Në kuadër të 550 vjetorit të vdekjes së Skënderbeut qyteti i Ulqinit, më saktësisht Kalaja e qytetit është “veshur” kuqezi.
Në pamjet mbresëlënëse mund të shihen në murin e Kalasë së Ulqinit pamja e flamurit shqiptar dhe ajo e heroit tonë kombëtar Gjergj Kastriot Skënderbeut./KultPlus.com
Këngetari Pino Kakoca (1957), është një arbëresh nga katundi Shënd Dimitër Koroni në Kalabri, prej nga ishte edhe shkrimtari e poeti, Jeronim de Rada. Fakti se kjo pjesë e ka ruajtur më shumë fanatizëm traditën shqiptare dëshmohet edhe përmes kësaj këngë arbëreshe e cila është e lashtë po aq sa gjuha shqipe, shkruan KultPlus.com
Kjo këngë flet për martesën e Jurendinës, ndërsa fton burra, gra e vasha të stolisura që të jenë pjesë e këtij ahengu për ta përcjellur martesën e saj me dhurata, valle, daulle, çifteli e dolli.
KultPlus po ju përcjellë këtë këngë arbëreshe të shoqëruar me pamje të jetës dhe kulturës arbëreshe në Itali, atje ku ata ruajtën traditën për 600 vite me radhë.
“Ngini (ngitni, ngani), oj gjindë të mira
Me dhurat’ e me dafina
Se martohet Jurendina
E ju, gra më të mëdha
Vjershëroni ju në dasmë
Lumturinë e Jurendinës
E ju, vashës të stolisur
Dridhni vallet të nisur
Me daull e çifteli
Ngrëni qelqet për dolli
Më fund e helqni këta raki
Për harenë e Jurendinës
Dehëni burra se na ndodhet
Një ditë çë s’mënd harrohet
Na martohet Jurendina
Qesh, oj më’, pa lot ndër sy
Nusja vete në Venetì
E Kostandini është besnik”.
Arbëreshët e Italisë Jugore (pjesa më e madhe) janë me prejardhje nga Shqipëria Jugore nga emigrimet e viteve 1400-1500-ës, si dhe nga viset arvanite të Greqisë jugore të po atyre viteve (pjesa më e madhe e tyre nga Labëria/Viset Çame nën Sarandë (Xarra, Butrinti, Markati apo Konispoli)./KultPlus.com
Kryetarja e Bashkisë e Shkodrës zj. Voltana Ademi ka patur sot një takim në Tiranë me drejtues të Bankës Botërore (BB) dhe Fondit Shqiptar të Zhvillimit (FSHZH) për projektet e infrastrukturës në zonën e Thethit dhe saktësisht mbi projektin e rrugës së Thethit, segmenti nga Qafë Thore në Theth.
Delegacioni i Bashkisë Shkodër kryesohej nga kryetarja zj. Voltana Ademi ndërsa Banka Botërore përfaqësohej nga Jing Xiong- Team Leader i Programit të Infrastrukturës të Mbështetur nga BB , Simon Ellis- Program Leader i Programit të Zhvillimit të Qëndrueshëm për Ballkanin Përendimor.
Fondi Shqiptar i Zhvillimit përfaqësohej me nëndrejtorin Blendi Bushati. Diskutimi është përqendruar në termat e referencës që duhet të plotësohen për një projekt sa më të mirë për infrastrukturën jo vetëm për rrugën por për të gjithë fshatin Theth. Në emër të Bashkisë, kryetarja zj.
Ademi ka falenderuar Bankën Botërore që e ka përzgjedhur projektin e saj për ta mbështetur në kuadër të Programit për Mbështetjen e Infrastrukturës së Rrugëve Rurale. Bashkia Shkodër ka aplikuar me 3 projekt- propozime dhe ky projekt është shpallur fitues. Nga ana tjetër, BB do të mbështesë Bashkinë e Shkodrës me asistencën teknike dhe më konkretisht, qoftë me mirëmbajtjen në vazhdimësi të kësaj rruge dhe rrugëve të tjera rurale, por edhe për projekte të zhvillimit të zonës së Thethit dhe për komunitetin e Thethit, në veçanti për menaxhimin e bujtinave, menaxhimin e territorit, zhvillimin e lehtësive për shërbime dhe të tjera aspekte që për zonën e Thethit janë prioritare.
Gjatë takimit, kryetarja e Bashkisë zj. Voltana Ademi adresoi edhe problematika të tjera të rëndësishme për zonën e Thethit siç është furnizimi me energji elektrike të të gjithë zonës si një nevojë që pret zgjidhje me fonde nga qeveria shqiptare apo donatorë të tjerë. Energjia elektrike është një nga shërbimet kryesore të munguara për Thethin.
Ndërsa shërbimi i mbledhjes, transportit për në landfill i mbetjeve, shërbimet për turistët, guidat turistike, asistencë për pjesën e ndërtimit arkitekturor të bujtinave po bëhet i mundur nga Bashkia Shkodër, zj. Ademi kërkoi që të zgjidhet cështja e pronësisë për bujtinat dhe tokën për banorët e Thethit- problem ky akoma i pazgjidhur.
Megjithëse përpjekjet e Bashkisë Shkodër vazhdojnë në këtë drejtim, çështje që lidhen me procedura të pamiratuara nga Ministria e Financave, nuk i japin mundësi Bashkisë të pajisë me dokumentacionin përkatës të pronësisë të banorëve të Thethit qoftë për bujtinat apo edhe tokat për të cilat nuk ka një ligj specifik në fuqi, shkruan shkodra info.
Projekti i rrugës së Thethit është propozim i Bashkisë Shkodër. Në këtë program të BB, është aplikuar me 3 projekte:
projekti i rrugës së Thethit, projekti i rrugës së Drishtit, projekti i rrugës që lidh fshatin Bardhaj me fshatin Rrenc në NJA Guri i Zi, projekti i rrugëve të brendshme të Velipojës. Fokusi i programit të mbështetur nga BB ka qënë tek zonat që kanë potencial të zhvillimit të turizmit dhe të agro- turizmit. Deri tani, është shpallur fitues projekti i Thethit që do të marrë zgjidhje me fondet e Bankës Botërore.
Marrëveshja e kredisë në mes Bankës Botërore dhe Qeverisë Shqiptare për financimin e projektit, pritet të lidhet ne mars të këtij viti dhe ka një vlerë 6.2 milion euro.
Ka dy lloj burgjesh për njeriun: I pari për trupin dhe i dyti për shpirtin.
Burgosja e trupit gjatë komunizmit nuk ishte në dorën tonë, ama ajo e shpirtit po. E pkërisht me këtë motiv, kompozitori dhe muzikanti shkodran, Gac Çuni kaloi vitet e burgimit të padrejtë nga një sistem padrejtësish.
Një natë, të gjithë të burgosurit u çuditën kur nga një prej qelive, një zë i ëmbël hyri si dritë mes errësirës së vuajtjes e terrorit. Ishte zëri i Gac Çunit që i këndoi një këngë të jashtëzakonshme një vajze me të cilën e lidhte ndjenja platonike e dashurisë!, shkruan konica.al.
Këngë me natyrën e këngëve të dikurshme greke, pa muzikë të regjistruar e pa tekst të shkruar, por të transmetuar për vite me radhë ndër qelitë e vogla të burgjeve, deri kur pas ’90-tës, bashkë me të burgosurit, fitoi lirinë e saj duke dalë në botën e vërtetë në kërkim të atij frymëzimi platonik që shtyu Gacin të bënte këtë perlë.
Më poshtë janë vargjet e kësaj kënge dhe partitura me notat e saj muzikore, marrë nga libri “250 Këngë qytetare Shkodrane” me autorë Tonin Dajinë e Tonin Zadejën.
Kaçurrelat
Natyra t’fali, bardh – o si bora,
Unë permbas tejet, jeten e bora;
Oh! Se dy sytë m’i kanë verbue,
M’i kanë verbue moj kaçurrelat
Kaçurrelat e tu.
Aman kaçurrelat, kaçurrelat e tu!
M’i ke faqet, t’kuq – o si gjaku,
Se me ty vashë m’ka xan maraku;
Oh! Se marakun ma kanë shtue
Ma kanë shtue moj kaçurrelat,
Kaçurrelat e tu.
Aman kaçurrelat, kaçurrelat e tu.
Kënga “Mall” e Eugent Bushpepa realizohet cover nga muzicientë të huaj shkruan KultPlus.
Danny McEvoy është një muzikant i ri nga Anglia, i cili ka interpretuar shumë këngë të njohura. Ai gjatë interpretimit të këngës “Mall” të Eugent Bushpepës, shfaqet me shenjën e flamurit të Shqipërisë. Pas përfundimit të këngës ky muzikant kërkon falje për shqipen e tij gjatë këndimit të kësaj kënge./ KultPlus.com
Hotel Dajti në Tiranë sot është një godinë e vdekur, por dikur ky hotel shkëlqente në luks dhe komoditet që ndoshta asnjë hotel nuk e ka arritur ende në Shqipëri.
Flasim për vitet 30 dhe 40, kur Hotel Dajti ishte vendi i vetëm që ofronte një shërbim unikal dhe të pakrahasueshëm. Gjatë viteve të ashpra të luftës, Hotel Dajti qëndroi i hapur dhe i paprekur. Me hyrjen e komunistëve në Tiranë, Hotel Dajti u kthye në rezidencë, zyrë dhe ambjent pritjesh për Enver Hoxhën. Dalëngadalë, ky hotel i magjishëm në Tiranë e humbi shkëlqimin nën komunizëm.
Në vitin 1944, kur komunistët kishin 1 muaj në pushtet, aleatët britanikë organizuan një darkë festive për Vitin e ri në Hotel Dajti. Ftesa e britanikëve për udhëheqjen politike dhe ushtarake komuniste ka mbijetuar deri më sot. Brenda saj është menuja e darkës festive, e shkruar në frëngjisht me një larshmëri gatimesh, edhe pse vendi ndodhej në një varfëri të skajshme dhe i sapodalë nga lufta.
Pjesë e menusë ishin gatime që ndoshta sot nuk shijohen më në restorantet e Tiranës si troftë e zier nga liqeni i Ohrit me salcë majoneze, rosto viçi gatuar sipas mënyrës angleze, pulë e pjekur Kavaje, eskallopë etj, dhe sigurisht pa munguar ëmbëlsirat, vera e mirë, konjaku, xhini apo uiski. Studiuesi Erald Kapri në një shkrim për newsbomb.al ka publikuar disa foto të rralla nga menuja dhe nga festa e komunistëve.
Fotot e darkës tregojnë për një shërbim aristokratësh, të një Shqipërie që humbi gjatë diktaturës.
Në festën e britanikëve Enver Hoxha nuk mori pjesë, por të gjithë ministrat e tij po, bashkë me udhëheqësit e tjerë komunistë. Kjo do të ishte darka e fundit mes komunistëve shqiptarë dhe aleatëve perëndimorë si britanikët dhe amerikanët. Shumë shpejt ata u larguan nga vendi.
Qendra Kinematografike e Kosovës vitin e kaluar ka arritur marrëveshje me When East Meets West, i cili është forum i bashkëprodhimit me fokus vjetor në Evropën Lindore dhe Perëndimore, shkruan KultPlus.
Ky forum ndihmon producentët të identifikojnë fonde të ndryshme dhe fonde alternative, si dhe ndihmon në mundësitë e distribuimit në rajonet që kanë më shumë vëmendje. Gjithashtu, lehtëson në procesin e bërjes së politikave mes territoreve në fokus, në mënyrë që të nxiten bashkëprodhime të reja ndërmjet industrive që ende nuk janë të lidhura mirë.
Edicioni i vitit 2018 do të filloj më datë 21 deri 23 janar në Trieste të Italisë, ku pjesë e delegacionit të udhëhequr nga drejtori i QKK-së, janë filmbërësit me projektet e tyre filmike, si: Bujar Kabashi me projektin ‘Aga’, Ujkan Hysaj me ‘Hana’, Blerim Gjoci me ‘Kodra e Diellit’, Besnik Krapi me ‘Fusha e Mëllenjave’ dhe Fatmir Spahiu me projektin ‘Njeru i Dosjeve’. Gjatë këtij forumi tre ditor, drejtori i QKK-së, Arben Zharku, do të jetë pjesë e paneleve të ndryshme të diskutimit./KultPlus.com
Gent Jakupi sëbashku me menaxherin e firmës së tij, Rob Gerrish kanë mbërritur në Tiranë pasi kanë përshkruar 2600 kilometra me një automjet të vjetër ushtarak rus, ZIL, shkruan top channel.
Po rrugën e kthimit për në Londër, Gent Jakupi duket se nuk do ta bëjë me ZIL-in rus, por me avion, duke thënë gjatë intervistës me Juli Krisafin se automjetin që çdokujt i kujton periudhën e komunizmit do ta lërë në Shqipëri në dispozicion të filmave dhe TV./KultPlus.com
12 kisha të Voskopojës dhe Vithkuqit janë nominuar nga organizata “The past for the Future” si kisha në rrezik. Sipas organizatës në fjalë objektet janë të neglizhuara tërësisht dhe nën menaxhimin e Institutit të Monumenteve. Dëmet janë cilësuar të ardhura nga hyrja e ujit në çati dhe nga dritaret, ndërsa flitet për dëme në afreske.
Organizata “The past for the future” ka kërkuar që këto kisha të futen në listën e objekteve të rrezikuara të Europa Nostrës për vitin 2018. Në të njëjtën listë, organizata kërkon të fusë edhe Gjirokastrën.
Duket se i menjëhershëm ka qenë edhe reagimi i Ministrisë së Kulturës. Kjo e fundit përmes postimeve të ndryshme, ka bërë me dije ndërhyrjet në kishat e Voskopojës dhe restaurimet e bëra së fundmi sikundër projektet e realizuara dhe ato të miratuara për Gjirokastrën. Ministria hedh dritë pikërisht mbi investimet që kanë nxjerrë nga rreziku kishat në atë zonë, që sidomos në dy vitet e fundit ka pasur një vëmendje të madhe duke tërhequr fonde të konsiderueshme.
Reagimi i ministrisë:
Në fshatit turistik Voskopojë ka përfunduar projekti për restaurimin e strukturave në kishën e Shën Nikollës, Shën Marisë, manastiri i Shën Prodhomit dhe kisha e Shën Ilisë ka njoftuar Ministria e Kulturës.
“Me një ndërhyrje me mbi 12 milionë lekë të reja kemi nxjerrë këto kisha nga rreziku. Korça është një nga hambarët e turizmit kulturor dhe itinerari i rrugës së besimit në Korçë e ka pikën kulmore në Voskopojë, për të vazhduar me kantieret në Dhërmi, Vuno, Gjirokastër”, pat deklaruar ministrja Mirela Kumbaro nga Voskopoja.
Ministria bën me dije se Kisha e Shën Nikollës, Voskopojë ka rëndësi të veçantë, si në aspektin historik dhe atë arkitektonik si dhe ka vlera të çmuara për pikturën murale dhe artin e dekorit në interier. Restaurimi i kryer konsiston në ndërhyrjet për përmirësime dhe për ruajtjen, rinovimin e objektit në drejtim të kohëzgjatjes së tij si monument. Përveç arkitekturës në këtë projekt, më vonë do të ketë dhe trajtime të pikturave murale në pjesët e tyre të brendshme dhe të jashtme. Të dyja ndërhyrjet do të rritin vlerën e objektit dhe njëkohësisht pritet që të rritet vizitueshmëria.
Investimi për rehabilitimin e qendrës historike të Voskopojës kap vlerën 365 milionë lekë të reja dhe, përveç rikonstruksionit të 4 kishave, përfshin edhe investime në infrastrukturën rrugore të fshatit.
Në Voskopojë po ecën me ritme të shpejta një nga investimet më të rëndësishme të qeverisë shqiptare, me synimin që ta kthejë këtë qytezë në një pikë turistike të vizitueshme për 12 muaj. Projekti përfshin rikonstruksionin e plotë të rrugëve, qendrës, sistemit të ndriçimit dhe restaurimin e plotë të 4 kishave të shpallura Monument Kulture.
Manastiri i Shën Prodhromit ndodhet në anën veriore të Voskopojës. Është ndërtuar në një pozitë të bukur natyrore, në mes të një pylli pishash dhe me pamje të gjerë të peizazhit rrethues. Kisha, e ngritur në mes të oborrit, formon qendrën kompozicionale të manastirit. Sipas mbishkrimit të gdhendur në një pllakë mermeri, të vendosur mbi portën e hyrjes ndërtimi i kishës është bërë në vitin 1632, ndërsa pikturimi në vitin 1659. Gjendja e konakëve ka qenë e degraduar dhe rrezikonte të shembej. Ndërhyrja restauruese e përfunduar para disa muajsh na jep sot këtë pamje të plotë.
Gjirokastra
Vetëm dy ditë më parë u bë me dije se 18 banesa në qytetin e Gjirokastrës do t’i nënshtrohen restaurimit. Vendimi është marrë në mbledhjen e fundit të KKR-së, e cila miratoi projektet restauruese të hartuara nga IMK dhe Drejtoria Rajonale e Kulturës në Gjirokastër në bashkëpunim me Ministrinë e Kulturës. Në listën e shtëpive që do të restaurohen janë edhe ato më të rrezikuara si banesa e Kabilatëve, banesa Çano, Lolomani, Skënduli etj, të cilat do t’i nënshtrohen një restaurimi tërësor sipas projekteve specifike për secilën prej tyre.
Një seri e banesave që do të restaurohen të cilat janë: banesa Kabilatët; Zeko; Lolomani; Batha; Skënduli; Kokobobo; Gurgai ; Ish-Radio dhe banesa Çano janë pjesë e projektit “Shtëpitë e shkrimtarëve”, një projekt i cili parashikon ndërhyrje në strukturën e brendshme dhe të jashtme të këtyre banesave të trashëgimisë materiale, për të evidentuar dhe konservuar vlerat historike dhe artistike të tyre, bazuar në modelin e shtëpisë së Kadaresë.
Përveç banesave që janë pjesë e projektit “Shtëpitë e Shkrimtarëve”, KKR miratoi edhe projektet e restaurimit dhe rehabilitimit të fasadave në lagjen Hazmurat dhe Pazari i Vjetër në Gjirokastër për banesat, “Avdi Bozgo”, “Familja Aliko” , “Zapanaja Alimatët”, “Pajtim Ahmeti” , “Hirov Spahiu”, “Vëllazëria Dudumi”, “Kamberi dhe Krongo” , “Familjes Jaupi”, “Familjes e Sevo Caro”.
Ndërhyrjet restauruese të parashikuara në banesën ZEKO do të jenë kryesisht në punimet e brendshme për restaurimin e elementeve drusorë, elementeve arkitektonikë të interierit, restaurimin e çatisë ekzistuese si dhe sistemimin e ambientit të jashtëm. Banesa BATHA ka pësuar ndryshime kryesisht në ndarjet e brendshme, hapje dritare dhe dyer të reja si dhe shtesa anësore të jashtme që lidhen me objektin ekzistues fillestar. Meqenëse banesa paraqitet në gjendje të mirë konservimi, ndërhyrjet e parashikuara në të konsistojnë kryesisht në restaurimin e elementëve drusorë testekëve, zëvendësimi i dyer dritareve, zëvendësimi i shtrimit të dyshemesë, restaurim i brezit lidhës, restaurimi i fasadës, restaurimi i çatisë me rasa guri. Banesa Batha në lagjen Hazmurat, është një ndërtesë gjirokastrite me një kompozim të thjeshtë që çon në variantin fillestar të tipit të banesave gjirokastrite.
Banesa Çano ndodhet brenda Qendrës Historike të qytetit të Gjirokastrës ka një vlerë shumë të madhe për kompozimin e saj tepër të thjeshtë, që i përket variantit të pazhvilluar me dy krahë. Gjatë viteve, kjo banesë ka pësuar ndryshime të shumta në katet e banuara duke zvogëluar ambientet fillestare, për të rritur numrin e tyre dhe për pasojë ka humbur shumë nga elementet origjinalë të saj.
Pas bashkëpunimit të saj të sukseshem me Liam Payne i cili është duke e bërë rrugën e tij deri në Billboard Hot 100, Rita Ora ka shumë për t’u krenuar me fillimin e këtij viti. Por së pari, ajo po i ndihmon fansat e saj që të ndihen krenare përmes një fushate dhe përmes kënges së sapopublikuar, shkruan KultPlus.
Ora është fytyra e “The Open Mic Project”, që po “bashkon zërat e krijuesve të ndryshimeve dhe fansave të guximshëm” duke avokuar biseda të hapura përmes tregimeve të pranimit. Tregimet e paraqitura nga tifozët janë arkivuar në faqen zyrtare të projektit, por janë gjithashtu të ilustruara në këngën e fundit të Ritës, e cila titulliher “Proud”. “Jam më shumë se e lumtur të shpërndaj këngën time të inspiruara nga storjet e juaja”, ka shkruar këngëtarja shqiptare në “Instagram”. /KultPlus.com
New Yorku sot është një nga vendet më të zhvilluara, ku ngrihen kulla nga më të lartat në botë.
Gjithsesi, shumë pak njerëz e dinë se shumë vite më parë, ky vend ka qenë thjesht tokë bujqësore, ku ngriheshin disa ferma.
Muzeu i koleksionit online të Qytetit të New Yorkut zbulon një sërë fotosh që tregojnë se si dukej qyteti në atë kohë.
Galeria përmban ilustrime dhe fotografi të kodrave New York City, të cilat më vonë u shkatërruan për të krijuar atë që është sot.
Me rastin e Vitit mbarëkombëtar kushtuar Gjergj Kastriotit Skënderbeut, në 550-vjetorin e vdekjes, ipeshkvijtë katolikë të Shqipërisë u kanë drejtuar shqiptarëve një mesazh. Mes të tjerash, ata shtrojnë një sërë pyetjesh për të sotmen: “A ndjehemi vërtetë të lirë, pas 27 vjetësh nga rënia e komunizmit? Çfarë na shtyp akoma? Cilat janë frikërat tona? Pse kaq vonesa për të hyrë në Bashkimin Europian, një ëndërr që na shoqëron gjithmonë?
Pse nuk e duam atdheun tonë si etërit tanë që vdiqën për të, por ne duam të ikim prej tij? Kush janë armiqtë tanë sot kundër të cilëve duam të luftojmë e t’i mundim së bashku: varfëria, zhvillimi i pabarabartë i shoqërisë sonë, korrupsioni, analfabetizmi, etj.? Kemi nevojë për një hov të fortë “ndershmërie” dhe “meritokracie” nga ana e të gjithëve për të mirën e kombit tonë”.
Në të njëjtin mesazh, ipeshkvijtë thonë se kur, para pesëdhjetë viteve, shqiptarët të shpërndarë në shumë vende kremtonin pesëqind vjet nga vdekja e heroit tonë kombëtar, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, Papa Pali VI shkroi një letër në të cilën tha se Skënderbeu “… ishte biri i lavdishëm i një toke që pati fatbardhësinë të ishte pjesë e programit apostolik të Shën Palit, ku mbolli ndoshta rishtazi farën e Ungjillit”.
Në mesazh, shënohet se Papa shtonte: “Pararendësit tanë e mbuluan me elozhe më tepër se çdo hero të asaj epoke. Ai arriti të ruante për njëzet e pesë vjet prej pushtimit atdheun e tij, i cili ishte pika me e brishte e sistemit mbrojtës të krishterimit. Për këtë arsye, pararendësi ynë, Kaliksti III, duke pasur parasysh devocionin dhe atashimin ndaj Selisë apostolike të këtij kapedani, tha për të me të drejtë se ‘ai kishte merituar më shumë nga të gjithë princat katolikë lëvdata për nder të besimit dhe fesë katolike”. Citimi i Papës, në kuadër të debateve që mbahen për besimin fetar të Skënderbeut, duket interesant.
Por, teksa vihet në dukje se Skënderbeu, me shumë kurajë e forcë i bëri ballë njërës prej perandorive më të forta e gjakatare të kohës, nuk harroi rrënjët e tij shoqërore dhe shpirtërore, as u josh nga pushteti që i jepej. “Si i tillë Skënderbeu nuk i përket vetëm një grupi njerëzish, një krahine apo një feje, por të gjithë atyre që e ndjekin lirinë si një aspiratë të brendshme për të cilën ia vlen çdo sakrificë”.
MBI LIRINË
Në 550-vjetorin e vdekjes së tij, ipeshkvijtë gjejnë rastin të të ftojnë për një çast reflektimi për aspiratat e lirisë së popujve dhe të njeriut si individ. “Liria është ndër të drejtat më thelbësore të një populli, të grupeve shoqërore dhe të individëve. Thënia lapidare që i atribuohet Skënderbeut në momentin e mbërritjes së tij në trojet arbërore, se lirinë nuk e kishte sjellë, por e kishte gjetur aty, tregon se liria i rri natyrshëm çdo njeriu dhe çdo populli”, thuhet në mesazh.
“Çdokush që lufton për lirinë e një populli në fakt promovon atë çka i përket në thelb natyrës njerëzore dhe që e bën bashkëjetesën njerëzore më të mundshme dhe të bukur”, thuhet në mesazhin e Konferencës Ipeshkvore. Kjo e fundit, teksa falënderon kryeministrin për shpalljen e një viti jubilar për Gjergj Kastriotin Skënderbeun, thotë se duhet t’i drejtojmë vetes këto pyetje: Sot a ndjehemi vërtetë të lirë, pas 27 vjetësh nga rënia e komunizmit? Çfarë na shtyp akoma?
Cilat janë frikërat tona? Pse kaq vonesa për të hyrë në Bashkimin Europian, një ëndërr që na shoqëron gjithmonë? Pse nuk e duam atdheun tonë si etërit tanë që vdiqën për të, por ne duam të ikim prej tij? Kush janë armiqtë tanë sot, kundër të cilëve duam të luftojmë e t’i mundim së bashku: varfëria, zhvillimi i pabarabartë i shoqërisë tonë, korrupsioni, analfabetizmi, etj.? Kemi nevojë për një hov të fortë “ndershmërie” dhe “meritokracie” nga ana e të gjithëve për të mirën e kombit tonë.
Mesazhi mbyllet me njoftimin se dje u mbajt një meshë falënderimi në Kishën Katedrale të Lezhës në orën 9.00 paradite dhe pastaj u bë një ceremoni pranë memorialit të Skënderbeut. / Gazeta Shqiptare / KultPlus.com
Poezi nga Mark Strand / Përktheu Beti Njuma
Bojë më rrjedh cepave të buzëve
S’ka si lumturia ime.
Kam ngrënë poezi.
Biblioktekarja s’u beson syve.
Vështrimin e ka të trishtë
dhe ecën me duart mes palave të fustanit.
Poezitë kanë marrë arratinë.
Drita është e zbehtë.
Qentë ndodhen në shkallët e bodrumit dhe ngjiten.
Sytë u vërtiten,
putrat e verdha digjen si shkarpa.
Bibliotekarja e gjorë nis të përplasë këmbët dhe vajton.
Nuk kupton.
Kur gjunjëzohem dhe dorën ia lëpij, klith.
Jam një njeri fringo.
I skërmitem dhe leh.
Kremtoj me hare në errësirën librore.
“Mitrovica Guide” ka lansuar videon promocionale për qytetin dhe rrethinën e Mitrovicës.
Qëllimi i këtij projekti ishte përmirësimi i imazhit të qytetit të Mitrovicës, në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar, si dhe në rritjen e nivelit të promovimit të potencialeve dhe të arriturave pozitive në qytetin e Mitrovicës me rrethinë, gjithë kjo është bërë përmes platformës online mitrovicaguide.com si dhe në mediat sociale.
Në kuadër të projektit “Promovimi i turizmit dhe trashëgimisë kulturore në regjionin e Mitrovicës” janë realizuar edhe harta orientuese turistike si dhe katalogu me fotografitë më të bukura të realizuara gjatë vitit të kaluar.
Ky projekt është mbështetur nga Ministria për Kulturë, Rini e Sport dhe ka gjetur mbështetje të madhe tek qytetarët si dhe bizneset hoteliere, të cilat e shohin të nevojshme promovimin e mëtejshëm të qytetit të Mitrovicës nga kjo perspektivë pozitive. / KultPlus.com
Kryebashkiaku i Tiranës, Erion Veliaj, i ka hapur derën komunitetit arbëresh duke e ndarë sot ‘Çelësin e Qytetit’ për këtë komunitet.
Arbëreshët, komunitet që për vite e ka mbajtur gjallë traditën shqiptare në Itali, një pjesë e tyre kanë vizituar sot Veliajn në zyrën e tij.
“Tirana është gjithmonë derë e hapur për vëllezërit tanë arbëreshë. I dhamë komunitetit arbëresh çelësin e shtëpisë, për t’ju kujtuar që të gjithë duhet të ecim në gjurmët e të parëve tanë e të ruajmë lidhjet me vendin mëmë” ka shkruar Veliaj në rrjetin social Facebook, shkruan KultPlus.
Delegacioni arbëresh ka ardhur në Shqipëri me rastin e 550 vjetorit të vdekjes së Gjergj Kastriot Skënderbeut.
“Shpresoj që ky mot i madh të jetë një simbolikë e fortë për të na kujtuar që kemi humbur shumë kohë të ndarë, por asnjëherë nuk është vonë për ta rikuperuar atë kohë” ka thënë mes tjerash Veliaj. / KultPlus.com
MoMA – Muzeu i Artit Modern do të eksplorojë arkitekturën e Jugosllavisë së dikurshme në një ekspozitë enkas për këtë periudhë.
“Toward a Concrete Utopia: Architecture in Yugoslavia, 1948–1980” (Drejt utopisë konkrete: Arkitektura në Jugosllavi, 1948-1980”) do të jetë kësisoj ekspozita e parë e madhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës e cila do të studiojë punët arkitekturore në 45 vitet e ekzistencës së Jugosllavisë.
Do të jenë rreth 400 vizatime, modele, fotografi dhe video të marra nga arkiva shtetërore, koleksione familjare dhe objekte nga muzetë nga regjioni i ish Jugosllavisë, duke sjellë kësisoj arkitektët kryesorë të Jugosllavisë para një audience më të gjerë në New York.
Ekspozita do të shpalosë punën e arkitektëve Bogdan Bogdanović, Juraj Neidhardt, Svetlana Kana Radević, Edvard Ravnikar, Vjenceslav Richter dhe Milica Šterić.
Arkitektura e kësaj periudhe – që nga stili i rrokaqiejve e deri te pjesa e brutalizmit – është manifestim i një pluralizmi radikal dhe idealizmi që e karakterizoi vetë shtetin jugosllav, thuhet mes tjerash në konceptin e kësaj ekspozite, shkruan KultPlus.
“Toward a Concrete Utopia: Architecture in Yugoslavia, 1948–1980” do të fokusohet në temën e urbanizmit, eksperimentimit teknologjik dhe aplikimit të tij në jetën e përditshme, krahas edhe konsumerizmit, monumenteve dhe memorializimit, duke mos harruar edhe arritjen globale të arkitekturës në ish Jugosllavi.
Xhamia e Bardhë e Bosnjës, ndërtimi i qytetit të Shkupit pas tërmetit të madh, Beogradi i Ri dhe ndërtesat e ‘çuditshme’ të kësaj pjese të Beogradit, janë në mesin e disa prej momenteve që i përfshin kjo ekspozitë.
Ekspozita do të hapet me 15 korrik të këtij viti dhe do të jetë e hapur deri me 13 janar të vitit 2019-të. / KultPlus.com
Këngëtarja kosovare Dafina Zeqiri është pjesë e videoklipit më të ri të reperit me famë botërore, French Montana.
“Famous” titullohet kënga të cilën e ka lansuar sot reperi.
“Faleminderit sërish që më le të jem pjesë e këtij projekti të bukur”, ka shkruar Dafina Zeqiri në një postim në Instagram.
Kjo s’është hera e parë që të dy këngëtarët bashkëpunojnë. Në këngën e shkuar të Dafina Zeqirit “Four Seasons”, në videoklip ishte pikërisht reperi me famë botërore. / KultPlus.com
Gjeneratat e mesme mund ta kujtojnë më shumë grupin e njohur nga Peja, W.N.C.
Grupi ka qenë shumë i njohur dikur në hip hopin shqiptar, me disa këngë të cilat kanë sjellë tema të ndryshme të trajtuara në pak minuta, me një freski që kanë ditur ta sjellin anëtarët e grupit.
Dardan Belegu dhe Arlind Gjikolli kanë qenë dy prej anëtarëve të grupit të njohur, këngët e të cilit po i sjellim sot për ta kujtuar grupin.
Grupi nuk e ka në plan të bashkohet, siç kanë thënë vetë anëtarët e grupit në disa paraqitje televizive, por kjo nuk na ndalon ti sjellim në mendje meloditë e tyre.
Grupi patën marrë pjesë edhe në Festivalin Kënga Magjike, por edhe patën lansuar album muzikor në një kohë kur albumet ishin në modë dhe nuk ishte kohë e internetit dhe teknologjisë. Albumi “Pse” është ndër më të suksesshmit dhe të paharrueshmit të grupit, ndoshta në kulmin e karrierës së tyre, me një hip hop që sot veç kujtohet me nostalgji e me naivitet.
W.N.C numërohet si një ndër grupet e para shqiptare të hip hopit dhe repit.
Hitet e tyre, mes tjerash, janë edhe “Qikat e mira”, apo “Çka kom pasë”. / KultPlus.com
Kjo foto bën xhiron e botës nga viti 1973. Personi në foto që shihet duke prerë biletën e tramvajit në Oslo është mbreti Olav, i cili mbretëroi me Norvegjinë nga 21 shtatori i vitit 1957, deri më 17 janar të vitit 1991 kur ndërroi jetë në moshën 87 vjeçare.
Mbreti Olav, pasardhës i mbretit Hakon VII, bënte jetë modeste. Aktualisht Mbretëria norvegjeze e cila udhëhiqet nga djali i tij Harald V, është shteti më i fuqishëm në botë për kokë banori dhe qytetarët norvegjezë janë më të lumturit në planet!
Facebook: Bajram Mjeku
Vepra “Rrno vetëm për me tregue” nga At Zef Pllumi ka marrë kritikat letrare të nevojshme, por edhe bekimin e plot njerëzve si libër që duhet lexuar për ta kuptuar jetën e priftit shqiptar në një kohë tjetër për shqiptarët.
Frati françeskan dhe një publicist e shkrimtar i palodhshëm, At Zef Pllumi na e la këtë libër si dëshmi që jetoi dhe dha kontribut në disa fusha.
Vëllimi i parë i librit është botuar në vitin 1995, ndërsa vëllimi i dytë në vitin 1997. Redaktori i librit, sikundër edhe në dy vëllimet e para, është Aurel Plasari.
Në mesin e njerëzve që e vlerësuan librin dhe thanë fjalët më të mira për të, ishte edhe Ismail Kadare, shkrimtari shqiptar.
“Gjithë shoqëria shqiptare ka nevojë për këtë vepër. Kanë nevojë për ata që e kanë jetuar atë kohë, e po aq, në mos më tepër, ata që s’e kanë jetuar. Kanë nevojë të shtypurit e të nëpërkëmburit, e po aq, në mos më tepër, ata që shtypën të tjerët. Kanë nevojë antikomunistët, e po aq, ndoshta më tepër, komunistët.
Shkurt për të ka nevojë ndërgjegjja jonë.”
Kujtimet e Pllumit, dhe të disa emrave të tjerë që i kanë kaluar ato rrathë ferri, janë beteja më e ashpër kundër dinakërisë së një pjese të shoqërisë që është përpjekur për të harruar të shkuarën – një e harruar që i krijon hapësirë vetëm atyre që kanë mbështetur atë përbindësh e që nuk duan për asnjë çast që t’i zbathet e shkuara. Duke sjellë përmes një rrëfimi shumëçka që ka ndodhur me të dhe shumë persona rreth tij, e sidomos në burgjet shqiptare, At Zef Pllumi ka ngritur pikëpyetjen e drejtpërdrejtë mbi atë çfarë duhet bërë me të shkuarën e prindërve dhe gjyshërve tanë. / KultPlus.com
“Një ëndërr e pamundur është më e mirë sesa pa ëndërr”, shprehet Elsie Kuzavinas, një nga protagonistët e romanit debutues të Xhenet Aliut, “Brass.” Siç bëri në koleksionin e saj të parë të tregimeve, “Domesticated Wild Things” Aliu përqëndrohet tek ata që nuk përkasin, tek të shtypurit, emigrantët dhe, në këtë rast, një nënë e vetme dhe vajza e saj e kokëfortë. Aty të dyja jetojnë një jetë të varfër në Waterbury Conn. kryeqyteti i prodhimit të bakrit në botë që shumë kohë më parë humbi shkëlqimin e tij. “Brass” fillon me Elsie, vajzën e emigrantëve lituanezë, duke e rrëfyer historinë e saj të mrekullueshme, të mbushur me sekrete, duke filluar që kur ishte e re ku punonte në lokalet e Betsy Ross, të drejtuar nga një familje shqiptare, të cilët ikën nga vendi i tyre për ëndrrën amerikane.
Elsie shpejt takohet dhe bie në dashuri me Bashkim, një kuzhinier shqiptar, i cili mendon se investimet e që ai ka bërë në Shqipëri së shpejti do ta bëjnë atë të pasur. Por pastaj, ngjarjet shpërthejnë si fishekzjarre. Elsie mëson se Bashkimi është i martuar dhe gruaja e tij ende jeton në Shqipëri, dhe megjithëse këmbëngul se gruaja e tij nuk ka menduar të largohet kurrë dhe as ai vetë nuk do të kthehet, Elsie nuk mund të mos e pyesë veten: Çfarë ndodh nëse gruaja e tij ndryshon mendjen? Gjërat ndërlikohen edhe më shumë, Elsie e gjen veten shtatzënë. Për habinë e saj, Bashkim dëshiron që ajo ta mbajë fëmijën, që ata të jenë një familje dhe të jetojnë me paratë që ai është i sigurt se do të t’i fitojë. Elsie guxon të shpresojë një fund të lumtur për veten. Por diçka e errët fillon të ndodhë në vend të kësaj, dhe ngadalë, në kapitujt e librit, ajo zbulon të vërtetën, dhe çfarë do të thotë kjo e vërtetë për të dhe vajzën e saj.
Luljeta, bija e Elsie, gjithashtu ka një histori për të treguar. Ajo e di se është arsyeja e vetme e nënës së saj për t’u ngritur dhe për të punuar aq shumë, gjë që asaj nuk i pëlqen. Ajo dëshiron të njohë babanë e saj, por e vetmja gjë që Elsie do të zbulojë është se ai është një horr që u arratis në Shqipëri pas një të kartonit të gjelbër, ndërsa Luljeta ishte ende në barkun e Elsie. Elsie dëshiron që Luljeta të jetë e vetmja në familje që të ketë një jetë të mirë, jashtë ndihmës financiare të qeverisë, por plani i Luljetës është të hyjë në Universitetin e Nju Jorkut dhe të jetojë në Nju Jork, “i vetmi qytet që ka rëndësi”. Por Betsy Ross nuk është fushë me lule. Aty ajo gjen gjurmë për vendndodhjen e babait të saj në Houston, dhe Luljeta fillon të pyesë veten nëse babai i saj mund të jetë dikush me vlerë, dikush që mund ta ndihmojë atë të ketë sukses.
Shumë gjëra në libër janë përdorur me një qëllim të caktuar, sidomos kur fokusohet te klasa dhe kultura, dhe në atë që ato me të vërtetë nënkuptojnë. Nëna e Bashkim mund të jetë një emigrante, por ajo ende respekton zakonet e vjetra të vendit të saj, duke shikuar emigrantët e tjerë shqiptarë që hedhin të kaluarën e tyre sepse duan një të ardhme të shndritshme amerikane. Ëaterbury, Conn., mund të jetë çdo qytet i vogël që mezi mbahet, një vend i lagësht i fabrikave të braktisura prej bronzi. Punët që janë në dispozicion (linjat e montimit të fabrikës ose në lokalet vendase) nuk japin shumë për të ardhmen. “Çfarë është më i qëndrueshëm se bronzi?” Shpall me shpresë slogani i qytetit, por banorët e dinë se përgjigjet janë disa, duke përfshirë baltën toksike, faturat e pafundme, si dhe shpresën që vdes së bashku me qytetin.
Fundi i “Brass” mund të jetë disi i zymtë, por ende ka trillime të gjalla të shpresës. Pranverat sekrete ofrojnë mundësi të hapura, dhe megjithëse jeta nuk mund të ndryshojë në mënyrë dramatike, nëna dhe vajza fillojnë të kuptojnë njëra-tjetrën, duke zbuluar se ato janë më të ngjashme se sa të ndryshme. Historia, ashtu si e ardhmja dhe të gjitha planet e saj, mund të rishikohen. Po, mund të humbasim se kush dhe çfarë jemi me të vërtetë. Por, siç tregon ky roman i guximshëm, ne mundemi, dhe duhet të vazhdojmë të luftojmë për të bërë vendin tonë në botë./
San Francisco Chronicle, Përshtati Lapsi.al / KultPlus.com
Shqiptari Ermal Meta ka përvjelë mëngët për pjesëmarrjen e tij në Sanremo.
Pasi vitin e kaluar ai u rendit në treshen më të mirë, këtë vit Meta dëshiron që të synojë fitoren në festivalin me renome në Itali.
Bashkë me Fabrizio Moron, Ermal Meta ka krijuar një këngë e cila bartë pas saj një mesazh dhe kauzë.
“Kënga është një përgjigjje ndaj sulmeve terroriste që ndodhën në Manchester, në koncertin e Ariana Grande. Kur dikush ka të ftohtë, është i frikësuar, e përqafon tjetrin. Muzika e zgjon ndërgjegjen më shumë sesa diskursi politik. Muzika i bashkon njerëzit” i ka thënë Ermal Meta Corriere Della Serra.
Ermal Meta këtë vit në Sanremo merr pjesë bashkë me Moron me këngën “Non mi avete fatto niente” (Nuk më ke bërë asgjë).
Ermali gjithmonë përkujdeset që këngët e tij të kenë një mesazh pas tyre. Vitin e kaluar, kënga e tij përkrahte kampanjën kundër dhunës në familje. Fabrizio, këngëtari që do të performojë me të, para disa vitesh në Sanremo u paraqit me një këngë kundër grupeve mafioze në Itali, shkruan KultPlus.
SANREMO do të nisë me 6 shkurt, dhe do të jenë pesë net spektakël e muzikë deri në natën finale. Fituesi i Sanremos do të dihet me 10 shkurt.
Ermal Meta tanimë numëron disa pjesëmarrje në SANREMO. Vitin e kaluar ai fitoi edhe çmimin e kritikës.
Meta mbrëmë ka marrë çmimin për albumin më të mirë italian, në ndarjen e çmimeve ROCKOL AWARDS në Itali. / KultPlus.com
Filip Shiroka lindi më 1859 në Shkodër dhe vdiq më 1935 në Bejrut, Liban.
Tema në veprën e poetit Filip Shiroka ishte ajo e atdhedashurisë, krenarisë kombëtare për të kaluarën dhe shpirtin liridashës të shqiptarëve.
Në poezitë “Burri”, “Gjergj Kastrioti”, “Shypnia”, Shiroka bëri thirrje hapur për çlirimin e Shqipërisë nga Perandoria Osmane. Në poezitë e tij më të mira, që i kushtohen mallit për atdhe, Shiroka mediton mbi fatin e tij dhe atë të atdheut. Poezitë më të njohura janë Shko dallëndyshe dhe Dallëndyshe eja.
DALLANDYSHE EJA!
Mirë se vjen, me krahë te letë,
Dallndryshë, tue fluturue!
Mirë se vjen! M’ket ânë te xetë
T’dheut t’Misirit me dimnue:
Eja, prá, ktu fluturim,
M’gzò me at zâ gjith âmbëlcim!
Kur jé nisë t’kam porositun
Atje larg t’shkojsh kah Shqypnija;
M’difto pra, kur ké shetitun
A t’kan ra n’mend fjalt e mija,
Me m’shkue n’Shkoder fluturim,
Me m’j’u falë gjytetit t’im?!
Atje malet n’i paç pá,
Jânë prej boret nalt zbardhue:
N’ato fushat ne paç rá,
Janë me lule lulëzue
Atje n’paç vojtë fluturim
Aty âsht gjyteti i im!
Barit t’njomë gjith atje veshen
Çuka e kodra, e atje ndinë
Tue këndue blegtoreshe
Qi kullotë rreth bagtinë;
Atje n’paç vojt fluturim,
Aty âsht gjyteti i im!
N’Shkodren t’ime të Shqypnisë
Burrat lejnë qi s’dijnë ç’âsht friga,
Çupat e bukra t’urtisë
Atje lejnë qi s’dinë ç’âsht flliga;
Atje n’pàç vojt fluturim
Aty âsht gjyteti i im!
Dishroj shum, por…nuk po dij
A kam pràp fàt t’mirë me shkue
Nji herë tjetër ne Shqypni,
N’Shkodren t’ime me kalue…
Atje dù t’shkoj fluturim,
T’vdes aty n’gjytetin t’im!
T’kam pas thânë… se n’Fushë t’Rmajit
Kam dy vorre t’dashtunisë,
Nânë e babë kàm n’at vênd vajit,
Qi m’kanë lânun t’vorfenisë;
Me zânë t’ând t’përmâllshëm shqim,
A m’ke bâ mbi’ tà vajtim?!
A u kè thânë se un t’kam çue
Prindët e dashtun me m’i qà?!
A u kè thânë sà kam lotue
Kur t’kam nisë vorrin m’e pâ?!
A e kè thânë, t’përmallshme shqim,
Kângen t’ânde gjithë vajtim?!
A u kè thânë se zêmra e ime
N’ dhenë t’hueja keq u shkri,
Se s’ka gzim, as s’ka ngushllime
Se po digjet për Shqypni?!
Me zânë t’ând t’përvajshëm shqim,
A e kè qamun fatin t’im?!
Prà dallndryshë, kah kè shetitun
Gjytetin t’im a e kè pà?!
N’ato vênde kû kè rritun,
N’mênd për mue a te kà rà,
Me m’shkue n’Shkodër fluturim,
Me m’j’u falë gjytetit t’im?
“Ndoshta hëngrëm mollën e gabuar në Kopshtin e Edenit? Ndoshta mes pemës së jetës dhe pemës së njohjes së të mirës nga e keqja, ka qenë ndonjë pemë tjetër që rritej atje në Kopshtin e Edenit, ndonjë pemë helmuese që nuk përmendet në shkrimet e shenjta, ‘pema e djallit’ dhe ndoshta kjo ishte ajo çka hëngrëm ne?
Ai gjarpri faqezi e mashtroi Evën, i premtoi se ajo ishte pa dyshim pema e njohjes, por, në të vërtetë, e çoi te pema e djallit. Ndoshta po të kishim ngecur te pema e jetës dhe tek ajo e njohjes së të mirës nga e keqja, nuk do të na kishin nxjerrë kurrë nga kopshti.’
Po çfarë është ferri? Ç’është parajsa? Patjetër që është brenda nesh. Në shtëpitë tona. Ferrin dhe Parajsën mund t’i gjesh në çdo dhomë. Pas çdo dere. Poshtë çdo batanije. Ja! Pak ligësi dhe njerëzit bëhen të gjithë ferr me njëri – tjetrin. Pak dhembshuri, pak zemërgjerësi dhe njerëzit gjejnë parajsën te njëri – tjetri.
Thashë pak zemërgjerësi dhe dhembshuri, nuk thashë dashuri: Unë nuk besoj shumë tek dashuria universale. Dashuria e secilit për secilin – ndoshta është më mirë t’ia lëmë Jezusit këto.
Dashuria është krejt tjetër gjë. Nuk është fare as si zemërgjerësia e as si dhembshuria. Përkundrazi. Dashuria është një përzierje interesante e të kundërtave, një përzierje e egoizmit ekstrem me përkushtimin total. Një paradoks! Dashuria, dashuria.
Të gjithë flasin rreth saj sikur dashuria të ishte diçka që njeriu mund ta zgjedhë, por dashuria nuk zgjidhet, ajo të kap si sëmundje dhe të zë si fatkeqësi. Atëherë, ç’është kjo që ne e zgjedhim? Çfarë duhet të zgjedhin qeniet njerëzore çdo minutë të ditës? Zemërgjerësinë dhe koprracinë. Çdo fëmijë e di këtë, e prapëseprapë ligësia nuk mbaron. Si shpjegohet kjo? Më duhet se e gjitha vjen nga ajo molla që hëngrëm atëherë: hëngrëm mollën e helmuar.”
– Amos Oz, “Rrëfim mbi dashurinë dhe errësirën”