga e majta: Sami Pojani (delegat i Korçës), Zenel Glina(i Leskovikut), Leonidha Naçi (i Vlorës), Simon Shuteriqi (i Elbasanit), Dhimitër Bruda (i Elbasanit), Azis Starova (i Starovës), Adham Shkaba (i Sofjes), Mati Logoreci (i Shoqëri së “Agimi”).
Rreshti i dytë: Rrok Berisha Gjakova (i Shkupit), Bajo Topulli (i Gjirokastrës), Grigor Gilka (i Korçës), Sotir Peci (i Amerikës dhe i Bukureshtit), Shefqet Frashëri (i Korçës), Luigj Gurakuqi (i Shkodrës), Shahin Kolonja (i Kolonjës), Ahil Eftim Korça (i Konstancës), Hil Mosi (i Shkodrës).
Rreshti i tretë: Nyzhet Vrioni (i Beratit), Dhimitër Mole (i Filibesë – Bullgari), Gjergj Qiriazi (i Manastirit), At Gjergj Fishta (i Shoqërisë “Bashkimi”), Midhat Frashëri (i Klubit të Selenikut dhe Janinës), Don Nikollë Kaçori (i Durrësit), Don Ndre Mjeda (i Shoqërisë “Agimi”), Fehim Zavalani (i Manastirit).
Rreshti i katërt: Refik Toptani (i Tiranës), ÇerçizTopulli, Mihal Grameno (i Korçës). Anash janë dy patriotë jo delegatë.
Nga Mihal Gramenoja, në kujtimet e tij, përmenden si pjesëmarrës – por që mungojnë në këtë fotografi: Parashqevi Qiriazi (delegate e Shkollës së Çupave Korçë), Havez Ibr ahimi dhe Emin Beu (të Shkupit), Rauf Beu (i Gjirokastrës) dhe Selahedin Beu (i Manastirit)./ KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Kujtim Gashi ka vazhduar traditën e pararendësve të tij sa i përket ndërrimit të përbërjes së këshillave drejtues të institucioneve qendrore të kulturës.
Këtë e ka nisur me atë të Galerisë Kombëtare të Kosovës. Pavarësisht se ky Këshill kishte mandat katërvjeçar, Gashi ia ka ndërprerë atë gati dy vjet pa i skaduar.
Së paku dy prej anëtarëve të përbërjes së re të këtij organi, vijnë nga Prizreni sikurse ministri i Kulturës, shkruan sot “Koha Ditore”. Për ndërrimin e Këshillit, ish-anëtarët kanë kërkuar sqarim nga ministri Gashi.
Kabineti i tij ka deklaruar se ai vetëm ka shfrytëzuar të drejtën e tij që të emërojë një Këshill me tjetër përbërje. Vendim për shkarkim të atij paraprak nuk ka. Njëri nga ish-anëtarët e ka cilësuar skandaloz veprimin e ministrit Gashi tek ka thënë se GKK-në do ta drejtojnë njerëz të panjohur.
Sipas vendimit të marrë në ditën e 9-të të këtij muaji, Zake Prelvukaj, piktore, Driton Axhani, Xhevdet Pantina, piktor, Malbora Krajku, klarinetiste, Arjeta Miftari, skulptore, Enver Hoxha, piktor dhe Arlinda Hajrullahu si përfaqësuese e MKRS-së, do të zëvendësojnë ish-anëtarët Esat Valla (piktor), Nexhat Krasniqin-Nekrën (karikaturist), Ismet Jonuzin (skulptor), Afrim Spahiu (drejtor fotografie), Adriana Marku-Sedaj (skulptore), Luan Shllaku (nga shoqëria civile) e Kimete Berisha, përfaqësuese e MKRS-së.
Ish-anëtari i Këshillit Drejtues të Galerisë Kombëtare të Kosovës, skulptori e profesori universitar, Ismet Jonuzi ka thënë se bëhet fjalë për një vendim skandaloz të ministrit./ KultPlus.com
Artisti Rron Qena dëshmoi stilin e tij të veçantë edhe në ekspozitën personale të titulluar “Fading”, e cila u hap sonte në Galerinë Monet në Prishtinë.
Kjo ekspozitë e rikujton më së miri nivelin e ajrit të ndotur që kishte kaluar parametrat e lejuar, dimrin e kaluar. Pamja e mjegulluar e cila kishte mbuluar gati çdo cep të Prishtinës, nuk kishte se si të kalonte pranë syve të artistit Rron Qena pa e nxitur edhe kreativitetin e tij. Një shpirt Rroni kësisoj pati shkëndijën e flaktë. Ai për pothuajse një vit punoi për të reflektuar këtë gjendje përmes dhjetë pikturave të cilat i prezantoi në këtë ekspozitë.
Ishte pikërisht kjo pamje e cila e kishte zhytur brushën e piktorit në të hirtë, duke e zbehur kaltërsinë e qiellit. Megjithatë qielli kishte zënë pak hapësirë në pikturat e tij, të cilat në anën tjetër paraqitnin një qytet të mbingarkuar nga ndërtesat.
Pikturat e tij vijnë në një ambient të mjegulluar për vizitorët mirëpo duke përçuar një mesazh të pastër. E gjithë kjo shprehje e veçantë e pikturës nuk ka se si të tingëllonte më mirë tek vizitorët e kësaj ekspozitë derisa plotësohej me këngët emblematike të Muharrem Qenës në sfond, xhaxhait të Rronit.
“Rron Qena i përket një gjenerate të artë të artistëve të Kosovës. Së bashku me gjeneratën e Rronit kemi provuar të debatojmë dhe të analizojmë sepse arti nuk ka kuptim nëse jepet si i përkryer. Me Rronin kemi pasur debatet më të ashpra sepse në atë kohë mendonim se piktura si medium shumë klasik nuk ofron aq mundësi sa mediumet e tjera por Rroni me kokëfortësinë e tij ka vazhduar deri më sot dhe besoj që do të vazhdojë edhe më tutje” tha profesori Mehmet Behluli në ceremoninë hapëse të kësaj ekspozite, shkruan KultPlus.
Profesori Behluli tregoi për KultPlus se punën me Rron Qenën e kishte filluar në Akademi para vitit 1999, për të vazhduar më pas edhe jashtë Akademisë, të cilën në atë kohë e përshkruan si shumë klasike.
“Në atë kohë kushtet kanë qenë pak më ndryshe, akademia jonë ka qenë shumë klasike dhe nuk ka pranuar shprehje ndryshe dhe të reja dhe ne thjeshtë kemi dalë prej akademisë dhe kemi provuar të debatojmë”, tregoi profesorit Behluli për KultPlus.
Behluli e përshkruan Rronin si fanatik të mediumit, ndërsa brenda provon të qëndrojë sa më i freskët dhe gjithnjë në kërkim të formave të reja.
“Nganjëherë mendoj së është shumë e vështirë ta gjesh formën e re shprehëse, se sa të merresh me diçka që është eksploruar, eskplatuar maksimalisht. Pikërisht ta gjesh veten të freskët aty, është një mrekulli” tha profesori Behluli.
Piktori Rron Qena tregon për KultPlus se ideja e titullimit dhe përmbajtjes së kësaj ekspozitë ka ardhur si pasojë e smogut të vitit të kaluar. Mes mendimeve të tij për Prishtinën e mjegulluar në ajrin e ndotur ai krijoi këtë ekspozitë të veçantë.
“Në një moment jam ndjerë i zhgënjyer prej Prishtinës dhe kam menduar se nuk mund të krijojë diçka më shumë këtu. Mandej mendova se nuk mund të ndihem i zhgënjyer sepse ky është vendi ku unë po jetoj. E hapa dritaren dhe gjithçka çka pashë ishte mjegull, mandej edhe provova ta pikturoj Prishtinën në mjegull. Ajo mjegull mua më ndihmoi në venitjen e stilit tim të pikturës por edhe ta tregoj qytetin tonë pak si më të zbehur, i cili edhe pse po ndërtohet mjaft duket gjithnjë e më i zbehur”, është shprehur Rron Qena për KultPlus.
Bukuria që e karakterizonte këtë qytet, pothuajse është mbuluar tërësisht nga ndërtimet, të cilat sipas piktorit po e zhdukin këtë qytet.
“Gurthemeli i kësaj ekspozite është qyteti i humbur i Prishtinës sepse me të gjitha këto mbindërtime jemi duke e zhdukur qytetin. Këtu më nuk ka hapësirë, madje edhe ecja në këtë qytet është gjithnjë më e vështirë. Pikërisht këtu është dhimbja të cilën unë e kam reflektuar”, përfundoi Rron Qena.
Veprat e veçanta të kësaj ekspozite do të qëndrojnë brenda Galerisë Monet deri më 4 dhjetor, sa edhe do të qëndrojë e hapur kjo ekspozitë. / KultPlus.com
Këto janë disa fotografi në Prizrenin dhe Prishtinën e vitit 1913.
Njëra prej fotografive tregon ushtarët e Serbisë në Prishtinë, ndërsa një tjetër Prizrenin me datë 7 maj 1913, shkruan KultPlus.
Mirko Ilic i ka publikuar fotografitë në rrjetin social Facebook dhe ato duket se mund të jenë përpunuar.
Historia është kjo. Në vitin 1913, Auguste Leon dhe Jean Bunhes, njëri fotograf e kimist dhe i dyti një profesor i gjeografisë humane në College de France, erdhën në Ballkan për të fotografuar jetën, zakonet dhe njerëzit, zhdukja e të cilëve është vetëm “çështje kohe”.
Fotografitë po realizoheshin për t`iu dërguar më pas Albert Kahn – një bankier parisien. / KultPlus.com
Numri i shtetasve të huaj që vizituan Shqipërinë për turizëm gjatë 10 muajve të parë të këtij viti u rrit me ritme dyshifrore.
Sipas raportit të publikuar të martën nga Instituti i Statistikave (INSTAT), numri i shtetasve të huaj të hyrë në vendin tonë në dhjetëmujorin e 2017 është 4.6 milionë, duke u rritur me 7,1 %, në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit 2016. Por referuar shifrave të INSTAT-it të huajt që vizituan Shqipërinë për qëllime turizmi u rritën me 21% gjatë 10 mujorit.
Polonia renditet ndër vendet që kanë rritjen më të lartë të numrit të turistëve që vizituan Shqipërinë, me rreth 74%. Gjithsej 113 mijë polakë vizituan Shqipërinë në 10-mujorin e parë të 2017-s.
Rritje të lartë kanë shënuar dhe turistët italianë, me 42%. Hyrjet nga shtetasit nga Anglia u rritën me 26% ose 116 mijë persona, duke u renditur pas Italisë. Pavarësisht rritjes, pesha e tyre ndaj totalit të hyrjeve është vetëm 2.4%.
Rritje e vizitorëve të huaj është parë jo vetëm në vijën tonë bregdetare ku janë dhe plazhet më të reklamuara si, ai i Sarandës, Dhërmiut, Vlorës, Durrësit apo Shëngjinit e Velipojës, por edhe në zonat tona malore pati më shumë lëvizje vizitorësh të huaj.
Kjo konfirmohet edhe nga operatorët turistike. / KultPlus.com
Taulant Mehmeti është një muzikant i njohur tanimë i cili ka kohë që karrierën e tij e zhvillon jashtë Kosovës.
Mehmeti, bashkë me Jetën si vokaliste, kanë realizuar së fundmi një Living Room Session ku e sjellin këngën “Make yourself comfortable” nga Sarah Vaughan.
Mehmeti e shoqëron këngëtaren në kitarë në një performancë realizuar në Nju Jork, në shtator të këtij viti, por lansuar më vonë në Youtube, shkruan KultPlus.
Mehmeti ka performuar krahas Vic Juris, Dave Glasses, Luisito Quintero, Linda Briceno dhe Danny Mixon.
Po e sjellim këtu edhe videon në bashkëpunim me Jetën, që sjellë me të vërtetë një emocion të veçantë nga qetësia e Nju Jorkut. / KultPlus.com
(Bubulinë Lajçit)
M’ ndodhi edhe kjo o lum miku
dje nuk erdha n’ rugëtimin
e fundit për Bubën
Engjullin me syrrushi
etshëm për jetën
me ngjyra kopshti
drenushë haproi n’ pragun tjetër
N’ qepallë me dhimbje
vara një gonxhe loti
pelim m’shijoi nata mbrëmë
të erdha tek dera
Heu as nesër as kurrë
ma tha goja fjalën
që dhembë
e di që Çuni mbolli
vargje Malli për Ty
sirena Odiseu n’ pritjen
që oshtinë e nuk pëlcetë
e mua mu tha fyti
as me vetëvetën belbëzova
një fjalë
32 tradnafila
do t’qelin çdo ditë
gjurmëve kudo që ece
Syrrushi gjithmonë
ndjek yllin që kurrë nuk shuhet
as n’qiell as në tokë
rebele e bukur për shpirtërat
që dashurojnë njëmendë jetën
pa patkonjë dhe hire
Prehu n’paqe Bubulina
harrimi fle asnjë ditë prapa
perdeve që na ndajnë me Ty unë të shohë gazele kodrave
t’Rugovës veshur me plisa bore…
Charlotte Salomon është harruar nga historia. Megjithatë, shkrimtarët e studiuesit e ndryshëm kanë provuar ta rikthejnë gjenialitetin e saj, që ai të mos harrohet.
Vajza e vetme dikur hebreje e regjistruar në Akademinë e Arteve të Bukura në Berlinin nazist, lindi në Berlin dhe më pas vdiq në Aushvic, në kampin e përqendrimit. Charlotte, një piktore e rrallë, para se të vdiste në vitin 1943 i la veprat e saj të ruajtura në një kasafortë e cila do të hapej më pas për të treguar të vërtetën e punëve të saj.
Ajo ishte 23 vjeç kur bëri një pikturë përballë fytyrës së saj – pa emër, pa shtetësi, një fytyrë hebreje.
Sharlota në atë kohë, po jetonte si një refugjate nga nazizmi në Villenfrache dhe sapo kishte bërë një zbulim befasues; tetë anëtarët e familjes së saj, një nga një, përgjatë viteve, kishin kryer vetëvrasje.
Me këtë zbulesë traumatike në mendje, ajo arriti në çfarë ajo e quante “Pyetje: nëse të merrej me jetën e saj, apo të ndërmerrte diçka të çuditshme, dhe të çmendur”. Diçka “ të çuditshme dhe të çmendur” doli të jetë një vepër arti në më shumë se shtatëqind skena, pikturuar gjatë një viti, 1941-1942, pasuruar me dialogë, citime, referenca muzikore, organizuar në akte dhe skena, me titull “Jetë? apo Teatër?”, shkruan KultPlus.
E dashuruar pas artit dhe vetë jetës, Sharlota rritet, edukohet dhe dashurohet marrëzisht në Gjermaninë e fillimit të nazizmit. Përkeqësimi i ndjeshëm i gjendjes, e shtyn atë drejt arratisjes në Francë, ku në vetminë më të thellë, përjeton ethshëm kujtimin e dashurisë e të braktisjes dhe krijon një sërë veprash autobiografike (imazhe, fjalë dhe referenca muzikore), të cilat rrëfejnë gjithë historinë e jetës së saj.
Ekspresioniste, Sharlota dikur vazhdon të shkruajë mesazhe të ndryshme në pikturat e saj.
Që nga viti 1992, një shkollë fillore në Berlin mban emrin e saj, ndërsa në vitin 2006 një rrugë u emërua sipas saj. Me 21 prill të vitit 2012-të, një bllok në rrugë në tokë i kushtohet asaj, në shtëpinë e saj dikur në Wielandstraße 15. / KultPlus.com
Dua Lipa është nominuar kësisoj në një nga kategoritë e BBC Music Awards.
Albumi i saj është nominuar në mesin e albumeve më të mira britanike, krahas Ed Sheeran, Calvin Harris, Stormy, RagnBoneMan dhe The XX.
Çmimet do të ndahen në 8 dhjetor në BBC Radio 2, ku edhe do të prezantohet një program me muzikën më të re. Pos Dua Lipës, në program do të kontribuojnë edhe Stormzy, Foo Fighters, Nile Rodgers, Rag’n’Bone Man, Liam Gallagher, Sampha, George Ezra, Blossoms, Nick Grimshaë, Mistajam, shkruan KultPlus.
Janë vetëm katër kategori të këtyre çmimeve, tri prej të cilave kanë publikuar emrat ndërsa kategoria për BBC Music Introducing Artist of the Year do të publikohet më vonë.
Artist of the Year
Ed Sheeran
Harry Styles
Kendrick Lamar
Lorde
Rag’n’Bone Man
Stormzy
British Album of the Year
Calvin Harris – Funk Wav Bounces Vol. 1
Ed Sheeran – ÷
Dua Lipa – Dua Lipa
Rag’n’Bone Man – Human
Stormzy – Gang Signs & Prayer
The xx – I See You
Live Performance of the Year
Boy Better Know – Glastonbury
Depeche Mode – Glasgow Barrowlands, 6 Music Festival
Foo Fighters – Glastonbury
Katy Perry – Radio 1’s Big Weekend 2017
Chic feat. Nile Rodgers – Glastonbury
U2 – The Joshua Tree Tour 2017
Sopranoja shqiptare me famë botërore, Inva Mula, ishte e ftuar speciale e ceremonisë festive tashmë të përvitshme me rastin e Muajit të Trashëgimisë Shqiptare në Provincë.
Ceremonia e zhvilluar një nga sallat e Parlamentit të Ontarios/ Kanada, përcolli emocione të bukura për të gjithë shqiptarët që shijuan e duartrokitën perfomancën e sopranos.
Mbremja festive u moderua nga aktorja dhe këngëtarja kanadeze, Ana Golja që ka mbështetur komunitetin e shqiptarëve edhe më herët. Po kështu, të pranishëm në aktivitet ishin edhe dy artistë të tjerë të shquar shqiptaro-kanadezë Jani Papadhimitri dhe Rudin Lengo.
Veprimtaria u organizua nga grupi parlamentar liberal në bashkëpunim me Shoqatën e Bashkësisë Shqiptaro-Kanadeze(Toronto) dhe drejtuesen e grupit të trashëgimisë, Ruki Kondaj. Me këtë rast shoqata nderoi me titullin anëtar nderi disa persona, mes tyre edhe sopranon Inva Mula.
Vitin e kaluar, parlamenti i Ontarios e ktheu në ligj propozimin e nje grupi deputetësh për ta shpallur nëntorin “Albanian Heritage Month”(muaji i trashëgimisë kulturore).
Nisma erdhi nga Shoqata e Bashkësisë Shqiptaro-Kanadeze e Torontos me lobimin e zonjës Ruki Kondaj, sot presidente nderi e shoqatës dhe me mbështetjen e veçantë të deputetëve liberalë Laura Albanese dhe Shafiq Qaadri. / KultPlus.com
Në një prej sallave të Parlamentit të Ontarios në Kanada, me datë 20 nëntor është mbajtur një ceremoni festive me rastin e Muajit të Trashëgimisë Shqiptare në Provincë.
Vitin e kaluar, ky parlament e ktheu në ligj propozimin e një grupi deputetësh për ta shpallur nëntorin “Albanian Heritage Month”. Nisma erdhi nga Shoqata e Bashkësisë Shqiptaro-Kanadeze e Torontos me lobimin e zonjës Ruki Kondaj, sot presidente nderi e shoqatës dhe me mbështetjen e veçantë të deputetëve liberalë Laura Albanese dhe Shafiq Qaadri.
Me rastin e përvjetorit të parë të hyrjes në fuqi të këtij ligji, pikërisht në këtë sallë që shihet në pamjet filmike, u mbajt kjo ceremoni e bukur ku ishte e ftuar sopranoja Inva Mula, Nderi i Kombit, njeriu që pas hapjes së Shqipërisë në vitet 90 u dha Shqipërisë dhe shqiptarëve një vend në hartën e artit skenik botëror. Pamjet janë marrë nga Pasqyra Shqiptare TV në Facebook.
Veprimtaria u moderua nga aktorja dhe këngëtarja Ana Golja. Morën pjesë gjithashtu dy artistë të tjerë të shquar shqiptaro-kanadezë: Jani Papadhimitri dhe Rudin Lengo. Fjala iu dha disa deputetëve, ndër ta edhe Qaadri që do ta shikoni në video. Veprimtaria organizohej nga grupi parlamentar liberal në bashkëpunim me Shoqatën e Torontos dhe drejtuesen e grupit të trashëgimisë, znj. Ruki Kondaj. Ishin të ftuar veprimtarë në komunitet dhe sponsorë të shoqatës dhe Shtëpisë së Shqiptarit. Me këtë rast shoqata nderoi me titullin anëtar nderi disa persona, mes tyre edhe Inva Mula. / KultPlus.com
Në kuadër të 12 vjetorit të përfshirjes së Iso – Polifonisë në listën e UNESCO-s dhe 105 vjetorit të Pavarësisë, Qendra Kombëtare e Veprimtarive Folklorike në bashkëpunim me Bashkinë Vlorë, Qarkun Vlorë dhe RTSH organizon nga data 24- 25 nëntor edicionin e XII-të të Festivalit Folklorik Tipologjik Kombëtar të Iso – Polifonisë në Vlorë.
Në të do të marrin pjesë grupe të cilat kanë traditë këndimin e iso – polifonisë si toske ashtu edhe labe.
Grupi i Korçës, Grupi i Mallakastrës, Grupi “Gjergj Araniti”, Grupi “Zëri i Bilbilit” Sarandë, Grupi i të Rinjve të Himarës, Grupi i Tërbaçit, Grupi i Gramshit, Grupi i Dropullit, Grupi i Kaninës “Ismail Qemali”, Grupi i Sevasterit, Grupi i Drashovicës, Ansambli Çipini, Shqiponjat e Tërbaçtit dhe Lidhja e Prizrenit janë në mesin e Ansambleve që do të marrin pjesë në këtë festival, shkruan KultPlus.
Pa më të voglin dyshim, data 25 nëntor 2005 është një ditë historike për mbarë trashëgiminë kulturore të shqiptarëve por dhe për vetë Shqipërinë. Në këtë ditë “Iso-polifonia popullore shqiptare” futet në listën e “Kryeveprave të trashëgimisë gojore të njerëzimit” mbrojtur nga UNESCO, fakt që u kumtua në të gjitha mediet e botës nga Dr. Koichiro Matscura, Drejtor i Përgjithshëm i UNESCO-s, nga selia qendrore e UNESCO-s në Paris.
Për të dalë me këtë vendim, Juria Ndërkombëtare e mbledhur në Paris nga data 21-24 nëntor 2005, shqyrtoi mbi 60 kandidatura të propozuara për t’u përfshirë në listën “Kryevepër e njerëzimit”, propozime të bëra në rrugë zyrtare nga shtete të ndryshme në çdo anë të botës duke plotësuar dosjet dhe kriteret e shpallura për këtë qëllim. / KultPlus.com
David Foenkinos është një regjisor dhe një shkrimtar francez i cili momentalisht radhitet në mesin e dhjetë shkrimtarëve më të njohur në Francë.
Bashkë me vëllanë e tij, ai ka ardhur në Prishtinë për të prezantuar disa prej projekteve të tij artistike, në kuadër të Javës së Filmit Frankofon. Mbrëmë, në kryeqytet është dhënë filmi “Jalouse”, me regji nga Foenkinos dhe vëllanë e tij Stéphane Foenkinos.
Fotografia: Valbona Berisha / Facebook
Dyshja sot në mëngjes kanë mbajtur një debat për të folur rreth asaj se si një film mund të adaptohet nga një libër, apo raporti i kundërt, por edhe për të folur për karrierën e tyre, për librat e filmat që do të vijnë. Tre libra të Davidit janë kthyer në filma, ndërsa Stephane poashtu bashkëpunon edhe kur sheh një dorëshkrim të Davidit, për ta kthyer në libër.
“Sharlota”, një prej librave më të mirë të Davidit, është një roman në vargje që rrëfen historinë e artistes Sharlota Salomon, e lindur në prag të Luftës së Dytë Botërore në Berlin, në një familje hebraike dhe të traumatizuar nga disa tragjedi të brendshme. E dashuruar pas artit dhe vetë jetës, Sharlota rritet, edukohet dhe dashurohet marrëzisht në Gjermaninë e fillimit të nazizmit.
Romani nuk është kthyer në film, por pritet që diçka e tillë të ndodhë nga një regjisor i madh francez. Për Sharlotën, e cila ishte grua që historia e harroi, skenarin e filmit do ta shkruajë vetë Foenkinos.
“Libri im i preferuar është “Charlotte”, sepse kam shkruar për një gjeni, për një grua të fuqishme, dhe kam shkruar më pak për luftën. Dikush më pyeti në sallë nëse do të shkruaja një libër për luftën në Ballkan, por ajo i takon njerëzve këtu, gjeneratës që ka më shumë njohuri për luftën dhe zhvillimet” tregon mes tjerash Foenkinos.
David Foenkinos dhe Stéphane Foenkinos janë regjisorë edhe të filmit “Jalouse”, që mbrëmë u dha në Cineplexx në kryeqytet. Foenkinos ka shkruar edhe librin “Delikatesa”, i cili më pas u kthye në film në Francë, me protagoniste aktoren e njohur Audrey Tautou. Filmi është realizuar në vitin 2011-të, pas librit me të njëjtin titull, shkruan KultPlus.
“Adaptimi i një libri në një film nuk do të thotë copy-paste. Do të thotë modifikim, emocion tjetër, ndryshime, jo vetëm një paraqitje e personazheve. Dikush e do librin më shumë ose dikush mendon se në film ka më shumë dramë” tregon Stephane.
Delikatesa – libri, ose La Délicatesse – filmi, bazohet në fjalën e cila në gjuhën frënge ka dy kuptime. E para mbetet delikatesa – një sjellje e rafinuar dhe me kujdes të shtuar, apo delikatesa – një konflikt, të jesh në konflikt me dikë.
Derisa Foenkinos harxhon kohë për të gjetur emrat e personazheve të tij, një pjesë e mirë e të cilave si në libra ashtu edhe në filma janë gra, Stephane thotë se gjithçka ka nisur si një eksperiment i cili tani është kthyer në formulë suksesi mes dy vëllezërve.
Të dy librat e David Foenkinos në shqip janë përkthyer nga Edmond Tupja dhe gjenden në libraritë e ndryshme në kryeqytet.
Romani “Delikatesa” është fragjil në trajtimin e historisë. Natalia dhe Fransuai janë çifti i përkryer dhe janë përsosmërisht të lumtur. Por, kur Fransuai vdes papritur, pas shtatë vjetësh martese të bekuar, vejusha Natali ngre një kala rreth emocioneve te saj, ku askush nuk mund të hyjë më. Derisa kandidati më i paimagjinueshëm shfaqet. Romani ka fituar 10 çmime letrare, është përkthyer në 30 gjuhë të botës.
Java e Filmit Frankofon po vazhdon këtyre ditëve me organizime letrare në Prishtinë, por edhe me shfaqje filmash, ndërsa do të udhëtojë dhe në qytetet tjera të Kosovës. / KultPlus.com
Adolf Hitleri ka kryer disa prej mizorive më të tmerrshme në historinë njerëzore. Një fotograf së fundmi është gjendur përballë me bunkerin e tij sekret francez, ndërsa është treguar i guximshëm duke sjellë pamje brenda tij, përcjellë KultPlus.
Eksploruesi urban dhe fotografi Marc Askat ka ecur nëpër fshatrat e dendura e të pyllëzuara në Francën veriore. Derisa ai kërkonte një subjekt të ri për ta fotografuar, ai është ndalur në një vend ku besohet se gjendet një nga bunkerët e fundit të Adolf Hitlerit , aty ku udhëheqësi nazist komplotonte pushtimin e Britanisë.
Kështjella frikshme nëntokësore është e mbushur me tregime të një nga luftërat më shkatërruese në historinë njerëzore, por me gjetjen dhe fotografimin e bunkerit, megjithatë, Askat nuk do të zbulojë vendndodhjen e tij të saktë.
Në një nga fotografit e tij shihet myshku rreth bunkerit dhe dyert me dërrasa të ndryshkura në hyrje të ndërtesës. Në një tjetër fotografi shihet brendësia e bunkerit e cila shfaq një tavan të kalbur dhe rafte të shkatërruara. /KultPlus.com
Blinera R. Ibishi është artistja e parë që do t’i ekspozojë disa nga punimet e saj në hapësirat e Oda Ekonomike Gjermano-Kosovare, shkruan KultPlus.
OEGJK është shprehur e gatshme që të bashkëpunojë me artistë lokalë për t’i mbështetur në promovimin e punimeve të tyre, duke i ofruar hapësirat e Odës si hapësirë për ekspozim.
Në këtë institucion zhvillohen takime të shumta me biznese të rëndësishme kosovare dhe gjermane, me partnerë strategjik dhe me investitorë të huaj, ndërsa tani hapësirat e zyrave do t’i ofrojmë edhe për ekspozimin e artit lokal.
OEGJK çdo gjashtë muaj do t’i ndërrojë veprat e ekspozuara me punime të reja. Artistët e interesuar inkurajohen ta kontaktojnë Odën në [email protected]/ KultPlus.com
Qendra Multimedia & Katharina Maschenka Horn javën tjetër do të prezantojnë shfaqjen “Jam burr’!?” në Teatrin Kombëtar të Kosovës, shkruan KultPlus.
Kjo shfaqje trajton temën se si është të jesh burrë në Ballkan. Katharina Maschenka Horn dhe performuesit merren me realitetin dhe klishetë e të qenurit “burrë i vërtetë”, ose “tamam burrë”.
Një kosovar, një bosnjë-hercegovinas dhe një kroat bëhen bashkë në skenë. Edhe pse kanë nacionalitetet të ndryshme, ata janë bërë bashkë për të shqyrtuar e diskutuar nëse është vërtetë e nevojshme për një burrë që ta ‘bindë’ veten për dhunë e agresivitet, apo burrat munden të shihen edhe si viktima të shoqërisë.
Performuesit e kësaj shfaqje janë Robert Nuha nga Kosova, Nemanja Mutić nga Bosne-Herzegovina, Jan Novosel nga Kroacia dhe Katharina Maschenka Horn nga Gjermania.
Kjo shfaqje do të prezantohet për publikun më 27 Nëntor në Teatrin Kombëtar të Kosovës duke filluar nga ora 20:00. Ndërsa do të jepet edhe për publikun e Ferizajt më 29 Nëntor në teatrin “Adriana”, më pas më 30 Nëntor në Teatrin “Istref Begolli” në Pejë dhe me 2 dhjetor në Kino Kultura në Shkup. / KultPlus.com
