“NGA TRI metamorfozat e shpirtit po ju them: Si shpirti bëhet deve, deveja luan dhe luani më në fund fëmijë. Shumë gjëra të rënda janë atje për shpirtin, shpirtin e fortë nderues që do të duronte shumë: sepse e rënda dhe më e rënda dëshiron forcën e saj.
Çfarë është e rëndë? kështu pyet shpirti që do të duronte shumë, dhe pastaj ulet në gjunjë si deveja dhe dëshiron të jetë i ngarkuar mirë.
Cila është gjëja më e rëndë, heronj? pyet shpirti që do të duronte shumë, që të mund ta marr mbi vete dhe të gëzohem me forcën time.
A nuk është kjo: Të poshtërosh veten për të mpirë krenarinë e dikujt? Të shfaqësh marrëzinë e dikujt në mënyrë që të tallesh me mençurinë e tij?
Apo është kjo: Të braktisim kauzën tonë kur ajo triumfon? Të ngjitesh në male të larta për të tunduar tunduesin?
Apo është kjo: Të ushqehesh me lisat dhe barin e diturisë dhe për hir të së vërtetës të vuash urinë në shpirt?
Apo është kjo: të jesh i sëmurë dhe të largosh ngushëlluesit dhe të bësh miq i të shurdhërve, të cilët nuk i dëgjojnë kurrë kërkesat e tua?
Apo është kjo: të hysh në ujë të ndyrë kur është uji i së vërtetës dhe të mos shmangësh bretkosat e ftohta dhe kalamajtë e nxehtë?
Apo është kjo: të duam ata që na përbuzin dhe t’i japim dorën fantazmës që përpiqet të na trembë?
Të gjitha këto gjëra më të rënda, shpirti që do të mbante shumë i merr përsipër: si deveja, e cila, kur ngarkohet, nxiton në shkretëtirë, kështu e shpejton shpirtin në shkretëtirën e saj.
Por në shkretëtirën më të vetmuar ndodh metamorfoza e dytë: këtu shpirti bëhet luan; ai do të kapë lirinë e tij dhe do të jetë zot në shkretëtirën e tij. Këtu ai kërkon zotërinë e tij të fundit: ai dëshiron të luftojë atë dhe Zotin e tij të fundit; për fitore do të luftojë me dragoin e madh. Kush është dragoi i madh që shpirti nuk dëshiron ta quajë më Zot?
“Ti do”, quhet dragoi i madh. Por shpirti i luanit thotë: “Unë do”.
“Ti do,” shtrihet në shtegun e tij, që shkëlqen me ar – një bishë e mbuluar me luspa; dhe në çdo peshore shkëlqen një “Ti do të jesh!” Vlerat e një mijë viteve shkëlqejnë në ato peshore dhe kështu flet më i fuqishmi nga të gjithë dragonjtë: “Të gjitha vlerat e të gjitha gjërave shkëlqejnë mbi mua. Çdo vlerë është krijuar prej kohësh dhe unë jam i gjithë vlera e krijuar. Vërtet, nuk do të ketë asnjë më shumë ‘do’”.
Kështu flet dragoi.
Vëllezërit e mi, pse shpirti ka nevojë për luanin? Pse nuk mjafton bisha e barrës, e cila heq dorë dhe nderon?
Të krijosh vlera të reja – që as luani nuk mund t’i realizojë: por të krijosh për vete lirinë për krijimin e ri – atë liri mund ta kapë fuqia e luanit. Për të krijuar lirinë për veten dhe për t’i dhënë një Jo të shenjtë edhe detyrës: për këtë, vëllezërit e mi, duhet luani.
Të marrësh të drejtën për vlera të reja – ky është supozimi më i frikshëm për një shpirt bartës dhe nderues. Për një frymë të tillë është pre dhe vepër e një bishe grabitqare. Ai dikur e donte “Ti do” si më të shenjtën: tani është i detyruar të gjejë iluzionin dhe arbitraritetin edhe në gjërat më të shenjta, që liria nga dashuria e tij të jetë pre e tij: luani duhet për një pre të tillë.
Por më thoni, vëllezërit e mi, çfarë mund të bëjë fëmija, që as luani nuk mundi ta bëjë? Pse luani grabitqar duhet të bëhet ende fëmijë?
Fëmija është pafajësia dhe harresa, një fillim i ri, një lojë, një rrotë vetërrotulluese, një lëvizje e parë, një Po e shenjtë. Për lojën e krijimit, vëllezërit e mi, nevojitet një Po e shenjtë: shpirti tani do vullnetin e tij; i dëbuari i botës tani pushton botën e tij.
Nga tre metamorfozat e shpirtit ju kam treguar: si shpirti u bë deve, deveja luan dhe luani më në fund fëmijë.
Anija në të cilën vdiq eksploruesi i njohur i Antarktidës, Sir Ernest Shackleton, është gjetur në brigjet e Labrador, Kanada, kanë njoftuar kërkuesit.
Locating the Quest – një anije me avull të montuar me ‘schooner’ e cila u mbyt në një udhëtim për gjuetinë e fokave të vitit 1962 – përfaqëson një lidhje të fundit me “epokën heroike të eksplorimit të Antarktidës”, tha udhëheqësi i kërkimit, John Geiger, shkruan The Guardian, transmeton Klankosova.tv.
“Finding Quest është një nga kapitujt e fundit në historinë e jashtëzakonshme të Sir Ernest Shackleton,” tha Geiger, i cili drejton Shoqërinë Mbretërore Kanadeze Gjeografike.
Gjenden rrënojat e anijes Quest, lidhja e fundit me epokën heroike të eksplorimit të Antarktidës./KultPlus.com
Mund të mendojmë për një galaksi kur flasim për Pessoa-n: ai është një, dhjetë, një mijë. Është një “poet në shumës”, “një kontradiktë e gjallë”: janë përdorur numra, cilësorë për të bërë të mundur përcaktimin e këtij autori të pakapshëm
Mund të mendojmë për një galaksi kur flasim për Pessoa-n: ai është një, dhjetë, një mijë. Është një “poet në shumës”, “një kontradiktë e gjallë”: janë përdorur numra, cilësorë për të bërë të mundur përcaktimin e këtij autori të pakapshëm.
Duhet fillimisht të pyesim veten se cili është Pessoa. Mbiemri i tij (që do të thotë “person”) duket se jep një përgjigje të përafërt, por përsëri mbetet enigmatik. Pseudonimet kanë bërë që të shpërthejë “miti i Pessoa”-s: pranë Ricardo Reis-it, helenisti; Alvaro de Campo-s, avangardisti; Alberto Caerio-s, “mjeshtri”; Bernardo Soares, autori i librit Shqetësimi, që ndër vite na vjen në edicione të reja dhe me interpretime të reja, ekzistojnë të paktën shtatëdhjetë “alias”që shoqërojnë këtë autor.
ULIKSI Ç’është miti? Asgjëja që është gjithçka! Është i njëjti Diell që përhapet qiejve – Mit drite i heshtur – Trup i gjallë i Zotit, Por edhe i vdekur dhe lakuriq! Uliksi që përherë bujti Njësoj si të mos qe i pranishëm Edhe pa ekzistencë qe krejt i mjaftueshëm Erdhi për të mos qenë i ardhur E na krijoi! Kështu miti ndërfutet Në realitet, duke e pllenuar, Pastaj gjithçka rrjedh Në uljen e jetës Pjesa e asgjësë vdes!
Pessoa, fillimisht përkthyes për shoqëri import-eksporti, do të bëhej një nga nxitësit kryesorë të modernizmit portugez. Për herë të parë, me të, por gjithashtu edhe me pseudonimet dhe personazhet e gjalla që e rrethojnë (Almanda Negreiros dhe Mario de Sa-Carniero, ndër të tjerë), letërsia portugeze eci me kohën e saj. Me vdekjen e tij, librat e tij janë thuajse të panjohur, ndërsa artikujt e tij në gazeta dhe revista janë të famshëm. “Rasti Pessoa” shpërthen fillimisht në vitet 1940 në Portugali, dhe njëzet vjet më vonë në Europë e më pas në botë. Që atëherë, nuk është reshtur kurrë së publikuari çka është gjetur në vargun e madh ku kish grumbulluar, me shumë imtësi, një pjesë të madhe të prodhimtarisë së tij (më shumë se 25000 tekste!).
Si ta ravijëzosh një autor, i cili shkruan: “Unë jam në pjesën më të madhe vetë proza që shkruaj”? Apo: “Jam bërë personazh romani, një jetë e lexuar.”? Si të flasësh kur ai kish deklaruar vetë përmes fjalëve të Alberto Caeiro-s, një nga identitetet e tij: “Nëse pas vdekjes sime, do të doni të shkruani biografinë time, s’ka gjë më të thjeshtë. Ka vetëm dy data – ajo e ardhjes sime në botë dhe ajo e vdekjes sime. Midis të dyjave, të gjitha ditët më përkasin”.
Mes studiuesve, miqve dhe familjarëve, në ambientet e KultPlus Caffe Gallery është bërë promovmi i librit “Kronikë në zemër: Këto ishin të ’90-tat”, nga autorja Rrezarta Reka- Thaqi, promovim ky që përkoi edhe me 25- vjetorin e Çlirimit të Kosovës, shkruan KultPlus.
“Kronikë në zemër: këto ishin të ’90-tat” paraqet një rrëfim personal të autores bazuar në kujtimet e shumta të ruajtura në ditar për Kosovën e viteve të 90-ta, përfshirë aparteidin, rezistencën dhe luftën.
Libri po ashtu është kombinim narrativ, në të cilin lexuesi udhëton në të shkuarën, por njëkohësisht takohet edhe me një shikim retrospektiv nga pozicioni i ditëve të sotme, mbi përjetimet personale të autores të cilat e kanë “goditur” kujtesën e saj.
Ky krijim i autores Rrezarta Reka- Thaqi i cili përmban edhe shkrime të paredaktuara nga ditari i saj personal, i dedikohet mbi të gjitha të rinjëve, të cilët duan dhe duhet të mësojnë për periudhën e viteve të 90-ta, me shembuj konkret e origjinal se me çfarë është përballur populli i Kosovës gjatë asaj periudhe kohore.
Kjo ceremoni promovimi, e mbajtur në një ambient të këndshëm, siç është KultPlus Caffe Gallery u hap nga poetja Vlora Konushevci, e cila tha se rrëfimet origjinale të sjellura nga autorja në fjalë janë thesare për brezat e rinjë.
“Rrezarta ka bërë një punë fantastike. Mendoj që këto rrëfime të Rrezes kanë për të shërbyer si thesar për brezat e rinj, por edhe për ne, për të përjetuar një farë çlirimi pak a shumë. Ju ftoj të gjithëve që ta lexoni librin” ka thënë Konushevci mes disa shkave të cilat i relaksuan pjesëmarrësit.
Më pas radha u la panelistes Nerimane Kamberi, e cila e çmoi lartë këtë krijmtari, siç e quajti ajo të guximshme të autores.
“Kur më ka treguar Rrezarta që po e bën këtë libër, i kam propozuar që ta lexoj edhe unë. Ne jemi takuar, kemi biseduar me Rrezartën për disa pika. Kam dhënë sigurisht sugjerime sepse është mirë që ta lexojë edhe dikush tjetër librin tënd, sepse aty mund të ketë gjëra të cilat ti nuk i sheh, udhëhiqesh nga emocionet, nga kujtimet mashtruese”, ka thënë Kamberi, e cila e theksoi elementin e lulediellit, si pikë mbresëlënëse të cilën e ka të përbashkët me autoren, element ky i cili i kishte ngjallur nostalgji për fëmijërinë e saj.
“Lulet e diellit i kemi pikë të përbashkët, në kuptimin që kur e kam lexuar gjatë “redaktimit” të librit episodi i lulediellit më ka kujtuar verën, mi ka kujtuar dajtë, por nuk ma ka kujtuar luftën sepse Rrezarta në një moment në mars e kujton rrugëtimin për Shkup dhe sheh luledielli, por lulediellë nuk ka në mars. Për këtë pjesë kemi biseduar, dhe ka qenë bisedë e frytshme sepse Rrezarta dëshironte, me shumë të drejtë ta ruante këtë episod të lulediellit. Por si t’ia bënim që me kohën ishte anakronike pasi në mars nuk ka lule dielli. Kjo është edhe puna e shkrimtares që të gjejë mënyra e metoda që ta lë imagjinatën të rroj edhe në libër” ka thënë Kamberi e cila më tutje potencoi se karakteristikë tjetër në këtë libër janë përdorimi i dy kohërave, asaj të shkuarës dhe të sotmes.
“Element tjetër që më ka tërhequr në këtë libër është edhe përdorimi i gjuhës të cilën e ka përdorur Rrezarta. Është më afër gjuhës së folur. Ne na kanë mësuar që duhet shkruar në gjuhën standarde, ashtu siç edhe vërtetë do të duhej shkruar, por mos të harrojmë që gjuha e folur është shumë më afër rrëfimit të saj, një vajze adoleshente, pastaj një vajze të pjekur”, ka thënë Kamberi duke e cilësuar librin si udhëtim në kohë përmes gjuhës, kujtimeve dhe shumë imazheve, i cili u promovua në një ditë të shënuar, siç qe 25- vjetori i Çlirimit të Kosovës.
Ndërsa panelisti tjetër, Agron Gashi, po ashtu i çmoi lartë aftësitë profesinale dhe intelektuale të autores Reka- Thaqi, e cila në mënyrë të mrekullueshme përmes katër zhanreve të shkrimit kishte arritur të rrëfente përjetimet e saj të viteve të 90-ta.
“Është një libër i mrekullueshëm i cili i ka tri apo katër zhanre brenda tij. Aq mirë i ka sintetizuar dhe aq mirë e ka shkrirë shpirtëroren, përvojën është e jashtëzakonshme. Në raste të tilla gjithmonë jam idhëtar i rrëfimeve. Lum ata që kanë çka rrëfejnë, çka tregojnë dhe mjerë ata që s’kanë çka tregojnë. Unë mendoj se gjithsecili e ka një përvojë të tillë, e ka një rrëfim në vete, çështje tjetër është se kush di ta artikuloj më mirë, kush më pak. Duke qenë që jam pjesë e shkrimeve, jam idhëtar i asaj që shkrimet sa më shumë t’i hedhim në letër” ka thënë studiuesi Gashi, i cili përmes rrëfimeve të detajuara të autores kishte pasur rast që t’i shihte “nga afër” përvojat, familjen e miqtë e saj.
“Është për ta pagëzuar Rrezartën që ka arritur që t’i hedh në letër kujtimet e saj. Një maksimë që para disa kohësh e kam lexuar thotë: Ne u kemi borxh fëmijëve rrëfimin tonë për luftën dhe për mbijetesën 10- vjeçare dhe për luftën e fundit të vitit 1998-1999, për të mos e lënë në harresë historinë e jashtëzakonshme të Kosovës, falë njerëzve të jashtëzakonshëm. Besoni që e pashë Rrezartën një njeri të jashtëzakonshëm, pashë personazhe që ishin këtu familjarë të saj, fëmijë të saj, miq të saj”, ka thënë Gashi më tej, të cilit përshtypje i kishte bërë edhe vendosja e personazheve të tjera në qendër të rrëfimeve të autores.
“Po flas për natyrën e shkrimeve dhe rrëfimeve të kujtimeve ku përveç vetes i vendos edhe të tjerët në qendër të tekstit, në qendër të rrëfimit. Ajo na evokon sidomos neve që kemi ardhur nga zona të tjera. Sot e shoh Prishtinën ndryshe. Secili prej nesh të këtij brezi të podrumeve, shkollimit paralel i kemi përjetuar. Jo vetëm që më ktheu në kohë por edhe më mësoi shumë gjëra sepse unë kam qenë në një zonë tjetër, nga rrafshi i Dukagjinit. Në libër mësova një jetë urbane, një mënyrë krejtësisht tjetër që ma kanë rrëfyer të tjerët sepse kam arritur të vij këtu vetëm pas lufte ose vetëm në studime”, ka thënë Gashi.
Ai më tutje këtë promovim të librit e ka quajtur si dëshmi të fortë të formimit të saj intelektual.
“Mbi të gjitha është një dëshmi shumë e fortë, është një dëshmi e pjekurisë dhe formimit të saj intelektual ku shihet se përmes këtij libri, duke përmendur figura, raste, vende, qendra kryesore urbane para dhe gjatë lufte, Prishtinën, Shkupin dhe Tiranën tregon vërtetë një trajektore të jashtëzakonshme e cila ka kaluar pothuajse që është shëndrruar brenda një kohe 10- vjeçare në një golgotë shqiptare. Në një mënyrë të veçantë shihet Rrezarta edhe si përkthyese por edhe si misionare, ambasadore dhe përfaqësuese e denjë para bashkësisë ndërkombëtare e herë herë edhe në rolin e motivimit kur ka pasur të përkthej në Stankovec” ka thënë Gashi.
Ndërsa, vetë autorja Rrezarta Reka- Thaqi tha se libri duhet ta lexohet me dritën e mbijetesës, edhe pse në të ngjarjet janë të paraqitura si sfida, pasi sipas saj qëllimi kryesor edhe në vitet e 90-ta ka qenë mbijetesa edhe pse të gjithë qenë të gatshëm për të vdekur në luftë.
“Kam menduar që s’kam për ta pasur shumë vështirë për ta shkruar sepse kam menduar që pas dy dekadave e gjysmë përfundimisht e kemi arritur paqe, pranim të gjitha përjetimeve, traumave e sfidave që i kemi kaluar. Megjithatë kur këto rrëfime i kam nxjerr në ditar, të cilat i kam ruajtur pavarësisht sa lëvizje i ka bërë në jetë, i kam ruajtur në një dollap, mirëpo të strukura gjithmonë. Kur fillova ta shkruaj librin rrëfim pas rrëfimi në momentin që u ktheja te leximet sidomos te ditarët personal, te rrëfimet e mija personale të cilat nuk janë redaktuar fare, e që kanë mbetur me atë emocion të vrazhdë, unë shpërtheja në vaj. Duhej një kohë për të qarë pak, pastaj me i fshi sytë dhe për të filluar prapë, pastaj përsëri në gjysmë të rrëfimit shpërtheja në vaj”, ka thënë autorja Reka-Thaqi duke e potencuar edhe idenë kryesore të botimit të këtij libri.
“Ideja kryesore e këtij libri është që unë dua që gjeneratat e reja të mësojnë pak më shumë për atë periudhë. Fëmijët më kanë pyetur se kur ka nisur lufta, unë nuk kam pasur një datë të saktë për të ju treguar, sepse për mua lufta ka nisur ndoshta në ditën kur unë kam lindur, për prindërit e mij edhe më herët, për gjyshërit gjithashtu. Unë kam dashur që fëmijët e mi ta kuptojnë që për ne lufta ka qenë në kulminacionin e viteve të 90-ta me aparteidin, krijimin e sistemit paralel, shpërthimin e luftës gjithsesi dhe pastaj edhe çlirimin e Kosovës Jam munduar për t’i kombinuar këto dy stile që në të njëjtën kohë me pas referencë edhe gjenerata jonë, pse jo edhe gjenerata e prindërve tanë, definitivisht edhe fëmijët edhe të rinjtë” ka thënë autorja e cila “Kampin në Stankovec” e cilësoi si periudhën më të vështirë të përjetuar, përderisa kthimin e saj në shtëpi si një moment mjaft të veçantë.
Ndërsa redaktori i librit Bekim Kupina tha se përkundër sfidave të cilat rrëfehen në libër, gjatë redaktimit nuk e kishte ndier nevojën për të qarë pasi mbi të gjitha rrëfimet e autores në thelb shpërfaqnin shpresë.
“Luledielli është një prej bimëve që e përcjellë rrotacionin e diellit. Rezja e ka filluar rrëfimin me një periudhë të trishtë, të një periudhe që fatkeqësisht unë dhe shumë prej jush e kemi përjetuar duke filluar nga segregacionit, helmimet, ndasitë nëpër shkolla, luftës, refugjatllëkut e të gjitha këto, kështuqë kur janë tipizuar të gjitha këto situata jetësore të cilat i kemi kaluar ne si popull, janë përmbyllur me simbolin e lulediellit që thash e ndjek ciklin e diellit. Dhe si përfundim autorja e ka konkretizuar punën e saj më 12 qershor. Kjo besoj është dhurata më e mirë për secilin prej nesh sepse është njëfarë memorie kolektive, jo vetëm rrëfim i Rrezes, por është rrëfim kolektiv i yni nëpër të cilin kemi kaluar”, ka thënë Kupina, i cili si vlerë e ka cekur edhe shtratin natyror të gjuhës në komunikimin e përditshëm, të cilin autorja mjeshtërisht e kishte sjellë në libër.
Pas ceremonisë promovuese, pjesëmarrësit patën rast që të marrin librin me nënshkrimin e autores Reka- Thaqi, dhe të vazhojnë diskutimet mes tyre të shoqëruar me nga një gotë verë dhe ëmbëlsira/ KultPlus.com
Eshtrat që datojnë rreth 100 milionë vjet më parë, të gjetura në Australinë verilindore janë identifikuar si një specie e re e pterosaurëve, sipas një studimi të sapo publikuar.
Eshtrat, të zbuluara në vitin 2021 në Queenslandin perëndimor nga kuratori i muzeut ”Kronosaurus Korner”, Kevin Petersen, i përkasin një gjinie dhe specie të re të pterosaurëve anhanguerian, haliskia peterseni, sipas një studimi të botuar në revistën ”Scientific Reports/Springer Nature”.
Epiteti i gjinisë Haliskia, që rrjedh nga greqishtja e lashtë, përshkruan një krijesë fluturuese që hedh një hije mbi det, ndërsa epiteti i specieve nderon Petersen.
“Me një hapje krahësh rreth 4,6 metra, haliskia do të kishte qenë një grabitqar i frikshëm rreth 100 milionë vjet më parë, kur pjesa më e madhe e Queenslandit perëndimor ishte nën ujë, e mbuluar nga një det i madh në brendësi”, theksoi udhëheqësja e ekipit hulumtues, Adele Pentland.
Pentland tha se rreth 22% e ekzemplarëve të Kretakut të Vonë të Hershëm ishin gjetur duke e bërë atë pterosaurin më të plotë të zbuluar deri më sot në Australi./ KultPlus.com
Disa nga urat më të bukura të botës, të tilla si ‘’Portugalia 516 Arouca’’, janë bëma arkitektonike që i mbajnë vizitorët në një gjendje mosbesimi të pezulluar, transmeton KultPlus.
Udhëtarët rrugorë këtë verë mund të zbulojnë se urat epike janë gjithashtu një udhëtim më vete, një shans për të dalluar delfinët me grykë dhe skifterë peregrine, një mundësi për të parë një destinacion nga një perspektivë e re, në sytë e shpendëve.
Ndërsa një fëmijë u rrit në bregun lindor të Maryland, kalimi i një ure të madhe do të thoshte hyrja në një portal në një botë të re. Ura madhështore, me hapësirë të dyfishtë, ‘’Ura e Gjirit Chesapeake’’ dhe ‘’Tuneli Ura e Gjirit Chesapeake’’ me gjatësi 23 milje ishin dy rrugët tona kryesore jashtë bregut rural drejt “qyteteve të vërteta” dhe aeroporteve me më shumë se dy porta.
Urat në të gjithë botën, nga ‘’Gryka e Re e Lumit të Virxhinias Perëndimore’’ deri te ‘’Q’eswachaka’’ e Perusë, i japin çdo udhëtari një mundësi të lidhet dhe të eksplorojë. Në fakt, këtë vit, ‘’Q’eswachaka’’ bashkoi bashkërisht bashkësitë për të rindërtuar një urë të nderuar nga koha, e cila ishte shembur nga neglizhenca e shkaktuar nga pandemia.
Pavarësisht nëse jeni një kërkues i emocioneve apo një dashamirës i natyrës, ne kemi një urë për ju.
Inca Rope Bridge: Apurimac River, Peru
Për 500 vjet, një urë pezullimi e thurur me dorë ka shtrirë 92 metra nëpër kanionin Apurimac. E quajtur Q’eswachaka, ura rindërtohet çdo vit në një ritual ku vendasit zgjidhin urën ekzistuese dhe endin një të re nga bari i ishujve vendas. Ceremonia antike e ndërtimit të urës më pas festohet me këngë dhe valle tradicionale.
Die Rakotzbrücke: Kromlau Park, Kromlau, Germany
I porositur nga Friedrich Hermann Rötschke në vitin 1860, parabola perfekte e Rakotzbrücke dhe spiralët e bazaltit e bëjnë atë një “urë djalli” legjendare. Sipas mitit të Rakotzbrücke, ndërtuesi kaloi urën e përfunduar, duke sakrifikuar veten në këmbim të ndihmës së djallit. Një kohë e shkëlqyeshme për të vizituar është gjatë lulëzimit të rododendronit pranveror.
Living Root Bridge: Nongriat, India
Nongriat, India, është një nga vendet më të lagështa të botës, një xhungël me ujëvara, koshere bletësh dhe arra beteli. Për qindra vjet, kasitë lokale janë marrë me dallgëzime sezonale të lumenjve duke thurur ura këmbësore të gjalla nga rrënjët e pemëve të gomës indiane. Umshiang, një urë rrënjore dykatëshe (së shpejti do të jetë trekatëshe) pritet të mbijetojë disa qindra vjet dhe mund të mbështesë peshën e 50 njerëzve në të njëjtën kohë.
Rolling Bridge: London, England
Përfunduar në vitin 2004, Ura Rolling e Heatherwick Studio ofron qasje në kanalin Grand Union në Paddington Basen të Londrës. Hidraulika e qetë e urës u frymëzua nga bishtat e dinosaurit animatronic të Stan Winston nga filmi Jurassic Park. Trarët me shkëlqim çeliku të urës së Paddington Fan Bridge afër imitojnë një tifoz japonez ndërsa ato hapen në trafikun e anijeve çdo të mërkurë në mesditë.
Webb Bridge: Docklands, Melbourne, Australia
Njerëzit guditjmara kanë korrur ngjala në liqenin Condah, Victoria, për më shumë se 6,000 vjet, duke përdorur një sistem kanalesh dhe kurthesh që është një nga shembujt më të hershëm të akuakulturës me ujë të ëmbël. Këto kurthe ngjalash të Koori të endura në shportë shërbyen si frymëzim për Urën e Uebit të Melburnit, të projektuar nga skulptori me famë botërore Robert Owen. Ura e Uebit eksplorohet më së miri me biçikletë duke vozitur lumin Yarra në një turne në dritën e hënës.
516 Arouca Bridge: Arouca, Portugal
Me gjatësi 1,693 metra, ‘516 Arouca’ ka tejkaluar urën e Pezullimit Charles Kuonen të Zvicrës si urën për këmbësorët me pezullimin më të gjatë në botë. Pamjet tërheqëse të grykës Paiva dhe ujëvara e Aguieiras mund të jenë të mjaftueshme për të shkëputur shpirtrat e guximshëm nga rënia 574 metra në lumin Paiva poshtë.
Bridge of Sighs: Rio di Palazzo, Venice, Italy
Poetë, piktorë dhe këngëtarë të operas kanë sheshuar mbi Ponte dei Sospiri, ura e psherëtima të Venecias, për shekuj me radhë. Gondolierët pretendojnë se puthja nën urë gjatë perëndimit të diellit, si këmbanat e taksës së Shën Markut, është një recetë e sigurt për dashurinë e përjetshme. Pallati lidhës ofron turne nëpër urë me pamje nga laguna blu e San Giorgio Maggiore. Kajaku i Rio di Palazzo poshtë urës shërben për të parë maskaret e saj gëlqerorë të shekullit të 17-të, maska të gdhendura me zbukurime që kishin për qëllim të largonin shpirtrat e këqij.
Golden Gate Bridge: San Francisco, California
Më shumë se tre milion automjete kalojnë urën e artë të Portës së San Franciskos çdo muaj. Kaloni në trotuarin e urës së mbushur me shkarkime dhe zgjidhni një pamje të zogjve të urës së pezullimit të lartë malore nga Hawk Hill, ku një shteg i ri ofron shpate më të lehta, plus sinjalistikë të reja dhe shina roje. Ose shikoni balenat ndërsa rrini në një trampolinë në kuvertë ndërsa lundroni nën urë në perëndim të diellit.
Henderson Waves Bridge: Singapore
Çeliku dhe lakorja lokale e drurit balau së bashku për të formuar valët spektakolare Henderson, ura më e lartë për këmbësorë në Singapor. Ura lidh parkun Hill të Telok Blangah dhe parkun Mount Faber si pjesë e shëtitjes gjashtë milje të gjatë të Ridges Jugore. Vizitoni urën në lindjen e diellit për më pak turma dhe shikim të shkëlqyeshëm të shpendëve, duke përfshirë një shans për të parë pazarin e zi të rrallë.
Pont du Gard: Vers-Pont-du-Gard, France
Harkimi mbi lumin Gardon, në gjysmën e rrugës midis Nimes dhe Uzes, ndodhet Pont du Gard masiv, një ujësjellës gur gëlqeror i ndërtuar nga romakët afërsisht 2,000 vjet më parë. Vizitoni në verë për një vozitje të qetë dhe për të notuar pasdite, pastaj kaloni me një pemë ulliri 1000-vjeçare në rrugën për në Les Terraces për një gotë Clairette.
Edmund Winston Pettus Bridge: Selma, Alabama
Më 7 Mars 1965, 600 aktivistë për të drejtat e votimit, të udhëhequr nga Dr. Martin Luther King Jr, filluan marshimin nëpër urën Edmund Pettus të Selmës drejt Montgomery, Alabama. Për shkak të modelit të urës, ata nuk mund të shihnin kundër-protestuesit e dhunshëm që i prisnin në anën tjetër. Kur aktivistët më në fund panë ata në anën tjetër, gjithsesi marshuan përpara. Dy javë më vonë, marshimi filloi përsëri, me sukses, me jo 600, por më shumë se 3,000 mbështetës.
Stepping stone bridge: Fenghuang, China
Një urë tradicionale dingbu, e bërë me gurë të prerë dhe të zhytur, shtrihet përtej lumit Tuojiang në qytetin antik të Kinës, Phoenix. Një urë pavijoni prej guri me tre harqe me fenerë. Çaji i tij i nivelit të dytë ofron karrige të rehatshme bastun prej palme kacavjerrëse dhe pamje të shkëlqyeshme të lumit të shtëpive të stilit diaojiaolou, gara me varka dragoi dhe, ndonjëherë, disa rosa mjaft të befasuara. / KultPlus.com
Këngëtarja amerikane Taylor Swift të premten mbrëma mbajti një koncert në Edinburg para 73 mijë njerëzve, duke e bërë atë koncert më të ndjekur në historinë e kryeqytetit të Skocisë.
Si pjesë e turneut të saj “Eras”, Swift këndoi disa nga hitet e saj më të vjetra para një publiku skocez, por performanca më dramatike në skenë erdhi në një muzikal të vogël me këngën e saj të re “The Tortured Poets Department”, raporton Times.
Këngëtarja ndau me publikun gjithashtu se gjatë pandemisë kishte frikë se nuk do të mbante më koncert, para se të këndonte këngën “Problemet e shampanjës”.
The Times thekson se Swift dukej magjepsëse, por jo shumë, gjë që e bëri më të lehtë për publikun ta imitonte atë, duke veshur kostume shumëngjyrëshe dhe me shkëlqim./KultPlus.com
UEFA dhe autoritetet gjermane presin që mbi 50,000 tifozë të Shqipërisë të marrin pjesë në ndeshjen e së shtunës të Grupit B në EURO2024 kundër Italisë në Dortmund, thanë burimet për kanalin sportiv ESPN, në atë që do të jetë kontingjenti më i madh udhëtues i çdo skuadre tjetër, përveç vendit pritës, Gjermanisë.
Edhe pse Signal Iduna Park, stadiumi vendas i Borusias së Dortmundit, mban rregullisht mbi 81,000 spektatorë për ndeshjet e klubit, do të ketë një kapacitet të reduktuar prej 62,000 spektatorësh gjatë EURO2024 dhe burimet e UEFA-s kanë thënë se një numër i madh biletash të seksionit neutral për ndeshjen hapëse të Grupit B janë blerë nga tifozët shqiptarë.
Shumë banorë shqiptarë në Gjermani kanë blerë biletat për paraqitjen e parë të vendit në një turne të madh që nga EURO 2016, ndërsa kampionia e Europës në fuqi, Italia pritet të mbështetet nga më pak se 10,000 tifozë, për shkak se shumica dërrmuese të biletave janë të blera nga tifozët shqiptarë./atsh/KultPlus.com
Kryetari i Prishtinës, Përparim Rama, i ka nderuar me ‘Helmetat Ilire’ ushtarëve britanikë që kanë shërbyer në misionin e paqeruajtjes në vend, shkruan KultPlus.
“”Helmeta Ilire” – në nderim për ushtarët britanikë që shërbyen në misionin e paqeruajtjes në vend.
Të jetë “Helmeta Ilire” simbolikë e mirënjohjes së përhershme nga qytetarët e kryeqytetit për ushtarët britanikë, për ata që na sollën buzëqeshjen dhe na kthyen shpresën për të ardhmen e Kosovës së lirë.”, ka shkruar Përparim Rama./KultPlus.com
Qendra për Hapje dhe Dialog, në bashkëpunim me regjisorin Edmond Topi, mirëpriti në COD për dy mbrëmje dy nga filmat e edicionit të 11-të të Dea Film Festival, të seksionit Cine KO.
Filmi “Pranverë e paharruar” (2019) e regjisorit Kushtrim Bekteshi solli për publikun jetën e qetë të një fshati “të harruar”, që ndryshon dramatikisht kur tri prostituta arrijnë në lokalin e fshatit, duke krijuar kaos. Burrat, edhe përkundër përpjekjeve të grave të tyre për t’i ndaluar, tërë kohën e kalojnë në kafene, duke harxhuar paratë e fundit në alkool dhe seks. Në fund, gratë çohen në kryengritje. Si pasojë, kafeneja digjet, ndërsa jeta në fshat duket se do të kthehet përsëri në normalitet.
Filmi “Heroi” (2015) nga regjisori Luan Kryeziu flet për historinë e një heroi lufte dhe përballjet e tij të pasluftës në Kosovën e re; rrethanat sociale që e shoqërojnë, si dhe ndikimin politik dhe ekonomik në ndryshimin e karakterit kryesor, i cili kishte virtytet parimore. Dashuria, sinqeriteti e ndershmëria gjunjëzohen nga problemet ekonomike, të cilat ndikojnë në ndryshimin e sjelljeve të individëve, të familjes dhe të shoqërisë.
Salla e kinemasë së COD është një prej vendtakimeve të publikut, në këtë edicion të 11-të të festivalit kinematografik Dea Open Air./atsh/KultPlus.com
Kryeministri Edi Rama gjatë fjalës së tij në ceremoninë e promovimit të kalendarit turistik veror TEA 2.0 se, u bëri thirrje të gjithë shqiptarëve që punojnë në shërbime në vendet fqinje që të vijnë dhe të punojnë në Shqipëri.
“Sot janë të gjitha arsyet për t’u ndier optimistë, për t’u ndierë të inkurajuar, për t’u ndierë të bindur që kjo Shqipëri, që tek turizmi ka kartëvizitën e saj kuptimplotë, kjo Shqipëri ku falë turizmit dhe po ashtu edhe si rezultat i rritjes së ekonomisë dhe për këtë arsye i theksit që qeveria ka vënë tek rritja e pagave, po bëhet një vend ku për të gjithë ata që janë në shërbime, në vendet fqinje është më mirë të jenë këtu sesa të jenë atje”, tha Rama.
“Dhe e them sot me plot gojën që ata që punojnë në Greqi, në hotele, në restorante, në kafene, kamerierë, menaxherë dhe çfarëdo shërbimi tjetër bëjnë atje, nëse i bien lapsit krahasuar me ofertën që kanë këtu, në sektorin e shërbimeve dhe nëse nuk dëgjojnë mediet, nuk lexojnë portalet, nuk marrin për të mirëqena të gjitha ato llafet e kafeneve, por i referohen lapsit e kanë këtu vendin nuk e kanë atje, ku llogaria në fund të muajit iu del më mirë, pa as më të voglin diskutim”, theksoi Rama.
“E kuptoj shumë mirë pse disa nga protagonistët e sektorit tundin kokën për këtë se ata e dinë më mirë se të gjithë që janë në gjendje të ofrojnë paga konkurruese më Greqinë, paga pak a shumë të afërta me Italinë në këto shërbime dhe ndeshen me këtë mur paragjykimi dhe me këtë pengesë psikologjike për të kuptuar që sot Shqipëria është e gatshme, është e gatshme të përfshijë dhe të integrojë në tregun e punës në turizëm ata të cilët atje kanë bërë eksperiencë, kanë mësuar të shërbejnë, kanë mësuar të punojnë në kuzhinë, kanë mësuar të punojnë në recepsion e kështu me radhë, duke i ofruar pa diskutim një mundësi shumë konkurruese. Sepse siç e kam përsëritur vazhdimisht, nuk është ndonjë shkencë është logjikë e thjeshtë, tjetër gjë është paga kur e sheh nga larg, tjetër gjë është kur e sheh me faturën e taksave dhe detyrimeve të tjera nga mbrapa”, u shpreh Rama.
“Dhe nëse sheh nga larg pagën e një kamerieri në Greqi dhe pagën e një kamerieri në Radhimë, duket sikur ai kamerieri në Greqi fiton më shumë. Por nëse pastaj shikon që ai kamerieri në Radhimë pasi mbaron punën shkon tek shtëpia ku s’paguan qera, ndërsa ai kamerieri shqiptar në Greqi shkon tek shtëpia ku paguan qera. Dhe pastaj pasi shikon që në fund të muajit atij kamerierit në Radhimë i vjen një detyrim fiskal i ulët dhe atij në Greqi më i madh. Dhe pasi shikon pastaj dhe të ardhurat nga bakshishet, atëherë gjërat janë ndryshe”, shtoi Rama.
“Gjithçka është ndryshe dhe për këtë arsye thirrja ime është që ndryshimi i madh që ndodh çdo ditë do të jetë jashtëzakonisht i dukshëm, i prekshëm dhe i panevojshëm për t’u vënë më në diskutim për pak vite kur ne të ngjitemi në atë majën e Shqipërisë 2030 dhe kur padiskutim të jemi në kushtet që nuk do rrimë të presim sa turistë të tjerë më shumë do vijnë, por do të jemi të kujdesshëm që të ruajmë balancën mes numrit dhe të ardhurave pa shkuar vetëm pas numrit, por duke shkuar në radhë të parë pas të ardhurave”, përfundoi fjalën e tij kryeministri Rama./atsh
Kryeministri Edi Rama gjatë fjalës së tij në ceremoninë e promovimit të kalendarit turistik veror TEA 2.0 se, u bëri thirrje të gjithë shqiptarëve që punojnë në shërbime në vendet fqinje që të vijnë dhe të punojnë në Shqipëri.
“Sot janë të gjitha arsyet për t’u ndier optimistë, për t’u ndierë të inkurajuar, për t’u ndierë të bindur që kjo Shqipëri, që tek turizmi ka kartëvizitën e saj kuptimplotë, kjo Shqipëri ku falë turizmit dhe po ashtu edhe si rezultat i rritjes së ekonomisë dhe për këtë arsye i theksit që qeveria ka vënë tek rritja e pagave, po bëhet një vend ku për të gjithë ata që janë në shërbime, në vendet fqinje është më mirë të jenë këtu sesa të jenë atje”, tha Rama.
“Dhe e them sot me plot gojën që ata që punojnë në Greqi, në hotele, në restorante, në kafene, kamerierë, menaxherë dhe çfarëdo shërbimi tjetër bëjnë atje, nëse i bien lapsit krahasuar me ofertën që kanë këtu, në sektorin e shërbimeve dhe nëse nuk dëgjojnë mediet, nuk lexojnë portalet, nuk marrin për të mirëqena të gjitha ato llafet e kafeneve, por i referohen lapsit e kanë këtu vendin nuk e kanë atje, ku llogaria në fund të muajit iu del më mirë, pa as më të voglin diskutim”, theksoi Rama.
“E kuptoj shumë mirë pse disa nga protagonistët e sektorit tundin kokën për këtë se ata e dinë më mirë se të gjithë që janë në gjendje të ofrojnë paga konkurruese më Greqinë, paga pak a shumë të afërta me Italinë në këto shërbime dhe ndeshen me këtë mur paragjykimi dhe me këtë pengesë psikologjike për të kuptuar që sot Shqipëria është e gatshme, është e gatshme të përfshijë dhe të integrojë në tregun e punës në turizëm ata të cilët atje kanë bërë eksperiencë, kanë mësuar të shërbejnë, kanë mësuar të punojnë në kuzhinë, kanë mësuar të punojnë në recepsion e kështu me radhë, duke i ofruar pa diskutim një mundësi shumë konkurruese. Sepse siç e kam përsëritur vazhdimisht, nuk është ndonjë shkencë është logjikë e thjeshtë, tjetër gjë është paga kur e sheh nga larg, tjetër gjë është kur e sheh me faturën e taksave dhe detyrimeve të tjera nga mbrapa”, u shpreh Rama.
“Dhe nëse sheh nga larg pagën e një kamerieri në Greqi dhe pagën e një kamerieri në Radhimë, duket sikur ai kamerieri në Greqi fiton më shumë. Por nëse pastaj shikon që ai kamerieri në Radhimë pasi mbaron punën shkon tek shtëpia ku s’paguan qera, ndërsa ai kamerieri shqiptar në Greqi shkon tek shtëpia ku paguan qera. Dhe pastaj pasi shikon që në fund të muajit atij kamerierit në Radhimë i vjen një detyrim fiskal i ulët dhe atij në Greqi më i madh. Dhe pasi shikon pastaj dhe të ardhurat nga bakshishet, atëherë gjërat janë ndryshe”, shtoi Rama.
“Gjithçka është ndryshe dhe për këtë arsye thirrja ime është që ndryshimi i madh që ndodh çdo ditë do të jetë jashtëzakonisht i dukshëm, i prekshëm dhe i panevojshëm për t’u vënë më në diskutim për pak vite kur ne të ngjitemi në atë majën e Shqipërisë 2030 dhe kur padiskutim të jemi në kushtet që nuk do rrimë të presim sa turistë të tjerë më shumë do vijnë, por do të jemi të kujdesshëm që të ruajmë balancën mes numrit dhe të ardhurave pa shkuar vetëm pas numrit, por duke shkuar në radhë të parë pas të ardhurave”, përfundoi fjalën e tij kryeministri Rama./atsh/KultPlus.com
Eshtrat që datojnë rreth 100 milionë vjet më parë, të gjetura në Australinë verilindore janë identifikuar si një specie e re e pterosaurëve, sipas një studimi të sapo publikuar.
Eshtrat, të zbuluara në vitin 2021 në Queenslandin perëndimor nga kuratori i muzeut ”Kronosaurus Korner”, Kevin Petersen, i përkasin një gjinie dhe specie të re të pterosaurëve anhanguerian, haliskia peterseni, sipas një studimi të botuar në revistën ”Scientific Reports/Springer Nature”.
Epiteti i gjinisë Haliskia, që rrjedh nga greqishtja e lashtë, përshkruan një krijesë fluturuese që hedh një hije mbi det, ndërsa epiteti i specieve nderon Petersen.
“Me një hapje krahësh rreth 4,6 metra, haliskia do të kishte qenë një grabitqar i frikshëm rreth 100 milionë vjet më parë, kur pjesa më e madhe e Queenslandit perëndimor ishte nën ujë, e mbuluar nga një det i madh në brendësi”, theksoi udhëheqësja e ekipit hulumtues, Adele Pentland.
Pentland tha se rreth 22% e ekzemplarëve të Kretakut të Vonë të Hershëm ishin gjetur duke e bërë atë pterosaurin më të plotë të zbuluar deri më sot në Australi./ora/KultPlus.com
Meteorite Times është ekspozita më fundit vetjake e piktorit Dritan Nasi në galerinë FAB.
Kjo ekspozitë i kushtohet historisë dhe raporteve që krijohen me të tashmen. Autori skicon duke krijuar një sipërfaqe prozaike dhe lineare, duke u përpjekur ta ndërthur me poezinë e ngjyrave. Çdo gjë njerëzore është thjesht një raport, raport mes perëndive, mes njerëzve.
Perënditë dashuronin, pëlqenin, tradhtonin, hakmerreshin dhe të gjitha këto raporte të ndërsjella janë transmetuar nga qielli drejt tokës dhe drejt njerëzores. Në këtë rrëfim mes tablove synohet të jepen mitet në historinë antike të vendit tonë dhe pasqyrimin e tyre në ditët e sotme.
Sipas piktorit, njohja e këtyre miteve dhe legjendave ndihmon edhe në kuptimin edhe interpretimin e jetës moderne të ditëve të sotme. Prandaj dhe kjo ekspozitë i flet dhe të tashmes.
Veprimtaria letrare e albanologjike e Ullmar Qvick-ut mw ka ngacmuar në rini por, mbi të gjitha, dashuria e tij për shqipen e shqiptarët me ka përpirë në vazhdimësi. Po si ishte dashuria e suedezit për shqiptarët?
Për të filluar dashurinë për shqiptarët, shtatëdhjetë vjet më parë, ishte për Qvickun si të ndërtonte me imagjinatë subjektin e një përralle. E tëra, filloi tek ky njeri i virtytshëm, si një ëndërr. E, ëndrra ia bëri të bukur ardhmërinë.
Qvicku nuk u zmbraps kurrë në projektin shqiptar dhe nuk u plak kurrë në dashurinë për shqiptarët. Duke e ndërtuar me dashuri projektin shqiptar, ai hyri qetësisht në përrallen e imagjinuar dikur. U bë kështu vetë subjekt ëndrre, legjendë që do të kujtohet përgjithmonë.
“Nëse do të jetoja edhe një herë, do të punoja me shqiptarët dhe për shqiptaret”- tha Qvick-u në një intervistë televizive. Në Suedi, s´e gjen dot edhe një tjetër suedez që ka “vuajtur” në heshtje kënaqësitë e dashurisë së vet për shqiptarët sa ky shpirtmirë. Asnjëherë dhe në asnjë mënyrë nuk ka kërkuar shpagim për dashurinë që na ka dhuruar. Në moshën delikate të rinisë na njohu rastësisht, në baulen e zemrës së vet na fshehu përjetësisht. Në konstitucionin shpirtëror suedez, dashuritë shkojnë e vijnë, pa pasur nevojë të zbulojnë ligjet e saj por, tek ky suedez i mirë, dashuria shqiptare u shfaq vetëm një herë dhe ngeli aty, përherë. Si kod i pathyeshëm i miqësisë, si himn i dashurisë mes njerëzve e kulturave.
Kur e kam studiuar Qvick-un, jam habitur nga përmasa e korpusit epistemologjik që ruante për shqiptarët. Brezat e ardhshëm shqiptar, jam i bindur, do të ndjejnë edhe më shumë obligim e nderim për të.
Sepse, ne shqiptarët e Suedisë, kemi sot shumë pasuri nëpër kontot e bankave skandinave dhe mjaftë aftësi për të komunikuar në gjuhët e popujve skandinav. Me të dyja, pasuritë e aftësitë, ndjehemi vërtetë krenarë por, askush prej nesh nuk është aq i pasur e aq krenar, sa të mund të blejë të kaluarën e të tashmen albanologjike të suedezit Ullmar Qvick. Prandaj, konstatoj se Ullmar Qvick-u përveçse është suedez i mirë dhe shumë i ditur, është edhe mik i dëshmuar i kombit shqiptar. Duke qenë “mik i virtytit dhe jo i fatit”- siç shkruante Skënderbeu në letrën e dërguar Ferdinantit të Napolit, ai mbetet i papërsëritur në historinë e miqësisë së dy popujve.
Dashuria e Qvickut për shqiptarët, më shumë se çdo mirësi tjetër, do t´i falë atij pavdekësinë.
Tu bëftë dita njëmijë mik i dashur! Gëzuar ditëlindjen!
Lexuesi juaj i dashur Qerim Kryeziu./ KultPlus.com
Në restaurantin “Symphony”, të mërkurën u mbajt aktiviteti letrar i emërtuar “Mbrëmje poetike me poetët e Simfonisë”, edicioni i dytë.
Mbrëmja u organizua për të nderuar 25-vjetorin e Ditës së Çlirimit të Kosovës.Në këtë mbrëmje të bukur poetike, vargjet e tyre i lexuan poetët: Ibrahim Berisha, Milazim Krasniqi, Sali Bashota, Lulzim Tafa, Osman Gashi, Naime Beqiraj, Aziz Mustafa, Bujar Tafa, Xhevahire Izmaku, Isuf Hoxha, Arben Veselaj dhe Fadil Bytyçi.
Gjithashtu u diskutua edhe për pozitën e shkrimtarit në shoqërinë e Kosovës, si dhe për vlerën dhe rëndësinë që kanë aktivitetet e tilla kulturore dhe letrare./ KultPlus.com
Puna për ndërtimin e Teatrit të Ri Kombëtar në kryeqytet po ecën me ritme të mira. Kështu ka treguar sot kryeministri Edi Rama në rrjete sociale, duke ndarë fotografi nga kantieri i Teatrit të Ri Kombëtar.
“Po punohet për t’i dhënë jetë një godine që do të jetë një tjetër vepër arkitektonike mbresëlënëse e Tiranës së shekullit të XXI dhe ikonë e artit dhe kulturës mu në zemër të kryeqytetit”, ka njoftuar Rama.
Teatri i Ri në Tiranë është projektuar nga arkitekti me famë botërore, Bjarke Ingels dhe pritet të jetë një nga ndërtesat më të bukura në rajon.
Ky teatër do t’u shërbejë me kushtet më optimale aktorëve e spektatorëve, por edhe do të hyjë me dinjitet në radhën e objekteve më të mira të të njëjtit lloj në Evropë.
Teatri i ri do të ketë të dedikuar disa ambiente të posaçme për shfaqjet dhe aktorët. Më konkretisht do ketë një hapësirë prej 750 metra katror auditor dhe me mbi 600 vende, me ballkon. Gjithashtu do të ketë një skenë teatri prej 630 metra katror dhe dy salla Black Box prej 200 metra katror secila.
Për artistët do të ketë një hapësirë prej 200 metra katror që do përdoret si sallë ndërrimi, një sallë provash prej 200 metrash katror, tualete dhe dushe si dhe një dhomë të gjelbër. Në shërbim të shfaqjeve të ndryshme artistike do ketë një dhomë instrumentesh muzikore, një depo materialesh skenike, një depo dekori, sallë teknikësh, etj. Gjithashtu do të ketë sallë kursesh dhe të gjitha facilitetet për publikun./KultPlus.com
Akademia e Shkencave të Shqipërisë promovoi librin “Antonio Gramshi”, me autor dr. Jaup Zenunin.
Në një postim të sajin ASHSH e cilëson librin si një përpjekje shkencore për të sjellë para lexuesit shqiptar një pasqyrë të përmbledhur të jetës së Antonio Gramshit, të kontributeve të tij si revolucionar dhe mendimtar i shquar i përparimtar i shekullit të 20-të; si paraprirës i eurokomunizmit; si figurë e mirënjohur e qendresës ndaj represionit fashist dhe për jetën e tij si i burgosur politik.
Nëpër faqet e këtij libri lexuesi do të gjejë përgjigje për pyetje të tilla si: cila ishte fëmijëria e Gramshit, cilat janë rrënjët e origjinës së tij, si u lidh ai me të majtën, çfarë kontributesh dha ai gjatë kohës që jetoi në Torino si student dhe si aktivist revolucionar, si e lidhi ai veprimtarinë e tij si gazetar me lëvizjen revolucionare, si evoluoi mendimi i tij teorik, si u bë ai njëri prej drejtuesve të socialistëve italianë dhe më vonë dhe udhëheqës i komunistëve të vendit të tij dhe anëtar i Kominternit, çfarë kontributesh teorike solli Gramshi në pasurimin e teorive të majta, çfarë është neogramshizmi në spektrin e sotëm të mendimit.
Nga sa është shkruar për Gramshin si mendimtar, si teoricien, si filozof, si estet, si sociolog, si veprimtar politik, si kritik arti dhe kulture dhe si njohës i mirë i edukimit dhe arsimit, tregon se kemi të bëjmë me një nga kolosët e mendimit të shekullit të 20-të, me një figurë poliedrike që nuk i takon vetëm një epoke.
Ai do të jetë edhe në të ardhmen një pikë referimi për këdo që do të kërkojë përgjigje për mjaft çështje politike, ideologjike, filozofike, të organizimit të shoqërisë, artit e kulturës, gazetarisë, edukimit dhe arsimit.
Akademia e Shkencave thotë se, kombi shqiptar duhet të ndjehet krenar që një njeri kaq i madh është me rrënjë shqiptare. Por Gramshi në vendin tonë nuk ka zënë ende vendin që meriton.
Trashëgimia publicistike, letrare dhe politike e Gramshit përbëhet nga 54 volume. Në periudhën 1926-1935, gjatë kohës që ishte në burg, ai shkroi veprat e tij më të bukura, që e bëjnë të pavdekshëm. Gjatë viteve 1926-1935, kur regjimi fashist e burgosi me qëllim që ai të ndërpriste aktivitetin antifashist, ai shkroi 33 “Fletoret e burgut” (prej të cilave 29 ishin fletore tematike dhe 4 ishin kryesisht përkthime), me rreth 3000 fletë.
Shkrimet e periudhës së paraburgut janë më shumë politike, kurse ato të periudhës së burgut janë më tepër të karakterit historik dhe teorik. Pjesa më e madhe e krijimtarisë tij është botuar pas vdekjes. Mendimi i tij teorik filloi të njihej dhe të përhapej jashtë Italisë dhe jashtë kontinentit europian në vitet 1970, falë ruajtjes me fanatizëm të fletoreve të burgut dhe punëve të tjera të Gramshit nga ana e Tatiana Schucht dhe kujdesit që tregoi Palmiro Togliatti për grumbullimin dhe botimin e tyre./atsh/KultPlus.com
Muzeu Kombëtar i Përgjimeve “Shtëpia me gjethe” përkujtoi shkrimtarin dhe poetin Vehbi Skënderi.
Vehbi Skënderi lindi në fshatin Strelcë të Korçës në maj të vitit 1927. Në vitin 1944 u pranua në radhët e Partisë Komuniste Shqiptare. Kreu fillimisht shkollën e mesme profesionale në degën rusisht e në vitet 1956-1961 kreu Fakultetin e Histori-Filologjisë me rezultate shumë të mira. Veprimtarinë si gazetar do ta fillonte në gazetën “Arma e Mbrojtjes”.
Më 1950, me propozimin e poetit Lasgush Poradeci, u pranua në Lidhjen e Shkrimtarëve të Shqipërisë. Më 1953 botoi librin e parë poetik, “Këngët e para”. Ka botuar librat poetike “Vjersha” (1958), “Fletë nga ditari im” (1964), “Vjershat dhe poemat e Drinit” (1969), “Vdekja e Ofelisë” (1971), “Shqiponja e Vermoshit” (1972), “Përsëri mëngjes” (1973), Vjersha dhe poema të zgjedhura- “Kolana e poezisë shqipe” (1973), “Nxitoj” (1987), “Hëna e vjedhur” (2000), “Zvicra, Shqipëria ime” (2004).
Për “Fletë nga ditari im”, në vitin 1966, Vehbi Skënderi mori Çmimin e Republikës. Po atë vit, me një grup të shquar intelektualësh, ai përgatiti një pamflet dhe e dorëzoi për botim në “Zërin e Popullit”. Në këtë pamflet kritikoheshin rëndë Instituti i Historisë dhe Instituti i Gjuhësisë. Pamfleti nuk u botua nga gazeta, e cila ia dorëzoi dorëshkrimin sekretarit të parë të Tiranës dhe me të u mor Byroja Politike.
Në Komitetin Qendror, gjatë seancave të terrorit të gjyqit politik e akuzonin për veprimtari antiparti, sepse sipas tyre sulmonte institucionet e diktaturës dhe si nacionalist meqë kishte deklaruar se Kosovën e shihte si pjesë të Shqipërisë.
Më 1967, për pesë vjet rresht Vehbi Skënderi, tashmë autor i ndaluar, u dërgua në Vaun e Dejës i dënuar me punë korrektuese. Më 1974 Sigurimi, nën udhëzimet e Sekretarit të Parë të Tiranës, sajon të tjera raprezalje kundër Vehbi Skënderit, i cili përjashtohet nga partia, nga Lidhja e Shkrimtarëve, nga puna, i digjen librat dhe i ndalohet botimi.
Më 1975 internohet në Shkodër, por vendimi anullohet nga organet e rrethit të Shkodrës. Më 1976 internohet në Zall-Mner të Tiranës, por edhe ky vendim anullohet. Pas katër vitesh pa punë, ai caktohet punëtor transporti në Kombinatin Poligrafik. Del në pension në vitin 1987 teksa kryente funksionin e korrektorit në repartin e dispensave në Kombinatin Poligrafik. Prej 15 qershorit të vitit 1996 Vehbi Skënderi jetoi dhe krijoi në Zvicër ku ndërroi jetë në 13 qershor 2011./atsh/KultPlus.com
Në Qendrën për Hapje e Dialog (COD) u zhvillua një takim në kuadër të ciklit “Bulevardi i ideve”, ku e ftuar ishte Greiss Petroviç, themeluesja dhe drejtuesja e “Grace Models Management”, shkolla apo agjencia e parë e modelingut në Shqipëri.
Greiss Petrovic mes të tjerave tregoi për të pranishmit rrugëtimin e saj sa i takon karrierës, por edhe iniciativave që ka marrë që kur ishte në bankat e shkollës.
Ajo e ka nisur karrierën e saj si modele dhe më pas arriti të krijojë kompaninë, që mban emrin dhe autorësinë e saj, ku ajo menaxhon dhe ndihmon të tjerët të bëhen të famshën në botën e modës, televizionit, reklamave, etj. Eksperienca e Petroviç vlen si pikë takimi e referimi për shumë të rinj që synojnë një mundësi të artë, siç kanë qenë emra të njohur që kanë kaluar nga kjo agjenci.
Qendra për Hapje dhe Dialog bëri me dije se do të rikthehet sërish në sezonin e ardhshëm me takimet e “Bulevardit të ideve”, një mundësi që të rinjtë të njihen nga afër me sipërmarrës të suksesshëm dhe mbështetës të sipërmarrjeve të vogla (SME) dhe inovative (Startup)./atsh/KultPlus.com
Treat Williams, aktori më i njohur për rolin e tij në ”Everwood”, ka vdekur në një aksident me motor në moshën 71-vjeçare, më 13 qershor 2023.
”Williams po ngiste motoçikletën e tij në një autostradë të Vermontit kur një makinë i preu rrugën atij teksa po kthehej në Dorset, Vermont”, kishte thënë shefi i zjarrfikësve.
Atë ditë, aktori ishte dërguar në spital me një helikopter, por nuk mundi të shpëtohej.
Nga viti 2002 deri në vitin 2006, Williams drejtoi serialin ”Everwood” në rolin e Andy Brown.
Ai fitoi famë në moshën 28-vjeçare në versionin filmik të ”Hair”, duke fituar një nominim për ”Golden Globe” për ”Yllin më të Mirë të Ri”, dhe vazhdoi me ”Prince of the City” dhe ”Smooth Talk”./KultPlus.com
Mënyra se si përjetimi krijues poetik gjen shtegun për të komunikuar me njerëzit përmes artit figurativ, është nevoja e gjithmonshme që shtresëzimet e artit kanë rrëmuar gjasshmëri për të mbërritur më hirshëm te dëshirimet për t’u ndjerë përplot me frymën hyjnore.
Si çdo tjetër vepër ikonike, e cila u bë thesar në historinë e njerëzimit, edhe Komedia Hyjnore e Dante Aligerit u lexua nga mendje të dritura dhe doli së andejmi si një zë krijues përmes ngjyrës dhe përfytyrimit. Dhe bota nuk mund ta konsiderojë këtë udhëtim poetik nga toka në qiell, prej thellësisë së ferrit deri në lartësitë e qiellit dhe shpirtit, pa idealizimin që piktorë i bënë kulmimeve të këtij udhëtimi epik të njeriut në përjetësi.
Aty ku ngjitej virtyti dhe groposej vesi, ku shpërbleheshin misionarët dhe ndëshkoheshin mëkatarët, aty lindë personazhet dhe u përjetësuan figurshmëria e frymës së Dantes.
Virgjili udhëzon Danten në Ferr dhe Purgator. Megjithatë, kur Dante arrin në majë të Purgatorit (ku është Kopshti i Edenit), Virgjili zhduket. Në vend të kësaj, shfaqet Beatrice, dashuria e humbur e Dantes. Ajo bëhet udhërrëfyesi i tij i ri.
Kjo e kësisoj magjish krijimi në vargje dhe besim, në mendim dhe mesazh, janë tashmë art, kryevepra, është vetë teatri i madh i Komedisë Hyjnore.
Cekim këtë idilikë përjetimi të një shkalle qiellore përjetimi dhe përjetësimi në vepër arti përmes Gustave Doré, piktor francez (1832–1883) me tablonë “Dante dhe Virgjili në rrethin e nëntë të ferrit”, punë e realizuar në vitin 1861, vaj në kanavacë.
Për të vijuar me Roberto Bompiani, piktor italian (1821 – 1908) “Dante dhe Virgil merren fluturim nga Ceron. 1893. Në këtë jetësim të përfytyrimit të mistikës së “Komedisë Hyjnore”, cek edhe Ary Scheffer, piktor holandez-francez (1795–1858) me veprën “Dante dhe Virgjili me Paolën dhe Françeskën”.
Dhe vijon kjo paradë ferrparajse me Eugène Delacroix (1798-1863), dhe tabloja “Dante dhe Virgjili në ferr”, i njohur gjithashtu si Barku i Dantes, 1822, vaj në pëlhurë, një pikturë kjo shumë përfaqësuese dhe me një popullaritet të madh, madje sinjifikuese e gjithë asaj që arti ka mundur të sjellë në joshjen tonë për t’u ballafaquar me të figurshëm vizuale përtej shprehshëmërisë në vargje të Dantes.
Dhe rendim në këtë prezantim të Virtual Art Museum një punë të piktorit francez, Jean-Baptiste-Camille Corot, piktor francez (1796 – 1875). Rendim në këtë rrugëtim imagjinar me rikthimin e piktorit holandez-francez Ary Scheffer, (1795–1858) “Fantazmat e Paolës dhe Françeskës që kundrohen me kureshti dhe nga poetët Dantes dhe Virgjili” (1855) vaj në kanavacë, punë kjo, pjesë e Muzeut të Luvrit, Paris.
Sërish “Dante dhe Virgjili takohen me Paolën dhe Françeskën, 1846, punë nga italiani Giuseppe Frascheri. Dhe vijon kjo paradë yjesh me Gustave Courtois (1852-1923) “Dante dhe Virgjili në ferr”, Gustave Doré, piktor francez (1832–1883) me “Dante dhe Virgjili në rrethin e nëntë të ferrit”, 1861, vaj në kanavacë. Bëhet më i ashpër ky komunikim me “Dante dhe Virgil”, pikturë e William-Adolphe Bouguereau, (1825 – 1905) Dante dhe Virgil 1850, vaj në kanavacë.
Krejtkjo madhështi arti e sendërgjuar me një shpirt të thekur pavdekësie dhe përjetësimi të veprës monumentale “Komedia Hyjnore” të Dante Aligerit, është mënyra e shprehshmërisë së figurshme, e cila e përafron krijimin poetik, eposin, misticizmin e shtresëzimit të përjetësisë, me njerëzit me adhuruesit e pikturës, me ata që shohin dhe ndjejnë më shumë se përmes muzikalitetit të fjalës dhe vargut, me koloritin, me dritëhijen, me dramacitetin e përfytyrimit që del nga shpirti i piktorit më shumë se sa nga vlaga e përjetimit poetik.
Më 13 qershor të 1920, në kryeqytetin francez, Esat Pasha po dilte nga hotel « Continental », i shoqëruar nga një mik dhe një mikeshë, për të shkuar në drejtim të automjetit të tij, i parkuar në rrugën « Castiglione ». Avni Rustemi, i cili po priste mbi trotuar, qëllon dy herë mbi të duke e lënë të vdekur në vend.
Si rrjedhim, gazeta franceze, « Le Matin », ka botuar, në faqen e parë të saj, më datë 30 nëntor 1920, një artikull mbi proçesin gjyqësor të kësaj vrasje të bujshme. Ajo ka botuar shkëmbimet e ndryshme në sallën e gjyqit, ku bie veçanërisht në sy gjakftohtësia e Avni Rustemit.
Më 20 qershor 1920, Avni Rustemi shfaqet para Gjykatës së Krimeve të Rënda të « Seine-s ». Gazeta e përshkruan autorin 27 vjeçar, si të dobët fizikisht, që dukej sikur të ishte 20 vjeçar, me një pamje të mprehtë, i cili ishte i sigurtë kur shprehej, me një kokëfortësi që haset tek të gjithë vrasësit politikë. Dhe si ata, ai dinte të përdorte lehtësisht « klishetë ».
Në vijim, seanca gjyqësore e rrëfyer në gazetën franceze :
« Seanca është udhëhequr nga kryetari i gjykatës, këshilltari Z. Drioux.
Avokati i Përgjithshëm Bloch – Laroque mbështet akuzën.
E veja e Esat Pashës përfaqësohet , si palë civile, nga avokatët Freyssanges et Lyon – Caen.
Avokati De Monzie (Anatole) mbron të akuzuarin.
Pas formaliteteve, fillon marrja në pyetje e Avni Rustemit.
I akuzuari, i lindur në një familje me prona përreth Janinës, është shkolluar në Konstandinopojë, Gjenevë dhe Romë. Ai i ishte destinuar mësimdhënies. Në vitin 1913, u bashkohet Shqiptarëve që luftonin kundra Greqisë me qëllim « lirimin e Epirit ».
***
Z. Drioux :Në atë moment të caktuar, ju nuk e njihnit Esat Pashën ?
Avni Rustemi :Oh, kanë folur shumë për të !
Z. Drioux :Po ju paralajmëroj se do të jem tepër i kujdesshëm në këtë terren. Unë pranoj se jam i paditur në çështjet e historisë dhe politikës shqiptare. Mbi këtë bazë, unë do të ju lejoj të thoni atë që ju dëshironi.
***
Rustemi përfiton nga leja për të afirmuar se në Shqipëri kishte vetëm një qeveri legjitime, ajo e cila luftoi Esat Pashën.
…Në maj të vitit 1920, partizani i ri kthehet në Shqipëri, ku takon « një zyrtar të lartë, i cili i shpjegon situatën » dhe kuptohet se është kundra « Esatiste ». Në vijim niset për në Paris.
***
Z. Drioux :Çfarë burimesh financiare keni ?
Avni Rustemi :Pak më shumë se 6000 lireta.
Z. Drioux :Nga vijnë këto para ?
Avni Rustemi :Nga vëllai im.
Avokati i Rustemit, De Monzie :Kjo dëshmon se Rustemi nuk është vrasës me pagesë.
***
Rustemi e përgjonte Esatin nga hoteli i rrugës « Saint – Hyacinthe », komshi me hotelin « Continental », ku jetonte Esati. Iu desht vetëm një « hap » për ta gjetur. Më 13 qershor u takua papritmas me pashain në trotuarin e rrugës « Castiglione » dhe aty ndodhi gjithçka.
***
Avni Rustemi :Kur pashë këtë njeri u turbullova dhe nuk u kontrollova dot.
Z. Drioux :Dhe pastaj, ju qëlluat ?
Avni Rustemi :Ishte një gjest ashtu si marrja e Bastijës !
Z. Drioux :Ju u bëni aluzion, pa i njohur mirë, disa fakteve të historisë sonë. Shumë të huaj shprehen kështu. Në një tekst të shkruar nga pala juaj mbrojtëse, miqtë tuaj e kanë krahasuar viktimën me Luigjin e XVI ! Ju paralajmërova se mund të thoni gjithçka në lidhje me politikën shqiptare. Ne, francezët, ne nuk mund të harrojmë se Esati ishte miku ynë, që u detyrua të largohej prej austriakëve, që ka punuar në shpëtimin e ushtrisë serbe, dhe për arsye të këtyre fakteve, ai u dekorua me Kryqin e Madh të Legjionit të Nderit.
Avokati i Rustemit, De Monzie :Franca ka besuar disa herë gabimisht.
***
Proçesi gjyqësor mbyllet me këto fjalë të akuzuarit :
Avni Rustemi :Unë nuk e kam paramenduar vrasjen. Unë kam qenë gjithmonë i shtyrë nga ndjenjat e pastra.
***
Nga ky moment, mbaron proçesi i Avni Rustemit dhe fillon i Esatit.
***
Dëshmitarët e parë, doktori Paul, eksperti i armëve Flobert, roja (gjuetari) Cavet që ndaloi vrasësin u dëgjuan me shpejtësi.
Avokati i Rustemit, De Monzie, me aftësinë e madhe për të mbrojtur klientin e tij, do të tërheqë vëmendjen e sallës në vijim.
***
Avokati i Rustemit, De Monzie :Një patriot shqiptar, si Rustemi, a ka pasur ndaj Esatit ankesa të bazuara (të mjaftueshme) për të eliminuar tiranin dhe tradhtarin ?
***
Sipas gazetës, dhjetë dëshmitarë mbrojnë të vrarin.
Gjenerali Gouraud i ka shkruajtur Z. Drioux për të vërtetuar bujarinë e Esatit. Z. Edouard Julia e konsideron Esatin si një mik të Francës.
***
Z. Julia :Figura e tij ushtarake ishte ajo e një heroi. Ishte ai që mundësoi dialogun me mbretin Konstandin. Personaliteti i tij politik nuk ishte më pak i shquar. Ai ka kontribuar shumë në fitoren e aleatëve. Pa atë, asnjë serb nuk do t’i kishte shpëtuar fatkeqësisë, asnjëri prej tyre nuk do të arrinte në Korfuz. Unë nuk jam këtu për të shkatërruar një njeri të ndriçuar nga pasioni i tij politik, por do t’i them të akuzuarit, se duke vrarë Esatin, ai ka sakrifikuar fatin e fundit për bashkim dhe pavarësi që i kishte mbetur shtetit të tij.
Avokati i Rustemit, De Monzie :Esati, a nuk e dorëzoj Shkodrën në 1913 armiqëve të shtetit të tij ? Dëshmitarë të tjerë do të vijnë të tregojnë. »
***
Ekspertë të tjerë kanë vazhduar të flasin në gjyq si për shembull gjenerali Sarrail, ish-shefi i byrosë së ushtrisë Orientale, Z. Ancel, apo Z. Auguste Gauvain, Z. Gaston Richard, koloneli Lamouche dhe konsulli francez në Selanik, Z. Graillet.
Të gjithë këta zotërinj nuk kanë rënë dakord me pohimet e njëri – tjetrit.
Gjatë kësaj seance gjyqësore nuk është marrë një vendim i menjëhershëm për Avni Rustemin. / KultPlus.com
