Këngëtarja shqiptare me famë botërore dhe fituese e çmimit ‘’Grammy’’, Dua Lipa po bashkohet me një formacion të aktorëve që përfshin: Henry Cavill, Sam Rockwell, Bryce Dallas Howard, Bryan Cranston, Catherine O’Hara, John Cena dhe Samuel L. Jackson për filmin më të ri të zhanrit triler të titulluar ‘Argylle‘, me ç’rast ajo do të debutojë në rolin e aktores, transmeton KultPlus.
Bazuar në romanin spiunazh, filmi Argylle nga autori Ellie Conway dhe producenti Vaughn’s Mary, ndjek spiunin më të madh në botë ‘’Argylle’’ ndërsa ai është kapur në një aventurë globale.
Filmi pritet të jetë i pari nga të paktën tre filmat në ekskluzivitet dhe është i vendosur në Amerikë, Londër dhe vendndodhje të shumta në të gjithë botën. Xhirimet e tij pritet të nisin në muajin gusht në Evropë.
Ajo do të sigurojë gjithashtu muzikë origjinale për filmin, teksa kujtojmë se sukseset e saj sa vinë e shtohen./ KultPlus.com
Vizatimi, i titulluar “Head of a Bear” (Koka e një ariu) do të shitet në Londër nga shtëpia e ankandeve Christie’s. Vizatimi do të shfaqet në New York dhe Hong Kong përpara se të dalë në ankad dhe pritet të arrijë shifrën 12 milionë dollarë, sipas shtëpisë së ankandit, shkruan BBC, transmeton KultPlus.
“Koka e një ariu” ka përmasa 7 cm me 7 cm dhe është vizatuar në një letër të zbehtë rozë në bezhë. Më parë është shfaqur në muze duke përfshirë Galerinë Kombëtare në Londër, ku u shfaq në vitin 2011 dhe vitin 2012 si pjesë e një ekspozite për Da Vinçin.
Sot, shitja mund të tejkalojë rekordin e mëparshëm të vendosur për një vizatim nga artisti.
Vizatimi daton nga vitet 1480 dhe kjo vepër e artit është pjesë e një koleksioni të vizatimeve të kafshëve në shkallë të vogël të artistit.
Ben Hall, kryetari i vjetër i pikturave në Christie’s New York, e përshkroi vizatimin si “një nga veprat më të rëndësishme nga Rilindja”. Ai tha: “Vepra është zotëruar nga disa prej koleksionistëve më të dalluar në fushën e mjeshtrave të vjetër përgjatë shumë shekujve, jo vetëm nga pronari aktual i cili e ka në pronësi që nga viti 2008.”
Kurse, Laetitia Masson, një eksperte në vizatimet e vjetra master në Christie’s, tha se argjendi është një “teknikë shumë e vështirë, sepse nuk pranon asnjë gabim”.
Ka shumë aftësi në metodë pasi vizatimi arrihet me një shkop argjendi që aplikohet në një letër të përgatitur posaçërisht për të lënë shenja dhe vija.
Ajo shtoi që da Vinci ishte “magjepsur nga natyra dhe kafshët në përgjithësi”.
Piktori dhe koleksionisti britanik Sir Thomas Lawrence më parë zotëronte pjesën e veçantë. / KultPlus.com
Rikthehet Festivali i Filmit me metrazh të shkurtër në Korçë. Ndryshe nga një vit më parë që u zhvillua online, këtë herë ky organizim u mbajt me praninë e publikut.
Janë 31 filma nga 20 shtete të botës dhe të zhanreve të ndryshëm.
“Kryesisht janë filma fiksion, filma artistikë, por ka edhe dokumentarë dhe filma të animuar”.
Prodhimet kinematografike do të shfaqen për disa ditë në qytetin juglindor.
“Deri ditën e shtunë do të shfaqen dy programacione të ndryshme, një te Teatri i Korçës në orën 11:30 dhe gjatë mbrëmjes në orën 20:30 te Muzeu Arkeologjik”.
Mbajtja e këtij festivali me praninë e publikut, konsiderohet e rëndësishme edhe nga anëtarët e jurisë.
“Janë impresione që nuk merren dot nga celularët dhe nga ekranet e laptopit, pikërisht për t’iu larguar asaj faze që kaluam, të pandemisë sepse aty kemi qenë të detyruar vërtet që të bënim kompromis me kushtet e transmetimit”, tha aktori Genci Fuga.
“Për mua është shumë e rëndësishme që t’i rikthehemi sa më shpejt aktiviteteve të këtij tipi sepse filmi është një përvojë sa artistike, aq edhe kulturore, kështu që shpresoj të ketë publik, të ketë pjesëmarrës dhe padyshim që do të jetë një ngjarje e veçantë”, u shpreh një tjetër anëtare.
Festivali ka gjetur mbështetjen e Ministrisë së Kulturës, Qendrës Kombëtare të Kinematografisë dhe bashkisë së Korçës. Në natën finale do të ndahen edhe çmimet për regjisorin, skenaristin aktorët më të spikatur si dhe kategori të tjera. / tvklan.al / KultPlus.com
Poeti dhe fabulisti, Zhan de la Fonten, lindi më 8 korrik 1621, në Château-Thierry në qytetin Aisne. Katër shekuj më vonë, fabulisti njihet në mbarë botën. Fama e tij bën që të konsiderohet një nga fabulistët më të mëdhenj të të gjitha kohërave. Në Château-Thierry, La Fonteni është ende i pranishëm, katërqind vjet pas lindjes së tij, madje në zemër të qytetit ngrihet një statujë e shkrimtarit, një skulpturë simbol i dashurisë së tij për qytetin.
“Fabulat”, një sukses letrar që përshkon epokat.
Pas martesës me kushërirën e Rasinit, më 1647, La Fonteni filloi studimet për drejtësi dhe u diplomua nga Parlamenti i Parisit. Në 1664, e ndau kohën midis kryeqytetit dhe Château-Thierry, njëherazi është momenti kur bëri një hyrje të jashtëzakonshme në skenën letrare publike me përrallën e parë. Disa vjet më vonë, në 1668, u botuan gjashtë librat e parë të “Fabulave”. Suksesi qe i menjëhershëm dhe i gjithanshëm. Për akademiken Amine Maalouf, hijeshia e fabulave qëndron, para së gjithash, te gjeniu i shkrimtarit: “Aftësia për të thurur vargje në mënyrë kaq precize, kaq efikase, kaq të paharrueshme, mendoj se kjo është ajo që i bën të përhershme”. “Gjinkalla dhe milingona”, “Korbi dhe dhelpra”… Në tërësi, La Fonteni shkroi 243 fabula.
Puna e tij ishte e suksesshme në të gjallë, me 40 ribotime të përrallave. “Fabulën, ai e bëri një objekt tipik francez, me të cilin njësoheshim tërësisht. Francezët e njihin La Fontenin para se të njihnin Kodin e Autostradës”, – shprehet Patrick Dandrey, profesor në Sorbonne.
Asokohe, nuk ekzistonte e drejta autorit. Në moshën 55-vjeçare, i zhytur në borxhe, atij iu desh të shiste pasuritë e familjes dhe, në veçanti, shtëpinë e familjare në Château-Thierry në 1676. Më 15 nëntor 1683, ai u zgjodh në Akademinë Francese, në ulësen e Colbert-it.
Fabulat, të cilat paraqesin kafshë, shpesh frymëzohen nga ato të Ezopit, shkrimtarit antik grek.
Shkruar në vargje me një stil të përjetshëm, secila më vete është një perlë poetike dhe edukative. Ato janë përçuar brez pas brezi, te nxënësit e shkollave, duke memorizuar morale që nuk kanë humbur asgjë nga e vërteta e tyre. Megjithëse datojnë në shekullin e 17-të, “Fabulat” e La Fontenit, vijojnë të mbeten vepra ndërgjeneratash, kuptimet e ndryshme të leximit të të cilave, ofrojnë një rëndësi të theksuar pedagogjike.
Megjithëse nuk e siguroi asnjëherë favorin e Luigjit XIV, La Fonteni kishte dashamirës të shumtë pranë fronit dhe në gjirin e fisnikërisë. Ai lëvizte mes kishave, mjekëve, artistëve, muzikantëve dhe aktorëve, por ishin qarqet letrare që frekuentonte kryesisht.
Këto fabula vijojnë të na ngacmojnë imagjinatën, duke u shndërruar në themelin e moralit të gjithsecilit. Personazhet janë vizatuar me një delikatesë të jashtëzakonshme në pasqyrimin e psikologjisë dhe sjelljeve, e gjitha në një gjuhë kaq të thjeshtë, sa mund t’i lexojnë edhe më të vegjlit. Dhe çfarë mjeshtërie në rrëfimi! Në dy rreshta, ai paraqet kornizën, në katër paraqet intrigën; lexuesi nuk mund të shkëputet më nga historia e krijuar mjeshtërisht, e ushqyer nga një rrëfim që na zhyt në zemrën e veprimit. Shtoji kësaj dialogje plot jetë, një stërpikje diskrete humori, hera-herës dinak, por gjithmonë me natyrë të mirë dhe një moral të plotë me mendje të shëndoshë, duke përfituar kështu recetën për suksesin e pamohuar të një shkrimtari, i cili ishte i vetëdijshëm se duhej të ruante gjithë lirinë e tij: “Imitimi im nuk është skllavëri”.
Zhan de la Fonteni vdiq më 13 prill 1695, jo në “Château-Thierry”, por në Paris. U varros në varrezat “Saints-Innocents”. Pas Revolucionit, eshtrat, të supozuara si të tijat, u zhvendosën në varrezat “Père-Lachaise”, ku sot ngrihet vetëm një monument. / Konica.al / KultPlus.com
Drejtori i shtëpisë botuese amerikane “Jalifat Publishing” nga Houstoni, Ramiz Tafilaj, ia dhuroi Presidencës së Kosovës 100 komplete të veprës “Kosova” I,II, III në anglisht të historianit Jusuf Buxhovi, përcjellë KultPlus.
Donacioni iu dorëzuar sot Presidencës së Kosovës.
Botuesi amerikan ka paraparë që një numër i konisderueshëm i kësaj vepre t’u dhurohet ambasadave të Republikës së Kosovës që të shpërndahet.
“Kosova” I,II, III është përkthyer në anglisht dhe botuar në SHBA në vitin 2014. Si e tillë, ka depërtuar në institucionet hulumtuese shkencore dhe në universitetet më të rëndësishme amerikane, tashmë e rekomanduar si literaturë shkencore. Vepra ka depërtuar edhe në qendra të rëndësishme universitare në Europë, Azi dhe Afrikë. / KultPlus.com
Teatri Kombëtar Shqiptar të shtunën do të hap dyert për publikun. Rihapja përkon me 71 vjetorin e Teatrit Shqiptar në Shkup, ndërsa rifillimi i punës së skenës amë do të hapet me premierën e shfaqjes “Bregu u pikëllimit”, nga Teki Dërvishit, në regji të Altin Bashës. Shfaqja do të jepet më 10 korrik, në orën 19:30 në formë të videoprojeksionit.
Për shkak të masave për mbrojtjen nga pandemia, do të shfrytëzohet vetëm 30 % i kapacitet të sallës, por publiku do të ndahet në disa faza dhe më 11 korrik do të jepet repriza e videoprojeksionit të “Bregut të pikëllimit, që do të jetë konkretisht për pjesën e stafit, kolegëve bashkëpunëtorëve të teatrit, pjesës reprezentative artistike, qoftë në vend apo qoftë edhe mysafirëve që mund të na vijnë nga jashtë.
Më 12 korrik do të jepet premiera e hapur e shfaqjes “Lezetet e tradhtive bashkëshortore”.
Rikonstruimi i teatrit shqiptar filloi në vitin 2014. Gjatë kohës sa kanë zgjatur punimet, trupa e teatrit u zhvendos në një objekt tjetër.
Ndryshe, hapja solemne e Teatrit Shqiptar në Shkup që nga nëntori i vitit 2019, ishte në procedurën e pranimit teknik, që nënkupton dhënie të lejes për lëshim në përdorim të objektit nga Ministria e Transportit dhe Lidhjes.
Teatri Shqiptar i Shkupit pothuajse 7 vite ka qenë nën rinovim. Lëshimi në përdorim i së njëjtës është shtyrë disa herë. / Portalb.mk / KultPlus.com
Dashuria nuk është veç një fjalë e thjeshtë që përsëritet njëjtë në letër, në këngë, por është përkëdhelje, diçka e vogël, miniaturë sidomos nën tingujt e muzikës dhe shiut apo duart kur shtrëngohen dhe buzët pucen. Është diçka e thellë, përtej çdo logjike. Duart shpesh në dashuri shtrëngohen, ose pamjet krijojnë një energji brendësie që vetëm ekzistenca në atë çast ka mundësi ta kuptoj. Dashuria është diçka hyjnore që as vet Zoti nuk e di, por edhe ai dashuron. Dashuria nuk ka nevojë të kuptohet por të ndjehet dhe në mungesë të asaj që e do ajo bëhet më e zjarrtë të gërryen përbrenda. Çdo kile të saj dashuron, kjo është dashuri. Dashuria tejkalon artin sepse arti i servilet dashurisë. Nuk është dashuria e thjeshtë si çdo shkronjë në vord ose Facebook. Shkronjat e saja nuk janë shkronja, por ekstazë, delirë, pamje, natë plot yje, buzë, seks, shtrëngim, parajsë dhe në portet e përjetësisë dashuria ka mbjellë rrënjë.
Kur trupi të dhemb dhe fytyra merr pamje tjetër, kjo është dashuria. A mund të shkruhet gjatë për dashurinë? Po, kur ajo bëhet dhembje sepse atëherë fiton fuqinë më të madhe dhe çdo gjë e rraskapitur dhe e dhembshme është më përkëdhelëse për njerëzit.
Dikush tretet në vetmi sepse dashuron e nuk e shfaq. Lufton me muret, yjet, çaste e kaluara bashkë. Ecën rrugicave dhe shijon ajrin dhe dritat sikur në çastet me të dashurën. Ai duhet ta dij se dashuria është energji e cila përçohet dhe hyn brenda muskujve dhe gjakut të secilit. Dashuria nuk është vetëm femër dhe mashkull është ajër, kafshë, mik, vëlla, motër, nënë dhe baba. Dashuria ka vetëm një identitet të veçantë: identifikon atë më të voglën. Këtu fshihet sekreti i saj. Të dashurosh nuk je humbës edhe pse nuk dashuron njeriun e duhur. Jeta më vonë tregohet e sinqertë me ty, mos u brengos.
Dashuria është tradhti sepse je i tradhtuar por edhe ti tradhton. Bëhet dhimbje dhe lutesh netëve të vona pa gjumë që kjo dhimbje të shndërrohet në borë e të shkrihet brenda natës. Lutesh që era e madhe të fryn sonte dhe të shkundë çdo fletë nga pemët dhe dhimbjet e tua të marrin të njëjtën kahje. Gjallë të mbanë një shpresë për një bukuroshe ose dashuri tjetër që ta zëvendëson këtë dashuri. Eh! Të ishte dhembja kaq e thjeshtë sa një stuhi ta largoj. Nuk është, rrënjët i ka në mendje dhe shpirt. I gjori shpirti sa heq nga mendja e dashuruar.
Dashuria bënë që ti të flasësh më gotën e mbushur të verës. Dashuria të bën pijanec dhe çdo natë ti nuk e di se për këndë dehesh. Dehesh dhe nuk e di se për çfarë. Në dehje ende më shumë e dashuron sidomos kur kujton çastin kur bashkë jeni dehur. E kupton se për ty askush tashmë nuk mërzitet vetëm kjo gotë e mbushur me verë dhe kujtim dashurie. I vetëm më gotën plot dhe vuajtjen ekstrem. Mendon se asnjëherë nuk do ta gjesh tjetrën, por dehesh që të afrohesh me të. Gabim. Jeta vendos për ty dhe çdo ditë dielli lind ndryshe. Mos u brengos.
Të tjerët nuk e kuptojnë rënkimin tënd shpirtëror. Flasin për zëvendësimin e saj, e bëjnë, e ti deshesh çdo natë. Dehja të afron më shumë me të.
Një natë dimri, acar i fortë, dehesh, dhe përkundësh mbi këmbët tua çalë, këmbë të një pijaneci tradicional si Dionisi. Groposesh në greminë duke e kërkuar vdekjen dhe bashkohesh më vdekjen. Nuk mundohesh të dalësh nga ajo greminë për të jetuar, rreth teje nuk ka gjurmë, gishtërinjtë dhe thonjtë nuk janë të baltosura, tashmë je puthur me të dhe kurorëzuar me vdekjen, pijaneci i dashuruar dhe njeriu i mirësisë.
Charles Bukowski thotë: “Dashuria në një farë mënyre është sikur shikon një mjegull kur zgjohesh në mëngjes përpara se të dalë dielli. Shfaqet vetëm për pak kohë dhe pastaj largohet… dashuria është një mjegull që zhduket me të parin agim të realitetit.” Pastaj Ulliam Shekspir dashurinë e vendos në mendje e jo në sy, ngaqë mendja gjykon kurse syri ngopet. Fjodor Dostojevski: “Çfarë është ferri? Unë pohoj që është vuajtja e të qenit i paaftë për të dashur.” Paulo Koelo: “Dashuria është një forcë e egër. Kur mundohemi ta kontrollojmë, ajo na shkatërron. Kur mundohemi ta burgosim, ajo na skllavëron. Kur mundohemi ta kuptojmë, na lë me ndjenjën e humbjes dhe paqartësisë.” / KultPlus.com
Në një ceremoni solemne të organizuar nga Qendra Rajonale për Trashëgimi Kulturore në Prizren dhe Autostrada Biennale, drejtori i këtij institucioni Samir Hoxha dhe Vatra Abrashi, kanë pritur në takim artisten e mirënjohur Valbona Zherka, autore e dy veprave të artit të cilat janë pjesë e ekspozitës së përbashkët të krijuesve figurativ në sektorin e Galerisë së Arteve në Kompleksin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, përcjellë KultPlus.
Veprat e autores Zherka “Qëndresa” dhe “Kullat e Qëndresës” kanë qenë të ekspozuara në sektorin e Galerisë së Arteve që nga viti 1978 me rastin e shënimit të njëqind vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, andaj ato paraqesin frymëzimin e artistëve tanë të cilët me pasion të madh, për shkak të rëndësisë që kishte ky shënim, realizuan një radhë krijimesh të bukura për nderë të këtij përvjetori jubilar.
Restaurimi i dy veprave “Qëndresa” dhe “Kullat e Qëndresës” të autores Valbona Zherka, të punuar me teknikën thurje klasike e leshit, ishin në gjendje jo të mirë dhe mjaft të dëmtuara, si rezultat i vjetërsisë së tyre, andaj kanë pasur nevojë imediate për trajtim dhe restaurim urgjent.
Artistja me vetë iniciativë ka marrë përsipër të bëjë restaurimin e këtyre dy veprave dhe të njëjtat pas restaurimit dhe dokumentimit të këtij procesi i ka rikthyer për ekspozim në ambientet e sektorit të Galerisë së Arteve në Kompleksin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit.
Drejtori i Qendrës Rajonale për Trashëgimi Kulturore në Prizren, Samir Hoxha, theksoj se “si rezultat i këtyre veprave të bukura artistike dhe shumë tjerave, u përurua edhe Galeria e Arteve Figurative, pranë Kompleksit Monumental të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit me 10 qershor të vitit 1978”. “Andaj ekspozita tematike, kushtuar kësaj ngjarje madhore, ku veprat ekspozuara pasqyrojnë personalitete, ngjarje dhe situata të rëndësishme të historisë sonë, na detyrojnë që të ndërmarrim veprime konkrete për të mirën e Galerisë dhe të kaluarës sonë të lavdishme”, ka theksuar drejtori i këtij institucioni, Samir Hoxha.
Në shenjë mirënjohje për kontributin e çmuar në fushën e artit dhe të trashëgimisë kulturore Drejtori i QRTK-së në Prizren, Samir Hoxha dhe Drejtuesja e Festivalit Autostrada Biennale ndau mirënjohje për artisten Valbona Zherka. / KultPlus.com
Filmi ‘Luaneshat e Kodrës’ nga Luana Bajrami shfaqi premierën në kuadër të programit Directors’ Fortnight të Festivalit të Kanës. Ky është filmi i parë i gjatë i bashkëprodhuar nga Kosova e Franca dhe i xhiruar në Kosovë që shfaqë premierën në festivalin më të rëndësishëm të filmit në botë, përcjellë KultPlus.
Directors’ Fortnight është program shumë i rëndësishëm i Kanës që ka ndikuar shumë në kinemanë bashkëkohore dhe ka kontribuar në evoluimin e gjuhës së filmit botëror, duke shfaqur filma të regjisorëve të njohur si Werner Herzog, Rainer Werner Fassbinder, Nagisa Oshima, George Lucas, Martin Scorsese, Chantal Akerman, Jim Jarmusch, Michael Haneke, Spike Lee, Naomi Kawase, Jean-Pierre and Luc Dardenne, dhe Sofia Coppola.
‘Luaneshat e Kodrës’ është në garë për Kamerën e Artë “Camera d’or” çmim i Festivalit të Kanës për regjisorët debutues që janë pjesë e programeve të ndryshme të festivalit.
Filmi është bashkëprodhim i Kosovës me Francën, me producente Valbona Rrahmanin, dhe bashkëproducent Pascal Judelewicz.
Në rrolet kryesore luajnë Flaka Latifi, Uratë Shabani, Era Balaj, Andi Bajgora, dhe Luàna Bajrami.
Filmi është mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës dhe prodhuar nga OrëZanë Films (Kosovë), Vents Contraires (Francë), dhe Acajou Productions (Francë). / KultPlus.com
“Radiocorriere” ka botuar, me 27 tetor 1979, një shkrim për piktorin e shquar shqiptar Ibrahim Kodrën, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar.
Heroi i një fabule është një piktor
“I adoptuar nga mbreti i Shqipërisë, Ibrahim Kodra është një artist me një jetë legjendare. Poeti Eluard e quajti atë “primitivi i një civilizimi të ri”. Jetën dhe punën e tij e tregon vetë në “Të parë nga afër – Visti da vicino”
Ai është një “legjendë”.Ai ishte tetë ose nëntë vjeç kur një mjeshtër i zellshëm i oborrit të mbretit i foli sovranit për një djalë që pikturonte si një piktor i madh.Mbreti dhe mbretëresha e birësuan (adoptuan).Nuk është një fabul, as historia e një piktori të Rilindjes.Por legjenda e Kodrës.I lindur më 1918 në Tiranë në Shqipëri në kohën e Mbretit Zog, ai u adoptua nga ky i fundit me premtimin e mbretëreshës për ta dërguar për të studiuar në Itali.Dhe kështu ndodhi.Në fillim të të njëzetave, me një bursë, i riu arrin në Itali, në Milano dhe hyn në Brera në shkollën e Carra-s, Carpi-t, Funi-t, Morlotti-t, Dova-s, Peverelli-t. Pastaj lufta. Hy në Rezistencë.Dhe nuk largohet më nga Italia.Bëhet qytetar italian dhe nënshtetësia e tij firmoset nga i njëjti president Saragat-i që e uroj atë në “Quirinale”.Por edhe fitorja milaneze midis viteve 1940 dhe 1950 ka gjithashtu aromën e legjendës. Shkurtimisht, piktori nuk ndan, ashtu si në të kaluarën, ekzuberancën e jetës nga gjeniu artistik dhe bëhet një lloj heroi i romanit. Dhe është vetë ai që rrëfen tërë jetën e tij fantastike në takimin e tij me publikun në “Të parë nga afër – Visti da vicino” (e premte, ora 6 pasdite. Rete 2).Natyrisht, personaliteti i pagabueshëm i artistit të madh nuk është i ndarë nga stili i tij konfuz.
Është e gjitha në një.Rezultati është një vepër artistike gati si magjistare, drita, ngjyra, idhuj, aludime lirike për Orientin e tij Ballkanik, përzier në një stil të pagabueshëm.“Kodra është primitivi e një civilizimi të ri”, tha poeti Paul Eluard.Në përpjekje për të shpjeguar këtë alkimi misterioze artistike të këtij “primitivi” në transmetim është Carlo Munari.“Legjenda” e Ibrahim Kodrës është kështu një takim tjetër me artin bashkëkohor dhe mbi të gjitha me artistin, në ciklin e gjatë të Renzo Bertoni-t:një cikël që ka sjellë dhe sjell në shtëpi “të mëdhenjtë” e artit në dimensionin e tyre të përditshëm, në momentin e punës së tyre dhe në momentet e relaksimit:në një rrëfim që secili i bën vetes dhe artit të tij për publikun e gjerë.”
Monica Bellucci ka treguar për fotografinë e saj të përbashkët me të bijën, të cilat u prezantuan së bashku në një ndër revistat prestigjioze, përcjellë KultPlus
Më poshtë po ju sjellim të plotë rrëfimin e saj mbi këtë paraqitje.
“Pyeta time bijë pse kishte kaq shumë dëshirë që të bënim këtë shërbim fotografik së bashku dhe ajo më ktheu një përgjigje të mrekullueshme : sepse herën e fundit që na kanë fotografuar së bashku isha në barkun tënd. Tani që kam filluar udhëtimin tim, Mami, kam shumë dëshirë të të kem përkrah meje”./ KultPlus.com
Një enklavë shqiptare në zemër të Salentos. Është një nga itineraret e sugjeruara në vëllimin Salenta e madhe për tú zbuluar”. Një udhëtim i pazakontë në thembrën e Italisë përmes pesëmbëdhjetë itineraresh tematike, vëllimi i redaktuar nga Lino De Matteis, për Edizioni Grifo, në shitje në stendat e gazetave të Brindizit, Lecce dhe Taranto në kombinim me “Nuovo Quotidiano di Puglia”.
Salento, si e gjithë Pulia dhe rajone të tjera të Italisë, ishte, në shekullin XV, një tokë mikpritëse për popullin shqiptar që po ikte nga pushtuesit myslimanë. Duke pasur parasysh afërsinë gjeografike dhe fetare në bregun tjetër të Adriatikut, provinca historike e Terra d’Otrantos mirëpriti vendbanime të shumta të ushtarëve dhe refugjatëve shqiptarë, të cilët, me kalimin e kohës, lindi të ashtuquajturën Albania Salentina.
Ishin dekada migrimesh intensive të shqiptarëve të favorizuar nga Mbretëria e Napolit: në një letër të vitit 1452, Mbreti Alfonso i Aragonit urdhëroi Princin e Tarantos, Giovanni Antonio Orsini del Balzo, të “mirëpresin të krishterët e mirë që erdhën nga Shqipëria osmanët, të cilët ishin më të fuqishëm se ata. Shqiptarët zbarkuan në Tokën e Otrantos në 1461, kur lideri shqiptar Skënderbeu, erdhi për të ndihmuar pasardhësin e Mbretit Alfonso, Fernando I të Aragonas, për të luftuar rebelimet e feudalëve lokalë të mbështetur nga Anjou Francez.
Për ndihmën e tij, Skënderbeu u shpërblye me disa territore në Pulia, ku u vendosën shumica e ushtarëve të tij, më vonë u bashkuan me familjet e tyre. Me vdekjen e Skënderbeut në 1468, Shqipëria ra në duart e osmanëve dhe shumë prej të arratisurve shqiptarë erdhën në Tokën e Otrantos për t’u vendosur pikërisht në ato territore që ishin të banuara tashmë nga bashkatdhetarët e tyre.
Rrjedha e migrimit shqiptar zgjati deri në shekullin e 16-të. Vetëm në Salento kishte rreth gjashtëdhjetë vendbanime arbëreshë, të shpërndara në të tre krahinat e Brindizit, Leçes dhe Tarantos. Shqiptarët sollën me vete karakteristikat e tyre etnike, kulturore dhe fetare të ritit Greko-Bizantin dhe për një kohë të gjatë ata mbajtën gjuhën, zakonet, zakonet dhe traditat e tyre, por, me kalimin e kohës, një pjesë u asimiluan me popullsinë lokale. Një enklavë arbëreshë mbetet ende sot në jug të Tarantos, me epiqendrën e komunës së San Marzano di San Giuseppe, së bashku me komunat Carosino, Faggiano, Fragagnano, Monteiasi, Montemesola, Monteparano, Roccaforzata dhe San Giorgio Jonico.
Ndër komunitetet arbëreshë të Salento, San Marzano di San Giuseppe (Shën Marxani) vazhdon të ruajë gjuhën, kulturën dhe traditat e vendit amë. Me origjinë shqiptare Palazzo Capuzzimati (i njohur gjithashtu si Palazzo Marchesale ose Casalini) me kishën private të San Gennaro, nga shekulli XVI, në Largo Prete; përmes Giorgio Castriota mund të shihni akoma shtëpi antike arbëreshë me oxhaqet tipike shqiptare.
Rreth tre kilometra nga San Marzano, në rrethin Grotte, në rrugën provinciale për në Grottaglie, ndodhet Shenjtërorja e Madonna delle Grazie me kishën shkëmbore me origjinë bizantine. Kisha nëntokësore mbikëqyr një teh, në një skenar sugjerues të gravinës, karakterizuar nga prania e shpellave përgjatë kreshtave. Kisha shkëmbore ka periudha të ndryshme ndërtimi: e para deri në shekullin 14-15-të, me dedikimin për San Giorgio; e dyta nga data 16 deri në ditët e sotme kushtuar Madonna delle Grazie. Hipogjeni ka një formë katërkëndëshe, me tre hyrje të ndryshme, dy me pamje nga tehu dhe një që lidh hipogeumin me kishën sipër përmes një shkalle imponuese. Elementi kryesor është afresku i Virgjëreshës dhe Fëmijës të cilit iu dha një rëndësi e mrekullueshme. Gjithashtu ia vlen të shikohet Kisha Nënë e San Carlo Borromeo, në Corso Umberto I; Casa Rossa, një shtëpi në fermë antike me një oxhak Arbëreshë pak jashtë qytetit, në rrethin e Ficone; dhe trulli i madh i brigandit Cosimo Mazzeo, i quajtur Pizzichiccio, në rrethin e Bosco.
Në San Marzano di San Giuseppe, veçanërisht në mesin e grupeve më të moshuara të popullsisë, gjuha shqipe para-otomane (gluha arbëreshë) ende flitet dhe ruhen traditat dhe zakonet, këngët dhe vallet e atdheut shqiptar. Çdo vit organizohen ngjarje publike, me kostum dhe gjuhë shqipe, të cilat vendosin zakonet e traditës së tyre, të tilla si “Vëj Kurorë” (duke marrë kurorën) përfaqësimin e një martese tipike arbëreshe. Disa shoqata janë aktive, të tilla si Pro Loco Marciana, të angazhuara për të mbajtur gjallë traditën shqiptare, veçanërisht midis të rinjve.
Për të kujtuar origjinën, në qendër të fshatit, në rrugën kushtuar atij, qëndron një bust i madh i liderit dhe heroit shqiptar Skënderbeut. Edhe festa e shenjtit mbrojtës San Giuseppe, e cila festohet më 19 Mars, në San Marzano di San Giuseppe ka rrënjë antike dhe përjetohet nga popullata si një ngjarje shumë e rëndësishme. Të lidhura me origjinën e kultit për shenjtorin, praktikohen disa rite, të tilla si bekimi i bukës së rrumbullakët, procesioni i tufave, të cilat më pas do të përdoren për të ndezur një zjarr të madh dhe vendosjen e “Tabelave të Shën Jozefi ”. Në mëngjesin e 19 Marsit, para procesionit të shenjtorit, para Kishës Nënë të San Carlo Borromeo, përgatiten të ashtuquajturat mattre (tryeza për të varfërit), me pjata tipike të traditës lokale të kuzhinës, të bekuar nga famullitar dhe ua shpërndau të pranishmëve, në kujtim të mikpritjes që Familja e Shenjtë mori gjatë fluturimit për në Egjipt.
Gjithashtu në qendrat e tjera të enklavës shqiptare, ende mund të gjenden referenca arkitektonike të kulturës arbëreshe, siç janë oxhaqet tipike, kishat ose mbetjet e kishave, rrënojat e shtëpive të fermave. Për shembull, në qendrën historike të Carosino, është e mundur të gjesh një tenxhere oxhaku arbëreshë në Largo Dante, në numrin 41; ndërsa nga Casale Civitella me origjinë shqiptare, e cila dikur qëndronte në veri-lindje të Carosino, sot mund të shihet vetëm Masseria Civitella. Në Monteiasi gjurmët shqiptare mbeten në disa mbiemra tipikë të vendit. Nga një shtëpi në fermë tjetër shqiptare San Crisperi, një fshat i Faggiano-s, kanë mbetur vetëm rrënojat e Kishës së Santa Maria di Costantinopoli. Në San Giorgio Jonico ka një oxhak arbëreshë në via Simone Veil; një tjetër ndodhet në via Cesare Battisti, pranë Kalasë Ayala Valva në Largo Osanna; në via Madonna della Croce ekziston Chapel of the Madonna of the Cross, e cila u ndërtua aty ku dikur qëndronte kisha arbëreshë e Santa Maria della Presentation; dhe nga via Pier Giovanni Zingaropoli mund të shihni akoma eshtrat e ish-Casale Belvedere me origjinë shqiptare. Rreth dy km në jug-lindje të Roccaforzata ka gjurmë të tjera shqiptare, të tilla si Shenjtërorja e Santa Maria della Kamera dhe mbetjet e Casale Mennano.
Në enklavën arbëreshë Salento jo vetëm që po përjeton një zhytjeje në të kaluarën e migrimeve historike shqiptare, por edhe një kujtesë të historisë së migrimeve më të fundit, të cilat filluan në 7 Mars 1991, me zbarkimin e parë masiv në Brindisi, dhe kulminante në 8 gusht të po këtij viti, me mbërritjen në Bari të 20 mijë shqiptarëve në anijen tregtare “Vlora”. Siç kishte ndodhur tashmë në shekullin e 15-të, Salentos dhe Pulianëve nuk u mungoi solidariteti dhe i mirëpritën refugjatët që kishin ardhur nga Toka e Shqiponjave, të përfshirë në një transformim të thellë politik dhe shoqëror. Enklava Arbëreshë Salento është sot një simbol i afërsisë me anën tjetër të Adriatikut, për shkak të lidhjeve që ky komunitet ende vazhdon të ketë me mëmëdheun shqiptar.
Likeri i famshëm “Borsci Elisir San Marzano” prodhohet në San Marzano di San Giuseppe, në fabrikën në rrugën për në Martina Franca. Familja Borsci është me origjinë nga Kaukazi, por pas trazirave politike, ata vendosën të transferohen në Shqipëri. Nga këtu, një bërthamë e familjes u nda në vazhdën e heroit kombëtar shqiptardhe zbarkoi në Tokën e Otrantos, duke u vendosur në San Marzano di San Giuseppe. Në 1840, Giuseppe, pasardhësi, përsosi recetën e një likeri të trashëguar nga paraardhësit e tij, duke i dhënë jetë një eliksiri që ka mbetur i pandryshuar deri më sot. Giuseppe Borsci vendosi në etiketën e Elixir fjalët Specialitete Orientale, së bashku me shqiponjën dykrenare, simbol të Shqipërisë, e cila mbijeton edhe sot./ilgrandesalento.it/KultPlus.com
Poezitë që shprehin harmoni midis fizikes e shpirtërores
Një vepër letrare, një përmbledhje e poezive, “Zemra që të bije tamam”, e poetes tani të dëshmuar për talentin e saj poetik, prof. Dije Demiri- Frangu, e përbërë nga tetëdhjetë e tre poezi të ndryshme, duke prekur majat e imagjinatës së fëmijëve, është një vepër briliante poetike, e lexohet me vëmendje, shihet se i vë në funksion fuqitë imagjinative të fëmijëve, që priten shumë shpejt të shpien drejt njohjes së realitetit dhe krijimit të kushteve për një jetë sa më njerëzore.
“Zemra që të bije tamam” me fizikë të fëmijës shpreh një harmoni të plotë në mes të fizikës, shpirtërores dhe të menduarit deri edhe tek ato imagjinatave. Ndjenjat, dëshirat, përjetimet emocionale, motivet, nevojat, e deri te imagjinatat funksionojnë e harmonizohen në personalitetin e fëmijës vetëm atëherë kur zemra e tij i bije tamam fizikës së tij. Thënie e vjetër e një pedagogu “Mendja e shëndoshë në trup të shëndoshë”.
Poezia është një ndër krijimtaritë më të spikatura të artit letrar. Si gjini e letërsisë, poeti shpreh botën e brendshme, ndjenjat më sublime të tij përmes vargut, pra është gjini letrare ku porosia e poetit shprehet me vargje, sikur në këtë përmbledhje poezish ku prof. Dije i plason porositë e saj. Vetë poezia shprehet me figura stilistike siҫ janë: metafora, krahasimi, hiperbola, litota etj..
Struktura e poezisë së prof. Dijes, është e ndërtuar mirë dhe është shumë e qëndrueshme. Vargu, rima, figurat stilistike e elementet tjera të strukturës së poezisë moderne të poetes nxjerrin si flakadan artistiken dhe kënaqin shpirtin e fëmijës dhe të lexuesit. Ato prekin majat e artit poetik.
Rima si kombinim i dy e më shumë vargjeve të një poezie, në poezinë e znj. Demiri shprehet bukur e qartë, duke i dhënë poezisë vlerë estetike, ku gërshetohet përmes fijeve estetike nga e bukura në të madhërishmen, nga imagjinata në konkreten.
Vargu poetik i poetes Dije Demiri- Frangu përshkohet nga vargu AABB, rima e puthur; nga vargu ABAB, rima e kryqëzuar; nga vargu ABBA, rima e alternuar; nga AAAB, rima e vargut të fundit përputhet, i jep kuptim vargut të fundit të strofës tjetër, etj, Ja se si e ndërton vargun poetja:
“Kam lindur në çastin
Kur shpërthente një gonxhe në Tibet
E në gjithë kopshtet e botës lëshonte aromë
Si unë frymën në këtë qytet” f. 10.
Ndonëse ka vende, poezi, që poetja nuk udhëhiqet nga vargu, por me një gjuhë të fuqishme artistike ajo shpreh ndjenjat e saj ku lexuesi mahnitet në dendësinë e artistikes.
Poetja me kujdes të veçantë në poezinë e saj udhëheq me figura stilistike nga alegoria, metafora e deri te figurat e sintaksës poetike, siҫ janë; asidenti, polisidenti, etj..
Poezia faqe 33, e kësaj përmbledhje “Asnjëri nuk mbet fëmijë” ngërthen në vete anën edukative, raportet shoqërore, fuqitë ndërtuese të personalitetit të fëmijës, marrëdhëniet familjare e deri te iniciativa e vetë angazhimit për një botë më magjepsëse. Jo fëmija të rritet pa diell e të mbyllet në Facebook.
“ O në këto rrjete sociale
Më shumë po hamë nervozë sesa po pimë bozë
I kamë fshirë të gjitha fushat
Edhe topin në livadhe
Gjyshja me të drejtë pisket:
I qitën edhe fëmijët fare
Si po rriteni kështu pa diell, o medet
Të gjithë u bënë të rritur e me Facebook
Asnjë fëmijë nuk mbet, o medet”.
Ose poezia “Gabojnë fëmijët” f. 96.
Gabojnë fëmijët
Kur me një fjalë vrasin lojën
Kur pas sheqerkave nuk e lajnë gojën
Kur pinë duhan gabojnë sa janë të mëdhenj
E bëhen të zinj si ndonjë tren.’
Vepra poetike “Zemra që të bije tamam” është një nga veprat e rralla në letërsinë shqipe për fëmijë, prandaj konsideroj se ka nevojë që kjo vepër të gjendet në bibliotekën tuaj familjare, ngase vërtetë ka fuqi frymëzimi, socializmi, edukimi e arsimimi. Me vargun poetik, poetja depërton në botën e fëmijëve duke ua trasuar rrugën e kërkuar./ KultPlus.com
Temperaturat e larta që po mbretërojnë edhe në vendin tonë, kanë shtyrë kompaninë e kozmetikës “EBC”, që të ofrojnë ujë për kalimtarët e rastit.
Një bidon me ujë të Kompanisë “Ujë Rugove” është vendosë në hyrje të kozmetikës “EBC”, përkatësisht në pikën përballë Hotelit Grand, me qëllim që uji i pijshëm tu ofrohet të gjithë kalimtarëve të rastit.
Duke qenë kompani e kozmetikës, dhe duke pas parasysh rëndësinë e ujit për lëkurën e njeriut, ka shtyrë udhëheqësit për këtë iniciativë, të cilët këtë iniciativë e kanë shoqëruar edhe me një sllogan “Rrini të hidratuar, është mirë për lëkurën tuaj”.
Andaj, nëse jeni klientë të kësaj kompanie, apo kaloni rastësisht te pika e “EBC” përballë Hotelit Grand, lirisht mund të pini ujë.
EBC Cosmetics operon në tregun tonë që nga viti 1993 si e vetmja kompani në Kosovë e autorizuar për shitjen në 8 pika:
Më 14 korrik, Galeria Kombëtare e Kosovës do të hapë dyert për një ekspozitë më të veçantë të artistëve, ku do të prezantohet koleksion i veprave në një periudhë të gjerë kohore, duke përfshirë ato prej vitit 1979 deri në vitin 2000, shkruan KultPlus.
Galeria Kombëtare e Kosovës bën të se kjo ekspozitë vjen e kuruar nga Zeni Ballazhi, dhe ceremonia e hapjes do të jetë në ora 19:30.
“Me 24 dhjetor 2020, Qeveria e Republikës së Kosovës ka nxjerrë vendimin nr. 07/52 për shpronësimin e veprave artistike të cilat gjendeshin në hapësirat e NewCo Grand Hotel sh.p.k. dhe me datë 21 janar 2021 është bërë pranim-dorëzimi i veprave artistike nga Agjencia Kosovare e Privatizimit tek Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Republikës së Kosovës, përkatësisht tek Galeria Kombëtare e Kosovës. GRANDART 1970-2000 PIKTURA | SKULPTURA | GRAFIKA | TAPICERI | ARTIZANATE”, kanë njoftuar nga Galeria Kombëtare e Kosovës, për këtë ekspozitë që do të rri e hapur deri më 27 gusht të këtij viti.
Veprat që do të prezantohen në këtë ekspozitë, janë të artistëve: Agim Çavdarbasha, Agim Salihu, Bahri Dranҫolli, Božidar B. Prodanović, Budim Berisha, Faik Krasniqi, Fatmir Krypa, Fatmir Zajmi, Gjelosh Gjokaj, Hamdi Terziqi, Hysni Krasniqi, Matej Rodiqi, Mehmet Behluli, Mikel Gjokaj, Muslim Mulliqi, Nazmi Sadiku, Nikos Kanellos, Radoslav Musa Miketić, Rexhep Ferri, Rrustem Bujupi, Shyqri Nimani, Simon Shiroka, Skender Idrizi, Stevan Čukić, Tomislav Trifić, Xhevdet Xhafa e Zoran Jovanović./ KultPlus.com
Berati, mjaftojnë vetëm disa sekonda për të rënë në dashuri me të. Qyteti i xhevahireve në Shqipëri të magjeps me atmosferën, arkitekturën dhe thesaret kulturore për të cilat është kujdestar fanatik.
Qendra historike është një vend me shtëpi të bardha të mbivendosura mbi kodër duke i dhënë asaj pseudonimin “Qyteti i një mbi një dritareve.” Një vend që ruhet me fanatizëm jo vetëm nga qytetarët e saj por edhe nga UNESCO. Berati i përket trashëgimisë botërore (së bashku me Gjirokastrën dhe Butrintin, të gjitha mrekulli shqiptare).
Berati: Qyteti antik
Peizazhi i ashpër në të cilin ndodhet Berati është një nga peizazhet më interesante të Shqipërisë. Nga askundi ju dalin malet!
Ngisni makinën përmes rrugicave dhe kthesave që ofrojnë pamje të mistershme të ngrira në kohë. Parkoni makinën në parkingun afër Bulevardit Republika, ose, siç quhet ndryshe Pedonalja. Është vendkalim i gjatë këmbësorësh i rinovuar.
Edhe pse kohët e fundit qyteti është bërë një nga destinacionet më të njohura turistike në Shqipëri, për fat të mirë nuk e ka humbur ende origjinalitetin dhe sharmin e tij. Për ta kuptuar këtë, mjafton të arrini tek Kalaja e Beratit (tarifa hyrëse: 100 lekë). Një labirint rrugësh prej guri, mure guri të thatë dhe shtëpi shekullore ende të banuara nga familje vendase. Këto shtëpi janë shndërruar në shtëpi pritjeje ku mund të kaloni natën. A ka ndonjë gjë më të unike se të flesh brenda mureve të një kështjelle antike?
Humbisni mes xhamive, kishave dhe kulteve fetare
Vizitoni Kishën e Konvikteve të Marisë, e cila sot strehon Muzeun e Onufrit kushtuar ikonës së famshme shqiptare të shekullit të gjashtëmbëdhjetë. Fotografoni mbetjet e Xhamisë së Kuqe, e cila thuhet se është ndërtuar në Berat në shekullin XIV.
Pastaj mos lini pa vizituar Kishën piktoreske të Trinisë së Shenjtë, e pozicionuar në mënyrë skenike dhe e mbivendosur mbi kodër.
Ju këshillojmë të ecni nëpër rrugët dytësore sepse brenda mureve keni vende që ofrojnë pamje magjepsëse. Nën kështjellën Mangalem ndodhet një tufë rrugicash dhe ndërtesash që datojnë që nga epoka otomane, me xhamitë e lashta, siç është Xhamia e Skapolit. Sipas legjendave antike, djemtë shkonin atje për të kërkuar vajza për t’u martuar.
Xhamia e Mbretit
Xhamia e Mbretit një tjetër vend magjepsës, e ndërtuar në fund të viteve ‘400 me urdhër të sulltanit Bayezid II. Ky i fundit u dallua për politikën mikpritëse ndaj hebrenjve Sephardikë të dëbuar nga Spanja në vitin 1492. Hebrenjtë u urdhëruan të vendoseshin në territorin e Perandorisë Osmane, pra në Shqipërinë e sotme.
Rreth pesë shekuj më vonë, vendi me shumicë myslimane në Ballkan mirëpriti përsëri një numër të madh të hebrenjve, duke i ndihmuar ata, kësaj radhe, të largoheshin nga kampet e përqendrimit nazist. I mirëpritën në bazë të kodit të nderit, besa. Besa e cila përbëhej (dhe akoma vazhdon të jetë e tillë) në mbajtjen e fjalës së dhënë për të ndihmuar, madje edhe me koston e sigurisë së vetë, kujtdo që ka nevojë për mbështetje. Historia e bashkësisë hebraike në Shqipëri është rrëfyer në dhomat e Muzeut të Solomonit i cili është dy hapa largë xhamisë.
Gorica dhe rrethinat
Më në fund është Gorica, zona më pak turistike e Beratit, pothuajse e fshehur, pa turistë, por me një bukuri unike. Për ta arritur atje duhet të kaloni urën përpara Xhamisë së Skapolit. Kjo e fundit përshkon lumin Osum dhe shoqëron vizitorin pranë Kishës së San Tommaso dhe Restorantit historik Antigoni.
Restoranti ofron nga tarracat e tij një pamje të pakrahasueshme të Mangalemit. Pastaj, përmes rrugicave të ngushta përfundoni në Manastirin e San Spiridones. Bashkëjetesa e ndërtesave fetare të feve të ndryshme është një nga vecantitë e këtij qyteti dhe i të gjithë vendit.
Pra, për të kuptuar plotësisht frymën e Beratit, dhe të gjithë Shqipërisë, pasi të keni dëgjuar thirrjen për lutjen islame dhe të vështroni ikonat mesjetare të kishave, thjesht ecni përgjatë Osumit për të admiruar qytetin me të gjitha bukuritë e tyre. Momenti më i bukur është muzgu, kur dielli ngadalë fillon të perëndojë. Në këtë moment magjia e Beratit ndizet avash pas cdo drtite që ndizet si xixëllonj nëpër dritaret e shtëpive mbi kodër.
Ku të hani:
Antigoni, restoranti më i njohur në qytet nga tarracat e të cilit mund të admironi pamje të shkëlqyera mbi rrethin Mangalem. Muzaka me tavolina përgjatë lumit Osum dhe kuzhinë tipike shqiptare, ose le të themi kuzhinë tipike Berati
Ku të flini:
Shtëpia Mikpritëse Vasili, zgjidhja ideale për ata që duan të jetojnë një përvojë autentike. Vasili është një shtëpi tradicionale e ndërtuar me gurë, brenda Kalasë së Beratit, e cila është kthyer në shtëpi mysafire. Në këtë link mund të rezervoni hotelin. Hotel Mangalemi, një gjuajtje guri nga Xhamia e Sulltanit, në një ndërtesë të shkëlqyer nga epoka otomane. Gur i bukur dhe tarracë e brendshme me pamje panoramike. Hotel Onufri, perfekt për ata që kërkojnë strehim elegant. Dhoma dyshe superiore ofron një pamje të pakrahasueshme mbi çatitë që ka Berati. / KultPlus.com
Di që shumë prej jush janë të interesuar ndaj gazetarisë dhe mjeteve të komunikimit. Unë këtë pasion fillova ta kultivoja që nga gjimnazi, nuk kam dashur të bëj asgjë tjetër veç të jem gazetar, me dëshpërimin e madh të babait tim. Ai, si drejtor i mirë i një liceu, e konsideronte me shumë përçmim si një profesion rastësor.
Por, gazetaria ka qenë prirja e madhe e jetës time. Ju pranoj që edhe pse e kam dashur dhe vazhdoj ta dua këtë profesion, nuk mund tja këshilloj asnjë të riu ta ndërmarrë këtë profesion sot, sepse besoj që gazetaria tashmë është në fund.
Duhet të shndërrohet tërësisht, në një kuptim që unë nuk di ta parashikoj. Jam i kapur mbas kujtimeve dhe vij nga një shkollë e caktuar, dhe në këtë moshë e kam shumë të vështirë të mendoj diçka ndryshe. Shpresoj për ju që të ketë vend për një transformim tërësor, që të marr në konsideratë ngjarjet e rënda që kanë ndodhur në kohë – ndër të cilat shumë për faj dhe shtrembërime të gazetarëve – nga hyrja e teknologjive të reja, ku e tëra është një përmbysje traditash.
Gazetaria klasike, nga e cila nuk shqitem dot, është e pamundur të përshtatet.
Kur fillova, 60 vjet të shkuar, kishim si prekje teknologjike, makinën për të shkruar “Olivetti Lettera 22”, mbi të cilën vazhdoj të shkruaj. Nuk e prodhojnë më, ndaj arrita të blej pesë copë pranë shitësve të objekteve të vjetra, që i kam zhvendosur në pika të ndryshme. Përtej kësaj nuk mund të shkoj. Unë faksin nuk di ta përdor, një person i afërt e bën për mua, përndryshe nuk do dija as të vendosja një fletë.
Ne gazetarët duhet të bëjmë llogaritë me një armik të pashpirt. Dhe në vend që ta luftojmë atë, jemi vënë në shërbim të tij: ky është televizioni. Kam të njëjtat ide si Popperi, televizioni është fatkeqësia më e madhe që mund të na ndodhte, sepse është përdorur pikërisht për të qenë e tillë. Gazetat janë shndërruar në megafonë të televizioneve, ndaj hasim 8-9 kolona mbi Pipo Baudon ose Alba Parietin. Televizioni mund të ishte një instrument i madh për kulturën, por nuk është. Kjo është puna e tij. Çka është puna jonë , është që jemi bërë megafonë, duke i kopjuar edhe zakonet dhe duke i njohur epërsinë.
Italia, përveç se ka përzier përherë seriozen me kotësinë, ka trajtuar përherë kotësinë si të vetmen gjë serioze. Dhe, nuk bëjmë gjë tjetër vetëm përshtatemi duke e çuar në ekstrem këtë perversitet në zakonet tona. Por, ka më keq. Televizioni mëson dhe i hap rrugën protagonizmit, që duke u bashkuar me gazetarinë, ka efekte katastrofike. Televizioni nxit interesin më të shëmtuar të gazetarëve të këqij, kërkimin me çdo çmim të bujës. Nëse dikush nga ju do të dojë të bëjë këtë profesion, shpëtojini joshjes nga buja! Kujtoni që ajo është rruga e shkurtër e gomerëve. Lejon të arrish përpara, por keq. Publiku është një kafshë e çuditshme, ngjan si një që kupton pak, por ka kujtesë, dhe nëse ju luani me besimin e tij, jeni i humbur. Këtë besim duhet ta fitoni seriozisht dhe me lodhje, ditë pas dite. Kjo nuk na shpëton nga gabimi, por na imponon detyrimin të denoncojmë veten tonë, kur kuptojmë gabimin, dhe ti kërkojmë falje lexuesit.
Në rast se doni të bëni këtë profesion, kujtohuni mirë. Është një profesion që kërkon shumë modesti, shumë, dhe protagonizmi është pengesë me këtë ligj themelor.
Sot unë shikoj drejtorët e rinj. Janë shumë të mirë, kuptohet, janë rreth 40 dhe 50 vjeç, mund të ishin fëmijët e mi. Por, nuk janë në drejtim, i kam në sy, janë në zyra marketingu, sepse gjëja thelbësore e një gazete është e ashtuquajtura audiencë. Dhe, audienca sjell reklamë, sepse një gazetë nuk duhet vetëm të jetojë, por duhet edhe të prodhojë lekë, sidomos po të dojë të jetë e pavarur. Një gazetë që duhet t’i kërkojë dikujt lekë detyrimisht është shërbëtori i tij. Unë e humba gazetën La Voce, sepse nuk arrita ta çoj në bilanc aktiv.
Është audienca në format e saj më të ndyra që na detyron të banalizojmë edhe gazetën, që për të arritur të printohet duhet ta përshkruajë këtë rrugë. Por, kjo rrugë ama nuk na çon gjëkundi. Ne kemi një gazetari gjithnjë e më të keqe, sepse është përherë në kërkim të audiencës, gjithnjë e më shumë në kërkim të reklamës, duke kënaqur kështu përherë shijet më të këqija të publikut, në vend që ti korrigjojë. Të kuptohemi, publiku është gjithmonë pronari ynë, nuk mund të përplasemi kokë më kokë, por duhet edukuar. Pa ja a u treguar ama, sepse s’ka asgjë më të keqe se sjelljet prej të mençuri. Nuk di nëse gazetaria është e aftë të përmbushë një evoluim në këtë kuptim, por unë nuk shikoj shenja. Në rast se do të kisha 40 vjet më pak, do mundohesha sërish të bëja një gazetë. Tani dikush mund të mrekullohet, por do të ndiqja rrugën e hapur nga armiku im i hershëm Ferrara me Il Foglio. Ajo gazetë është ajo që do të doja të bëja unë me La Voce, që nuk pata fuqinë dhe mundësinë ta bëja. Një gazetë që përputhte menjëherë mjetet e saj me kostot, me pak faqe, që mund t’ia dilte pa shumë reklamë, me gazetarë-(ah)-të paguar pak.
Po ne jemi përherë të paguar pak, sepse ky zanat nuk bëhet për lekë. Përkundrazi, në rast se takoni një gazetar të pasur, mos e besoni. Gazetaria nuk të çon në pasurim, mund të të çojë në mirëqenie, për hir të së vërtetës. Unë nuk ankohem, kam aq sa më mjafton, bile edhe më shumë për të jetuar mirë. Por, një gazetar i pasur është një gazetar që qelb erë, sepse ka shfrytëzuar zanatin për të arritur qëllime të tjera. Një gazetar që skllavëron zanatin – duke i kërkuar ndjesë Prokurorit – unë do ta pushkatoja.
Siç e shikoni nuk po ju sjell lajme të mira, ama, në këtë pikë duhet t’ju them dhe diçka tjetër. Ndoshta kam bërë një zanat të gabuar, por nuk pendohem. Besoj se gazetaria në Itali ka luajtur një mision, ajo hoqi kulturën italiane nga kalatë e saj, nga bandat mafioze. Kërkoj falje t’ua kthej kështu mikpritjen tuaj, por duhet t’ju them se gazetaria këtë detyrë e ka kryer prej dekadash, duke çuar kulturën në mes të publikut. Kultura italiane kishte një nevojë të madhe, sepse nuk di t’i flasë publikut. Ka gjuhën e saj, të papërkthyer në gjuhën e zakonshme. Ndoshta ju e dini që unë nuk kam shumë për t’u mburrur me vitin 1968 dhe me atë që bëra aty, sepse mbaj ende në trup shenjat dhe gjurmët, por arsyet e largëta të atyre djemve që më hodhën sipër një tufë me plumba, ndoshta unë po të kisha moshën e tyre do t‘i ndaja me ta. Me siguri do të isha larguar sepse mënyra si donin t’i bënin gjërat ishte e gabuar, por diçka ishte ama. Në rebelim në një farë mënyre fisnike të të kuptuarit kulturën, diçka të drejtë, ka.
Kush nga ju do të dojë të bëjë këtë zanat të kujtohet të zgjedhë pronarin e tij, lexuesin. Të vihet në shërbim të tij dhe të flas gjuhën e tij, jo atë të akademisë. Të çojë kulturën e akademisë drejt kuptimit. Kini parasysh që kjo ka qenë një nga tradhtitë më të rënda në Itali dhe janë kryer goxha të tilla. Doni prova? Merrni një shkrim të çfarëdoshëm të Italisë së 700’ës dhe krahasoheni me faqet e enciklopedisë franceze. Faqet e Volterit , të D’Alembertit, janë të qarta dhe të kthjellëta, kuptohet gjithçka. Në të tjerat nuk kuptohet asgjë: gjuhë e veshur, jo reale, gjuhë princërish. Gjuha e kulturës në shërbim të Zotit, që pastaj u shndrua në parti. Domethënë u keqësua më tepër, sepse ishte më mirë ti shërbeje një Duke ose Kardinali se sa një partie. Ishte më pak e padenjë edhe pse ishte e padenjë edhe ajo.
Kujtohuni që kultura në Itali nuk u përhap kurrë, ajo pak që ishte u bë prej gazetarisë. Nëse ju doni të bëni këtë punë, ky është angazhimi që ju keni për të përmbushur. Për ta bërë, nuk ka vuajtje që mund t’ju kthej mendjen, dhe kjo punë është shumë e bukur. Nuk të çon askund por është e bukur. Gazetaria bëhet për gazetari, dhe për asgjë tjetër. Ky është teksti i leksionit të fundit të gazetarisë i mbajtur nga Indro Montanelli (1909-2001), në Universitetin e Torinos, në 12 Maj, 1997.Shqipëroi: Brizida Gjikondi/ KultPlus.com
Deputetët e Kuvendit të Kosovës, kanë votuar pro shkarkimit të Bordit të RTK-së.
Kuvendi votoi pro shkarkimit të Bordit për secilin anëtarë veç e veç.
Emrat e anëtareve Bordit të shkarkuar të RTK-së janë: Sali Bashota, Agron Gashi, Lirim Geci, Fadil Miftari, Ilir Bytyçi, Bajram Mjeku, Petrit Musolli dhe Albinot Maloku.
Lëvizja Vetëvendosje ka mbështetur në tërësi rekomandimin për shkarkimin e këtij Bordi.
Ndërkaq partitë opozitare PDK, LDK dhe AAK kanë kundërshtuar një gjë të tillë, duke e quajtur këtë e vendim si puro politik dhe tentim për kapje të shtetit .
Kuvendi gjithashtu nuk aprovoi raportin vjetor të RTK-së për vitin 2020. Për këtë pikë 62 deputetë votuan kundër, kurse pro dhe abstenime nuk pati. / KultPlus.com
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka pritur në takim Nesrete Kumnovën nga organizata “Thirrjet e Nënave”. Në këtë takim është diskutuar për prioritetin e qeverisë në lidhe me fatin e të pagjeturve.
Nga Zyra e Kryeministrit nëpërmjet një komunikate thuhet se Kurti rikonfirmoi përkrahjen e plotë të Qeverisë së Republikës së Kosovës për “Thirrjet e Nënave”, në misionin për zbardhjen e plotë të fatit të personave të zhdukur dhe përmbushjes së drejtësisë për krimet e kryera gjatë luftës.
“Siç bëhet e ditur nga një komunikatë për media, Kurti ka rikonfirmuar përkrahjen e plotë të Qeverisë së Kosovës për “Thirrjet e Nënave”, në misionin për zbardhjen e plotë të fatit të personave të zhdukur dhe përmbushjes së drejtësisë për krimet e kryera gjatë luftës. Kurti priti në takim aktivistet e tre brezave të familjes Kumnova. Kauza e aktivizimit të saj, filloi para se ajo të lindte. Kur Vjollca ishte dymuajshe shtatzënë, bashkëshorti i saj Gëzim Deva dhe vëllai Albion Kumnova, u rrëmbyen nga forcat serbe në Gjakovë. E rritur mes thirrjeve për të vërtetën dhe drejtësinë, me gjyshen Nesrete Kumnova, drejtuese e organizatës, “Thirrjet e Nënave”, Bleona Deva me vite kërkoi të vërtetën për babin, dajën dhe qindra persona të zhdukur gjatë luftës në Kosovë. Bleona ishte pesëvjeçare kur së pari takoi kryeministrin Kurti, në protestat për zbardhjen e fatit të personave të zhdukur me dhunë. Së bashku me gjyshen Nesreten dhe nënën Vjollcën, ajo sot ritakoi Kryeministrin Kurti, për t’i uruar pozitën e re”, thuhet në komunikatën nga Zyra e Kryeministrit.
Tutje në komunikatë thuhet se “Gjatë këtij takimi miqësor, u diskutua për betejën e përbashkët dhe prioritetin e qeverisë, për ndriçimin e rasteve të personave të zhdukur, në respektim të së drejtës së familjeve për të ditur fatin dhe vendndodhjen e tyre, si një parakusht për sigurimin e drejtësisë”./ KultPlus.com
Marvel rikthehet pas një kohe të gjatë me filmin Black Widow, dhe për këtë film kinemaja më e madhe në vend, Cineplexx, do të organizojë një event Premiere Night, ku do të ketë shpërblime të ndryshme.
Për premierën e filmit Black Widow, më 8 korrik, Cineplexx organizon eventin “Premiere Night” në të dy kinematë, ku do të ketë shpërblime nga brende të ndryshme! Biletat për këtë event tashmë kanë dalë në shitje, dhe ato mund ti bleni çdo ditë në kinema ose përmes Aplikacionit CINEPLEXX KS.
Përveç premierës botërore të këtij filmi, Cineplexx gjatë eventit Premiere Night prej orës 19:00 do të dhurojë shpërblime të ndryshme në të dy kinematë, ku në kinemanë në Prishtinë, Wish by Tech do t’i dhurojë 3 kupona në vlerë nga 50 EUR, dhe Go Kart do t’i dhurojë 10 kupona, ndërsa në kinemanë në Prizren, brendet e njohura si Aztech dhe Finera Home, do të dhurojnë nga 3 kupona në vlerë nga 50 EUR.
Filmi Black Widow, është një ‘standalone’ film për personazhin e famshëm të Marvel, Black Widow, pas një kohe të gjatë të kërkesave për një film të tillë. Filmi flet për peripecitë e Natashas ndërmjet filmave Avengers: Infinity War dhe Avengers Endgame.
Filmi vjen nën regjinë e Cate Shortland ndërsa në rolet kryesore luajnë Scarlet Johansson, David Harbour dhe Florence Pugh.
Eventi do të fillojë prej orës 19:00, dhe nga kjo orë do të shfaqet në 7 orare të ndryshme.
Durim Rrahmani së fundi ka sjell këngën “Baresha” në versionin e pianos, shkruan KultPlus.
Kjo këngë, perlë e muzikës shqiptare që është kompozuar nga Rexho Mulliqi e interpretuar nga Nexhmije Pagarusha është risjell në shumë versione.
Interpretimi në version të pianos ka ardhë si rezultat i bashkëpunimit mes Durim Rrahmanit, Drinor Zymberit dhe Mirton Xhekaj, ku këta të fundit kanë punuar në realizimin dhe orkestrimin e këtij projekti.
KultPlus ju sjell këtë projekt edhe nëpërmjet videos./ KultPlus.com
Shaqir Foniqi, gazetar i Radio Televizionit të Prishtinës ka kujtuar një ndër momentet më të këqija të jetës së tij, okupimin e Radio Televizionit të Prishtinës nga forcat serbe, okupim që la pa punë mbi 1 mijë punëtorë, duke përfshirë edhe Shaqir Foniqin.
Ai kujton atë periudhë të tmerrshme që e kishte gjetur në Pulë të Kroacisë, duke përcjellë Festivalin e Filmit, por kronikë që kishte mbetur pa u transmetuar asnjëherë, pasi që punëtorët e këtij institucioni informativ i kishin hedhur në rrugë.
KultPlus ju sjell të plotë kujtimin e tij për këtë ngjarje.
SI ME MBETI RAPORTI NË XHEP!
Rekuiem për 31 vjetorin e okupimit serb të RTP-së)
Radiotelevizioni i Prishtinës ishte dritarja e vetme e informimit shqip në Kosovë. E themeluar, fillimisht si Radio në Prizren me 1945, ajo luajti një rol të rëndësishëm në emancipimin e shqiptarëve të Kosovës.
RTP, po rritej dita -ditës dhe në momentin e okupimit me 5 korrik 1990,kishte 1350 punëtorë dhe program tërëditor.
Në RTP isha inkuadruar me 1978,meqë isha edhe bursist.
Po si e prita okupimin e RTP-së?
Në të vërtetë, okupimi i RTP-së, mua më gjeti në Pulë të Kroacisë, ku po mbahej Festivali i Filmit Jugosllav, e ku po merrte pjesë edhe ‘Kosovafilmi’ me prodhimet e veta.
Ato ditë në Pulë ishin edhe artistët, Bekim Fehmiu, Faruk Begolli, Enver Petrovci, Drita Begolli, regjisorët Isē Qosja, Emin Halili, pastaj Azem Shkreli, gazetarët Shaip Beqiri, Bajram Sefaj, Gani Mehmetaj, unë dhe ndonjë tjetër.
Me 5 korrik 1999, e kisha përgatitur raportin për Lajmet qendrore dhe po prisja orën 17-të, që ta dërgoja përmes këmbimit.
Në ndërkohë, Azem Shkreli, drejtori i ‘Kosovafilmit, Bajram Sefaj dhe unë kishim dalur në plazhin e Pulës për t’u freskuar pak. Derisa unë isha në ujë, Radio Zagrebi, aty rreth orës 15,10 min e kishte dhënë lajmin për okupimin e RTP-së, nga forcat policore serbe.
Kolegu Bajram e kishte dëgjuar lajmin dhe ma bëri me dorë, qē të dilja nga uji dhe të shkoja tek ai, për ta mësuar lajmin e hidhur.
Në fillim nuk i besova, por më vonë u binda se lajmi ishte i vërtetë.
Kësisoj, raporti me mbeti në xhep. Megjithatë, bashkë me kolegun Bajram, shkuan në konferencën e rregullt me gazetarë dhe kur të gjithë po përgatitëshin t’i dërgonin raportet, për redaksitë e tyre, ne nuk kishim për kënd të raportonim.
Kur na erdhi radha, ne iu drejtuam: kolegë gazetarë, ju mund të raportoni shlirë,(sa mirë vj),kurse ne nuk kemi për kënd të raportojmë, sepse shtëpia ku punojmë, është okupuar me forcë.(Disa kolegëve kroatë e sllovenë, iu erdhi keq.
Ishte ndjenjë e rëndë për një gazetar të mos mund të raportojë.
Në ndërkohë, derisa ne u kthyem në Prishtinë, përjashtimi ynë kishte ndodhur, kolektivisht.
Golgota me RTP nuk u zgjidh kurrë. Pas luftës, u themelua RTK, por shumë kolegë kishin mbetur në rrugë.
Ndoshta, nuk është rasti, por për mua ndodhën dy të këqija: edhe me kishin përjashtuar nga puna edhe banesën time të pa përfunduar,(të blerë me participim me RTP- në) ia kishin ndarë ‘gazetarit’ serb, i cili gjatë luftës, ishte shndërruar në paramilitar. Liria është liri.
Një adhurues i çiklizmit, ka vendosur të mos rezervojë biletë aeroplani për kthim në Kosovë. Nuk i ka hipur as veturës. Ka vendosur që në vendin e origjinës, në kosovë, të vijë për pushime me biçikletë.
Ai ka bërë 28 ditë rrugë, nga Gjermania deri në Pejë, kur ka mbërritur të mërkurën.
Në një postim të kryetarit të Pejës, Gazmend Muhaxheri, ai është falënderuar për vizitën dhe veçantinë e saj.
“Ahmet Shala arriti dje në Kosovë dhe më nderoi tejmase me vizitën e tij të veçantë! Ka udhëtuar nga Gjermania për në Kosovë me biçikletë për 28 ditë rrugë, në total 1997 kilometra! Kaloi nëpër: Karlsruhe, Ulm, Augsburg, München, Linz, Wien, Graz, Zagreb, Split, Dubrovnik, Budvë, Podgorica, Vermosh dhe në fund arriti në Pejë, Kosovë. E përgëzoj duke e falënderuar për vizitën dhe i uroj shumë suksese në vazhdim!”, thuhet në postimin e Muhaxherit./ KultPlus.com
“Nënë Tereza, një murgeshë imcake – që dukej sikur s’vlente asnjë pare – që endej rrugëve duke mbledhur njerëz në fill të mortjes, për t’u siguruar një fund të denjë… Pikërisht kjo Motër vocërrake, me lutjen e veprimtarinë e saj, bëri mrekulli! Vogëlsia e një gruaje e revolucionarizoi veprimtarinë bamirëse në Kishë. E mbeti shembull edhe për ditët tona”./ KultPlus.com