64 vjet nga lindja e legjendës së futbollit shqiptar, Fadil Vokrrit

Fadil Vokrri njihet si “Legjenda e futbollit shqiptar” dhe mbetet futbollisti më i njohur dhe i adhuruar në Kosovë.

Në vitet ’80 Fadil Vokrri arriti kulmin e karrierës se tij. Ai e filloi karrierën e tij si futbollist me KF Llapi të Podujevës dhe më vonë kaloi tek KF Prishtina dhe luajti për një periudhë edhe me KF Partizani i Beogradit. Ai pati mundësi të arrinte edhe më shumë në karrierën e tij. Në vitin 1987 klubi i futbollit Juventus ishte i interesuar për të dhe i propozoi nënshkrimin e një kontrate disa vjeçare. Në atë vit Fadil Vokrri ishte vlerësuar si futbollisti më i mirë i vitit në Jugosllavi. Mirosllav Bllazhevic, trajneri i KF Prishtina  e vlerësonte Fadil Vokrrin si sulmuesin e qendrës më të mirë në Jugosllavi. Mirëpo, në atë kohë Fadil Vokrri u thirr për të kryer shërbimin e detyruar ushtarak. Sipas ligjit jugosllav, sportistët jugosllavë nuk mund të luanin jashtë Jugosllavisë në qoftë se ata nuk kishin kryer shërbimin e detyruar ushtarak përpara moshës 27 vjeç.

Fadili i rrethuar nga tifozët

Gjatë periudhës së shërbimit ushtarak ai luajti për KF Partizani i Beogradit. Në atë kohë Fadil Vokrrit iu propozua të luante edhe për Dinamo e Zagrebit. Fadil Vokrri e shpjegon kështu pse vendosi të luante për KF Partizani dhe jo Dinamo e Zagrebit: “Pikërisht “Partizani”, ka qenë ekipi i parë që ka shprehur interesim për mua. Arsyeja për të kaluar në radhët e “Partizanit”, së pari ka vendosur afërsia kilometrazhe Prishtinë-Beograd, pastaj siç dihet atëbotë të ish-Jugosllavisë, “Partizani”, ka pasur shumë simpatizues në Kosovë, sepse ky ekip gjithnjë kishte ndonjë shqiptar të aktivizuar në klub. Për nga shikueshmëria “Partizani” ka pasur Kosovën, Malin e Zi, Maqedoninë, tri qendra kryesore për rekrutimin e lojtarëve. Edhe unë si fëmijë, si çdo moshatar i imi isha simpatizues i “Partizanit” të Beogradit, d.m.th. si shumica e kosovarëve, andaj këto ishin arsyet që unë kalova në radhët e ekipit të “Partizanit”. Kushtet që më pat ofruar ky ekip ishin shumë të mira, e qe besa edhe “Prishtina”, me transferimin tim tek “Partizani”, nuk është ndarë keq për nga “leku”, kështu që të gjitha komponentët u përmbushën që unë të bëhem lojtar i ekipit të “Partizanit”. Kam kaluar mirë në këtë ekip, mirëpo nuk kanë munguar edhe provokimet e ndryshme. Si p.sh. atëbotë kur minatorët e Trepçës, hynë në zgafellë, TV Vesti nga Beogradi, në emisionin në gjuhën shqipe në orën 17:00, më kanë ftuar që unë të bëja thirrje, që minatorët të dalin nga zgafella (kjo është hera e parë që këtë po e bëj publike), më janë paraqitur dy-tri herë emra të ndryshëm të sferës së politikës, mirëpo unë u thashë se nuk merrem me politikë dhe se janë politikanët të cilët mund të bëjnë thirrje …”.

Flamurtari – Partizani i Beogradit

Petro Ruci, lojtar i Flamurtarit të Vlorës e kujton kështu atë ndeshje dhe Fadil Vokrrin: “Detyra që na dha trajneri Leonidha Çuri ishte që unë dhe Rrapo Taho të koordinojmë veprimet tona për të ruajtur mirë sulmuesit më të rrezikshëm të Partizanit të Beogradit Milko Gjurovski dhe Fadil Vokrri. Për vetë mënyrën e lojës, që u krijua, më takoi mua të luaj ndaj bashkatdhetarit tim Vokrri. Ai ishte një lojtar i shpejtë, i fortë fizikisht, kërcente shumë në ajër dhe e godiste mjaft mirë topin me kokë. Ai ishte një futbollist mjaft i vështirë për çdo mbrojtje kundërshtare. Si i tillë, ai ishte i vështirë edhe për ne.”

Fadil Vokrri kujton nga këto 2 ndeshje: “Në takimin e parë që e zhvilluam në Vlorë, ekipi i “Partizanit”, ka qenë shumë i dobët, ku humbëm 2:0. Në Kavajë i kam 30 familje kushëri, babai im komunikonte me ta nëpërmjet letrave dhe ekipi ynë më të arritur në Vlorë, një natë para ndeshjes, kanë qenë 2000 tifozë, që më prisnin. Për mua ishte diçka madhështore, me këtë rast dua të falënderoj trajnerin tim në atë kohë Fahredin Jusufin (ish-trajner i Partizanit), i cili më dha leje speciale që të dal dhe të përshëndetem me atë tifozëri që më prisnin. Tani kur po flas po më rrëqethet trupi dhe bashkë me ta kam bërë dikund 1000 fotografi, ndoshta dikush brenda nga klubi më ka përcjellë, mirëpo lejen ma dha Jusufi. Ndërsa sa i përket lojës ““Flamurtari”, me plotë meritë fitoi 2:0″, ndërkaq në ndeshjen e kthimit në Beograd, Fadil Vokrri, shënoi golin e dytë, si dhe në Vokrrin shkaktohet penalltia, “Partizani” udhëheq 2:0, ekipi ynë luan shumë mirë, e po ashtu edhe Fadil Vokrri, njëri ndër lojtarët më të mirë në terren, mirëpo në fund të takimit Sokol Kushta shënoi gol, pastaj portieri i “Flamurtarit”, Arapi, ka qenë në formë shumë të mirë, kështu që “Partizani”, u eliminua nga garat. Humbja e “Partizanit” ka qenë shumë e rëndë, u pasqyrua shumë keq, ku thuhej se si është e mundur që një ekip si “Flamurtari”, ta eliminojë ekipin e “Partizanit” të Beogradit, me famë të madhe, kështu që vërtet humbja në Beograd, u përjetua shumë rëndë. Kjo u pasqyrua menjëherë në lojën për Kupën e ish-Jugosllavisë, kundër “Iskres” (anëtar i Ligës së Dytë), ku humbëm, kështu që humbja ndaj “Flamurtarit”, na destabilizoi në tërësi”.

Vokrri ka luajtur 12 ndeshje me ekipin përfaqësues të Republika Socialiste Federative e Jugosllavisë dhe ka shënuar 5 gola.

Fadil Vokrri luan për një periudhë kohe për NIM, Francë.

Në vitet 1990-1992 luajti për ekipin e futbollit Fenerbahçe të Turqisë dhe korri shumë suksese për këtë ekip.

Pas përfundimit të karrierës si futbollist, Fadil Vokrri u vendos me banim në Francë, ku u bë trajner i një ekipi futbolli të ligës së dytë.

Pas një kohe të suksesshme atje, Fadili u kthye në Kosovë dhe u bë president i Federatës së Futbollit Kosovar, FFK.

Vdiq në Prishtinë papritmas më 9 qershor 2018, pas një ataku kardiak.

Pas vdekjes së Vokrrit, stadiumi në vitin 2018 u riemërtua nga Stadiumi i Qytetit në Stadiumin “Fadil Vokrri”. Ndërsa, kujtojmë se sot shtatorja e legjendës së sportit shqiptar dhe ish-presidentit të Federatës së Futbollit të Kosovës (FFK), do të përurohet në stadiumin “Fadil Vokrri”. / KultPlus.com

Bleu për 4 dollarë një vazo antike të Majave, ia kthen muzeut në Meksikë

Autoritetet në Meksikë kanë rigjetur një vazo të humbur antike nga koha e Majave. Artefaktin e kishte blerë një grua amerikane për më pak se 5 dollarë në një dyqan të sendeve të përdorura.

Anne Lee Dozier mori së fundmi një shprehjeje mirënjohjeje nga ambasada Meksikane në Washington DC për kontributin që dha në rikthimin e vazos që 1,200-1,800 vjeçare në vendin ku e ka origjinën.

Një dëshmi e vyer e historisë sonë majanë kthehet në shtëpi…falë bujarisë së Lee Dozier,” thuhej ndër të tjera në postimin e ambasadorit meksikan në SHBA, Esteban Moctezuma Barragán në platformën “X”.

“Ky xhevahir historik do të riintegrohet në koleksionin e [Muzeu Kombëtar i Antropologjisë dhe Historisë së Meksikës] për të ruajtur trashëgiminë tonë të pasur kulturore.”

Siç tregoi vetë për mediat, Anne e kishte blerë vazon rreth vitit 2019 në dyqanin 2A Thrift në Clinton, Maryland. Nuk dihet sesi përfundoi vazoja antike në dyqanin e sendeve të përdorura në SHBA.  / KultPlus.com

The Guardian reportazh në Shqipëri: Është si të kthehesh pas në kohë

Me parqe kombëtare të lavdishme dhe një mënyrë tradicionale jetese, vendi ballkanik tregon se si nga udhëtimi i gjelbër mund të përfitojnë si vendasit ashtu edhe vizitorët.

Në kodrat mbi fshatin Tragjas në Vlorë, në jugperëndim të Shqipërisë, po vrapoj pas një fermeri të quajtur Sofo, me një gotë raki në njërën dorë dhe një trekëndësh me petulla të freskëta në tjetrën. Muzgu po nxjerr dritën e ditës nga qielli, ne jemi vonë dhe dhitë duhet të mjelen.

Sofo dhe gruaja e tij Dhurata po na presin për darkë në “restorantin” e tyre në fshat. Ne ecim deri në fermë nga rruga përmes barit me nyje, grykës dhe sherebelës së shfrenuar – dhe na presin me raki. Dhurata më jep petulla të mbushur me djathë dhie të bërë vetë dhe unë nxitoj pas Sofos.  

The Guardian reportazh në Shqipëri: Është si të

“Kjo është ajo që ndodh në Shqipëri”, thotë udhërrëfyesi ynë, Elton Caushi. “Njerëzit duan t’ju japin gjëra gjatë gjithë kohës dhe kjo ju ngadalëson.”

Është e vërtetë. Kudo që shkojmë, dyert hapen dhe biseda dhe oferta për freskim na vijne. Duke udhëtuar përreth takoj alpinistë, udhëtarë në kamp, ​​një grup studentësh nga Universiteti i Bristolit që eksplorojnë me makinë dhe një çift britanik gjysmë pensionist që po ecin me biçikletë. Të gjithë ata nuk kanë veçse lëvdata për mikpritjen shqiptare.

Unë jam këtu me operatorin turistik Intrepid, për të provuar një pjesë të udhëtimit të tyre nëntë-ditor, të drejtuar në partneritet me Meet (Përvoja Mesdhetare e EkoTurizmit). Meet inkurajon banorët në zonat e mbrojtura dhe të cenueshme që të zhvillojnë përvoja autentike nga të cilat përfitojnë projektet e ruajtjes dhe komunitetet lokale. Akomodimi është në bujtina, hotele të vogla dhe agroturizëm, dhe përvojat udhëhiqen në vend.

Vitet e fundit Shqipëria ka filluar të joshë kërkuesit e diellit në vendpushimet bregdetare duke përfshirë Sarandën, Himarën dhe Vlorën. Por është një vend me bukuri natyrore mbresëlënëse dhe rëndësi ekologjike, siç zbulon së shpejti vizita jonë.

Itinerari i plotë merr ujërat e kaltërta të liqenit të Komanit dhe lumit të qetë të Shalës, në veri të vendit, për zhytje sublime. Ka gjithashtu një shëtitje fakultative në Mollë në ultësirën e Alpeve Shqiptare, si dhe kohë në kryeqytetin Tiranë dhe në plazhin turistik të Vlorës.

The Guardian reportazh në Shqipëri: Është si të

Përveç matjes dhe monitorimit të gjurmës së vizitorëve, përfshirja e Meet në turne ka rritur angazhimin me njerëzit vendas dhe ka shpërndarë shpenzimet në komunitetet lokale. Vendi ku qëndrojmë, aktivitetet tona, çfarë hamë dhe si lëvizim (me automjete elektrike dhe në këmbë, biçikletë dhe varkë) janë vlerësuar shume.

Udhëtimi ynë përfshin një ndalesë në kompleksin e kalasë në majë të kodrës së Beratit, i cili i ka rrënjët që në antikitet; është po aq e bukur sa çdo tjetër që kam parë, me shumicën e ndërtesave që datojnë nga shekulli i 13-të. Qendra historike dhe dy kodikë të Beratit të zbuluar në Muzeun e njohur Onufri mbrohen nga Unesco. Kisha më e vjetër e qytetit, Trinia e Shenjtë, ka pamje panoramike mbi luginën e lumit Drinos dhe masivin e Shpiragut.

Ndërsa Liqeni i Shkodrës, i cili ndahet me Malin e Zi, është një nga rezervatet më të mëdha të shpendëve në Evropë, ne vizitojmë një rezervat më pak të njohur, por po aq të rëndësishëm në parkun kombëtar Divjakë-Karavasta, dy orë me makinë në jug të Tiranës. I pasur në biodiversitet, parku ka identifikuar rreth 25 lloje gjitarësh, 29 lloje zvarranikësh (përfshirë breshkat e detit), 29 amfibësh dhe 230 lloje shpendësh. Qendra e saj e rehabilitimit të shpendëve, e vetmja në Shqipëri, ka trajtuar pelikanë, shqiponja, kukuvajka, zuzar dhe lejlek.

Ekosistemi i lagunës së Karavastasë, brenda parkut, është shtëpia e pelikanit dalmat nën kërcënim – një nga zogjtë më të mëdhenj të ujërave të ëmbla në botë – dhe një strehë për speciet shtegtare. Kalojmë nja dy ditë duke eksploruar grykëderdhjet dhe shtigjet e tij me varkë dhe biçikletë, duke kaluar natën në hotelin e vogël me tre yje Hotel Pelikan, buzë parkut.

The Guardian reportazh në Shqipëri: Është si të

Pamja jonë e parë e ligatinave dhe zogjve është nga maja e një kulle shikimi prej druri gjatë një drekë pikniku. Rrugës për atje, Eltoni thërret në një shtëpi fshati për një lakror (një byrek popullor shqiptar) dhe një enë me kos të kripur të shkumëzuar, ose dhallë .

 “Është një vend joortodoks,” thotë Eltoni, “Por peizazhi është i mrekullueshëm.” E ndjek me dhallën në njërën dorë. Eltoni shpalos një qilim dhe ne ulemi nën rrezet e diellit duke ngrënë pastë të mbushura me qepë dhe domate, të lara me qumësht të thartë. Më pas një shkëlqim flamingosh më të mëdhenj ngrihet në qiell.

Në qendrën e rehabilitimit, rojtari në detyrë, Ervin Allushi, na tregon se grupi i parë i entuziastëve britanikë të zogjve e ka vizituar në vitin 2016. “Kemi kormoranë pigme, çafka të vogla dhe 255 palë çakall të artë. Një grup erdhi vetëm për t’i parë ata,” thotë ai.

The Guardian reportazh në Shqipëri: Është si të

Numri i pelikanit dalmat është rritur nga 27 fole në 2014 në 85 në 2020, por lajmet se një aeroport i ri do të hapet në fund të vitit të ardhshëm në Vlorë, 45 milje në jug të Divjakë-Karavasta dhe brenda peizazhit të mbrojtur që rrethon një lagune, ka befasuar organizatat e ruajtjes. Ance Švajnzger i Intrepid Travel thotë: “Aeroporti jo vetëm që përbën një rrezik potencial për jetën e egër, ai gjithashtu nuk do të ketë një ndikim pozitiv në Shqipërinë rurale nëse udhëtarët nuk hanë, qëndrojnë dhe blejnë me biznese në pronësi lokale”.

Ne marrim një varkë të vogël përgjatë një delta të një lumi të njelmët për të dalluar jetën e shpendëve, duke ndalur për të parë me dylbi ishullin me rërë ku kanë folenë pelikanët.

Të nesërmen në mëngjes ecim me biçikletë në një shëtitore nëpër një pyll me pisha për në fshatin Babunjë, ku Eva dhe Adriatik na mirëpresin në shtëpinë e tyre. Adriatik, një punues druri dhe gurgdhendës, na tregon punën e tij dhe ne pimë kafe turke ndërsa shikojmë sesi ai gdhend gurin.

Dreka është pilaf pule, patëllxhan i mbushur dhe rosë në supë me kos. Sigurisht që është i sapopërgatitur: “Dje vrava pulën dhe rosën”, thotë Adriatiku. “Vera është nga fqinji im. Komshiu im tjetër është me pushime. Herën tjetër do t’ju shërbej verën e tij – është më mirë.” Ikim me krahët plot me shegë të freskëta.

Zhytja jonë në natyrë, veçanërisht në parkun kombëtar, ka qenë një pikë kryesore; njohuritë tona mbi thjeshtësinë rurale një bonus i papritur. Në fermën e Sofos dhe Dhuratës, ku djathi piqet në lëkurë dhie, tenxheret gatuhen mbi thëngjill dhe flakë dhe fermerët fqinjë luajnë në fyell, më duket sikur jam kthyer pas në kohë.

Në Mbretërinë e Bashkuar, kur flas me Arnau Teixidor nga Meet, ai më thotë se është i emocionuar për partneritetet e organizatës në Shqipëri – jo vetëm për shkak të punës për të mbrojtur lagunën e Karavastasë: “Ka këtë veçanti dhe një karakter që vështirë të gjendet në Evropa tani – mënyra tradicionale për të bërë gjërat dhe artizanë që ofrojnë një kuptim të vendit.” Pas pesë ditësh në vend, e dija saktësisht se çfarë donte të thoshte. /The Guardian/ KultPlus.com

Presidenti i Shqipërisë, Bajram Begaj shpallet qytetar nderi i Deçanit

Presidenti i Shqipërisë, Bajram Begaj shkoi sot te familja Haradinaj në Gllogjan të Deçanit, ku bëri edhe nderime për të dëshmorët.

Kryetari i AAK-së, Ramush Haradinaj, u shpreh i nderuar me vizitën e shefit të shtetit shqiptar, të cilit tha se ia iu dha titulli “Qytetar nderi i Deçanit”.

“Sot na nderoi me vizitë në familje në Gllogjan dhe në komunë në Deçan, Presidenti i Shqipërisë, Shkelqësia e tij, Gjeneral Bajram Begaj. Komuna e Deçanit nderoi Presidentin Begaj duke i dedikuar titullin “Qytetar nderi i Deçanit””, shkroi Haradinaj në Facebook.

“Gjaku s’bëhet ujë, së bashku me Presidentin e Shqipërisë nderuam të rënët për liri në kompleksin memorial “Dëshmorët e Kombit” në Gllogjan. Lavdi të rënëve për liri! Faleminderit President Begaj! Faleminderit🇦🇱“, shtoi ai. / KultPlus.com

Qindra motoristë shijojnë spektaklin “Korça Moto & Rock Festival”

Ministri i Mbrojtjes Niko Peleshi ka ndarë në rrjetet sociale foto nga Korça, e cila u “pushtua” nga nga klube motoristësh nga rajoni, si edhe qindra vizitorë, për të shijuar “Korça Moto & Rock Festival”.

“Dy net të mrekullueshme të “Korça Moto & Rock Festival”!”, shkruan Peleshi.

“Klube motoristësh nga vende të ndryshme të rajonit dhe qindra vizitorë zgjodhën Korçën këtë fundjavë, ku bashkë me adhurues të muzikës rock, mbushën sheshin para Katedrales deri pas mesnate. Atmosferë elektrizuese duke kërcyer dhe kënduar me artistët Rock më të mirë në Shqipëri”, vijon postimin e tij Peleshi.

Ministri Peleshi mbyll postimin e tij, duke theksuar se, energjia dhe spektakli do të vazhdojnë edhe ditën e sotme në Korçë. / KultPlus.com

Pamje nga Darëzeza në Fier

Kryeministri Edi Rama ka ndarë sot në rrjetet sociale pamje nga plazhi i Darëzezës, në Fier.

Bregdeti i Darëzezës në Fier është një nga zonat më të bukura buzë detit Adriatik, me një rërë kurative. Me 18 km vijë bregdetare ende për t’u shfrytëzuar, Qarku i Fierit ofron një potencial të vërtetë për zhvillimin e turizmit veror.

Kryeministri Edi Rama zgjodhi sot disa pamje nga zona e Darëzezës, për të promovuar këtë pjesë të bregdetit të Adriatikut.

Plazhi i Darzezës, rreth 20 km larg Fierit, po frekuentohet gjithnjë e më shumë nga pushues vendas e të huaj. Darzeza, Semani, Ndërnënasi, Pish Poro janë vetëm disa nga plazhet e vijës bregdetare të Fierit, që në pjesën më të madhe të tyre janë ende të panjohura, edhe pse shumë të bukura dhe me pak shpenzime.

Plazhe ranore me shtrirje të konsiderueshme dhe brezi i pyllit të pishave që bashkëshoqëron vijën bregdetare të ofrojnë qetësi dhe argëtim në të njëjtën kohë.

Hapësira pafund bregdetare me rërë të imët kurative, plazhe familjare me ujëra të ngrohta dhe të cekëta, të pasura me gjallesa ujore, janë ato që të ofron kjo pjesë e Adriatikut.

Ndërkohë gatimet tradicionale me prodhime vendase dhe çmime të përballueshme mbeten joshja e pushuesve në bregdetin e Fierit.

Vija bregdetare e Fierit nuk ofron vetëm plazhe, por edhe vende fantastike për aventurë, për qitje me pjatel në pyll, eksplorim, peshkim apo sporte ekstreme. / KultPlus.com

Media franceze “EnVols”: Zbuloni Ksamilin, plazhin më të bukur në Shqipëri

Me ujërat e saj ngjyrë bruz, plazhet me rërë të artë dhe shkëmbinjtë e saj të gjelbër, Riviera Shqiptare është plot me atraksione!, shkruan Fatima Haim në një artikull të botuar në revistën franceze “EnVols”.

Ne ju rekomandojmë të zbuloni Ksamilin, plazhin më të bukur në Shqipëri.

Me pamje nga ishulli grek i Korfuzit, plazhi i bukur i Ksamilit është një nga destinacionet më të njohura bregdetare në vend.

Me 300 ditë diell në vit, Shqipëria është shumë tërheqëse.

Ky xhevahir i Rivierës Shqiptare, i kufizuar nga deti Jon, është një vend i paharrueshëm.

Ksamili ofron restorante, shezllone, madje edhe varka të vogla për të eksploruar brigjet. Një cep i vërtetë i vogël i parajsës në zemër të Ballkanit!

Ksamili, një plazh me bukuri mahnitëse!

Në jug të Shqipërisë, Ksamili është një destinacion mjaft i preferuar për shqiptarët dhe turistët e huaj!

I vendosur përballë Korfuzit, vetëm 2 kilometra nga kufiri grek, ky fshat i vogël bregdetar është një vend që nuk duhet humbur!

Ksamili ofron një peizazh që ngjason me një kartolinë: një plazh me ujëra të kristalta, rërë të imët, masivë shkëmborë të rrethuar nga bimësia …

Në distancë mund të shihni edhe ishuj të vegjël të shpërndarë në detin Jon.

Ka një atmosferë të butë dhe paqësore që frymëzon qetësinë. Një destinacion perfekt për pushime në bregdet!

Aty do të gjeni shumë restorante ku mund të shijoni specialitete lokale, kryesisht peshk ose produkte deti.

Për aktivitete si zhytje, Ksamili është vendi ideal: shtrati i detit është plot mrekulli për t’u zbuluar!

Gjiri i Ksamilit është gjithashtu shtëpia e vendeve të shumta të zhytjes!

Zbuloni zonat përreth Ksamilit…

Gjatë vizitës tuaj në Ksamil mund të eksploroni disa vende tërheqese në zonën përreth:

Ishujt e Ksamilit

Këta ishuj të vegjël të pabanuar, të cilët mund të shihen nga plazhi, janë shumë afër. Në varësi të ishujve, ju mund të arrini atje me varkë ose kajak.

Qyteti i Sarandës

E vendosur rreth 20 kilometra nga Ksamili, Saranda është gjithashtu një destinacion i njohur bregdetar.

Parku Kombëtar i Butrintit

Ky park 9400 hektarësh ndodhet afërsisht 20 kilometra nga Saranda.

Është një vend arkeologjik, i listuar si një sit i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, i cili është shtëpia e një qyteti antik të populluar nga grekët dhe më pas romakët.

Ju mund të shihni mbetjet e një teatri romak, një tempull, një akropol, etj.

Plazhet rreth Ksamilit

Përveç plazhit të Ksamilit, i cili është më i bukuri në Shqipëri, ka edhe pika të tjera për t’u zbuluar.

Mund të përmendim disa: Plazhi i Manastirit – i rrethuar nga kodra të gjelbëruara, Plazhi i Pasqyrës -uji i të cilit është aq transparent sa i ngjan një pasqyre, Plazhi i Pemës së Thatë – 6 kilometra nga Ksamili.

Syri i Kaltër

Ky vend ofron një spektakël natyror magjepsës: një burim uji blu që buron nga një shpellë dhe që të sjell imazhin e syrit të njeriut./ KultPlus.com

Si po e shkaktojnë ndryshimet klimatike të nxehtin ekstrem në mbarë botën

Ndryshimet klimatike janë duke nxitur valë të rrezikshme të nxehtësisë në hemisferën veriore këtë javë dhe do të vazhdojnë të shkaktojë mot të rrezikshëm për dekada me radhë, sipas një hulumtimi, raporton Reuters.

“Ne tani po vuajnë nga një valë e nxehtit mbarëbotëror”, tha Christiana Figueres, ish-shefe e agjencisë së OKB-së për klimën.

Më poshtë mund të lexoni se si ndryshimet klimatike po e shtyjnë nxehtësinë të arrijë shkallë ekstreme.

Si po e nxisin ndryshimet klimatike nxehtësinë?

Derisa djegia e vazhdueshme e lëndëve djegëse fosile lëshon më shumë emetime të karbonit në hemisferë, ajri mund të mbledhë më shumë të nxehtë nga dielli, dhe kështu e nxit rritjen e temperaturës mesatare globale me kalimin e kohës.

Temperatura mesatare globale është rritur tashmë për gati 1.3 gradë celsius prej se ka filluar Revolucioni Industrial, kur vendet e Perëndimit nisën të djegin thëngjill dhe lëndë të tjera djegëse fosile.

Kjo rritje nënkupton se ndryshimet klimatike janë duke i bërë valët e nxehtësisë më të nxehta sesa do të kishin qenë ato pa ngrohje atmosferike. Ato po bëhen gjithashtu edhe më të shpeshta në përgjithësi – dhe më të rrezikshme si pasojë.

Secila valë e nxehtësisë “është bërë shumë më e mundshme dhe më e nxehtë sesa do të kishte qenë, si pasojë e ndryshimeve klimatike të shkaktuara nga dora e njeriut”, tha në fillim të këtij muaji shkencëtari Daniel Swain nga UCLA.

“Në këtë kohë, ta bësh një deklaratë të tillë është diçka e vogël, sepse ka tepër dëshmi për ta mbështetur këtë”, tha ai.

Cili është ndikimi i ndryshimeve klimatike?

Përveç ngrohjes globale, ka edhe faktorë të tjerë dhe kushte të cilat mund të ndikojnë në valët e nxehtësisë. Fenomenet klimatikë si, El Nino apo La Nina, mund të kenë ndikim të madh, së bashku me sistemin e qarkullimit të erërave.

Edhe mbulimi i tokës mund të luajë rol, sepse sipërfaqet e errëta dhe mjediset ku ka ndërtime bëhet më të ngrohta sesa sipërfaqet e bardha apo mjediset natyrore si, pyjet apo lagaterat.

Për ta kuptuar se sa shumë kanë ndikuar saktësisht ndryshimet klimatike në një valë të caktuar të nxehtësisë, shkencëtarët kryen “hulumtime të atribuuara”.

Ata i kanë kryer qindra studime të tilla në dekadën e fundit duke bërë simulime kompjuterike për t’i krahasuar sistemet e sotme të motit me atë se si do të kishte qenë moti nëse njerëzit nuk do ta kishin ndryshuar kiminë e atmosferës gjatë shekullit të fundit.

Për shembull, shkencëtarët në Atributin e Motit Botëror kanë gjetur se nxehtësia e rrezikshme në Azinë e Jugut në prill, ka gjasë të ketë ndodhur falë ndryshimeve klimatike. Gjatë një vale të nxehtësisë në verilindje të qytetit indian Kolkata, temperatura arriti 46 gradë celsius – që është 10 gradë më lart sesa mesatarja sezonale.

Çfarë mund të presim në të ardhmen e afërt?

Edhe sikur emetimet e karbonit do të ndaleshin sot, bota ka lëshuar mjaftueshëm karbon për të garantuar se ndryshimet klimatike do të vazhdojnë të ndikojnë në rritjen e temperaturave për dekada.

Bota duhet patjetër t’i ulë emetimet përgjysmë nga nivelet e vitit 1995 deri në vitin 2030 – si dhe në shkallë zero deri në vitin 2050 – për ta pasur mundësinë për ta mbajtur rritjen e temperaturës mesatare në rreth 1.5 grandë nën mesataren paraindustriale, sipas shkencëtarëve nga Paneli Ndërqeveritar për Ndryshime Klimatike.

Megjithatë, emetimet globale vetëm sa janë rritur prej vitit 1995. Bota është në binarë për ta arritur mesataren prej 2.7 gradë deri në vitin 2100, që do ta tejkalojë pragun prej 1.5, përtej të cilit shkencëtarët kanë parashikuar ndikime katastrofike dhe të pakthyeshme në klimë.

Fakti se miliona njerëz “në Shtetet e Bashkuara vuajnë nga valë të papara të nxehtësisë, është tregues i faktit se ne ende nuk i kemi adresuar ndryshimet më të këqija klimatike”, tha Figueres për Reuters të enjten. /REL/ KultPlus.com

Nderohet gjenerali Clark me dekoratën ‘Ibrahim Rugova’

Kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës,Lumir Abdixhiku, ka takuar sot ish gjeneralin e NATO’s, Wesley Clark dhe i ka ndarë atij dekoratën “Ibrahim Rugova”.

“Kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës Lumir Abdixhiku, ka pritur në takim ish-gjeneralin e NATO-s Wesley Clark, me ç’rast i ka ndarë edhe dekoratën ‘Ibrahim Rugova’, për rolin historik dhe kontributin e tij për çlirimin e Kosovës.”

Abdixhiku tha se kontributi i Clark është një gurthemel në historinë e Kosovës.

“Prania juaj sot këtu është një dëshmi e thellë e lidhjeve të qëndrueshme të miqësisë dhe solidaritetit që keni përfaqësuar përmes shërbimit tuaj të jashtëzakonshëm dhe mbështetjes themelore për popullin e Kosovës. Gjeneral Clark, emri juaj është i gdhendur në themelet e historisë së Kosovës si simbol i guximit, lidershipit dhe i një përkushtimi të palëkundur për drejtësi dhe paqe”, tha Abdixhiku.

Abdixhiku tha se gjatë orëve më të errëta të luftës sonë për liri, vendosmëria dhe veprimet veprimtare të gjeneralit Clark i dhanë shpresë dhe forcë një kombi të etur për liri.

“Udhëheqja juaj gjatë ndërhyrjes së NATO-s ishte një pikë kthese që jo vetëm ndryshoi rrjedhën e historisë sonë, por edhe siguroi mbijetesën dhe të ardhmen e jetëve të panumërta – të njerëzve tanë!”, tha Abdixhiku.

“Gjeneral Clark, kjo dekoratë jo vetëm që simbolizon vlerësimin tonë të thellë, por edhe njohjen tonë për vlerat që ju përfaqësoni – vlera që përputhen ngushtë me vizionin e udhëheqësit tonë të nderuar, Dr. Ibrahim Rugova”, tha ai. / KultPlus.com

Clark në Kosovë, i ndahet sot dekorata “Dr. Ibrahim Rugova”

Gjenerali amerikan në pension, Wesley Clark, sot do të jetë për vizitë në Kosovë.

Ai do të takohet në mëngjes me kryetarin e LDK’së, Lumir Abdixhiku i cili do t’ia ndajë Clarkut dekoratën “Ibrahim Rugova”.

“Nesër (e diel), në Selinë Qendrore, kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës me bashkëpunëtorë pret në takim Gjeneral Wesley Clark. Kryetari Abdixhiku po ashtu Gjeneralit Clark i ndan Dekoratën dr. Ibrahim Rugova, për rolin historik dhe kontributin e tij për çlirimin e Kosovës.”

Clark shërbeu si Komandant Suprem i Aleatëve në Europë i NATO-s nga viti 1997 deri në vitin 2000, duke komanduar Operacionin e Forcave Aleate gjatë luftës në Kosovë. Ai kaloi 34 vjet në ushtrinë amerikane, duke marrë shumë dekorata ushtarake, disa tituj nderi dhe Medaljen Presidenciale të Lirisë./ KultPlus.com

Begaj në Kosovë, sot shpallet “Qytetar nderi” në Deçan

Presidenti i Shqipërisë, Bajram Begaj, do ta vizitojë sot Deçanin dhe do të shpallet “Qytetar nderi” nga kjo komunë.

“Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bajram Begaj, do të vizitojë Deçanin. Në ora 11:00, Begaj do të bëjë homazhe në Kompleksin Memorial të Dëshmorëve në Gllogjan. Ndërsa nga ora 12:00, do të shpallet “Qytetar Nderi” i komunës së Deçanit. (Gllogjan/ Kuvendi Komunal i Deçanit)”. / KultPlus.com

Poezi nga Nooteboom: Ungaretti

Cornelis Johannes Jacobus Maria Nooteboom, ose Cees Nooteboom (1933), poet, prozator, dramaturg, kronist udhëtimesh holandez.

UNGARETTI

Nga Cees Nooteboom

Mbahem pnrë kësaj peme të gjymtuar

E gjeta poezinë tënde,

botim dygjuhësh, në Mercat de Sant’Antoni

në Barcelonë, italisht-katalanisht.

Tash jam këtu me tre fjalorë

që ta përkthejë ‘I fiumi’, ‘De rivieren’,

shkruar në Cotici, më 16 gusht 1916,

lufta e harruar që s’e harrove kurrë.

Monumente, bajoneta, fytyra heroike,

gra në zi të gjitha janë bërë patetike,

Somme, Sedan, Isonzo,

gjithçka për atdheun,

dhimbja e zhdukur me të mbijetuarit.

Veç ti ke mbtur.

Nuk lëviz si në filmat e vjetër

me atë trokthin tënd të përunjur, jo,

i avitesh ngadalë lumit

ushtari i ri

dhe shtrihesh në ujë

në një urnë uji,

dhe prehesh.

L’Insonzo scorrendo   Isonzo duke rrjedhur  

mi levigava                më lëmonte  

come un suo sasso      si një gur i tij

Uji i lumit

të rrjedh përreth,

të miklon dhe të mbrun,

të lëmon si një gur zalli.

Mandej ngrihesh

dhe del nga kuadri

duke ecur mbi ujë

dhe galiçesh si beduin

para inkuadrimit të ardhshëm

pranë uniformës tënde të pisët,

dhe e sheh, thua ti vetë, atë që je,

një fibër e butë e universit.

Një njeri cullak vetëm pranë ujit që rrjedh

shpejt, Apollinaire, Owen, Graves, Ungaretti,

poezia nuk flet kurrë për një luftë të vetme

por gjithmonë

për.

Shënim:

Poezia e sjellë këtu është marrë nga cikël poezish nën titullin Ontmoetingen – Takimet, ku gjejmë poezi për poetë, filozofë e personalitete të tjera të paharrueshme. Ndërkohë që brenda vetë poezisë, më saktësisht në përmbyllje të saj, ia bashkëngjet poetit bashkudhëtarët e një argumenti të përjetshëm poetik, aq të dhimbshëm dhe aq përçarës: luftës. Për të thënë edhe me ta, por jo pse ndonjëherë do të na shkonte mendja ta konsideronim të pamjaftueshme vetëm poezinë e Ungarettit, se poezia e luftës, në cilëndo kohë që të shkruhet, për cilëndo luftë të veçantë të harruar a të paharruar që të shkruhet, nga cilido autor që të shkruhet, «nuk flet kurrë për një luftë të vetme/ por gjithmonë/ për» – flet për luftën, pra për Luftën.

/Marrë nga Cees Nooteboom,”Luce ovunque”, Einaudi, 2016 /Përkthimi: Gazeta Express/ KultPlus.com

Dita e muzikës me ‘Muzikë në lagje’, kori ‘Okarina’ dhe talentët e vegjël magjepsën publikun në KultPlus Caffe Gallery

Flonja Haxhaj

Mbrëmë, ambientet e jashtme të KultPlus Caffe Gallery u mbushën me tingujt magjepsës të muzikës në ngjarjen e veçantë “Muzikë në Lagje”. Ky event, organizuar nga ‘Kori i Fëmijëve Okarina’ dhe gazeta online për kulturë ‘KultPlus’, ishte një ngjarje që shënoi Ditën Ndërkombëtare të Muzikës, shkruan KultPlus.

Në këtë mbrëmje të paharrueshme, ‘Kori i Fëmijëve Okarina’, bashkë me solistët e “Ars Kosova” dhe shkollës së muzikës ‘Prenk Jakova’, udhëhequr nga dirigjentja Elikonë Hysaj, performuan me një pasion të veçantë, duke dhuruar një spektakël muzikor që la mbresa të thella tek publiku. Pjesëmarrësit, nga fëmijët e vegjël deri te prindërit dhe organizatorët, u kënaqën duke dëgjuar interpretimet e talentuara të këngëve të njohura nga muzika shqipe dhe ajo ndërkombëtare.

Mbrëmja filloi me ansamblin harkor nga Shkolla e Muzikës “Prenk Jakova” të cilët interpretuan ‘Stinën e Pranverës’, kompozitori Antonio Vivaldi e pas tyre e më pas në flautë interpretoi Diosa Ramadani.

Pas këtyre interpretimeve që u shijuan nga publiku, prezantuesja e mbrëmjes, Anisa Ismaili, i ftoi në skenë korin e fëmijëve ‘Okarina’ të cilët dhuruan emocione të paharrueshme në interpretimin e veprave “La sui monti dell’est (del est)”  nga Opera “Turandot” dhe “Avec la garde montante” nga opera “Carmen”.

Kjo festë vazhdoi edhe në interetime solo të artistëve të vegjël por shumë premtues, Vlona Sahiti në piano, Erdi Heta në Fizarmonikë, Daorsa Krasniqi në piano, Darsen Gashi në kitarë, Siar Gashi në piano, Tuana Krasniqi në flautë dhe Tiara Kolgeci në Piano.

Ky event muzikor u organizua për të nderuar Ditën Ndërkombëtare të Muzikës, duke theksuar rëndësinë e muzikës në jetën tonë të përditshme dhe duke promovuar talentet e reja të muzikës në Kosovë. Performancat ishin një kombinim perfekt i energjisë rinore dhe profesionalizmit, duke krijuar një atmosferë të veçantë që do të mbetet gjatë në kujtesën e të gjithëve.

E më pas, radha përsëri u erdhi interpretiuesve të korit ‘Okarina’ të cilët sollën perlat e muzikës shqiptare “Të fala nga Prishtina” këngë e mirënjohur nga kompozitori Musa Piperku, “Kënga e gjyshes” dhe ‘Kur bjen fyelli, çiftelia’ nga Vaçe Zela, performanca këto që sollën një atmosferë magjike për të gjithë të pranishmit që kishin mbushur plot një pjesë të parkut në lagjen Ulpiana.

Programi u pasurua edhe më shumë me interpretimet e nxënësve nga Shkolla e Muzikës , Artit dhe Baletit “ArsKosova”, siç janë, Sofia Congedo, nxënëse nga Ukraina dhe pianistja Luna Shema.

‘Kori i fëmijëve Okarina’ sërish solli frymë shqiptare me “Valsin e lumturisë” nga Vaçe Zela dhe “Bareshën “ nga Nexhmije Pagarusha, nga dy këngëtaret ikonë të muzikës së mirëfilltë shqiptare.

Në këtë mbrëmje që e shijuan të gjithë më pas interpretuan edhe muzikantët e vegjël Kolos Krasniqi në piano, Valza Radoniqi në kitarë, Andrra Haraqia në piano, Hana Morina në violoncello dhe Jara Lahaj në piano.

E krejt në fund, kori ‘Okarina’ përmbylli denjësisht këtë festë, teksa interpretuan “Thank you for the music” nga grupi ABBA dhe ”Vallja popullore” e Pranvera Badivuku, interpretime këto që edhe njëherë vënë në kujtesën e të pranishmëve rëndësinë e muzikës për jetën tonë.
Në përfundim të mbrëmjes, Elikonë Hysaj shpërndau mirënjohje për secilin fëmijë pjesëmarrës.

Pas kësaj mbrëmje , drejtoresha e KultPlus, Ardianë Pajaziti, falënderoi korin e fëmijëve ‘Okarina’ për këtë bashkëpunim dhe shtoi se mbrëmjet e tilla kanë një rëndësi të madhe për komunitetin.

“Ngjarje si “Muzikë në Lagje” janë thelbësore për të mbështetur dhe promovuar kulturën muzikore në vendin tonë. Ato ofrojnë një platformë të rëndësishme për artistët e rinj dhe krijojnë mundësi për komunitetin të bashkohet dhe të shijojë bukurinë e tingujve të muzikës”, tha Pajaziti, duke shtuar se shpreson se ngjarje si kjo të bëhen traditë vjetore dhe të vazhdojnë të sjellin gëzim e emocione për të gjithë ata që e duan muzikën./KultPlus.com

Tregim nga Ribeyro: Mësuesi zëvendësues

Julio Ramón Ribeyro Zúñiga (1929 – 1994), prozator, eseist, dramaturg dhe aforsit peruan, i njohur mbi të gjtiha për tregimet e shkurtra. Fitues i çmimit Juan Rulfo de Literatura Latinoamericana, më 1994

MËSUESI ZËVENDËSUES

Nga Julio Ramon Ribeyro

Një pasdite të vonë, Matiasi dhe gruaja e tij ishin duke gjerbur çaj të shpëlarë dhe duke çarë hallet rreth gjithë varfërisë së klasës së mesme – gjithmonë duke u detyruar të shkojnë rrotull me një bluzë të pastër, kostoja e autobusit, burokracia – shkurt, ato gjëra për të cilat çiftet në vështirësi normalisht flasin në fund të një dite, kur dëgjuan një trokitje të fortë në derë. Posa e hapën derën, Doktor Valencia u vërsul brenda, bastunin në dorë dhe duke marrë frymë me zor për shkak të jakës së kollarisur.

“Matiasi im i dashur! Kam ca lajme shumë të mira për ty! Prej tash do të jesh mësues! Prit! Mos thuaj jo. Duke qenë se unë do të jem jashtë shtetit për disa muaj, kam vendosur të ta jap klasën e historisë në akademi. S’është kushedi se çka, por mund të jetë një shans ideal të fitosh një përvojë si mësues. Me kohë me siguri mund të marrësh më shumë orë mësimore në shkolla të tjera dhe, kush e di, mund të arrish deri në nivelin universitar. Varet nga ti. Gjithmonë kam pasur goxha besim te ti. Nuk ma ha mendja se është fer që një njeri me zotësitë e tua, një njeri i shquar, një person i edukuar si ti, duhet të sigurojë jetesën si mbledhës parash. Jo zotëri, kjo nuk është e drejtë dhe unë jam i pari që po ta them. Ti i përket profesionit të mësuesisë. Mos e mendo dy herë këtë punë. Unë do ta thërras drejtorin menjëherë dhe do t’i them se e kam gjetur zëvendësuesin. E kam me shumë nguti. Taksi është duke më pritur. Më jep një përqafim, Matias, dhe më thuaj se jam miku yt!”.

Para se Matiasi të mund të nxirrte një fjalë, Doktor Valencia e kishte thirrur akademinë, kishte folur me drejtorin, e kishte përqafuar atë për herën e katërt dhe ia ishte sulur jashtë derës si era pa e hequr asnjëherë kapelën nga koka.

Për disa minuta Matiasi qëndroi në heshtje, duke e lëmuar kokën e tij të madhe tullace që gjithmonë i kishte bërë fëmijët të qeshnin dhe të ngjallte tmerr në zemrat e shtëpiakeve. Me një gjestikulim të gjallë e bëri gruan e tij të heshtte para se ajo të mund të bënte ndonjë koment; pastaj shkoi qetësisht te dollapi i porcelantë dhe i hodhi vetes një port të mirë që zakonisht e mbante për mysafirë. Pasi që e inspektoi në dritën e llampës, e shijoi ngadalë.

“Kjo gjë nuk më habit fare”, tha me në fund. “Një njeri me kualifikimet e mia nuk mund ta fshehë talentin e tij përgjithmonë”.

Pas darkës ai u mbyll në dhomën e ngrënies, ia mbushi vetes një filxhan kafe, nisi t’ua hiqte pluhurin teksteve të tij të vjetra shkollore dhe e urdhëroi gruan e vet të mos e linte askënd ta bezdiste, bile as dy shokët e tij të punës, Baltazarin dhe Luçianon, me të cilët shpesh shkonte mbrëmjeve të luante me letra dhe t’ua krisnin barcoletave të pacipa rreth mbikëqyrësve të tyre në punë.

Në orën dhjetë të mëngjesit të nesërm Matiasi veç e kishte përgatitur mësimin e parë mirë dhe doli nga apartamenti pasi që e shmangi me padurim gruan e tij të merakosur, që e ndoqi deri në korridor, duke e mbajtur për cepave të kostumit të tij formal.

“Mos harro të vendosësh kartelën në derë”, ia rikujtoi Matiasi teksa po largohej. “Vendose aty ku mund të shihet: ‘Matias Palomino, Profesor i Historisë’”.

Rrugës e kaloi kohën duke e risjellë në mendje mësimin. Natën e kaluar s’duroi dot pa u dridhur nga kënaqësia kur, duke e shpluhurosur Luigjin XVI, çiku epitetin e Hidrës. Ishte një term i shekullit XIX që kishte dalë nga përdorimi, por Matiasi, me sjelljen dhe leximet e tij, ende i përkiste shekullit XIX dhe inteligjenca e tij – saherë që bëhej fjalë për të – në të njëjtën mënyrë kishte dalë nga përdorimi. Gjatë dymbëdhjetë vjetëve të kaluara, prej se kishte dështuar dy herë në provimet për diplomim, nuk e kishte hapur më asnjë tekst shkollor, as nuk e kishte ndier as motivimin më të vogël ta rikthente në jetë kërkimin e ndrydhur të njohjes. Ai ia atribuonte përherë dështimin e tij akademik armiqësisë së përgjithshme të komitetit ekzaminues dhe sulmit fatkeq të amnezisë që e vuante saherë që i duhej të demonstronte njohjet e tij. Prej se nuk vinte më në shprehje të bëhej avokat, kishte zgjedhur prozën dhe kravatën e një shkruesi gjykate; në këtë rrugë, të paktën për nga dukja, nëse jo nga njohja, ai qëndroi brenda kufijve të profesionit.

Kur Matiasi arriti para shkollës, u ndal rrëmbimthi dhe vërejti te vetja një ndjenjë shastisjeje. Ora e madhe në ndërtesë tregonte se kishte mbërritur aty dhjetë minuta më herët. Duke menduar se në njëfarë mënyre mund të mos ishte e hijshme të ishte aq i përpikët, vendosi të ecte deri te qoshja. Kur kaloi para derës së shkollës vërejti një portier me një shikim pothuajse të rreptë, i cili në dukje ishte duke ruajtur hyrjen, me duart e lidhura pas shpinës.

Te qoshi i parkut Matiasi u ndal, nxori shaminë dhe e fshiu ballin. Ishte paksa nxehtë aty jashtë. Hijet e një pishe dhe një palme puqeshin në një mënyrë që atij ia solli në mendje një poezi autorin e së cilës u mundua së koti ta kujtonte. Po bëhej gati të kthehej mbrapshtë – ora në City Hall sapo kishte rënë njëmbdhjetë herë – kur pa një burrë të zbehtë t’ia ngulte sytë nga mbrapa një dritareje ekspozimi të një dyqani pllakash. I tromaksur, menjëherë i ra në të se nuk ishte askush tjetër veçse reflektimi i tij. Duke e vëzhguar vetveten me kujdes, ia shkeli vetes syrin, thua se si për të qetuar tisin e trishtë të lodhur që një natë e gjatë e përgatitjes dhe cigareve e kishte gdhendur në fytyrën e tij. Por shprehja e fytyrës së tij, jo që nuk u zhduk, por nisi të vihej në pah edhe më shumë. Matiasi mundi të shihte se tulla e kokës së tij po shkëlqente trishtueshëm mes cullufeve në tëmthat e tij dhe se mustaqja e tij po rridhte mbi buzët e tij si një grsjt i një dështimi të plotë.

I ligshtuar nga ajo që pa, u shty mbrapa nga xhami vrullshëm. Nxehtësia e mëngjesit e bëri ta humbiste kravatën e atllastë. Duke e gjetur veten edhe njëherë te hyrja e shkollës, ai u kaplua nga një ndjesi e tmerrshme pasigurie, në dukje pa kurrfarë paralajmërimi a provokimi. Aty për aty nuk mund të ishte i sigurt nëse Hidra ishte kafshë detare, përbindësh mitologjik, apo thjesht një nga sajesat e Doktor Valencias, një nga ato figurat imagjinare që profesori ndonjëherë do t’i përdorte për t’i frikësuar anëtarët e parlamentit që i kundërviheshin. I hutuar, e hapi çantën dhe nisi t’i rishikonte shënimet. Kjo qe kur pa se derëtari ia kishte ngulur sytë. Ai lloj shikimi, që vinte nga një njeri në uniformë, shkaktoi një seri asociacionesh të tmerrshme në psikën e tij takspaguese të vockël sa nuk mundi ta ndalte veten dhe vazhdoi të ecte drejt qoshkut tjetër të rrugës.

Mbeti aty për një moment pothuajse duke gulçuar. Dyshimet rreth Hidrës nuk i interesonin më. Ato vetëm sa kishin nxjerrë në shesh dyshime edhe më të mëdha shtypëse. Gjithçka në kokën e tij u bë e mjegullt. Po e ngatërronte Colbertin me një ministër anglez, po e vinte kurrizin e dalë të Maratit në supet e Robespierit dhe sherri i një marifeti të imagjinatës, vargjet fine aleksandrine të Chenierit nisën të rridhnin nga buzët e Samsonit të fuqishëm. I llahtarisur nga kjo përplasje e ideve, sytë e tij kërkuan marrëzisht të gjenin ndonjë kafene. Po vdiste nga etja.

Gjatë pesëmbëdhjetë minutave të ardhshëm u sorollat pa ndonjë qëllim nëpër rrugët e rrahura nga era në një zonë rezidenciale ku kishte me bollëk sallone bukurie. Pasi u soll pafundësisht herë, ai u ndal te dyqani i pllakave dhe prapë e pa imazhin e vet të shfaqej në xham. Këtë herë Matiasi e shqyrtoi me më kujdes: dy unaza të zeza ishin formuar rreth syve të tij dhe ai rreth mund të ishte veç rreth i terrorit.

I tronditur, u kthye përreth dhe qëndroi aty duke shikuar parkun. Zemra e tij e lodhur e bëri kokën e tij të rrihte si ajo e zogut në kafaz. Sado që akrepat e orës vazhdonin të ecnin përpara, Matiasi mbeti aty i ngrirë, i obsesionuar me gjëra të parëndësishme, si numërimi i degëve në një pemë dhe përpjekja për të deshifruar një paralajmërim në një tabelë të dyqanit të fshehur pjesërisht nga një gjethnajë.

Kumbimi i pakët i kambanës së kishës e ktheu në vete dhe i ra në të se kishte ende kohë. I nxitur nga këmbimi i kryeneçësisë me bindjen, sado që i merzitur nga humbja e kohës, ia mësyu në drejtim të shkollës. Lëvizja e stimuloi guximin e tij. Kur hyrja e shkollës i doli para syve, ai mori pamjen e një biznesmeni të rëndësishëm. Ishte gati të futej brenda kur, duke shikuar lart, pa pranë derëtarit një konklavë burrash të moshuar të thinjur të rraskapitur në toga që ia kishin ngulur sytë me padurim. Ky grup i papritur – një rikujtim i ekzaminuesve shkollorë nga fëmijëria e tij që e ekzaminonin atë – qe i mjaftueshëm të ndizte një mekanizëm të fuqishëm mbrojtjeje dhe, duke u kthyer, ia mbathi me të katra.

Pa i bërë njëzet hapa mirë i ra në të se dikush po e ndiqte nga pas. Ishte derëtari. “Më falni”, tha ai. “A mos jeni ju z.Palomino, profesori i ri i historisë? Vëllezërit po ju presin”.

Matiasi u kthye kah ai, flakë nga zemërimi. “Unë jam mbledhës parash!”, iu vërsul, si të kishte qenë viktimë e një shakaje të keqe.

Derëtari i kërkoi ndjesë dhe u largua. Matiasi vazhdoi të ecte derisa arriti avenynë, pastaj u kthye në drejtim të parkut dhe eci kuturu përçark dyqaneve; zuri në thua në trotuar, për pak sa nuk e hodhi për toke një të verbër dhe në fund, i çoroditur dhe skuqur, u përplas për bankes, duke u ndier sikur truri i tij ishte bërë prej djathi.

Zërat e fëmijëve duke luajtur atë pasdite e zgjuan nga letargjia. Ende i hutuar dhe duke u ndier sikur të kishte qenë objekt i një shakaje praktike poshtëruese, u ngrit në këmbë dhe u nis për në shtëpi. Pavetëdije zgjodhi një rrugë që gjarpëronte sa andej sa këndej. Ishte i shpërqendruar. Realiteti i rrëshqiste përmes plasave në imagjinatën e tij. Ai imagjinoi se si ndonjë ditë, për shkak të ndonjë goditjeje të paparashikuar të fatit, mund të bëhej i pasur. Ai nuk ishte i vetëdijshëm për ndjenjën e paanë të frustrimit derisa u kthye në apartament dhe e pa gruan e tij duke e pritur në derë, me përparësen përreth belit. Sidoqoftë, e ktheu gjakftohtësinë, bëri një përpjekje të buzëqeshte dhe u ngut të përshëndeste gruan, e cila në atë moment po vraponte korridorit me krahët e hapur.  

“Si shkoi? A e mbajte mësimin? Çfarë thanë studentët e tu?”.

“Shkëlqyeshëm! Ishte vërtet e mrekullueshme!, belbëzoi ai. “U hyra në qejf!”. Por kur i ndjeu krahët e gruas përreth qafës dhe pa në sytë e saj – për herë të parë – një regëtimë të një krenarie të pashoqe, ai e uli kokën dhe nisi të dëneste mjerueshëm.

Belgjikë, 1957/Marrë nga Julio Ramon Ribeyro, “Marginal Voices – Selected Stories”, University of Texas Press, 2021 /Përkthimi: Gazeta Express/ KultPlus.com

Orkestra e Fëmijëve ‘Amadeus’ mban koncertin përmbyllës në Prizren, organizatorët: Emocion i fortë të përmbyllim sezonën me kaq shumë vlerësim

Orkestra e Fëmijëve të Prishtinës “Amadeus” ka mbajtur koncertin përmbyllës të vitit 2023-2024 në qytetin e bukur të Prizrenit.

Këtë vit Orkestra e Fëmijëve të Prishtinës “Amadeus” ka organizuar gjithsej 7 koncerte në vende të ndryshme, duke filluar me paraqitjen në Ambasadën e Shqipërisë në Kosovë, Gala Koncerti në dhjetor 2023, Koncerti në Shkup, Tiranë, Durrës dhe koncertin përmbyllës i cili u mbajt në qytetin e Prizrenit.

“Publiku i qytetit të Prizrenit, ishte i mrekullueshëm. Ashtu si vet qyteti, plot kulturë e njerëz dashamirë të artit, ku publiku dhuroi duartrokitje të gjata dhe të forta për korin dhe orkestrën. Emocion i fortë dhe shumë i vecantë të përmbyllim sezonën 2023/2024 me kaq shumë vlerësim”, thuhet në njoftim.

Organizatorët po ashtu paralajmëruan edhe shumë projekte të tjera, të cilat do të shpalosen në vitin e ardhëm akademik.

“Viti i ardhshëm na pret me shumë punë, koncerte të mrekullueshme, bashkëpunimë të reja, dhe pse jo, udhëtime e paraqitje në Europë.  Faleminderit të gjithëve që jeni pjesë e korit dhe orkestrës së parë të fëmijëve në vend!  Shihemi në shtator”, thuhet në njoftim./ KultPlus.com

‘Dhurata më e madhe e qenieve njerëzore është fuqia e empatisë’

Thënie nga Meryl Streep:

  1. “Askush nuk mund t’i heqë dot rrudhat nga balli im, të shtuara përgjatë momenteve më të bukura të jetës sime; apo rrudhat përreth gojës sime që tregojnë se kam qeshur dhe kam puthur; as lëkurën e rrudhur poshtë syve të mi, sepse ajo shtë kujtimi se sa shumë kam qarë në vite. Këto janë vetëm gjërat e mia dhe janë të bukura”.
  2. “Veprimet e mia janë ato që më përfaqësojnë si një qenie njerëzore, dhe jo fjalët e mia”.
  3. “Gjërat që të falin kënaqësi të mëdha, nuk arrihen lehtësisht”.
  4. “Familja ime vjen e para, ka qenë përherë dhe do të mbetet përherë kështu”.
  5. “Mos e ngatërroni faktin e të pasurit të një diplome me edukimin. Titulli është një rol, ndërsa edukata e vërtetë është të përgjigjesh, kur dikush të thotë: “Mirëdita””.
  6. “Dhurata më e madhe e qenieve njerëzore është fuqia e empatisë”.
  7. “Vendos përherë bindjen tënde në të gjitha fushat e jetës tënde, vendos zemrën në punë dhe prit më të mirën nga të gjithë”.
  8. “Në fund, ajo që ka rëndësi, është ajo që ti ndjen. Jo ajo çfarë të ka thënë mamaja jote. Jo ajo që të ka thënë një aktore tjetër. Nuk është ajo që të kanë thënë të tjerët, por ai zëri i dobët që flet brenda teje”.
  9. “Do të preferoja të isha një rebele, se sa një skllave. U bëj thirrje grave të rebelohen”.
  10. “Nëse ke një tru, duhet ta përdorësh”.
  11. “Disa njerëz janë plot me mëshirë dhe me dëshirë për të bërë mirë, të tjerë besojnë se asgjë nuk e bën diferencën”.
  12. “Duhet ta pranosh se do të plakesh. Jeta është e vlefshme dhe kur të humbasësh shumë persona, do ta kuptosh se çdo ditë është një dhuratë”.
  13. “Femër: Mos u shqetëso për aspektin tënd fizik. Ajo që të ndryshon prej të tjerëve, është forca brenda teje”.
  14. “Amësia ka një efekt mjaft njerëzor. Gjithçka reduktohet në esencën e vetë”.
  15. “Duhet të vazhdosh të bësh atë që po bën. Një nga leksionet më të rëndësishme që kam mësuar nga bashkëshorti im, është se përherë më thotë, ec përpara, fillo nga fillimi”.

Festivali i makinave retro, Rama: Ekspozitë unike në Shkodër

Admiruesit e mjeteve klasike në Shkodër vizituan sot nga afër magjinë e më shumë se 50 mjeteve të viteve 60-‘70-’80, me targa të personalizuara më të koleksionistëve nga Shqipëria, Kosova, Mali i Zi.

Kryeministri Edi Rama ndau në rrjetet sociale momente nga festivali “Retro” në qytetin e Shkodrës.

“Mjetet Retro në Shkodër. Shijoni këtë ekspozitë unike, bëni foto të paharrueshme dhe përjetoni një udhëtim në kohë me këto mjete të mahnitshme”, shkruan Rama.

Përveç paradës së automjeteve “Retro”, gjatë orëve të mbrëmjes ka aktivitete festive me tingujt e muzikës “Jazz”, që do t’i shtojnë gjallërinë qytetit të Shkodrës.

Festivali “Retro” i zhvilluar në qytete të ndryshme të vendit vitet e fundit ka shfaqur interes të veçantë nga vizitorët vendas dhe të huaj./atsh/ KultPlus.com

‘AEON’, Baleti Kombëtar vjen me premierën e katërt për vitin 2024

Baleti Kombëtar i Kosovës, shfaq premierën e katërt për vitin 2024 “AEON”, me koreografi të Daniel Cardoso.

Pjesëtarët tjerë që mundësuan shfaqjen “AEON” janë:
Asistente e koreografit: Inês Godinho
Udhëheqëse e provave: Luljeta Ademi
Kostumet: Inês Godinho & Helena Pereira
Fustanet: Ines Godinho & Elva Bella

Shfaqja premierë jepet në Amfiteatrin e Teatrit Kombëtar të Kosovës më 27.06.2024, kurse repriza jepet më 28.06.2024/ KultPus.com

Një vit nga vdekja e kaligrafit të Deklaratës së Pavarësisë, Shyqri Nimanit

Shyqri Nimani (Shkodër, 6 maj 1941) ishte piktor, dizenjues grafik dhe pedagog shqiptar. Është i mirënjohur nëpër hapësirat shqiptare për kaligrafimin me dorë në pergamen të Deklaratës së Shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, në vitin 2008.

U lind në Shkodër më 6 maj 1941 në një familje me prejardhje nga Gjakova të shpërngulur para Luftës së Dytë Botërore në Shqipëri, i biri i Ramiz Shyqri Nimanit dhe Hatmane Batushës; i ati kishte qenë oficer i Mbretërisë Shqiptare. 

Shkollën e Mesme të Artit e kreu në Pejë me sukses të shkëlqyeshëm. U diplomua në Akademinë e Arteve Aplikative në Beograd në vitin 1967, me notën maksimale 10. Studimet pasuniversitare i kreu më 1969 në të njëjtën Akademi. Profesor ordinar në Fakultetin e Arteve të Prishtinës. Në vitet 1976 – 1978 ka qëndruar në Japoni si bursist i qeverisë japoneze për hulumtim artistik.

Në vitet 1979 – 1989 ka qenë drejtor i Galerisë së Arteve të Kosovës. Ka qenë dekan i Fakultetit të Arteve nga viti 1991 – 1994. Merrej me pikturë, grafikë, dizajn dhe me disiplina të tjera të arteve figurative. Ka botuar monografi për artin mesjetar dhe bashkëkohor shqiptar. Ka përkthyer edhe libra nga gjuhë të huaja.

Ai vdiq më 22.06.2023 në Prishtinë/ KultPlus.com

Në Kotorr të Malit të Zi mbahet ‘Festivali i Dritave’, sonte ky qytet do të ndriçohet nga Ramë Dardania

Mbrëmë dhe sonte, qyteti antik i Malit të Zi është transformuar në një skenë të magjishme ndriçimi, ndërsa mbahet festivali i dritave që ka tërhequr artistë të njohur nga mbarë bota. 

Ky event unik, i cili ndriçon rrugët dhe ndërtesat e qytetit me piktura dhe instalime të jashtëzakonshme, ka krijuar një atmosferë të paharrueshme për të gjithë pjesëmarrësit.

Sonte është nata e veçantë për Ramë Dardaninë, artistin që përfaqëson popullin shqiptar dhe Kosovën. Me një ndjenjë të thellë krenarie, Ramë Dardania shpalos veprat e tij që reflektojnë pasurinë e artit të Kosovës. Pjesëmarrja e tij në këtë festival është një dëshmi e fuqisë së artit për të lidhur kultura të ndryshme dhe për të krijuar ura mirëkuptimi.

Ramë Dardania u shpreh se është jashtëzakonisht i lumtur për këtë mundësi dhe e konsideron një nder të madh që është përzgjedhur të marrë pjesë në një ngjarje kaq prestigjioze. “Ndjej një krenari të jashtëzakonshme që përfaqësoj artin dhe kulturën shqiptare në këtë festival ndërkombëtar. Ky është një moment historik për mua dhe për të gjithë artistët shqiptarë,” tha ai.

Festivali i dritave në qytetin Kotor të Malit të Zi vazhdon të mahnitë vizitorët me spektaklin e tij të ndriçimit dhe kreativitetit, duke krijuar një mbrëmje të mbushur me magji dhe emocion. Sonte, të gjithë sytë janë drejt Ramë Dardanisë, i cili me veprat e tij do të ndriçojë jo vetëm qytetin, por edhe zemrat e të pranishmëve./ KultPlus.com

Përfundon Provimi i Maturës, disa nxënës përjashtohen për përdorim telefoni – rezultatet më 1 korrik

Ka përfunduar Provimi i Maturës 2024, ndërsa rezultatet do të publikohen më 1 korrik.

Komisioni Shtetëror i Maturës, tha se këtij provimi iu nënshtruan rreth 19 mijë maturantë, ndërsa u organizua në 151 qendra të Testimit, ku maturantët kanë qenë të sistemuar në 1 mijë e 500 klasa.

KShM tha gjithashtu se këtë vit kanë qenë të angazhuar 180 kryetarë të komisioneve të caktuar nga MAShTI, 1 mijë e 500 administrues dhe 1 mijë e 500 mbikëqyrës nga Parlamenti i studentëve të UP-së.

“Sipas raporteve të administratorëve, në disa Qendra ka pasur largim të nxënësve nga provimi për shkak të përdorimit të telefonave”, shkruan në njoftimin e MAShTI-t.

Shoqata e Kompozitorëve të Kosovës në proces të realizimit të ekspozitës për historinë e jetës së muzikës profesionale në Kosovë

Shoqata e Kompozitorëve të Kosovës, të premten e 21 qershorit, në Ditën Botërore të Muzikës, kishte kënaqësinë të njoftojë për nisjen e një procesi në realizimin e ekspozitës së veçantë, e cila do të rikthejë tek opinioni historinë e jetës së muzikës profesionale në Kosovë. Ky projekt ambicioz ka për qëllim të mbledhë dhe të prezantojë materiale të cilat pasqyrojnë jetën e kulturës muzikore në periudhat e viteve ‘60 deri në vitet ‘90. Me këtë rast janë ftuar pjesëtarë të komunitetit artistik dhe jo vetëm, të cilët kanë qenë pjesëmarrës aktiv në aktivitetet muzikore të këtyre dekadave që të kontribuojnë me materiale që posedojnë për periudhën në fjalë.

Materialet mund të jenë fotografi, programe koncertesh, artikuj dhe opinione nga shtypi ditor për t’i arkivuar në hapësirat e Shoqatës së Kompozitorëve të Kosovës. Kjo iniciativë do të zgjasë për gjashtë muaj, duke u finalizuar me ekspozimin e materialeve në fund të këtij viti. Është me rëndësi të theksohet se numri më i madh i dokumentacionit të siguruar deri më sot, i cili do të shërbejë si pikë referimi për katër dekadat e kaluara dhe si frymëzim për realizimin e këtij procesi, i takon arkivit personal të profesorit, kompozitorit e dirigjentit Rafet Rudi. 

Po ashtu, kontribute të rëndësishme në dhurimin e materialeve kanë dhënë profesor Engjëll Berisha – muzikolog, prof. Zeqirja Ballata – kompozitor, profesor Bahri Çela – dirigjent dhe prof. Fahri Beqiri – kompozitor, së bashku me arkivin shtetëror dhe institucionet publike kulturore. 

Me datën 21 dhjetor, këto materiale do të ekspozohen për publikun në një ngjarje të veçantë. Vlen të theksohet se shumica e fotografive të marra nga ngjarja e djeshme, përfaqësojnë materialet e mbledhura nga 50-vjetori i Shoqatës së Kompozitorëve, materiale të cilat vijnë nga arkivi personal i profesor Rafet Rudi dhe si të tilla nuk janë pjesë e ekspozitës as në fazën e parë të saj.

Ju mirëpresim për të realizuar e përjetuar së bashku një udhëtim në kohë!

Punimet po shkojnë drejt fundit, katedralja Notre Dame gati të rihapë dyert

Punimet po shkojnë drejt fundit në godinën historike të Katedrales Notre Dame në Paris.

Punimi në pikturë i Virgjëreshës Mari dhe fëmijës së saj, i realizuar në shekullin XIX nga arkitektja Viollete le Duc, sapo është rikthyer në pozicionin e saj  origjinal.

“Kjo kreshtë peshon 270 kilogramë, pak a shumë; ndaj kemi elementë të shumtë: pjesën finale, që është dhe pjesa më e madhe, si dhe gozhdët që janë pjesa më e vogël. Kemi ende katër operacione për të përfunduar dhe jemi në fund të procesit”, deklaroi Sinkron William Bloy, shef i ekipit të punëtorëve.

Megjithatë, katedralja pritet të rihapet për publikun vetëm më 8 dhjetor, që do të thotë se spektatorët që do të vizitojnë qytetin për Lojërat Olimpike nuk do të mund ta shohin strukturën e mrekullueshme.

Pas zjarrit në prill të 2019-s, presidenti francez Emmanuel Macron premtoi se godina historike do të restaurohej brenda 5 vitesh.

Me flamurin kuq e zi e atë të Kosovës mbi arkivol, në Kalbari i jepet lamtumira e fundit At Antonio Belushit

Sot në varrezat e Kalabrisë në Itali i është dhënë lamtumira e fundit at Antonio Belushit, priftit arbëresh i cili gjithë jetën e tij ishte angazhuar për kauzën shqiptare.

Belushi ishte quajtur edhe “Ati shpirtëror i arbëreshëve të Italisë” dhe kishte qenë adresë mikpritjes e pothuaj të gjithë shqiptarëve që i vizitonin arbëreshët në Itali.  

Në ceremoninë mortore ka marrë pjesë edhe zyrtari i Republikës së Kosovës, Vehbi Miftari, i cili është Përfaqësuesi i Kosovës për raporte me Selinë e Shenjt në Vatikan.

Mbi arkivolin e at Antonio Belushit, Miftari është kujdesuar që ta vendos edhe flamurin e Kosovës krahas atij të Shqipërisë.