Shtëpia e diktatorit Hoxha muze, ajo e Gjergj Fishtës drejt shkatërrimit

Shtëpia e lindjes së diktatorit komunist Enver Hoxha ndodhet në qytetin e Gjirokastrës dhe është restauruar e mirëmbajtur vazhdimisht, pasi është kthyer në Muze Etnografik.

Por në fshatin e vogël Fishtë në Zadrimë të Lezhës, një tjetër shtëpi vuan pasojat e kohës duke shkuar drejt shkatërrimit.

Bëhet fjalë për shtëpinë e fëmijërisë së At Gjergj Fishtës. Kulla dykatëshe e shkrimtarit, e rrënuar dhe e braktisur qëndron larg premtimeve për ta restauruar, duke u shkatërruar pak nga pak. Ndërsa shtëpia muze e diktatorit pret vizitorë, paratë për të restauruar shtëpinë e rilindasit shqiptar nuk gjenden askund.

Restaurohet Pllaka e Kangjellës e cila i përket shekullit VI

Pllaka e Kangjellës e cila daton në shekullin e VI është duke u restauruar nga specialistët e IMK dhe MHK.

Kështu kjo pllakë do të jetë gati për ekspozim së shpejti, shkruan KultPlus.

Muzeu Historik Kombëtar zotëron në fondet e tij një pllakë kangjelle, e cila daton në shek. VI m. Kr. Ajo është gjetur pranë bazilikës B, në qytetin antiko mesjetar të Bylisit, ndërsa për restaurimin e saj ka njoftuar Instituti i Monumenteve të Kulturës në Shqipëri.

“Specialistët e Sektorit të Artit pranë IMK dhe MHK janë duke kryer ndërhyrje konservuese në objektin e dëmtuar. Falenderojmë gjithashtu z. Alban Balla, mjeshtrin e gurit dhe të mermerit, i cili është duke dhënë kontributin e tij të vyer përgjatë këtij procesi. Së shpejti, objekti do të ekspozohet në pavionin e lashtësisë”, thuhet në njoftim. / KultPlus.com

Ftohen poetët për pjesëmarrje në Takimet Ndërkombëtare Letrare ‘Azem Shkreli 2018’

Drejtoria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit në Pejë bën thirrje të gjithë poetëve për pjesëmarrje në manifestimin tradicional Takimet Ndërkombëtare Letrare “Azem Shkreli 2018”, i cili mbahet në Pejë më 23 e 24 maj të këtij viti.

Poezia e dorëzuar duhet të jetë e pabotuar dhe të mos jetë më e gjatë se dy faqe kompjuteri.

Juria e propozuar nga Këshilli Organizativ dhe e aprovuar nga DKRS-ja do të seleksionojë poezitë më të mira, të orientuara rreth temës: LIRIA VJEN NGA ZEMRA.
Poetët e përzgjedhur do të jenë pjesë e rëndësishme e aktivitete poetike, kulturore dhe tematike “Gjergj Kastrioti dhe ëndrra e madhe e lirisë në poezinë shqipe”, të cilat do t’iu bëhen të njohura në kohë përmes agjendës së TNL “Azem Shkreli 2018”.

Poezitë e vlerësuara do të publikohen në një antologji të veçantë

Të gjithë poetët e interesuar duhet të dërgojnë poezinë e tyre deri më 31 mars 2018 në adresën [email protected].
Këshilli Organizativ i TNL Azem Shkreli shpallë po ashtu konkurs për çmimin “Bulëzat”, çmim ky i cili për çdo vit jepet për krijues të rinj, në kuadër të manifestimit ndërkombëtar.

Çmimi “Bulëzat” ka për qëllim të nxisë dhe të motivojë krijuesit e rinj, ndërsa të gjitha konkurrentët duhet të mos jenë mbi 18 vjet dhe duhet të kenë një libër të botuar.

Të gjithë të interesuarit mund të konkurrojnë deri më 30 prill, në këtë adresë [email protected]. / KultPlus.com

Prishtina International Vocal Festival hapë konkurs për kompozitorë

Alberina Haxhijaj

Prishtina International Vocal Festival do të nisë edicionin e parë si i vetmi festival që i dedikohet vetëm muzikës vokale.

Festivali do të ketë prioritet promovimin e muzikës vokale në vendin tonë, e në veçanti të nxisë kompozitorët kosovarë për të krijuar muzikë vokale, shkruan KultPlus.

“Në këtë edicion, në festival do të hapet një konkurs vetëm për kompozitorët kosovarë të gjeneratës së re që të shkruajnë vepra korale (SATB me ose pa shoqërim instrumental) ku më pas, veprat fituese do të interpretohen nga Kori i Filharmonisë së Kosovës, në koncertin përmbyllës të Festivalit, me datë 07.10.2018 në Prishtinë”, kanë bërë të ditur organizatorët e festivalit për KultPlus.

Tutje ata kanë bërë të ditur se rregullat e konkursit janë:
• Vepër për Kor (SATB) a cappella apo me përcjellje instrumentale
• Tematika e lirë
• Kohëzgjatja deri në cca 7 minuta
• Afati i fundit për dorëzim është 30.06.2018.
• Vepra duhet të dërgohet në e-mail: [email protected] si PDF file.

Veprat do të përzgjidhen nga Juria profesionale e Festivalit, ndërsa tri veprat fituese të këtij konkursi, përveç interpretimit që do të bëhet nga Kori i Filharmonisë së Kosovës, do të botohen në Attacca Edition.

Ky edicion i festivalit do të mbahet nga 2 tetor deri më 7 tetor, 2018. / KultPlus.com

Camila Cabello, Shawn Mendes dhe Dua Lipa do të interpretojnë në Billboard Music Awards 2018

Billboard Music Awards 2018, është vetëm një muaj larg dhe tashmë janë bërë të ditur tre perfomuesit që do të dalin në skenë më 20 maj.

Camila Cabello, Shawn Mendes dhe Dua Lipa është bërë e ditur që do të perfomojnë në ceremoninë e ndarje së çmimeve nga Billboard.

Camila Cabello, Shawn Mendes dhe Dua Lipa, janë emrat e parë të këngëtarëve që janë bërë publik, që do të permormojnë në T-Mobile Arena në Las Vegas.

Mirëpo, akoma nuk është bërë e ditur lista e plotë e artistëve dhe as këngët me të cilat do të paraqiten tre këngëtarët e lartëpërmendur, shkruan Billboard.

Dua Lipa gjendet në top listat e Billboard më këngët “New rules”, “IDGAF” dhe me këngën e fundit në bashkëpunimi me Calvin Harris “One Kiss”./KultPlus.com

“Mos më krahaso me të dashurin” (VIDEO)

Pirro Cako është një nga këngëtaret dhe kompozitorët më të njohur shqiptar që përmes muzikës së tij ka prekur zemrat e mijëra njerëzve, duke e bërë atë që të gjenin në këtë muzikë një ngjarje apo episodet e jetës.

Sot po e sjellim një këngë të tij të realizuar para një dekade. “Mos më krahaso”, titullohet kënga që veçohet për interpretimin, melodinë e tekstin e fuqishëm.

Dikur sa jam munduar të isha i veçantë
për të mahnitur ty dridhja cigaren,
si buzë ti vija gjethet, mbi trupin tënd hollak
ti varja neper veshë, gishta e flokë

Fëmije ne ishim ende, fëmijë te dashuruar,
qe s’dinim mire se ç’do të thotë e ardhme.
Me vonë kur ne u rritem, atëherë e kuptuam,
pse ditët tona dot më nuk u lidhen

Pas shume vitesh një mbrëmje unë të pashë,
me një njeri perkrah dhe u trishtova
se nga përplasja e syve tanë në çast
lindi zjarri prapë dhe kujtimet

(refreni)
Mos më krahaso me të dashurin
mos u mbyt ti ne detra trazimi,
më mire qe ikëm ne pa tragjedira malli,
se tek i vdekuri s’mbështetet dot i gjalli.
Është e trishtueshme, por ti mos me projekte
as dhe një çast ne çarçafët e bardhë,
dy paralele ishim ne dhe asgjë më shumë
qe asnjëherë su bëmë dot meridian
Mos më krahaso!

Përpara teje ndarja me bënte te zakonte
e s’kisha pse ta dridhja më cigaren
unë ika dhe ti ike, se s’ishim më të vegjël
pa dashuri, ne ishim të rëndomtë

Pas shume vitesh një mbrëmje unë të pashë,
me një njeri përkrah dhe u trishtova
se nga përplasja e syve tanë ne çast
lindi zjarri prapë dhe kujtimet

(refreni)
Mos me krahaso me të dashurin
mos u mbyt ti ne detra trazimi,
më mirë që ikëm ne pa tragjedira malli,
se tek i vdekuri s’mbështetet dot i gjalli.
Është e trishtueshme, por ti mos më projekto
as dhe një çast në çarçafët e bardhë,
dy paralele ishim ne dhe asgjë më shumë
që asnjëherë su bëmë dot meridian
Mos më krahaso! Mos më krahaso!

Telegram ngushëllimi i ministrit Gashi me rastin e ndarjes nga jeta të aktorit Art Kurti

Sot ka vdekur aktori nga Gjakova Art Kurti, i cili dyshohet së është vetëvra. Me këtë rast, tashmë kanë nisë telegramet e ngushëllimit për familjen Kurti.

Një të tillë e ka dërguar edhe ministri i kulturës Kujtim Gashi.

E nderuara familja Kurti,

Lajmin për vdekjen e parakohshme e të dashurit tuaj, Artit, aktorit tonë të mirënjohur, e morëm me pikëllim të madh.
Bota e artit ka humbur një prej aktorëve të rinj më të talentuar.

Arti u nda nga kjo jetë në moshë të re, duke lënë në gjysmë rrugëtimin e tij prej artisti. Ai me punën e tij, bëri që të jetë i respektuar në botën e artit e të kulturës por edhe jashtë saj. Me entuziazmin e tij prej të riu ai do të jepte kontribut të madh andaj Arti do të na mungojë.

Ndarja e hershme e Art Kurtit, është humbje e rëndë jo vetëm për ju, familjen dhe miqtë, por është humbje dhe do të jetë mungesë e madhe për artdashësit dhe të gjithë ata që e njohën.

Ngushëllime familjes, miqve dhe dashamirëve të Art Kurtit.

Sinqerisht,

Kujtim Gashi

Ministër i Kulturës, Rinisë dhe Sportit

Dita Botërore e Vallëzimit do të shënohet edhe në Prishtinë

Evolution Dance me rastin e Ditës Botërore të Vallëzimit organizon program kulturor (vallëzim) e cila do të mbahet në sheshin Zahir Pajaziti, nesër prej ores 17:30. Kjo ditë i dedikohet qytetarëve të Prishtinës ku janë të ftuar të gjithë me moton “Prishtina Vallëzon”.

Organizatorët bëjnë të ditur se në këtë festë do të përfshihen: organizimi i garave të para jo formale të VALLËZIMIT në mes të pesë shkollave fillore të Prishtinës e mbeshtetur nga Komuna e Prishtinës, prezentim i koregrafive nga shkolla vallëzimi të ndryshme(balet, valle popullore, vallëzime latine, modern, hip hop, zumba, etj), prezentim të koregrafive të ndryshme grupore dhe animacione vallëzimi dhe performansa të rastit nga qytetarët e Prishtinës. /KultPlus.com

Tef Palushi, gazmendi i miqve dhe i shoqnisë shkodrane

Kujtime përsonale prej Tef Palushit, nga Pjeter Logoreci

Një ndër madhështitë apo vlerat e shumta që ka qytetit iShkodres, asht humori popullor.Kurdoherëe në cdo situatë, qytetari i Shkodres asht mundue me perballue problemet e ditës me humor apo me ndonji “loje pa zarar” të sajueme aty për aty. Edhe ndër shtërngesat e mëdha të jetës nën diktaturë, në fatkeqsi familjare e natyrore (tërmete përmbytje),nëkatastrofa financiare apo ekonomike si ajo eskemave piramidaleose mbyllja e ndërmarrjeve e privatizimi i tyne, në kohën e eksodit apo mashtrimit me viza, në kohën e rrumujave të dhunëshmetë 97-ës, mbas ndonjëfushate të egër elektorale apo mitungu, mbas ndërprejevetëgjata tëdritave, në terr e pa uje,….qyteti ka marrë frymë nëpërmes humorit të dalë nga shpirti i paepun iqytetarve të tij…..

Shkodranët, të“thamë prej murrlanit” apo të“lagshtitun prej shiut e shirokut”, “të mërdhitun” në dimër e të“zhegitun” në verë, me bicikletë apo në mercedes, me xhepa bosh apo në lokal me një kafe, kanë pasuni optimizmin e mendimin pozitiv, tuj gjetë mundësinë me zbutësadopak problemet e mëdha, apo stressin “se duhet me u pagu fatura e shtrejtëaforfe e dritave” edhe pse në terr.

E kësaj atmosferengacmuese,i shtohen edhe “tëbamet” e figurave të njoftuna në qytet si “nana e qejfit”,përsona të lindun për humor,me mosha e profesione të ndryshme, qëme dhuntinë e tyne“ja zbukurojnë jetën Shkodres”, tue shpotitë problemet e ditës, me shumë inteligjencë e kujdes, si“me lojë”, për ti ikë rrezikut të keqkuptimit nga Shteti – Parti e nga njerzit e politizuem.Në kohë të ndryshme, dolën përsonazhe e emna të ndryshëm, të humorit të rrugës, të kafes, të festave familjare apo kolektive. Brezi im, pat fatin me “u rrit” me humorin e batutat e Pjeter Gjinit, Bik Pepës, Gjosho Vasisë, Tano Banushit, Paulin Prekës, Gëzim Krujës, Paulin Selimit, Mergim Muhjes apo Nexho Shabanit…
Sot shkrimin tim, dëshiroj tëja kushtoj, njëprejpërsonazhevemëgazmor e mëme humor të Shkodres, karikaturistittë talentuem, Mjeshtrittë Madh, Shtjefen Palushi. Tefa, sicthirret ai në qytetin tonë, ishte nji person inteligjent, shumëaktiv në artin shqiptar me krijimet e tija në karikatur, ku zotnonte (ashtu si në humor) një stil të vecantë. I dijtun e i edukuem, por që nuk “ta falte sekondin” në shkëmbim batutash, shumë social e miqsor, personalizohej në nji trup të vogël e të dobtë, me zhvillim të kufizuem fizik, gja që nuk e pengojaspak në të përditshmen e tij. Gjenialiteti i tij dallohej jo vetëm në krijimet e tija, qëzanë vendnë majat e Olimpit të karikaturës shqiptare, por edhe nëkontaktet e përditëshme e shoqnore nëqytet apo ambientet e ndërmarrjes ku punonte. Më poshtë, dishroj tëpërshkruej disa përjetime të mijat personale me Tefen (por dhe te tjera), qëshpresojse do të kënaqin fansat e tij apo lexuesit e shumtë të gazetës.

..nuk më kujtohet vjeti….. por di që ishte nji përvjetor i teatrit dheishte organizue një mbramje jubilare në shpinë e kulturës të qytetit (Shkodër) ku ishin të ftuem artistë të shumtë…e ndër to dhe Tefa. Për t´ju shmangë “rrumujës” dhe vrullit marramendës të atyne që vallzonin, Tefa kishte xanë nji karrigë në nji qoshe të sallonit, pranë dritareve që shihnin nga oborri e rruga e madhe. Atmosfera ishte ndezë, e ndërsa,pothujse të gjithë vallzonin,… Tefa po kuriozohej tuj pa “qeflitë” tuj u hjedhë e përdredhë për hatër tëparisë, drejtorisë e partisë. Ndër kto raste, edhe pse “nën synin vigjilent” të instruktorve të komitetit partisë të rrethit, gjindej ndonji shkak apo ndonji personazh për tu ba “viktimë” e lojnave ngacmuese, por pa të keq, të ndonji prej atyne që“nuk të lanë me dekë rehat”. E atë ditë dikush u kujtue me qitë ne lojë Tefen.

Një grup ngacmuesish, i kërkuen me lutje nji aktores të re që sapo kishte ardhëme punë në teatër, që ta “ftonte Tefen me kcye” …..Të gjithë sa ishin për rreth,të knaqun nga idea, e shihnin vajzën me sy lutës që sikur e shtynin drejt Tefës…. Sigurisht që edhe kuadrot e partisë ishin dakort se pa miratimin e tyne loja do tëkthehej në nji punë me “zarar” e ndoshta mund të ndëshkohej… Në fillim vajza nuk ndigjoj se ju duk e pabukur me u tall me nji “sakat”, por ma vonë, mbas kambëguljes së tjerve, edhe asaj filloj me ju dukë“interesant” propozimi…. Shumë kush në sallë e mori vesht “kurthin” që do ti bajshin Tefës dhe po priste të knaqej me reagimin…

Vallzimi i radhës….filloj muzika, …pista ishte bosh sipas parashikimit …të gjithë pritshin “ndodhinë”, kurioz për me pa Tefën se si do të reagonte…: …Vajza e re me hap të lehtë, përshkon pisten bosh tue u drejtue nga “viktima”…..A MUND TE KCEJME BASHKE…
Tefa, qe me inteligjencen e tij e kishte nuhatë “kurthin” e shokve, tue veshtrue me tallje ftyrat e qeshuna të atyne që e kishin organizue ktë lojë i pergjigjet…..ME KCY????? ….PO PREJ KU ME KCY MOJ MOLLE………?????, e tuj i ba me mundim me gisht nga dritarja e madhe e sallonit shton me buzë në gaz…..PREJ KATIT TE DYT-AAAA???????

…ishte koha e festivalit tëestradave të ndërmarrjeve në Shkodër dhe grupi i uzinës së telave ishte ndër ma të mirët. Axha Gjosho (Vasia),qëishte një ndër asat e humorit shqiptar, e pregadiste këtëtrupëme shumë pasion. U bamë nji grup dhe vendosëm me shku me pa provën gjenerale qëbahej në sallën e kulturës tëuzinës, në prani të drejtoreshës…. Me grupin ishte edhe Tefa….U nisëm prej stacionit te turizmi me autobuz “fizarmonikë” të linjës së qytetit. Disa u ulen ndej e do mbetem në kambë. Tefa zuni vend pranë dritares dhe meqenëse ishte nxehtë, kërkoj të hapte xhamin e dritares që kishte afër….Dora e gjymtume nuk po e lejonte, por ai prap po mundohej me kokëfortësi….Fatorinoja, nji grue e njoftun në Shkodër, sheh Tefen qi po hiqte zi, e qi donte me hapëse s´ban dhe i drejtohet
G…a: a të xen makina Tef-a…?????
Tefa: …poooo moooj G…., ba me i dalë përpara …..

…nji ditë përpara se me shkue ushtarë Pavlini (i vëllau i Tefës), në darkë u mblodhën një grup i ngushtë shokësh e i shkuene për kafe. Familja Palushi atë kohë banonte në pallatin pranë shpisë së kulturës së Shkodrës, i cili ishte ndertue dikur për të kenë zyrat e degës së mbrendëshme dhe nuk kishte asnjifarë sistemit për nji familje. Dhomat e projektueme për zyra ishin të vogla dhe mjaftonin dy divana (me llastiqe) e nji tavolinëme mbush ambientin e mos me pasë se ku me u sjellë. Shokët e Pavlinit mbushën dhomën e nuk kishte ku me hjedhë ma asnji “biskotë”. Të gjithë ulë në 2 divanat, për rreth tavolinës me nga nji gotë raki përpara….dera ishte e hapun mbasi nuk mund të mbyllej prej ngushticet e shokve të shumtë që kishin ardhë……Aty nga ora 8e pak(të darkës), po vjen Tefa…….mbramja e mirë….
Të gjithë ngrihen në kambë me respektue artistin e madh….
Tefa, i jep dorën atij qi pat ma afër tue i ba pyetjet e zakonshme kur dy vetë që njihen takohen: …. si je? si janë ka shpija? a je lodhë?….flitte me te dhe i tundte dorën…. e tuj përfundue me të i drejtohet të tjerve: ….ju tëtjerët jepnia dorën ktij…

…..Me thanë të drejtën, cilido shkodranë rrinte me kënaqësi të madhe me Tef Palushin, mbasi ishte një argëtim i vecantë, humor extra, pa kufi, pa të keq, unik… Edhe unë kur e shifsha i shkojsha, nganjiherëedhe me qëllim, për me e “ngacmu pak” sa me e qitë në gojë e me i hapë rrugë fantazisë së batutave të tij. Nji ditë hyna te klubi i veteranve ku zakonisht u gjejshin artistat, mbasi e kisha lanë me u taku me një autor ……. Në nji ndejse të butë (si tip kolltukut) në anën e majtë të lokalit ishte Tefa me nji gotë përpara, kishte marrë gazeten dhe po i hidhte nji sy. I afrohem e mbasi e përshendes e pyes se mos e ka pa autorin(që unë kerkojshe)?
Nuk e kam pa më thotë, po ulu e prite. U ula i knaqun që “ra në kurthin” tem. Më tregoj qi gazeta Jeta e Re kishte botue do karikatura e fjalë të tjera…..Ndërkohë në klub po hyn nji burrë i madh dhe i pashëm që për nga madhësia ishte sa nji mal. Në Shkodër ai ishte figurë e njohur e partisë dhe punonte në zyrat që ishin në katin e dytë apo të tretë të godinës. Babaxhani të habiste me numrin e madh të kambës sa me i terhjek vemendjen e kujtdo…
-Tefë, i tham, sa asht,….sa nji plep….
Tefa i hjedh një sy burrit që qëndronte në mes të lokalit duke i dhanë “direktiva” me zë të lartë një mvartësi dhe më përgjigjet:
…. E ka pasë plehin e mirë e ka lshu shtat….

…në familjen Palushi nuk ishte vetëm Tefa që kishte humor, por edhe i vellai Tonini apo motra Angjelina, nga të cilët kam ndigju disa herë batuta “me mbajtë barkun me dorë” prej gazit. Një herë u takova me Toninin i cili ishte mjeshtër i njohur në artistiken e Shkodrës. Ndërsa po bisedonim ai më zgjati kutinë e duhanit që ishte një punim me rrahje në bakër të cilën ai vetë e kishte realizue. Ndërsa po kundrojshe kutinë-art që me kishte zgjatur e pyes: ….mos asht duhan i fortë??
Tonini: ….sdi cka me të thanë….nuk e kam futë ala me u rrahë me kend….

..nji herë po kalojshe para shpisë së oficerave në Shkodër, kur rastësisht takoj Tefen me dy miqtë e tij, Paulinin e Gligorin, qi po delshin prej klubit aty. Tuj kenë qi kishim estraden e ndermarrjes dhe më interesonte një dekor, mendova me gjujtë rastin me e bisedue me Tefen….. Ndërsa po i tregoja Tefës për tematikat e shfaqjes, në trotuarin perballë (nga kinema republika) rastësisht po kalonte S.B, nje nenpunës i naltë i partisëi cili kishte pak kohë që për “merita” ishte transferue në Tiranë. Tefa, i cili i kishte ba komitetit një kërkesë për njëambient,studio punet (që ti jepej një dhomë ma shumë në pallatin ku jetonte, pasi ishte me aftësi të kufizueme) e përshendet S-ne. me qëllim që të merrte vesh prej tij ndonji lajm të mirë në lidhje me kërkesën qi i kishte baatij…..
S….: Tefë, edhe pse kam ikë, e kam lanë porosi që të interesohen për ty e ta ndjekin problemin tand deri në fund, e do të rregullohet ……
Tefa: faleminders shoku S……, kalosh mirë, ….E meqë kishte kenë nënjë klasë me të shoqen e S-së i thotë:…..selam bashkëshortes.(tuj shqiptue me zor emnin e grues së S-së)
Me të ndigjue “salamin” …gati e lëshovatuj u shtërngue me mbajtë tëqeshunen, mbasi …ishte një”batutë antiparti”…..

Nje natë, Tefa, ishte për darkë në familjen e L.GJ-it., nji muzikant me të cilin kishte ruejtë miqsinë qysh prej shkolle. Biseda ra për mikpritjen shkodrane, e Tefa, për me mbajtë biseden gjallë, i thotë grues së L-së, e cila ishte prej Gjinokastre…..e paske shtru taman shkodranshe, meze raki, pilaf me mish e mbrapa ambelcinë…!!!!
Na në Gjinokastër, – krenohet e zoja e shpisë,..kur na vijnë miq,e shtrojmë ma bukur se ju,…..gjellë të parë, tëdytë, të tretë, ambelcina e fruta…..
Tefa – …… po moj po…, por ju nuk të thirrni kurr….

…ishe koha e talonit të ushqimit, kur cdo familje merrte nji kg mish në muej. Nga eksporti vinte nji lloj mishi frigoriferi,qi dukej se ishtekofshë nga njëkafshëe madhe e shkodranët me humor thojshin se ….asht mish kanguri nga Australia…Mishi para se të shpërndahej, ashtu sic ishte i ngrimë coptohej me sopatë….E në Shkodër nuk pushonte humori i tavolinave nëkafe e klube. …Nënjë grup shoqnor ku ishte edheTefa, po tallshin me temën e ditës, …MISHI I KANGURIT…., e secili lëshonte nën za nji batutë. Njeni prej shokëve që rrinte nëperiferi të qytetit, tregohet ma “objektiv” … kur ske pulë han sorrë, e na në familje e hajmë se nuk kena tjetër.M´kan thanë qi asht mish kanguri, por unë e ha e knaqem me te.
Tefa: ..Po ti kenke me fat mor djalë, se prej atje kur rrin, tisi kanguri,me tre kërcime delke në piacë.

Gjatëviteve të socializmit, mundësia e udhtimit nga Shkodra për në Tiranë me tren, ishte e vetmja. Në trenin kinez, ku rraseshim si kinezët, uleshim ndër sedilet që ishin perballë njëra tjetrës dhe për 4 orë (deri në Tiranë), kishte pak variante për të “vra” kohën. Mvarej sipas fantazisë. Mujshe me gjetë fillin e nji bisede me personin perballë apo në krah, të flije me kokën të mbështetun në xham apo të lëshume mbrapa, por kishte edhe nga ato që fiksojshin me sy lakmues ndonji “bukuroshe” a ndoj “tip” përballë apo në krahin tjetër. Një nga ditët, i ulur në formacionin 6 vendesh në tren ndodhejTef Palushi, i cili udhëtonte për një aktivitet në Tiranë. Pranë tij,të ulur, burrë e grue fshatare nga Lezha. Grueja e ngarkueme me ushqime, filloj ti tregojë se shkonte te i biri që e kishte ushtarë diku afër Tiranës. Tefa, që nuk ja kishte qejfin bisedës, po i hidhte nji sy gazetës tuj e sjellë nëpër duer me vështirësi. Grueja, e cila vërejti problemet fizike të Tefës filloj ta fiksojë e të kuriozohej për Tefen.
Grueja: Po ti moj nanë, a je i martuem?Tefa i pergjigjet tue lujtëme mundimkokën në shenjë mohimit.
Grueja: Na kena tre djelm, dy janë të martuem e me fmi, jena familje e madhe. Po ti sa rob ke në shpi? Tefa fillon me u qeshë, me nji gaz qi dukej ma shumësi kollitje, tuj përsëritë fjalët e fshatares…..
Tefa: …Hahaha, sa rob ke n´shpi?…Hahaha…..Po pse moj shoqe, a po të dukem si skllavopronar…aaa?


….ndonjiherë qëllonte që ndojTip,qi embante vedin për të mendshem ose qi nuk e njihte mirë Tefen, mundohej me i drejtue atij ndonji batute tallëse, qëTefa e merrte me shumë sportivitet. Nji ditë do djelm qi po rrijshin si “të bukur” para vitrinës te farmacia e dugajve të reja, e ndalojnë Tefen “per me ndez cingaren” dhe njeni fillon me e “ngacmue”….
Djali: A e ke marrë vesht Tefë qi kanë dalë do hapa (ilace)….nji prej tyne me pi, bahesh 5 vjet ma i ri??
Tefa: …. E sa vjec je ba ti?
Djali: kam hi për 20.
Tefa: Pi nja katër prej tyne e hin edhe nji herëka ke dalë, se nuk i duhesh gja kujt.

Vjene, me 27.1.2015

Ka vdekur aktori Art Kurti, policia dyshon se është vetëvrasje

Art Kurti, aktori gjakovar që së fundi u angazhua si këshilltar në kabinetin e kryetarit të Komunës së Gjakovës, dyshohet se u vetëvra.

Policia e Kosovës ka konfirmuar për Gazetën Express se po heton rrethanat për vetëvrasje, në rastin e aktorit nga Gjakova, i cili u gjet i vdekur me një plumb në kokë në një veturë në fshatin Goden, në periferi të qytetit.

“Dyshimet e para çojnë në dyshime për vetëvrasje. Në veturë është gjetur vetëm një armë dhe viktima ka pasur një fishek të shkrepur në kokë”, ka thënë për Express Kristë Gjoka, komandat i policisë në Gjakovë.

Vetura në të cilën është gjetur i vrarë Art Kurti, këshilltar për rini në kabinetin e kryetari të Komunë së Gjakovës, ka qenë e një shoku të tij.

Të afërm me aktorin kanë rrëfyer për Gazetën Express se i riu gjatë kohëve të fundit ka shfaqur shenja depresioni, sikurse ka folur edhe për probleme personale.

Art Kurti u gjet i vdekur mëngjesin e sotëm, në orën 07:50 në një veturë në rrugën Gjakovë-Goden në vendin e quajtur Qafa e Zabelit./ KultPlus.com

Hapet audicioni për filmin artistik të metrazhit të gjatë “Zgjoi”

Filmi artistik i metrazhit të gjatë “Zgjoi” është në përgatitje për të zgjedhur aktorët që do të bartin rrëfimin e këtij filmi që është bazuar në një ngjarje të vërtetë, shkruan KultPlus.

Filmi është me regji të Blerta Bashollit dhe flet për Fahrinë, e cila kërkon burrin e saj të zhdukur gjatë luftës në Kosovë.

Kjo grua për të mbijetuar dhe për të siguruar mbijetesën për familjen e saj hapë një biznes në një zonë patriarkale, ku ambicia e saj për tu zhvilluar nuk shihet me sy të mirë. Punët bujqësore fillojnë ti ecin mbarë, pos bletëve që janë shumë kaotike dhe agresive ndaj saj. Në rrugëtimin e saj për të gjetur paqen me bletët, ajo fillon të gjejë edhe paqen me veten për të jetuar dhe mbijetuar në një situatë të re për të.

Dhe mu për këtë rrëfim tash është hapur thirrja për audicion për aktore femra për të gjitha moshat mbi 18 vjet, role këto që kërkohen për dhjetë role që flasin. Të gjithë të interesuarit mund të dërgojnë CV-itë e tyre në [email protected]./KultPlus.com

“Të mjerët” e Viktor Hygos përfundon në një kontenier të Shqipërisë (FOTO)

Dje u shënua Dita Ndërkombëtare e Librit dhe u fol mjaft shumë për rëndësinë e librit në emancipim dhe ngritjen e vetëdijes shoqërore. Por ndryshe nga kjo, ka disa ditë që po qarkullon një fotografi ku një nga librat më të njohur të një shkrimtari të rrallë siç është Viktor Hugo, ka përfunduar në një kontinier së bashku me shumë hedhurina të tjera.

“Të mjerët” është një nga romanet më të shquara të shkrimtarit francez, Viktor Hygo, që është botuar në vitin 1862, shkruan KultPlus.

“Për të ardhur keq se si përfundon Viktor Hygo në Shqipërinë e mjerë nga njerëzit e mjerë nga mend e kokës…”, shkruhet në postimin e një faqe shqiptare. / KultPlus.com

Gashi: Manifestimi për shënimin e 140 vjetorit të Lidhjes së Prizrenit do të jetë madhështor

Sot, në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës “Pjetër Bogdani”, është mbajtur takimi i Komisionit Qeveritar për shënimin e 140 vjetorit të Lidhjes së Prizrenit.

Në këtë mbledhje morën pjesë përfaqësues të institucioneve të kulturës të Republikës së Kosovës, të Shqipërisë dhe të Maqedonisë.

Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Kujtim Gashi, tha se nga institucionet relevante të Republikës së Kosovës, të Shqipërisë dhe të Maqedonisë po punohet jashtëzakonisht shumë në mënyrë që organizimi për shënimin të 140 vjetorit të Lidhjes së Prizrenit të jetë sa më madhështor dhe të shënohet në mënyrën sa më të mirë të mundshme.

Pjesëmarrësit e këtij takimi, diskutuan gjatë rreth agjendës për ditën e 10 qershorit për shënimin e 140 vjetorit të Lidhjes së Prizrenit./ KultPlus.com

Pianisti rus Vitaly Pisarenko solli lojë bindëse në Chopin Piano Fest (FOTO)

Gili Hoxhaj

Chopin Piano Fest Prishtina ka nisur rrugëtimin e tij muzikor në fillim të këtij muaji, duke e bërë kështu Prishtinën një vend, ku dëgjuesit mund ta shohin më afër se kurrë lojën e pianisteve të njohur vendor e botëror.

Mbrëmja e kaluar dëshmoi fuqinë e këtij festivali për t’i sjellë Prishtinës një pianist më nivel të lartë artistik e interpretativ. Në Amfiteatrin e Bibliotekës Universitare, ndriçimi i ambientit ishte i tillë që e gjithë vëmendja përqendrohej tek piano, përmes së cilës do të vinin tinguj që jo shumë shpesh interpretohen në Prishtinë. Pianisti nga Rusia, Vitaly Pisarenko vjen e ulet në ulësen pranë pianos që tash e sa net është bërë instrument përmes të cilit përçohen tinguj të veprave të njohura muzikore. Ky koncert që është edhe i parafundit, për nga rëndësia e emocioni ishte një nga koncertet më të mira që Chopin Piano Fest ka sjellë për trembëdhjetë net me radhë.

Drei Klavierstücke D. 946, ose “Tri pjesë për piano”, është një vepër të cilën Schubert e ka kompozuar në maj të vitit 1828, vetëm gjashtë muaj para vdekjes së tij të hershme. Këtë vepër me një mjeshtëri të rrallë artistike e solli pianisti rus, i cili krahas lëvizjeve të duarve, lëvizte dhe kokën në drejtim të pianos. Mes interpretimit ndonjëherë ndryshonte dhe pozicionin e këmbëve. E mes hapësirave të shkurtra, çdo tingull përmes lojës së tij kthehej edhe më i bukur. Jo dhe në pak raste dukej sikur duart e tij rrëshqisnin mbi tastet e pianos, duke lundruar nga një trajtë melodie në tjetrën. Më pas ai solli një vepër të kompozitorit rus Sergei Prokofiev “10 pieces op.12” , e cila dukej si një vepër e thellë që në çdo lëvizje krijonte një ndjesi. Pas një pushimi të shkurtër, ai do të mrekullonte publikun akoma dhe më shumë me Scherzos no.1 dhe no.2 të kompozitorit të njohur Frederic Chopin. Scherzo No. 1 ishte shkruar në vitin 1831 dhe 1832 d he konsiderohet si një nga veprat më të vështira të Chopini-it. Në lojën e kësaj vepre, përmes duarve të pianistit rus erdhi gjallëria, dramaticiteti dhe thellësia me të cilën karakterizohet vepra. Scherzo No. 2, ishte vepra tjetër të cilën Chopini e kishte shkruar në vitin 1837, e që përfshinte emocione të përziera mes butësisë e ashpërsisë, duke te dërguar nga një nivel i përjetimit në një nivel tjetër akoma më të thellë. Veprat e kompozitorit Franz Liszt përfunduan mbrëmjen e kaluar. “Ballade no.2” është një kompozim i pianos nga Franz Liszt, i shkruar në 1853 dhe “Hungarian Rhapsody no.10”, të cilat sjellin një lojë tejet intensive, tejet depërtuese që duket sikur çdo prekje e tasteve është përfaqësim i një mesazhi. Mes lëvizjeve të të dyja duarve, që ecin me shpejtësi në piano, ai vjen deri tek fundi i koncertit të mbrëmshëm, për t’u kthyer përsëri në skenë për të marr duartrokitje nga publiku që tashmë qëndronte në këmbë.

Pianisti nga Rusia, Vitaly Pisarenko është fitues i vendit të parë i Konkursit të 8-të Ndërkombëtar të Piano Franz Liszt në Utreht. Ai ka performuar në më shumë se 25 vende të botës, ndërsa në Prishtinë po vinte për të parën herë. Ai për KultPlus tha se e ka shijuar mjaft shumë ardhjen këtu. Meqë është një pianist virtuoz, eksperienca e tij shtrihet në shumë festivale të pianos por e veçanta e festivaleve të tilla është publiku, për të cilin tha se ishte mjaft i ngrohtë dhe kjo i ndihmoi mjaft shumë gjatë interpretimit.

“Është shumë kënaqësi të shohësh gjithë këta njerëz këtu dhe kjo është si një pritje e ngrohtë . Me anë të këtij programi jam përpjekur që t’i kombinoj stile të ndryshme, me anë të kësaj jam munduar edhe të sjellë kontraste të ndryshme përmes stileve”, tregoi pianisti Pisarenko.

Pianistja dhe profesoresha Valbona Pula- Petrovci tash e disa net po e përcjell për së afërmi këtë festival, për të cilin tha se ka qenë një pasurim i jashtëzakonshëm i skenës kulturore dhe i një rëndësie të veçantë për studentët të cilët kanë pasur mundësinë të dëgjojnë instrumentistët të kalibrit, po ashtu edhe për auditorin për të cilin tha se është në gjendje të përjetoi dhe të vlerësoi të gjithë lojën e ekzekutimit pianistik. Tutje ajo shtoi se është pasuri për këtë auditor që ka pasur mundësi të dëgjoi një interpretim të tillë.

“Është një mrekulli e vërtetë, aq më parë për faktin se publiku kosovar është kryesisht i ri, për dallim nga ai në perëndim që i përket një moshe më të vjetër. Pianisti i sotëm ishte i mrekullueshëm, programi ishte me kërkesa të jashtëzakonshme teknike, interpretative, artistike të cilat pianisti i ka realizuar mrekullisht mirë, ai interpretoi dy vepra jashtëzakonisht të vështira të Franzs List që kërkojnë një interpretim dhe nivel të lart pianistik”, u shpreh Pula- Petrovci për KultPlus.

Chopin Piano Fest sonte do të sjellë mbrëmjen e fundit koncertale, të cilën do ta kurorëzoi në bashkëpunim me Filharmoninë e Kosovës, e cila do të përcillet nga loja e pianistit të njohur italian Giovanni Belluci dhe nën dirigjimin e dirigjentit gjerman Boian Videnoff. Koncerti do të mbahet tek Salla e Kuqe në Pallatin e Rinisë./ KultPlus.com

Kultura dhe historia e Tiranës shfaqet në Bukuresht

“Hello, my name is Tirana”, një ekspozitë me 40 fotografi bardhë e zi që pasqyron historinë dhe kulturën e kryeqytetit shqiptar është hapur në Bukuresht, Rumani.

Ekspozita vjen në kuadrin e shkëmbimeve reciproke mes dy vendeve dhe ka si synim paraqitjen e antropologjisë kulturore dhe memories historike të Tiranës.

Kjo ekspozitë u oraganizua nga Muzeu Historik Kombëtar dhe Muzeu i Bukureshtit dhe u çel pak ditë më parë për vizitorët në Pallatin Sutu, në Bukuresht.

Është cilësuar si një ekspozitë e veçantë, që nëpërmjet një panorame prej 40 kuadrosh, bën të njohur për këdo, shqiptar e të huaj bashkë, historinë e një kryeqyteti. Por këtë herë kjo vlen më së shumti për qytetarët e Bukureshtit. Publiku i kryeqytetit rumun, por dhe më gjerë se kaq, do ketë mundësinë të njohë aspekte të ndryshme të zhvillimit të qytetit më të madh të shqiptarëve, nëpërmjet pamjeve ku shihet jo vetëm infrastruktura dhe urbanistika në zhvillim, por dhe ana etno-kulturore e një populli.

Gjithçka ka të bëjë me një panoramim ku mbizotëron tabloja bardh e zi, nxjerrë nga pelikulat e kohës. Dhe fotoja e parë daton në vitin 1920, pikërisht koha kur nga Kongresi i Lushnjes, Tirana u shpall kryeqyteti i Shqipërisë.

Në ceremoninë e hapjes ishte i pranishëm drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, Dorian Koçi, Ambasadori i Republikës së Shqipërisë në Rumani, Ilir Tepelena, drejtori i Muzeut të Bukureshtit, Prof. Dr. Adrian Majuru, si edhe shumë personalitete të Bashkisë së Bukureshtit dhe artit e kulturës rumune.

Gjithashtu, para hapjes së ekspozitës u shfaq dhe një koncert me pjesëmarrjen speciale të sopranos Arlinda Morava dhe Ansamblit të Universitetit të Arteve në Tiranë, drejtuar nga maestro Lorenc Radovani.

Muzikë e zgjedhur nga autorë të njohur rumunë dhe këngë qytetare korçare përbënin repertorin e këtij koncerti, i cili e bëri spektatorin në plate të duartrokiste fort për interpretimin mjeshtëror të sopranos dhe orkestrës që e shoqëronte. Këtë herë janë fotot dhe dokumente shqiptare që janë ekspozuar në Bukuresht.


Ekspozita “Hello, my name is Tirana” me 40 fotografitë e saj në bardh e zi, do të qëndrojë e hapur deri më 13 maj 2018./a.a//m.m/

FMN kërkon të ridizajnohet Ligji për Mësimdhënësit e Viteve ’90-ta, rrezikon qëndrueshmërinë financiare

Fondi Monetar Ndërkombëtar, këshillon që Projektligji për mësimdhënësit e viteve ’90-ta të mos shkojë përpara, pasi Draftligji aktual është shumë i kushtueshëm dhe do të mund ta rrezikonte qëndrueshmërinë e financave publike të Kosovës.

Përfaqësuesi Rezident i FMN-së në Kosovë, Rud Vermeulen, i tha Radio Kosovës se përfitimet pensionale të parashikuara në draftligj janë bukur të larta.

Përfaqësuesi Rezident i FMN-së në Kosovë, Ruud Vermeulen, përmes postës elektronikë, tha se nga këndvështrimi i tyre, Ligji për mësimdhënësit e viteve ’90-ta, do të duhej të ridizajnohet që të ketë trajtim të drejtë për mësimdhënësit dhe taksapaguesit, duke ofruar një kompensim të arsyeshëm dhe afatgjatë që Kosova mund ta përballojë. “Sistemi i pensioneve të pleqërisë nuk është instrumenti i duhur për kompensimin e këtyre punëtorëve të arsimit”, tha Vermeulen. Ai shtoi se në vend që të sigurohej një pension jetësor, kompensimi mund të bazohej në pagat e mësuesve në atë kohë, duke ua përshtatur shkathtësive dhe kompensimin e marrë, dhe të paguhej në pjesë. Ai tha se Draftligji aktual është shumë i kushtueshëm dhe do të rrezikonte qëndrueshmërinë e financave publike të Kosovës. “Prandaj, ne do të këshillonim që të mos shkohet përpara me këtë projektligj”, ka thënë Vermeulen.

“Ne njohim kontributin e mësimdhënësve që kanë shërbyer gjatë kohës së mbajtjes së mësimit nëpër shtëpi në vitet e vështira të ‘90-tave. Në një formë ne nuk jemi kundër kompensimit, por eksitojnë mënyra më të mira për ta bërë këtë, pa e dobësuar sistemin e fondit të pamjaftueshëm pensional dhe krijimin e një zbrazëtire permanente në buxhet”, ka thënë ndër të tjera përfaqësuesi i FMN-së. Ai tha se përfitimet pensionale të parashikuara në draftligj janë goxha bujare duke pasur parasysh nivelin e pagave në vitet 1990 dhe nivelin aktual të pensioneve në Kosovë.

“Që të ilustrohet kjo, një punëtor mestar duhet të ketë kontribuar në fond pensional për 40 vjet që të krijojë një pension prej 65 përqind të të ardhurave, pas daljes në pension – duke supozuar rritje të moderuar të pagave dhe kthim të favorshëm të investimeve”, shtoi Vermeulen. Ai ka theksuar se në pagën bazë aktualisht për mësuesit, ai ose ajo do të merrte një pension mujor prej më shumë se 260 eurove. “Kjo është për 50% më e lartë se mesatarja e një pensionisti që ka punuar për së paku 15 vite para vitit 1999. Ky gjenerozitet përben ngarkesë për buxhetin që mund të mos jetë aq e dukshme në vitin e parë të zbatimit”, ka thënë ai, duke shtuar se sa më shumë mësimdhënës që pensionohen, kostoja do të rritet dhe shumë lehtë mund të arrij 1 përqind të GDP për vit.

“Duke pasur parasysh kufizimet e të ardhurave, kjo do të ndikonte në koston e shpenzimeve shumë të nevojshme për të përmirësuar rezultatet e arsimit, i cila duhet të jetë një prioritet i lartë politik, për të adresuar mangësitë në tregun e punës, për të zvogëluar papunësinë, për të përmirësuar kujdesin shëndetësor dhe infrastrukturën”, ka thënë Përfaqësuesi Rezident i FMN-së në Kosovë Ruud Vermeulen.

Ndërkohë, kryetari i Sindikatës së Arsimit, Rrahman Jasharaj, tha për Radio Kosovën se kanë zhvilluar një takim me Përfaqësuesin e FMN-së në Kosovë, të cilit i kanë paraqitur argumente se Ligji nuk është shumë i kushtueshëm dhe se buxheti i Kosovës mund ta përballojë.

“Ne kemi bindjen se përfaqësuesi i FMN-së në Kosovë ka marrë informacione të bollshme dhe jam i sigurt se tani e tutje nuk do të reagojnë lidhur me këtë Ligj, pasi e kanë vërejtur se kemi pasur kujdes të pjesa buxhetore. Shumat që janë zyrtare se sa kërkohet brenda një viti, ai i ka në tavolinë dhe besoj se FMN nuk do të paraqesë pengesa për Ligjin.”

Jasharaj tha se në rast se Kuvendi e kthen Ligjin përsëri në Qeveri, atëherë do të reagojnë me veprime sindikale për të mbrojtur Ligjin. Ndërkohë, ministri i Financave, Bedri Hamza, pati votuar kundër këtij projktligji në mbledhjen e Qeverisë, e cila me shumicë votash e procedoi atë për në Kuvend. Hamza kishte deklaruar se ky ligj ka kosto shtesë prej miliona euro, duke theksuar se është në kundërshtim me ligjin për menaxhimin e financave publike.

Sipas Projektligjit, pensionet e parapara rangojnë nga 50 për qind deri në 70 për qind të rrogës bazë të mësimdhënësve, për ata që punuan në sistemin paralel deri në pesë dhe përkatësisht 10 vjet./ KultPlus.com

Arrihet marrëveshje për restaurim të Hamamit, dështon ajo për Xhaminë e Çarshisë

Është nënshkruar memorandum bashkëpunimi mes Ministrisë së Kulturës, Komunës së Prishtinës dhe TIKA-s për restaurimin e Hamamit të Prishtinës.

Kryetari i Prishtinës, Shpend Ahmeti ka pranuar se ka qenë i dështuar projekti i më hershëm për restaurimin e këtij objekti.

Tash është shprehur i lumtur që po fillon ky projekt, teksa ka thënë se ekspertizë dhe restaurim më të mirë se që mund të bëjë TIKA nuk ka.

Burak Hasan, koordinator i TIKA-s për Kosovën nuk ka dhënë ndonjë afat kohor se kur do të përfundojë restaurimi i Hamamit e as nuk është bërë e ditur se sa do të kushtojë, raporton KTV. Ishte paraparë që të nënshkruhej një marrëveshje e tillë edhe me Bashkësinë Islame për restaurimin e Xhamisë së Çarshisë. Por në momentet e fundit është larguar Resul Rexhepi nga BIK. Ai ka thënë se janë larguar për shkak se janë ndier të anashkaluar.

Na janë mbaruar fjalët

Poezi e shkruar nga Bardhyl Londo.

Na jane mbaruar fjalet.
Buzeqeshja ka mbetur ne mes te udhes.
C’te bejme?
te shkojme a te mos shkojme per nje kafe
ne pallat te Kultures?
Tavoline e zakonshme
tej dritares qyteti vishet ne muzg.
nje gote uje per te dy,
kafja jote mbetur pergjysme,
imja pire me fund.
pergjysme, pergjysme, pergjysme,
fjala,
buzeqeshja,
ledhatimi,
si dy shina paralele perjetesisht te privuara nga ndarja,
perjetesisht nga takimi.
Sa here t’i puthja syte e bukur,
papritur binte briri i kushtrimit.
Kohe e ashper :
Ne qe ishim aq te etur per njeri-tjetrin
te ndare na duhej te vdisnim.

Nesër në Pejë hapet ekspozita “Fushata e Pajtimit të Gjaqeve 1990-1991”

Iniciativa për Histori Gojore përmes një njoftimi për media bën të ditur se nesër, në Pejë, hap ekspozitën “Fushata e Pajtimit të Gjaqeve”.

Kjo ekspozitë vjen si përmbyllje e hulumtimit dyvjeçar të këtij zhvillimi nga Iniciativa. Hulumtimi është fokusuar në ngjarje dhe kujtime të treguara nga protagonistë të fushatës, ish të rinj të burgosur politikë, klerikë të besimeve të ndryshme, shkrimtarë e studiues.

Qëllimi i hulumtimit ka qenë regjistrimi i kësaj përvoje unike, e cila ka ndodhur në Kosovë gjatë regjimit shtypës të Millosheviqit.

Fushata për Pajtimin e Gjaqeve ka qenë thirrje për pajtim dhe unitet ndër shqiptarët e Kosovës, në kohën kur fajet për vrasjet e protestuesve shqiptarë nga milicia e atëhershme serbe nëpër protestat e shqiptarëve kundër shtypjes së regjimit, nga propaganda e atëhershme serbe u visheshin shqiptarëve, se gjoja milicia nuk po i vret shqiptarët, por ata po i shfrytëzojnë trazirat për të “qëruar hesapet” mes vete.

Erëmirë Krasniqi, udhëheqësja e hulumtimit, ka punuar në konceptin kuratorial të ekspozitës “Fushata e Pajtimit të Gjaqeve 1990-1991”. Koncepti i ekspozitës përdorë tregimtarinë si parim organizativ dhe huazon struktura narratologjike nga intervistat që bazohen në metodologjinë e historisë gojore. Koncepti kuratorial i ekspozitës Fushata e Pajtimit të Gjaqeve 1990—1991 vë në qendër praktikat imateriale, dijen e cila është intimisht e lidhur me kujtesën, dhe si e tillë trajton një histori e cila ka lënë fare pak apo aspak objekte materiale.

Ekspozita do të hapet më 25 prill (19h00) në Galerinë e Arteve në Pejë dhe do të qëndrojë e hapur deri më 21 maj, 2018./KultPlus.com

58 vite nga fillimi i transmetimit të Televizionit Shqiptar

Më 24 prill 1960 filloi transmetimi i Televizionit Shqiptar.

Themeluesit e saj ishin Petro Kito, ish-drejtori i Radio Tiranës dhe Fuat Bozgo, kreu i editorialit kulturor në Radio. Në foto spikerja e parë e televizionit shqiptar, Stoli Beli./ KultPlus.com

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10156094931965631&set=gm.1680208722054894&type=3&theater&ifg=1

Paula Patton rikthehet në ekran me filmin “Traffik”

Aktorja Paula Patton, e zbuloi një dukje të re, të dashurin e saj të ri, si dhe eksperiencën e saj me aktoren Meghan Markle, në premierën e filmit të saj të ri “Traffik” e cila zuri vend në Los Angeles.

Filmi e rrëfen historinë e një çifti në një udhëtim romantik, i cili ndeshet me një femër në një pompë të benzinës dhe e cila duket se është në telashe. Por, kur ata mundohen ta ndihmojnë këtë femër, e gjejnë veten të ngatërruar thellë në botën e rrezikshme të trafikimit me femra.

“Ky është një film që kemi dashur ta realizojmë për t’i argëtuar njerëzit. Po ashtu, shpresojmë që në fund të tij, ai të sjellë njohuri për gjithë shikuesit sa i përket skllavërisë. Dhe dua vërtet t’i vë emrin e duhur kësaj dukurie, sepse nuk është trafikim me qenie njerëzore, por është skllavëri. Dhe pastaj, shpresoj se njerëzit do të kenë për çfarë të flasin, pasi ta shohin filmin dhe do të ndiejnë që u janë hapur mendjet dhe zemrat nga ai”, është shprehur Patton.

Gjatë promovimit të filmit të saj, Patton po ashtu tregoi se nusja e ardhshme e mbretërisë angleze, Meghan Markle, ishte punësuar nga Paula dhe ish-i fejuari i saj, Robin Thicke, për ta realizuar kaligrafinë e ftesave të tyre të dasmës.

“Ishte e pamundur ta dije atëkohë që kjo gjë do të ndodhte dhe që ajo do të përfundonte duke u martuar me një princ të vërtetë, por definitivisht, qysh atëherë mund ta ndieje se ajo ishte e veçantë, kështu që nuk jam e befasuar për fatin e saj. Megani është krijuar për të qenë e veçantë dhe për të arritur larg në jetë”, tha Pattoni për të ashtuquajturën “Princeshën Amerikane”.

Në film po ashtu luajnë aktorët, William Fichtner, Omar Epps, Dawn Olivieri dhe Luke Goss. Ky i fundit ishte edhe në Prishtinë, me ç’rast e promovoi filmin e tij të fundit “Your Move” në Cineplexx Kosova.

“Traffik” tashmë ka filluar së shfaquri nëpër kinematë e Amerikës./ KultPlus.com

20 vjet nga ofensiva serbe në Jabllanicë

Më 24 prill 1998 filloi ofensiva e madhe ushtarako-policore për marrjen e pikës strategjike në rrafsh të Dukagjinit, Jabllanicës.

Në këtë kohë luftimet u zgjeruan në Drenicë ndërsa në Llap pati përforcime policore – ushtarake.

Në natën mes 22 e 23 prillit 1998, derisa rreth gjashtëdhjetë vetë nga Hereçi e Sllupi po ktheheshin nga Shqipëria në Kosovë, afër pikës C-2 në malet e Koshares, diku rreth orës 5.45 të mëngjesit ndeshen në pritën e organizuar të forcave ushtarako-policore serbe, ndaj të cilëve u përdorën edhe helmet kimike. Aty u ekzekutuan njëzet prej tyre.

Më 26 prill, nga sulmet artilerike mbi Baballoq me rrethinë shkatërrohen 20 shtëpi dhe vriten 10 shqiptarë. Më 27 prill granatohen fshatrat Hulaj dhe Voksh dhe në këtë sulm vriten 3 shqiptarë dhe 4 ushtarë serbë, shkruan KP.

Më 3 maj sërish merr hov operacioni ushtarak për pastrimin e rajonit kufitar. Sulmohen fshatrat e Rekës së Keqe – Ponosheci, Brovina, Batusha e Morina. Luftimet për një kohë zgjerohen në Komoran, Sllatinë dhe në komunën e Rahovecit. Granatohen fshatrat Ratkoc, Radostë, Bratotin dhe Brestoc.

Gjatë operacioneve pushtuese, forcat serbe më 26 maj 1998 sulmuan edhe Deçanin, ku ishte vija e parë e fronit në këtë pjesë të Dukagjinit. Me këtë rast një pjesë e popullsisë u zu rob dhe u dërgua në Kishën e Deçanit, e cila gjatë luftës ishte shndërruar në kamp përqendrimi për shqiptarët.

Në këtë kohë në Deçan u vranë e u masakruan 16 shqiptarë: Bajram Gogaj, Nexhat Ibërhysaj, Haxhi Gogaj, Jahir Ibërhysaj, Haxhi Ibërhysaj, Xaje Kuçi, Haxhi Boshtraj, Hajdar Kuçi, Bekë Shabanaj, Tafë Shabanaj, Shaban Osaj, Haxhi Cacaj, Zize Cacaj, Beqir Cacaj, Qaush Bajraktari dhe Time Bajraktari.

Ndërkaq në luftimet e përgjakshme të zhvilluara në Deçan bien heroikisht luftëtarët e lirisë: Himë Mushkolaj, Isa Kuçi, Ragip Cacaj dhe Valdet Kuçi.

Shtëpitë muze në Gjirokastër drejt zhdukjes, banorët kërkojnë rehabilitimin

Drejt zhdukjes totale më shumë se gjysma e shtëpive muzeale në qytetin e Gjirokastrës. Qyteti i gurtë bën 13 vite në listën e trashëgimisë botërore të UNESCO, por vëmendja për të është vetëm në ditë përkujtimore. Janë 57 banesa të kategorisë së parë, ndërkohë që 28 prej tyre tashmë janë të pabanueshme.

Dhjetëra banesa muzeale në Gjirokastër janë shembur, por edhe një pjesë e mirë e tyre pritet që të shkojnë drejtë rrënimit. Një vëzhgim i bërë nga specialistë të huaj dhe vendas janë konstatuar se qyteti i gurtë numëron rreth 600 objekte muzeale, por një pjesë e konsiderueshme është zhdukur nga harta e monumenteve.

Në Gjirokastër janë 57 banesa, të cilat janë cilësuar si të kategorisë së parë, por më shumë se gjysma prej tyre tashmë janë të rrënuara dhe të pabanueshme. Përfaqësues të këtyre shtëpive thonë se kanë kërkuar rehabilitimin e shtëpive të tyre në mënyrë që ato të bëhen të banueshme, por nuk kanë marrë një përgjigje, për pasojë shtëpitë janë shembur.

Dy vite më parë qeveria shqiptare përmes Ministrisë së Kulturës, kishte një projekt për rehabilitimin e 22 banesave dhe “pagëzimit” të tyre me emrat e shkrimtarëve si banesat e Kabilatëve, Lolomanit, Farie-Duro e Musine Kokalari, monument kulture këto të kategorisë së parë.

Investimi i qeverisë shqiptare në pesë vitet e fundit kanë qenë gati në masën e mbi 2 milionë dollarëve, por këto para kanë shkuar vetëm në rehabilitimin e Pazarit Karakteristik. Ndërkohë që këtë vit Gjirokastra bën 13 vite në listën e trashëgimisë botërore të UNESCO-s. Report Tv do të jetë edhe në ditën në vazhdim për të sjellë edhe shtëpi të tjera, të cilat janë shembur dhe nuk kanë marrë vëmendjen e shtetit./ KultPlus.com

Shkrimtari arbëresh Ernesto Sabato: Nëna ime gjithmonë më fliste shqip

Sot 23 Prill, dita nderkombtare e librit, botojm një shkrim për Arbëreshin Ernesto Sabato.Familja e tijë kishin njëmbëdhjetë fëmijë, të gjithë djem. Ernesto ishte fëmija i dhjetë i familjes Sabato. Ditën që lindi, vëllau më i madh vdiq dhe e ëma e pagëzoi Ernesto sipas vëllait të tij.Ai kreu shkollën e mesme më 1928 dhe u regjistrua në Universidad de La Plata, ku studioi fizikë dhe matematikë.Sabato ka lindur në Rojas, provincia de Buenos Aires në Argjentinë më 24 qershor, 1911. Nëna e tij Juana Maria Ferrari rridhte nga një familje arbëreshe e Italisë, ndërsa babai i tij, Franciso Sabato, po ashtu ishte nga Italia.

Nga – Luan Rama

Ernesto Sabato, shkrimtari i shquar argjentinas dhe ndër më të mëdhenjtë e kontinentit latino-amerikan ka shumë vite që ka vdekur. Një shkrimtar që jetoi gjatë, shumë gjatë dhe që pothuaj një dhjetëvjeçar ai u shkëput nga letërsia, pasi nuk shikonte mirë nga sytë, çka e pengonte të shkruante. Atëherë ai iu kthye pikturës, të cilën e pëlqente që në rininë e tij.

Në moshë të thyer, ai pikturonte atje në kopshtin e tij, mes cicërimave të zogjve dhe muzikës klasike, shpesh Brahms, të cilin e pëlqente në veçanti. Shkrimtarin e takova pikërisht kur do të shkonte në Shqipëri, për të marrë “Çmimin Kadare”, por nuk ishte çmimi ai që e grishte të shkonte në Shqipëri.
Ajo që e shtynte ishte se para vdekjes, të mund të shikonte vendin e të parëve të tij, vendin nga ku ishin nisur pararendësit pas pushtimit të Shqipërisë nga perandoria osmane. Familja e tij kishte jetuar disa shekuj në Kalabri gjersa më në fund, familja kishte emigruar në Argjentinë, si shumë familje të tjera të shqiptarëve të Italisë së Jugut.

Unë u takova me Sabaton dy herë radhazi në “Hotelin Madison”, në Saint-Germain-des-Près, një ndërtesë tipike parisiene dhe e stilit të vjetër, ku ai vinte gjithnjë. Ashtu me syze të zeza për të mbrojtur dhe atë shikim të dobët që i kishte mbetur, edhe pse 85-vjeçar, ai ishte si një burrë në moshë mesatare, jo vetëm se ishte thjesht me një këmishë, por sepse nuk ishte i shëndoshë, pra kishte një trup atleti.

Nga Ernesto Sabato kisha lexuar kohë më parë një tregim të botuar në shqip si dhe librin e fundit të tij “Engjëlli i errësirave”, një roman tronditës, që më 1977 ishte shpallur në Francë si libri më i mirë i huaj i atij viti.

Atë paradite me diell, në hollin e poshtëm të atij hoteli simpatik në frymën e viteve 30’ të shekullit XX, në fillim zbriti impresario e tij, një grua rreth të pesëdhjetave, me një fytyrë të ëmbël. Një ditë më parë, ata kishin pasur një konferencë shtypi dhe tani ajo po interesohej për organizimin e takimeve të tjera me gazetarë, botues, intelektualë parisianë dhe miq të vjetër të Sabatos, i cili Francën e kishte si një atdhe të dytë.

Pas pak zbriti një burrë me shtat mesatar, jo i shëndoshë dhe me një palë syze të errëta, që kishte një buzëqeshje të gëzuar në fytyrë. Pikasa që mikesha e tij e shihte me një lloj adhurimi, madje dhe më shumë se kaq, çka më vonë mora vesh se pas vdekjes së gruas së tij, impresario bashkëjetonte me të, edhe pse kishin një diferencë prej afro 35 vjetësh.

Ai më shtrëngoi fort në krahë, me një dashuri që nuk kishte të bënte thjesht me mua, por me shqiptarët në përgjithësi. Ishte një takim që ai e kishte dëshiruar vite me radhë, por që nuk mund ta realizonte, siç më tha, gjatë kohës së diktaturës shqiptare.

Ishte i gëzuar gjithashtu edhe sepse shqiptarët kishin preferuar letërsinë e tij, edhe pse ai ishte mjaft modest dhe shpesh nihilist për romanet dhe shkrimet e tij. “Jam shumë i gëzuar që po shkoj në Shqipëri. Andej rrjedh gjaku i të parëve të mi, që nga koha e Skënderbeut!” Ndjeva në zërin e tij një lloj krenarie dhe gëzimi të pazakontë.

Ernesto Sabato ishte nga shkrimtarët më të mëdhenj latino-amerikanë krahas Borgesit, Gabriel Markez, Asturias dhe Kortazar. Njëkohësisht ai ishte një eseist i njohur që kishte shkruar shumë ese mbi artin, filozofinë dhe procesin krijues. Tri ishin romanet e vetme të tij, që e kishin bërë të njohur në të gjithë botën: “Tuneli”, “Alejandra” dhe “Engjëlli i errësirave”. Libri i fundit, ashtu si dhe në tërësi letërsia e tij, ishin të lidhura me çaste të rëndësishme të jetës së tij.

Ai kishte lindur më 24 qershor të vitit 1911, në Rojas, jo larg Buenos Aires, ku u vendos fillimisht familja e tij.

I ati ishte një italian, që instaloi një mulli në Rojas. Quhej Don Francisco Sabato. Në Argjentinë në atë kohë emigronin shumë arbëreshë, madje dokumentet e hershme flasin edhe për vitet 1860 kur ata vendoseshin në krahinën e Lujas.

Studimet e mesme Sabato i kreu në një kolegj të La Platas, larg familjes, ndërsa ato universitare në Buenos Aires. Në vitin 1938, si doktor i shkencave fizike e matematike të Universitetit të La Platas, ai mori një bursë nga Shoqata për Progresin dhe Shkencën, e drejtuar nga prof. Houssay, “Çmimi Nobel”, për të mundur që të studiojë rreth radioaktivitetit në Francë.

Kështu ai u nis të punonte pranë laboratorëve të Marie dhe Joliot Curie, në Paris. Më 1945 botoi romanin e tij të parë “El Tunel” (Tuneli) dhe u vlerësua me çmimin e parë për letërsinë në Buenos Aires. Më 1948, shkrimtari ekzistencialist francez Albert Camus, u mor me botimin e këtij romani në gjuhën frënge, botim i shtëpisë botuese “Gallimard”, çka e bëri atë menjëherë të njohur në të gjithë botën letrare.

Pas një sërë shkrimesh e librash kritikë dhe ese, ai botoi romanin e tij të dytë “Alejandra” apo në titullin origjinal “Sobre Heroes y tombas”, i cili u vlerësua me disa çmime ndërkombëtare.

Më 1974 botoi librin e tij të tretë të rëndësishëm “Abaddon el Exterminador” apo “Engjëlli i errësirave”, duke u vlerësuar me Çmimin e Madh të Nderit të shoqërisë së shkrimtarëve argjentinas, si dhe me çmime të tjera ndërkombëtare.

Sabato njihet si një autor i nderuar nga shumë çmime ndërkombëtare midis të cilave “Çmimi Servantes”, në Spanjë, “Çmimi Gabriela Mistral” në Uashington, “Çmimi Jerusalem” në Izrael etj. Ai është njëkohësisht dhe “Doctor Honoris Causa” i shumë universiteteve të botës dhe do të ishte nder për universitetin shqiptar që ai të kishte të njëjtin titull edhe në Shqipëri.

Ato ditë, në hollin e hotelit, unë e pyeta për jetën e tij, letërsinë, artin dhe angazhimin e tij politik. Dhe ja biseda jonë:

– Para se t’ju takoja, në një nga librat e botuar pashë një fotografi të nënës suaj, të cilën ju e krahasoni me perëndinë. Ju jeni në prehrin e saj, rrethuar edhe nga vëllezërit e tjerë. Fytyra e saj kishte diçka të ngjashme me gratë e Jugut të Shqipërisë të fillimit të këtij shekulli; ishte një fytyrë stoike.

– Nëna ime ka jetuar gjithnjë me nostalgjinë e të parëve të saj. Gjithmonë ajo fliste shqip me të vëllain e saj. Madje edhe sot më kujtohen disa fjalë shqip që kanë të bëjnë me bukën, shtëpinë… Ajo rridhte nga një familje e vjetër e vendosur në Kalabri, në “Magna Grecia” siç quhej atëherë, fill pas vdekjes së Skënderbeut, në fshatin San Martino.

Historia e Skënderbeut, e këtij princi mesjetar shqiptar më ka tërhequr gjithnjë: jeta e tij në oborrin e sulltanit në Stamboll, ikja me një grup kalorësish për të çliruar Shqipërinë, lufta e tij legjendare 25-vjeçare në mbrojtje të atdheut të vet, por edhe të Evropës… Jo më kot venedikasit e kanë cilësuar “princ të Krishterimit”. Pra, nga mijëra familje shqiptare që shkuan në Kalabri, nën mbrojtjen e mbretit të Napolit, mik dhe aleat i Skënderbeut, ishte edhe familja e nënës sime, e cila u vendos fillimisht në Santa Martino de Finita (përpara quhej Santo Martino de Finito).

Mbaj mend që gjyshja e nënës sime quhej Maria Gjuzepina e San Marcos (fshati ku jetonin në atë kohë), një grua e hekurt dhe me karakter të fortë, por edhe një grua e mrekullueshme.

Kur nëna ime u martua, ajo i kishte dhënë një unazë të vjetër të familjes me inicialet M. S. pra San Marco. Këtë unazë, para se të vdiste, nëna ime ia dha gruas sime, Matildës, ndërsa më pas ajo ia dha mbesës sime që quhet Marina Sabato. Kështu kjo unazë e vjetër shqiptare shtegton nga brezi në brez.

– A e keni vizituar ndonjëherë atë vend?

– Po, kam pasur shumë dëshirë të njihja vendbanimin e hershëm të të parëve të mi dhe prandaj dhe e kam vizituar. Tashmë dua të kthehem edhe një herë, ndoshta për herë të fundit. Dua të shkoj në kujtim të nënës sime që e thërrisja “mama”, dhe ta shoh patjetër atë fshat. Historia e gjyshes sime është interesante. Një shqiptar ra në dashuri me të, por ajo nuk donte të martohej. Më së fundi, ajo u martua me një shqiptar tjetër të quajtur Ferrari. (Ju e dini që në ato kohëra shumë shqiptarë morën mbiemra italianë, por në fakt mbiemri i tij i vërtetë ishte Papi). Në fakt, nëna e saj nuk donte që ajo të martohej me të, pasi vëllai i tij ishte një prift, një qejfli femrash, por mjaft elokuent e inteligjent. E shkreta mama, kur shkonte në kishë, ajo qante nga fjalët e priftit elokuent dhe kur vinte në shtëpi e urrente atë.

Në të vërtetë, prifti dhe vëllai i tij, rridhnin nga një familje shumë e pasur shqiptare, me titull “markez”, por më pas, ata e kishin humbur gjithë pasurinë e tyre. Vitet kaluan dhe gjyshi im vdiq shpejt, në moshën 40-vjeçare. Kështu shtëpia ra në krahët e nënës sime, atëherë 15-vjeçare. Pikërisht në këtë kohë, ata u detyruan të emigrojnë nga Kalabria në Argjentinë, si dhe shumë italianë e shqiptarë të tjerë, apo dhe emigrantë nga e gjithë bota: 80-90% e popullsisë së Argjentinës janë emigrantë.

– Dhe tani që po shkoni në Shqipëri, çfarë ndjeni?

– Emocione të forta. Mama për mua ishte një hyjni. Kjo ftesë që m’u bë ishte shumë prekëse për mua.

– Ju do të merrni në Shqipëri çmimin letrar “Kadare”. A keni lexuar diçka nga vepra e Kadaresë që konsiderohet shkrimtari më i madh shqiptar i ditëve tona.

– Fatkeqësisht unë nuk e kam lexuar veprën e Kadaresë dhe kjo për arsye se 16 vjet më parë, unë kam kaluar një sëmundje që ma shkatërroi shikimin duke u kthyer në një njeri gjysmë i verbër.

Unë nuk mund të lexoj. Kështu i jam kthyer pasionit tim të dikurshëm, pikturës, ku në tablo të mëdha mund të hedh vizionet e mia. Unë e takova Kadarenë para jush: m’u duk sa një tip timid e njëkohësisht një personazh i fortë, me një personalitet të fuqishëm. Kam dëgjuar shumë për egon e veprave të tij.

– Kam parasysh jetën tuaj të vështirë dhe në veçanti nëçastet e diktaturës ushtarake në Argjentinë. Përse ju nuk ikët nga Argjentina në atë kohë të errët dhe të kërkonit strehim politik, p.sh. në Francë apo gjetkë?

– Detyra ime ishte të qëndroja, edhe pse e dija se rrezikoja. Nuk di se si kam mbetur gjallë. Me sa duket ata e kuptuan se nuk mund të më zhduknin, se kjo do të kishte një jehonë ndërkombëtare. Megjithatë, ata shumë herë më kanë kërcënuar me vdekje. Madje, më kanë kërcënuar edhe me vdekjen e nipit tim. Më kujtohet një ditë, kur një nga djemtë e mi më tha: “Të mos harrojmë baba, se ka 30 milionë njerëz që nuk mund të ikin nga ky vend për shkak të diktaturës…”.

Unë personalisht nuk mund të gjykoj për ata që ikën në atë kohë. Shumë prej tyre, po të mos largoheshin dhe po të kapeshin, do të torturoheshin dhe vriteshin. Ato kohë në ikëm nga Buenos-Aires dhe u vendosëm në fshat. Gjatë një kohe jetuam në një bodrum pasi kishim frikën e bombardimeve. Unë gjithnjë kam qenë kundër diktaturave, të djathta apo të majta. Të gjitha diktaturat janë të këqija. Nuk ka diktaturë të mirë apo të keqe. Diktatura është diktaturë, siç ka qenë dhe te ju.

– Në rininë tuaj ju keni marrë pjesë në lëvizjen komuniste për disa vite me radhë dhe pastaj jeni larguar. Përse ka ndodhur kjo?

– Fillimisht isha një anarkist bashkë me disa miq dhe shokë të mi të shkollës. Merrnim pjesë gjithnjë në manifestimet që organizoheshin kundër qeverisë apo kundër fashizmit. Pastaj hyra në lëvizjen komuniste ku qëndrova pesë vjet me radhë. Isha një idealist i idealeve komuniste. Lëvizja komuniste e Buenos Airesit më dërgoi në një kongres botëror që zhvillohej në Bruksel dhe që kryesohej nga Henri Barbys.

Ishte koha kur në Moskë kishin filluar proceset kundër kundërshtarëve politikë të Stalinit. Ishte ky shkaku që unë nuk shkova në shkollat leniniste të Moskës, por u ktheva në Paris, ku ndenja për një kohë në një gjendje të mjerueshme. Ditë të tëra i kam kaluar pa bukë. Një mik, një trockist, më bëri një vend në dhomën e tij dhe shpesh për të fjetur ne mbuloheshim me gazetat e P. K. franceze Humanité. Pastaj u ktheva në Argjentinë dhe fillova studimet shkencore.

– Siç e dini, pas rënies së diktaturave në Europën e Lindjes, edhe në Shqipëri është vendosur një sistem demokratik, padyshim mjaft i brishtë për momentin dhe me shumë probleme që kanë të bëjnë me të drejtat e njeriut, pluralizmin politik dhe institucionet demokratike. Pra, cila është vlera e demokracisë, sipas jush?

– Kryesore në demokraci është liria e personit. Dihet që demokracia ka tri pushtete: së pari, Shteti Ligjor, me një “L” të madhe. Nuk mund të ndërtosh një demokraci pa ligje demokratike.

E dyta është Drejtësia, pra ajo që bën të zbatohen ligjet dhe e treta është Ekzekutivi, me një fjalë zbatimi i ligjeve, drejtimi i shtetit. Fatkeqësisht, shpesh ndodh që ekzekutivi të jetë në rend të parë. Sigurisht për demokracitë e reja duhet të aplikohen standardet ndërkombëtare të demokracisë, megjithëse është e vështirë një demokraci e kulluar.

Ajo nuk ekziston, është thjesht një ideal. Unë nuk i njoh problemet e brendshme që ka Shqipëria. Unë jam një shkrimtar dhe jo politikan. E rëndësishme është që Shqipëria nuk është më një diktaturë. Unë kurrë nuk kam qenë me të djathtën. Shpresa e një populli për mua është social-demokracia, pra demokracia-sociale, ja pse dhe unë jam gjithnjë një partizan për drejtësinë sociale dhe kundër pabarazisë e shfrytëzimit të egër kapitalist.

– Një personazh i librave tuaj, por edhe një personazh për të cilin janë shkruar disa libra kohët e fundit është militanti Ce Guevara. A e keni njohur personalisht?

– Jo, atë nuk e kam takuar kurrë. Ishte një personazh mitik. Me të kam pasur vetëm korrespondencë. Ishte një lloj “Don Kishoti”, i cili e la burokracinë politike kubane dhe iku për çlirimin e popujve. (Ndoshta kurrë nuk do të marrim vesh përse ai iku ashtu në mënyrë enigmatike. Sigurisht diçka ka ndodhur…). Vrasja e tij është diçka e trishtë. Kam shkruar për këtë. Ai ishte një hero dhe njerëzimi ka nevojë për heronj të tillë.

– Ju jeni një utopist?

– Sigurisht… unë jam një utopist. Në fakt, në brendësinë time jam një anarkist. Por kam një pozicion të pavarur. Jam një specie e vështirë, e komplikuar, të themi idealist. Për njerëzit praktikë, kjo që them ndoshta nuk shkon. Mund t’u duket si një ide e çmendur.

– Fundin e romanit tuaj “Engjëlli i errësirave” që konsiderohet si kryevepra juaj, ju e mbaroni me një epitaf ku shkruani për vetveten: “E. Sabato deshi të varrosej në këtë tokë me një fjalë të vetme mbi varrin e tij: “Paqe!”… Përse ky epitaf?

– Unë i kam shkatërruar e djegur pothuaj tre të katërtat e librave që kam shkruar. Si të thuash kam qenë një piromaniak dhe depresiv. Mendoj se një shkrimtar edhe me një libër mund të hyjë në histori. Dhe kjo është diçka e jashtëzakonshme. Unë e kam njohur nga afër presidentin e Akademisë Suedeze të Çmimit Nobel. Disa herë kam qenë kandidat i këtij çmimi. Në fakt, ky çmim nuk më intereson. Pse? Pasi ka shkrimtarë të mëdhenj si Camus apo Thomas Man që janë nderuar me të, por ka edhe autorë mediokër. Një ditë i thashë atij se po ta merrja, paratë e atij çmimi do t’ua jepja shoqatave që të ndihmojnë të vobektit.

– Por në fund të epitafit ju kini shkruar “Paqe”. Përse?

– Sepse jeta ime ka qenë shumë e komplikuar dhe e vështirë. Ndoshta ngaqë dhe fëmijëria ime ka qenë shumë e trazuar. Them “paqe”, për të thënë: mjaft më me këtë gjendje. Paqe besoj se do të jetë vdekja./KultPlus.com