“Në kohët e sotme bëjmë një krim që do ta paguajmë shumë shtrenjtë: prodhojmë të shkolluar, por të paditur”

Publicisti dhe shkrimtari Kim Mehmeti shpesh kritikon sistemin politikë por edhe shumë dukuri të tjera shoqërore. Përmes shkrimeve të tij ai ka arritur ta fitojë dashurinë e lexuesve të cilët e çmojnë shumë fjalën e tij, shkruan KultPlus.

Të shkolluar por të paditur është “krimi” i radhës të cilin e dënon përmes fjalës së tij Mehmeti e të cilën thënie ju sjell KultPlus:

“Në kohët e sotme bëjmë një krim që do ta paguajmë shumë shtrenjtë: prodhojmë të shkolluar, por të paditur” 

Kim Mehmeti ka lindur në fshatin Gërçec, Shkup në vitin 1955. Është i njohur si shkrimtar, romansier, tregimtar, eseist, publicistë dhe përkthyes nga gjuha maqedonase në gjuhën shqipe dhe anasjelltas.

Është një ndër themeluesit e së përjavshmes “Lobi” e cila botohej në Shkup nga viti 2001 deri në vitin 2006. Ka qenë redaktor i revistës për kulturë “Jehona” (Shkup), redaktor i veprimtarisë botuese pranë SH.B. “Flaka e vëllazërimit” (1991-1992). Në Institutin Shoqëria e Hapur – Maqedoni ka punuar si koordinator i veprimtarisë botuese. Pastaj ka punuar si kryeredaktor për Maqedoninë i Rrjetit Informativ Evropian (AIM) dhe ka qenë edhe koordinator i këtij rrjeti për Ballkanin Perëndimor (1993-2003). Nga viti 1997 deri në vitin 2003 ka qenë drejtor ekzekutiv i Qendrës për Bashkëpunim dhe Mirëkuptim Multikulturorë në Shkup.

Kim Mehmeti është nismëtarë i më shumë iniciativave qytetare në Maqedoni dhe në rajon.

Tani punon si përgjegjës i zyrës së TV Top-Channel në Shkup.

Përpos në gjuhën amtare, Kim Mehmeti shkruan dhe boton edhe në gjuhën maqedonase. Punimet e para letrare i ka botuar në fillim të viteve të shtatëdhjetë të shekullit të njëzet nëpër revistat kroate. Kim Mehmeti është rrëfimtarë i lindur, ai nuk u nënshtrohet shablloneve, por i dorëzohet qëndismës së lëndës së vet rrëfyese. Andaj proza e tij është e veçantë dhe tërheqëse. Thjeshtë ajo e rrëmben lexuesin dhe e shpie drejtë thellësive joshëse nga shkon imagjinata e tij e bujshme, e cila shtrihet nga fantazmagoria e së vërtetës dhe reales deri te irealja dhe fantastikja. Fati, si peshore e jetës, është ai që përcakton krijimtarinë e këtij autori.

Kim Mehmeti, fitues i shpërblimit “Rexhai Surroi” për romanin më të mirë 2008 Kim Mehmeti, fituesi i Shpërblimit “Rexhai Surroi” për romanin më të mirë shqiptar për vitin 2008

Arsyetimi i Jurisë: Për shkathtësinë dhe koloritin e rrëfimit poetik, për mjeshtërinë e ndërtimit të prosedeut romantik, midis magjisë dhe reales, të vërtetës dhe fiktives, të ambientuar në fshatin e tij metaforik, në të cilin ndërthuret e tërë historia jonë, në një periudhë të ndjeshme të agonisë së Perandorisë Otomane, Luftës së Parë dhe të Dytë Botërore, stalinizmit dhe titizmit, juria vendosi njëzëri që çmimi t’i jepet shkrimtarit Kim Mehmeti, për romanin “Vitet e urithit”, botuar nga Toena, Tiranë më 2007.

Shpërblimi për gazetari nuk u nda, sepse sipas vlerësimit të jurisë, pavarësisht faktit se në mesin e konkurruesve ka pasur gazetarë kualitativë, këtë herë cilësia e teksteve të paraqitura nuk ka përkuar me standardin e lartë që ka vendosur juria për ta akorduar këtë shpërblim.

Veprat e Kim Mehmetit janë përkthyer në gjuhën gjermane, franceze, bullgare, turke, kroate dhe në gjuhë tjera. / KultPlus.com

Rrenat si ushqim në kohë murtaje

Nga Jusuf Buxhovi

Lahu ma zuri priten para mejhanes krye Çarshisë. Më tha se më priste një bakshish-kafe. Nuk më la ta pyesja për shkakun e bakshishit.
“Peshqesh nga kajmekami”.
“Paska krisë ndonjë e mirë?”
Lahu si Lahu, gjithë gaz e verë, më tha se bakshish-kafja shkon me njëfarë rrene që duhet të merret si e vërtetë.
“Epo, edhe kohëve të liga u shkojnë mahitë… Njerëz jemi… Edhe ato ndihmojnë nganjëherë…”
Pyeta se cila ishte rrena e ditës.
“Fluturon, fluturon kali…”
“Ka edhe ndonjë tjetër?…”
“Thuhet se cjapi i Sylës ka dalë në Çabrat dhe po flet si njeri për një zaman të ri kur insani kthehet në hajvan dhe hajvani në insan…”

(Shkëputje nga romani “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit”)

Veprat e kompozitorëve kosovarë, premierë në Londër

Vepra “Trio” e Kreshnik Aliçkaj dhe “Optio” e Memli Kelmendit, do të jenë veprat që do të interpretohen premierë botërore nga Willingdon House Music Londër, përcjellë KultPlus.

24 kompozitorë nga mbarë bota u janë përgjigjur thirrjes së aplikimit WHM (RE) Inventions, New music, për shkak të numrit të madh të veprave selektive, koncerti do të mbahet në dy ditë.

Koncerti i parë, “Optio” e Memli Kelmendit do të interpretohet të premten me 29 maj në ora 19:30 ndërsa koncerti i dytë, vepra “Trio” e Kreshnik Aliçkaj do të interpretohet të premten me 5 qershor në ora 16 :30.

Për shkak të pandemisë globale, virusit COVID-19, koncertet do të transmetohen drejtpërdrejt në livestream http://www.facebook.com/willingdonhousemusic

Willingdon House Music është ansambël profesional në përbërje nga: Flavia Hirte, Nicola Barbagli, Ellen Bundy and Max Mausen, të cilët njihen për interpretimin e veprave që nga periudha e barokut (instrumente të barokut) deri tek muzika bashkëkohore. / KultPlus.com

Studimi nga Australia ndez dritën e gjelbër për rihapjen e shkollave

Drita e gjelbër është ndezur nga një studim nga New South Wales, Australi, mbi çështjen e shqetësuar të rihapjes së shkollave.

Qëllimi i studimit ishte të ekzaminonte transmetimin e COVID-19 në 15 shkolla dhe qendra të kujdesit për fëmijë shkruan Mirror.

Raporti nga Qendra Kombëtare e Kërkimit dhe Mbikëqyrjes së Imunizimit (NCIRS) hetoi të gjitha rastet COVID-19 në shkollat ​​e NSW nga 5 Mars – 3 Prill 2020.

Nëntë fëmijë dhe nëntë mësues nga 15 shkolla u konfirmuan raste dhe të gjithë kishin mundësinë për të infektuar të tjerët në shkollat ​​e tyre. Nga ato 18 raste, gjurmimet e kontaktit identifikuan 735 fëmijë dhe 128 mësues që mund të kishin kontraktuar me COVID-19.

Asnjë mësues nuk kontraktoi virusin nga ndonjë prej fëmijëve të shkollës fillore. / KultPlus.com

“Puthja e jetës”, fotografia me historinë e jashtëzakonshme që intrigon publikun tash e 50 vite

Fotografia e realizuar në vitin 1967 e shkrepur përmes objektivit të Roko Morabit quhet “Puthja e jetës”,  dhe  ka intriguar publikun për më shumë se 50 vjet. Ajo  fsheh  në vete një histori të jashtëzakonshme të dy punëtorëve.

Një vit pasi u shkrep fotografia, fotografi mori çmimin Pulitzer dhe më pas ajo u botua në gazeta nëpër botë.

“Puthja e jetës”

Puthja e jetës  shfaq elektricistin J. D. Thomson duke i  dhënë frymëmarrje artificiale bashkëpunëtorit të tij Randall G. Champion, pasi ai humbi vetëdijen pas kontaktit me një tel të tensionit të ulët.

Të dy ata po bënin mirëmbajtje rutinore kur Champion aksidentalisht preku njërin prej telave të tensionit të ulët që ndodhej në majë. Ai humbi vetëdijen, për fat të mirë, rripi i sigurimit e pengoi që të binte. Thompson, i cili ishte poshtë tij, shpejt arriti lart dhe filloi t’i japë frymëmarrje artificiale, transmeton reporteri.

Duke parë rrethanat nuk ishte në gjendje të përdorte dhe duart për frymëmarrje artificiale por vazhdoi të fryjë në mushkëritë e Champions deri kur ndjeu një puls, më pas ia zgjidhi rripin që e mbante lidhur me shtyllën dhe zbriti me të në shpatulla.

Ai jetoi edhe për 35 vjet të tjerë pas kësaj ngjarje. Vdiq më 2002 në moshën 64 vjeç.

Rreth fotografit

Rocco Morabito ishte duke vozitur në West Street në korrik  të vitit 1967. Në një moment, ai ngriti kokën dhe pa elektricistin që ishte goditur nga rryma. Ai thirri menjëherë ambulancën dhe kapi aparatin për të shkrepur foton.

“Unë kalova pranë këtyre njerëzve që po punonin dhe vazhdova me punën time. Kam bërë tetë foto. Mendova të kthehem dhe të shoh nëse mund të bëj një foto tjetër. Atëherë dëgjova një ulërimë. Ngrita sytë dhe pashë që burri ishte varur. Oh Zoti im, nuk dija çfarë të bëja. Unë bëra një fotografi menjëherë, pastaj Thomson zbriti shkallët. Shkova në makinën time dhe thirra një ambulancë. U ktheva aty kur Thomson po i jepte frymë artificiale shokut të tij. E shkrepa një fotogravi kur dëgjova “Po merr frymë”.

Rocco Morabito mori çmimin Pulitzer të vitit 1968 për fotografinë “Puthja e jetës”. Fotografia u botua në  shumë gazeta nëpër botë. / KultPlus.com

Japonia kërkon turistë, ua paguan gjysmën e pushimeve

Janë të shumta vendet që ka kaluar piku i epidemisë së COVID-19, po mendojnë seriozisht për muajt verorë që po afrojnë, në tentativën për ta shpëtuar sadopak sezonin turistik, edhe pse tashmë të cunguar.

Japonia është një nga vendet që ka kaluar tashmë valën e pandemisë me “vetëm”  16.500 të prekur dhe 783 viktima. Vendi aziatik sapo ka dalë nga gjendja e emergjencës, dhe mendon të hapë sezonin veror në fillim të korrikut.

Për të tërhequr turistë nga e gjithë bota, Japonia ka planifikuar një paketë ndihmash për sektorin me rreth 10.5 miliardë euro.

Një nga propozimet më interesante për turistët që do të munden të arrijnë shtetin ishullor këtë verë do të jetë fushata e uljeve të çmimeve, që sipas agjencive të turizmit do të përgjysmojnë kostot e udhëtimit dhe ndenjjes në atë vend. Një në tre net në hotel do të jetë falas, ashtu si pjesa më e madhe e muzeve dhe parqeve, dhe pjesë e kostove të transportit hekurudhor, më i shpejti dhe komodi.

Për fatlumët, kjo periudhë mund të jetë një periudhë e papërsëritshme për të shijuar pa fluksin e zakonshëm dhe me kosto të përballueshme bukuritë e një vendi unik. / KultPlus.com

Panairi më i madh në botë i librit zhvillohet në tetor

Panairi i Librit në Frankfurt, panairi më i madh në botë për libra, do të zhvillohet në tetor pavarësisht pandemisë së koronavirusit, vendosi kështu Bordi Mbikëqyrës i panairit.

“Këtë vit është më e rëndësishme se kurrë që të zhvillohet Panairi i Librit në Frankfurt”, tha drejtori, Juergen Boos.

Panairi i Librit i Frankfurtit daton që nga viti 1949.

Në vitet e mëparshme, më shumë se 300 000 vizitorë mblidheshin në Frankfurt për të parë rreth 7 500 ekspozues nga më shumë se 100 vende.

Organizatorët e panairit thanë se janë në diskutime se si do të garantohet siguria e vizitorëve, ekspozuesve dhe punonjësve. / KultPlus.com

Fjalimi i famshëm i Skenderbeut, autentik dhe i plotë nga Marin Barleti

Ky fjalim është shkëputur nga vepra e Marin Barletit, “Historia e Skenderbeut”, fjalimi të cilin Skenderbeu e kishte mbajtur para ushtrisë, në momentet kur po bëhej gati për mësymje ndaj qyteteve të tjera për t’i çliruar nga pushtimi osman. Ky është përshkrimi më autentik i fjalimit të famshëm të Skenderbeut të cilin e njohim sot.

“Asgjë të re, as të papritur nuk shoh këtu, kapedanë dhe ushtarë kryetrima, që të mos ma ndjente me parë zemra dhe të mos më mbushte me shpresë, sa herë që unë sillja ndër mend tërë mall edhe bujarinë e lashtë të popullit, edhe shërbimet e veçanta dhe zyrtare tuaja ndaj atit tim, Gjonit. Dhe me të vërtetë, mos ma merrni për mburrje, por unë s ‘kam dyshuar kurrë, në asnjë çast të jetës sime kur ruaja në zemer këtë qëllim, këtë dashuri për atdhe, kur ushqeja këto ndjenja për liri, këto dëshira të miat, që s’më ndaheshin, ishin edhe tuajat, Kur ju më ftonit shpesh, në kohën që unë isha pranë Tiranit, me tërë dashurinë dhe gatishmërinë tuaj për këtë vepër, gjë që unë tani e kujtoj me kënaqësi dhe them me mburrje, ju shkonte ndoshta në mend se e kisha harruar atdheun, se e kisha harruar nderin tim dhe lirinë, meqë ju ktheja prapë në shtëpi fort të pikëlluar pa asnjë shpresë të sigurte, pa asnjë shenjë të qartë të qëllimit tim. Por s’ka dyshim, qytetarë, se me atë heshtjen time, me atë përulësi të shtime të shpirtit tim, una mendoja për vete dhe për ju, sepse punët ishin të atilla, që duheshin bërë ma tepër sesa thënë, kurse ju kishit nevojë më fort për fre sesa për mamuze. Po e them se unë jua fsheha planet e mia, se s’ju thashë asnjë fjalë gjatë gjithë asaj kohe për dëshirat e mia, jo sepse dyshoja për besnikërinë tuaj apo s’ju a dija mirë shpirtin, posa ju vetë m’i shfaqët të parët qëllimet tuaja në atë kohë aq të rrezikshme, por sepse më mbante frika që më shtinte brishtësia e vdekatarëve dhe papërmbajtshmëria” e njerëzve, e cila lëshohet me ngut në çdo punë dhe, kur është rasti për lirinë, rrëmbehet e s’bëhet dot zap, nuk peshon asgjë, nuk ia var asnjë rregulli. Dhe, sikur t’i paraqitet rasti më i vogël, jo vetëm për ta fituar, por për ta provuar lirinë, atëherë s’mund ta largojnë atë nga qëllimi as një mijë shpata, siç i thonë një fjale, as një mijë rreziqe, as vdekja e sigurt dhe as rreziku i padyshimtë i të mirave të jetës. Por, kur në një punë të tillë, të nisur kot, përpjekjet dalin pa gjë, atëherë s’mbetet veçse vdekja më mizore apo skllavëria edhe më e keqe, dhe çdo shpresë për të nesërmen fluturon e rasti, që të shket një herë nga duart, s’kthehet më kurrë prapë. Kjo punë niset një herë e mirë e, në mos vaftë mbarë, mundësia zhduket përgjithmonë. Prandaj unë, po jua them sheshit, nuk e shikoja as veten time si një pjesëtar të sigurtë në këtë plan. Kisha frikë se mos gjuha, që s’i durohej para një pune kaq të madhe, se mos muret e shtëpisë më tradhtonin.

Për dëshmitar kam Hamzën, nipin, që u bë pastaj përkrahësi kryesor i planit dhe shoku i mundit, si edhe disa të tjerë fare të paktë, me ndihmën besnike dhe te papërtuar të të cilëve jemi duke e kryer këtë punë. Dhe, sado që neve na qëlloi të jetonim bashkë, të ushqeheshim dhe sidomos të kishim një shpirt e një zemër, megjithëkëtë asnjë nga këta s’më mori vesh që unë s’e kisha harruar atdheun, veçse në Luftën Hungareze, asnjë s’ma dëgjoi zërin, të flisja si njeri i krishterë e i lirë, veçse atëherë, kur e pati mundësinë pa frikë ndëshkimi.

Ju, epiriotët, mund të gjenit një tjetër mbrojtës të lirisë, një tjetër përkryes të qëllimeve dhe të aspiratave tuaja, sepse, në këtë vend, s’kanë munguar mendjet e ndritura, por juve ju pëlqeu, megjithëkëtë, se ndoshta kështu e deshën perënditë, që këtë liri ta prisnit më mirë nga unë, qoftë edhe vonë, sesa nga të tjerë, apo ta fitonit vetë me dorën tuaj. Ju, si burra aq të fortë, të rritur në këtë liri, që qëndruat kaq kohë nën mënxyrën barbare, nuk u mërzitët derisa të më shihnit. Po përse doni që unë ta mbaj për vete me pa të drejtë emrin e çlirimtarit? Lirinë nuk e solla unë, por e gjeta këtu. Sapo më shkeli këmba truallin tuaj, sapo dëgjuat emrin tim, m’u derdhët me vrap të gjithë, më dolët përpara kush e kush më parë, sikur të kishit dëgjuar se u ngritën nga varret etërit, vëllezërit, bijtë tuaj, sikur të kishin zbritur këtu gjithë perënditë, Ju më latë prapa, ju m’i lidhët menjëherë duart, ju më mbytët me shërbime aq të mëdha dhe me një gaz shpirtëror aq të madh, saqë duket se ju më keni bërë tani aq rob, sa edhe të lirë. Mbretërinë dhe këtë qytet nuk jua dhashë unë, po ju m’i dorëzuat mua. Armët nuk jua solla unë, por ju gjeta të armatosur. Lirinë e pashë se e keni kudo, në kraharor, në ballë, në shpatat e në ushtat, dhe si kujdestar të pashoq, të lënë nga ati im, e vutë përsëri në vend, me kujdes e besnikëri të pandryshuar, skeptrin, që ma ruajtët gjer në këtë ditë, dhe më bëtë përsëri, me mundin e punën tuaj të papërtuar, zot të mbretërisë së të parëve të mi, pa derdhur gjak. Përpara tani, për të shtënë në dorë me ndihmën e perëndive edhe ç’ka mbetet! Pjesën më të madhe të punës e kemi mbaruar. Kruja është fituar, krahina e gjithë është jona, Dibrat dhe pastaj popullsitë e tjera janë bashkuar me ne dhe emri i armiqve është zhdukur nga fusha; mbeten qytetet. Po të mendoj gjendjen e tyre të vështirë, duke parë se të gjitha janë të rrethuara nga ne, të zëna në befasi, se të rrethuarve u kanë mbetur vetëm muret e zhveshura, kam shpresa të mira. Po të marr parasysh vështirësitë që paraqitin këto vende dhe trupat që janë vendosur brenda nga Tirani, duket se do të jetë nevoja të përdorim ndonjë zgjuarsi apo këmbëngulje shumë të madhe, Por këto do t’i gjykojmë më mirë, kur të ndodhemi në vende e të kemi përpara armikun e kur të mbajmë shpatën në të djathtën tonë shkrumbuese, sesa tani për së largu e në tym. Të nisemi, pra, pangurrim dhe kudo të tregohemi me guxim prej fitimtarësh; fati do të na ndihmojë në përpjekjet tona, fati, që gjer më sot s’na është ndarë në çdo punë e na ka ecur për bukuri. Megjithëkëtë, duhet t’ia nisim, para së gjithash, nga Petrela, jo sepse kjo kështjellë mbetet prapa të tjerave për nga vështirësia e pozitës apo nga mbrojtja natyrore, por sepse është më afër këtij qyteti. Unë besoj se do tạ gjejmë atje emrin dhe frikën e fatit të Krujës më të madhe, sepse ata i panë me sy trimëritë tuaja, edhe fatkeqësitë e veta. Këto mund t’u kallin atyre një frikë ndoshta jo të vogël e, në mos ua kallshin tamam këtë, atëherë do të veproj sigurisht këmbëngulja jonë. Një gjë vetëm duhet të na ngulitet mirë në kokë dhe të mos na dalë asnjërit nga mendja: në mos u pushtoftë ai qytet e në mos qofshim të zotët t’ia plotësojmë dëshirat tona, atëherë s’kemi pse të kthehemi prapë në shtëpi. Na duhet të provojmë çdo mjet, mundim, durimin, shpatën, arin dhe argjendin, me qëllim që fitores sonë t’ia fillojmë që këndej. Në qoftë se perënditë do të duan që ne ta marrim qytetin me forcë, atëherë nuk duhet të ketë vend nga ana jonë për asnjë mëshirë kundër kokëfortëve, por t’ia arrijmë fitores qoftë edhe në mënyrën më të pazakontë, me qëllim që t’ua thyejmë guximin të tjerëve. Në qoftë se do të na jepet mundësia që ta shtiem atë në dorë pa derdhur gjak, duke na e dorëzuar vetë vendasit, atëherë do të na duhet që të gjithëve të veprojmë me urtësi të madhe si publikisht ashtu dhe privatisht, me qëllimn që të nxitim kështu edhe të tjerët për dorëzim.” filozofia.al / KultPlus.com

Një vajzë

Poezi nga Ismail Kadare

Duke të puthur, pa të dashur
Në shpirt ai ty të plagoi
Buzëpërgjakur nga të kuqtë e tu,
si vrasës tinëz shkoi

Krenar që ty “të shtiu në dorë”
Gjith’ shokëve emrin tënd ua tha
Pranë gotës së birrës për ty folën
në park, të dielave ata

Dhe ti e vetme mbete, bosh
mbenë sytë e ty në net bilbilash
Si sheshi i shkretë, ku posa ndodhi
Një katastrofë automobilash.

Tani kur shkon Rrugës së Dibrës
Ata me sy të ndjekin pas
Pastaj me bërryl i bien shokut
“E sheh filanen? E ka pas…”

Dhe ti ul kokën shpejton hapin
T’arrish tek shoqja sa më shpejt
Të përsërisësh fjalët standart:
“Ah, njëlloj janë të tërë djemtë”

Të dyja t’ulura pranë radios
Do ndizni heshtur një cigare
tek supi i saj, nën fjalë lajmesh
një çast dremitja do të t’marrë

Dhe do të të çojë tek një rrugë tjetër
M’e gjerë, m’e bukur dhe më e re
Atje në sfond fabrikash, njerëzit
Nga kembët s’do të të venë re.

Atje ku t’ecësh midis turmash
Në një grup djemsh, ndoshta midis
Dikush me brryl do t’i bjerë shokut:
“E sheh filanen? Ishim miq…” / KultPlus.com

Këngëtari shqiptar, përfaqësues i Zvicrës në Eurovizion, do të ketë një këngë shqip

Tashmë është edhe zyrtare që Gjon Muharremi do të përfaqësojë Zvicrën në festivalin e muzikës evropiane, Eurovizion 2021, shkruan albinfo.ch.

“Për mua është e rëndësishme të kem një këngë shqipe”.

Lajmi është zyrtarizuar nga vetë faqja e Eurovizionit në rrjetet sociale. Pasi këtë vit ky festival nuk u mbajt shkaku i pandemisë dhe se pritet të mbahet në Holandë.

Artisti i ri shqiptar, i identifikuar si Gjon’s Tears, do të përfaqësojë Zvicrën me një këngë të re në Eurovizion 2021.

Gjon’s Tears, në një intervistë për mediat shqiptare thotë se u ndje keq për mënyrën se si u mbajt sivjet “Eurovizioni”, por u shpreh i lumtur që në vitin 2021 do mund ta përfaqësojë prapë Zvicrën, por me një këngë tjetër.

Po ashtu, ai u ndal edhe te muzika që bëhet në Kosovë e Shqipëri. Ai tha se ndihet krenar për punën që bëjnë artistët shqiptarë, duke i cilësuar me kulturë muzikore shumë të madhe.

Përsa u takon projekteve në të ardhmen, Gjon’s Tears u shpreh se do të bëjë së shpejti një album me grupin e tij dhe se me shumë gjasa në listën e këngëve do të jetë edhe një në gjuhën shqipe. “Për mua është e rëndësishme të kem një këngë shqipe”, tha ai. /Albinfo.ch / KultPlus.com

Skandaloze: Deputeti fajson komunitetin LGBTI për mosnjohjen e Kosovës nga disa shtete të botës

Pa poseduar asnjë informacion zyrtar por duke cituar biseda të dëgjuara, Demaliaj ka deklaruar me bindje se shteti i Vatikanit dhe disa republika islamike nuk e njohin Kosovën për fajin e komunitetit LGBTI.

“Nganjëherë e them se shumë vende që kanë ndikim fetar dhe të besimit monoteist, sot Republikën e Kosovës nuk e kanë njohur për shkak të pjesëmarrjes së komunitetit LGBTI në ligjet dhe Kushtetutën tonë”, ka deklaruar Demaliaj të marten në emisionin Natën me Fatmir Spahiun.

Bindjet e tij, deputeti i AAK-së nuk i ka argumentuar me asnjë fakt, raporton Gazeta Insajderi.

“Nuk e kam dëgjuar ndonjë zyrtarisht kështu, por… për Vatikanin për shembull, si shtet që thotë se për shkak të legjislacionit të tyre janë pak skeptik. Por, edhe shumë vende të tjera që janë vende islamike besoj se për këtë çështje [nuk na kanë njohur]”, ka deklaruar Demaliaj.

Demaliaj ka deklaruar se komuniteti LGBTI i ka të drejtat e garantuara me Kushtetutën e Republikës së Kosovës, por nuk e ka thënë asnjë fjalë për detyrat e tij prej deputeti të cilat parashohin garantimin e funksionimit të ligjeve në Kosovë.

“Komuniteti LGBTI i ka të drejtat e tyre të garantuara me ligj dhe me Kushtetutën e Republikës. Nuk mundem me bisedu diçka për ta, sepse nuk janë forcë prodhuese. Përderisa unë jam besimtar, dhe kur jam besimtar hy në një tjetër sferë. Nuk përafroj diçka me ta, dhe në aspektin fetar është i ndaluar formati i tyre”, ka thënë Demaliaj.

Komuniteti LGBTI vazhdon të jetë njëra nga grupet e diskriminuara të shoqërisë, sado që të drejtat e tyre garantohen me ligjet në fuqi të Republikës së Kosovës.

Të drejtat e LGBTI janë të parapara në kornizën ligjore të BE-së. Kësisoj, në secilin vend anëtar të këtij unioni. /Insajderi.org / KultPlus.com

Këngët e “The Beatles” me tematikë filozofike

Shumica e këngëve të Beatles, si pjesa më e madhe e pop këngëve, kanë tema dashurie. Por siç muzika e grupit zhvillohej, kështu dhe temat e këngëve e tejkaluan fazën e “She loves you yeah, yeah, yeah,”  & “I want to hold your hand.” Disa prej këngëve më të shkëlqyera të tyre, shprehin, ilustrojnë dhe lidhen me ide më filozofike.

  1. “Can’t Buy Me Love”

“Can’t Buy Me Love,” është një deklarim klasik i filozofëve mbi indiferencën tradicionale të të mirave materiale, në krahasim me atë se çfarë është e mirë për shpirtin. Është e vërtetë që Sokrati ka qënë më tepër i interesuar për të vërtetën dhe virtytin sesa për “dashurinë” (e cila siç shfaqet te kënga supozoj nuk është pastër Platonike). Dhe është e rradhës të vihet re që Paul më vonë ka thënë se kënga duhej të këndohej “money can buy me love” (paratë mund të më blejnë dashuri) duke e marrë parasysh eksperiencën e tij me famën dhe pasurinë. Por, mendimi bazë, “I don’t care too much for money, money can’t buy me love” (nuk shqetësohem shumë për para, paratë nuk mund të më blejnë dashuri) do të miratohet nga shumë filozofë prej kohës antike deri në ditët e sotme.

  1. “A Hard Day’s Night”

Karl Marks do e pëlqente këngën “A Hard Day’s Night.” Që shkruan për “klasën punëtore të izoluar,” Marks përshkruan si punëtori është vetvetja vetëm kur është në shtëpi. Kur është në punë, nuk është vetvetja, i degraduar në nivelin e kafshës dhe i detyruar të bëjë çfarëdo që i thuhet.  Një “ooowwwwww” e jashtëzakonshme në mes të këngës është një e qarë ekstatike e nevojës për të qenë me të dashurit, ose ulërimë e një kafshe që çdo ditë “punon si qen”.

  1. “Nowhere Man”

“Nowhere Man” është përshkrim klasik i dikujt që ec pa drejtim dhe qëllim, është i shkëputur nga bota moderne. Niçe ka menduar një përgjigje të përshtatshme, humbjen e kuptimit në lidhje me “vdekjen e Zotit” që do të shkaktonte një lloj paniku. Por “Nowhere Man” si duket ndjehet thjeshtë apatik.

  1. “Eleanor Rigby”

Një individualizëm i përhapur karakterizon shoqërinë moderne kapitaliste; dhe individualizmi prodhon, pothuajse në mënyrë të pashmangshme izolimin dhe vetminë. Kjo këngë e McCartney kap në mënyrë të egër përshkruan vetminë e një gruaje që sheh si njerëzit e tjerë martohen, por jeton deri në fund të jetës së saj vetë, aq jo miqësore, saqë askush nuk shkon në funeralin e saj. “Eleanor Rigby” shtron pyetjen: “Të gjithë njerëzit e vetmuar, nga vijnë ata të gjithë?” Shumë teoricienë socialë do të thoshin se ato prodhohen nga një sistem që është më shumë i interesuar për konkurrencën dhe tregtinë sesa komunitetin.

  1. “Help”

“Help!” është një shprehje shqetësuese nga zemra e pasigurisë e ndjerë nga dikush që bën kalimin nga besimi i verbër i rinisë në një njohje më të ndershme dhe të rritur se sa i duhen të tjerët. Ku “Eleanor Rigby”, është e trishtuar, “Help!” është e hidhëruar. Thellë në vete, është një këngë për vetëdijen dhe thyerjen e iluzioneve.

  1. “With a Little Help from My Friends”

Kjo këngë është në skajin e kundërt të spektrit nga “Help!”. Me melodinë e saj të këndshme, “With a Little Help from My Friends” shpreh sigurinë e dikujt që ka miq. Ai nuk tingëllon si dikush me ndonjë talent apo ambicie të mëdha; të keni miq për të “kaluar kohë”  është e mjaftueshme. Filozofi i lashtë Grek Epikuri do të aprovonte. Ai thotë se nuk nevoitet shumë për të qenë i lumtur, por nga ato gjëra që janë të nevojshme, më e rëndësishmja deri tani është miqësia.

  1. “In My Life”

“In My Life” është një këngë delikate, një nga më të shkëlqyeshmet e John Lennon. Ka të bëjë me dëshirën për të mbajtur dy qëndrime së bashku në të njëjtën kohë, edhe pse ato disi bien ndesh. Ai dëshiron të mbajë përkujtimin e tij të dashur për të kaluarën, por gjithashtu dëshiron të jetojë në të tashmen dhe të mos mbetet i ngulitur në kujtimet e tij ose të detyruar prej tyre. Si “Help!” është gjithashtu një reflektim në procesin e kalimit përtej rinisë.

  1. “Yesterday”

“Yesterday”, një nga këngët më të famshme të Paul McCartney ofron një kontrast interesant me “In My Life”.  Këtu këngëtari preferon të kaluarën mbi të tashmen – “Unë besoj në “dje” – dhe është mbyllur plotësisht pa asnjë dëshirë të pajtohet me të tashmen. Është një nga këngët me mbi 2,000 versione të regjistruara nga artistë të ndryshëm. Çfarë thotë kjo për kulturën bashkëkohore?

  1. “Hey Jude”

“Hej Jude” shtron virtytin e një këndvështrimi të gëzuar, optimist, jo cinik të jetës. Bota do të shfaqet një vend më i ngrohtë për dikë me zemër të ngrohtë, ndërsa “është një budalla që e luan mirë, duke e bërë këtë botë pak më të ftohtë”. Ajo gjithashtu na thotë, në mënyrë modeste, të “jetojmë në mënyrë të rrezikshme”, siç e vendos Niçe në The Gay Science. Disa filozofi argumentojnë se mënyra më e mirë për të jetuar është të bëhemi të sigurt kundër dhimbjes në zemër ose fatkeqësive. Por Jude i është thënë të jetë i guximshëm, dhe të lë muzikën dhe dashurinë nën lëkurën e tij, sepse kjo është mënyra për ta përjetuar botën në mënyrë të plotë.

  1. “Let it Be”

“Let it Be” është një këngë e pranimit, madje edhe e dorëheqjes. Ky qëndrim gati fatalist është ai që shumë filozofë të lashtë rekomanduan si rruga më e sigurt drejt lumturisë. Mos luftoni kundër botës: përputheni veten me të. Nëse nuk mund të merrni atë që dëshironi, dëshironi atë që mund të merrni./filozoficdodite

Përkthyer nga:
Agon Ajrullahu

Bajrami dhe rektorët e universiteteve publike diskutojnë përgatitjet për fillimin e vitit të ri akademik

Ministrja në detyrë e Arsimit, Hykmete Bajrami, ka pritur sot në takim rektorët e universiteteve publike të Kosovës, me të cilët ka biseduar rreth bashkëpunimit reciprok, me qëllim të avancimit të arsimit të lartë publik në vend.

Gjatë takimit u bisedua për procesin e përmbylljes së vitit akademik 2019/20 dhe përgatitjet e nevojshme për fillimin e vitin të ri akademik 2020/21.

Palët u pajtuan që të vazhdojnë komunikimin dhe bashkëpunimin në të mirë të ngritjes së cilësisë në sistemin arsimor në Kosovë.

Qielli

Shkruan: Ibrahim Berisha

Tregim

Qielli

Këndonte Brian Adams “Heaven”.

Nga doli kjo këngë? Butësia e saj më çarmatosi, më dridhi zemrën dhe më shtriu përtokë. Më kujtoi fillimin e viteve nëntëdhjetë. Ndaja momente të jashtzakonshme. E doja shumë, po përse nuk di ta them. Më ktheu atje kur e dëgjoja, por nuk kuptoja fjalët anglisht. Shkëpusja qartë vetëm ndonjë fjalë, i këndoja përmendsh vargjet: And love is all that i need; And i found it there in your heart.

Mund të supozoni me të drejtë, por kuptimi i tyre nuk vinte nga mësimet e anglishtes në gjimnaz, por nga përkthimi që kishte bërë me një fjalorë libri të vogël të anglishtës, Lira një shoqe një imja nxënëse në Gjimnaz.

Bukur këndon, pajtoheshim njëzëri në klasë, përveç Artit, i cili pëlqente muzikën popullore. Kjo është muzika thoshte ai duke nxjerrë tonacion nënçmues për të gjithë ne. Mendoni se kush jeni.

Nuk e kisha harruar Adams, por kur kreva gjimnazin Whitney Houston më mori dashurinë me muzikën e saj. E dua edhe sot shumë. Këngët e saj kanë tekste të bukura. Përmallohem kur e ndëgjoj duke kënduar I Will Always Love. Zë i shkëlqyer, divë e vërtetë. Nuk më duhej më ndihma e shoqës sime, për të kuptuar vargjet e këngës.

Fillimi i viteve 1990 qe koha e vendosjes së saçave satelitorë nëpër ballkone, kulme, oborre, ngado. Luftë bëja me vëllanë dhe dy motrat për të përcjellur programet muzikore. Unë doja MTV, ata preferonin VIVA-n.

Nuk kemi arritur asnjëherë marrëveshje as edhe gjasë paqeje të përkohshme, se cili prej dy kanaleve muzikore ishte më i mirë. Dëgjonim muzikën anglisht, por pa u pajtuar për prorgamet.

Kur vinte mbrëmja, televiziori menaxhohej nga babai. Zëri i tij kumbues, kërkonte dorëzimin e plotë, sa do të papajtueshëm. Thoshte: Lajmet!

Ato editoheshin në ora 18.30 në programin satelitor. Vazhdonin e vazhdonin pothuaj deri në ora 24.

Mos bëni zhurmë, thoshte nëna, e shihni babai është shumë i mërzitur. E vërteta, kishte plot arsye të mbytej nga mërzia. E larguan nga puna kur kaloi njëzet e shtatë vjet duke sjellur aromën e pluhurit dhe qymyrit në shtëpi.

Më mungon era e dheut, e krimbave nëpër baltë, thoshte. Inxhinerët kanë këtë punë: dmth të jenë atje ku ka shumë pluhur dhe qymyr, vazhdonte me mallëngjim. Heshtej.

Por, mos harroni; uji i ngrohtë i lanë të gjitha, na drejtohej nëna. Përse e thoshte, as sot e kësaj dite nuk e kam të qartë.

Humbni shumë kohë me muzikën, më qortonte, duke shikuar nga libri i matematikës.

Me matematikën e ke keq, më qortonte kujdesshëm babai.

Nëna më mësonte të vizatoj. Duhet ta kuptosh gjuhën e ngjyrës, fliste kujdeshëm.

Nuk të jepë bukën në këtë vend vizatimi, ta dish, e kundërshtonte babai. Mesazhi më drejtohej mua, por unë ulja kokën, sikur nuk bëhej fjalë për mua apo nuk dëgjoja asgjë.

Matematika kurdo të hapë rrugë, përsëriste.

Ishte inxhiner xehetarie dhe trishtohej kur në mëngjes, pas aq vite punë, në vend se të nisej për Termoelektranën e Obiliqit, nuk dinte si të kalonte kohën e zbrazët. Sillej nëpër oborr. Trishtim i pashoq. Vuante sa nuk di si ta përshkruaj. Më mbushen sytë me lotë kur mendoj si shikonte tymin nga oxhaku i Termoelektranës B.

Babin e kam pas mësues të dytë të matematikës, sa do që asnjëherë nuk ka qenë i kënaqur me dijen time për numrat dhe të panjohurat.

Nëna e donte artin dhe kishte prirje për të vizatuar portrete. Me ca vija të pashkëpueshtme, të bënte një karakter të qartë. Por babai asnjëherë nuk kënaqej me portretet që ia bënte nëna.

Shumë shumë vështirë ta besosh, por ata janë në parajsë, më tha motra Lona.

Ne ishim të rinj dhe të egër, i thashë.

E kujton: Nuk jam ky, i qahej babai kur ajo hiqte vijat në letër.

Po tha motra: Ky je, por mendon se je ai tjetri, ia kthente nëna. Ti adhuroje “Heaven” të Brian Adams.

(Nga libri në dorëshkrim “Aroma e qiellit”)

Trump kërcënon me mbyllje rrjetet sociale

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, të mërkurën ka kërcënuar që të “sistemojë fuqishëm” apo edhe të mbyllë platformat e rrjeteve sociale, pasi Twitteri i etiketoi dy nga postimet e tij si “të pabaza” dhe e akuzoi atë për pretendime të rrejshme.

“Republikanët ndjejnë se Platformat e Rrjeteve Sociale totalisht heshtin zërat e konservatorëve. Ne fuqishëm do të sistemojmë, apo edhe të mbyllim ato, para se të lejojmë që kjo të ndodh”, ka shkruar Trump në Twitter.

Twitter kishte etiketuar dy postime të presidentit të SHBA-së të martën, ku kishte shkruar se votimi me postë do të qonte te mashtrimet apo “Zgjedhje të Kurdisura”.

Bajrami: 90 për qind e nxënësve kanë arritur të ndjekin mësimin në distancë

Ministrja e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit, Hykmete Bajrami, ka pritur sot ministren e Administrimit të Pushtetit Lokal, Emilia Rexhepi.

Gjatë takimit Bajrami dhe Rexhepi kanë biseduar rreth gjendjes në të gjitha nivelet e arsimit, si dhe për ecurinë e procesit të mësimit në distancë.

E para e MASHTIT theksoi se organizimi i mësimit në distancë ka qenë sfidues, por me një punë të palodhshme të të gjithë akterëve të përfshirë dhe me ndihmën e donatorëve e partnerëve strategjikë, është arritur që mësimin në distancë ta ndjekin më shumë se 90 përqind e nxënësve.

Ministrja Rexhepi përgëzoi ministren Bajrami dhe MAShTI-n për punën e bërë rreth mësimit në distancë, ndërsa ofroi përkrahjen dhe gatishmërinë për të ndihmuar në procesin e organizimit të Testit të Arritshmërisë dhe Testit të Maturës, të cilat do të organizohen sipas rekomandimeve të Institutit Kombëtar të Shëndetësisë Publike.

Librat ju ndihmojnë të luftoni ankthin dhe depresionin

Çfarë të lexoni dhe çfarë të evitoni

Librat na shpëtojnë nga ankthi, janë antidotët perfektë. Nuk e themi vetëm ne, e thotë shkenca dhe mbi të gjitha e thonë ata që e kanë provuar vetë ç’do të thotë të jetosh çdo ditë me ankth dhe prag depresioni.

Shkrimtari Matt Haig, në një artikull të detajuar në “Telegraph“, ka treguar historinë e jetës së tij. Në moshën 24-vjeçare u bë pre e një depresioni të rëndë. Çdo gjë në jetën e tij dukej sikur shkonte mirë, derisa një ditë, papritur, çdo gjë ndryshoi. Në pak ditë, u diagnostikua me depresion.

I mbytur në dëshpërim, iu dorëzua mjekësisë. Por ishte e dashura e tij që nuk e braktisi, përkundrazi në ato kohë të errëta e nxiti të niste të lexonte.

Mori një libër që e dinte përmendësh, aq shpesh e kishte lexuar gjatë adoleshencës. Në fillim e kishte shumë të vështirë të përqendrohej, por faqe pas faqeje, me këmbëngulje dhe pa u dorëzuar, barrierat që i dukej sikur i kishin zënë rrugën filluan të bien. Ose, mbase, Matt po mësonte të kapërcente më lart, më shumë….

Mendimi i ekspertëve: Ekspertët bien të gjithë dakord se librat ndihmojnë në luftën kundër ankthit dhe depresionit. Të urtët, filozofët, sipas tyre, ndihmojnë pasi të ndërgjegjësojnë mbi situatën në të cilën gjendesh, por nuk mund të të ndihmojnë të ndryshosh gjendjen emocionale. Këtë e bëjnë shumë mirë romanet.

Librat që duhen lexuar: Ka libra që të ndihmojnë dhe ata që duhen evituar. Në kategorinë e parë janë së pari librat që ju vetë e kuptoni se ndihmojnë. Mund të jetë ai libri që për vite të tëra e lexonit thuajse çdo vit. Kthejuni atij, nuk ka rëndësi për çfarë flet. Fakti që e keni lexuar aq shumë e ka një arsye.

Libra të tjerë që mund të lexoni janë  “Ha, lutu dashuro”. Është libri perfekt për “braktis gjithçka dhe ik”. Protagonistja e librit, Liz, nisët në një udhëtim nëpër botë dhe brenda vetes.

“Sekreti” – mund të të pëlqejë ose jo, kjo nuk ka rëndësi. “Sekreti” është të të mbushë me energji pozitive.

Të gjithë librat me ilustrime. Ç’të keqe ka të kthehesh edhe një herë në fëmijëri?

Librat që duhen evituar: Nëse ankthi po jua vështirëson jetën, larg librave të verdhë, me spiunazh. Për t’u evituar janë ekzistencialistët dhe filozofët, Sartri, Kafka, Kamy: pyetjet e tyre mbi jetën dhe ekzistencën e njeriut, në vend që t’ju ndihmojnë do të bëjnë të kundërtën./botimeshqip

Anna Kendrick e shënon debutimin në seri televizive me “Love Life”

Ylli kinematografik, Anna Kendrick, po e shënon debutimin në seri televizive me projektin e saj të ri “Love Life”.

Shou 10-episodësh e ndjek rrugëtimin e personazhit të saj nga dashuria e parë e jetës në atë të fundit, si dhe bazohet në disa momente nga jeta e saj reale, transmeton Koha.

“Disa prej ngjarjeve që më kanë ndodhur në jetën e përditshme, kemi vendosur t’i përfshijmë edhe në seri. Derisa, gjithçka në këtë shou bazohet në ngjarje të cilat i kanë ndodhur njërës prej skenaristeve të serisë në jetën reale. Prandaj, mendoj se publiku do ta gjejë veten në secilin element të shout, pasi nuk janë ngjarje fiktive por të vërteta.”

Aktorja e njohur hollywoodiane, Kendrick, në këtë projekt televiziv ka rol të dyfishtë, duke shërbyer si protagoniste dhe producente ekzekutive e komedisë romantike e cila do ta ketë premierën në kanalin HBO Max, më 27 maj.

“Kjo ishte një eksperiencë fantastike për mua sepse mendimi im, jo vetëm që merrej në konsideratë, por edhe ishte i kërkuar. Prandaj ndjeja sikur po i bëja të gjitha punët dhe isha më shumë e përfshirë në procesin e realizimit të serisë. Unë zakonisht përkushtohem shumë në projektet e mia, por kësaj radhe nuk ndihesha sikur po i tejkaloi kufijtë.”

Për ta promovuar këtë seri, aktorja ka vendosur të realizoi intervista me gazetarët përmes aplikacionit “Zoom”, duke i respektuar rregullat e distanicimit social për shkak të pandemisë së koronavirusit.

Ajo madje bëri shaka duke thënë se kjo eksperiencë e ka bërë ta çmoj edhe më shumë anën teknike të biznesit të saj.

Kurti: Pritet që muajin e ardhshëm të hapen çerdhet

Kryeministri në detyrë, Albin Kurti, ka thënë se Ministria e Shëndetësisë është duke përgatitur manualin dhe doracakun të situatave për largim të masave, por në mënyrë që mos të ketë rritje të përhapjes së Covid-19.

Sipas Kurtit, me shumë gjasë në fillim të muajit të ardhshëm do të hapen edhe kopshtet e fëmijëve.

“Ka shumë gjasa që në fillim të muajit të ardhshëm do të hapen kopshtet, çerdhet e fëmijëve. Mirëpo tash Ministria e Shëndetësisë është në përgatitje të manualeve, doracakut të situatave të tilla në mënyrë që edhe të bënë largimin e masave. E në anën tjetër gjithashtu të mos kemi ndonjë rritje të infeksioneve. Edhe për xhamitë, kishat të gjitha po përgatiten manuale të tilla në mënyrë që të drejtat që po krijohen për qytetarët, po kthehen për qytetarët, mos të rezultojnë me kthim të infeksioneve”, thotë ai për Kosovapress.

Ambasada Amerikane: Rritja e rasteve të dhunës në familje gjatë pandemisë është alarmante

Përfaqësues nga Zyra e Programit Ndërkombëtar të Narkotikëve dhe Zbatimit të Ligjit të Ambasadës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhuruan kompjutera laptopë dhe pajisje tjera për prokurorë, mbrojtësit e viktimave dhe strehimoreve të dhunës në familje për të ndihmuar viktimat e dhunës në familje.

Sipas njoftimit të Ambasadës Prokurorët dhe mbrojtësit e viktimave do të përdorin laptopët për t’u përgjigjur sa më shpejt incidenteve, të cilat shpesh ndodhin jashtë orarit të zakonshëm të punës.

“Kjo do t’u mundësojë prokurorëve të iniciojnë akuza kundër abuzuesve menjëherë. Strehimoret e dhunës në familje do të përdorin pajisjet për t’iu përgjigjur nevojave të viktimave të cilave u ofrojnë strehim, në veçanti për t’i mundësuar fëmijëve viktima të vijojnë mësimin në distancë (online)”- njofton Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës përcjell Klan Kosova.

Ambasada bën thirrje që rastet e dhunës në familje të denoncohen.

“Rritja e theksuar e rasteve të dhunës në familje gjatë COVID-19 është alarmante. Nëse ju ose dikush që njihni vuan nga abuzimi në familje, kërkoni ndihmë duke telefonuar Linjën e Shërbimit falas në 0800 011 112 ose Policinë në 192 ose 0800 19 999. Të gjithë meritojnë të jenë të sigurt në shtëpinë e tyre. #WeAreHereWithYou.

Dritëro Agolli: Kur në Kosovë takova Azem Shkrelin

   

Azem Shkreli ishte nga shkrimtarët e parë të Kosovës që njoha nga afër. Nga ai kisha lexuar poezi dhe kisha dëgjuar të më tregonte ndonjëri, se jeton në Prishtinë një poet me emrin Azem Shkreli , se ka një pamje të tillë dhe se flet kështu apo ashtu dhe kaq. Por kur shkova për herën e parë në Kosovë në vjeshtën e 1972-së për Ditët e Poezisë që organizoheshin në Gjakovë e takova edhe Azemin mes grupit të shquar të poetëve të asaj ane të Shqipërisë.

Në fillim më bënë përshtypje lëvizjet e tij të përhershme si veriu. Ai ulej pak në tryezë dhe papritur ngrihej, shkonte të takonte ndonjërin, kthehej për të qëndruar pakëz në tryezë dhe ikte përsëri ,se dikush e priste në ndonjë anë. Por edhe kur rrinte në tryezë , shpesh heshtëte me sy të përhumbur diku dhe dukej sikur nuk dëgjonte asgjë nga ç’flitej. Vetëm kur fjala vinte tek poezia dhe tek arti në përgjithësi dhe kur ndizej ndonjë polemikë, sytë e tij dilnin nga përhumbja duke shkrepëtirë, shikonte me kokën mënjanë dhe pastaj hidhej për të pohuar apo mohuar ndonjë mendim . Atëherë harronte të lëvizte nga tryeza dhe bëhej një bashkëbisefues i mirë. Megjithatë ai nuk fliste shumë.

Kjo ishte përshtypja ime e parë në takimet e fillimit me Azem Shkrelin. Në ato takimet poetike të Gjakovës , ku lexonim nga një vjershë poetët pjesëmarrës , unë lexova disa vargje kushtuar nënës sime, që fillonin: Nëna ime , e bukura Hatixhé, Më e bukura nga gjithë fshatarkat, Atje në minder mbi një dyshemé, Më polli mua kur u kthye nga arat.

Azem Shkreli gjithë ato ditë që qëndrova në Prishtinë, sa më takonte , e bënte zërin si timin, më imitonte dhe përsëriste: -Dritëro! -Hë, Azem?-përgjegjesha unë. Dhe ai qëndronte para meje, duke më imituar në recitim dhe duke përsëritur vargjet: Nëna ime , e bukura Hatixhé, Më e bukura nga gjithë fshatarkat… Pastaj qeshte dhe tundte kokën: -E, Dritëro, nëna ime e bukura Hatixhé? Edhe ti boll i bukur ke dalë!… Kaluan vitet dhe ne u bëmë miq. Sa herë që vinte në Tiranë , kur ishte drejtor i Teatrit të Prishtinës dhe më vonë drejtor i Kosova Filmit, ne takoheshim herë në Hotel Dajti dhe herë në Lidhjen e Shkrimtarëve dhe Artistëve, takoheshim edhe me Beharen, të shoqen e tij , një grua e dashur, e këndshme në kuvendime , e pashme dhe atdhetare.

Por më vonë , pas lëvizjeve për liri dhe pavarësi në Kosovë, në fillimin e viteve 80-të, dhe pas mbylljes së kufinjve , rrallë takoheshim. Vetëm në vitet 90-të , filluan përsëri të vinin në Tiranë poetët e Kosovës, si zogj shtegtarë, të vinin nga vendet e tjera të Evropës, nga Gjermania, Zvicra apo Austria. Ne këtej po nuk mund të lëviznim për në Kosovë për ato arsye që përmenda . Megjithatë , në vitin 1992, pas Mbrëmjeve Poetike të Strugës, unë dhe gruaja ime Sadija, morëm guximin dhe shkuam në Prishtinë , duke e kaluar kufirin me Maqedoninë së fshehurazi.

Në Prishtinë ne fjetëm atë natë gushti në shtëpinë e mikut tonë të dashur, Ali Aliut , që bashkë me të shoqen e tij Merza, grua fisnike dhe e palodhur për mysafirët, na pritën ngrohtë dhe mirë. Të nesërmen dolëm nëpër Prishtinë, e cila nuk e kishte atë gëzimin e njëzet vjetëve të shkuar , por dukej sikur ishte mbuluar nga një hije e rëndë si teneqe, hije e pushtimit të egër sërb. Nën këtë hije si teneqe ne u takuam me Rexhep Qosen, me Ibrahim Rugovën, Adem Demaçin e të tjerë. Mes tyre takuam edhe Azem Shkrelin. Ai na tha se gruan e kishte të sëmurë rëndë nga veshkat dhe ne vumë re një trishtim në sytë e tij . Por Azemi ishte i çuditshëm! Na ftoi për drekë në shtëpi , edhe se Beharen e kishte të sëmurë. Në shtëpi ne e gjetëm Beharen duke punuar për tryezën e mysafirëve. Kishte një fytyrë gati gri, fytyrë prej të sëmuri të vërtetë, por sëmundjen mundohej ta vinte poshtë me punën. U përqafuam dhe u ulëm bashkë me Ali Aliun , që ishte me ne. Pastaj erdhi edhe Ibrahim Rugova dhe një tjetër që nuk më kujtohet. U ul edhe Beharja në tryezë dhe ne shijuam gjellët e saj të mira. Azemi, në fillim i heshtur, u gjallërua. Duke pirë ne filluam të flisnim për politikën , dhe vetëm për atë, për gjendjen në Tiranë , për rrugën e demokracisë në Shqipëri, për genocidin sërb në Kosovë, për problemet e Lidhjes Demokratike e me radhë. Azemi, i menduar, donte t’ia ndryshonte drejtimin bisedës: -E po, si nuk folëm për letërsinë!- tha ai dhe psherëtiu. -Kur gjëmojnë topat, hesht muza!- përsërita unë një shprehje latine. Vërtet , Azemin e shqetësonte letërsia : si do ecte ajo në kushtet e reja të ndryshimeve demokratike pas rënies së sistemit të socializmit totalitar, cilat do të ishin raportet mes shkrimtarëve dhe çfarë lidhje do të kishin shkrimtarët e Shqipërive këtej dhe andej Drinit.

Këto shqetësime ai i kishte të sinqerta, pasi ishte një shkrimtar i vërtetë, një poet i shquar me një origjinalitet të papërsëritshëm. Ai është njê poet modern i një natyre të veçantë. Në poezinë e ti shkrihet fryma kombëtare me frymën evropiane me një harmoni të natyrshme, duke krijuar një variacion të lakmueshëm në artin poetik. Vargjet e tij janë metrikë dhe ametrikë , të matur e të lirë , po gjithmonë të shoqëruar me muzikalitetin poetik. Në to ndjehet shqetësimi për kohën dhe njeriun, kombin dhe lirinë. Në gjithë poezinë e Azem Shkrelit mbizotërojnë zogjtë dhe guri. Këto janë dy simbole apo metafora të qëndresës dhe ëndrrës , që përbëjnë jetën. Edhe vëllimi i fundit poetik , i botuar pas vdekjes, në qendër ka këto dy metafora. Këtë e tregon edhe titulli”Zogj dhe gurë”. Unë këtë libër e kam lexuar në dorëshkrim para nja dy muajve se të vdiste Azemi .Ai erdhi në shtëpi tek unë , si gjithmonë kur ndodhej në Tiranë , dhe ma dha dorëshkrimin në gjysma letrash . -Ky është libri im i fundit-tha ai. -Jo i fundit , por i gjashtëmbëdhjeti !- thashë unë duke qeshur. -Fjala që vjen !- tha ai i skuqur pakëz. Unë pastaj e pyeta për Ali Podrimjen se çfarë po bënte, biseduam për Fahredin Gungën dhe e kujtuam me dhimbje për vdekjen e tij të papritur.

Folēm për Din Mehmetin dhe për poezinë e tij , që unë e çmoj shumë, e me radhē. Pastaj kujtuam ato shtatë-tetë ditë të vitit 1992, kur ai bashkë me Ali Podrimjen banuan në shtëpinë time . Në ato ditë mbrëmjeve polemizonim për partitë e majta dhe të djathta në Shqipëri. Unë mbroja të majtën , ata anonin nga e djathta. Kur polemika ndizej. Azemi ngrihej në këmbë me kokën mënjanë dhe me duart në xhepa, ndërsa Aliu shtrihej në kanape me krahun nën qafë. Heshtnim për një çast dhe pastaj fillonim e lexonim vjetsha. Ata kishin qenë në Vlorē dhe kishin shkruar vargje me motive nga ai qytet dhe nga deti . -E , Azem? Poezia nuk na zemëron si politika!-thosha unë. -Po të mos ishte poezia , do të kishim ngrënë njëri-tjetrin , siç ke thënë ti njëherë!- kujtonte Azemi një thënien time të vjetër diku në ndonjë tryezë. Pas disa ditëve nga çasti që ma la dorëshkrimin “Zogj dhe gurë”, erdhi dhe e mori, doemos të përcjellë me lavdërimet e mia të përzemërta. Kur hyri në shtëpi ai ishte skuqur dhe merrte frymë me zor. – Janë të larta këto shkallët tuaja!- i tha ai Sadijes. Dhe këto ishin fjalët e fundit që dëgjova prej tij.

***

Azem Shkrelí lindi më 1938 në Rugovë të Pejës. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, ndërsa në Prishtinë ai vazhdoi shkollën e mesme për të vazhduar fakultetin Filozofik, degën e gjuhës dhe të letërsisë shqipe. Për shumë vjet ai ka qenë kryetar i shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, drejtor i Teatrit Krahinor në Prishtinë dhe themelues e drejtor i Kosova Filmit.

Shkreli zë vend në krye të poezisë aktuale shqiptare. Krahas cilësisë, poezia e Shkrelit shënoi kthesë në rrjedhat e poezisë në Kosovë: e zgjeroi spektrin tematik; e subjektivizoi dhe intimizoi heroin lirik dhe çka është më me peshë, solli një ndjesi të re, të mprehtë ndaj gjuhës, ndaj fjalës. Kështu, ajo i hapi rrugë bindshëm poezisë së viteve pesëdhjetë, të ngarkuar me patosin e euforisë kolektive.

Poezia e tij, shënoi kthesën e parë më të rëndësishme, në radhë të parë, duke e çliruar unin lirik intim nga ai kolektlv, duke skalitur në të temën e dashurisë për vendlindjen dhe duke portretizuar njeriun e truallit rugovas, me ngjyrimet e traditës dhe të lashtësisë, dashurinë për vashën, lirikën peizazhiste, etj.

Ka botuar këto vepra në poezi Bulzat (1960), Engjujt e rrugëve (1963), E di një fialë prej guri (1969), Nga bibla e heshtjes (1975), Pagëzimi i fjalës (1981), Nata e papagajve (1990), Lirikë me shi (1994), Zogj dhe gurë (1997). Në prozë: Karvani i bardhë (1961), Sytë e Evës (1975), Muri përfundi shqipes Shtatë nga at, si dhe dramat: Fosilet (1968), Varri i qyqes (1983) etj. Poezitë e tij janë përkthyer në shumë gjuhë të huaja.

Shfaqja e Azem Shkrelit si poet, përpos që përputhej me ardhjen e talentit të fuqishëm, shënonte njëkohësisht kthesën e parë drejt hapjes dhe modernizimit të poezísë shqipe të Pasluftës. Shkreli u ngjít natyrshëm në kulmet e poezisë së sotme shqiptare dhe këtë vend ai e konsolidoi dhe e përforcoi nga njëra vepër poetike në tjetrën, deri në atë të fundit, që e la dorëshkrim “Zogj dhe gurë”, botuar më 1997.

Vdiq në pranverën e vitit 1997. / KultPlus.com

Ministrja Dumoshi takoi kryetarin e Obliqit, premton investim në kulturë e rini

Ministrja e Kulturës, Rinisë dhe Sportit Vlora Dumoshi, priti sot të takim Kryetarin e Komunës së Obiliqit Xhafer Gashi, me të cilin biseduan për realizimin e projekteve të përbashkëta që janë në interes të qytetarëve të kësaj komune.

Ministrja Dumoshi e siguroi Kryetarin Gashi se prioritet i saj dhe i MKRS-së është që të përkrahë secilën komunë në fushat që mbulon ministria, me këtë rast edhe për Obiliqin, në të cilën ministria ka në plan të investojë në projekte konkrete në kulturë e rini.

“Unë si ministre dhe MKRS-ja do t’u gjendemi pranë të gjitha Komunave të Kosovës pa përjashtim në bazë të mundësive dhe kapaciteteve buxhetore që ministria ka, duke bërë investime të shumta kapitale  edhe në përkrahje të drejtpërdrejtë në ngritje të cilësisë në kulturë, trashëgimi kulturore, rini e sport”, tha mes tjerash ministrja.

Ndërsa, kryetari Gashi e uroi ministren për marrjen e detyrës dhe e falënderoi për gatishmërinë e treguar për ta përkrahur Komunën e Obiliqit. Gashi tha se Obiliqi ka nevojë që të investohet më shumë në këtë komunë në projekte infrastrukturore dhe është e mirëseardhur mbështetja e MKRS-së. / KultPlus.com

Shkarkohet kryemyftiu i Maqedonisë

Ditë më parë bëri bujë martesa e tij me një grua 50 vjet më të re se ai.

Kreu i Bashkësisë Fetare Islame (BFI) në Maqedoninë e Veriut, Sulejman Rexhepi, është shkarkuar nga pozita e tij.

Këtë në një konferencë për shtyp e bëri të ditur kryetari i Myftinisë së Gostivarit, Shaqir Fetahu, raportojnë mediat vendore.

Ai tha se në mbledhjen e jashtëzakonshme të Rijasetit të BFI-së që është mbajtur gjatë ditës së sotme, njëzëri është shkarkuar Sulejman Rexhepi nga detyra e kryetarit të BFI-së.

Deri në përgatitjen e kushteve për zgjedhje për kryetar ushtrues detyre do të jetë vetë ai.

Ai deklaroi se shkarkimi i Rexhepit është mbështetur nga shumica e anëtarëve të Rijasetit.

Pak ditë më parë Rexhepi u martua me një vajzë 50 vjet më të re.

Mediat vendase gjithashtu shkruajnë se më 9 maj Rexhepi ka tërhequr 1 milion euro para kesh nga Bashkësia Islame e Maqedonisë, pa ndonjë arsyetim për shkakun e veprimit të tij. / KultPlus.com

BBC do t’i transmetojë disa prej performancave më të njohura të festivalit “Glastonbury”

Festivali i muzikës, “Glastonbury”, i cili e ka anuluar edicionin e sivjetmë për shkak të pandemisë së koronavirusit, do të nderohet me transmetimin e disa perfomancave klasike në kanalin BBC.

Festivali i famshëm sivjet do ta shënonte përvjetorin e 50-të të themelimit, por u detyrua të shtyhet për vitin 2021. Prandaj, televizioni BBC po planifikon t’i transmetojnë disa prej interpretimeve më legjendare që kanë zënë vend ndër vite në skenën e festivalit.

Ato to të shfaqen nga data 25 deri më 29 qershor, transmeton Koha.

Performancat e yjeve të tillë si: Adele, Beyoncé, David Bowie, “Coldplay” dhe Jay Z, do të shfaqen në tri episode speciale 90-minutëshe në kanalin “BBC Two”.

Lorna Clarke, teknike e regjisë në “BBC Pop”, citohet të ketë thënë: “Festivali ‘Glastonbury’ për dekada të tëra ka luajtur rol të rëndësishëm në kalendarin muzikor të BBC-së, falë krijimtarisë magjike të organizatorëve të kësaj ngjarjeje, Michael dhe Emily. Edhe pse këtë vit, fusha ku mbahet festivali nuk do të mund të mbushet nga mijëra adhurues të muzikës, BBC ka vendosur ta festojë këtë ngjarje me transmetimin katër ditorë të disa prej momenteve të ikonike të saj, përfshirë këtu edhe pamje nga arkivi i televizionit tonë. Qëllimi ynë është që t’i ofrojmë publikut pak shije të festivalit në shtëpitë e tyre.”

Edicioni i sivjetmë i festivalit “Glastonbury” do t’i përfshinte performancat e artistëve të famshëm të tillë si, Taylor Swift, Kendrick Lamar dhe Sir Paul McCartney. / KultPlus.com