Tina Turner, ‘Mbretëresha e Rock ‘n’ Roll’, vazhdon ‘të jetojë’ në Shqipëri nëpërmjet bustit, vendosur në qytetin bregdetar të Durrësit.
Në një shkrim në ‘Al Jazeera’, antropologu sociokulturor, që studion racën dhe përkatësinë, ka sjellë kujtimet për Tina Turner, ku midis tyre, busti i saj në Durrës ka befasuar antropologun.
“Dhe kujtimet e mia për të më çuan menjëherë në atë që mund të duket si një vend i pamundur në qytetin port shqiptar të Durrësit.
Në vitin 2018, gjatë një vizite në Durrës, hasa në një statujë bronzi në përmasa reale të Turnerit në një shesh me kafene jo shumë larg plazhit. Duke qëndruar pranë statujave të Mick Jagger, John Lennon dhe Bob Dylan, figura e Turner-it që mbante një mikrofon me një mini-fustan dhe taka të larta ishte një shenjë e qartë e ndikimit të saj global”, shkruan ai.
Ai vijon me tej duke treguar “një episod të vitit 2021 të “The Voice” të Australisë, për shembull, këngëtarja britaniko-shqiptare Rita Ora u përlot pas performancës së një konkurrenti në kopertinën e Turner të Proud Mary. Ora foli për betejat e saj të fëmijërisë duke u rritur në Mbretërinë e Bashkuar dhe duke u ndjerë kaq ndryshe nga ata që e rrethonin. Ajo tha se Turner ishte frymëzimi dhe idhulli i saj gjatë kësaj kohe të vështirë”.
Turner nuk mbajti asnjë koncert në Shqipëri, por ajo është një ikonë e lirisë dhe fuqisë në sytë e shumë shqiptarëve. Pavarësisht se nuk arriti kurrë në Shqipëri për të parë statujën e saj, Turner vizitoi Evropën Lindore disa herë gjatë karrierës së saj të gjatë.
Statuja e këngëtares së njohur, Tina Turner në Durrës aktualisht është shkulur. Kjo statujë, ishte vendosur së bashku me John Lennon, Mick Jagger dhe Bob Dylan për të dhënë idenë e lirisë te të rinjtë e viteve ’80 e cila kulmoi me eksodin e famshëm në drejtim të vendeve perëndimore, por sot i kanë mbetur vetëm këpucët.
“Tina Turner, ‘Mbretëresha e Rock ‘n’ Roll’, në moshën 83-vjeçare pas një sëmundjeje të gjatë në shtëpinë e saj në Kusnacht afër Cyrihut, Zvicër.
Këtë javë, fansat e Turner janë në zi për vdekjen e saj, por pa dyshim, pavarësisht mungesës fizike, trashëgimia e saj do të jetojë në Shqipëri dhe në mbarë botën./rtsh.al/KultPlus.com
Sot, në 20 vjetorin e vdekjes së Pashkë Markaj, e cila e dogji veten pas kthimit të mbetjeve të dy djemve të saj të vrarë në Masakrën e Mejës, është përkthyer në gjuhën angleze romani i Ag Apollonit e qe trajton jetën tragjike të saj, përcjell KultPlus.
Në vijim gjeni njoftimin e plotë të shkrimtarit Apolloni:
Sot, me rastin e 20-vjetorit të vetëflijimit të nënës Pashkë (Krasniqi) Markaj, e cila dogji veten pas kthimit të mbetjeve të dy djemve të vrarë në Masakrën e Mejës, u botua në gjuhën angleze romani im ku tregohet historia tragjike e Pashkës, krahas historisë së nënës Ferdonije.
Romanin e ka përkthyer në gjuhën angleze Robert Wilton, të cilin e falënderoj nga zemra.
Librin mund ta porositni që tani në Amazon, ndërsa nga mesi i javës tjetër mund ta gjeni edhe në libraritë e Prishtinës./KultPlus.com
Lulzim Tafa është zgjedhur anëtar i jashtëm i Akademisë boshnjake të Shkencave dhe Arteve, përcjell KultPlus.
Lajmin e ka bërë të ditur vetë Tafa nëpërmjet një postimi në Facebook.
Në vijim gjeni postimin e plotë të tij:
Të nderuar miq!
Akademia Boshnjake e Shkencave dhe Arteve më ka njoftuar se kuvendi i kësaj Akademie më ka zgjedhur anëtar të jashtëm të saj.
Sarajeva është një nga metropolet kryesore të kulturës në Evropë, dhe mua më ka nderuar gjithmonë.
Në vitin 2012 është botuar libri im në gjuhën boshnjake, me një parathenje të Abdulla Sidranit, i cili më ka bërë shumë të njohur te lexuesit atje. Në gusht do të jem në Sarajevë, për të marr pjesë në ceremoninë e promovimit të anëtarëve të rinj të Akademisë./KultPlus.com
Muzeu Kombëtar “Shtëpia me Gjethe” përkujtoi sot një nga prozatorët e parë shqiptarë, Kin Dushi (27 maj 1922-6 prill 1994).
Kin Dushi lindi në Shkodër në fshatin Shirokë më 27 maj 1922. Studimet i kreu në Shkollën e mesme “Normale” të Elbasanit dhe më pas mori pjesë në Luftën e Dytë Botërore kundër pushtueseve fashistë. Në vitin 1942-1943 u arrestua nga pushtuesit dhe u dërgua në kampin e Prishtinës. Ditët e përjetuara në kampin e Prishtinës i shkruante në një ditar, të cilin e botoi në vitin 1951. Ky ditar konsiderohet si romani i parë i pasluftës, por historiografia komuniste nuk e cilësoi asnjëherë në studimet për letërsinë.
Në vitin 1949-1952, Kin Dushi niset për studime në Bashkimin Sovjetik për Letërsi. Pas kthimit, ai nis të punojë si gazetar tek gazeta “Zëri i Popullit” për zonën e Myzeqesë, nga ku u frymëzua për të shkruar romane të tjera. Në vitin 1955 shkroi “Udha e Velanit” dhe në vitin 1961 “Kronikë e vendit tim”. Është i pari shkrimtar që fitoi çmimin e Republikës në Shqipëri, me romanin “Udha e Velanit”, dhe në vitet 1955-1956 u bë anëtar i “Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve”
Në vitin 1960 shkroi skenarin e dokumentarit të kinostudios “Shqipëria e Re”, “Vallëzimi i Shqipeve”. Dy vite më vonë shkroi komedinë “Banorët e shkallës nr. 5”. Kjo komedi shihet nga kritika si një pasqyrë e hollësishme e shoqërisë shqiptare të viteve të komunizmit. Jeta e Kin Dushit do të ndryshojë përgjithmonë pas botimit të romanit “Një emër mes yjeve”. Romani u botua në vitin 1964 dhe u kritikua për “deheroizëm” dhe spontanitet e konceptim anarkik të luftës nacionalçlirimtare, në plenumin e 15-të të “Komitetit Qendror të Partisë”. Më 3 tetor 1967, Kim Dushi u arrestua dhe u dënua me 8 vite burg politik, si “armik i popullit”.
Të gjitha shkrimet e tij deri në atë kohë u hoqën nga qarkullimi. Në vitin 1975 u lirua nga Burgu i Burrelit dhe punoi si punëtor ndërtimi në Ndërmarrjen “21 Dhjetori” në Tiranë, derisa mbushi moshën e pensionit. Nuk mundi të përfundonte asnjëherë romanin e mbetur në dorëshkrim “Njeriu me proteza”. Më 6 prill të vitit 1994, Kin Dushi, pasi kishte humbur krejtësisht shikimin, u nda nga jeta./atsh/KultPlus.com
E dashura ime, në mes të urrejtjes zbulova brenda vetes një dashuri të pathyeshme.
Mes lotëve zbulova brenda vetes një buzëqeshje të pathyeshme. Mes kaosit zbulova brenda vetes një qetësi të pathyeshme. Në mes të dimrit kam kuptuar, më në fund, se brenda vetes kam një behar të pathyeshëm.
Dhe kjo më bën të lumtur. Sepse kjo vërteton se s’ka rëndësi se sa ashpër më kundërvihet bota ngase brenda vetes kam diç më të fortë, diç më të mirë që sakaq më shtyn të shkoj përpara.
Kryeministri Edi Rama në episodin e 8-të të tij në Podcast kishte të ftuar këngëtaren e mirënjohur Elhaida Danin, yllin shqiptar që nesër së bashku me kastin e Notre-Dame de Paris zbret në Air Albania Stadium me një spektakël të magjishëm.
Rama tha se për një arsye kret të veçantë, për herë të parë por pas shumë e shumë herësh të ëndërruar dhe tentuar, vjen në Shqipëri një spektakël që ka bërë xhiron e botës dhe nuk ndalon së tërhequri spektatorë.
Kreu i qeverisë tha se të dielën, më 28 maj vjen ijë për herë të parë në Shqipëri, spektakli më i shikuar në Evropë “Notre-Dame De Paris”, që e cilësoi “një fiksim i joni i përbashkët me Elhaidan”.
“Me ftesë të saj unë e kam ndjekur këtë spektakël dhe m’u duk shumë e padrejtë që të mos e shijonin live mijë e mijëra shqiptarë këtu në Shqipëri”, u shpreh Rama.
“Unë kam një kujtim shumë të bukur me ty, që ti me siguri nuk e ke dhe s’ke nga ta kesh. Kur ti u bëre Elhaida Dani për në të tjerët se për familjen, për mësuesit, për shokët ishe, ke ardhur në një çfarë ishte një hapje e një gjëje të madhe këtu në Tiranë dhe unë duhet të merrja pjesë aty për arsye të statusit dhe më thonë që është Elhaida Dani aty. Natyrisht, unë e dija se kush ishe ti se në atë moment ishe në momentin e shkëlqimin absolut, por duke pasur parasysh që ti ishe shkodrane, gjë që me probabilitet të bënte më shumë kundër sesa pro meje dhe nga ana tjetër duke pasur gjithmonë një ndrojtje, unë pavarësisht se mund të mos dukem fare si njeri që kam aftësi për të qenë i ndrojtur, por kam një ndrojtje për mos e invaduar hapësirën e dikujt që ka shkëlqimin e vet. Dhe për të mos u dukur dhe për të mos u bërë si përgjithësisht dhe jo për faj të tyre ose jo pa të drejtë njerëzit politikë janë, që përpiqen të marrin sa më shumë nga çfarë ka rreth e rrotull dhe të thithin sa më shumë nga rrezet e të tjerëve, isha pak i tërhequr.
Por në një moment të caktuar na janë kryqëzuar vështrimet dhe aty unë kuptova që ti në fakt ishe gati të më takoje pa asnjë problem dhe madje aty e ndjeva që ti nuk ishe kundër. Atëherë unë erdha edhe ne u takuam. Kështu që e mbaj mend shumë mirë atë moment”, u shpreh Rama në “Podcast”.
Rama i parashtroi këngëtares disa piketa duke u shprehur se dikur ka thënë që ka familje patriarkale.
“Ndërkohë që, nga kjo familje patriarkale që normalisht një vajzë edhe me talent duhet te kishte pasur ndrydhjen e peshës së patriarkëve ose të patriarkut dhe të bashkëpunëtoreve të tij vëllezërve, rezulton që ka dalë një baba, i cili ka bërë çdo gjë që vajza të shihet, të admirohet nga gjithë çunat e botës dhe të shkëlqejë, duke i parë të gjithë çunat e botës nga lartë poshtë”, e pyeti Rama.
“Kjo është e vërtetë. Me një fjalë është nga ndryshimet më të mëdha të jetës time sepse kam lindur në një familje patriarkale, siç janë shumica mund të them, e familjeve shqiptare sot. Dhe prandaj ndoshta kam pasur një karakter kaq të ndrydhur. Nuk flisja, nuk hapesha, nuk tregoja me të vërtet vetveten, duke u rritur sepse nuk e mendoja që opinioni im mund të kishte rëndësi. Dhe është një problem që shumë vajza e kanë sot në Shqipëri, jo vetëm, por flas për vendin tim. Kështu që, më ka ndodhur një ndryshim radikal në jetën time në moshën 19 vjeçare që vendos të iki në Itali sepse babai im, është e vërtetë patriarkal fanatik, këto mbiemra mund t’i jap, por kur kuptoi që unë kisha një talent për muzikën, aty tha “nuk mund ta ndrysh”. Me një fjalë “është e pamundur, është më e fortë sesa ajo vetë. Çfarë të ardhme mund t’i ofroj unë vajzës time që është më e mirë sesa ajo që mund t’i ofrojë vet vetes së vet me talentin e saj. Kështu që, në momentin që unë iki në Itali, jeta ime ndryshon totalisht. Nga dikush që për atë realizoi çdo gjë nga familja e saj dhe vëllezërit e saj, në ato momente çdo vendim i jetës sime duhet të merrej nga unë. Madje, madje të jepja dhe këshilla dhe “urdhra” njerëzve që më rrethonin për të mirën time por unë nuk dija, nuk dija të jepja urdhra. Unë merrja urdhra. Dhe kjo ishte një gjë që më është dashur pak kohë, vazhdoj të më duhet kohë ta kuptoj dhe është një gjë që ndoshta më përpara nuk ishte e lumtur që ishte pjesë e jetës time, por ky dyzim i këtyre dy stileve të jetesës më ka bërë atë që jam sot. E besoj që mund të marr më të mirën e të dyja botëve”, u përgjigj Dani.
Kryeministri Edi Rama kujtoi historinë e gjyshit dhe nënës së vet.
“Gjyshi im ishte një personazh shumë i veçantë, por kjo është për një herë tjetër, por ajo që është shumë e çuditshme, duke pasur parasysh kontekstin e kohës ata ishin në Vlorë në Shqipërinë e viteve ’30 dhe ki parasysh mjedisi patjetër, patriarkal e të gjitha. Vajzat shumë shumë larg mundësisë për të qenë të pranuara si djemtë dhe gjyshi im donte patjetër të kishte një vajzë dhe bëri 8 djem përpara sesa të arrinte të bënte vajzën”, parashtroi ai.
“E shkreta gjyshja ime kaloi dhe një pjesë të rëndësishme të jetës të saj në rini, duke qenë shtatzëne dhe se në atë kohë nuk kishte nga këto ekot që shikojnë çfarë është dhe gjithmonë ajo “çfarë është”, ishte diçka që zbulohej kur nxirrte kokën tjetri apo jo? Ishte vetëm: shty, shty, shty. Do dali, do dali, do dali dhe ai rrinte në dhomën tjetër dhe kur dëgjonte që “doli djalë”, i thoshte gjyshes: s’ke bërë asgjë. Bëhu gati përsëri”. Dhe kur ime më lindi, ai la punën. La punën. Domethënë kishte një agjenci të tijën në portin e Durrësit në doganë dhe ia la dajës së madh, i cili ishte vetëm 15 vjeç të vazhdonte të mbante zyrën hapur dhe të bënte njëkohësisht shkollën tregtare, ndërkohë ky bënte thjeshtë këshilltarin për dajën dhe ndërkohë merrej me rritjen e vajzës së vet.
Dhe për ta mbyllur se është histori e gjatë, por për ta mbyllur ime më shkon me studime në Poloni, ku kuptohet gjërat ishin shumë më ndryshe dhe kthehet me pushime në Vlorë me një fund të shkurtër. Kur zbret në stacionin e autobusëve e priste një nga dajat, i cili direkt, direkt ia jep në shpullë. Ajo vjen dhe kuptohet që e priste i ati, i cili e sheh që ajo ishte e shqetësuar, por pa i thënë ajo asgjë. Ai e thërret dajën dhe i thotë: Zhduku nga shtëpia dhe ti nuk do rrish këtu deri kur kjo të jetë këtu. Shko ku të duash! Dhe asaj i thotë: Ti shko vish kostumin e banjës siç e ke atje në Poloni dhe ne do të shkojmë të dy në plazh’’. Ishte vajza e parë, që në moshën e rritur shkonte në plazh dhe bënte plazh me kostumin provokativ për jetën këtu, – natyrisht ishte kostum më konservator sesa të gjithë kostumet që janë sot nëpër plazhet e Shqipërisë – bashkë me gjyshin. Për të vazhduar me ty tani, ke hyrë dhe ke dalë nëpër sprovat e para ku nuk ka shkuar vaj që në fillim. Nëse unë nuk gabohem, ke bërë një provë të parë me ‘’Ethet e të premtes’’ dhe aty ke marrë një goditje…”, ishte pyetja.
“Nëse do të flasim për mua, i vetmi person, ndër të vetmit persona që duhet të përmend gjithmonë është babi im. Unë e adhuroj babin tim, meqë ra fjala. Ka një karakter të mrekullueshëm. Është një person që ka ëndërruar në atë kohë, gjëra që kush i ëndërronte, nuk e di… ka realizuar bizneset e tij me vështirësi. Me të vërtetë, vetëm për të realizuar një ëndërr, edhe po nuk pate asnjë gjë, na mësonte gjithmonë në shtëpi që mund të realizosh gjëra. Mund të flasësh, mund të kërkosh, mund të nisesh me zero lekë në xhep, me zero miq, me asnjë lloj shprese, optimizmi nga jashtë, vetëm nëse e do, dhe këtë gjë ma ka dhënë babi faktikisht. Kështu që, këtë gjë unë e adhuroj te babi im dhe në momentin që pa që kam diçka për të cilën dua të “luftoj”, më shtyu, ma dha këtë gjë, ma dha këtë karakterin e tij dhe më tha unë do të të ndjek kudo që të jesh. Dhe mbaj mend më shoqëronte në çdo audicion, nga Shkodra në Tiranë. Priste orë e orë e orë të tëra në makinë që unë të mbaroja audicionet ose unë të mbaroja provat dhe gjendja ekonomike nuk ishte e mirë. Llogarisnim edhe lekët sa do harxhonim benzinën, sa do harxhonim në drekë, sa do haje ti, sa do haja unë që të na dilnin ato lekët për t’u kthyer në shtëpi në darkë, te mami e të vëllai. E këto i ka bërë babi im. Më shoqëronte nëpër audicione nëpër Europë, aty ku pastaj njoha njerëzit që më ftuan të bëj “The Voice of Italy” dhe me makinë, niste makinën një ‘’Golf’’ të vjetër me 15 orë në ditë, duke mos ngrënë sepse do e zinte gjumi pastaj dhe s’do kishte energji të niste makinën gjithë ditën. Babi im është hero. Ndoshta për çdo vajzë…”, tha këngëtarja.
Kryeministri Rama pohoi: “E kam parë këtë pjesë, e kam lexuar këtë pjesë që keni bredhur Europën me makinën e tij për të bërë të mundur audicionet e tua dhe tani unë dua të më tregosh një moment në këtë pjesë, sepse unë jam shumë dakord me atë që the, unë e besoj shumë që çdo ëndërr që njeriu e shikon me sy hapur, do të thotë që mund ta realizojë. Domethënë që e ka brenda përderisa e shikon”.
“Ka një arsye pse e sheh atë ëndërr me sy hapur, por sigurisht që nga ti, te ëndrra me sy hapur është një shkretëtirë për t’u kaluar në këmbë me të gjitha vështirësitë, me të gjitha pengesat, me të gjitha të papriturat, me të gjitha rrëzimet e të tjerë dhe jam i bindur që ti ke patur momentet e tua dhe do të doja të ndaje me mua një moment në këtë periudhën përpara se të bëheshe Elhaida Dani që më vjen keq që je ndier në pikën ku s’ke dashur fare të ekzistosh nga stresi dhe dhimbja e rrëzimit”, e pyeti ai Elhaidën.
“Të them të drejtën përpara se të bëhesha Elhaida Dani, nuk kam patur momente të tilla. Kur je akoma pa arritur, pa i prekur realizimin e ëndrrave deri në një farë pike, asgjë nuk të duket aq e vështirë sepse ke diçka më të madhe për të cilën të luftosh. Kështu që, nuk të lodhin orët e tepërta në makinë. Nuk të lodhin që atë ditë duhet të kontrollosh sa lek ke në xhep për të ngrënë bukë. Nuk të bëhet vonë që në doganë të kthejnë se nuk ke mjaftueshëm para me vete dhe përndryshe do ishe një emigrante që endej rrugëve të Italisë, kështu që, e dashur, kthehu në shtëpinë tënde. Nuk do e bësh audicionin e Italisë dhe do e riprovosh prap. Asgjë s’të duket mjaft e vështirë sepse ka diçka tjetër më të madhe atje në fund të tunelit, ajo drita që ti do ta arrish se s’bën, sepse ti e di që ka njerëz që do ti tregosh atë gjënë që ke brenda. Është pastaj, pasi e ke arritur, pasi e fitove Voice-n, më në fund ia dole, Voice-n apo çfarëdo lloj gjëje që doje të realizoje. E solle Notre-Dame në Shqipëri. Pastaj, ka një moment që ti ndalon dhe thua “okay”. Çfarë ndjej tani unë? Çfarë realizova në të vërtetë? Çfarë ndryshoi? Çfarë i ndryshova të tjerëve? Çfarë bëra? Me një fjalë, gjithë kjo lodhje, gjithë kjo përpëlitje për…? edhe aty fillojnë me të vërtetë vështirësitë. Aty thua me të vërtetë: “O Zot, nuk dua më’’ sepse qenka gjithmonë një sprovë pas sprove, sepse ti e realizon ëndrrën e parë, por s’do të mjaftojë kurrë. Do të duash diçka tjetër më të madhe, e diçka tjetër më të madhe e aty jeta jote kthehet thjesht në një sfidë. Në një lodhje për fitore. Në një kërkim për fitore për t’i treguar botës që ti vlen akoma sepse nuk je thjesht ajo që fitoi ‘’Voice-n’’, por ti bën edhe këtë, bën edhe këtë, ti sjell edhe Notre-Dame , por unë e di shumë mirë që të dielën, Notre-Dame do të mbarojë. Do jetë një sukses i madh, ndër më të mëdhenjtë për mua dhe tek unë do të ngelet një ditë lumturie dhe pastaj do jetë: “Po tani?!” dhe kjo është sfida më e madhe”, theksoi ajo.
Kryeministri Edi Rama pyet: Kjo është normale sepse çdo fund, sado i lumtur, ka një pikë vdekjeje, ku gjithçka mbaron, por nga ana tjetër, çdo fund, është dhe një fillim edhe fillimi ka gjithë vështirësinë e vetë sepse mbasi arrin një fitore, përballesh me një zbrazëti, që askush nuk e kupton përveç teje dhe me ndenjën e një boshllëku që nuk përshkruhet dot. Dhe e gjithë ajo që ty të rrethon dhe që nga jashtë duket si një privilegj i jashtëzakonshëm sepse je qendra e gjithë vëmendjes së atij suksesi, për ty kthehet në një arsye më shumë për t’u ndier bosh. Por kjo është besoj diçka që e kalojnë të gjithë, kush më shumë e kush më pak, ka pasur dhe ka, jam i bindur, po këto që janë sot, do t’i marrim vesh më vonë, por dimë se çfarë ka ndodhur me njerëz me sukses shumë të madh që pastaj i ka komplet përpirë boshllëku i tyre dhe pastaj nuk kanë mundur më të marrin frymë. Nuk është për t’u shqetësuar sepse nuk besoj se ky është rasti për ty. Ndërkohë, nuk do të tregosh asnjë nga momentet kur ke qenë komplet gati të dorëzohesh sepse mbase nuk i mban mend…
“I mbaj mend… . Ka disa. Një ndër momentet që do kisha dashur të dorëzohesha është, nuk e di a e kam thënë ndonjëherë këtë, pas fitores së “Voice of Italy”, kthehem në shtëpi me Riccardon, na bëjnë një pritje të jashtëzakonshme. S’kisha parë ndonjëherë, s’kisha jetuar ndonjëherë, se parë po dhe të nesërmen duhet të kthehesha në Romë ku xhirohej fotot e albumit të ri që do të nxirrja me “Universal music” edhe atë natë, Riccardo dhe bashkëshortja e tij, e cila është menaxherja e tij, më marrin, ishim në një hotel në Tiranë dhe më thonë, ti nesër nuk do shkosh, nuk do i hapësh telefonin “Universal music”. Ata presin photoshooting, por ti do zhdukesh, në të vërtetë nuk e di fare në mund ta them diçka të tillë, por “too late”, sepse në të vërtetë je në menaxhimin e disa personave në të cilët nuk duhet të jesh. Kështu që për të bërë evolucion, për të ndryshuar rrjedhën e gjërave, ti nuk duhet të dukesh nesër sado që ke kontratë, sado që ke dhënë fjalën, sado që një team personash të presin dhe unë kisha një lidhje, jo vetëm profesionale, vazhdoj ta kem sot me Riccardon dhe Kattie, një lidhje shumë personale. Më kanë ndihmuar shumë. Janë bërë si prindër të dytë për mua. Edhe nuk mund t’i ktheja fjalën. Nuk mund ti thoja jo, bëja pyetje, por nuk mund të kisha përgjigje më të mëdha sesa ato që më dhanë, dhe atë ditë jam kthyer në Romë, atë natë, kisha fluturimin në darkë dhe kam kaluar natën, vetëm, në makinë, në Romë. Nuk jam kthyer as në shtëpinë ku jetoja sepse e dija që do të më gjenin atje. Do më kontaktonin. Do vinin të më kërkonin për photoshooting dhe nuk dija as ku të shkoja. Isha e vetme. Kam fjetur në Romë, në makinë, duke pritur ditën dhe duke pritur që telefoni të fillonte të “ziente” sepse njerëzit më kërkonin. Ato momente nuk e kam dashur veten. Familjes sime nuk i kam treguar kurrë diçka të tillë sepse bëheshin në një merak që pastaj duhet t’i qetësoja unë prap. E gjitha kthehej tek unë dhe ishte një ndër momentet më të vështira. Ishte ky”, tha ajo.
Kryeministri Edi Rama e pyet këngëtaren për historinë e marrëdhënies me Riccardo Cocciante-n. “Është e njohur sepse është jë histori që ka filluar nga “Voice”, por mbase ja vlen që të thuhet pak më shumë lidhur me atë që e krijoi këtë lidhje, si moment. Cili është momenti sipas teje ku u krijua kjo lidhje me të?”, pyeti ai.
“Riccardo ma ka thënë para pak ditësh. Ishim në Stamboll dhe po bisedonim pas një shfaqjeje dhe ma tha: “Elhaida, unë nuk besoja kurrë në ty. Jo si artiste, këngëtare, por nuk besoja kurrë që ti mund të fitoje. Mund të fitoje ‘’Voice’’, mund të fitoje zemrat e italianëve apo të atyre që votuan. Për mua ishte diçka, po mirë shohim edhe këtë herë. Me një fjalë, sado që doja që të ishe ti që fitonte dhe ecte përpara, sepse pëlqente talentin tim, nuk e besoja kurrë”. Kështu që, për atë ishte kthyer në një sfidë më tepër. Është një personazh që e do shumë muzikën e tij, artin e tij. Ka shkruar perla dhe e drejtë të jetë e tillë dhe donte, ka një ego shumë të madhe sado që nuk duket, donte që këngëtarja e tij të dilte fituese. Që ai të ishte fituesi i edicionit të parë të ‘’Voice’’ në Itali dhe prandaj, besoj që nga ana e tij ka qenë një sfidë, nga ana ime ka qenë thjesht lidhje me Riccardon ka lindur sepse shoh tek ai, një pjesë të vetes sime.
Është gjithashtu një introvers, një person që ndjenjat, fjalët, mendimet i thotë nëpërmjet muzikës dhe artit të tij dhe këtë e kam parë gjithmonë sikur është një pjesë e imja nuk flasim shumë kur jemi bashkë, por kuptohemi”, tregoi ajo.
Kryeministri Edi Rama: Ti në fakt hyn tek ai grusht njerëzish që kanë dalë nga ky vend dhe që kanë bërë një shërbim shumë të madh për këtë vend, pavarësisht se secili dhe secila prej tyre kanë qenë duke e ndjekur rrugën e ëndrrës së tyre, por janë përputhur të dyja gjërat dhe ti je gjendur në një pikë, ku duke u përpjekur të fitosh një nga konkurset, garat më sfiduese në televizionin italian, njëkohësisht ke bërë një shërbim të jashtëzakonshëm që nuk blihet dot për ta treguar Shqipërinë në sytë e gjithë atyre që kanë ndjekur Voice me fytyrën, me mënyrën e të qenit, me talentin dhe mbi të gjitha me këmbënguljen e një vajze që nuk kishte absolutisht asnjë lidhje me stereotipin e krijuar në kokën e italianëve për shqiptarin. Në këtë aspekt, unë e di shumë mirë që ti nuk e ke menduar këtë asnjë moment kur ke qenë në garë por mendoj se e ke ndjerë në momentet kur nuk ke qenë para kamerave, kur ke qenë në shtëpi, kur ke qenë duke shkuar për atje, kur ke qenë duke u kthyer për atje. Mund ta elaborosh pak këtë pjesën që “Unë këtu po përfaqësoj edhe Shqipërinë që nuk flet dot, Shqipërinë që nuk thotë dot “Unë jam e bukur, unë nuk jam ajo që ju e përshkruani si një kriminel që del në rrugë, që vret, që vjedh, që dhunon e të tjerë”. E ke pasur këtë?
Elhaida Dani iu përgjigj: Sigurisht që kur jam nisur për këtë eksperiencë në Itali, nuk ka qenë aspak qëllimi im, të themi të vërtetën.
“Në momentet e dyta pastaj, kur fillova të kem vëmendjen, ta ndjeja që kam vëmendjen, kur fillova të shoh komente italianësh dhe shqiptarësh që luftonin në komente për “Ccfarë do një shqiptare këtu” ndërkohë që shqiptarët rebeloheshin dhe thonin “Po, është vendi ynë sepse e meriton sepse nëse rregullat e emisionit janë të tilla që ajo është aty, do të thotë që ajo e meriton të jetë aty”. Ka qenë një luftë brenda meje që mendoja “Nuk e meritoj, e meritoj. Nuk jam italiane, jam italiane”. Në fund të ditës, e gjithë kjo lufta në momentin që e kuptova që e meritoj të jem aty, e kuptova që, jo vetëm unë meritoj të jem aty, por ccdo shqiptar që punon fort për një ëndërr, që është i sinqertë, që është i ndershëm, që e bën punën ashtu siç ne vërtetë dimë ta bëjmë sepse unë kam njohur shqiptarë në botë që investohen tek gjërat që bëjnë në një mënyrë që më bëjnë kaq krenare dhe ka qenë fiks vendi ku unë kam menduar “Po, është e drejtë të marrim gjithë vëmendjen që meritojmë, të marrim pikët që meritojmë sepse ne nuk jemi, ajo që the, vetëm gjërat negative që Italia asokohe kishte dëgjuar për ne”, tha ajo.
“Mendoj se një nga arsyet pse unë dola triumfuese dhe është absolutisht e vërtetë është sepse shqiptarët kishin nevojë t’i ndryshonin fytyrën vetes në ato vite dhe gjithmonë, edhe sot që flasim. E kemi këtë ndjesinë t’i japim vetes më tepër pikë sesa mund të na shohë Europa apo gjithë bota. Prandaj, shqiptarët më votuan mua, prandaj shqiptarët votojnë në Sanremo, prandaj shqiptarët, sidomos në shtetin italian, mundohen të ndihmojnë shqiptarët e tjerë që të ngrihen që t’i tregojnë italianëve dhe të huajve “Shikoni se jemi më tepër sesa ç’mund të mendoni ju”. Është diçka që vitet e fundit kam filluar ta kem dhe si mision, të them të drejtën. Mbi 70 të huaj do vijnë të Bëjnë Notre-Dame në Shqipëri sot dhe shohin Shqipërinë sot si është Shqipëria, më dërgojnë foto, më shkruajnë, më kontaktojnë dhe më thonë “O zot, I love it here, e dua këtë vend, është shumë bukur, a mund të rrimë më gjatë?”, i tregojnë të tjerëve “Jam në Shqipëri për Notre-Dame” dhe po hapet fjala që Notre-Dame do bëhet në Shqipëri. Është diçka që më bën super krenare sepse e meriton ky vend”, tha ajo.
“Kam qenë në vende të tjera, pa dashur të ul apo të them asgjë negativ për asnjë vend, por sinqerisht Shqipëria meriton këtë dhe më tepër dhe shqiptarët meritojnë të kenë gjithë emrin e mirë që mund të kenë vërtetë sepse e meritojnë”, shtoi këngëtarja.
“Ka 25 vjet që Notre- Dame ka lindur, në 97 dhe ka kaluar në gjithë botën dhe ka çifte që atëherë vinin vetëm, vinin çift, vinin me fëmijë të vegjël, sot kthehen fëmijët e tyre ta shohin dhe do ndodhë e njëjta gjë për vite me radhë. Është i vetmi dhe i pari spektakël në Europë që ka bërë diçka të tillë dhe pasi ka lindur Notre-Dame dhe pasi ka treguar që njerëzit mund të dashurojnë një spektakël të tillë në këto nivele, shumë autorë të muzikës franceze dhe jo vetëm kanë filluar të krijojnë musical të tjerë për t’iu afruar kësaj magjie, por Notre-Dame ha bukë më vete le të themi.
Jam e bindur që shqiptarët që do vijnë ta shohin, jo vetëm që do u ndikojë jetën e tyre sot për sot, por jam e bindur që mezi do presin që, nëse do jetë mundësia të rikthehet sërish në Shqipëri Notre-Dame, të vijnë ta shohin sërish dhe nëse nuk do të kthehet sërish në Shqipëri, – që do kthehet, – por nëse nuk rikthehet ata do marrin biletat dhe do ikin në Paris, në Neë York, në Stamboll, London e nuk e di, ku të jetë, por vetëm ta shohin dhe të ndjejnë ato emocione që do ndjejnë të dielën në stadiumin Air Albania”, tha ajo.
“Nëse und ta them vetëm me një fjalë, unë koncertet, shfaqjet, eventet muzikore të tilla i përkthej në eksperienca, është si të lexosh një libër. Kur unë lexoj një libër, një pjesë e imja ka ndryshuar, nuk jam më i njëjti njeri. Koncertet janë e njëjta gjë. Shfaqjet muzikore janë akoma më tepër dhe Notre-Dame mund ta cilësoj akoma më lart në këtë renditje sepse është 360 gradë një histori dashurie, hakmarrje, lirie, kërkon liri. Notre-Dame, ti sheh një vajzë 16 vjeccare që është Esmeralda dhe që po njeh veten e saj dhe po zbulohet, por në të njëjtën kohë, rrethanat, jeta e përditshme nuk e lejon të rritet, të jetë vetvetja dhe ajo, në atë moshë, lufton për liri dhe është diçka që, sado që flitet për vitet 1482, është aktuale dhe populli, çfarëdolloj niveli, çfarëdolloj shtrese të shoqërisë do të dashurohet në mënyrë të jashtëzakonshme sepse të ndryshon jetën dhe ti do kesh, sicc e thashë më parë, dëshirë ta shohësh herë pas herë për të zbuluar detaje të reja, se herën e parë ta ka marrë vëmendjen magjia e muzikës, herën e dytë skenografia, herën e tretë kostumet, balerinët, këngëtarët. Nuk mbaron asnjëherë. Kështu që, nuk duhet humbur për asnjë arsye në botë”, vijoi këngëtarja.
”Notre-Dame de Paris” është një muzikal francez i kënduar i cili debutoi më 16 shtator 1998 në Paris. Ai bazohet në romanin Notre-Dame de Paris nga romancieri francez Victor Hugo
Elhaida Dani, e cila është në një nga rolet kryesore në këtë shfaqje, apelon që ky spektakël nuk duhet humbur për asnjë arsye në botë./KultPlus.com
(Bisedë me “Naša Borba”, marrë nga vepra “Zoti nuk është shqiptar”, 1996)
● Kohë më parë morët shpërblimin për libër të vitit. Ku ndodhet momentalisht, krijimtaria shqiptare, në ç’drejtim ecën dhe a ka sot kushte në kosovë për t’u marrë seriozisht me vlera të njëmendta artistike? ► Krijimtaria artistike shqiptare në Kosovë edhe në këto kushte të vështira po dëshmon vitalitetin e saj, jo vetëm të ekzistencës, po edhe të zhvillimit e të avancimit të vlerave. Krijimtaria, në veçanti letërsia, mund të vështirësohet, por është e papengueshme. Krijuesi i mirëfilltë, shkrimtari i mirëfilltë, në të gjitha kushtet dhe në të gjitha situatat është shkrimtar. Tekefundit, krijimtaria artistike shumë herë nuk është rezultat i ndjenjës së mirëqenies. Shkrimtari e prodhon vetë lirinë e vet krijuese, vetë akti krijues është çlirim dhe liri. Është e vërtetë se klima krijuese te ne është e rënduar mjaft, e ngushtuar, e ngarkuar me pasoja të vrazhdta të gjendjes në të cilën ndodhemi. Vlerat që arrijnë të krijohen dhe të ngrihen mbi këto vështirësi e pengesa, japin apriori provë të qëndrueshmërisë së tyre. Autorë vlerash të tilla, si çdo kulturë tjetër, ka edhe krijimtaria jonë dhe ata janë të papushtueshëm Kjo kurrsesi nuk do të thotë se dhuna e represioni të cilat në esencë janë antikulturë dhe anticivilizim, nuk e kanë lënduar ndjeshëm edhe kulturën dhe krijimtarinë tonë artistike, se nuk i kanë dëmtuar ndjeshëm vlerat, sepse, ato atë punë e atë qëllim kanë kurdo që pushteti i njërit i përdor ndaj kulturës dhe identitetit të tjetrit.
● Sa është e kushtëzuar krijimtaria artistike shqiptare nga ngjarjet ditore politike dhe a është e mundur t’u shmanget atyre? ► Klima dhe hapësira krijuese shqiptare këtu janë të rënduara, të ngushtuara, të ngarkuara. Ç’raport tjetër mund të kenë arti e kultura me dhunën, represionin e terrorin policor që janë përherë antipodë të kulturës e të artit? Kushtëzimi është evident. Ky kushtëzim nuk ka se si të evitohet, pasojat s’ka se si të mos ndjehen. Shkrimtari ynë, sikundër edhe të tjerët, nuk mund të jetojë jashtë kohës dhe jashtë jetës së popullit të tij, pra jashtë brengave dhe shqetësimeve dramatike që jetojnë sot shqiptarët në Kosovë, por edhe në vise të tjera të ish Jugosllavisë. Politika këtu nuk është më sferë interesimi e aktiviteti shtresash të caktuara që të mund t’i rrish anash. Ajo mirret me të gjitha dhe me të gjithë duke pasur në shënjestër çdo gjë që bën jetën, identitetin dhe ekzistencën shqiptare. Jeta politike këtu ndodh e kondensuar, e tensionuar, e instrumentalizuar ekstremisht nga tendenca shpërbëijeje të një substrati etnik. Është krejtësisht e kuptueshme përse shqiptarët nuk duan të jenë më vetëm objekt i politikave që do të vendosnin pozitën dhe fatin historik të tyre, ata duan të jenë subjekt esencial dhe i pakapërcyeshëm i vendosjes për pozitën dhe ardhmërinë e vet. Është po ashtu e kuptueshme përse në këtë vorbull vlimesh dramatike dhe vendimtare, intelektualët, andaj edhe shkrimtarët, nuk mund të kundrojnë anash. Kjo, madje as nuk varet më nga ata, varet nga imperativa të cilat nuk i përcakton vokacioni dhe vullneti i tyre.
● Ju ishit njëri nga pjesëmarrësit e dialogut të dëgjuar që u zhvillua në Francuska 7. Ç’ndodhi, në të vërtetë, atëbotë, ku u shfaqën mospajtimet më të mëdha dhe a ishin ato të pakapërcyeshme? ► Konsideroj se ai takim i shkrimtarëve në Beograd ishte i pari dialog mes shqiptarëve e serbëve. Ai ishte fillim i një dialogu i cili nuk u zhvillua dhe nuk u krye. Ishte i drejtpërdrejtë dhe krejtësisht i hapur. Një dialog politik pa politikë, pa rrotulla e retorizma të demagogjisë politike. Ai dialog, ai fillim dialogu, nuk ishte kurrsesi shkak i konfliktit, ishte hapje dhe sheshim i shkaqeve të konfliktit dhe, në esencë, dëshirë që ato të evitohen. Mospajtimet dhe kundërshtitë u hapën. Mirëpo, ato nuk qe e mundur të zgjidhen aty për aty. Ato u thanë sy më sy, pa ngurim e konsiderata të rreme, pa dorëza e komplekse. Dhe nuk u fshehën kurrë më. Ku e merr që ai dialog t’ishte ç’duhej t’ishte: fillim i një dialogu sigurisht të gjatë, të rëndë e të mundimshëm, por konstruktiv dhe qëllimmirë. Megjithatë aty u tha esenca e pozicionimeve të të dyja palëve. Nuk kishim iluzion se me një dialog, me një filiim dialogu, do të zgjidheshin e do të rrafshoheshin mospajtimet të dlat janë të ashpia, të thella dhe të kahershme. Ato as nuk mund të kapërcehen ndonjëherë pa u kapërcyer më parë shkaqet e tyre. Aq romantikë naivë të politikës nuk ishim as ne shkrimtarët. Ne vetëm po fillonim diç të domosdoshme që duhej të gjente vendin, mënyrën dhe vullnetin e mirë të vazhdohej. Krahasoni tani rezultatet e asaj që është dashur të bëhej me këto të kësaj që është bërë tragjikisht mbrapsht! Një gjë mund ta them me bindje të thellë: Mbyllja e dialogut që në fillim të tij ishte fatale. Sado që dialogu ynë atëherë filloi i ndezur e i elektrizuar nga kundërshti të ashpra të interesave e të argumenteve, nga paragjykime e emodone të hrinjuara gjatë kohë, në ffymën dhe në esencën e qëilimit të atij dialogu të rreptë përmes të dlit doemos që do të zbrazej në fillim tërë një akumulim i gjatë e i fshehur mllefesh e urrejtjesh, kishte më shumë kulturë e tolerancë, më shumë prirje për rezonim intelektual e njerëzor, se sa në të gjitha që pasuan. Mirëpo, dialogun e morën në dorë politika; polida, militarizmi. Gjuhën e argumenteve e zëvendësoi gjuha brutale e forcës, e represionit dhe dhunës. Dihet si i zgjidhin ato çështjet mes popujve. Ato thelluan ndarjen e mosbesimin, urrejtjen e egërsuan dhe e bënë patologjike. Mes nesh futën edhe mjaft gjak dhe varre. Tani jemi shumë më larg njëri-tjetrit. Jemi definitivisht të ndarë dhe të larguar. Në mënyrën më të egër, më primitive, më të papajtueshme.
● A ka sot çfarëdo komunikimi a bashkëpunimi të intelektualëve shqiptarë me kolegët e atyre nga ish-Jugosllavia dhe veçmas nga Serbia? ► Ndarja dhe largimi vazhduan të thellohen. Motivet që i shkaktuan dhe pasojat që lanë janë traumatizuese. Të rinjtë dhe një pjesë e madhe e inteligjencisë shqiptare njohën një realitet të hidhur raportesh të cilat nuk i mbanin mend nga golgotat e kaluara shqiptare dhe nuk mund t’i supozonin të mundshëm tani. Dëshprimi qe i madh posaçërisht tek ajo masë e shqiptarëve të cilët kishin investuar mjaft besim dhe bindje se ishte e mundur jo vetëm fqinjësia e mirë, po edhe bashkëjetesa dhe ardhmëria me serbët. Besimi dhe iluzionet u rrënuan gjer në themel: Duke zhveshur shqiptarët nga çdo subjektivitet politik, duke ushtruar kolonizim e ndërrim të dhunshëm të strukturës etnike të Kosovës, duke përzënë nga puna, nga shkollat e nga fakultetet qindra mijëra punëtorë, kuadro, studentë e nxënës shqiptarë, duke serbizuar emra rrugësh, firmash, entesh, institucionesh e toponimesh, duke aplikuar ligje të posaçme diskriminuese si dhe përmes një sërë masash e veprimesh të tjera të dhunës, represionit, diskriminimit, aparteidit e gjenocidit të hapur, Serbia demonstroi në mënyrën më të vrazhdtë variantin dhe modelin e saj të kahershëm se si do ta zgjidhte ajo çështjen e Kosovës e të shqiptarëve, po t’i mbetej në dorë ta zgjidhi. Shqiptarët, të cilët nuk janë më çobanë, argatë dhe sharraxhinj, me sytë e tyre panë dhe njohën te ky model tërë monstruozitetin trishtues të elaboratit famëkeq të një Qubrilloviqi. Një e keqe e posaçme qe fakti se përballë gjithë kësaj, mungoi të dëgjohet zëri i ndërgjegjes së inteligjencisë serbe. Ai zë qe i shurdhër ose i shurdhuar. Nuk ka rëndësi në i mungoi guximi qytetar apo vullneti të dëgjohet. Në mos për të mbrojtur shqiptarët, atëherë për të mbrojtur dinjitetin e vet njerëzor, intelektual dhe kombëtar para vetes dhe para botës. Ishte një fenomen befasues e i palakmueshëm, do të thonim i shëmtuar, një shkak i posaçëm dëshprimi dhe thellimi të mosbesimit e të largimit. Pasojat janë të ndjeshme e të rënda dhe nuk shërohen lehtë. Ato do të jetojnë të thadruara në kujtesë gjeneratash. Dhe, kuptohet, ato lënduan thellë dëshirën dhe vullnetin për komunikim, kuptimin e komunikimit. Tani duhen durim, kohë dhe përpjekje të mëdha e të gjata për të rivënë urat e rrëzuara të çfarëdo kontakti a bashkëpunimi të cilit mund t’i besohet. Në Beograd kam pasur edhe vetë mjaft miq serbë nga fusha të ndryshme të artit e të kulturës. Nuk jemi parë e nuk jemi dëgjuar qëmoti. Nuk dua të besoj se janë bërë të tjerë njerëz, sepse njerëzorja mbetet te njeriu. Më dhimbset kushdo që, me vullnet e vetëdije apo pa to, misionin e vet të artistit e të intelektualit e viktimizion për shkaqe e motive të cilat nuk i bëjnë nder.
● Si i komentoni qëndrimet radikale të intelektualëve të shquar serbë e shqiptarë, me të cilat, krijohet përshtypja, këputen edhe ato pak fije bashkëjetese të serbëve e shqiptarëve në Kosovë, apo ndoshta konsideroni se bashkëjetesa është e pamundur? ► Do të jem krejtësisht i hapur dhe i sinqertë, ndryshe nuk ka kuptim biseda jonë. Pyetja juaj sikur i barazon pozicionimet [pa] dallim mes qëllimeve radikale të njërës dhe të palës tjetër. Ka, dhe dallimi është radikal, pothuaj i pakapërcycshëm: Ndërkohë që radikalistët shqiptarë nuk kërkojnë asgjë më shumë se sa liri, vetvendosje dhe pavarësi për vete, pa i munguar kujt as qimet e flokut, radikalistët serbë kërkojnë zgjidhje militare, dhunë, represion e terror, përzënie të shqiptarëve nga trojet e tyre etnike, ndërrim të dhunshëm të strukturës etnike, kolonizim e serbizim të Kosovës, zhbërje nacionale të qenies së tjetrit. Ky pozicionim, që është manifestim brutal dhe i shëmtuar i errësimit dhe erozimit të ndërgjegjjes nga pasione patologjike të urrejtjes ndaj tjetrit, nuk i bën nder as individit, as artistit e intelektualit, dhe as popullit në emër të interesave “të larta” të të cilit prononcohet.
● A është e mundur bashkëjetesa? ► Kjo është kryepyetja. Kryepërgjegjjen nuk e jep dot individi, e jep populli. Të dy popujt. Mundësitë e bashkëjetesës i provuam bashkë kaq gjatë në histori dhe në të gjitha variantat na doli e padurueshme dhe e pamundur. Dëshmitë e fundit ishin fatale, ishin tragjike. Duket sikur me bashkëjetesën mes popujve dhe me bashkëshortësinë është njësoj. Kur thyhen, thyhen si kupa e qelqtë, nuk ngjiten dhe nuk amohen më. Tani ne shqiptarët duam që, nga bashkëjetesa e keqe, të bëjmë fqinjësi të mirë. Ndoshta të dyja palët jemi më të përshtatshme për të dytën.
● Pos ndonjë tentimi të zbehtë imitimi të dialogut, dialog të njëmendët serbo-shqiptar nuk kishte deri sot. Sa mund t’i kontribuojnë intelektualët e pavarur normalizimit të marrëdhënieve dhe vendosjes së dialogut serioz politik? ► Intelektualët, po qenë intelektualë seriozë, nuk mund të mos jenë të pavarur. Intelektualët, po qenë të pamanipuluar e të painstrumentalizuar nga pushteti e politika, të painfektuar nga sëmundje urrejtjesh nacionale, janë pa dyshim më të miratueshmit të shtrojnë udhën dhe klimën e arsyes e të vullnetit të mirë, të qetësojnë euforitë banale e pasionet nacionaliste, të zbusin e të humanizojnë raportet, të ndërtojnë besimin në nevojën, në domosdonë dhe në mundësitë e dialogut. Kush tjetër pos intelektualëve dhe para intelektualëve. Të dy popujve tanë u uroj që tani, në të hyrë në shekullin njëzetenjë, ta kenë më të mençur kokën sesa pushkën. Artistët shqiptarë, disa vite të fundit, shumë rrallë kanë marrë pjesë në manifestime kulturore në Serbi. Edhe ato pak tentime që u bënë, është përshtypja se u instrumentalizuan nga garniturat politike. Në ca raste, artistët e tillë u shpallën “tradhëtarë” të interesave nacionale. A nuk ju duket edhe kjo pyetje paksa e instmmentalizuar dhe a nuk është më mirë që përgjigjen ta lëmë për kohë më të mira?
● Pas rënies së komunizmit në vendet evro-lindore, ndihet nevoja e krijuesve të tyre për të pushtuar hapësira të reja në rrjedhat kulturore evropiane e botërore. Çfarë është depërtimi i krijuesve shqiptarë në këtë plan? ► Hapja e Shqipërisë ndaj botës, pas aq kohë mbylljeje e izolimi, pas aq kohë vetëmjaftimi që është vetvrasës për kulturën e çdo populli, është hapje e udhëve dhe e vlerave për komunikim kulturor me botën. Po sistemohen përpjekjet të depërtohet me vlerat më të mira. Vlera te tilla ka nga shumë fusha të krijimtarisë dhe rezultatet, jo vetëm me një Kadare, janë kurajuese. Kurajim, vetëvetiu, na përket edhe ne këtu sepse një është kultura shqiptare./ KultPlus.com
Dy sete autografesh të Beatles së bashku me fotot e Sir Paul McCartney dhe George Harrison do të dalin në ankand.
Nënshkrimet u mblodhën nga dy fansa të atëhershëm adoleshentë në koncerte në Coventry dhe Nottingham në 1963.
Të dy koleksionet pritej të arrijnw secili deri në 4,000 £ në ankand më 6 qershor.
Seti i parë i autografeve u mblodh kur Beatles performuan në sallën e ballit Elizabethan mbi Co-op në Upper Parliament Street në Nottingham.
Babai i Patricia Florio ishte shefi i sigurisë së Co-op në atë kohë dhe ajo shkoi në koncert me të dhe mori firmat e tyre.
“Gjyshi im takoi shumë të famshëm në punën e tij dhe libri me autograf është një pjesë e mrekullueshme e kujtimeve”, tha vajza e zonjës Florio, Bridget Grey.
Libri po shitet së bashku me kujtime të tjera nga koha, duke përfshirë kartolinat e Beatles.
Seti i dytë u mblodh nga Gwen Payne, 74 vjeç, kur ajo ishte 14 vjeç dhe shkoi me miqtë në Teatrin Coventry më 17 nëntor 1963. Ajo kishte marrë hua aparatin e vëllait të saj dhe kishte arritur të bënte fotografitë bardh e zi.
“Me sa mbaj mend, koncerti ishte i mrekullueshëm, por të kesh suvenire kaq të shkëlqyera ishte qershia mbi tortë”, tha zonja Payne.
Libri gjithashtu përmbante nënshkrime nga yje të tjerë që vizituan teatrin duke përfshirë The Kinks, Cliff Richard dhe Cilla Black.
Drejtuesi i ankandit Richard Winterton tha: “Ato autografe, të nënshkruara me kënaqësi për të buzëqeshur në fytyrat e fansave adoleshente, kanë marrë një rëndësi të madhe.”
“Në rastin e një prej koleksioneve këtu, ka edhe foto të bëra në ditën e nënshkrimit, duke na dhënë një fotografi të paparë kurrë më parë të Paul dhe George pikërisht në prag të shpërthimit të Beatlemania.”/KultPlus.com
”Java e Bibliotekës” po vazhdon të mbahet dhe këtë herë pikë takim kishte përsëri, ambientin e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës, ’Pjetër Bogadani’, shkruan KultPlus.
Në hapsirën e këndit amerikan të bibliotekës, u mbajt sesioni ”Për një vlerësim të burimit të referencave për kulturën arbëreshe”.
Anton Nikë Berisha, shkrimtar dhe studiues i letërsisë shqipe mori fjalën në fillim e ai u shpreh se letërsia arbëreshe është një nga pjesët më cilësore, më të ngritura të letërsisë shqipe.E sa herë hapjet kjo temë, i hapim rrugë vlerave.
”Arbëreshët na kanë lënë një trashigimi të jashtëzakonshme dhe është mjerimi ynë që u njohim pak” shprehi shqetësimin e tij duke treguar se njerëzit mjaftohen me leximin e një vepre të De Radës apo Serembës dhe mendojnë se me kaq e njohin këtë letërsi”, u shpreh Berisha.
Ai përmendi veprën e parë në gjuhën shqipe, ”Meshari” i Buzukut dhe tregon se kjo nuk duhet konsideruar vepër e përkthyer sepse është vepër e hartuar nga Buzuku, pavarësisht se përmban pjesë të përkthyera.Pasi aty, kemi 13 tekste të Buzukut dhe një poemë të tij.
Buzuku,Budi dhe Bogdani nuk kanë vepra të mirëfillta letrare e Jul Varibova është njeriu i parë që boton një vepër të thjeshtë letrare, me një tematikë të veshtirë.Pastaj kemi Lekë Matrëngën me ”E mbsuame e krështerë”, që shfaqet përmes katekizmit.
”Gazetat dhe revistat e para i kemi nga arbëreshet”, shprehet Berisha.
Dhe pse në kohën kur u botuan këto vepra, ato nuk ishin të popullarizuara dhe nuk lexoheshin, autorët arbreshë i botonin, madje në nje rrafsh të lartë poetik.
Nga Berisha, u lexuan dy rapsodi arbëreshe, ”Ligjërojnë dy kunata” dhe ”Trimi zuri e ma puthi”.Për këto Anton Nikë Berisha shprehet se ”janë vargje që nuk i ka as Shekspiri”.
Profesori Kamber Kamberi nga Universiteti, Fehmi Agani në Gjakovë, nuk mund të ishte i pranishëm, megjithatë u lexua një kumtesë e tij.
Kamberi ndalet kryesisht te Ismail Kadareja, i cili i kushton rëndësi fatit tragjik të arbëreshëve gjatë ngulmimeve në Itali.Kadareja trajton këtë problem në dy linja,letrare dhe joletrare.Pjesa letrare është shume e qartë figurativisht,dhe shpreh ”një atdhe që vendoset përtej detit,një atdhe tjetër të dytë europian, ku ruhet identiteti shqiptar”.Kjo haset sidmos te ”Kush e solli Doruntinën” dhe ”Ura me tre harqe”.Kadareja ndalet kryesisht te shkimtarët rilindas si De Rada,Serembe,Gavril Dra i Ri,Kamarda,etj.
Studiuesi, Arben Veselaj tregoi se një grup studiuesish po bëjnë përpjekje që të hapen dyer të reja për interpretimin e kësaj letërsie.Gjatë realizmit socialist, kur kemi një formë të kontrolluar të mendimit, librat thanë se Rilindja Kombëtare niste me dy ngjarje, me botimin e Naum Veqilharxhit, 1845 dhe me hapjen e shkollës shqipe në Korcë, 1887.Shkollat arbërore ne Kalabri e Sicili, nuk u morën në konsideratë.
Arben Veselaj tregon se Rilindja nis në vitin 1735, me themelimin e kolegjit italo-arbëresh në Palermo, Sicili.Të kësaj përiudhe janë autorët si Nikollë Filja, Nikollë Keta, Nikollë Brankati, etj.
”Në kohën kur gjuha latine ishte gjuhë e të gjithave niveleve shoqërore,frengjishtja gjuhë e oborreve mbretërore, pionerët arbëresh e bën gjuhën shqipe, gjuhë të letërsisë.” vazhdoi ai.
Letërsia e arbëreshëve të Italisë nuk është degë e ndarë e letërsisë shqip, sic haset në disa shkrime, por është vetë burim i saj, vendi nga ku nis udhëtimin letërsia shqipe.
Arbërshët e Italisë, na dhurojnë letërsinë më të bukur shqipe dhe kryevepra që i rezistojnë kohës.Kultura dhe letërsia arbërshe duhet të njihet e të lexohet nga secili, të mesohen në shkolla dhe veprat të jenë në secilën bibliotekë, pasi paraqesin një vlerë të madhe kombëtare./KultPlus.com
Shfaqja e shumëpritur “Notre Dame de Paris” troket më 28 maj në stadiumin Air Albania.
Një nga historitë më mbresëlënëse të të gjithë kohërave vjen në një shfaqje të jashtëzakonshme. Në rolin e Claude Frollo dhe njëkohësisht si asistent regjisor i shfaqes Robert Marien tregon disa detaje për Top Channel.
“Është here e parë që e luajmë Notre Dame de Paris në një skenë kaq të madhe sa një stadium. Shpresoj që do të ketë shumë njerëz, dhe jam e sigurt që do të shijojnë shfaqen”, tha Robert Marien, asistent regjisor.
Me muzikën e Riccardo Cocciante dhe tekst të Luc Plamondon, Notre Dame de Paris, zë vend në Parisin mesjetar dhe simbolit suprem, Katedrales Notre-Dame. Këtu rrëfehet drama tronditëse e Kuazimodos, një njeriu me aftësinë për të kufizuar, ndërsa lufton. për të kundërshtuar kujdestarin Claude Frollo. Roli i Esmeraldës do të interpretohet nga Elhaida Dani.
“Kjo shfaqe është për muzikën e mbrekullueshme, është për skenën gjigande. Balerinë, akrobatë, energji, dhe sigurisht emocion. Shumë pasion. Veçanërisht Elhaida e mbart këtë emocion. Ne kemi rënë të gjithë në dashuri me Esmeraldën, dhe Elhaidën”, tha ai.
Notre-Dame de Paris është një shfaqje muzikore e cila e bëri debutimin e saj të parë më 16 shtator 1998 në Paris. sipas Librit të Rekordeve Guinness, është shfaqja më e suksesshme ndonjëherë në vitin e parë të debutimit të saj. Pas Tiranës kasti do të udhëtojë ne New York.
“Unë jam pjesë e kastit. Luaj Frolon. Kasti përbëhet nga artistë madhështorë, shumë të talentuar. Kjo shfaqe io kushtohet bujarisë në skenë dhe ne e kemi këtë lloj cilësie, i gjithë kasti e ka”, shtoi më tej Marien./Top Channel/ KultPlus.com
Sot u bë hapja e ekspozitës së librave të vjetër dhe të restauruar nga Sektori i Konservimit dhe Restaurimit të Bibliotekes Kombëtare të Kosovës, nga Blerta Krasniqi, shkruan KultPlus.
Në ekspozitën që kishte zënë vend në koridorin e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës fjalën e mori vetë Kransiqi e cila e filloi fjalimin duke treguar për përzgjedhjen e librave dhe rëndësinë e tyre.
“Librat e përzgjedhur kanë pasur një rëndësi të madhe, dhe është dashur kohë për restaurimin e tyre, librat e përzgjedhur janë libra të vjetër dhe libra shume të rrallë.Përzgjedhja e këtyre librave i takon kryesisht shekullit te XVII dhe gjysmës së parë të shekullit te XIX, janë libra me përmbajtje të ndryshme historike, etnografike historike, arkeologjike dhe artistike”, u shpreh ajo.
Libri të cilin e veçon Krasniqi është “Histori e Skënderbeut”, lloje të ndryshme të abetareve pastaj librave me poezi , histori dhe gjeografi, kryesisht rreth popullit shqiptar.
Në Biblioteken Kombetare gjendet kryesisht material me natyrë organike i cili dëmtohet lehtë dhe duhet të restaurohet. Këto materiale përbëjnë libra, fotografi me ngjyra dhe në raste të rralla kemi të bejmë edhe me kopertina nga druri.
Ajo ndër të tjera na tregon se çfarë roli luan një konservator.
“Konservatori përpos të gjitha njohurive bibliotekare duhet të ketë aftesi edhe të punëve të tjera teknike, estetike dhe artistike. Pra konservatori gjithmonë gjatë punës së tij është në luftë me të gjitha llojet kundër shkatërrimit të materialeve të cilat kanë vlerë kulturore, dhe gjithmonë në mbrojtjen e trashëgimisë sonë kulturore. Kur flasim për trashëgiminë kulturore gjithmonë mendja do të na shkojë tek ato grupe materialesh të cilat kanë vlerë historike, artistike, arkeologjike etj. Konservimi sa është proces profesional po aq është edhe proces human ngase i përfshinë te gjitha format e pengimit të shkatërrimit te të gjitha formave biblotekare, pra me nje fjalë nuk lejon humbjen e trashëgimisë sonë kulturore”, tha mes tjerash Krasniqi.
Dëmtuesit e materialeve biblotekare kyesisht i takojnë natyrës kimike, fizike e biologjike por në raste të rralla ato janë edhe nga fatekeqesitë elementare nga vershimet, zjarret por edhe lufterat.
Konservatori pra, puna e tij është mjaft e veçantë dhe delikate sepse materialet të cilat restaurohen janë të ndjeshme të thyeshme duke pasur parasysh se ato janë të vjetra.
“Disa nga materiale të cilat bëjnë pjesë në restaurimin i kemi ekspozuar, jane në një kënd të tavolinës, dhe ato janë: brusha, pinceta, pej, kemi dhe letra japoneze me trashësinë e ngjyrave të cilat i përshtatin. Proceset e restaurimit janë të shumta dhe varësisht nga dëmtimi bëhet edhe restaurimi i tyre”, u shpreh po ashtu Krasniqi teksa fliste për proceset e restaurimit.
Krasniqi e përfundoi fjalimin e saj duke thënë “ se kjo ekspozitë do të na bëjë të vleresojmë rëndësinë e librit të rrallë e të vjetër dhe restaurimin në bibliotekën tonë kombëtare”./ KultPlus.com
Tym cigaresh. Buzëqeshje të lehta. E sërish tym, fjolla të lehta, nga buzët e mia, çdo mbrëmje pak minuta, nga ballkoni i tij, nga dritarja ime, fjolla të lehta, çelin buzëqeshje dhe zërin s’ma njeh dhe zërin s’ia njoh, vetëm, përmes fjollave të tymit më pëlqejnë sytë e tij, i pëlqejnë sytë e mi, çdo mbrëmje pak minuta, një përshëndetje fjollash tymi lehtësi e hijshme gjestesh, pikë e heshtur zjarri ngrihet mbi kopshtin e përgjumur, dhe asgjë tjetër, ja kështu, ndërsa pranë abazhurit puna pret, pak minuta, çdo mbrëmje për ca mbrëmje, fjolla të lehta fjolla të lehta./KultPlus.com
Një vend i ri për pushime po rritet në popullaritet mes britanikëve, të cilët janë të mahnitur nga plazhet e tij të mrekullueshme dhe nga kostoja e lirë e jetesës, shkruan Ryan Gray për ”The Sun”.
”Vende si Spanja dhe Greqia kanë qenë ndër destinacionet e preferuara të britanikëve prej vitesh, por Shqipëria është anashkaluar prej kohësh, deri më tani.
Kërkimet për fluturime verore drejt kryeqytetit Tiranë janë rritur me rreth 77 për qind, krahasuar me vitin e kaluar dhe si destinacion Shqipëria është bërë gjithnjë e më e kërkuar gjatë muajve të fundit.
Ka disa avantazhe për të kaluar verën në Shqipëri.
Kushdo që kërkon pushime të lira, mund të befasohet këndshëm, kur i krahasohen ato me plazhet e zakonshme të verës në Mesdhe.
Mesatarisht, kostoja e jetesës në Tiranë është rreth 61 për qind më e ulët se në Londër.
Dhe në restorante dhe kafene, për krahasim, mund të merrni një litër birrë për rreth 1,5 paund.
Evan Day, nga motori i kërkimit të udhëtimeve Kayak, tha se “ka pasur një interes në rritje graduale për Shqipërinë në muajt e fundit, por tani po rritet me të vërtetë teksa po shkojmë në sezonin e verës”.
”Vendi ofron një histori të pasur dhe natyrë mbresëlënëse me male, pyje të dendur, ujëvara të bukura dhe Riviera Shqiptare ofron plazhe të gjata me det të kristaltë, kështu që ka diçka për çdo pushues. Dhe ndërkohë që vendet fqinje tërheqin shumë turistë, Shqipëria është ende relativisht e paprekur, e cila ka shumë përparësi”, thotë Day.
Një tjetër atraksion që mund të luajë një rol në tërheqjen e britanikëve është kultura ushqimore e vendit, e cila ofron një përzierje të shijeve mesdhetare dhe ballkanike.
Në fakt, Kayak e përshkruan ushqimin si një “përzierje të ushqimeve greke dhe italiane”, të cilat janë të preferuarat e mëdha mes pushuesve britanikë.
Vizitorët mund të hanë ushqime deti të freskëta ose mish të servirur me perime ose specialitete të tilla si tave kosi, byrek dhe gofte.
Riviera Shqiptare është një nga tërheqjet kryesore për vizitorët, me shtrirjen e vijës bregdetare përgjatë bregut nga Vlora në Ksamil, ku gjenden disa nga plazhet më të mira në Evropë.
Është vendi ku të gjithë vendasit shkojnë për pushimet e tyre verore me ujërat blu të kthjellët, mënyra e përsosur për t’u qetësuar në ditët me temperatura mesatare prej 27-31 gradë Celsius në korrik dhe gusht.
Shqipëria është një destinacion i mrekullueshëm për ata që pëlqejnë të rezervojnë në minutën e fundit, pasi Kayak rekomandon të rezervoni të paktën një javë më parë për të marrë një çmim nën mesataren për fluturimet.
Kostoja mesatare e një fluturimi ekonomik vajtje-ardhje nga Britania e Madhe në Tiranë gjatë verës është rreth 286 paund.
Ekziston vetëm një aeroport ndërkombëtar në Shqipëri dhe nuk ka fluturime të brendshme, kështu që vizitorët do të duhet të marrin parasysh udhëtimin me autobus, hekurudhë, taksi ose makinë me qira.
Madje, një vizitor i kohëve të fundit e përshkroi vendin si “Maldivet e Evropës” për shkak të plazheve të tij në një vizitë të fundit në Ksamil.
TikTok-erja e ashtuquajtur ”Thetravelmum” u mahnit gjithashtu nga sa lirë mundi të kalonte pushimet në vend.
Ajo tha se “kemi rezervuar një apartament qendror me dy dhoma gjumi për vetëm 190 paund për gjashtë netë. Është një bazë e shkëlqyer për të shijuar plazhet e shumta të bukura, por edhe për të eksploruar disa vende të mrekullueshme afër. Sapo kemi shpenzuar pesë paund në supermarket për të ushqyer pesë persona”.
Ky vend i panjohur pushimesh është vetëm tre orë nga Britania e Madhe./KultPlus.com
Diva e muzikës, Tina Turner ndërroi jetë të mërkurën në moshën 83-vjeçare në shtëpinë e saj në Küsnacht afër Zyrihut, Zvicër, ku fansat janë mbledhur që nga ai moment të lënë lule.
Shkaku i vdekjes së saj u bë i ditur pasditen e së enjtes. “Mbretëresha e Rock ‘n’ Roll”-it vdiq për shkaqe natyrale pas një sëmundjeje të gjatë dhe të pazbuluar. Lajmi është konfirmuar nga përfaqësues të saj për DailyMail. Vihet re se Tina Turner kishte bërë një betejë të vështirë në të kaluarën me kancerin e zorrëve, ndërsa vuante nga presioni i lartë i gjakut për më shumë se katër dekada.
“Bota humbi një legjendë muzikore dhe një model“, shkruan përfaqësuesit e saj kur njoftuan lajmin e hidhur për vdekjen e saj më 24 maj.
Edhe pse detajet e funeralit të saj nuk janë bërë ende të ditura, një zëdhënës i familjes ka konfirmuar se vetëm miqtë dhe familja më e ngushtë e yllit do të jenë të pranishëm. “Do të ketë një funeral privat ku do të marrin pjesë miqtë dhe familjarët e ngushtë”, konfirmoi zëdhënësi për The Sun.
Në kujtimet e saj, Tina Turner pranoi se në vitin 2016 kishte menduar për vetëvrasje të asistuar, përpara se burri i saj Erëin Bach t’i dhuronte veshkën e tij./ KultPlus.com
“Probleme të reja të albanologjisë në kohën e sotme”, titullohet konferenca shkencore ndërkombëtare, e zhvilluar në Universitetin e Shkodrës “Luigj Gurakuqi” në bashkëpunim me Akademinë e Shkencave të Shqipërisë.
Në këtë konferencë, kryetari i Seksionit të Shkencave Shoqërore dhe Albanologjike, pranë Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, arkeologu, akademik i asociuar Gëzim Hoxha,
mbajti kumtesën “Kërkimet mbi origjinën e popullsisë arbërore, arritje, dilema dhe sfida të albanologjisë”.
Hoxha bëri një paraqitje të përmbledhur të tezave dhe kundërtezave për origjinën ilire të shqiptarëve, duke e përcaktuar si një problematikë themelore historike ku shënjohen arritjet, dilemat dhe sfidat, që paraqet studimi i mëtejshëm, i cili objektivisht mbetet përherë i pambyllshëm.
Teza e njohur e origjinës ilire të shqiptarëve, e themeluar nga Gotfried Leibniz, Thunmann etj., ka gjetur një mbështetje ndërdisiplinore nga shkenca e re shqiptare e gjysmës së dytë të shekullit XX e deri më sot. Ajo është formuluar në një mënyrë të tillë, që është pranuar gjerësisht edhe në rang ndërkombëtar. Në pikëpamje gjuhësore, kjo tezë është mbrojtur më plotësisht nga gjuhëtari i shquar Eqrem Çabej, kurse në pikëpamje arkeologjike, ofroi mundësi studimi objektiv e ashtuquajtura kultura e Komanit, e zbuluar që në fundin e shek. XIX – fillimet e shek. XX dhe deri më sot”, theksoi Hoxha.
Hoxha u shpreh se, “krahas gjuhësisë dhe arkeologjisë, gjatë gjysmës së dytë të shek. XX e deri më sot, në ndriçimin e këtij problemi kanë kontribuar edhe studime të fushave të tjera studimore, si antropologjia fizike dhe sociale, etnografia dhe së fundi edhe analizat mbi strukturën gjenetike të popullatës”./atsh/ KultPlus.com
150 vjetori i lindjes dhe 90 vjetori i rënjës së atdhetarit, intelektualit, diplomatit e burrshtetasit shqiptar Hasan Prishtina, i kishte mbledhur të premtën pasdite intelektualë, profesorë, krijues, gazetarë e nxënës të The British School of Kosova për ta nderuar këtë figurë gjigante. E ideuar nga shkrimtarja Naime Beqiraj dhe mbajtur në teatrin “Faruk Begolli” në AAB, në këtë ngjarje u mbajtën fjalë rasti dhe u shfaq një film dokumentar.
Drejtori i The British School of Kosova Lulzim Tytynxhiu në fjalën e tij Hasan Prishtinën e quajti figurën më përfaqësuese e Rilindjes Shqiptare. “Ideator dhe aksionar i Pavarësisë së Shqipërisë, ai mbeti mbrojtës dhe kërkues i përhershëm i të drejtave të shqiptarëve të Kosovës nën regjimin e Jugosllavisë së parë përmes Komitetit Mbrojtja. Hasani dha gjithçka për atdheun duke mos kërkuar asgjë në këmbim, dhe ky është përkufizimi maksimal i njeriut idealist”. Ndërkaq profesori i historisë Azdren Shala, Hasan Prishtinën e konsideroi nga ato figura të rralla të historisë i cili idealizmin e jetoi çdo ditë, pavarësisht situatave që impononin konformizëm. “Prandaj ai është progresisti i madh falë kontributit të të cilit, u bë e mundur pavarësia e Shqipërisë. Nëse sot brezave të rinj u duhet një shembull se di duhet vendi e shoqëria, padyshim ai është modeli që ndoqi Hasan Prishtina. Simbol i rezistencës e shëmbëlltyrë për të gjithë, tek ai gërshetohet guximi për të vepruar dhe qartësia e njeriut të penës. Njeriu që gjithë jetën e tij i vuri në harmoni bukurinë e ëndërrimeve dhe vrazhdësinë e jetës, ai i pajtoi shumë mirë aksionin me mendimin. Kështu, ai përveç kontributit të madh në krijimin e Shqipërisë reale, ai krijoi edhe një tjetër imagjinare, të tejkohshme e cila do tu shërbente shqiptarëve të mbetur jashtë Shqipërisë Londineze, çdoherë e sa herë kishte nevojë për mobilizim, shëmbëlltyra e tij kishte efekte mobilizuese”.
Portreti i kolosit Hasan Prishtina, i punuar me laps nga ana e nxënësit Jon Dobruna në përkujdesje të profesoreshës së pikturës Fjolla Ferati ju dhurua fondacionit “Hasan Prishtina”, ndërkaq Mehmet Prishtina drejtori i Fondacionit “Hasan Prishtina”, duke ju drejtuar veҁanërisht nxënësve të shkollës The British School of Kosova, shkoqiti: “Do të isha i lumtur nëse në kujtesën tuaj ngelin disa dromca njohurish të reja mbi rrugëtimin atdhetar të Hasan Prishtinës, sepse udhëtimi ndonëse ishte plot me sfida e sakrifica, megjithatë e kishte një cak: lirine dhe pavarësinë e kombit tonë. Ai nuk e arriti këtë çast, por jeni ju që po e gëzoni lirinë dhe pavarësinë e ëndërruar nga Hasan Prishtina”.
Filmi “Gjurmëve të Hasan Prishtinës” është vepër e gazetarit nga Tirana Genc Ymeraj, ndërkaq është xhiruar në Prishtinë, Tiranë, Selanik, Shkup, qytete e lokalitete të tjera shqiptare, ndërkaq në film flasin intelektualë e historianë: Shefqet Hoxha, Luan Zyka, Hasan Bello, Mehmet Prishtina, Skender Asani e Xhavit Llashi. Dokumentari u mirëprit nga të pranishmit, me theks të veҁantë nga nxënësit duke krijuar interaksionin emocional e njerëzor, sepse përmbajtja që përçon ky film aktivizon tek të rinjtë sensin për të shijuar vlerat nga e kaluara përmes artit. Fjala është për një projekt dokumetar- artistik, që synon të ushtrojë ndikim në dy rrafshe: në rrafshin informues dhe në atë edukues. Duke u bërë bashkë këto dy komponente, dokumentari mbetet pjesë e vlefshme e kujtesës së tyre – si diçka me vlerë që do të ketë nevojë sërish të përsëritet në mbamendjen e të rinjëve si vepër mjaft e vlefshme për zhvillimin e personaliteteve dhe karaktereve e të rinjëve.
Ky aktivitet që u mbajt sot është i pari që organizohet në shenjë të 150 vjetorit të lindjes dhe 90 vjetorit të rënjës së Hasan Prishtina./KultPlus.com
Më shumë se 230 makina të vjetra të pluhurosura, duke përfshirë disa klasike me vlerë disa qindra mijëra euro secila, po shiten në ankand në Holandë pasi ishin ruajtur për dekada nga një koleksionist i fshehtë, i njohur vetëm si Z. Palmen, transmeton KultPlus.
Dealer Gallery Aaldering u bë pronar i koleksionit disa muaj më parë pasi Palmen, i cili nuk ka asnjë trashëgimtar, u detyrua ta shesë atë për shkak të moshës dhe arsyeve mjekësore.
Ai kurrë nuk i tregoi makinat e tij, por përkundrazi i mbajti ato të fshehta, njerëzit e frikësuar mund t’i vidhnin, tha Nico Aaldering nga Galeria Aaldering. Ai e përshkroi Palmenin si “një vetmitar që kënaqej me makinat e tij çdo ditë”, duke i ndezur ato rregullisht për t’i mbajtur motorët të shëndetshëm.
Palmen mund të përballonte blerjen e makinave falë investimeve të zgjuara, duke përfshirë në pasuri të paluajtshme, tha Hans van der Pluijm nga Classic Car Auctions, i cili drejton ankand.
Koleksioni, të cilin Palmen e ruante në një kishë të papërdorur dhe në dy depo të pluhurosura, përmban makina nga markat si Alfa Romeo, Lancia, Maserati, Ferrari, Facel Vega, Aston Martin, Jaguar dhe shumë të tjera.
“Është një koleksion që ndoshta nuk do ta gjeni më kurrë në këtë gjendje, në këtë sasi”, tha Hans van der Pluijm nga Classic Car Auctions.
Ai vlerësoi se shumica e makinave do të shiten mesatarisht nga 25,000 (27,520 dollarë) dhe 75,000 euro, por shtoi se disa prej tyre vlejnë qindra mijëra euro secila dhe njëra prej tyre, një Lancia Aurelia B24 Spider America me timon të djathtë, mund të arrijë si rreth 2.5 milionë euro.
Nga ky model u ndërtuan vetëm 240 makina dhe vetëm 57 prej tyre ishin me timon të djathtë.
“Ai gjithashtu ka një dizajn shumë të veçantë. Është i veçantë në çdo formë dhe është i kërkuar në çdo koleksion,” tha Van der Pluijm.
Makinat mund të shikohen pas regjistrimit në datat 26-28 maj. Ankandi online tashmë ka filluar dhe përfundon më 7 qershor./KultPlus.com
Aktiviteti “Violinistic Greetings” pjesë e festivalit “Maratona Violinistike” erdhi me edicionin e tij të 11-të, me pjesëmarrjen e violinistëve të huaj që interpretojnë muzikë shqiptare të kompozuar enkas për këtë edicion.
Eventi u zhvillua në mjediset e Universitetit të Arteve, me mbështetjen e Ambasadës Austriake dhe është pjesë e Stinës Koncertore të Fakultetit të Muzikës.
Ky edicion sjell krahas veprave të literaturës botërore dhe 8 vepra premierë për violinë solo. Janë 7 Capriccio për violinë solo dhe një Duo Capricccio për violinë e violonçel.
“Kodaly String Duo Wienna” është një duo violinë e violonçel. Sebastian Leczky violinist dhe Marcel Leczky violonçelist janë personazhe të “Violin Channel “dhe” Strad Magazin” që studiojnë e perfeksionohen nga Wienna në Amerikë. Protagonistët e këtij eventi interpretojnë me orkestra dhe debutojnë suksesshëm në konkurse e evenimente të rëndësishme të botës muzikore.
Ata janë fitues të konkurseve të shumta ndërkombëtare, si Konkursi Ndërkombëtar i Muzikës në Londër (MB), Konkursi Ndërkombëtar i Muzikës Medici (MB) dhe fitues të çmimeve të Konkursit Ndërkombëtar të Stringut në Varshavë (Poloni).
Koncerti solli premierë edhe 2 vepra shqiptare, të kompozuara për këta muzikantë nga violinistja, profesore e asociuar në UA, Ina Kosturi.
“Kodaly String Duo” organizoi sot dhe një workshop e masterclass me studentët e violinës në sallën Çesk Zadeja në Universitetin të Arteve. Maratona violinistike, edicioni i 11-të, mbetet e hapur muajt në vazhdim me koncerte live dhe online.\KultPlus.com
Këtu fillon “brumi” i vërtetë i veprave letrare, një epokë mjaft e bujshme, romantizmi letrar filloi të na dhurojë letërsinë e vertetë mbarëbotërore por edhe atë shqipe.
Romantizmi si epokë filloi të shfaqet në mes shekujve XVII-XIX, në Evropë, si një lëvizje e re kulturore si në pikturë, art, letërsi e muzikë. Në këtë periudhë fillojnë të shfaqen ndjenjat, imagjinata e njerëzve, që gjë nuk e hasim në periudhat paraprake. Në letërsi shkrimtarët romantikë botërorë trajtuan tematika të ndryshme dhe kushtuan rëndësi të natyrës, popullit, vendit të tyre dhe me një rëndësi më të madhe kushtuar dashurisë.
Në epokën e romantizmit shqiptar fillon epoka e lavdishme e ringjalljes. Shkrimtarët shqiptarë të kësaj periudhe si: De Rada, Naim Frashëri, Pashko Vasa, Zef Skiroi, Zef Serembe, Sami Frashëri e shumë të tjerë përfaqësojnë këtë periudhë të lavdishme letrare shqipe me idealizmat e tyre duke dhënë kontribut të jashtëzakonshëm për atdhedashurinë. Dashuria ndaj vashës dhe atdhedashuria janë dy tematika që i karakterizojnë çdo njërin nga këta autorë.
Te romantikët botërorë, letërsia e tyre ishte vetëm për qëllime romantike mes çifteve. Romantikët shqiptarë në mënyrë pothuajse të përkryer bëjnë një ndërlidhje të dashurisë dhe atdheut, duke iu shtuar edhe tipare të tjera estetike si natyra, miti, kulti e ndonjëherë të religjionit. Përmes veprave të tyre marrim mesazhe të forta si: idealizmi kombëtar, përspektiva për të ardhmen, dashuria si një vlerë e pamohueshme, kritikë për gjendjen e mjerueshme në të cilën ndodhej populli shqiptar, thirrje për vetëdijësim kombëtar dhe pavarësim nga të huajit.
Disa veprat më të njohura të nga romantikët shqiptarë të kësaj periudhe janë:
“Këngët e Millosaos”, “Parimet e estetikës”, “Këngët e Serafina Topisë”- De Rada
“ Istori e Skënderbeut”, “ Bagëti e bujqësija”, “Lulet e verësë”- Naim Frashëri
“ Shqipëria çka qenë, ç’është dhe ç’do të bëhet”- Sami Frashëri
“ E mjera Shqypni” – Pashko Vasa…
Në këtë periudhë të lavdishme kalohet nga periudhat paraprake me funksion fetar dhe përkthime të shkrimeve të shenjta. Këtu çdo gjë pëson ringjallje dhe tani letërsia shqipe merr një hap të rëndësishëm në zhvillimin e atdheut dhe në ndryshimin e historisë të saj kombëtare, pas epokës së lavdishme heroike të Skënderbeut, pasohet me një epokë të lavdishme letrare shqipe nga romantizmi shqiptar./ KultPlus.com
“Kurrë nuk e dashurojmë dikë konkretisht. Dashurojmë veç idenë që kemi formësuar vetvetiu për dikë. Ky është thjesht një koncept i yni vetjak, domethënë që përmbledhtas, pikërisht vetveten, ne dashurojmë. Kjo gjë vërtetohet në çdo lloj dashurie. Në dashurinë seksuale, synojmë kënaqësinë vetjake, që mundësohet përmes një trupi të huaj. Kurse në dashurinë jo seksuale, synojmë kënaqësinë tonë vetjake, të mundësuar nga idetë tona gjithsesi. Marrëdhëniet midis një shpirti dhe një shpirti tjetër, që mishërohen përmes disa gjërave tejet të brishta dhe kundërthënëse si fjalët e rëndomta dhe gjestet që ne bëjmë, janë diçka fort e koklavitur. Në vetë thelbin e aktit të njohjes, jemi çnjohur mirëfilli. Thonë dy të dashuruarit “Të dua”, dhe gjithçka e thonë dhe e mendojnë në formë të këmbyeshme, teksa secili synon të thotë diçka të ndryshme, një jetë mbase të ndryshme, ndoshta edhe një ngjyrë dhe një aromë të ndryshme, sipas përmbledhjes abstrakte të përshtypjeve që përbëjnë botën shpirtërore”.
Fernando Pessoa – “Livro do Desassossego”. / KultPlus.com
Eventi më i madh e festa më e njohur e muzikës elektronike në Shqipëri, Unum Festival, tashmë ka shitur 90% të biletave.
Me emra si MARCO CAROLA, BEDOUIN, HOT SINCE 82, RICARDO VILLALOBOS dhe më shumë se 90 artistë të tjerë që do të performojnë në këtë festival në Shëngjin, nuk ka dyshim se Unum Festival është një event që nuk duhet humbur këtë vit.
Skena me pamje te re, aktivitete te ndryshme dhe vizitore nga e gjithë bota priten këtë edicion i cili fillon me datë 1 Qershor.
Unum Festival ka tashmë është bërë një emër i njohur për trevat shqipëtare si dhe t’gjithë Evropën si një nga festivalet më të mirë në Europë. Dhe një vend me mundësi të shkëlqyer për të takuar njerëz të ndryshëm dhe për të eksploruar muzikën e re dhe kulturën në një mjedis fantastik.
Unum Festival premton të jetë një eksperiencë e paharrueshme për të gjithë ata që dojnë muzikën house dhe techno për 6 ditë dhe 6 netë, nga 1-6 qershor 2023.
Por nuk është vetëm muzika që bën Unum Festival një event kaq të veçantë. Festivali zhvillohet në plazhin idilik të Ranës së Hedhun në Shëngjin, Shqipëri, dhe ambienti magjepsës e bën eksperiencën më magjepsëse.
Organizatorët e Unum Festival kanë investuar shumë në çdo aspekt të këtij eventi, duke përfshirë sigurinë, kujdesin ndaj mjedisit. Përveç kësaj, kanë krijuar një paketë shumë të plotë për turistët, duke ofruar akomodime të përshtatshme dhe një atmosferë të këndshme gjatë kohës që ata do të qëndrojnë në këtë vend magjepsës, kshtuqe nese ende nuk keni siguruar vendet se ku do flini shikoni rrjetet sociale te unum festival per rekomandime ne buxhet.
Të gjitha detajet e tjera dhe më të rejat mund t’i shikoni në faqen zyrtare të UNUM festival në Facebook./KultPlus.com
Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit ka shpallur sot të hapur konkursin për hartim të Master Planit për “Kompleksin Memorial Adem Jashari” në Prekaz.
Pas formulimit të detyrës projektuese nga Komisioni i Ekspertëve si dhe pas miratimit të kushteve, kritereve dhe procedurave nga Qeveria e Republikës së Kosovës, është shpallur Konkursi i projektimit.
Afati i fundit për dorëzim të propozimeve është data 07.07.2023.
Performanca në skenën e përshtatur në arenën “Mercedes Benz” javën e kaluar në Berlin do t’i kushtojë shtrenjtë basistit të grupit legjendar ‘Pink Floyd’.
Policia gjermane ka nisur një hetim për Roger Waters, duke e akuzuar për nxitje të urrejtjes pasi gjatë performancës ai kishte zgjedhur të vishej si nazist.
79-vjeçari kishte veshur një pallto të gjatë, të zezë, të zbukuruar me shirita të kuq dhe shenja metalike në jakën e tij që të kujtonte një oficer SS, njësia që realizoi gjenocidin me 6 milionë hebrenj të vrarë gjatë Holokaustit.
Gjatë performancës, pankarta të stilit të Rajhut të Tretë u varën gjithashtu nga skena, ndërsa një derr i fryrë i zbukuruar me Yllin e Davidit qëndroi pezull mbi audiencën.
Dhe tani, policia e Berlinit ka thënë se po hetojnë waters për zgjedhjen e veshjes së tij pasi “mund të përdoret për të lavdëruar sundimin nazist“.
“Ne po hetojmë mbi dyshimin për nxitje të urrejtjes publike, sepse veshja në skenë mund të përdoret për të lavdëruar ose justifikuar sundimin nazist, duke prishur kështu paqen publike“, tha zëdhënësi i policisë Martin Halweg.
Waters është një aktivist i njohur pro-palestinez, i cili është akuzuar se ka pikëpamje anti-hebreje. Në koncertet e tij javët e fundit, si pjesë e turneut të tij ‘This is Not a Drill’, ai ka përdorur derrin e fryrë të zbukuruar me Yllin e Davidit.
Gjatë koncertit javën e kaluar, një ekran pas Waters shfaqi emrat e Anne Frank dhe Abu Akleh, një gazetare e Al Jazeera që u qëllua për vdekje vitin e kaluar teksa raportonte për një sulm të Forcave të Mbrojtjes izraelite në një kamp refugjatësh palestinezë.
Ndërkohë, shoqata rabinike hebreje-ortodokse e Gjermanisë ka bërë thirrje për ndalimin e Waters-it të performojë në Gjermani, por rokeri vazhdon të mohojë se ai është antisemitik dhe se flet vetëm kundër politikës izraelite. / a2cnn / KultPlus.com
