‘Më ka zënë meraku me një cucë matjane’

KultPlus ju sjell këngën “Më ka zënë meraku” të kënduar mjaft bukur nga këngëtarja e njohur shqiptare Vaçe Zela.

Më ka zënë meraku
me një cucë matjane
Si  lule zambaku
Moj vetull gajtanë
fol o fol me goje
lule malësore

O  moj cucë matjan
Zemrën seç ma more

Besën kur ta dhashë moj
Fjalën se të due
Ditën kur ti pash moj
Nja ta sytë e shkrum

Fol o fol me gojë
Lule malësore
O moj cucë matjan
Zemrën seç ma more. / KultPlus.com

Me moton “Planeti ynë-shëndeti ynë” në Kosovë u shënua Dita Botërore e Shëndetit

Me moton: “Planeti ynë-shëndeti ynë”, në Institutin Kombëtar të Shëndetësisë Publike të Kosovës u shënua sot 7 Prilli, Dita Botërore e Shëndetit, ditë e cila shënohet në gjithë botën nga viti 1950, përcjellë KultPlus.

Shënimi i kësaj dite ka për qëllim vetëdijesimin për një prioritet shëndetësor të përzgjedhur nga Organizata Botërore e Shëndetësisë që do të përqendrojë vëmendjen në veprimet urgjente të nevojshme për të mbajtur njerëzit dhe planetin të shëndetshëm.

Zëvendës-Ministrja, Linda Çavdarbasha gjatë konferencës u shpreh se është kënaqësi të jetë prezentë për të diskutuar për ditën botërore të shëndetit, një ditë kjo që festohet çdo vit me 7 Prill, e që ka për synim – qëllimet e mirëfillta, që janë gjithmonë në dobi të shëndetit publik.

KultPlus ju sjellë të plotë fjalimin e zëvendës-ministres Linda Çavdarbasha gjatë konferencës:

I nderuar Ministër i Shëndetësisë, z. Rifat Latifi,
I nderuari Shef i zyres së OBSH-së në Kosovë, z. Oleksandr Martynenko,
E nderuara kordinatore e Zyres së UNDP-së në Kosovë, znj. Ulrika Richardson,

Të nderuar përfaqësues të mediave,
Të nderuar të pranishëm,

Është kënaqësi të jem këtu me ju sot për të diskutuar për ditën botërore të shëndetit, një ditë që festohet çdo vit me 7 Prill, e që ka për synim – qëllimet e mirëfillta, që janë gjithmonë në dobi të shëndetit publik. Çdo vit për këtë datë, zgjidhet një temë që nxjerr në pah një fushë me prioritet, e që është shqetësuese për OBSH-në e të gjithë neve.

Përballë pandemisë aktuale, e një planeti të ndotur sot, tema e Ditës Botërore të Shëndetit 2022 është: Planeti ynë, Shëndeti ynë. Pa dyshim se kjo thirrje paraqet një mundësi unike për një rikuperim të gjelbër dhe të shëndetshëm nga pandemia covid-19, që vendos shëndetin e individëve dhe planetit në qendër të veprimeve dhe po ashtu nxit një lëvizje për të krijuar një shoqëri që është e fokusuar për mirëqenien dhe shëndetin publik.

Kjo temë sot, është një kujtesë e fuqishme për ne se zgjidhja e shumë prej këtyre çështjeve është përtej kompetencës ekskluzive të sektorit shëndetësor dhe, si pasojë, një përgjigje efektive do të kërkojë nga e gjithë qeveria, dhe qasja vetëdijësuese e të gjithë shoqërisë.

Ndërsa pandemia COVID-19 na tregoi fuqinë shëruese të shkencës, ajo gjithashtu theksoi pabarazitë në botën tonë. Pandemia ka zbuluar dobësi në të gjitha fushat e shoqërisë dhe ka nënvizuar urgjencën e krijimit të shoqërive me mirëqenie të qëndrueshme të përkushtuara për arritjen e shëndetit të barabartë , si dhe për brezat e ardhshëm pa shkelur kufijtë ekologjikë. Thyerja e këtyre cikleve të shkatërrimit për planetin dhe shëndetin e njeriut kërkon veprime legjislativ, dhe reforma te menjëhershme për të bërë zgjedhje të shëndetshme.

Siç e dimë të gjithë, të qenit të shëndetshëm nuk nënkupton vetëm mungesën e sëmundjes, por shkon përtej kësaj. OBSH e përkufizon shëndetin si “një gjendje e mirëqenies së plotë fizike, mendore dhe sociale, e jo thjesht mungesë e sëmundjes (OBSH 1984). Pra, kjo përfshinë të gjitha aspektet e dhe dimenzionet qenësore të dindividit si aspekti fizik, psikologjik, shpirtëror, mjedisor dhe social-ekonomik (Ewles dhe Simnett 1992).

Prandaj, jemi shumë të vetëdijshëm se rritja e mirëqenies dhe shëndetit publik, para se gjithash kërkon një qasje sistemore, multi-disciplinare dhe shumë dimenzionale, ndërsa bashkëpunimi ndër-institucional mes bartësve të sektorëve të ndryshëm që lidhen me shëndetin publik është i domosdoshëm dhe jetik.

Shëndeti mjedisor është degë e rëndësishme e shëndetit publik dhe e cila fokusohet në marrëdhëniet ndërmjet njerëzve dhe mjedisit të tyre; promovon shëndetin dhe mirëqenien e njeriut; dhe nxit komunitete të shëndetshme dhe të sigurta. Shëndeti mjedisor është një pjesë kyçe e çdo sistemi shëndetësor gjithëpërfshirës publik. Në këtë kuptim, kjo fushë synon hartimin e politikave dhe programeve të ndryshme për të reduktuar ekspozimet kimike dhe ekspozimet tjera mjedisore në ajër, ujë, tokë si dhe ushqim, e gjithë kjo me qëllim për ti mbrojtur njerëzit dhe për t’u siguruar komuniteteve mjedise më të shëndetshme.

Nëse u referohemi statistikave globale, shohim se 24% e vdekjeve në nivel global janë të lidhura direkt ose indirekt me mjedisin. Prandaj, ne të gjithë, direkt apo indirekt, jemi përgjegjës dhe rrjedhimisht secili nga ne ka diçka për të bërë në përmirësim të situatës. Në këtë kuptim, bashkë punimi bashkëpunimi ndër-ministror është po aq i rëndësishëm sa bashkëpunimi i institucioneve qendrore me institucionet lokale.

Kur jemi tek bashkë punimi ndër-institucional të nivelit të njëjtë, bashkëpunimi i ministrisë sonë me Ministrinë e Shëndetësisë është i nevojshëm madje i domosdoshëm për të mundësuar hartimin e politikave dhe projekteve konkrete që adresojnë çështjet si mjedisi i shëndetshëm dhe shëndeti publik. Prandaj, bëj thirrje qëtash e tutje, bashkëpunimi ynë të marrë një kahje dhe dimension të ri drejt bashkëpunimit të përditshëm dhe i orientuar kah zhvillimi i politikave dhe implementimi i projekteve të përbashkëta.

Ndersa sa i përket ministrisë sonë; politikat për parandalimin e ndryshimeve klimatike dhe reziliencë, Politikat e transportit të qëndrueshëm dhe infrastrukturës miqësore ndaj mjedisit, zhvillim i balancuar urban-rural, zhvillim i qëndrueshëm urban si dhe rritja e mençur, të gjitha këto janë tema kyçe të cilat e karakterizojnë fokusin dhe orientimin e MMPHI-së në këtë mandat. E gjithë kjo, me qëllim të koordinimin dhe bashkërendimit të hapave në të gjithë këta sektorë, për t’i arritur objektivat e një zhvillimi të balancuar e të qëndrueshëm.

Sa i përket Ndryshimeve Klimatike dhe Reziliencës, me ristrukturimin e brendshëm të MMPHI-së jemi duke e ngritur nivelin dhe seriozitetin e trajtimit të kësaj çështje me themelimin e një divizioni të veçantë brenda Departamentit për Mbrojtje të Mjedisit.

Sa i përket Transportit të Qëndrueshëm dhe Infrastrukturës miqësore ndaj mjedisit, në thelb të idesë së bashkimit dhe fuzionimit të dy ministrive (Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës) ka qenë vendosmëria e sigurimit të një qasje të integruar dhe të balancuar të të dy sektorëve, në favor të ruajtjes së mjedisit.

Kur flasim për zhvillim të qëndrueshëm urban, jemi duke e ngritur nivelin e hartimit të politikave urbane si dhe jemi duke i rritur kapacitetet për ndihmë direkte ndaj komunave, për planifikim të shëndoshë dhe më pastaj zhvillim të qëndrueshëm urban. Jemi duke vazhduar përkrahjen direkte për Investime Kapitale, në bashkëpunim me MAPL dhe UN-Habitat, ndërsa qëllimi i kësaj përkrahje është implementimi i projekteve që lidhen direkt me objektivat e zhvillimit të qëndrueshëm.

Rritja e Mençur para së gjithash ka të bëjë me koordinim dhe bashkërendim të hapave si dhe menaxhim të mençur të resurseve për zhvillim të qëndrueshëm. Ndërsa dixhitalizimi është vetëm njëra nga komponentet e rëndësishmë të këtij koncepti. Megjithatë, kur jemi tek pjesa e dixhitalizimit, ne tashmë kemi dixhitalizuar një pjesë të shërbimeve tona (Permit Tracking etc.), ndërsa jemi në proces të dixhitalizimit edhe të shërbimeve tjera (Procesi i Aplikimit për marrjen e Pëlqimit për PZHK, HZK, VSM etj.), funksionalizimi i plotë i data bazës hapësinor etj.. Ndërsa me kapacitet e reja të ndërtuara jemi duke filluar ndihmën direkte edhe ndaj komunave për dixhitalizim më të madh të shërbimeve, krejt kjo në mënyrë që të reduktohet nevoja për lëvizje, të shtohet efiçenca në ofrimin e shërbimeve, si dhe të kursehet koha dhe xhepi i qytetarëve, të gjitha këto me impakt pozitiv në mirëqenien dhe shëndetin e qytetareve.

Agjenda e Gjelbërt dhe Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm, jo vetëm sepse përfshijnë një aspekt të rëndësishëm të procesit tonë të integrimit në BE, por veçanërisht sepse kemi nevojë të gradualisht të fillojme me adaptimin e praktikave te mira sic është ulja e përdorimin e qymyrit duke ruajtur pavarësinë tonë energjetike, ndryshimet klimatike, ruajtja e shendeti publik, krijimi i qyteteve dhe komunitetit të qëndrueshëm, mbrojtja e jetës në ujë dhe tokë e shumë të tjera.

Ulja e emetimeve të CO2 dhe furnizimi i përgjithshëm me energji që ndihmon në plotësimin e kërkesës sonë në rritje, veçanërisht pas krizës energjetike që patëm këtë dimër, si dhe investimi në burimet e ripërtëritshme janë prioritetet e Qeverisë së Kosovës, që dukshëm do të ndikojnë në shëndetin e qytetarëve tanë.

Për më shumë, këtë vit është bërë sigurimi i lokacionit për një prej projekteve më të mëdha të energjisë diellore në Evropë “Solar4Kosovo”, i cili po fillon të jetësohet në Kosovë.
Ky është projekti i parë diellor në shkallë të gjerë në sektorin publik të Kosovës, dhe i pari projekt që ka për qëllim diversifikimin e prodhimit të energjisë elektrike.

Nga ky bashkëpunim i ndërsjellë do të përfitojnë drejtpërdrejt qytetarët e vendit tonë, me ç’rast:

Do të ju sigurohet kyçje në rrjetin e ngrohjes qendrore për 12.000 familje apo rreth 60.000 banorë;
Do të reduktohet emitimi i dioksidit të karbonit për 40.000t në vit;
Do të shtohen kapacitetet me rreth 70MW në sistemin e ngrohjes në Prishtinë;
Do të reduktohet kërkesa për energji elektrike për qëllime të ngrohjes;
Do të ndërtohen kolektorë diellorë prej përafërsisht 69.000 m2.

Shkurtimisht, arrita të përmendi vetëm disa nga gjërat të cilat kanë impakt në shëndetin e njeriut dhe që Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës është duke punuar. / KultPlus.com

Promovohet libri ‘Containporary’, përmbledhje e shkrimeve të ekipit përfaqësues të Kosovës në Bienalen e Venedikut

Sot është bërë promovimi i librit “Pavilion of the Republic of Kosovo ‘Containporary’”, kuruar nga Maksut Vezgishi. Libri është përmbledhje e shkrimeve rreth instalacionit të ekipit të autorëve bashkëpunëtorë nga përfaqësimi i Kosovës në Ekspozitën e 17-të Ndërkombëtare të Arkitekturës në Bienalen e Venedikut, shkruan KultPlus.

Ekipi përfaqësues i Kosovës në ngjarjen më të rëndësishme të arkitekturën në botë përbëhet nga Merita Gorani Bajri, Anna Shkreli, Argjirë Krasniqi, Feray Dervis & Recep Kerkezi, Vildane Maliqi, Dea Luma, Era Ramoja, Sara Sylejmani, Vigan Nimani, Jeton Jagxhiu, Sadie Suhodolli—TADI, EC ma ndryshe, Artan Hajrullahu, Termokiss, Venera Mustafa, Fondacioni 17, Eli Krasniqi, Bashkim Dyla, Lulzim Zeqiri, Gresa Latifi, Driton Selmani, Lulzim Hoti, Elvis Bytyqi, Gjulian Bytyqi, Maksut Vezgishi.

Në promovimin e këtij libri foli edhe njëra ndër pjesëmarrëset në këtë aktivitet, Sara Sylejmani e cila thotë se ndër qëllimet kryesore të kuratorit Maksut Vezgishi ka qenë krijimi i hapësirave ku ne pjesëmarrësit duhet të shprehnim mendimet dhe qëndrimet e tyre individuale.

“Kjo ka qenë një analogji për temën ‘Si mund të jetojmë së bashku?’ sepse kjo është një mënyrë e bashkëjetesës, njëherë respekti për veten, e pastaj për çdo gjë që na rrethon. “, thotë Sylejmani.

“‘Containporary’ është një togfjalësh të nocioneve contemporary dhe kontejner. Me Contemporary autori jep një referencë komplekse karshi artit bashkëkohor, kurse kontejneri është një objekt i përditshëm, standard, e i cili nuk përfaqëson arkitekturën as kulturën dhe as traditën e ndonjë vendi, mirëpo, tregon, na reflekton neve karshi vetvetes dhe hapësirës ku ne e quajmë qytet”, vazhdoi ajo. 

Për fund foli vetë kuratori Vezgishi i cili fillimisht foli për ekipin e më pas edhe për instalacionin.

E nisëm formimin e një ekipi nga një anë neutrale dhe kryesisht i kam zgjedhë njerëzit ku as 60% të tyre nuk i kam njohur më herët dhe me shumicën e tyre jam takuar për herë të parë me ta në Venedik.

Mendoj që ana e përmbajtjes dhe ana vizuale e këtij instalacioni kanë lënë shenjë atje dhe aq më tepër që duhet të kemi parasysh që ne si ekip nuk kemi pas qasje fizike as në hapësirë deri në momentin kur është vendosur instalacioni, kam qenë dy ditë përpara, do të thotë kemi qenë aty para aktit të kryer.

Bienalja e Arkitekturës në Venecia është ngjarja më e madhe dhe rëndësishme e arkitekturës në botë, ekspozita e saj e 17-të e titulluar “How Will We Live Together” është e kuruar nga arkitekti Amerikano-Libanez dhe Dekani i shkollës së arkitekturës dhe urbanizmit pran Massachusetts Institute of Technology zt.Hashim Sarkis. / KultPlus.com

Shkëlqimi i Era Istrefit përkrah Will Smith e Nicky Jam në Kampionatin Botëror në Rusi (VIDEO)

Të gjithë ishim krenar kur Era Istrefi u bë zëri i himnit të Kampionatit Botëror në vitin 2018, ku performoi në finale të këtij kampionati, në Rusi, shkruan KultPlus.

“Live it up” në bashkëpunim me Will Smith dhe Nicky Jam ishte një prej këngëve më të dëgjuara gjatë asaj vere.

Performanca e Erës në finalen e Kampionatit Botëror ishte pëlqyer jashtëzakonisht shumë nga publiku dhe padyshim që ishte Era ajo që e shijoi më së shumti këtë eksperiencë të jashtëzakonshme.
Pas përfundimit të Kampionatit Botëror, aktori amerikan Will Smith ka falënderuar këngëtarin Nick Jam për ftesën që ia bëri që të realizonin himnin e Botërorit, “Live It Up”, ndërsa në një postim në Instagram, Smith pati falënderuar edhe këngëtaren nga Kosova, Era Istrefin, duke e vlerësuar atë si një vajzë të bukur dhe me shpirt delikat.

“Era Istrefi, ti je e bukur dhe shpirt delikat. Të çmoj. Vazhdo të buzëqeshësh”, kishte shkruar Will Smith për yllin nga Kosova.

Pas këtij suksesi, Era solli këngën “Prisoner”, “Oh God” në bashkëpunim me Konshens dhe “Anything more” me Steve Aoki.

Ndërsa pas një pauze në muzikë, Era Istrefi është rikthyer me një këngë në gjuhën shqipe.

Vetëm disa më herët ajo solli këngën “Bebe” e njëkohësisht, përmes kësaj këngë paralajmëroi se ky mund të konsiderohet një rikthim në skenën e muzikës kosovare ku projekte të reja janë gati të vijnë shumë shpejt.

Ky rikthim i Erës u mirëprit mjaft mirë nga publiku të cilët përkundër pauzës së saj në muzikë, kishin ruajtur më fanatizëm simpatinë për të. / KultPlus.com

Publikohet online web faqja e Pavijonit të Republikës së Kosovës

Organizuar nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Kosova në edicionin e 59-të Bienale do të prezantohet nga artisti Jakup Ferri, me kuratoren  Inke Arns ndërsa komisionere e pavijonit te RKS-së është Alisa Gojani-Berisha, përcjell KultPlus.

Ekspozita Ndërkombëtare e Artit do të mbahet nga data prill 23 deri më 27 nëntor të këtij viti në Venedik.

Klikoni KËTU për më shumë informata./ KultPlus.com

At Zef Pllumi: E keqja neve na vjen prej vetvedit, prej njani-tjetrit (VIDEO)

At Zef Pllumi është nga nga figurat me të ndritura shqiptare, i cili njohu çdo të mirë dhe të keqe të kombit tonë, madje kjo shihet qartë në një intervistë të rrallë televizive të cilën e kishte dhënë në një moshë të shtyrë, por me mendje të kthjellët, shkruan KultPlus.

Nga një eksert i intervistës, gazetarja e pyet se prej nga ju vjen e keqja shqiptarëve, At Zefi përgjigjet me një bindje të plotë dhe me një zhgënjim të thellë në ftytyrën e tij.

 “E keqja neve na vjen prej vetvedit, prej njani tjetrit, prej shqiptarëve. Na s`kemi dashuni njani me tjetrin, kemi inate, e mllef e kurgja tjetër…Kjo asht e keqja e madhe që na vjen…që na ka ardhë historikisht”, shprehet At Zef Pllumi.

Një burrë i urtë dhe një mendimtar, frati françeskan ka qenë publicist e shkrimtar dhe gjithmonë në kërkim të të vërtetës. Ai ndërroi jetë në vitin 2007 në Romë të Italisë.

“Kjo është e keqja e madhe që na vje e që na ka ardhë historikisht” tregon At Zef Pllumi në vazhdimësi të kësaj interviste. /KultPlus.com

Kitaristi Lorik Pylla solli magjinë e veprave moderne në natën e dytë të festivalit ReMusica

Era Berisha

Lorik Pylla, kitaristi i talentuar mbrëmë në festivalin ReMusica solli para publikut një program jo dhe aq të zakonshëm, me ç’rast ishin veprat e përzgjedhura për këtë mbrëmje ato të cilat rrallë herë dëgjohen në shoqërinë tonë. Performimi unik dhe diversiteti i teknikave, ishin dy shtyllat kryesore që përkuan me këtë natë e cila frymoi tërësisht në stilin modern, për të shpalosur kështu melodi e tinguj që rrëshqisnin mrekullisht në skenë dhe lehtazi depërtonin përballë të pranishmëve, shkruan KultPlus.

Pikërisht si në natën e parë, nata e dytë e priti kitaristin Lorik Pylla në Sallën e Kuqe, vend ky i cili po qëndronte gjithmonë i ndezur edhe pa asnjë trup mbi të. Me reflektorë në ngjyrë të kuqe, drita të ngrohta që vështronin nga lart skenën si dhe ndriçimi i posaçëm mbi kitaristin në një formë rrethore, rriste emocionet e publikut dhe parashikonte kahjen e kësaj mbrëmjeje të veçantë.

Fotografia: Rrahman Osmani

Njashtu si perdet në ngjyrë të zezë që ishin të lëshuara prapa karriges që qëndronte e vetmuar në skenë, i veshur në të zeza kokë e këmbë, doli kitaristi Pylla me një besueshmëri në vetvete dhe hapa preciz drejt skenës. Me një ndreqje të shpejtë të duarve të tij dhe kitarës, ai hyri direkt në veprën e parë të titulluar “Chiton” nga kompozitori Uros Rojko, vepër kjo që qysh në sekondat e parë vodhi shikimin dhe përqendrimin e të pranishmëve.

E vendosur përballë tij si një trup i dytë, ishte kitara ajo e cila vazhdimisht godiste fuqishëm atmosferën me nota dhe timbër të mrekullueshëm. Në anën tjetër, ishte vetë Pylla ai i cili ishte futur në hipnozën e kitarës, për t’iu bindur plotësisht asaj e për t’i qëndruar besnik deri në momentin e fundit. Ndërsa, me plot elegancë, ishin gishtërinjtë e kitaristit ato të cilat hynin vazhdimisht në labirintin e notave dhe jo vetëm. Ato herë trokitnin e herë të tjera dhe zhdjergshin nga maja e instrumentit e vazhdonin deri në fund të saj.

Shprehjet e fytyrës, lëvizjet e kokës dhe të njërës këmbë, efikasiteti dhe teknika gjallëruese e kitaristit, dëshmoi se interpretimi në kitarë sado i lehtë të duket nga jashtë, në fakt kërkon durim dhe përqendrim të jashtëzakonshëm. Andaj, në mesin e tingujve të lehtë ku njeriu herë pas here duhej dhe të sforconte veshët për të dëgjuar atë mrekulli, shfaqej një cikël i butë prej melodive të cilat me bukurinë e tyre vërshonin mbi ajër dhe pushtonin skenën nga vepra në vepër.

Fotografia: Rrahman Osmani

Përgjatë pothuajse dy orëve, kitaristi Pylla interpretoi vepra si: “12 Impressionistic Sketches” të Allan Willcocks dhe Tilman Hoppstock, “Homenaje a Debussy” dhe “Danza del Molinero” nga kompozitori  Manuel De Falla, “Due Canzoni Lidie” nga kompozitori Nuccio D’angelo, “Sonata për kitarë op.47“ nga A.Ginastera, duke kapur kështu dukshëm vëmendjen e çdo njeriu të pranishëm për të dëgjuar nga afër botën melodike të kitaristit, aty ku dhe shihej më së miri talenti i tij i cili në çdo vepër dilte jashtë për të përshëndetur secilin njeri në publik.

Po ashtu, në këtë mbrëmje si artistë të ftuar ishin dhe violinisti Rron Bakalli dhe baritoni Shaban Behramaj, të cilët së bashku me kitaristin Pylla, sollën veprën “Danza Espanola no.5” nga kompozitori Enrique Granados si dhe veprën premierë që vjen si porosi e festivalit ReMusica, e titulluar “Experior” e kompozuar nga Ersan Januzi. Ndërlidhja kitarës, violinës dhe vokalit vjen si një formacion jo i zakonshëm por që la mbresa të shumta e të veçanta në këtë mbrëmje. Tre trupa në skenë që ishin në posedim të tre talenteve, interpretuan këto dy vepra në një mënyrë tejet brilante, me ç’rast telat e kitarës dhe violinës dridheshin nën duart e pronarëve, ndërsa vokali i baritonit Behramaj dëgjohej me një kujdes të veçantë nga ana e publikut.

Ndërsa, vepra e njohur “Njëzet e pesë gërsheta” nga kompozitori Rafet Rudi, ishte veçantia e kësaj mbrëmje, ku ndonëse dallohej si më e shkurtra nga të gjitha veprat tjera, ajo la një gjurmë të ëmbël në skenë dhe jo vetëm. Në anën tjetër, ishte delikatesa e butë e kitaristit Pylla, ajo që vallëzonte si një hije e mëndafshtë mbi tërë instrumentin e kitarës, për të sjell kështu një program modern i cili do të mbahet mend për shumë gjatë si një nga programet më unike të festivalit ReMusica, ngase secila vepër qysh nga fillimi e deri në fund, fillonte si zjarri i qiririt dhe përfundonte në mënyrë precize dhe të saktë, si ndezja e një çibriti.

Fotografia: Rrahman Osmani

Pas gjithë kësaj nate ishte publiku në një numër të shumtë, ai i cili duartrokitjet dhe brohoritjet nuk i kurseu, duke e rikthyer në skenë përsëri kitaristin i cili me një buzëqeshje falënderonte për prezencën e tyre.

Fotografia: Rrahman Osmani

Për të treguar më shumë rreth programit si dhe përshtypjeve të tij për këtë mbrëmje, për KultPlus foli kitaristi Lorik Pylla.

“Ishte një atmosferë mjaft e mirë dhe e ngrohtë duke nisur qysh nga ndriçimi dhe gjithçka çfarë kanë bërë me skenën në këtë festival në një mënyrë profesionale, duke më bërë dhe mua të ndihem mjaft mirë. Ajo se çka më la më së shumti përshtypje është mikpritja e publikut të një programi mjaft eksperimental që e kam zgjedh me performu sonte, ngase është një muzikë moderne, muzikë të cilën unë e adhuroj shumë dhe më erdh mirë që edhe publiku e priti në një mënyrë mjaft të mirë”, thotë Pylla.

Sipas tij, muzika klasike moderne është njëra ndër adhurimet e tij dhe si pasojë edhe kitara është një instrument i dedikuar për të ardhmen dhe ai po beson dhe shpreson se kompozitorët të shkruajnë sa më shumë për këtë instrument për arsye të mungesës së një repertori.

“Deri më tani asnjëherë nuk kam luajtur një vepër premierë dhe sonte më erdhi rasti. Ishte një ndjenjë mjaft e mirë që iu dha rasti kompozitorit Ersan Januzi që atij t’i luhet vepra në prezencë fizike. Shpresoj se i ka pëlqyer. Ndërkaq, unë po ndihem mjaft mirë që jam pjesë e këtij edicioni, pasi që ky edicion i dedikohet mbrojtjes të natyrës dhe njëra nga veprat e luajtura sonte, kishte pikërisht këtë tematikë. Isha me fat që isha pjesë e këtij edicioni të festivalit ReMusica, e sidomos pas dy viteve pa publik, në këtë herë me publik, unë isha pjesë dhe ishte një ndjenjë tejet e veçantë”, thotë Pylla.

Fotografia: Rrahman Osmani

Po ashtu, baritoni Shaban Behramaj për KultPlus tregoi se kjo është hera e parë që ai performon si një solist në festivalin ReMusica.

“Së pari unë jam edhe pjesë e festivalit ReMusica dhe pa diskutim jam shumë i lumtur që festivali sivjet po rikthehet në formën fizike para publikut, që është diçka shumë e bukur duke pasur parasysh që dy vitet e kaluara kemi qenë online dhe normalisht ndjenja nuk është e njëjtë. Unë sonte pata mundësinë dhe kënaqësinë që po ashtu sonte të performoj në këtë festival si mysafir në koncertin recital të Lorik Pyllës, një kitarist i mrekullueshëm i ri dhe i talentuar, i cili vepron dhe jeton në Gjermani. Për mua është një ndjenjë tepër e veçantë për të performuar në skenën e ReMusicas pasi që është hera e parë që performoj si solist”, thotë Behramaj.

Sipas tij, veçantia e programit është që tematika jo vetëm e kësaj nate por e komplet edicionit, është lidhja direkte me ndryshimet klimatike, me ç’rast dhe vepra premierë e kompozitorit Ersan Januzi po ashtu lidhet me këtë tematikë. Po ashtu, një tjetër veçanti është bashkimi i kitarës, violinës dhe vokalit, një formacion jo i zakonshëm por i cilësuar si mjaft i lezetshëm.

“Më së shumti sonte më la përshtypje fakti që publiku ishte në një numër shumë të madh dhe fakti që publiku ka qëndruar deri në fund të koncertit duke marrë parasysh muzikën jo shumë të popullarizuar tek ne. Kjo për mu është shumë mbresëlënëse. Ndërkaq, performimi i një vepre premierë sonte ishte një ndjenjë e veçantë për shkak se është pothuajse si një vulë e vazhdimësisë së kësaj vepre në gjeneratat e ardhshme”, përfundon Behramaj.

Kujtojmë se edicioni i 21-të i festivalit ReMusica, “The Sound of Change”, trajton temën e ndryshimeve klimatike dhe bën thirrje për ndërgjegjësim tek publiku për veprim klimatik. E gjithë kjo, është reflektuar në programin e sivjetmë, duke u kujdesur që përmbajtja e tij të orientohet në këtë temë, me fokus në katër elementet e natyrës – Toka, Uji, Ajri dhe Zjarri.

Festivali ReMusica do të zgjasë deri më 21 prill. Ndërsa, sonte duke filluar nga ora 20:00 në Sallën e Kuqe vjen koncerti i radhës me kuartetin harkor Selini Quartet  nga Austria si dhe artisët e ftuar si: Zana Abazi Ramadani dhe Edon Ramadani.

 Fotografia në ballinë: Rrahman Osmani / KultPlus.com

DPA hap Kënd Arkivor në Suharekë, i teti në Kosovë

Në Suharekë u hap Këndi Arkivor, i teti në Republikën e Kosovës, si rezultat i nismës së Drejtorisë së Përgjithshme të Arkivave për të siguruar qasje të barabartë në dokumente.

DPA në bashkëpunim me komunën e Suharekës u mundëson studiuesve të vendit, mënyra të njëjta hulumtimi në dokumentacionin arkivor.

Këndi i Arkivor, u prezantua nga përfaqësues të DPA-së në prani të drejtoreshës në Drejtorinë e Kulturës, Rinisë, Sportit dhe Mërgatës, Lorika Gashi, drejtorit në Drejtorinë e Arsimit, Remzi Bajselmani, nënkryetares së Komunës së Suharekës, Mihrije Suka si dhe profesorit të historisë/zëvendësdrejtorit në gjimnazin “Jeta e Re”, Xhemajli Shala.

Ky kënd është i akesueshëm në bibliotekën e qytetit “Hajdin Berisha”.

Aksesi në dokumentet e Arkivit të Shtetit tanimë është shumë i lehtë dhe i njëjtë si në Sallën e Studimit në Tiranë. Studiuesi do të duhet të regjistrohet nga shtëpia apo edhe nga zyra e tij, pa qenë e nevojshme të vijë në këtë Kënd Arkivor në adresën katalogu.arkiva.gov.al. Në vetëm 1 ditë pune, llogaria e tij aprovohet dhe përmes postës elektronike me të cilën ka aplikuar, pajiset me fjalëkalimin përmes të cilit mundet të aksesojë dokumentet apo dosjet që ka porositur. Ato do t’i shërbehen në ditën që është përzgjedhur nga vetë studiues/aplikuesi në sistem dhe do të qëndrojnë të qasshme për pesë ditë pune, ditë në të cilat ai mund t’i konsultojë materialet në Këndin Arkivor.

Këndet Arkivore janë hapur edhe në Prishtinë, Podujevë, Ferizaji, Istog, Vushtrri, Prizren dhe Rahovec. / KultPlus.com

Muzeun e qytetit të Mitrovicës tani mund ta shihni edhe virtualisht (VIDEO)

Udhëtimi virtual për të parë eksponatet dhe materialet e ekspozuara në të gjitha sektorët e Muzeut bëhet më i veçantë nën shoqërinë e tingujve të muzikës nga Muharrem Qena, përcjellë KultPlus.

“Digjitalizimi i Muzeut të Mitrovicës/ Mundësimi i shëtitjes virtuale” është projekt i realizuar nga OHVSH-TRUNGU dhe i financuar nga Ministria e Kulturës.

Projekti është realizuar në bashkëpunim të ngushtë me stafin e Muzeut dhe me kompaninë Lapsi 360⁰.

Muzeu i Mitrovicës është i vendosur në ndërtesën e ish-Armatës, aset i trashëgimisë kulturore nën mbrojtje. Për të parë pamjet klikoni KETU. / KultPlus.com

Muzeu Etnografik i Krujës në proces restaurimi, rihapet në tetor

Punimet restauruese në Muzeun Etnografik të Krujës vijojnë me ritmin e arritjes së objektivit për hapjen tetorin e ardhshëm.

Sipas projektit EU4Culture, qindra objekte janë duke u paketuar për t’u ruajtur në mënyrë të sigurtë, ndërsa punimet e konservimit të ndërtesës janë në vazhdim.

Muzeu është një nga disa objekte të trashëgimisë kulturore që po restaurohen në kuadër të projektit EU4Culture, financuar nga BE dhe zbatuar nga UNOPS në bashkëpunim të ngushtë me Ministrinë e Kulturës.

“Kostoja e ndërhyrjes do të jetë 510 000 euro dhe muzeu do të hapet sërish për publikun e turistët tetorin e ardhshëm”, bën të ditur EU4Culture.

Punimet do të përfshijnë dyshemenë, çatinë, tavanin, të gjitha dyert dhe dritaret. Pjesë e punimeve restauruese do të jetë edhe pastrimi e forcimi i mobilieve dhe pikturat murale të shekullit të XVIII.

Muzeu Etnografik i Krujës ndodhet brenda kalasë së Krujës. Ky muzeum është ngritur në shtëpinë e familjes së Toptanëve, e cila është një ndërtesë e tipit “çardak” e vitit 1764.

Banesa është monument kulture i kategorisë së I. Në mjediset e brendshme, si edhe objektet e paraqitura në mjediset e jashtme, jepet një pamje e plotë i zejeve të ushtruara në Krujë dhe në të gjithë Shqipërinë, si edhe i mënyrës së jetesës duke filluar që 300 vjet përpara.

Plot 90% e objekteve të këtij muzeu janë origjinale dhe 100% janë funksionale. Në të gjejmë objekte prej qeramike, druri, guri, hekuri, pambuku, mëndafshi, leshi, qëndisma të ndryshme të ekspozuara me finesë. Mosha e këtyre objekteve varion nga 60-70 deri në 500-vjeçare. Muzeu Kombëtar Etnografik i Krujës u përurua më 20 nëntor 1989./ atsh / KultPlus.com

Kur Vaçe Zela i këndonte gjyshes (VIDEO)

Ikona e këngës shqiptare Vaçe Zela, lindi më 7 prill 1939, me zërin e saj mahnitës e të papërsëritshëm për më shumë se 40 vjet krijoi mitin e saj të pavdekësisë, duke hyrë në zemrën e çdo shqiptari brenda e jashtë atdheut.

Këngët e saj ndër vite mbeten të preferuara edhe sot nga publiku. Ajo i dhuroi publikut dhe muzikës shqiptare, zërin e saj të artë.

KultPlus më poshtë ju sjellë këngën e “Gjyshes” nga Vaçe Zela.

Sot një këngë do këndoj,
Veç për ty , o gjyshja ime.
E di mirë dhe s’e harroj
të shkaktova shumë trazime

Këngën time ta kushtoj
e të falur të dërgoj
për shumë faje e gabime ,
net pa gjumë edhe mundime.

Ti u zbardhe, gjyshja ime.
E çdo vit një rrudhë shton
sa kokëçarje shqetësime
sjellja ime të shkakton.

Por ti je gjithnjë e mirë
edhe fajin shpejt ma fal
T’ jem e urtë unë kam dëshirë,
por se vrullin dot s’e ndal.

Kur fëmijë kam qenë një herë
e pranë zjarrit me ty rrija.
Më tregoje ti atëherë
shumë gjëra që unë s’i dija.

Unë dëgjoja gjithë çudi ,
plot kureshtje, kënaqësi.
Dhe sa shumë nga ti mësoja.
Me sa vrull të përqafoja.

Shkuan vitet e tani
s’jam e vogël si atëherë.
Por gjyshe unë përsëri
ta prish qejfin nganjëherë.

Por se prapë edhe sot
për çdo gjë ti më del zot.
E shikimi yt i dlirë
më jep forcë të jem e mirë./ KultPlus.com

83 vjetori i pushtimit italian të Shqipërisë

Shtatëdhjetë e tetë vjet më parë, në të premten e zezë të 7 Prillit 1939, Shqipëria u sulmua në mënyrën më të pabesë nga Italia Fashiste.

Trupat italiane komandoheshin nga gjenerali Alfredo Guzzoni, i cili kishte të gatshme një ushtri prej 40 mijë vetash dhe armatime të shumta. Mëngjesi i 7 Prillit të vitit 1939, shënoi aktin e sulmit ushtarak të Italisë kundër Shqipërisë. Luftime të përgjakshme u regjistruan në Durrës, por edhe në Shëngjin, Vlorë e Sarandë. Në Durrës trupat italiane u pritën me zjarr nga Mujo Ulqinaku, kapter i marinës dhe nga major Abaz Kupi. Pas disa orësh rezistence e luftimi, qyteti i Durrësit u pushtua.

Shqipëria, si gjithë vendet e tjera, do kalonte nga kalvari i Luftës Botërore, por kundërshtimi i pushtimit që në ditët e para do ta radhiste në Aleancën e Madhe Antifashiste, dhe kjo gjë mbetet një nga vlerat më të pamohueshme në historinë tonë moderne. / KultPlus.com

Notre-Dame ka probleme me rindërtimin


Tre vjet pas zjarrit të madh mungesa e kohës dhe mosmarrëveshjet e vështirësojnë rindërtimin e katedrales së Notre Dame, vëren mjeshtrja Barbara Schock-Werner, që ka qenë ngarkuar me rindërtimin e Katedrales së Këlnit.

“Kjo ngjarje është prezente edhe sot”, thotë Barbara Schock-Werner, ish-mjeshtrja e ndërtimit në Katedralen e Këlnit, se cila kujton “kur pa në televizor krejtësisht e shokuar djegien e Katedrales së Parisit”. Asaj, si historiane arti, i ka mbetur në mendje sidomos momenti kur u rrëzua maja e kullës së kalimit (kulla ku takohet aniata kryesore me transeptën e një kishe) dhe ra tek harqet e transeptës gotike të kishës: “Shoku ishte i madh për mua.” Ajo e pati menjëherë të qartë se duhet të ofronte ndihmën e saj në rindërtimin e kishës.

Katedralja e Parisit njihet në gjithë botën dhe ka rëndësi të madhe kulturore. Romancieri francez, Victor Hygo (1802–1885) e ka përjetësuar madhështinë e kishës në një roman historik. Më vonë „Këmbanaxhiu i Notre Damit”, në shqip i njohur si „Katedralja e Notre Damit”, është kthyer shumë herë në film. Kompozitori austriak Franz Schmidt (1874-1939) shkroi duke u bazuar në romanin e Hygoit, operën romantike “Notre Dame”. Napoleon Bonaparte (1769-1821) u kurorëzua në kishën gotike si monark i gjithë francezëve, siç pati bërë dikur më parë Mbreti angelz Heinrich VI (1421-1471). Efekti kulturor dhe identitar i kishës së ndërtuar nga 1163 deri 1345, është i madh sa më nuk bëhet. Silueta e saj ngrihet dhe sot mbi ishullin e Senës, Île de la Cité, në qendrën historike të Parisit.

Kur tre vjet më parë imazhet e katedrales në flakë u panë nga gjithë bota, ato shkaktuan hidhërim dhe një valë gatishmërie për ndihmë. Presidenti francez Emmanuel Macron, e shpalli restaurimin e katedrales projekt kombëtar. Dhe premtoi që rindërtimi të përfundojë brenda pesë vitesh. Vetëm donatorët francezë premtuan të japin 850 milionë euro për rindërtimin e Katedrales.

Para dhe ekspertizë nga Gjermania

Oferta për të kontribuar u bënë edhe nga Gjermania, ku u mblodhën 700 000 euro. Tri ditë pas zjarrit të katedrales në Paris, Barbara Schock-Werner u emërua nga ish-ministrja gjermane e Kulturës në atë kohë, Monika Grütters, koordinatore e ndihmave gjermane.

Kur mbrëmjen e incidentit alarmi ra për herë të dytë, atëherë zjarrfikësit e kuptuan çfarë e shkaktonte zjarrin. Në papafingon e çatisë dhe në kullën e kalimit ishin duke u kryer punime, dhe një pjesë e Notre Damit ishte e rrethuar me skela ndërtimi. Ende pa përfunduar evakuimi i kishës, flakët përfshinë të gjithë skeletin e çatisë mbi transeptën qendrore. Drama nuk morri fund këtu: Në orën 19.56 – kur qindra zjarrfikës ishin duke luftuar me zjarrin, rrëzohet kulla e kalimit, maja më e lartë e Notre Damit. Kamerat e televizioneve gumëzhinin. Notre Dame po digjet, e paimagjinueshme! Deti i zjarrtë ndriçoi qiellin e mbrëmjes mbi Paris. Njerëzit ndaluan në rrugë dhe vunë duart në kokë. A mund të shpëtojë „Zonja jonë e Parisit?” E gjithë bota e pa zjarrin – live – duke u dridhur bashkë me francezët. Mëngjesin e ditës tjetër, në orën 9:50, gati 12 orë pas shpërthimit të zjarrit, zjarrfikësit lajmëruan se zjarri u shua plotësisht.

“Mrekullia e Notre-Dame”

Çfarë e kishte shkaktuar zjarrin katastrofal? Ndonjë kontakt fallco? Apo cigarja e ndonjë punëtori të ndërtimit? Edhe sot hetuesit nuk e kanë gjetur shkakun e fatkeqësisë.

Direkt pas zjarrit, Barbara Schock-Werner bëri një bilanc të dëmeve. Sot ajo e di se përmasat e katastrofës janë shumë më të mëdha se sa u kujtua fillimisht. “Për fat të mirë nuk janë rrëzuar të gjitha harqet.” Vetëm tre prej tyre kanë rënë. Në altar shihet një e çarë. Në fillim ajo kujtoi se me siguri që Madona gotike ishte shkatërruar. “Megjithëse kulla e kalimit ka rënë pranë saj, asaj nuk i ka ndodhur gjë,” thotë ekspertja nga Këlni.

Por pasojat e zjarrit janë të konsiderueshme. Dhe një problem që nuk u pa në fillim: “Prej ujit që është përdorur për shuarjen e zjarrit, ndërtesa është gjithë lagështirë, edhe sot.” Deri sa të thahet e gjitha mund të duhen nja dhjetë vjet. Ogur jo i mirë për rindërtimin, sepse koha nuk pret në kantierin e ndërtimit. “Ajo që lyhet, gërryhet ose zbardhet me gëlqere nuk do të mbajë gjatë,” thotë Barbara Schock-Werner, “sepse do të shkëputet nga lagështia në mure.”

Restaurimi i Notre-Dame tregoi shpejt se është një projekt gjigand, si nga pikëpamja financiare, ashtu edhe nga pikëpamja organizative dhe ajo politike. “Në fillim kolegët e Parisit duhet të ngrinin një ekip. Të gjitha bisedat e para u zhvilluan në një lokal që ndodhet aty afër.” Pastaj e rëndësishme ishte që të ruhej pjesa që ka mbetur e pa prekur nga zjarri: Të gjitha dritaret duhet të nxirreshin përjashta, vendet e dritareve duhet të përforcoheshin, presioni që ushtrojnë krahët mbajtëse mbi mure duhet të ulej. Ngarkesat e para duhet të vendosnin ekuilibrin. Lëndët e shkrira nga zjarri që i ishin ngjitur skeletit duhet të hiqeshin me kujdes. “Këto u bënë vitin e parë, sepse ekzistonte rreziku që të rrëzoheshin edhe harqet e tjera.”

Edhe marrëdhëniet gjermano- franceze nuk kaluan në vaj. “Gjermania do të restaurojë dritaret e Notre Damit,” njoftoi zyra e ndërtimit të Katedrales së Këlnit, në përvjetorin e parë të zjarrit. “Kjo shkaktoi indinjatë tek kolegët francezë, që kujtuan se po u merrej puna nga duart,” tregon Schock-Werner. Po ajo i qetësoi duke u shpjeguar se: “Jo, ne nuk mund dhe nuk do e bëjmë një gjë të tillë, ne do të merremi vetëm me një pjesë të punës.” Deri më sot katër, nga 300 xhamat e dritareve të bëra nga mjeshtri i qelqit Jacques Le Chevallier (1896-1987), nuk kanë mbërritur në Këln. Barbara Schock-Werner kërkon “më shumë kujdes diplomatik”.

Punimet në organon kryesore

Tani, tre vjet pas zjarrit të madh ka filluar restaurimi i organos kryesore. Ajo nuk u prek as nga zjarri, as nga punimet për shuarjen e zjarrit. Por ajo u mbyt nga pluhuri helmues. 19 krahët e saj janë duke u restauruar në një atelie. Një punishte tjetër është duke pastruar 8000 tubat e instrumentit nga lëndët helmuese. Hap pas hapi do të bëhet restaurimi i gjithë pjesëve të tjera të organos. Në verë do t’u vijë radha katër pjesëve të fryrjes së ajrit.

Premtimit të Emmanuel Macronit, që Katedralja të hapet për vizitorët gjatë Lojërave Olimpike në pranverë 2024, ekspertja nga Këlni i shton me zë të ulët pakënaqësinë e saj. “Ky afat ekziston. Këtë e ka vendosur presidenti”, thotë Barbara Schock-Werner, “kjo gjë e bën punën edhe më të vështirë se sa është.”
E pasigurt është nëse ndërtimi i skeletit të çatisë do të përfundojë deri atëherë. Deri në pranverë 2023 pritet të vendosen sërish të gjitha dritaret. Pastaj duhet prishur skela dhe nxjerrë jashtë, duhet instaluar organoja e restauruar dhe duhet bërë akordimi i saj.

Pra do kohë deri sa Notre-Dame të shkëlqejë sërish. “Por e hapur për vizitorët katedralja do të jetë që më 2024”. A do quhet ato ditë presidenti i shtetit ende Emmanuel Macron, këtë e tregojnë zgjedhjet që zhvillohen në mes të muajit prill./DW / KultPlus.com

Fotografi me 60 mijë pamje të pazhvilluara të historisë së rokut

Nga: Jim Farber / The Guardian

Në shtëpinë modeste të Charles Danielsit – në Somervill të Masaçusetsit, në periferi të Bostonit – nëpër kutitë e filmave të shënjuar me simbole të fshehta dhe me udhëzime që mezi lexohen, rrinë dhjetëra mijëra fotografi të pazhvilluara.

Shumica rrinë ashtu për më shumë se pesë dekada. E, teksa Danielsi nuk është i sigurt për gjithçka që fshihet në depon e tij, e di me siguri se pjesa më e madhe e fotografive janë kronika të ndonjë momenti kyç të kulturës së popit – nga koha kur emrat e rokut, si Who, Faces dhe Jimi Hendrix lanë gjurmët e tyre të para në Amerikë.

Si i ri në vitet 1960, Danielsi bënte fotografi në mënyrë obsesive, duke shkrepur gjithçka që i binte në sy e kudo që endej. Në vitin 1967 e kishte një përparësi për këtë obsesion, falë kohës që kaloi duke ndenjur dhe duke punuar në organizimet e sallës Boston Tea Party – vend ky me rëndësi në revolucionin rokut psikodelik.

Pavarësisht afërsisë me historinë, Danielsi nuk e ka marrë kurrë seriozisht pasionin e tij. “Shumicën e asaj që kam fotografuar, thjesht i kam harruar”, thotë ai gjatë një interviste në Zoom, nga shtëpia e tij. “Shumë gjëra atë kohë i merrnim si të mirëqena”.

Charles Daniels dhe Ronnie Wood

Në fakt, në kohën e izolimit të shkaktuar nga koronaviruesi, shoqëruesja e Danielsit, Susan Berstler, më në fund e nxiti për ta nisur detyrën e frikshme – për ta zhvilluar punën e tij. Numri relativisht i vogël i shkrepjeve që janë zhvilluar deri më sot, e shfaqin perspektivën e rrallë të Danielsit për yjet e asaj kohe. “U shoqëruam të gjithë së bashku”, thotë ai. “Kështu që, si askush tjetër e kisha këtë intimitet me grupet”.

Në to shfaqet karakterin jo i sofistikuar i fotografive. Ndryshe nga veprat me ndriçim të kujdesshëm e kompozicion të menduar mirë – si nga Annie Leibovitz, Henry Diltz ose Jim Marshall – fotot e Danielsit janë më shumë si fotot që i merrni nga një mik. Prandaj, ato kapin diçka më të rastësishme, më të afërt e më reale. “Ajo që është unike në lidhje me fotot e Charliet është se ju tregojnë se si ishte në të vërtetë jeta e një grupi në turne – në atë kohë”, ka thënë Steve Nelson, i cili e menaxhoi Boston Tea Party-in në kulmin e famës. “Për shkak se ishte pjesë e ekipit, fotografitë e tij i paraqesin grupet në dritë të re”.

Tea Party ishte vendi i përsosur për këtë punë. Sipas Peter Wolfit – vokalist i grupit të Bostonit, J Geils, – “grupet britanike vinin në Boston Tea Party për ta mbledhur veten përpara se të zbrisnin në Hartford, më pas në Nju-Hevën e në Nju-Jork, ku mediat i prisnin. Ishte terren testimi”.

“Është turp që Tea Party nuk përmendet kurrë në të njëjtën mënyrë si Fillmores në San Francisko e në Nju-Jork, sepse ishte po aq i rëndësishëm”, ka thënë Ryan H Walsh, libri i të cilit “Astral Weeks: The Secret History of 1968” përqendrohet në skenën muzikore të asaj kohe në Boston. “Ishte vend i rëndësishëm”.

Se si Daniels u bë një pjesë e rëndësishme e skenës, kjo ka të bëjë me qëndrimet e asaj kohe. Klubi kurrë nuk e punësoi zyrtarisht, si organizator. Evoluoi natyrshëm në atë rol. “Isha dikush që ishte atje, për çdo fundjavë në skenë”, tha Daniels. “E njihja muzikën. Kështu që, kur ata panë se kishin nevojë për prezantim të vogël për grupet, ishte e lehtë për mua të jem spiker”.

E bëri këtë në vitin 1968 për grupin e Wolfit – para se të shkonte me J Geils – Hallucinacions. “E takova Charlien tek rrinte në Sheshin Harvard, që ishte si një mekë kulturore”, tha Wolf. “Shiheshim me njëri-tjetrin në raste të ndryshme dhe u bëmë miq të ngushtë”.

Keith Richards

Aq miq sa që Wolfi nisi ta angazhonte Danielsin si ndihmës në një emision radiofonik që ai e drejtonte në stacionin kryesor të skenës rok të Bostonit – WBCN. Wolfi e la Danielsin të udhëhiqte në netët kur ai nuk mund të kthehej me kohë nga ndonjë koncert, ndërsa ia vuri pseudonimin “Master Blaster”. Megjithatë, stili i Danielsit si prezantues dhe DJ nuk përshtatej me tonin që pseudonimi nënkuptonte. “Stili i Charliet ishte shumë i butë dhe i lehtë”, tha Wolf. “Ishte mikpritës me njerëzit dhe kjo është arsyeja pse mendoj se ia doli të zhvillojë marrëdhënie miqësore me grupet që i fotografonte”.

Për Berstlerin, zhytja e Danielsit në muzikën e zezë po ashtu ka luajtur rol. “Një nga arsyet pse Charlesi kishte lidhje të menjëhershme me shumë rokerë britanikë, ishte dashuria e tyre për muzikën e zezë”, thotë Berstler. “Për ata djem, kjo muzikë ishte diçka e re. Për Charlesin ishte diçka rreth së cilës u rrit”.

Ajo mendon se fakti që ai nuk po kërkonte t’i publikonte fotot, kjo e rriti raportin e tij me muzikantët. Siç thotë Daniels: “Ishte diçka që e bëja vetëm për veten time”.

Nuk është çudi pse Berstler i konsideron këto fotografi si “ditari vizual i Charlesit”. “Një film që pamë më bëri të qesh”, thotë ajo. “Ishin disa foto të ndonjë të dashure të tij në atë kohë, disa foto të njerëzve në metro dhe të disa njerëzve që ecnin në rrugën Njubëri, e kah fundi i filmit ishin fotot e prapaskenës me Pete Townshendin dhe Keith Moonin. Pra, ishte paksa si, ‘Charles, qëlloja ‘Kush’ (grupi The Who – v.j.). Kjo ishte dita e Charlesit”.

Aparatet, objektivat dhe filmat e Charles Danielsit

Qasja e tij ishte e rastit, thotë Wolf, sa që “disa njerëz nisën të bëjnë shaka se nuk kishte film në aparatin e tij. Bënte aq shumë shkrepje sa askush nuk i shihte”.

Lidhja e Danielsit me fotografinë ishte e sinqertë. Ndonëse lindi në Alabaman e shquar për segregacion, Danielsi u rrit në lagjen Roksbëri të Bostonit, ku nisi të fotografonte në moshën 12-13 vjeçare, pasi e gjeti një aparat në dollapin e prindërve. “Menjëherë fotografova atë që ndodhte në lagje”, thotë ai.

E konsideronte veten si fotograf rruge, njësoj si Bill Cunningham, i cili më vonë u bë i njohur për shkrepjet e modës që shihte në rrugët e Manhatanit. Nga fundi i viteve 1960, kur kundërkultura definonte brezat, Danielsi e gjeti si zanatin ashtu edhe mjedisin e vet. “Gjërat ndryshonin shpejt”, tha ai. “Kur muzika nisi të ndryshojë, gjithçka ndryshoi”.

U interesua aq shumë për muzikantët e rinj ekzotikë anglezë që vinin në qytet, saqë nisi të vishej si ata. “U bëra interesant vizualisht, sa edhe ata”, tha ai.

E krijoi një lidhje të veçantë me Ron Woodin dhe Rod Stewartin, të cilët i takoi për herë të parë kur ishin në Grupin e Jeff Beckut. “Jeffi e mbante pjesën më të madhe të parave dhe nuk ia jepte sa duhet Rodit e as Woodyit, kështu që ata u larguan dhe e formuan grupin Faces”, tha Daniels.

Për ta përforcuar imazhin, Faces e kërkuan një banakier t’u shërbente gjatë koncerteve pije në skenë, ndërsa i kërkuan Danielsit të kërcente e t’u binte dajreve me ta. “U bëra personazh në skenë”, tha ai.

“Madje, më ftuan të udhëtoja me ta me Learjet (aeroplan për udhëtime luksoze – v.j.), në koncertet e qyteteve tjera. “Pjesa tjetër e ekipit shkonte me aeroplan ndryshe”, shton Berstler. “Por, Charlie ishte gjithmonë në Learjet”.

Peter Wolf me një shoqe (majtas) dhe Rod Stewart (djathtas)

Gjatë një turneu, ajo tha: “Charles u ndëshkua [nga menaxheri i turneut] meqë shpenzonte më shumë para në rrugëtime sesa Rod Stewarti”.

“Për të qenë i sinqertë”, buzëqesh Daniels, “kjo kurrë nuk më zmbrapsi”.

Është e qartë se Woodi nuk e kishte problem sepse, kur u bashkua me Rolling Stones më 1975, e ftoi Danielsin thjesht për t’i bërë shoqëri dhe ia mbuloi të gjitha shpenzimet. “Përcjellësit duhej të flinin katër deri në pesë veta në një dhomë”, tha ai. “Por, unë gjithmonë e kam pasur dhomën time”.

Një person që nuk ishte i emocionuar për praninë e Danielsin në turneut e Stones-ave ishte Annie Leibovitz, fotografja zyrtare e turneut. “Ajo bënte gjithçka për të thënë se nuk po bëj fotografi të mira”, tha ai. “Rrinte para meje. Por, unë gjithmonë kapja diçka”.

Sado që i donte Stones-at, idhulli i tij ishte Hendrixi, kështu që ishte si ëndërr kur iu kërkua ta prezantonte dhe ta dokumentonte shfaqjen e tij në Boston Garden. “Donin të dinin sa të më paguanin”, kujtoi Daniels. “Thashë se do ta bëja falas. Por, paguanin më shumë se kushdo tjetër atë kohë: 200 dollarë. Do të doja ta gjeja filmin nga ajo shfaqje”.

Ron Wood, Billy Preston dhe Mick Jagger

Në vitet pas kulmit të rokut klasik, Danielsi ishte punonjës në shfaqjet lokale. U punësua gjithashtu nga një klub bluzi dhe xhazi në Kembrixh, i quajtur “Night Stage”, në mënyrë që artistët – kryesisht me ngjyrë që luanin atje, përfshirë Etta Jamesin dhe Howlin’ Wolfin – të ndiheshin rehat në atë ishte mjedis jashtëzakonisht i bardhë. Më vonë, Danielsi bëri jetë modeste duke xhiruar video kërcimi dhe fitnesi. Disa nga fotot e tij të vjetra u botuan më vonë në një libër luksoz për grupin Faces, ndërsa në 20 vitet e fundit ka ekspozuar dy herë në galeritë lokale.

Gjatë dy viteve të fundit, Berstler e ka nisur procesin e zhvillimit të një laboratori lokal, të cilin çifti e pagoi me paratë e marra nga grantet e artit. Megjithatë, duke e pasur parasysh rëndësinë e projektit, një shoqe e krijoi një fushatë në GoFundMe për t’i mbledhur 40 mijë dollarë. I mblodhi më shumë se 56 mijë dollarë, duke mundësuar angazhimin e kompanisë së specializuar për këto punë – Film Rescue International. Edhe për ta kjo detyrë është dërrmuese. Me mbi 3200 filma – secili me 12 ose 36 shkrepje, përkatësisht në 120 ose 35 milimetra – sasia shkon në mbi 60 mijë foto.

Projekti po e kënaq shpirtin e Daniels, në një kohë sfiduese. Në moshën 79-vjeçare po i nënshtrohet kimioterapisë për shkak të një çrregullimi të gjakut. Shpresa e tij më e madhe është që projekti i restaurimit të dalë në një libër, diçka që nuk do të ndodhte në vitet ’60 kur ai veç po e jetonte dhe po e shkrepte momentin. “Tash këtë punë e marr më seriozisht”, tha ai. “Është e pabesueshme të mendosh se të gjitha këto gjëra rrinin aty gjatë gjithë kësaj kohe, duke pritur që të kthehen në jetë”. /Telegrafi/ KultPlus.com

Daniels dhe Peter Wolf

98 vjet nga lindja e shkrimtarit At Zef Pllumi

Përkujtojmë sot intelektualin, fratin françeskan, teologun, shkrimtarin, filozofin At Zef Pllumi.

At Zef Pllumi lindi më 7 prill 1924 në Malin e Rencit në Shëngjin të Lezhë . Studioi në disa fusha si në teologji, letërsi, filozofi dhe përvetësoi mjaft mirë gjuhët e huaja: italisht, frëngjisht, gjermanisht, latinisht dhe greqishte e vjetër.

Më 14.12.1946 u arrestua dhe dënohet me tre vjet burg,në moshën 22 vjeç. Nga viti 1949-1951 merret me numizmatikë në Muzeun e Shkodrës.Më vonë do të shërbej si meshtar i Dukagjinit për rreth 12 vjet. Në vitin 1967 arrestohet dhe për 23 vjet vuan dënimin në burgje dhe kampe të ndryshme si në Spaç, Reps, Ballsh, Skrofotinë të Vlorës, Zejmen-Shën Koll, Shën Vasil dhe Tiranë.

Në vitin 1990 u kthye në Tiranë si klerik ku përveç aktivitetit, përpiqet të kontribuojë në lëmin e kulturës dhe edukimit shqiptar aq të dëmtuar gjatë pesëdhjetë vjetëve.

Nga viti 1993 deri 1997 rinxjerr revistën “Hylli i Dritës”.

Ai shkruan dhe boton triologjinë “Rrno vetëm për me tregue”, vëllimet “Françeskanët e mëdhenj”,“Erazmo Balneo”, “Saga e Fëmijnisë”,“Frati i pashallarëve Bushatlli”.

Një ndër nismat e tij me vlerë të pamasë ishte dhe ribotimi i kolanës së plotë të veprave të etërve françeskanë, të zhdukura barbarisht nga qarkullimi përgjatë viteve të komunizmit, si edhe përpjekja për gjetjen e eshtrave të At Gjergj Fishtës.

Në vitin 2006, u dekorua me çmimin “Nderi i Kombit” nga Presidenti i Republikës.

Po në atë vit mori çmimin letrar “Penda e Artë” për trilogjinë e tij me kujtime “Rrno vetëm për me tregue” të akorduar nga Ministria e Kulturës e Shqipërisë.

Vdiq më 25 shtator të vitit 2007 në, Romë, Itali dhe u varros më 30 shtator 2007 në Shkodër.

Shënim: Data e lindjes i mbeti 7 prill ngaqë pat një rivendosje prej gjykatës civile mbasi doli për herë të parë nga burgu dhe nuk morën parasysh as datën e lindjes që pasqyrohej në regjistra shkollor, e as atë të shënuar në burg (që ishte tjetër). Ka dokumente ku figuron datëlindja në muajin gusht. /KultPlus.com

Mesazhi në shishe udhëton nga Gjeorgjia në Francë për dy vjet

Një grua nga Tennesseeja ka lëshuar një mesazh në shishe në oqean gjatë një vizite në Gjeorgji, derisa ka thënë se ka marrë dy vjet kohë që ajo të gjendet në Francë.

Victoria Kay nga Knoxville ka thënë se ajo dhe i dashuri i saj ishin duke vizituar ishullin e St.Simon në janar të vitit 2020 kur ajo vendosi të fuste një letër në shishe ku shkruante “Urime Viti i Ri”.

Unë kisha shkruar një mesazh të shpejtë, e futa në shishe dhe e hodha”, ka thënë ajo, shkruan Upi.com.

Kay kishte shkruar edhe emailin e saj në letër, derisa thotë se mori një mesazh dy vjet më vonë nga një grua në Brittany në Francë, e cila e kishte gjetur letrën.

“Është e mrekullueshme se sa larg ka udhëtuar shishja”, ka shkruar gruaja që ka gjetur, Martine Bosc, në email.

Kay ka thënë se shpreson që shumë shpejt do të takohen personalisht me gruan që e ka gjetur shishen. / KultPlus.com

83 nga lindja e ikonës së skenës shqiptare, Vaçe Zela

Vaçe Zela ishte një këngëtare ikonë e skenës shqiptare. Ajo e filloi karrierën e saj në moshë të re dhe në vitin 1962 ishte e para që fitoi Festivalin e Këngës.

Ikona e këngës shqiptare Vaçe Zela, lindi më 7 prill 1939, me zërin e saj mahnitës e të papërsëritshëm për më shumë se 40 vjet krijoi mitin e saj të pavdekësisë, duke hyrë në zemrën e çdo shqiptari brenda e jashtë atdheut. Këngët e saj ndër vite mbeten të preferuara edhe sot nga publiku. Ajo i dhuroi publikut dhe muzikës shqiptare, zërin e saj të artë.

Me këngën “Fëmija i parë”, ajo dëshmoi se një idhull i muzikës po lindte atë mbrëmje të 26 dhjetorit të vitit 1962. Repertori i saj është shumë i pasur, numërohen me dhjetëra këngë popullore, të lehta, kantata, balada, etj.

Ajo dha një kontribut të rëndësishëm edhe në muzikën e filmit, ku ka interpretuar shumë këngë si pjesë e muzikës së filmave.

Fituese 12 herë e festivalit, Vaçe Zela fitoi famë gjatë epokës komuniste dhe iu dha titulli “Artist i Merituar” në vitin 1973 dhe “Artist i Popullit” në vitin 1977. Vaçe Zela është larguar përfundimisht prej skenës në vitin 1992.

Që nga viti 2002, Zela ka jetuar me burrin e saj në Bazel të Zvicrës, për të marrë kujdes më të mirë shëndetësor.

Ajo është e vetmja grua shqiptare e nderuar në të gjallë me Urdhrin “Nderi i Kombit” më 24 dhjetor 2002 nga presidenti Alfred Moisiu me arsyen: “Për vlerat e rralla si Artiste e Shquar, me popullaritet të jashtëzakonshëm, për interpretimin mjeshtëror të këngës së muzikës së lehtë dhe asaj popullore, për pasurinë e vyer që krijoi në shkollën shqiptare të interpretimit muzikor.”

Për nder të këngëtares, viti 2009 u shpall nga Ministria e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve si “Viti Vaçe Zela”. Së fundi, edhe një rrugë në Tiranë mban emrin e saj.

Vaçe Zela vdiq më 6 shkurt 2014, në Bazel, Zvicër. / KultPlus.com

‘Sikur të takoheshim me vetveten sy me sy, do të putheshim apo kishim për t’u pështy?’

Azem Shkrelí ishte një poet e kritik letrar shqiptar. Ai ka qenë kryetar i shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, drejtor i Teatrit Krahinor në Prishtinë dhe themelues e drejtor i Kosova Filmit.

Azem Shkrelí lindi më 1938 në Rugovë të Pejës. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, ndërsa në Prishtinë ai vazhdoi shkollën e mesme për të vazhduar fakultetin Filozofik, degën e gjuhës dhe të letërsisë shqipe. Për shumë vjet ai ka qenë kryetar i shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, drejtor i Teatrit Krahinor në Prishtinë dhe themelues e drejtor i Kosova Filmit.

Librat e tij me të njohur me poezi janë: Bulzat, Engjujt e rrugëve, E di një fjalë prej guri, Nga bibla e heshtjes, Pagëzimi i fjalës, Nata e papagajve , “Lirikë me shi, Zogj dhe gurë. Ndërsa në prozë ai shquhet sidomos me romanin e tij “Karvani i bardhë”.

Njëra prej thënieve të tija më të njohura ka të bëjë pikërisht me një takim imagjinativ midis teje dhe vetes tënde.

“Sikur të takoheshim me vetveten sy më sy, do të putheshim apo kishim për tu peshty?” /KultPlus.com

Më i keqi analfabet është analfabeti politik

Bertolt Brecht
Përktheu: Maksim Rakipaj

Më i keqi analfabet
është analfabeti politik.
Nuk dëgjon, nuk flet
në ngjarje politike pjesë nuk merr.
Ai nuk e di se çmimi i jetës
çmimi i fasuleve, i peshkut,
i miellit, i qirasë, i këpucëve
dhe barnave
nga vendime politike varen.
Analfabeti politik është aq kafshë,
sa shet edhe mend e fryhet si gjel
kur thotë “e urrej politikën”
Por është i trashë dhe nuk e di trapi,
se nga padija e tij politike
çfaqen kurvat, braktisja e të miturve,
grabitësit dhe më i keqi i të gjithë horrave,
që është politikani i pandershëm,
mashtrues dhe i korruptuar,
që lëpin këmbët e ndërmarrjeve kombëtare dhe atyre shumëkombëshe./KultPlus.com

Jepet premiera e shfaqjes ‘Kuartet’, shënjim për 50-vjetorin e karrierës së aktorit Afrim Kasapolli

Flonja Haxhaj

Mbrëmë në Teatrin Kombëtar të Kosovës u shfaq premiera e dramës ‘Kuartet’ e autorit gjerman ‘Heiner Müller’ e cila u soll për herë të parë në shqip nga regjisori, Alban Beqiraj, përcjell KultPlus.

Shfaqja e cila ka në qendër aktorët Afrim Kasapolli dhe Aurita Agushi përshkon konfigurimin dual të dy personazheve antagonistë që përmes një dramaturgjie të hapur dhe lojës së dyfishtë shpalosin historitë dhe kujtimet e tyre përgjatë relacionit kohor: Sallon borgjez para Revolucionit Francez dhe Bunker pas Luftës së III-të Botërore.

Drama tragjikomike, e cila mbajti publikun për një orë nën emocione të përziera trajton historinë e konfliktit të Merteuil dhe ish të dashurit të saj Valmont, të cilët reflektojnë mbi kohën e humbur, kujtesën, marrëdhëniet historike, trupin, pushtetin, seksualitetin, që tashmë janë ngurtësuar në mite pakohë.

Se çka trajton pikërisht kjo shfaqje, për KutlPlus foli vetë regjisori, Alban Beqiraj.

“Teksti trajton fatin e dy personazheve, bazuar paraprakisht tek romani „Les Liaisons dangereuses“ të autorit Laclos, i shkruar përgjatë revolucionit francez, ndërsa autori Muller e fragmenton, e shtrinë në dy periudhave kohore, në mes të revolucionit francez dhe Bunker pas Luftës së III-të Botërore” – thotë regjisori Beqiraj i cili më tutje shprehet se aktorët kanë më shumë kohë para një revolucioni dhe pas një lufte të tretë botërore që të reflektojnë për momentume historike.

“Drama që e shfaqin aktorët nuk është e lokalizuar në një rrethanë dramatike, por e përshkon historinë në çaste të caktuara dhe në momente të caktuara kur reflektojnë për të kaluarën, për të ardhmen, për tema të ndryshme, aty mbërrin të tematizohet edhe teatri, ku në këtë fragmentim preket edhe figura e aktorit, në këtë rast, në shenjë të 50-vjetorit të aktorit Afrim Kasapolli, e kam përdorur këtë relacion për të pasur mundësi që edhe ai të kalojë nëpër këto refleksione, nëpër të kaluarën e tij ku luan role të ndryshme, zhanre të ndryshme, stile të ndryshme të teatrit.”- deklaron ndër të tjerash Beqiraj.

Përveç aktorëve Arsim Kasapolli dhe Aurita Agushi, të cilëve regjisori ua besoi rolet kryesore, në skenë u paraqitën edhe dy aktorët e tjerë, Ermal Sadiku dhe Agon Bala. E për KultPlus regjisori Beqiraj komenton përzgjedhjen e këtyre aktorëve.

“Si fillim e kam ditë që do të punoj me Afrim për shkak që në kuadër të repertorit të sivjetmë, dy tekste ishin paraparë që të punohen me Enver Petrovcin dhe Afrim Kasapollin, ndërkohë gjetëm edhe Auritën dhe dy të tjerët. Teksti i ka vetëm dy personazhe, në këtë rast, janë dy njerëz që bëjnë historinë dhe dy të tjerë që luhen nga po të njëjtët aktorë, e që janë viktima të tyre që nuk shfaqen në skenë por luhen nga personazhet”- thotë Beqiraj.

Pas shfaqjes, aktorja Agushi thotë se e ka njohur këtë tekst edhe më herët dhe e ka parë në Bosnje 20 vite më parë, mirëpo, ajo shprehet se ka qenë sfiduese për të kur pranoi ta luajë vetë.

“Ka qenë një tekst sfidues për mua, posaçërisht Markeza, pastaj kur më ftoi Albani me e lujt nuk kam hezituar për asnjë moment sepse kam mendu që ky tekst, pikërisht ky tekst kaq i thellë dhe kaq i njohur e i luajtur në botë e inskenuar prej regjisorëve shumë të mëdhenj nëpër botë, më jep mundësi me i shty limitet e mia si aktore më tutje”- deklaroi ajo.

Agushi më tutje komenton edhe bashkëpunimin me aktorin, Afrim Kasapolli, i cili sivjet shënoi 50-vjetorin e karrierës.

“Ne njihemi shumë moti me Afrimin, kemi punuar edhe më parë bashkë edhe në projekte të tjera. Ka qenë kënaqësi dhe nder për mua që të jemi bashkë në një projekt me të, ku ai shënon edhe 50-vjetorin e karrierës së tij si aktor.” – u shpreh Agushi për KultPlus.

Përveç në Teatrin Kombëtar, shfaqja ‘Kuartet’ pritet të udhëtojë edhe nëpër skena të tjera të të teatrove shqiptare./ KultPlus.com

Sheremeti e quan lajm të mirë mos-përfshirjen e politikës në emërimin e tij si drejtor

I ftuar në emisionin “Java me Rronin” në KTV që udhëhiqet nga Rron Gjinovci, drejtori i ri i përgjithshëm i Teatrit Kombëtar të Kosovës, Kushtrim Sheremeti, ka biseduar edhe për emërimin e tij në këtë pozitë, përcjell KultPlus.

Sheremeti kishte postuar në të kaluarën disa statuse që kishin të bënin me kreun e qeverisë së Kosovës, Albin Kurtin, e me ç ‘rast alodohej se emërimi i tij si drejtor nuk do të jetë realisht i mundur.

Për këtë gjë, drejtori i TKK-së ka thënë se ndjehet i lumtur që përfshirja e politikës nuk ka qenë e përfshirë në këtë rast.

“Ndër herat e vetme që një udhëheqës është zgjedhur pa ndonjë direktivë të qeverisë ose një urdhër të ndonjë ministri. Kam vendos me apliku për këtë pozitë me dashnin më të madhe për teatrin, e as për arsye politike e as për karrierierë. Mos përfshirja e politikës në këtë vendim është lajm jo vetëm i mirë për teatrin, por edhe për politikën. Sot jam unë por nesër mund të vjen dikush tjetër, e do të vijnë njerëz të cilët në këshillin drejtues besojnë se e bënë punën më të mirë”, deklaroi Sheremeti.

42 vjeçari ka biseduar edhe për tema të tjera që kanë të bëjnë me bashkëpunimet vendore, ndërkombëtare dhe fuqizimin e teatrit të cilin ai tanimë e udhëheq. /KultPlus.com

Fuqizim i bashkëpunimit me Izraelin në fushën e kulturës dhe trashëgimisë kulturore

Sot ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku ka pritur në takim ambasadoren e Izraelit në Kosovë, Tamar Ziv.

Bashkë diskutuan për hapat konkret drejt nënshkrimit të marrëveshjeve të bashkëpunimit, në fushën e bashkëprodhimit të filmit dhe atë për bashkëpunim në fushën arkivave.

Kosova dhe Izraeli tashmë kanë të nënshkruar memorandum bashkëpunimi mes Bibliotekës Kombëtare të Kosovës dhe Bibliotekës Kombëtare të Izraelit.

Marrëveshje e cila është bërë vitin e kaluar dhe përfshin ndër të tjera shkëmbimin e koleksioneve mes dy bibliotekave, bashkëpunimin shkencor, shkëmbimin e praktikave rreth dixhitalizimit dhe veprimet kulturore mes tyre.

Ministri Çeku gjithashtu e njoftoi me hapat që janë ndërmarr për projektin e themelimit të qendrës hebraike në Prizren, investimet që po bëhen nga Ministria e Kulturës dhe i kërkoj bashkëpunim që të sigurohemi që po kurohen programe që përfaqësojnë më së miri kulturën dhe historinë e popullit hebre. /KultPlus.com

Rritja e bashkëpunimit vendor dhe ndërkombëtar të TKK-së është një nga synimet e Sheremetit

I ftuar në emisionin “Java me Rronin” që udhëhiqet nga Rron Gjinovci, drejtori i ri i përgjithshëm i Teatrit Kombëtar të Kosovës, Kushtrim Sheremeti, ka biseduar për punët që do t’i bëjë ai në TKK dhe mekanizmat e bashkëpunimit që do t’i krijojë me teatrot shqiptare dhe jo vetëm, shkruan KultPlus.

Sheremeti ka thënë se pret që nga bashkëpunimet ndërkombëtare, fillimisht të rikthejë TKK-në në European Theater Convection.

“Një prej punëve të para që do të mundohemi të bëjmë bashkë me gjithë të tjerët, me këshillin e të gjithë të tjerër, është që të rikthejmë anëtarësimin e TKK-së në European Theater Convection që është një mekanizëm i madh i teatrove të mëdha nëpër botë. Përveç ndarje të eksperiencave, do të kemi mundësi çasje nëpër fonde të ndryshme. Por edhe bashkëpunimi me Teatri Kombëtar në Tiranë dhe Teatri i Dramës Shqipe në Shkup. Do të mundohem që të fillojmë prej këtu. Shkëmbim të shfaqjeve dhe të krijojmë një mekanizëm të tillë. Edhe do të mundohemi që të përçojmë idenë tjetër që tri teatrot shqiptare të kenë një shfajqe co-produksion me dramaturgë shqiptarë, skenografë shqiptarë, dizajnerë të tjetër”, është shprehur Sheremeti.

Drejtori i ri gjithashtu përmend edhe bashkëpunimin që mund të ndodhë mes Komunës së Prishtinës dhe bizneseve të tjera private, që do të ndihmonin në fuqizimin e teatrit dhe mbushjen e sallave edhe më shumë.

“Teatri Kombëtar i Kosovës është teatër që paguhet prej buxhetit të Kosovës, por me seli në Prishtinë. Unë mendoj që Komuna e Prishtinës mund t’i ndihmojë TKK-së me promovim të shfaqjeve, e pakta që mund të bëjë. Nëpër ekranet e autobusëve të rinj, mund të lëshojmë promot e shfaqjeve për shembull, jo vetëm urbanët, por edhe bizneset e ndryshme. Ne do të mundohem që të inciojmë një grup formal që do të quhet miqt e teatrit kombëtar, ku do të vijnë njerz nga fusha të ndryshme që do të na japin një përspektivë tjetër dhe do ta ndihmojnë teatrin kombëtar. Ne do të bëjmë marrëveshje që p.sh biznese të shumta të krijojnë një lloj mundësie që punëtorët e tyre të vijnë në shfaqje, derisa ata të reklamonin shfaqjet tona”.

Në programin e tij është përmendur edhe pjesa e një Festivali Ndërkombëtar të Teatrit, për të cilin Sheremeti ka dhënë detaje të vogla për këtë projekt të madh.

“Festivali Ndërkombëtar i Teatrit? Unë e kom hedh si ide, edhe pse është më e shkurta në kejt platformën, e kam hedh si ide për shkak se ka shumë modalitet se si do ta bëjmë. A do ta bëjmë veç te teatrot kombëtare apo ta zgjerojmë. Ka qenë një Kosova-Infest ku si festival ka qenë i jashtëzakonshëm por më pas u shua komplet. Duhet të ulemi dhe bashkë me këshillin drejtues ta shohim, e gjithashtu edhe me akterët e tjerë të teatrit dhe të bëjmë një festival të mirë të teatrit kombëtar, për shkak se nuk e kemi një gjë të tillë. Sot nuk mund të jap gjithçka, kam mendime e ide por unë mund ta hedh si iniciativë, e vendimi mund të merret më vonë”.

42 vjeçari flet edhe për bashkëpunimin që duhet të krijohet mes teatrot e Komunave të Kosovës.

“Unë mendoj që Teatri Kombëtar e ka për obligim, për shkak se marrin pare nga taksat e të gjithë qytetarëve, të dal e me Komunat që ka infrastrukturë të mirë teatrore, të luhen shfaqje të mira. Ka shfaqje masive që nuk mundemi të shkojmë në një teatër e të luajmë, por duhet të gjejmë mundësi bashkëpunimi me të gjithë teatrot. Edhe shfaqjet që ndodhin nëpër Komuant e tjera mund t’i sjellim e t’i japim hapësirë edhe në TKK, kjo do të ndihmonte edhe trupin e aktorëve, pasi jemi njerëz tek e fundit. Për mua do të ishte shumë e duhur që të krijojmë një mekanizëm në shkëmbimin e produksioneve, e sidomos që të shkojmë në qytete të tjera që njerëzit të mos udhëtojnë prej qyteteve tjera e të shohin në Prishtinë shfaqjet”.

Drejtori Kushtrim Sheremeti ka nënshkruar këto ditë kontratën e tij katër vjeçare. /KultPlus.com

Osmani: Komunat e zhvilluara e bëjnë shtetin e zhvilluar

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, është takuar me kryetarin e Komunës së Gjilanit, Alban Hyseni, derisa njoftoi se nga sot do të fillojë seria e vizitave nëpër komunat e Kosovës, shkruan KultPlus.

“Një ditë intensive me përplot takime në Gjilan”, ishte përshkrimi i Osmanit në statusin e saj të fundit në “Facebook”.

“E nisa nga këtu serinë e vizitave nëpër komunat e Kosovës, në një takim me kryetarin energjik, z. Alban Hyseni. Shqetësimet, preokupimet dhe problemet do t`i adresojmë bashkërisht. Në shkollën “Nazmi Hoxha”, prej sot nxënësit me nevoja të veçanta do ta kenë më të lehtë qasjen falë një projekti të UNICEF-it, të cilin e përuruam sot”, shkruan tutje presidentja.

Ajo gjithashtu njoftoi se është takuar me përfaqësues të strehimores dhe të shoqërisë civile, me ç’ rast diskutuan për pozitën e grave, eliminimin e dhunës mbi baza gjinore, fuqizimin e grave dhe përfshirjen në vendimmarrje.

“Kurse te bizneset, pashë përkushtimin e tyre që të punojnë parreshtur edhe në këtë kohë kur përballemi me kriza. Do të vazhdojmë me vizitë në Dobërçan të Gjilanit ku pritemi nga familja e dëshmorit Nusret Hajdari. Komunat e zhvilluara e bëjnë shtetin e zhvilluar.Shihemi në komunën e radhës!”, shkruhet në fund të postimit. /KultPlus.com