Muaj: Maj 2020

Jeta nën censurë është e përgjysmuar, ndaj duhet vepruar

Posted on by Kult Plus

Recension nga Bujar Meholli për romanin “Dëshmon Pereira” të Antonio Tabukit

Sistemet totalitare e kanë ndrydhur individin dhe e kanë shndërruar në një marionetë që do t’iu bindet rregullave që sistemi i vendos, ndryshe ai qe bërë copë e thërrime. Një jete të tillë nën presion dhe censurë a mund t’i thuhet jetë? Definitivisht, jo!

Gjatë këtyre sistemeve, më së vështiri e kanë pasur artistët, sepse ata është dashur në të shumtën e herëve të shpërfytyrohen, pra të dalin nga vetja e tyre për t’iu përshtatur sistemit.

S’ka se si të përshkruhet më mirë kjo sesa në romanin e autorit italian Tabuki “Dëshmon Pereira”, i botuar në vitin 1994. Tabuki arrin mjeshtërisht ta krijojë një tablo të asaj kohe të zymtë të Portugalisë fashiste nën regjimin e Salazarit. (Kryeministri autoritar portugez).

Si një shkrimtar me prirje antifashiste, Tabuki, përmes një ironie të hollë që shndërrohet në sarkazëm, skalit personazhe herë-herë tragjikomike si drejtori i gazetës “Lisboa”, një ndjekës i pushtetit i cili mendon së gjërat “e huaja” nuk i bëjnë mirë Portugalisë. 

Pereira, një gazetar me përvojë të gjatë, pajtohet në gazetën “Lisboa” si drejtues i faqeve të kulturës. Ai bën punën e tij në një zyrë të vogël, me ajër të zënë e të mundimshëm, i vetëm. Për këtë aq i bën drejtorit i cili ka vajtur për pushime në një ishull të bukur, dhe s’i intereson për kushtet në të cilat Pereria punon, ai s’merr fort erë në letërsi dhe art, mjaft që në gazetën e tij të botohen shkrimtarët me ide pro-pushtetit salazarist.  

Tabuçi provon të eksperimentojë me gjuhën dhe strukturën e romanit, ai nuk i ndan fare dialogët që janë të shumtë në roman, derisa në fund të çdo kapitulli përsëritet fraza “Dëshmon Pereira”.

Kjo frazë është interesante sepse në mendjen e lexuesit krijohet një përfytyrim i Pereiras, sikurse të ishte para dikujt duke e rrëfyer historinë e tij gjatë atyre ditëve të vështira që i ka jetuar. Me pak fjalë, Pereira mbetet pa gruan, ajo vdes nga tuberkulozi, dhe ai gjithçka mund të bëjë është ta mbaj portretin e saj dhe t’i flas për çkado që i ndodh në punë e gjetkë.

Situata e rëndë sa vjen e përshkallëzohet, njerëzit vriten, policët ushtrojnë dhunë, Pereira gjendet para një situate të vështirë. Njohja me shkrimtarin e ri Monterio Rosi shënon kthesën e jetës së tij. I riu Rosi nis të shkruajë për gazetën “Lisboa”, njoftohet me Pereiran dhe diskutojnë për ringjalljen e trupit për të cilën Pereira është dyshues.

Shkrimet e Rosit nuk i boton Pereira për shkak të censurës fashiste. Sepse shkrimtarët që përzgjedh Rosi janë anti-regjim, rrjedhimisht armiq të sistemit. Gazeta ku punonte Pereira ishte konservatore katolike që nuk boton asgjë “të huaj” kundër regjimit. Kjo e fut në siklet gazetarin e vjetër i cili nga njëra anë s’do të përzihet në asgjë që lidhet me politikën, nga ana tjetër e mbështet të riun Rosi i cili angazhohet në luftën kundër fashizmit.

Pas punësimit të Rosit, ata takohen shpesh në kafene. E bukura Marta, e dashura e Rosit, është nxitësja kryesore e përfshirjes së Rosit në Brigadën Ndërkombëtare kundër Frankos. Ajo madje përpiqet ta nxisë edhe vetë Pereiran në këtë “kauzë”. Pereiras i duhet t’i paguajë nga xhepi i vetë shpenzimet e të riut, i cili shpeshherë mbetet i uritur teksa bredh nëpër qytet. Lisbona e përfshirë nga nxehtësia e madhe, bëhet mjaft e vështirë për Pereirain i cili shkon për të bërë banjë deti dhe atje takohet me doktor Kardoson i cili bëhet personi i parë pas vdekjes së gruas me të cilin Pereira flet haptas për gjërat që e preokupojnë. Kardoso përveçse doktor, është edhe shërues i shpirtit të Pereiras. Ata takohen shpesh. Doktori ka studiuar filozofinë mjekësore në Francë. Doktor Kardoso i thotë Pereiras se qeniet njerëzore kanë më shumë se një shpirt dhe se super-egoja mbizotëron. Pereira kaplohet nga një guxim i jashtëzakonshëm që deri atëherë s’kishte qenë në karakterin e tij. Në këtë roman kemi të bëjmë me konfliktin midis jetës dhe vdekjes, siç e thekson personazhi i djaloshit Rosi: “Nuk mund të shkruaj për vdekjen Dr. Pereira, sepse ajo që dua është jeta”.

Gazetari veteran që deri atëherë përkthente shkrimtarë francezë të shekullit 19, (bile kritikohej pse kishte përkthyer një tregim të Alfons Dodesë, kur kishte mjaft shkrimtarë portugez që ishin të përshtatshëm për sistemin), tani i përfshirë nga guximi kërkon që gradualisht të gjejë një mënyrë për të jetuar ndershëm. Ai vazhdon t’i hajë omëletat në kafenenë e tij të preferuar ku dhe pi lëng portokalli dhe mëson zhvillimet nga kamerieri Manuel i cili i shpjegon se regjimi po i mbështet fashistët në Spanjë sikurse Hitlerin dhe Musolinin. Kryeredaktori ultra-konservator duket hapur se po e injoron kur ky përktheu një histori anti-gjermane të shekullit 19 në fund të së cilës shkruante “Vive la France!” (Rroftë Franca!) e cila kishte kaluar censurën fashiste. Kryeredaktori ia bën me dije se tash e tutje në faqet e kulturës do të botoheshin vetëm shkrimtarë portugez. Kjo është një goditje për gazetarin babaxhan, i cili s’i vlerësonte ata shkrimtarë që ia propozonin. Gradualisht Pereira tërhiqet nga jeta dhe vendosmëria e Rosit, kushëririt të së cilit i gjen një hotel për të qëndruar pasi që ai po kërkohej nga policia për aktivizimin e tij politik.

Fundi i romanit është tejet interesant. Ai nuk ndihet fare fajtor pse e përkrahi Rosin të cilin megjithatë e zunë dhe e vranë. Me të arritur fshehtas në apartamentin e tij, Rosi çlodhet dhe përpiqet t’i telefonojë Martës. Befasia e pakëndshme ndodh kur policia sekrete e arrin atë, dhe i gjen pasaportat e tij të cilat Pereira i kishte lënë pas fotografisë së bashkëshortes, ku mendonte se s’do të gjendeshin. Ata e vrasin Rosin në dhomën e gjumit, inspektori e godet në fytyrë Pereiran pas një konfrontimi. Pereira ndodhet para konfliktit me kryeredaktorin e gazetës dhe përfundimisht gjendet në konflikt me regjimin fashist.  

Pas kësaj ngjarjeje të tmerrshme, Pereira ulet dhe shkruan një artikull të detajuar për mizorinë që i kishte ndodhur në apartamentin e tij dhe e shpie për botim, duke vënë në funksion një plan dinak për t’i ikur censurës. Dhe pastaj telefonon doktor Kardoson. Niset te ai.

Antonio Tabuki me këtë rrëfim të jashtëzakonshëm policor na vë përballë një realiteti të hidhur të regjimit salazarist, ku individi shtypej dhe kufizohej çdo veprim i tij. Me thurjen e këtyre konflikteve brenda këtij romani, Tabuki na dëshmon se kurrë nuk është mjaft për të luftuar për lirinë. Sepse jeta nën presion dhe e kufizuar nuk është jetë. “Dëshmon Pereira” është vepër e jashtëzakonshme letrare që me përshkrimin e jetëve njerëzore gjatë një periudhe të caktuar, shfaq kundërshtinë ndaj gjërave të këqija. Me mjeshtërinë e tij të të rrëfyerit që të grish dhe me bindjet e palëkundura politike, Antonio Tabuki dëshmohet si mjeshtër i artit të fjalës. /KultPlus.com

MASHTI përfiton grant në vlerë të 7 milionë eurove nga KfW-ja

Posted on by KultPlus

Ministrja e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit, Hykmete Bajrami, kanë nënshkruar marrëveshje ndërmjet MAShTI-t dhe Bankës Gjermane për Zhvillim (KfW) për realizimin e projektit “Fondi i Sfidave të Kosovës – Arsimi Profesional dhe Trajnimi” në shumë prej 7 milionë euro.

Me ketë rast ministrja Bajrami tha se përmes kësaj marrëveshje implementini i të cilës është gjashtë vjeçar do ndikohen në uljen në papunësisë tek të rinjtë, raporton KP.

Bajrami tutje tha se Kosova vazhdon të ketë qalime në ndërlidhjet e arsimit dhe nevojat e treguar prandaj këtë marrëveshje ajo e sheh të një rëndësie të madhe për arsimin në Kosovës.

Ministria e Arsimit tha se implementimi i këtij granti prej 7 milionë eurosh do të bëhet përmes një marrëveshje të bizneseve private dhe shkollave profesionale në Kosovë. / KultPlus.com

Viena shpallet qyteti më i gjelbërt në botë

Posted on by KultPlus

               

Agjencia kanadeze-amerikane, Resonance, ka publikuar një listë të dhjetë qyteteve më të gjelbërta në botë. Kryeqyteti austriak Viena ka zënë vendin e parë në listë. Qyteti i Mynihut në Gjermani vjen pas saj.

Organizata ka zgjedhur qytetet më të mira të gjelbërta në botë, në mbi njëqind qytete të botës, duke shqyrtuar çështje të ndryshme

Lista e qyteteve të gjelbërt është shpallur bazuar në shtrirjen e pylltarisë së gjelbër në qytet, energjinë e rinovueshme, sasinë e ndotjes së ajrit, sistemin e transportit publik, rrugët miqësore për këmbësorët etj. Kryeqyteti austriak Viena ka zënë vendin e parë këtë vit. Në vendin e dytë është Mynihu, Gjermani, dhe në vendin e tretë është Berlini, Gjermani.

Transporti publik i Vienës është i njohur si një pikë referimi për Evropën dhe rreth gjysma e popullsisë së qytetit përdor biletat e transportit publik vjetor, tha Rezonanca. Kryetari i Vjenës, Michael Ludwig, ndërkohë, tha se parqet dhe pyjet e gjelbërta të Vienës janë të hapura për të gjithë, duke ndihmuar në përmirësimin e cilësisë së jetës për njerëzit e Vienës.

Ai shtoi se parqet e hapura të Vienës dhe pyjet e gjelbërta janë burime të rëndësishme për qytetin në këtë kohë të ndryshimit të klimës. Në vitet e fundit, kryeqyteti austriak Vjena ndodhet në krye të listës së qyteteve të banueshme në botë./Gazeta Liberale / KultPlus.com

Veprimi i fansave që emocionoi pafund Bebe Rexhën

Posted on by KultPlus

Emri i Bebe Rexhës është shumë i suksesshëm në industrinë e muzikës dhe padyshim që numëron shumë fansa.

Ata ia tregojnë dashurinë këngëtares në forma të ndryshme, e një prej tyre e tregoi vet Bebe përmes një postimi.

Ajo publikoi një video, në të cilën shfaqet me një bluzë që përmban emrin dhe mbiemrin e saj si dhe numrin 89.

“Një fans e bëri këtë”, është mbishkrimi që Bebe Rexha ia la videos.

Për ndryshe, artistja është duke punuar rreth këngëve të reja edhe në këto ditë pandemie kur shumë gjëra nuk po funksionojnë. / KultPlus.com

“Vet’ ke mbetë” rikthehet si homazh për Nexhmije Pagarushën (VIDEO)

Posted on by KultPlus

Tetë instrumentistë të ansamblit “NeWBorn” janë bërë bashkë virtualisht për të sjell këngën “Vet’ ke mbetë” të bilbilit të Kosovës, Nexhmije Pagarushës.

Nën interpretimin e mrekullueshëm të sopranos Zana Abazi-Ramadani, kjo këngë vjen si homazh për bilbilin e këngës shqipe e cila ndërroi jetë para disa muajsh.

Kompozitori i kësaj kënge është Gjergj Kaçinari dhe tekstin e ka shkruar aktori i madh Fitim Domi. Kënga është interpretuar nga Nexhmije Pagarusha në vitin 1979. / KultPlus.com

“Është keq kur ministrat ndërrohen shpesh, por është më keq kur ministrat e këqinj vazhdojnë të rrinë në post”

Posted on by KultPlus

Sot, po ju sjellim një koleksion me thëniet dhe urtësitë e lëna pas nga gjenerata të ndryshme mendimtarësh e njerëz që patën një ndikim të madh në botë.

Është keq kur ministrat ndërrohen shpesh, por është më keq kur ministrat e këqinj vazhdojnë të rrinë në post.

Kush nuk di të qeverisë gjithmonë bëhet uzurpator.

Kërcënimi është armë e atyre që kërcënohen vetë.

Ai që drejton duhet t’i shohë njerëzit ashtu siç janë, kurse sendet siç duhet të jenë.

Arti më i vështirë është arti i të qeverisurit.

Tirania është gjithmonë shprehje e dobësisë.

Tirania më e egër është ajo që vepron nën hijen e ligjshmërisë dhe del me flamurin e drejtësisë.

Qeverisja despotike është një rend i tillë punësh ku sunduesi është i poshtër, e të sunduarit janë të poshtëruar.

Të drejtosh është absurde, të qeverisësh e urtë. Drejtojnë pra, ata që nuk dinë të qeverisin.

Udhëheqësi duhet të llogarisë që më përpara si mundësinë e suksesit ashtu edhe të disfatës.

Është i çmendur ai njeri që, duke qenë i pa aftë të qeverisë veten, kërkon të qeverisë të tjerët.

Kali drejtohet më mirë po të mos ia tërheqim shumë frerin.

Aftësia për të urdhëruar dhe aftësia për t’u bindur janë dy pole dhe për të ndërtuar një rruzull duhen pikërisht dy pole.

Kur populli ka kryetarë të tillë të cilët e zëvendësojnë atë në punët e qeverisjes, sido që të quhen këta kryetarë, ata do të jenë gjithmonë aristokraci.

Udhëzimet e mira sjellin po aq dobi sa edhe shembujt e mirë.

Nuk e ka të gjatë ai pushtet që qeveris në dëm të popullit.

Të shikosh është lehtë, të parashikosh është vështirë.

Qeveritari i ashpër nuk qeveris gjatë.

Duhet qeverisur me anë të arsyes: nuk mund të luhet shah duke pasur vetëm zemër të mirë.

Burrat e këqinj të shtetit, zgjidhen nga qytetarët e mirë… duke mos marrë pjesë në votime.

Aftësia për të drejtuar është aftësia për të zgjedhur.

Sistemi më i mirë politik është ai ku ne kemi mundësi t’i rrëzojmë qeveritë pa përdorur forcën.

Qeveria është vela, populli është era, shteti është anija dhe koha është deti.

Cila është qeveria më e mirë? Ajo që na mëson si të qeverisim vetveten.

Kur qeveria mbështetet në vullnetin e përgjithshëm, liria e çdo qytetari të veçantë bëhet çështje e rëndësishme e të gjithëve.

Qeveria nuk ekziston për leverdi e për rehati të qeveritarëve.

Qeveria e korruptuar është qeverisja e popullit me anë të popullit, në interes të bosëve.

Do të ishte ideale ajo qeveri në forcën e së cilës do të kishte aq urtësi, sa ç’ka urtësia forcë.

Pushteti legjislativ është zemra e shtetit, pushteti ekzekutiv, truri i tij. / KultPlus.com

Komuna e Vitisë rihap bibliotekat publike, por me disa kushte

Posted on by KultPlus

Komuna e Vitisë, konkretisht drejtoria për Kulturë, Rini dhe Sport ka rihapur sot bibliotekën e të rriturve dhe të fëmijëve për lexuesit vitias. Bibliotekat publike brenda shtëpisë së kulturës “Gursel e Bajram Sylejmani” në Viti, ishin mbyllur si masë parandaluese kundër përhapjes së virusit pandemik COVID-19.

Megjithatë rihapja e bibliotekës është bërë me disa kushte e ndër to është vetëm marrja dhe kthimi i librave por jo edhe shfrytëzimi i hapësirave për lexim brenda bibliotekave.

Milot Lala, Drejtor për Kulturë, Rini dhe Sport në Viti, ka bërë të ditur se bibliotekat publike të komunës në qytetin e Vitisë, janë rihapur në koordinim me Bibliotekën Kombëtare të Kosovës. Por ai shtoj se për shkak të pandemisë duhet të zbatohen disa kushte dhe kjo është në të mirën e shëndetit publik.

“Bibliotekat publike në qytetin e Vitisë janë rihapur nga sot për lexuesit vitias dhe atë në bashkëpunim me Bibliotekën Kombëtare të Kosovës. Megjithatë dua të njoftoj lexuesit se në sektorin e të rriturve dhe të fëmijëve mund të bëhet vetëm marrja dhe kthimi i librave, por fatkeqësisht nuk mund të shfrytëzohen hapësirat për lexim. Kjo si masë parandaluese kundër përhapjes së virusit pandemik COVID-19 dhe në interes të shëndetit publik”, u shpreh drejtori Lala.

Ai tha se kusht tjetër është që lexuesit të cilët marrin libra të jenë me masa mbrojtëse si dorëza dhe maska dhe kërkoj nga ta që të mos grumbullohen, por të vijnë vetëm ata që marrin dhe kthejnë libra për lexim. Gjithashtu të dy bibliotekat do të punojnë me gjysmë orar nga e hëna deri të premten dhe atë prej orës 08:00 deri 12:00. Bëhet me dije se kjo gjë do të vlej deri në një vendim tjetër që do të merret në koordinim me institucionet përgjegjëse. / KultPlus.com

Rita Ora dhe Dua Lipa pjesë e listës së muzikantëve të ri më të pasur në Britani të Madhe

Posted on by KultPlus

Gazeta “The Sunday Times” e ka publikuar listën e sivjetme të muzikantëve më të pasur nën moshën 30-vjeçare në Britani të Madhe, dhe në të përfshihen edhe dy këngëtaret me prejardhje kosovare, Rita Ora dhe Dua Lipa.

Këtë listë e kryeson kantautori 29-vjeçar, Ed Sheeran, i cili falë 40 milionë funteve të fituara gjatë vitit të kaluar, ka arritur ta krijojë një pasuri totale prej 200 milionë funtesh, transmeton Koha.

Top dhjetëshja e kësaj liste plotësohet me yjet, Sam Smith, i cili llogaritet ta ketë një pasuri prej 33 milionë funtesh, Rita Ora me 20 milionë funte dhe Dua Lipa, e cila sivjet ka debutuar në këtë listë dhe besohet se e posedon një pasuri prej 16 milionë funtesh. Por, pasuria e Lipas është në rritje çdo ditë e më shumë, falë projekteve të shumta të këngëtares përfshirë këtu edhe lansimin e albumit të saj të fundit, “Future Nostalgia”, i cili ka marrë vlerësime jashtëzakonisht të larta nga kritikët e industrisë së muzikës.

Pjesë e listës së sivjetme vazhdojnë të jenë edhe ish-anëtarët e bendit “One Direction” si: Harry Styles me 63 milionë funte, Niall Horan me 50 milionë funte, Louis Tomlinson me 45 milion funte, Liam Payne me 44 milionë funte dhe Zayn Malik me një pasuri prej 36 milion funtesh.

“The Sunday Times” gjithashtu e ka publikuar listën e muzikantëve më të pasur në Britani të Madhe, ku sivjet ka debutuar edhe ylli amerikan por që jeton në Angli, Rihanna. Ajo llogaritet ta ketë një pasuri prej 468 milionë funtesh dhe është pozicionuar e treta në këtë listë, pas yjeve, Andrew Lloyd-Webber dhe Sir Paul McCartney, me 800 milionë funte pasuri të llogaritur secili. / KultPlus.com

4 vjetori i pranimit të FFK-së në FIFA, Dumoshi: Ditë historike për futbollin kosovar

Posted on by KultPlus



Data 13 maj 2016, është një ditë e shënuar në historinë e futbollit të Kosovës pasi rezulton me pranimin e Federatës së Futbollit të Kosovës në FIFA. Sot është 4 vjetori i pranimit të FFK-së në organizatën kryesore të futbollit të botë dhe si datë ka një domethënie e një rëndësi për sportin e futbollit në vendin tonë.

Ministrja e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi përmes një letre ka uruar këtë datë të shënuar për futbollin e Kosovës e të cilën KultPlus ju sjell më poshtë:

Kjo datë ka sjellë epilogun e ndërkombëtarizimit të futbollit të Kosovës, duke i dhënë një shtysë zhvillimit dhe avancimit të futbollit në vendin tonë, i cili ka qenë një sport që është kultivuar dhe ka pasur traditë ndër vite në Kosovë.

Pranimi i FFK-së në FIFA ka kurorëzuar punën dhe sakrificën e gjeneratave të tëra që kanë dhënë për zhvillimin e futbollit në Republikën e Kosovës, sport i cili nuk ka kaluar aq lehtë nëpër periudha të ndryshme kohore, gjatë rrugëtimit të tij historik deri më sot.

Nuk harrohen dot fushat e improvizuara, arat e livadhet që njerëzit e vullnetit të mirë, i kanë liruar për terrene futbolli, për t’i dhënë shpresë shoqërisë dhe qytetarëve të Kosovës për të vazhduar më tutje, për të tejkaluar çdo barrierë e sfidë, sociale, ekonomike e politike, që pa të drejtë i ishin vënë mbi qafë popullit të Kosovës, sidomos në dekadën e fundit të shekullit 20.

Organizimi dhe menaxhimi i garave të futbollit nën robëri, ka qenë një frymëzim, vullnet dhe model edhe për sferat tjera jetësore, për mos t’u dorëzuar por për të luftuar për ta ndërtuar shtetin e Kosovës, për të cilin kanë sakrifikuar jetën e tyre edhe futbollistë të shumtë për Kosovën që ne gëzojmë sot.

Një mirënjohje të veçantë për tërë ata që kanë kontribuuar për sportin e futbollit në Republikën e Kosovës në çfarëdo forme, të cilët e kanë mbajtur gjallë këtë sport në vendin tonë dhe të cilët ua mundësuar gjeneratave të reja sot që të garojnë të barabartë me qytetarët e Evropës dhe të Botës.

Ishte legjenda Fadil Vokrri, që fati deshi, e vulosi me emrin e tij ndërkombëtarizimin e futbollit të Kosovës si një kupë fitoreje për të dhe për vendin tonë duke e bërë Kosovën anëtaren e 205-të të FIFA-s.

Kosovën e presin sfida tjera në avancimin dhe ngritjen e mëtejme të cilësisë së futbollit, përfaqësimi dhe rezultatet në garat ndërkombëtare, puna me talentet e reja në këtë sport, përmirësimi i infrastrukturës ligjore e fizike të futbollit, dhe ne si Ministri e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, do t’i qëndrojmë gjithherë përkrah Federatës së Futbollit të Kosovës me të gjitha mundësitë që kemi.

Andaj, përmes këtij mesazhi dua t’i uroj drejtuesit e FFK-së për këtë datë historike për ta, të gjithë futbollistët i përgëzoj për këtë përvjetor të pranimit në FIFA, po ashtu edhe trajnerët, punëtorët sportiv dhe gjyqtarët e futbollit.

Urime dhe gëzime përjetë anëtarësimin në FIFA duke e bërë Kosovën pjesë të familjes së madhe të futbollit botëror! / KultPlus.com

119 vjet pa poetin arbëresh Zef Serembe

Posted on by KultPlus

Poeti lirik arbëresh Zef Serembe lindi në Strigar të Kozencës. Ndoqi studimet në kolegjin e Shën Adrianit, ku pati mësues Jeronim De Radën. Që herët u lidh me lëvizjen garibaldine dhe më vonë me lëvizjen çlirimtare në Shqipëri.

Ngjarjet politike shoqërore në Itali pas bashkimit të saj e zhgënjyen rëndë dhe bashkë me fatkeqësitë vetjake (vrasja e të ungjit, vdekja e së dashurës) i shkaktuan një krizë të thellë shpirtërore. Në këtë gjendje, më 1875 mori udhën për Brazil, në kërkim të varrit të vajzës së dashur, por pa kaluar moti kthehet në vendlindje, ku vazhdon të mos gjejë prehje. I tronditur shpirtërisht, merr përsëri udhën e mërgimit dhe e mbyll jetën në një gjendje çrregullimi të rëndë mendor, në San Paolo të Brazilit.

Në vitin 1883 botoi vëllimin me vjersha italisht “Poesie italiane e canti originali tradotti dell albanese” (“Poezi italisht dhe këngë origjinale të përkthyera nga shqipja”), në v. ’90 një përmbledhje me tingëllima italisht “Sonetti vari”. Shumë dorëshkrime të Serembes kanë humbur (midis tyre një poemë e gjatë dhe ndoshta disa drama). Pas vdekjes, i nipi, K. Serembe, botoi një pjesë të krijimeve poetike të tij në përmbledhjen “Vjershe” (1926). Serembe lëvroi gjerësisht lirikën me një tematikë të larmishme, krijoi lirika atdhetare, filozofike, shoqërore e të dashurisë.

Në vjershat atdhetare grishi në luftë të hapur kundër pushtuesit osman (“Vrull”, “Dora d’Istrias”). Lirika e tij filozofike-shoqërore dhe e dashurisë pasqyroi konfliktin midis individit dhe shoqërisë së kohës, duke sjellë një hero të ri, kryengritësin individual të vetmuar (“Elegji”, “Kujtim” etj.) dhe të zhgënjyer nga jeta. Në poezinë e tij të përshkuar nga një ndjenjë malli, gërshetohen optimizmi e stoicizmi me nota të trishtuara mistike e pesimiste. Serembe është poet i frymëzuar spontan. Poezia e tij është shprehje e kontradiktave dhe e zhgënjimit tragjik që përjetonin intelektualët arbëreshë. Poeti kërkon strehë e ngushëllim te feja, po edhe ajo nuk e qetëson dot. Nota e re kushtruese që dallon lirikën atdhetare dhe një pjesë të lirikës shoqërore të Serembes gjeti shprehje kryesisht përmes stilit patetiko-oratorik; motivet e zhgënjimit, të vetmisë, konflikti me shoqërinë, gjetën shprehje kryesisht përmes stilit liriko-introspektiv. Ky i fundit harmonizohet me veçoritë e individualitetit krijues të Serembes, të spontanitetit gati naiv, gati fëmijëror, që e bën poezinë e tij të freskët e komunikuese. Poezia e tij është një poezi ngjyrash e dritash të forta. Figurat e tij më të dashura janë antitezat, metafora e simbolet. Serembe vijoi traditën e ndikimit nga poezia popullore. Ndërsa De Rada e Dara u ndikuan kryesisht nga këngët tradicionale epiko-lirike, Serembe mbështetet te xgargetat (këngë të reja popullore të erotikës arbëreshe, të krijuara nën ndikimin e poezisë popullore italiane të Kalabrisë).

Falë kërkimeve për tekstet e panjohura të poezive të Serembes vitet e fundit janë bërë disa botime të veprës së tij (“Omaggio a Giuseppe Serembe”, Cosenza, 1988 ; “Alla ricerca del Serembe autentico”, Cosenza, 1991 ; “Poezi”, Tiranë, 1999 ; “Më të bukurës në Strigar”, Tiranë, 2000), që plotësojnë njohjen për krijimtarinë e poetit. / Redaktori.net / KultPlus.com

Dua Lipa i ka ngacmuar fansat duke e paralajmëruar një bashkëpunim së shpejti

Posted on by KultPlus

Ylli i muzikë, Dua Lipa, i ka ngacmuar fansat duke thënë se së shpejti mund ta presin një bashkëpunim të saj me këngëtaren e njohur amerikane, Normani.

Këngëtarja me prejardhje nga Kosova e cila njihet për hite të tilla si, “New Rules” dhe “Don’t Start Now”, ka bërë të ditur se po planifikon ta lansoj këngën “If It Ain’t Me”, të realizuar me ish-anëtaren e bendit “Fifth Harmony”, Normani, pavarësisht se para pak javësh kënga ishte postuar online pa lejen e saj, transmeton Koha.

Gjatë një videointerviste për emisionin “Watch What Happens Live With Andy Cohen”, Lipa ka thënë se disa këngë të reja të cilat i ka realizuar, nuk kanë arritur të përfshihen në albumin “Future Nostalgia”, por bashkëpunimin e saj me Normanin ka gjasa se do ta dëgjojnë shumë shpejtë.

Dua Lipa në të kaluarën kishte bërë të ditur se do të përfshihej në njërën këngë të albumit, “Charlie’s Angels”, të pop yllit Ariana Grande, por kënga me titull “Bad To You” përfundoi duke u performuar nga, Normani dhe rep artistja Nicki Minaj.

Ndërkohë 24-vjeçarja Lipa ka thënë se, sapo të përfundojë karantina ajo planifikon të kthehet në studio për ta incizuar një duet me kolegen dhe mikeshën e saj, Miley Cyrus.

Në intervistën për emisionin “Watch What Happens Live With Andy Cohen”, Dua Lipa po ashtu foli për ndryshimin e shpeshtë të ngjyrës së flokëve, duke thënë se i pëlqen të argëtohet në këtë mënyrë, sidomos tani që po e kalon kohën në karantinë me të dashurin, Anwar Hadid. / KultPlus.com

Lansohet programi online FALAS për përgatitje për test të maturës për maturantë

Posted on by KultPlus


Në këtë kohe pandemie, Kolegji Universum ofron online dhe falas – Program për përgatitje të Testit të Matures. Programi përfshin të gjitha lëndet, pas plotësimit maturantët mund të shohin rezultatet e përgjigjeve të sakta dhe të gabuara.

Pas lansimit të programit maturantët kanë shprehur interesim të jashtëzakonshëm, mijëra maturantë tashmë i kanë filluar përgatitjet për test të maturës.
Linku për qasje në program https://maturantat.universum-ks.org/

A e dini se? Ju mund ti filloni studimet në Kolegji Universum dhe ti vazhdoni në Kajaani University of Applied Sciences në Finlandë me BURSË 100%! Merr diplomë të dyfishtë finlandeze. Regjistrohu për informata http://tiny.cc/wqpxoz
Për çdo pyetje apo paqartësi kontaktoni Kolegjin Universum në [email protected], 044 144 062 apo na ndiqni në rrjete sociale në facebook & instagram.

(Shkrim i sponsorizuar nga Kolegji Universum)

Kjo është shpikja e dy stilistëve gjermanë për të shmangur koronavirusin dhe mbajtjet e maskave (FOTO)

Posted on by KultPlus

 

Dy stilistë në Berlin ka gjetur një zgjidhje tjetër për tu mbrojtur nga koronavirusi në vend të maskave.

Ata kanë krijuar një maskë më të madhe që të mbulon të gjithë kokën dhe e kanë quajtur  “iSphere”.

Kjo maskë është e krijuar nga materiali PVC-je ndërsa dy stilistët Marco Canevacci dhe Yena Young, themelues të “Plastique Fantastique” thanë se janë frymëzuar nga filmat fantastiko-shkencorë të viteve 50-60.

Për krijimin e tyre më të fundit, “iSphere” ata “iSphere” do të kushtojë 24 euro

“Koronavirusi po ndryshon marrëdhëniet tona personale dhe po ndikojnë në perceptimin tonë për realitetin. Është një virus shumë demokratik: ai përhapet përtej kufijve, nuk ka asnjë preferencë për statusin gjinor, shoqëror, kulturor ose ekonomik. Në këtë periudhë të bllokadës, pyesim veten për mutacionin e jetës sonë shoqërore dhe efektet e privimit të prekjes fizike. Përgjigja është një helmetë plastike e vetë-prodhuar e aftë për t’i bërë njerëzit të buzëqeshin edhe gjatë një situate serioze si kjo aktuale” kanë thënë dy artistët. / KultPlus.com

Konkurs për fëmijë për shkrimet më të mira nga karantina

Posted on by KultPlus

Shtëpia Botuese “Magjia e Librit” ka shpallur konkurs për fëmijët e klasës nga 1 deri në 5, për tregimet e mira që janë shkruar gjatë karantinës.

Kjo shtëpi botuese ka marrë përsipër që këto botime të botohen me rastin e ditës së fëmijëve 1 qershorin në Kosovë.

Përmes një njoftimi, ata bëjnë me dije se ky konkurs është i hapur për të gjitha shkollat.

Njoftimi i plotë në faqen zyrtare të Shtëpisë botuese “Magjia e librit”:

Me rastin e 1 Qershorit, ditës ndërkombëtare të fëmijëve, shtëpia botuese “MAGJIA E LIBRIT” ka ndërmarrë nismën për botimin e një libri me krijimet e nxënësve të të gjitha shkollave të Kosovës.

Kriteret e garës së krijimtarisë letrare

1. Në këtë garë ftohen të marrin pjesë të gjitha shkollat në nivel vendi.

2. Nxënësit pjesëmarrës duhet t’i përkasin klasave 1-5.

3. Shkrimi i tyre mund të jetë në poezi dhe në prozë (pranohen edhe ese).

4. Nxënësit duhet t’i dorëzojnë punimet te mësuesi, profesori apo drejtori i shkollës.

5. Shkolla i grumbullon punimet (të pajisur me titull, me të dhënat e nxënësit dhe foton e secilit), i përzgjedh dhe na e dërgon në word në adresën e e-mail-it: [email protected].

6. Numri i faqeve të pranueshme për një shkollë është deri në 30 faqe word-i (shkrimi Times New Roman, 12).

7. Dorëshkrimet shkollat duhet t’i dorëzojnë brenda datës 20 maj 2020.

Juria do të përbëhet nga: një shkrimtar/e, një gazetar/e të rubrikës së kulturës, një drejtor/eshë shkolle, një mësues/e dhe një përfaqësues i shtëpisë botuese.

Juria do të përzgjedhë 15 poezitë dhe 15 shkrimet në prozë më të mirat, të cilat do të botohen në libër.

Juria do të vlerësojë me çmim të parë, të dytë e të tretë krijuesit më të mirë në prozë dhe në poezi, si dhe shkollat me nxënësit më të talentuar.

Lista me 15 fituesit në prozë e poezi do të shpallet më datë 25 maj 2020 në faqen zyrtare të web-it dhe të Facebook-ut të shtëpisë botuese “Magjia e librit” (ëëë.magjiaelibrit.com) dhe libri do të jetë gati, në duart e fituesve, më datën 1 Qershor.

Nëse situata përmirësohet, do të mbahet një aktivitet me përfaqësuesit kryesorë për shpalljen e fituesve të vendit të parë, të dytë e të tretë, në prozë, në poezi, si dhe shkolla me më të talentuarit, për t’u dhuruar atyre librin e botuar, certifikatën e vlerësimit dhe me një kupë-simbol.

Për çdo pyetje mund të na kontaktoni në nr. e telefonit +383-45-507-155.

Shtëpia botuese “Magjia e librit” synon që ky festival të bëhet traditë, pra, të jetë i përvitshëm dhe të shtrihet më tej edhe në ciklet më të larta të shkollimit./ KultPlus.com

Teatri i ri Kombëtar do të ndërtohet

Posted on by KultPlus

Kryeministri Edi Rama deklaroi se “mezi po pres të shikoj të ndërtohet teatri i ri kombëtar”.

Në konferencën e drejtpërdrejtë me gazetarët, Kryeministri Rama i pyetur për godinën e teatrit theksoi se “ai është një proces për të cilin unë jam shprehur tanimë nuk e di sa vite u bënë dhe jam njeriu i fundit që të pyesni për ndonjë hap mbrapa dhe jam i pari që e kam thënë që prej vitit të largët 1998-1999, në ato vite, që ajo godinë duhet shembur dhe që Shqipëria duhet të ketë një teatër kombëtar të denjë për këtë emër. Kështu që për mua janë të gjitha argumente të ezauruara me kohë e me vakt dhe mezi po pres të shikoj të ndërtohet teatri i ri kombëtar”.

“Të gjithë kanë të drejtën të kenë opinionet e tyre, të kenë të drejtën e tyre, kundërshtimet  e tyre, por në fund vendos shumica. Ky është parimi bazë i sistemit që kemi zgjedhur, në fund vendos shumica dhe ne jemi shumica, dhe ne e kemi marrë këtë vendim edhe nuk shikoj sesi pakica të caktuara mund të imponojnë në çfarëdo forme vendimmarrje që lidhen me kompetencat e drejtpërdrejta të pushtetit të mandatuar nga populli”, – tha Rama./atsh / KultPlus.com

Skulptorë nga 100 vende të botës, bëhen bashkë për të treguar përballjen e tyre me virusin

Posted on by KultPlus

Jeta Zymberi

Covid-19 ka ndërruar sistemin e jetës kudo në botë. Por njeriu duke qenë një qenie e përshtatshme ka gjetur format e duhura për të zëvendësuar mënyrat e jetës me të cilat janë mësuar deri sot, shkruan KultPlus.

Artistët, janë ata që kanë shfrytëzuar çdo mundësi për të qenë më afër njerëzve, për të përcjellë mesazhe sensibilizuese e për t’u dalë në ndihmë përmes iniciativave të ndryshme.

Në këtë formë, në stilin e Koncertit të Bamirësisë ‘One World’, artistët vizualë ndërkombëtarë nga 100 vende të botës, po tregojnë mbështetjen e tyre antipandemike me mbrojtjen e tyre profesionale dhe personale.

Tani që pandemia Covid-19 e ka përfshirë botën, duke mos kursyer pothuajse asnjë vend në 5 kontinente, artistë nga afro 100 vende qëndrojnë të bashkuar duke veshur mbrojtjen e tyre profesionale – personale për të treguar mbështetjen e tyre në luftën kundër virusit.

Këta skulptorë profesionistë zakonisht veshin maska ​​çdo ditë për tu mbrojtur nga pluhuri i krijuar nga puna e tyre. Në këtë krizë pandemike, maska e tyre simbolizon mbështetjen dhe vendosmërinë e tyre për të luftuar sëmundjen.

Kjo është një iniciativë e ISSA, International Sculpture Symposium Alliance e cila bashkon ngjarjet e skulpturës në të gjithë botën.

Pjesë e së cilës është edhe skulptori kosovar Butrint Morina. Si pjesëmarrës në më shumë se 10 simposiume ndërkombëtare të skulpturës, Morina ka takuar rreth 100 skulptorë artistë nga vende të ndryshme të botës me të cilët ka punuar e ka kaluar kohë.

Morina ka treguar për KultPlus se përmes kësaj iniciative po vihet në pah edhe më shumë puna e përditshme e skulptorëve.

“Ne si skulptorë në punën tonë të përditshme jemi gjithmonë të maskuar për tu mbrojtur nga pluhuri që krijohet nga puna që bëjmë. Tash për tu mbrojtur nga virusi, të gjithë janë të detyruar, pavarësisht profesionit të përdorin maskën. Të gjithë e kanë rastin ta përjetojnë atë që skulptorët e përjetojnë cdo dite.”

Pothuajse, të gjithë skulptorët pjesëmarrës në këtë iniciative, janë anëtarë të ISSA e cila është një shoqatë ndërkombëtare që promovon aktivitete të ndryshme që kanë të bëjnë me skulpturën, kryesisht simposiume. Skulptorët e paraqitur janë të gjithë artistë profesionistë, me ndikim që së bashku kanë krijuar mijëra skulptura monumentale në të gjithë botën. Jeta dhe të ardhurat e tyre profesionale janë vënë në pritje për shkak të mbylljes së kufijve të fluturimeve ndërkombëtare.

Krejt për fund, Morina ka treguar që ka një kohë që këta skulptorë komunikojnë vetëm përmes rrjeteve sociale, ku vazhdimisht në grupe të ndryshme jepen njoftime për shtyrje dhe anulime të aktiviteteve që janë paraparë të mbahen gjatë kësaj kohe. / KultPlus.com

Ushtari e ushtarja italiane s’mund të presin të kalojë koronavirusi, martohen në fushëbetejë

Posted on by KultPlus

Dy ushtarë italianë të cilët ndodheshin në Libani për një mision, kishin planifikuar që të martoheshin së shpejti në Itali. Por për shkak të koronavirusit, ata e kishin të pamundur kthimin në shtetin e tyre, kështu vendosën që dasmën e tyre ta bënin aty.

Nga fotot e shkëputura nusja shihet me uniformën e ushtrisë dhe dhëndri me beretën blu të KB. Pjesëmarrësit ishin të gjithë të pajisur me maska, doreza dhe mbanin një distancë të sigurt nga njëri-tjetri, ndërsa një pjesë tjetër e miqve të tyre po e ndiqnin dasmën nga Skype.

Martesa e Vincenzo De Rita dhe Fiorella Tomasino, është e para që ka ndodhur në një fushë betejë.

Ceremonia u zhvillua në ambasadën italiane në Bejrut.

Image

“Ishte një ëndërr, një martesë e paharrueshme. U martuam në kushte shumë të çuditshme, jo vetëm me maska dhe doreza, por edhe me uniformën luftarake”, u shpreh dhëndri i lumtur.

“Në vend të fustanit të bardhë, unë kisha një shall blu të Kombeve të Bashkuara dhe në vend të vellos një beretë blu”, është shprehur nusja. / KultPlus.com

Image

Detaje mbi organizimin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit dhe dy misionet e saj

Posted on by KultPlus

Nga Aurenc Bebja 

“Le Siècle” ka botuar, të dielën e 27 qershorit 1880, në faqen n°2, shkrimin e gazetës austriake “Neue Freie Presse” në lidhje me organizimin e brendshëm të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit dhe dy misionet e saj, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar:

Detaje mbi Lidhjen Shqiptare

Neue Freie Presse boton një shkresë të marrë nga Shkodra, të datës 23 qershor, e cila jep detajet e mëposhtme për Lidhjen Shqiptare:

“Komiteti i Lidhjes përbëhet nga 14 myslimanë dhe 8 të krishterë. Një komision prej 4 të krishterësh dhe 4 myslimanësh kujdeset për çështjet administrative dhe financiare. Disa ditë më parë, Lidhja vendosi të mbledhë taksat dhe një kontribut të 1/10. Në këtë mënyrë, qeveria turke humbi autoritetin e vetëm që i kishte mbetur në Shqipëri.

Lidhja i ka vendosur vetes dy detyra : së pari të parandalojë që asnjë pjesë e territorit shqiptar të mos i nënshtrohet Malit të Zi, pastaj të bëjë Shqipërinë një provincë autonome. Të krishterët ndryshojnë nga myslimanët vetëm në kërkesën që Shqipëria të ndahet plotësisht nga Turqia. Myslimanët janë të prirur të njohin sovranitetin e sulltanit.

Porta ka vetëm 5.000 ushtarë në Shqipëri, gjë që e bën fuqinë e guvernatorit, Izet Pasha thjesht fiktive. Përkundrazi, Lidhja kuvendon rregullisht, bën rezoluta, nxjerr dekrete dhe ka në dispozicion 6.000 shqiptarë dhe 1.100 mirditorë të mbledhur në Tuz, të komanduar nga Hodo Beu për myslimanët dhe nga Prenk Pashai (Prenk Bib Doda) për të krishterët.

Në thirrje të parë, 25.000 burra mund të mblidhen në Tuz.

Lajmi se fuqitë i dorëzuan Malit të Zi territorin midis Bunës dhe liqenit të Shkodrës ngjalli indinjatën më të madhe. Lidhja mbajti një kuvend dhe vendosi të luftojë deri në njeriun e fundit.

Lajmi se Italia nxit këto popullata është i rremë. Përkundrazi, françeskanët dhe jezuitët kanë bërë propagandë për Austrinë ndoshta me iniciativën e tyre.”

https://www.darsiani.com/la-gazette/le-siecle-1880-detaje-mbi-organizimin-e-lidhjes-shqiptare-te-prizrenit-dhe-dy-misionet-e-saj/

“Topi prej bore” fiton çmimin e parë

Posted on by KultPlus

Një foto magjepsëse e një lepuri skocez i mbështjellë si top në mes të një stuhie, ka fituar garën me mijëra fotografi të tjerë, duke u shpallur foto më e bukur e vitit në konkursin e Akademisë së Shkencave të Kalifornisë.

Fotografi fitues, thuhet në faqen e Akademisë, Andy Parkinson, ka kaluar 15 vite duke dokumentuar jetën e egër në malet e Skocisë, duke u marrë specifikisht me lepujt e egër dhe me sa duket puna e tij është shpërblyer.

Ndër fituesit e kategorive të tjera është fotografia e një lakuriqi nate në Mozambik i cili pi ujë fluturimthi, fokat duke notuar në ujërat e ngrirë të Antarktidës, përqafimi i një gjirafe me njeriun dhe foto të tjera mahnitëse. / KultPlus.com

Twitter lejon personelin të punojë nga shtëpia “përgjithmonë”

Posted on by KultPlus

Lajm i mirë nëse jeni punonjës në Twitter – ndoshta nuk do të duhet të ktheheni përsëri në punë, kurrë.

Kompania, e cila është me seli në San Francisko, thotë se fuqia e saj punëtore prej rreth 5,000 njerëzve kanë punuar nga distanca që nga fillimi i marsit.

Marrëveshja ka funksionuar aq mirë sa që Twitter thotë se do të ishte e gatshme t’i linte ata të vazhdojnë – nëse rolet e tyre e lejojnë këtë.

“Ne ishim të pozicionuar në mënyrë unike … të lejojmë që njerëzit të punojnë nga shtëpia. Muajt ​​e fundit kanë dwshmuar se mund ta bëjmë atë punë.

“Pra, nëse punonjësit tanë janë në një rol dhe situatë që u lejon atyre të punojnë nga shtëpia dhe ata duan të vazhdojnë ta bëjnë këtë përgjithmonë, ne do ta bëjmë atë të ndodhë,” i tha drejtori Jack Dorsey punonjësve në një email.

Për punonjësit e tjerë që nuk mund të kryejnë punën e tyre përgjithmonë nga shtëpia, kompania thotë se ka të ngjarë të hapë zyrat e saj deri në fund të vitit, por jo “para shtatorit”, raporton BBC, transmeton Klan Kosova.

Twitter ka 35 zyra në të gjithë botën, përfshirë në New Delhi, Londër dhe Singapor.

Kompanitë si Facebook dhe Google gjithashtu u kanë thënë shumicës së stafit të tyre se mund të punojnë nga distanca për pjesën tjetër të vitit 2020. / KultPlus.com

Atdheu

Posted on by KultPlus

Poezi nga Naim Frashëri

O Atdhe! Më je i dashur sa më s’ka
Më je nënë, më je motër, më je vlla.
Nga ç’ka rrotull më i shtrenjti ti më je,
Je më i miri nga çdo gjë që ka ky dhé.
Ty përditë të pat parë ime nënë,
Dheu yt në fund atë e pati ngrënë.
Nëmëruar t’i pat lulet syri i saj.
Te ti lindi, te ti vdiq ajo pastaj.
Ti i ke parë gjysh stërgjyshërit e mi,
Edhe eshtërat tretur ua ke po ti.
Nga ti, o shpirt-o kurrë s’qenë ndarë.
Pranë teje patën qeshur, patën qarë.
Nëna ime vdiq, ndaj ty të kam sot nënë,
Nënë që s’ke vdekje kurrë, faqehënë,
Numri prapë në vend mbetet kurdoherë.
Begatoje, o Zot, ti këtë vend!
Epu njerëzve të tij ti mbroth e shend!
Hi u bëfshin gjithmon’ armiqtë e tij!
Gas përjetë paçin zotërit e tij!
I begatë, i lulëzuar qoftë ai,
Një të ardhme pastë plot me lumturi! /KultPlus.com

Përfshirja e gjuhës shqipe në shkollat e Suedisë nga mësuesja shqiptare

Posted on by KultPlus

Zyrafete Loshaj këshilltare për zhvillimin e shumëgjuhësisë në komunën e Linköpings në Suedi ka folur për ndihmën që ajo ka dhënë në implementimin e gjuhën shqipe në programet shkollore.

Ministri i Shtetit për Diasporës, Pandeli Majko ka publikuar rastin e Loshaj, e cila punon vazhdimisht për promovimin e gjuhës shqipe.

“Për promovimin e gjuhës shqipe unë punoj vazhdimisht. Aty ku kjo gjuhë mungon unë bëj kërkesë që kjo gjuhë të shtohet, sepse ndihmon shumë fëmijë që e kanë gjuhë amtare. Në fillim këtu nuk kishte programe në gjuhën shqipe, por unë isha këmbëngulëse dhe pas 2 vite përpjekje më kërkuan ndihmë për të përkthyer 20 filma në gjuhën shqipe. Këto programe janë vetëm për fëmijë që jetojnë brenda Suedisë dhe jo jashtë saj. Gjithashtu në të njëjtin program kam përkthyer edhe 8 libra të tjerë që janë për fëmijë deri në 8 vjeç, pasi filmat më parë ishin për fëmijë deri në 3 vjeç. Por unë e shikoj që këto përkthime janë në dobi edhe të prindërve, jo vetëm të fëmijëve”, thotë ajo.

Gjithashtu, Zyrafetja ka korrigjuar edhe Enciklopedinë Nacionale të Suedisë për Nënë Terezën pasi atje nuk thuhej se ajo ishte shqiptare. Sipas saj kjo ka qenë një rastësi sepse kur ajo kishte shikuar në enciklopedi se çfarë shkruhej për Nënë Terezën kishte parë se askund nuk ishte fjala shqiptare. Nga hulumtimet që ajo bëri arriti t’u tregonte të gjithëve dhe t’i bindte se ajo ishte shqiptare. Ajo ishte një nga nismëtaret e themelimit të fondacionit ‘Albana’ që ka si synim promovimin e shqiptarëve në mbarë botën.

“Kjo organizatë shtrihet në të gjithë Suedinë dhe fton të gjithë shqiptarët t’i bashkëngjiten. Ne si degë këtu në Suedi mundohemi t’i krijojmë kushtet e nevojshme për zhvillimin e Diasporës shqiptare. Kjo organizatë e ka qendrën në Tiranë por kjo seli është e përbërë nga njerëz në vende të ndryshme të botës. E mira e këtij fondacioni është se ka karakter unifikues dhe mundohet t’i afrojë shqiptarët të punojnë për interesat e shqiptarëve. Unë kam punuar në Ministrinë e Diasporës dhe kam qenë zyrtare për zhvillimin e gjuhëve nga vende të ndryshme. Unë kam punuar aty vetëm për një verë dhe roli im ka qenë si përfaqësuese e ministrisë dhe prononcohesha për mediat. Ky staf është shumë mirë i organizuar dhe bëjnë më të mirën për fëmijët që vijnë nga jashtë. Edhe pse unë e shkëputa punën aty pata bashkëpunime me ta duke zhvilluar ekskursione dhe duke shkëmbyer materiale dhe projekte”, theksoi ndër të tjera ajo.

Ajo është arsimuar në Kosovë për gjeologji, por pas fillimit të luftës atje u detyrua të emigronte në Suedi më 29 prill të 1999. Rrugëtimi i saj ishte i gjatë edhe i dhimbshëm sepse mbrapa kishin lënë gjithë ato vite me kujtime dhe familja e saj tashmë ishte e shpërndarë në vende të ndryshme të botës. Në zonën ku ajo shkoi në Suedi, shkuan edhe shumë emigrantë të tjerë mes tyre edhe shumë nxënës. Kështu me njohuritë e saj nga gjuha angleze ajo shërbeu si një përkthyese për shqiptarët. Këtë punë e bëri si vullnetare por pas dy muajsh filloi punë si mësuese e gjuhës shqipe dhe si asistente e një mësuesi suedez i cili kishte një klasë shqipe. Çdo gjë filloi nga zeroja për të. Gjithashtu, Zyrafetja është ftuar nga Enti shkollor në Suedi për promovimin e një stilolapsi përkthyes të cilët ajo dhe disa kolegë të saj me kombësi të ndryshme e kishin krijuar. Ky stilolaps përkthen fraza nga gjuhë të ndryshme të botës. atsh / KultPlus.com

Aj llov ju Hashim Thaçi

Posted on by Kult Plus

Shkruan: Arben I. Kastrati

Leximi i biografisë së Z. Thaçi në kohë pandemie, nuk është i preferuar. Sidomos për ata që e kanë tensionin e lartë të gjakut, sepse në libër ka shumë të pathëna.

****

Për herë të parë, Hashim Thaçin e kam njohur kur filluam “të rronim paralelisht”, apo siç thuhet në gjuhën tonë të bukur, të rronim “underground”. Ai ishte një djalë i hollë, i gjatë, i ndrojtur, fjalëpak. Mblidheshim, debatonim dhe merrnim vendime për mënyrën e organizimit të sistemit paralel arsimor të Kosovës.

Në atë kohë, ne mendonim dhe besonim që po bënim punë të mëdha. Doli që sistemi paralel të ishte dështim i madh. Sepse nga ai sistem, dolën gjenerata analfabetësh të diplomuar të së sotmes.

Pas shumë takimeve ilegale, Hashimi (se atëherë ashtu quhej) u zhduk. Që Z. Thaçi të shfaqej me uniformën e UCK-së. Akti i tij, na la pa fjalë. Ai po bënte detyrën që i takonte çdo qytetari, po luftonte të mbronte atdheun. Ndërkohë që ne të tjerët, ishim shndërruar në një shoqëri makiatopirëse, që vegjetonte dhe redaktonte politikën globale në kafenetë e tymosura…

Këto të dhëna janë të sakta dhe nuk gjinden në libër.

****

Djaloshi i gjatë, i ndrojtur dhe fjalë pak, e udhëhoqi luftën dhe paqen, thuhet!! Në libër nuk thuhet që, pa mëdyshje, Z. Thaçi u bë Kryepersonazh i Kosovës tridhjetë vjet radhazi. Ashtu siç nuk thuhet që, shumë njerëz, por shumë njerëz, të të gjitha shtresave, gjinive dhe profesioneve, i janë vardisur skajshmërisht shumë ndër vite, dhe vazhdojnë t’i vardisen paturpësisht edhe tani, madje edhe më shumë. Disa, shkuan aq larg, sa që e krahasuan me George Clooney-in e madje edhe me Geroge Washington-in. Siç nuk thuhet në libër që, Kryepersonazhi ynë, të gjithë servilët i ka shpërblyer me mirëqenie për kontributet e dhëna në servilizëm, e sidomos i ka shpërblyer ata që janë marrë me kurimin e imazhit të tij. 

****

Shumë vite më parë, në një tubim shqiptarësh në New York City, një nga pjesëmarrësit e filloi fjalimin e tij me një citat: sic ka thënë i madhi Xhorxh Vashinton Brixh, më mirë është mos me dhënë asnjë arsye se me dhënë një arsye të keqe…

Ashtu edhe George Washington Bridge ynë, si Kryepersonazh që ishte (dhe ngelet), në jetën e tij dha arsyet e tij, që ishin tri qullime: ta clirojë Kosovën, ta pavarësojë Kosovën, të bëhet kryeministër, të bëhet president, dhe e treta, të ngelet n’kurrige përjetësisht. Edhe duhet të ngelet. Mbetshi përjetë president, Z. President.  Askush nuk e meriton pushimin presidencial më shumë se Ju. Askush.

Këto të dhëna, nuk gjinden në libër.

****

I dashur President

Shpresoj ta lexosh këtë shkrim timin. Sepse kam shumë nevojë të ma mbështesësh një projekt. (Ose të ma gjesh një vend pune, kudo: qoftë në Ambasadën e Kosovës në Francë, qoftë në Ambasadën e Kosovës në Austri. Zgjedhjen po ua lë ta vendosni Ju. Sepse zgjedhjet Tuaja, asnjëherë nuk kanë qenë të gabuara).

Zoti President, më lejoni ta përfundoj këtë letër, duke thënë një të “vërtet sekrete”, që Ju, mbeteni idhulli im i përhershëm.

Faleminderit që ekzistoni.

Me respekt

Arben I. Kastrati

P.S.

Zoti President, mos më harroni. Sepse Ju dini të harroni nganjëherë. U thoni këshilltarëve t’jua kujtojnë shkrimin, sepse asnjë punë tjetër nuk bëjnë.

****

Dhe një gjë të fundit Z. President

Një shkrimin që kam pas shkruar dikur moti, për Ju!!! Më besoni që kam qenë i dehur. Nuk kam qenë vetja ime. Kam qenë dhe i manipuluar. Edhe sot e kësaj dite ndjejë turp për atë shkrim. Ju kërkoj falje qindra herë.

Ju jeni gjigand. Dhe brenda madhështisë Tuaj, Ju lutem të gjeni vend për t’më falur. Vetëm njerëzit e mëdhenj falin, do të thoshte Xhorxh Vashington Brixh.

Sa turp që kam. Sa shumë turp…

Me respekt…

****

Dhe një gjë të fundit Z. President por përfundimisht të fundit, dhe shumë të sinqertë:

Vazhdimisht dëgjojë njerëzit të thonë: “Ky është viti i fundit i Hashimit”. Unë vazhdoj t’ju them “besimtarëve optimist”, që vazhdimisht përsëriten duke thënë të njëjtën gjë, që njëzet vjet radhazi, Hashim Thaci nuk bie, sepse qëndron lart mbi ata të shumtë që ka vënë përfundi ndër vite.

Edhe mirë jau ke bërë.

****

Gati harrova. Albini ish pis. /KultPlus.com

Bukuria shkodrane, apo Nana e Rikard Ljarjes

Posted on by Kult Plus

Shkruan: Bajram Mjeku

Urimin më të dashur nga nana ime kur isha fëmijë, por edhe më vonë kur nisa të rritem ishte: U bëfsh i bukur si djalë Shkodre!
E në imagjinatën time prej fëmije, qe krijuar njëfarë bindje se Shkodra ka veç djemë, por jo edhe vajza të bukura!
Shkodranja e bukur në foto është Angjelina Logoreci-Ljarja, më saktë nëna e aktorit dhe ikonës së kinematografisë shqiptare, Rikard Ljarja.
Angjelina Logoreci u lind më 4 maj të vitit 1918 në Shkodër. Ishte bija e Pjetër dhe Marie Logorecit dhe ishte motër e shtatë vëllezërve. Njëri nga vëllezërit e saj, Anton Logoreci ishte student ekselent në Universitetin e Cambridge, i cili në vitin 1940 drejtoi Radio Londrën në gjuhën shqipe. Pak kohë më vonë, Antoni ishte drejtues i Radio BBC, Seksioni në Gjuhën Shqipe për Sektorin e Evropës Lindore.
Ajo ishte mbesa e Mati Logorecit dhe stërmbesa e Arqipeshkvit të Shkupit, Andrea Logoreci dhe lindi dy fëmijë; aktorin Rikard Ljarja dhe vajzën Ernesta Ljarja, e cila jeton në Kanada dhe ishte e martuar me Karl Ljarjen, i cili kishte mbaruar studimet për gjuhë gjermane në Vjenë.
Ajo është rritur midis personaliteteve të shquara dhe familja fisnike Logoreci i kishte miq shtëpie At Gjergj Fishtën, Ernest Koliqin, dr. Frederik Shirokën, Luigj Gurakuqin e personalitete tjera të shquara.
Angjelina ndërroi jetë më 11 shtator të vitit 1981 në Tiranë.
Kjo fotografi u realizua gjatë viteve tridhjetë në Studio Marubi në Shkodër, e cila të detyron të mendosh gjatë dhe të rikthehesh mbrapa, atje ku më saktë janë ndalur akrepat e orës së ligë shqiptare.
Para regjimit komunist, femra shqiptare trajtohej si qenie fisnike dhe dinjotoze në shoqërinë shqiptare dhe të drejtat e saj mbroheshin më heret fuqishëm me Kanun e më vonë edhe me Kushtetutën e Shtetit shqiptar. Për gjysmë shekulli sa sundoi Perandoria komuniste, në Shqipëri gruaja shqiptare trajtohej si punëtore krahu, kooperativiste e pak gjë më shumë. Puna shkoi deri aty, sa gratë kooperativiste mbërrijtën deri në Byronë Politike të Shqipërisë staliniste!
Në Kosovë dhe viset tjera shqiptare në ish-Jugosllavi, femra shqiptare trajtohej si qenie e nëpërkëmbur dhe e harruar, madje kualifikohej edhe si “rob”, përjashto dallimin e vogël nga gjysma e dytë e viteve shtatëdhjetë e më vonë.
Por, në Shqipëri, ndodhi eksperimenti më i rrezikshëm kur regjimi stalinist, duke provuar shartimin e njeriut të ri, shkoi deri aty sa duke detyruar femrën shqiptare t’i bëj punët më të rënda fizike, nisi të deformojë racën shqiptare, më të bukurën në Kontinentin e Vjetër.

*
Të shkruash pë shkodranen e bukur dhe të fisme Angjelina Logoreci-Ljarja, është e pamundur të mos shkruash edhe për djalin e saj, aktorin e madh Rikard Ljarja.
Kur para pak ditësh ndërroi jetë ikona e kinematografisë shqiptare Rikard Ljarja, nga pikëllimi i madh dhe duke mos pranuar ndarjen fizike të tij, as kam shkruar për të, as kam dashur të pranoj se ka ndërruar jetë. Të vetmin ngushëllim për të, ia kam bërë mikut tim të çmuar shkodranit Pjetër Logoreci, mbasi Rikardi ishte djali i hallës së tij.
Me Rikard Ljarjen për herë të parë kam pi kafe në Tiranë në janar të vitit 1996. Asnjë shqiptar deri sot në jetën time nuk e kam takuar si Rikard Ljarja të ketë njohuri aq të thella në fushën e kulturës dhe politikës. Asnjëherë nuk kam dëgjuar një shqiptar të ketë vizione aq të mëdha dhe ide aq kreative për të djathtën politike si aktori Rikard Ljarja. Edhe sot jam i bindur se sikur partitë e djathta shqiptare këndej e andej kufirit (nëse vërtetë janë të djathta), të kishin marrë sado pak konsulencë nga Rikardi i madh, dy shtetet shqiptare nuk do të ishin katandisur në gjendjen që janë.
Mbi të gjitha, Rikard Ljarja mbetet aktor i madh dhe në skenën e filmit shqiptar dukej bukur si vet Nëna e Tij në këtë fotografi. /KultPlus.com