Një koncert krejtësisisht ndryshe nga ata që zakonisht i sjell Filharmonia, u dhurua të marten mbrëma nga institucioni më i lartë i muzikës në vend, për nderë të 25-vjetorit të Çlirimit të Kosovës, përmes Orkestrës së Filharmonisë, dj. Derrick May dhe pianistit Francesco Tristano, nën drejtimin e dirigjentit Dzijan Emin, shkruan KultPlus.
Kjo mbrëmje magjike e cila kishte mbledhur një publik masiv në Sallën e Madhe të Pallatit të Rinisë, qe një projekt unik hibrid, që jashtëzakonisht bukur arriti të bashkoj muzikën elektronike me atë klasike, si diçka të paparë deri tash nga audienca vendore.
Radhitja e Orkestrës së Filharmonisë së bashku me interpretuesit tjerë të mbrëmjes në errësirë, shoqëruar me drita të shumëta të cilat vinin në pah performuesit, i dhanë sallës jo adekuate më shumë shije. Ndërsa tingujt e parë të emetuar në këtë ambient të veçantë morën zemrën e publikut deri në fund të koncertit duke i dhuruar një përvojë unike, një një përvjetor jubilar, si ky i 25-vjetorit të çlirimit.
Mënyra e drejtimit të dirigjentit Dzijan Emin, i cili vallëzonte krahas publikut, interpretimi në këmbë i pianistit të shquar, Francesco Tristano dhe muzika e jashtëzakonshme e ikonës së muzikës tekno dj. Derrick May, të cilat bashkohesheshin me tingujt e Orkestrës së Filharmonisë, të interpretuar në një mënyrë më të lirshme se sa në seriozitetin e koncerteve e zakonshme nga instrumentistët, publikut i dhuruan mbrëmje të paharrueshme.
Tingujt e dhuruar në sallë nga harkorët, të gërshetuar aq bukur me tinguj të muzikës elektronike, përthitheshin krejt natyrshëm me audiencën, një pjesë e së cilës qëndronte në këmbë duke vallëzuar, përderisa një pjesë e tyre qëndronin ulur në skajin e majtë dhe të djathtë të sallës, duke e shikuar performancën mahnitëse nga lartë. Ovacionet e tyre përgjatë dhe në fund të mbrëmjes ishin treguesit dhe vlerësuesit më të mirë të performancës.
Krejt në fund të koncertit, në një prononcim për KultPlus, dirigjenti i mbrëmjes Dzijan Emin tha se pati përshtypje shumë të mira për koncertin me Filharmoninë e Kosovës, me të cilët ka pasur përvojë interpretimi edhe në të kaluarën.
“Kam përshtypje me të vërtetetë të jashtëzakonshme për këtë interpretim. Unë kam luajtur me Filharmoninë e Kosovës edhe 15 vite ma parë. Shumicën e muzikantëve i njoh dhe kjo të jep një ndjesi sikur kur luan me shokët e tu. Prandaj realizimi i këtij koncerti ka qenë diçka shumë, shumë më e lehtë, sepse ne e kuptojmë njëri-tjetrin shumë më mirë” ka thënë dirigjenti Emin duke potencuar se ndihet i impresionuar për përparimin e Filharmonisë përgjatë këtyre 15 viteve.
“Ky projekt është pak i komplikuar, sepse teksturat ritmike dhe elementet tjera brenda janë pak të komplikuara për t’i bashkuar të gjitha së bashku pa ritmet elektronike. Ne filluam duke e njohur muzikën mirë dhe më pas vendosëm muzikën elektronike. Ne punuam për një javë çdo ditë. Ishte vërtet punë e vështirë. Por unë jam vërtet i impresionuar për përparimin e Orkestrës së Filharmonisë të bërë në 10-15 vitet e fundit. Unë kam luajtur këtë program me shumë orkestra në mbarë botën, dhe duhet të them që kjo është me të vërtetë një nga shfaqjet e mia më të preferuara deri më tani. Orkestra ishte vërtet e mrekullueshme dhe gjithashtu edhe energjia e publikut, kështuqë jam shumë falënderues për këtë mbrëmje” ka thënë dirigjenti Emin.
Ndërsa, Dj. Derrick May në një prononcim për media ka vlerësuar aspektin muzikor të vendit, i cili sipas tij flet shumë edhe për të ardhmen.
“Në aspektin kulturor të jem i ftuar në Kosovë ishte shumë e rëndësishme për komunitetin këtu dhe po ashtu edhe për mua. Është e rëndësishme pasi Kosova ka arritur muzikalisht. Është e hapur për shumë ide dhe për atë që po ndodh. Kjo tregon për të ardhmen e këtij vendi. Të shoshësh entuziazmin këtu është gjë tejet e bukur” ka thënë dj. May duke treguar diçka edhe për stilin e tij krejt të veçantë interpretues.
“Çfarë bëj unë është stil i lirë. Nuk mbaj para vetes ndonjë partiturë. Unë vendosi çfarë të luaj në skenë. Është çmenduri apo jo? Gjenerata ime e DJ-ve dallon shumë nga pasardhëset. Kemi punuar shumë për t’i bërë njerëzit për vete për të sjellë risi. Tash DJ-të punojnë vetëm për të mbajtur njerëzit përreth tyre”, ka thënë ai.
Kurse ushtruesi i detyrës së Drejtorit të Filharmonisë, Dardan Selimaj, tha se sjellja e një projekti të tillë hibrid përveç muzikës së veçantë është një mundësi shumë e mirë që një publik i përmasave të tilla të bëhej më kurioz edhe koncertet e muzikës klasike.
“Filharmonia e ka audiencën e vet. Ne jemi shumë të kënaqur me audiencën tonë, pasi janë shumë mbështetës, i përcjellin të gjitha koncertet në ato mundësi dhe kushte që kemi, me ato kapacitete që janë. Por megjithatë në përvjetorin e Çlirimit të Kosovës, në këtë jubile të rëndësishëm e kishim menduar bashkë me instrumentistët që ndoshta do të ishte mirë që ta sillnim një projekt që do t’i ofroj njerëzit më shumë me orkestrën, njerëz që ndoshta hezitojnë të ndjekin aktivitetin e muzikës klasike por që një projekt si ky hibrid do t’i bënte ata më kureshtar edhe për projektet në të ardhmen, por në të njëjtën kohë për ta krijuar një ngjarje e cila është përjetim i veçantë për instrumentistët, për orkestrën dhe për të gjithë së bashku”, ka thënë drejtori Selimaj.
Drejtori Selimaj ka thënë se një koncert i tillë ishte menduar të sillej në vitin 2020.
“Para 10 vitesh unë e kam parë muzikën e Derrick May me projektet e tij që realizohen me orkestrën simfonike. Në atë kohë e kam parë duke performuar në disa vende të botës, në Detroid, Londër, Paris, etj dhe gjithmonë e kam menduar si mundësi për ta sjellë edhe në Prishtinë. Tentativa e parë ka qenë në vitin 2020, meqë ishim në kohë pandemie ky projekt nuk është sjellë në skenë nga ajo kohë deri tash. Ky është rikthim i këtij projekti dhe më vjen mirë që kjo ka ndodhur në Prishtinë” është shprehur më tej Selimaj duke e falënderuar Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sportit për mbështetjen e këtij koncerti, i cili u dhurua pa paguesë për audiencën në këtë përvjetor jubilar.
Ndërsa për vetë violinistin Visar Kuqi mbrëmja e cila i kishte sfiduar me një interpretim të parealizuar deri tash, kishte qenë diçka e jashtëzakonshme me një super audiencë.
“Nata e sotme është një prej atyre rasteve ku muzika pa publikun nuk ka kuptim, e sidomos në këtë projekt që ishim para një audence të tillë, ku gjithçka mori tjetër kuptim për ne që bashkë e shijuam shumë këtë lojë dhe këtë muzikë sepse ishte e punuar mjeshtërisht prej Derrick May dhe Dzijan Emin që është dirigjent i cili ka shkrur extra pjesë për këtë performancë, për t’i ka aranzhuar më pas për orkestër”ka thënë violinisti Kuqi.
Ai më tej ka zbuluar diçka edhe nga provat dhe bashkëpunimi me artistët e mbrëmjes.
“Me thënë të drejtën gjatë provave nuk ka qenë edhe shumë e lehtë, sepse ka qenë krejt ndryshe prej asaj çka bëjmë ne zakonisht. Ka pasur momente që kemi qenë të stresuar se si ka për të dalë koncerti ose a ka për të dal mirë, por në fund gjithçka doli shumë mirë dhe jemi shumë shumë të kënaqur me këtë performancë”, ka përfunduar violinisti Kuqi.
Koncerti i ardhshëm i Filharmonisë së Kosovës do të mbahet më 19 qershor, në Kishën Katolike “Shën Ndou”, në orën 20:00./ KultPlus.com
Më 13 qershor 1920 u vra në Paris Esat pashë Toptani.
Ish-kryeministri i mërguar Toptani, në vitet 1918-1920 po përpiqej të ndërhynte pranë Konferencës së Paqes për t’u njohur si përfaqësues i Shqipërisë, përkundër vullnetit të forcave politike në Shqipëri. Siç deklaroi atentatori në gjyqin kundër tij në Paris, Avni Rustemi, vrasjen e kreu për motive kombëtare, pasi e konsideronte Toptanin tradhëtar të Shqipërisë.
Rustemi u shpall i pafajshëm nga Gjykata e Francës dhe u kthye në Shqipëri, ku u prit si hero, pas 6 muajsh në paraburgim.
Në zgjedhjet e 27 dhjetorit 1923 ai u zgjodh deputet dhe u rreshtua si opozitar i forcës politike drejtuar nga Ahmet Zogu.
Më 20 prill 1924, Avni Rustemi plagoset nga një person i quajtur Jusuf Reçi, pranë Pazarit të Ri në Tiranë, në sheshin që sot mban emrin “Avni Rustemi”. Dy ditë më pas Avni Rustemi ndërroi jetë prej plagëve./atsh/KultPlus.com
Kryeministri i Republikës së Shqipërisë, Edi Rama, ka publikuar një video të automjetit të parë ushtarak të blinduar, që është prodhuar në Shqipëri.
Automjetit i është vendosur emri “Shota” dhe është prodhim i Arjeta Pucës bashkë me ekipin e saj të vajzave të tjera.
“Në zemër të Shqipërisë lindi një luftëtare, e fortë, sypatrembur, krenare. Ajo mban emrin “SHOTA”, thuhet në video.
“Mirëmëngjes, dhe me “Shotën”, automjetin e parë ushtarak të blinduar “Made in Albania”, një prodhim i ri i çikës sonë bulqizake Arjeta Puca dhe ekipit të saj fantastik të gocave profesioniste, ju uroj një ditë të mbarë”, ka shkruar Rama./KultPlus.com
Ngjarja që ndryshoi krahun e politikës së Europës.
Nga Jusuf Buxhovi
Kongresi i Berlinit i vitit 1878, i mbajtur nga 13 qershori deri më 13 korrik, shënon një ngjarje të rëndësishme, meqë nga rrjedhat dhe vendimet e tij do të ndikohen jo vetëm realitetet shoqërore të kohës, por edhe ato historike në përgjithësi, të cilat do të marrin kahun e krizave që do të vazhdojnë në forma të ndryshme për t´u kthyer deri tek ajo që mund të quhet planimetri e re gjeostrategjije dhe gjeopolitike. “Natyrisht se shkas për një zhvillim të tillë paraqitnin, në njërën anë, dobësimi i vazhdueshëm i Perandorisë Osmane, që nuk kishte si të përfundonte ndryshe veçse me rrënim dhe në tjetrën anë lindja e fuqive të reja, Gjermanisë dhe Italisë, që bënte të ruhej baraspesha e deriatëhershme ndërkombëtare.“
Ky ekuilibër u prish sidomos pas fitores së Rusisë mbi Turqinë në vitin 1877 dhe pas nënshkrimit të ngutshëm të Paqes së Shën Stefanit, në mars 1878, me ç´rast Rusia, nëpërmjet krijimit të shtetit të Bullgarisë po fitonte pjesën më të ndjeshme të Ballkanit dhe po dilte në Mesdhe.
Ishte më se e qartë se Bullgaria e madhe e Shën Stefanit nuk paraqiste tjetër përpos një dorë të djathtë të Rusisë, e cila kështu po realizonte ëndrrën e kamotshme për depërtim të thellë në Ballkan dhe për një hegjemonizëm në këtë pjesë nevralgjike të Evropës, pikërisht aty ku historikisht zhvillohej ndeshja midis Perëndimit dhe Lindjes dhe në njëfarë mënyre edhe mbaheshin çelësat e gjeostrategjisë botërore.
Paqja e Shën Stefanit me ato që solli, dridhi me të drejtë që të gjitha fuqitë Evropiane, të cilat nuk kishin si të mos përqendroheshin kundër realiteteve që solli ajo në planin politik dhe diplomatik. Kështu, Anglia, e cila kishte depërtuar thellë në Lindjen e Mesme dhe që edhe më tutje kërkonte shtigje të reja tutje Indisë, me një paqe të tillë, siç ishte ajo e Shën Stefanit, e detyruar nga Rusët, shihte se po i rrezikoheshin interesat vitale, veçmas ato që i kishte përcaktuar Paqja e Parisit e vitit 1856 dhe status quoja e saj. Ndërsa, Austro-Hungaria dhe Italia, sidomos kjo e para, me krijimin e shtetit të madh bullgar në Ballkan, kishte frikë të madhe se mos Rusia, pas një traktati të tillë, po ua mbyllte dyert të tjerëve në këtë pjesë të Evropës.
Pra, përpos shumicës së popujve të Ballkanit, që ishin të pakënaqur me Traktatin e Shën Stefanit, edhe fuqitë e mëdha, në krye me Anglinë, iu kundërvunë vendimeve të tilla. Bile, dukej se nëse Rusia do të vazhdonte të ngulte këmbë se paqja e Shën Stefanit ishte fjala e fundit e saj, atëherë nuk mbetej tjetër përveçse një luftë e pashmangshme midis Anglisë dhe Rusisë, në të cilën do të përfshiheshin edhe të tjerët. Për këtë arsye, u shtrua nevoja e ngutshme e një takimi ndërkombëtar, ku fuqitë e mëdha do të bisedonin shtruar për të gjitha çështjet, para se këtë ta bënin armët. Në këtë drejtim, Gjermania u tregua më e angazhuara dhe pothuajse mori përsipër që të gjitha ndërmjetësimet, qoftë të uljes së tensionimeve që u shfaqën, qoftë rreth përgatitjes së një kongresi të madh, ku përveç Rusisë dhe Perandorisë Osmane, Anglisë e Austro-Hungarisë, Italisë dhe Francës do të merrnin pjesë edhe përfaqësuesit e popujve, të cilët luftonin për pavarësi kombëtare, por që aty nuk do të ishin për të vendosur, por për të parë si do të vendosnin fuqitë e mëdha. Bizmarku, që kishte bërë aq shumë për unitetin dhe prosperitetin e shtetit të ri gjerman, tashmë gjendej para një detyre tejet të rëndë, që në njërën anë sa më shumë që të ishte e mundur t´i pajtonte të gjitha kundërshtitë dhe konfliktet në shpërthim e sipër midis fuqive të mëdha dhe në tjetrën anë, të minonte sa më shumë vendimet e Shën Stefanit, ku Rusia do të mbahej sa më larg Evropës, por që një gjë e tillë të arrihej pa ndonjë shqetësim të madh a luftë midis superfuqive.
Por, si të arrihej diçka që „Mishi të piqej e helli të mos digjej“, kur gjendja pas marrëveshjeve të Shën Stefanit ishte aq e nderë dhe e ashpërsuar njëherësh sa që shpesh dukej se qëllimi i tillë madje ngjante i paarritshëm. Vetë Bizmarku, që mori rolin e ndërmjetësuesit të shkathët dhe për këtë u mbiquajt edhe makler i madh, thotë se „Gjermanët nuk kishin ndonjë interes të drejtpërdrejtë në Ballkan a më larg, në një kohë kur edhe më tutje kishim probleme të brendshme, por gjithsesi ishim të shqetësuar se çfarë po ndodhte përreth nesh dhe mund të kishte ndikim te ne. Rusia ishte e thelluar shumë në Ballkan dhe kjo bëri që Austro-Hungaria disa herë të protestojë dhe filloi të nxiste Anglinë që të lidhnin një aleancë kundër Rusëve. Po ashtu edhe Italia, e cila po përgjonte se ç´ndodhte, po shqetësohej. Franca, megjithaqë parapelqente dobësimin e boshtit Vjenë-Berlin, edhe ajo tregonte interes për ato që ndodhnin dhe nuk pajtohej me gjendjen e re që të jetë me favore të njëanshme për Rusinë. Pra, ishte më se e qartë se fuqitë e mëdha do të rrokeshin keqas me njëra-tjetrën dhe kjo përleshje, dashur padashur do të përfshinte edhe Gjermaninë, e cila nuk ishte e interesuar të futej në ndonjë konflikt. “Prandaj, kush përpos nesh”, thoshte Bizmarku, “duhej ta merrte rolin e një pajtuesi? Ne ishim të vetmit që nuk kishim dorë në Ballkan dhe në Lindjen e Afërme. Neve pra na binte barra e përgatitjes së takimit të tillë, ku për herë të parë do të bisedohej që të mos ndodhte një konflikt midis fuqive të mëdha.“
Si e tillë, sipas shumicës së studiuesve të kohës, Gjermania njëmend ishte shteti më i përshtatshëm për ndërmjetësime të tilla, ndërsa Bizmarku politikani më energjik, i cili do të duhej të ndërmjetësonte midis ëve të elektrizuara.
Natyrisht se për të marrë një rol të tillë nuk ishte shumë lehtë, sepse, siç thotë Emil Ludvig, njëri ndër studiuesit më të mirë të Bizmarkut dhe të Kongresit të Berlinit, „Rrethanat atëbotë ishin të tilla që kërkonin një personalitet të fortë, i cili do ta gjunjëzonte në mënyrë diplomatike Rusinë dhe do të bënte që baraspesha e forcave prapë t´u shkonte për shtati atyre që ishin kundër Rusisë, gjë që e gjithë kjo duhej të bëhej me një diplomaci finoke. Këtë mund ta bënte vetëm Bizmarku“.
Kështu, periudha prej marsit të vitit 1878 e deri në qershor të po këtij viti, kur do të fillonte punimet Kongresi i Berlinit, nuk mund të ishte ndryshe përveçse përplot vlime diplomatike, ku përvijoheshin vijat e qarta të vendimeve që do të pasonin në Kongres. Bizmarku ishte figura kryesore e këtyre bisedimeve. Ky, me anën e kanaleve diplomatike bënte për-pjekje që t´i harmonizonte qëndrimet para se t’i fillonte punimet Kongresi. Nga të dhënat që mund të shihen, del se pas kërcënimeve të para të drejtpërdrejta midis Rusisë dhe Anglisë, që erdhën menjëherë pas nënshkrimit të Paqes së Shën Stefanit (në fund të marsit dhe në fillim të prillit) me ç´rast Rusia haptas hodhi poshtë propozimin e Anglisë për mbajtjen e një kongresi të ri pas Shën Stefanit, forcat e tjera përreth, si Austro-Hungaria dhe Franca filluan të ofronin rezoluta dhe propozime për kapërcimin e krizës që solli Paqja e Shën Stefanit. I njohur është, për shembull, propozimi i Austro-Hungarisë i 26 marsit të vitit 1878, që i ka bazat në Marrëveshjen e Rajhshtatit të vitit 1876 dhe Konventa ruse-austro-hungareze e 15 janarit të vitit 1877. Konventa ruse-austro-hungareze e vitit 1877, përveç të tjerash, parasheh që pas shkatërrimit të Perandorisë Osmane në Ballkan të krijoheshin shtetet e pavarura: Bullgaria, Rumelia dhe Shqipëria. Sipas burimeve gjermane, çështja e Shqipërisë së pavarur, sipas kësaj marrëveshjeje, është jo gjithaq e sqaruar, sepse zihen në gojë dy terma: vetëqeverisje dhe autonomi, të cilat i përdornin Andrashi dhe Goroshkovi.
Pra, ofroheshin zgjidhje, të cilat, në të vërtetë, kundërshtonin vendimet e marra pak më parë në Shën Stefan, por pa iu mbyllur rruga realiteteve të reja të krijuara pas Luftës ruse-osmane, e fituar nga Rusia, e cila, dashur a padashur, nuk mund ta kthente gjendjen ku ishte, pa iu dhënë njëfarë kundërshpërblimi Rusisë, por mendohej që ky shpërblim të ishte sa më i vogël dhe sa më i parëndësishëm në planin strategjik.
Në këtë kohë edhe vetë Rusia, e shtyrë nga gjendja e krijuar ndër-kombëtare, që do të mund të shpinte në një aleancë të re midis Anglisë, Austro-Hungarisë dhe Francës kundër saj, do të lëshojë pe në të mirë të pranimit të bisedimeve të drejtpërdrejta, duke treguar në këtë mënyrë se megjithatë, është e gatshme të heqë dorë nga Shën Stefani në dobi të faktorizimit të mëtejshëm të saj në sferën ndërkombëtare, si fuqi e pashmangshme e kohës. Shuvalovi, kryeministër rus, brenda një kohe të shkurtër vizitoi dy herë Berlinin, ku u takua me Bizmarkun. Më 9 maj të vitit 1878 dhe më 20 maj Bizmarkut iu ofrua besimi i shtetit rus rreth organizimit dhe mbajtjes së një kongresi ndërkombëtar, ku do të shqyrtoheshin çështjet që dolën pas Luftës ruse-turke. Kështu, më 22 maj Shuvalovi do të presë në Petersburg një delegacion anglez dhe kjo jepte të kuptohej qartazi se një kongres i tillë do të organizohej. Më 28 dhe 29 maj edhe Austro-Hungaria do të bëjë të ditur propozimin përfundimtar për zgjidhjen e çështjes lindore.
Punët, pra, po shkonin mbarë. Fuqitë e mëdha nëpërmjet kanaleve të shumta diplomatike dhe takimeve të njëpasnjëshme kishin përballuar atmosferën e kërcënimit me luftë dhe i afronin qëndrimet e tyre para se ato përfundimisht t´i hidhnin në tryezën e bisedimeve të Kongresit të Berlinit, që do të mbahej pas pak. Për vetë kongresin mbetej ratifikimi përfundimtar i marrëveshjeve dhe çështje të tjera që merreshin si anësore, e që nuk do të duhej të luanin ndonjë rol aq të madh, pa marrë parasysh rëndësinë që mund ta kishin më vonë.
Thelbi i marrëveshjeve ishte ky: Rusia duhej të hiqte dorë nga depërtimi i madh në Ballkan përmes Bullgarisë dhe se do të bëheshin përpjekje që Perandorisë Osmane nëpërmes status quo-s prapë t´i zgjatej jeta në pjesën Evropiane, ani pse ishte krijuar bindja se kjo nuk paraqiste tjetër veçse përpjekje për të fituar kohë të domosdoshme nga të gjithë për të vendosur se si do të mbushej hapësira që për pesë shekuj ishte mbikëqyrur dhe sunduar nga Perandoria e Bosforit.
Anglia në këtë drejtim ishte posaçërisht aktive dhe kërkonte që para se të fillonte Kongresi i Berlinit shumë gjëra të bëheshin të qarta, qoftë në raportet e saj me Rusinë, qoftë me Turqinë, si dhe me situatën në Ballkan. Kështu, më 30 maj, pas shumë ndërmjetësimeve të ës gjermane, asaj franceze dhe deri diku italiane, bëhet takimi i njohur midis Shuvalovit dhe lordit Solsberi. Në këtë takim historik Rusët përfundimisht do të dorëzohen dhe do t´i pranojnë qëndrimet dhe propozimet për modifikimin e Paqes së Shën Stefanit. Çdo gjë tjetër pas këtij takimi ishte formalitet, meqë rrugët e marrëveshjes tashmë ishin të hapura. Rreziku i konfrontimit midis Rusisë dhe Anglisë ishte kapërcyer.
Ishte më se e qartë se Evropa, për herë të parë, në një përbërje të tillë do të shqyrtonte çështje aq të rëndësishme, të cilat do t´i ndërrojnë raportet e kohës.
Më 3 qershor, gjashtë përfaqësuesit e fuqive të mëdha: të Anglisë, të Rusisë, të Austro-Hungarisë, të Francës, të Italisë dhe të Gjermanisë, morën ftesat për të marrë pjesë në Kongresin e Berlinit, i cili duhej të fillonte punimet më 13 qershor. Po ashtu, në këtë Kongres u thirrën edhe përfaqësues të shumë popujve, të cilët asokohe luftonin për pavarësi në Ballkan dhe në Lindjen e Afërme. Ata do të vinin në Kongres si vëzhgues.
Në Kongres nuk u thirrën përfaqësuesit e popullit shqiptar, e kjo as që mund të pritej, meqë ata në kuadrin e Perandorisë Osmane kishin tretmanin e milleti-osman, pra nuk trajtoheshin si kombësi, edhe pse kjo çështje tashmë kishte filluar të animohej nga një grup intelektualësh shqiptarë në Stamboll, por që nga Porta e Lartë ishte refuzuar me anatemën se diç e tillë çonte te rrënim i Perandorisë, ndërkohë që edhe kërkesat e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit e cila filloi tri ditë para se të fillonte punimet Kongresi i Berlinit, shprehnin përcaktimin e fortë për t’i mbrojtur tokat e tyre nga copëtimet, por jo kërkesën për një autonomi shqiptare brenda Perandorisë Osmane siç do të dalë më vonë, kur Lidhja do të konfrontohet me Perandorinë Osmane dhe me fuqitë e mëdha.
Me këtë rast gjithsesi se ka vend për një sqarim, që ka të bëjë me një paqartësi, që shfaqet në “Historinë e Popullit Shqiptar”, vëllimi i dytë, i botuar në Tiranë në vitin 2002, ku thuhet se “në Kuvendin e Përgjithshëm të Lidhjes të mbajtur më 1 korrik 1878, ishte kthyer nga Berlini edhe delegacioni shqiptar, i kryesuar nga Abdyl Frashëri, që kishte shkuar atje për t’u paraqitur Fuqive të Mëdha të mbledhura në Kongres peticionin me kërkesat e Kuvendit të Lidhjes së Prizrenit!”
Pavarësisht këtyre insinuatave me të cilat edhe sot manipulohet, megjithatë çështja e bashkimit të Shqiptarëve në një vilajet, si dhe ato për autonomi, që do të animohen gjatë kohës kur Lidhja do të ndryshojë kërkesat e veta nga ato të mbrojtjes se territoreve perandorake te autonomia, nuk mbeti si çështje e shurdhër, si thuhet shpesh. Përkundrazi, për vetë faktin se Perandoria Osmane tashmë i kishte ditët e numëruara, ndërkohë që telashet që linte ajo prapa, nuk mund ta përjashtonin edhe çështjen shqiptare, dashur a pa dashur disa nga fuqitë e rëndësishme Evropiane shtetin shqiptar kishin filluar ta projektonin si një faktor që do të përfshihej në sferat e tyre të interesave dhe madje në këtë plan edhe të punonin, siç do të veprojë Anglia, e cila do ta autorizojë Lordin Edmond Fitzmauricie, që në përputhje me artikullin XVIII dhe XXIII të Kongresit të Berlinit, Portës t´i kërkojë që të krijojë një Shqipëri autonome në një vilajet, që do të bashkonte vilajetet e Shkodrës, Janinës, Kosovës dhe Manastirit, që do të mbetej nën suzerenitetin e Sulltanit.
Në konferencën e Kostandinopojës më 20 prill 1880, para Komisionit Ndërkombëtar për Reformat e brendshme të cilat Porta do t´i zbatonte, Lordi Fitmauricie, deklaroi se fliste në emër të Lordit Beaconsfield, i cili porosiste se krijimi i një Shqipërie të fortë autonome është në interes të Evropës. Historiani gjerman Hanns Dieter Schanderl, në librin këtë e thekson si qëndrim të rëndësishëm me të cilin do t´i hapet drita e gjelbër shtetit të ardhshëm shqiptar. Schanderl, duke cituar një dokument të Forin Officit të 26 majit 1880, bën të ditur se Lordi Fitmauricie, gjatë takimit me ministrin e jashtëm turk, Sawa Pashën, do t´ia dorëzojë një memorandum me projektin e Shqipërisë si vilajet autonom.
Megjithatë, nga protokollet e mbledhjes së shtatë, të tetë, të dhjetë, të dymbëdhjetë dhe të trembëdhjetë, bie në sy se përfaqësuesit e delegacionit të Portës, Aleksandër Karateodor Pasha dhe Mehmed Ali Pasha, kur konkretisht u bisedua rreth zgjerimit të Malit të Zi dhe të Serbisë me territoret e banuara me Shqiptarë, por edhe kur u bisedua për kërkesat e Greqisë ndaj Epirit dhe të Thesalisë, flisnin në emër të Shqiptarëve dhe madje shfaqen edhe në rolin e mbrojtësit të tyre gjithnjë në përputhje me mandatin që edhe shqetësimet e tyre të trajtohen si të të gjithë shtetasve të tjerë të Perandorisë Osmane, pra si milleti-osaman, të cilët nuk dëshirojnë të bëhen pjesë e kusuritjeve midis shteteve të ndryshme. Nga ky këndvështrim duhet vënë në pah deponimet e përfaqësuesve të delegacionit të Portës së Lartë, siç ishte i Karateodori Pashës në mbledhjen e dhjetë kur ai do ta paraqesë qëndrimin e Portës rreth mospajtimit që Tivari t´i jepet Malit të Zi dhe për këtë ai përmend disa arsye pse kufijtë e Shqipërisë nuk duhet të ndryshohen. ”Porta nuk ka asnjë kundërshtim për Spican, por insiston se Tivari është shqiptar, se malazeztë aty mund të mbesin vetëm me dhunë, kundër vullnetit të popullatës shqiptare.” Ai përmend sulmet e vazhdueshme të ndërsjella mes Shqiptarëve dhe Malazezve dhe thotë se qeveria e tij ka marrë telegrame brengosëse. Edhe Mehmed Ali Pasha në mbledhjen e dymbëdhjetë, do të kërkojë që viset shqiptare Plava, Gucia dhe Tivari të mos shkëputën nga etnia e tyre dhe këtë e konsideron të padrejtë dhe shton se a nuk do të ishte më mirë të parandalohet që popujt e racave dhe të kulturave të ndryshme të vendosen pa ndonjë domosdoshmëri të madhe nën pushtetin e një race të jashtme? Për këtë arsye, ai kërkon që gjatë zmadhimit të territorit aktual shtetëror të Malit të Zi, këtij vendi t’i jepen vetëm territore, banorët e të cilave janë të së njëjtës racë, e kryesisht edhe të të njëjtit religjion si Malazeztë dhe jo territoret shqiptare. Sipas tij, do të ishte më e drejtë që nga ana e Shqipërisë Malit të Zi t’i jepen Kuçi, Drekaloviqi dhe rrjedha e Moraçës, deri te liqeni i Shkodrës, ndërsa në Turqi të mbeten qarqet shqiptare të Plavës dhe Gucisë, si dhe qyteti i Podgoricës, me një rajon të mjaftueshëm për mbrojtje. Me të njëjtat argumente kërkon që qyteti i Tivarit të mos ndahet nga Shqipëria. Tone të ngjashme kishte edhe paraqitja i Karateodori Pashës në mbledhjen e trembëdhjetë kur do të përkujtojë të pranishmit se Epiri dhe Thesalia nuk janë të banuar vetëm me popullatë greke, siç thoshin përfaqësuesi grek, ata rus dhe francez, por ka edhe të tjerë që kundër-shtojnë kalimin në shtetin grek dhe me këtë rast zë në gojë peticionet 15, 19 dhe 23, të dërguara nga popullata e këtyre viseve që tashmë gjenden në tryezën e bisedimeve, peticione këto që në regjistrin e letrave që i janë drejtuar Kongresit cilësohen si protesta të Shqiptarëve kundër copëtimit të trojeve të tyre.
Por edhe përkundër kësaj, se përmendet etnia shqiptare, por në të Shqiptarët përmenden si milleti-osman, historiani gjerman Petër Bartle konstaton se „Shqiptarët, jo vetëm që nuk u thirrën në Kongresin e Berlinit, ku vendosej edhe për fatet e tyre, por ata nuk patën as ndonjë mbrojtës të tyre, i cili sadopak do të fliste për ta“, që do të thotë se përfaqësuesit e Portës në Kongresin e Berlinit kishin mandatin që të flisnin për mbrojtjen e vilajeteve shqiptare që hapësira e tyre sa më pak t´u jepej të tjerëve, dhe këtë e bënin duke e theksuar edhe fjalën Shqipëri si tërësi etnike, por assesi që asaj nga aty t´i paracaktohej çfarëdo statusi autonom. .
Kongresi i Berlinit i filloi punimet zyrtarisht më 13 qershor 1878 dhe zgjati deri më 13 korrik të po këtij viti. Ai pati 20 seanca dhe gjatë tërë kohës punimet i mbajti në ndërtesën e Raihskancelarit në Vilhelmstrase. Nën udhëheqjen e Bizmarkut, në tryezën e bisedimeve u ulën: delegacioni i Anglisë, i prirë nga lordi Solsberi, delegacioni i Rusisë, i kryesuar nga Shuvalovi dhe Goroshkovi, i Perandorisë Osmane, i kryesuar nga Sadullah Bej dhe Mehmed Ali Pasha (Maxharr Pasha), i Austro-Hungarisë, i kryesuar nga Andrashi, si dhe delegacioni i Francës dhe ai i Italisë. Në Kongres morën pjesë gjithashtu edhe shumë përfaqësues të shtypit të kohës, vëzhgues dhe politikanë nga Gjermania dhe vendet fqinje. Për opinionin dhe për të pranishmit, me një interes të veçantë ishte pjesëmarrja e personaliteteve të larta, si e Goroshkovit, kryeministër rus, pastaj pjesëmarrja e kryeministrit të Anglisë Baconsfield, prezenca e ministrit të Punëve të Jashtme të Francës Velington. Nga përbërja e delegacioneve dhe e paraqitjes së tyre mund të shihej fare lehtë se këto ë që gjendeshin para një konflikti të armatosur (Anglia dhe Rusia), në Berlin kishin ardhur për të demonstruar edhe forcën politike dhe atë diplomatike. Ishte pra, më se e dukshme që përkundër bisedimeve paraprake, të cilat u zhvilluan gjatë dy muajve të fundit (në prill dhe në maj), megjithatë arena kryesore historike do të jetë në Berlin.
Sipas protokolleve origjinale të Kongresit të Berlinit, që në fillim të seancës së dytë pati njëfarë fërkime midis Anglisë dhe Rusisë. Kryeministri britanik, në gjuhën angleze protestoi kundër pranisë së flotës ruse në afërsi të Kostandinopojës, ndërsa kryeministri rus Goroshkov tha se pikërisht prania angleze në atë pjesë të detit ka bërë që edhe Rusët të mos tërhiqen.
Bizmarku, si udhëheqës i Kongresit, kërkoi që këto akuza të ndërpriten dhe të mos përqendrohet vëmendja tek ekseset që mund ta çrregullonin punën e paraparë. Ai, bile, edhe pse ato ditë u bë një atentat kundër mbretit Vilhelmi i Parë, nuk deshi që tubimi të shpërqendrohej nga ajo ngjarje.
Punimet e Kongresit nuk ishte e mundur të kishin rrjedhë fare të qetë, meqë fjala ishte për çështje të mëdha dhe tejet të rëndësishme, të parat të një natyre të tillë. Shqetësimet dhe kacafytjet qenë më të ndjeshme midis seancës së katërt dhe të gjashtë, sepse zhvillohej një betejë e madhe për largimin e ndikimit, por edhe të pranisë së drejtpërdrejtë të Rusisë nga Ballkani, edhe pse gjatë bisedimeve paraprake dukej se rreth saj ishte arritur një pajtim parimor edhe nga rivalët më të fortë, Anglia dhe Rusia. Kështu, në seancën e pestë dhe të gjashtë u pranua propozimi i Austro-Hungarisë që Rusia brenda gjashtë muajsh të largohej nga Rumelia Lindore, brenda nëntë muajsh të largohej edhe nga Bullgaria, e cila u nda në dy pjesë. Rusia duhej të largohej edhe nga Rumunia brenda dymbëdhjetë muajsh. Në seancën e tetë u bisedua për njërën ndër pikat më të ndjeshme të Kongresit – për çështjen e Bosnjës dhe Hercegovinës. Me propozimin e Anglisë, Kongresi do të duhej t´i hapte rrugë Austro-Hungarisë për në këtë krahinë. Andrashi kishte luajtur një rol të madh në këtë drejtim, me ç’rast në saje të shkathtësisë së tij që para fillimit të Kongresit kjo çështje kishte filluar të zgjidhej në dobi të Vjenës.
Në seancën e tetë u hoq përfundimisht nga rendi i ditës çështja e Bosnjës dhe Hercegovinës, ndërsa për Serbinë u vendos të bëhej shtet i pavarur. Me këtë rast u tha se ajo duhet të respektonte kombet e tjera brenda kufijve të saj, bashkë me përkatësitë fetare dhe identitetin etnik. Po ashtu, në këtë seancë që u mbajt më 26 qershor, Serbia, me insistimin e përfaqësuesit të Perandorisë Osmane, Mehmed Ali Pasha dhe të Andrashit, mori për obligim se do të ketë qëndrim të drejtë ndaj popullatës joserbe në pjesët jugore që iu dhanë, me çka zotohej se nuk do të ndërmerrte asnjë veprim që popullatën e këtyre vendeve ta detyronte të braktiste trojet e veta. Kryeministri i Serbisë Ristiq, në emër të princit Milan, lexoi një deklaratë, me të cilën ky vend merr përsipër mbrojtjen e të gjitha të drejtave të popullatës joserbe që do të përfshihej në hapësirën e shtetit serb, që nga ushtrimi i lirë i religjionit e deri te mbrojtja e pronës. Sipas pikës 36, Serbia zgjerohej me Kurshumlinë dhe me një pjesë të krahinës së Vranjës, bashkë me qytetin e Vranjës.
Në seancën e trembëdhjetë, që u mbajt më pesë korrik, për herë të parë u bë fjalë për çështjen e autonomisë lokale për popullatën katolike të Mirditës. Ky propozim doli nga përfaqësuesi i Austro-Hungarisë dhe ai i Francës, që u arsyetua si „çështje e imunitetit të privilegjeve që malësorët mirditas kanë gëzuar gjatë gjithë kohës, e cila në të ardhmen duhet të garantohet“.
Rreth këtij propozimi reagoi Memed Ali Pasha, i cili theksoi se nuk mund të flitet për kurrfarë privilegje, sepse kjo do të kishte pasoja zingjirore, por që Porta, në kuadër të reformave zotohet se do të ketë parasysh edhe rastet e veçanta. Pas një shkëmbimi mendimesh me përfaqësuesin e Anglisë dhe atë të Francës, Sadullah Bej, do të propozojë një zgjidhje kompromisi sipas të cilës Porta nuk do të ndryshojë statusin e Mirditës, që do të thotë se atyre edhe më tutje u mbesin ato që u quajtën „privilegje“ me çka si duket u plotësua ai që në parakushte u quajt koncesion evropian ndaj Rusisë dhe Sllavëve të Jugut se në kongres nuk do të bisedohet për kurrfarë autonomie tjetër, pos asaj të Bullgarisë, me arsyetimin se çfarëdo kërkesash të ngjashme, që do të paraqiten, duhet të barten në kuadër të zotimeve të Perandorisë Osmane për reformat e brendshme, që ajo mori në Kongres.
Përkundër trajtimit si objekt kusuritjesh, përmendja e kazave shqiptare, e qyteteve që po ashtu quhen shqiptare (si Ulqini, Tivari, por edhe Prokupja, Kurshumlia) si dhe futja e tyre në protokolle me këtë trajtim dhe emërtim, tregon për pranimin e etnisë shqiptare si faktor të gjallë dhe të pakapërcyeshëm, dhe kjo për historinë ka rëndësi, me çka bie poshtë çfarëdo aludimi rreth përkufizimit të tyre gjoja si „kuptim gjeografik“, me të cilin është spekuluar shumë nga ana e historiografisë serbe. Madje, etnia shqiptare si e lidhur, gjeti vend edhe në të gjitha hartat që Kongresi mori në shqyrtim për t´u pasqyruar si e tillë edhe në atë përfundimtaren, ku mbi shtrirjen e katër vilajeteve u shënua Albanien.
Megjithatë, nga moria e materialeve të ndryshme që ruhen në Arkivin e Ministrisë së Punëve të Jashtme të Gjermanisë në Bon dhe arkivat e tjerë, si në atë të Berlinit, Ahenit dhe të Koblencit, mund të thuhet se Shqiptarët dhe çështja e tyre, nëse në tryezën e bisedimeve të Kongresit u trajtuan ashtu si u trajtuan, pra si etni me tretmanin e milleti-osman, jashtë Kongresit, ishin të pranishëm në faqet e shtypit gjerman, i cili u kushtoi një vëmendje të duhur, jo vetëm nga pikëpamja informative, por edhe e trajtimit analitik dhe politik të gjithë problematikës së tyre, që u intensifikua para, gjatë dhe mbas mbajtjes së Kongresit për të vazhduar edhe më vonë deri tek shpallja e pavarësisë kombëtare. Ky qëndrim i shtypit gjerman ndaj çështjes shqiptare në një çast aq të rëndësishëm, ishte edhe për t´u pritur nëse kihet parasysh se në fokusin e vrojtimit gjerman Shqiptarët do të futen që moti, qysh në shekullin e dymbëdhjetë e tutje, për të vazhduar edhe më vonë me shtrirjen e tyre në fushën e kulturës dhe të hulumtimeve të shumta që nga historia, etnografia dhe veçmas gjuhësia, ku kjo e fundit, në saje të interesimit të madh të misionarëve gjermanë që kaluan nëpër Ballkan, por edhe të konsujve dhe kronistëve të ndryshëm, që nga mesjeta e hershme e tutje, gjeti një vend të rëndësishëm, me ç´rast disa nga shkencëtarët e rëndësishëm të këtij populli, me studimet e tyre të çmueshme, do t´ia dalin që popullit shqiptar t´ia përcaktojnë vendin e vet në kuadër të qytetërimit antik, si pasardhës të ilirëve, ndërsa gjuhën shqipe ta quajnë bijë e ilirishtes. Mjafton këtu të përmenden disa nga emrat e studiuesve dhe hulumtuesve gjermanë që popullit shqiptar i kanë dhënë shumë, që nga kalorësi Arnold von Harf, Ksylanderi, Hahni, Lamberci e deri te Gustav Majeri, i cili në kohën e mbajtjes së Kongresit të Berlinit nxori „Fjalorin etimologjik të gjuhës shqipe“, që paraqet një monument të madh të gjuhësisë shqiptare. Kështu, një populli thuajse të harruar dhe që politikisht dëshirohej të shihej, por edhe të mbahej sa më larg hapësirës së civilizimit evropian – pa ngurruar që nga disa vende sllave dhe ortodokse, si Serbia, Rusia, po edhe Greqia, të anatemohej edhe si rrënues i saj dhe shpifje të tjera, në mënyrë që t´u pamundësohej themelimi i shtetit në përputhje me shtrirjen etnike, që shfaqej ndër me kompaktet në gjithë hapësirën Evropiane që mbante Perandoria Osmane – iu bë pra nga ky shtyp një nder dhe një shërbim i madh.
Shikuar në tërësi, Kongresi i Berlinit i vitit 1878 ia doli të zhvlerësonte Traktatin e Shën Stefanit që u imponua nga fitorja e tetë me radhë e Rusisë ndaj Turqisë dhe me këtë të pengonte një luftë të mundshme midis Anglisë dhe Rusisë, siç do t´ia zgjasë edhe për pak kohë jetën Perandorisë Osmane në Ballkan, por me këtë nuk do të sigurohet as paqja e as stabiliteti i qëndrueshëm, siç thuhej në disa nga kryeqendrat Evropiane. Përkundrazi, me faktin që në këtë Kongres Austro-Hungaria do të vërë dorë mbi Bosnjën dhe Hercegovinën, me arsyetimin se do të mund të parandalohej të rrënohej ajo që merrej si baraspeshë midis fuqive të mëdha rivale të kontinentit të vjetër, do t´ua hapë rrugën gjithë atyre zhvillimeve pak a shumë do t´i ndikojnë ngjarjet që do të çojnë te krizat tjera edhe më të thella të cilat do t´u paraprijnë luftërave ballkanike dhe asaj botërores. Kështu, Ballkani dhe hapësira e tij do të kthehet në një poligon të paqëndrueshëm jo vetëm politik, por edhe strategjik në përgjegjësi, ku do të përvijohen interesat e ndryshme të fuqive të mëdha.
(Shkëputje nga librti “Kongresi i Berlinit 1878”, botoi “Faik Konica”, Prishtinë, 2008.)/KultPlus.com
Bukuria jote Elenë asht për mue Si njato drrasat e Nikeas së dikurshme që tspërkunduna lehtë prej nji deti erëmirë e shtyjnë lundërtarin e lodhun e temërzitun drejt bregjeve t’vendlindjes. Ndër dete të dëshprueme rreshkun n’gabime, flokët e tu të zymbyltë, ftyra jot’e pastër, hiret e tua prej Najade mikanë kthye mbas te lavdia e dikurshme e Greqisë dhe madhëshba e Romës. Dhe ja! N’nji nikie ti shndrit aq bukur e krejt si nji statujë m’je shfaqë me Ilampën e Agatas ndër duer! Eh, ti Psyke, e zbritun prej njatyne vendesh që quhen Tokë e Shenjtë…/ KultPlus.com
Transmetuesi publik i Kosovës synon që të marrë pjesë vitin e ardhshëm si garues në Eurovizion, që do të mbahet në Zvicër. Kërkesa zyrtare tashmë është dorëzuar në Unionin Evropian të Transmetuesve (EBU).
Dorëzimi i kërkesës është bërë pas një seri takimesh e angazhimesh të kryetarit të Bordit Besnik Boletini dhe Drejtorit të Përgjithshëm Shkumbin Ahmetxhekaj me drejtuesit e EBU-së dhe transmetuesve publik evropian.
Në letrën e dorëzuar në EBU me 6 qershor, drejtori i përgjithshëm Shkumbin Ahmetxhekaj thekson se kërkesa për të marrë një ftesë nga Bordi ekzekutiv i Eurovizionit është model i aplikuar tashmë nga EBU në rastin Australisë.
“Me respekt, kërkojmë që të merrni në konsiderim dërgimin e një ftese RTK-së që të marr pjesë në garën e ardhshme të Eurosong. Pjesëmarrja jonë nuk do të ishte vetëm shpërfaqje e talentëve të Kosovës por gjithashtu do të fuqizonte frymën gjithëpërfshirëse dhe shkëmbimin kulturor që përfaqëson Eurovizioni”, thuhet në letrën e drejtorit Ahmetxhekaj.Më tej theksohet se ftesa për RTK-në do të ishte e bazuar në frymën evropiane.
“Ne fuqishëm besojmë që Festivali i Këngës së Eurovizionit është një ngjarje jo-politike që feston muzikën, diversitetin dhe unitetin, vlera që përkojnë thellësisht me kombin tonë”- thuhet në letër.
Më tej, drejtori Ahmetxhekaj rikujton se EBU ka lujatur rol thelbësor në themelimin e RTK-së më 1999 prandaj pret që ‘EBU do të na ndihmojë në arritjen e këtij qëllimi, që është i mishëruar në misionin tonë si transmetues publik’
Në këtë letër po ashtu përmendet fakti që RTK-ja ka nisur tashmë Festivalin e Këngës dhe se këtë vit do të mbahet edicioni i dytë, me shpresën që kënga fituese të përfaqësoj Kosovën në këtë ngjarje muzikore.
Kjo kërkesë pritet të shqyrtohet së shpejti nga drejtuesit e EBU-së dhe bordit ekzekutiv të Eurovizionit.
Kryeministri Edi Rama gjatë fjalës së tij në ceremoninë e promovimit të kalendarit turistik veror TEA 2.0 se, u bëri thirrje të gjithë shqiptarëve që punojnë në shërbime në vendet fqinje që të vijnë dhe të punojnë në Shqipëri.
“Sot janë të gjitha arsyet për t’u ndier optimistë, për t’u ndierë të inkurajuar, për t’u ndierë të bindur që kjo Shqipëri, që tek turizmi ka kartëvizitën e saj kuptimplotë, kjo Shqipëri ku falë turizmit dhe po ashtu edhe si rezultat i rritjes së ekonomisë dhe për këtë arsye i theksit që qeveria ka vënë tek rritja e pagave, po bëhet një vend ku për të gjithë ata që janë në shërbime, në vendet fqinje është më mirë të jenë këtu sesa të jenë atje”, tha Rama.
“Dhe e them sot me plot gojën që ata që punojnë në Greqi, në hotele, në restorante, në kafene, kamerierë, menaxherë dhe çfarëdo shërbimi tjetër bëjnë atje, nëse i bien lapsit krahasuar me ofertën që kanë këtu, në sektorin e shërbimeve dhe nëse nuk dëgjojnë mediet, nuk lexojnë portalet, nuk marrin për të mirëqena të gjitha ato llafet e kafeneve, por i referohen lapsit e kanë këtu vendin nuk e kanë atje, ku llogaria në fund të muajit iu del më mirë, pa as më të voglin diskutim”, theksoi Rama.
“E kuptoj shumë mirë pse disa nga protagonistët e sektorit tundin kokën për këtë se ata e dinë më mirë se të gjithë që janë në gjendje të ofrojnë paga konkurruese më Greqinë, paga pak a shumë të afërta me Italinë në këto shërbime dhe ndeshen me këtë mur paragjykimi dhe me këtë pengesë psikologjike për të kuptuar që sot Shqipëria është e gatshme, është e gatshme të përfshijë dhe të integrojë në tregun e punës në turizëm ata të cilët atje kanë bërë eksperiencë, kanë mësuar të shërbejnë, kanë mësuar të punojnë në kuzhinë, kanë mësuar të punojnë në recepsion e kështu me radhë, duke i ofruar pa diskutim një mundësi shumë konkurruese. Sepse siç e kam përsëritur vazhdimisht, nuk është ndonjë shkencë është logjikë e thjeshtë, tjetër gjë është paga kur e sheh nga larg, tjetër gjë është kur e sheh me faturën e taksave dhe detyrimeve të tjera nga mbrapa”, u shpreh Rama.
“Dhe nëse sheh nga larg pagën e një kamerieri në Greqi dhe pagën e një kamerieri në Radhimë, duket sikur ai kamerieri në Greqi fiton më shumë. Por nëse pastaj shikon që ai kamerieri në Radhimë pasi mbaron punën shkon tek shtëpia ku s’paguan qera, ndërsa ai kamerieri shqiptar në Greqi shkon tek shtëpia ku paguan qera. Dhe pastaj pasi shikon që në fund të muajit atij kamerierit në Radhimë i vjen një detyrim fiskal i ulët dhe atij në Greqi më i madh. Dhe pasi shikon pastaj dhe të ardhurat nga bakshishet, atëherë gjërat janë ndryshe”, shtoi Rama.
“Gjithçka është ndryshe dhe për këtë arsye thirrja ime është që ndryshimi i madh që ndodh çdo ditë do të jetë jashtëzakonisht i dukshëm, i prekshëm dhe i panevojshëm për t’u vënë më në diskutim për pak vite kur ne të ngjitemi në atë majën e Shqipërisë 2030 dhe kur padiskutim të jemi në kushtet që nuk do rrimë të presim sa turistë të tjerë më shumë do vijnë, por do të jemi të kujdesshëm që të ruajmë balancën mes numrit dhe të ardhurave pa shkuar vetëm pas numrit, por duke shkuar në radhë të parë pas të ardhurave”, përfundoi fjalën e tij kryeministri Rama.
Toka: Toka dhe uji kanë kuptim të veçantë për ekzistencën në qenien e poetit. Është ajo që nuk përfundon asnjëherë së qeni Nana e Madhe, që mbush begati dhe farë, ku qeniet kanë të drejtën e plotë për të jetuar në ciklet reale dhe simbolike. Pa këto nuk ka jetë as materiale as jomateriale. Për tokën gjenden në prozën poetike të Bashotës kuptime të përtejme. Jo thjeshtë simbolike.
Te poeti Bashota, është toka, pjesë e dashurisë që lartësohet deri në qiell (mitologji antike) një lloj Kopshti i Edenti (mitologjia çifute) dhe, Toka ka një Motër (mitologjia shqiptare).
Por, toka është edhe Nana e Vdekjes, sepse na pranon të gjithëve pavarësisht çfarë kemi qenë në këtë botën e mendimeve dhe ndjenjave. Poeti nuk zbret në kodin etik, por mbetet në atë simbolik.
Kjo e bënë të veçantë resursin përtëritës të jetës si shprehje vazhdueshme. Estetika tokësore në prozën poetike të Bashotës është edhe e shenjtë. Do të thosha, është fryma e përhershme njerëzore, që e thotë edhe, jo vetëm një poet, po në variantin e sundimit tokësor e tha edhe mbreti, Xhingis Kan, pas një fitoreje: ”Jam i shënuar me forcën e qiellit, ndërsa toka nënë më solli këtu”.
Poeti është në tokë me vështrimin simbolik kah: UJI.
Uji: Uji janë njerëzit. Poeti ngjyrosë me gjuhë filozofike lidhjen e njeriut me ujin, me lumenjtë, me detet shpirtërore. Por, shpirtërorja poetike është reale. Siç ishte dhe është botë jonë.
A nuk paraqiste Nili për egjiptasit e vjetër, gjithë ai qytetërim i madh, kulturë të shenjtë dhe ritual. Në leximin konotativ, kuptojmë se uji është vetë e kaluara dhe e ardhmja e lundrimit mendor, është rituali. Buzë ujit ne shohim vetëvetën si rrjedhë duke lënë cikle rrathësh herë harmonikë, herë të trazuar dhe kryqëzuar. Të tejdukshëm dhe të errët.
Prandaj duke lexuar të zë psherëtima e gjithë njerëzimi kur thuhet fjala: Ujë. Sepse, edhe të krishterët bëjnë kryq dhe i përkushtohen ujit. Kur’ani tregon për krijimin e të gjithave nga uji. Indusët flasin për “Ujin e Jetës”.
Kjo është poetika lundruese. Prandaj, kur lahet foshnja e prosalindur me ujë krijon identitetin e ri të jetës dhe të pastërtisë. Kaq e bukur. Dhe po kështu, në nëntekst lexojmë se kjo botë ujore po nuk u njohë dhe u dashtë sinqerisht na ndëshkon. Do kujtuar, vetëm, Barkën e Noes.
Një vend sa më shumë art e kulturë, sa më shumë të ketë ujë lundrues, human për vetëvetën, është vend më i mirë, më i begatshëm.
Shpirti: Shkrimi i Bashotës ka edhe përmasën e enigmës.
Është nga poetët e veçantë që ndjen plotësisht arsyen e krijimit të mesazheve për botën që e kishte njohur dhe me të cilin kishte ndërtuar një marrëdhënie të papërfunduar. E fundja, poetët nuk përfundojnë asnjëherë vizatimin e kufirit të botës që ndan të kaluarën nga e tashmja dhe të tashmen nga e ardhmja.
Shpirti dhe shpirtrat janë sa të munguar, po kaq edhe të pranishëm, një papërcaktim ky i pagjetur ndërmjet fajësisë dhe pafajësisë, dhe që mund të preket lehtë në një degë të ëndrrës që tashmë kaherë ia ka plasë vajit të papajtueshëm. Shpirti është shi i pashtershëm apo ëndërr e përhershme, apo edhe çelës i përhershëm i kyçjes së mërzisë së vyshkur. Prandaj, shpirti poetik i Bashotës ka melodinë e pëshëpritjes që dëgjohet sado që nuk ka zë, apo lexohet sado që nuk ka shkronjë, si: Dashuri.
Dashuria: D e madhe e shtypit, që është në titullin e parë të ciklit për Dashurinë, nuk do të thotë se lexohet apo zbërthehet pikërisht, dashuria.. Konceptet kozmike nuk ikin në hapësirën e moskuptimeve që krijojnë ato sa mendohet në të parë, veçmas për rruzullimin e tyre. Ato janë të afërta dhe të prekshme, madje edhe në lumturinë e domosdoshme, ekzistuese, Të Dyve. Lumturia nuk është Njëjës, le të kuptohet nga poeti, por një prani e lirisë, e njërit të dashuruar më shumë se tjetri.
Liria: Lënda e tokës, ujit, materialja, pastaj zjarri, fjala, janë përbërsit ontologjikë të lirisë. Liria fshihet në njollat e durimit që mbajnë të pashpallura mëkatet, të cilat sado që që nuk thuhen, ato ruhen të paprekshme, qoftë edhe si puthje, ikje, mëshirë. Kjo do të jetë kështu, derisa fshehtësinë ta zbulojë rruzullimi i: Dritës.
Drita: Drita është një nga konceptet e rëndësishme, shumë të rëndësishme të poezisë së Bashotës. Kështu ka qenë edhe në vjershat dhe librat e mëparshëm të tij. Drita është përmbajtja e kosmologjisë së tij lirike që duket se e ndjek si frymë nëpër vargje, por e vërteta, poeti e mban me vete, nuk i ndahet vetë, dhe ajo vetëm sa i jep flatër në ethet e krijimit. Kjo i përgjason hijes së bukurisë. Ta zëmë bukuria e Helenës, a nuk ishte e mjaftueshme për të nisur një luftë që do ta fundoste Mbretërinë e Trojës? Një këso bukurie ështe provokuese, duke bërë që në një ballafaqim të pabarabartë me të, poeti të shkruajë: Unë jam ai i vogli/ çdo ditë e më tepër. Në fund të fundit, shumë pyetje nuk do të marrin asnjëherë përgjigje. Përgjigja mund të jetë sall ofshamë, por duhet shpresuar në të duhurën përherë: Fjala.
Fjala: Fjala nuk është zë, as shkrim, as lëvizje. Është metafizikë, që mban brenda vetes, diç nga kujtimi dhe konfliktet e papërfunduara poetike: Unë me emrin si ai apo ai me emrin si unë. Është fjala për një emër që kapërcen thirrjen e fundit, domethënë, inkarnohet në trupin e mendimit dhe vetëzbulohet rastësisht, edhe kur nuk ka ndonjë arsye, pra nuk i duhet askujt.
Poeti Bashota edhe kur udhëton në rrugët e heshtjes, do të na shkund nga termekja se megjithatë dikush e meriton të jetë i lumtur në këtë botë. Është çasti kur fiken dritat dhe dashuria shkon pa e kuptuar se nuk është më. Atëherë pason: Dhimbja.
Dhimbja: Imazhi i një dite pa diell sikur e ngrys qiellin, e promovon melankolinë, duke kërkuar nëpër valët e trazuara arsyen, pse çmendet poeti. Apo pse ekziston përmasa e çmendisë së lumtur të poetëve. Leximi i kujdesshëm ofron përgjigjen: Poetët nuk çmenden, por poetët i çmendin. Lumturia është e dyanshme.
Prandaj, poeti na shkund me vargun dramatik: Ti mos vdis këtu atje nuk është askush. Ai këto fjalë ia rikujton vetvetes, sepse bota e tij nuk është në këtë çast asgjë më shumë se një thërrmijë e vetvetes së pagjetur. Por, poeti beson në ringjalljen e njerëzve të mirë. Sado ky besim edhe mund të jetë, vetëm: Ëndrra.
Ëndrra: Ëndrra në botën e njohur është komunikimi që mban në këmbë humbjen e papranuar, por reale. Çfarë mërzitje e bukur, thotë poeti. Prandaj, thirrja e tij është me tension maksimal, kuptohet, në suazat e lirikës së tij fine: Shpirt zgjohu nga gjumi edhe pak/të mos çmendemi/ pak nga pak. Asgjë e mjaftueshme, në këtë rast. Mbetet vetëm: Jeta.
Jeta: Po, jeta është edhe përgjasim jo i vogël me ëndrrën, të cilën poeti Bashota, e cilëson si proces i krijimit edhe të dhimbjes. Kjo gjason në enigmën e papërfunduar asnjëherë, kush i parë dhe kush i dytë. Poeti e thotë me gjuhë eksplicite: Asgjë më të fshehtë se jeta nuk ka/ vetëm vdekja është pak më e fshehtë. Prandaj, kjo dhimbje tejpersonale, më mirë thënë universale, nuk ka rëndësi, sepse duhet mësuar më vdekë me gjithë zemër. Në nëntekst, poeti na thotë: prandaj në çdo ditë të zakonshme duhet jetuar me gjithë zemër.
Prandaj, vepra e Bashotës nga SHB Logos, në këtë botim reprezentues, është dëshmi e një shenjë shkëlqyese unike në letërsinë moderne shqipe, një enigmë, që do të krijojë arsye për zbërthime dhe kënaqësi te reja leximi, mendimi dhe përjetimi. Një udhëtim kulturor e estetik që do të motivojë vazhdueshëm.
/Sali Bashota. Vepra I–VI: Logos. Shkup. 2023/ KultPlus.com
Në 25-vjetorin e çlirimit, presidentja e vendit, Vjosa Osmani, së bashku me homologun e saj nga Shqipëria, Bajram Begaj, bëri homazhe te pllaka përkujtimore për fëmijët e vrarë gjatë luftës.
Në llogarinë e saj në Facebook, e para e shtetit të Kosovës shkroi se liria nuk do të ketë kuptim pa drejtësi për 1133 fëmijët e vrarë gjatë luftës së fundit në Kosovë, të cilëve iu pre jeta ende pa e nisur mirë!
“Në Ditën e Çlirimit, bashkë me Presidentin Begaj nderuam kujtimin për ta”, shkroi mes tjerash ajo në postim.
Festivali Beerfest Kosova 2024, shpalos disa nga emrat e shquar të artistëve të cilët do të perforcojnë gjatë katër netëve aq sa do të zgjas festivali. Ndër ta, emrat e njohur si , Yll Limani, Ghetto Geasy, Sabri Fejzullahu, Sinan Vllasaliu, , Diona Fiona, Grupi 403, Ardi dhe Mirdoni, Buta, Blerando, Kida, La Fazani janë vetëm fillimi i një liste që do të vazhdojë të shtohet ditë pas dite.
Në ditët në vazhdim, do të prezantojmë emra tjerë të skenës muzikore që do të performojnë në festival.
Festivali nuk përfshin vetëm muzikën, por ofron një laramani aktivitetesh për të gjithë vizitorët. Nga degustimi i birrave të shumta vendore dhe ndërkombëtare, deri te këndi i ushqimit dhe pijeve jo alkoolike nuk do të mungojë asgjë për ta bërë këtë përvojë sa më mbresëlënëse për të gjithë.
Pra, bashkohuni me ne për të përjetuar emocionin, shijuar birrën duke krijuar kujtime të paharrueshme në BeerFest Kosova 2024!
Pagesat do të jenë “Cashless”, pra do të bëhen në mënyrë elektronike me byzylyk, në pikën e dedikuar brenda hapësirës së festivalit.
Beerfest Kosova do të mbahet në Parkingun prapa Pallatit të Rinisë në Prishtinë nga data 12 deri më 15 korrik 2024.
Për më shumë informacione rreth agjendës së aktiviteteve dhe për të rezervuar biletën tuaj në kohë, na ndiqni në rrjetet sociale Facebook dhe Instagram.
Kjo do të jetë një përvojë për të mos u harruar, me muzikë, birrë, ushqim dhe shumë surpriza të tjera!/ KultPlus.com
Në ditën e çlirimit, në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës u hap ekspozita “Rizgjimi në vlerat kombëtare, Kosova Republikë”, si bashkëpunim i Arkivës Shtetërore të Kosovës dhe asaj të Shqipërisë.
Të ekspozuara janë materiale që dëshmojnë nisjen e bashkëpunimit kulturor Kosovë – Shqipëri, që nga viti 1970 e deri te demonstratat e vitit 1981.
Bislim Bislimi, drejtor ekzekutiv i Agjencisë Shtetërore të Arkivave të Kosovës, ka thënë se kjo ekspozitë në vetvete përmban procesverbale, raporte, marrëveshje të cilat janë bërë mes viteve ‘70 dhe ‘80 ndërmjet Kosovës dhe Shqipërisë.
“E cila në vetvete përmban materiale të shumta dokumentare, procesverbale, raporte, marrëveshje të cilat janë bërë mes viteve ‘70 dhe ‘80 ndërmjet Kosovës dhe Shqipërisë së kohës, e të cilat në njëfarë forme i kanë parapri ose janë prelude i asaj çka ndodhi në vitin 1981, kur filluan demonstratat gjithpopullore me kërkesën Kosovën Republikë”, ka thënë Bislimi.
“Pikërisht prandaj jemi këtu sot sepse kemi këtë ekspozitë me dokumente arkivore e cila përkon me ngjarjet e vënies së marrëdhënieve kulturore midis shtetit shqiptar të asaj periudhe, pra midis viteve 1970 deri te fillimi I revoltave studentore të vitit 1981”, ka thënë Lorenc Agalliu,drejtor i AV DPASH
Kjo ekspozitë u organizua nga Agjencia Shtetërore e Arkivave të Kosovës, në bashkëpunim me Drejtorinë e Përgjithshme të Arkivave të Shqipërisë./rtk/KultPlus.com
Jeto dhe jetën time po e deshe, Eja dhe merre, veç jeto.
Ata që s’duan dashurinë, Nuk dinë seç është mirësia. Folenë e ngrenë në errësirë, Edhe mbi ty lëshojnë stuhira. Se jane mësuar të zvarriten, Të të helmojnë, pastaj të vdesin. Pa prekur trupin tënd të ngrohur, Nga afshi i puthjesh, ledhatimit. Dhe pena ime nis e shkruan, Kaq e lodhur nga mundimi. Kërkon nga ty dhe merr dy fjalë, Dhe ndalet lumi i zemërimit.
Të dua, të dua, të dua, Oh, këngë hyjnore e kësaj bote. Që pëshpëritet nga buzët e dashuruara, Që frymë ty të dhanë.
Shumë të kërkova gjersa të gjeta. Dhe nëse vdes mos u trishto, Por, ti jeto!
Nëpër rrugët e dashurisë, Enden këngët dhe legjendat. Nëpër vargjet e poetit, Zemrën ta njoh. Dhe në vija pentagramesh, Derdhet shpirti i një artisti. Por diçka pa thënë ka mbetur, Le të tjeret ta tregojnë.
Dhe jetën time po e deshe, Eja dhe merre, Por, ti jeto… / KultPlus.com
Më 14 qershor në Tetovë, duke filluar nga ora 19:00, Baleti Kombëtar i Kosovës luan shfaqjen ‘Time’.
Pas paraqitjes jashtëzakonisht së suksesshme në dy kryeqendrat botërore Nju-Jork dhe në Paris, Baleti Kombëtar i Kosovës, këtë të premte me shfaqen “Time” (Koha), vjen edhe në Tetovë.
Shfaqja do të luhet në Natën e parë të Festivalit Ndërkombëtar “Meridians”, në Qendrën e Kulturës në Tetovë.
Shumë prej mësuesve në shkollat tona kanë mangësi në njohjen e shqipes standarde.
Pedagogët e Fakultetit te Historisë dhe Filologjisë e kanë vënë re gjatë trajnimit të detyruar që zhvilloi Ministria e Arsimit.
Përgjegjësi i Departamentit të Gjuhësisë Shezai Rrokaj vjen më një propozim.
“Të kalojmë nga problematika e metodologjisë, e metodës së mësimdhënies, tek problematika e mirëfilltë e shkallës së përvetësimit të gjuhës standarde në shkolla, mendoj që një trajnim i kësaj natyre në një kohë që do të mendohet dhe nga Ministria e Arsimit si e përshtatshme do të ishte shumë i mirë. Ka një problematikë të zotërimit të shqipes standarde ose zyrtare siç thuhet dhe mendoj se shoqëri të reja siç është kjo e jona duhet ta shohin me një këndvështrim tjetër ndryshe nga shoqëri të cilat kanë një përvojë të përvetësimit të zyrtares shumë më të hershëm”, shtoi ai.
Por për problemet në sistemin parauniversitar Rrokaj nuk fajëson mësuesit. Programet mësimore kanë peshën e tyre.
“Tekstet shkollore janë të mbingarkuar me informacion, por jo doemos informacion i kohës, bën që fëmijët të mbetën të painteresuar. Ka përsëritje në shkallë të ndryshme, në cikle të ndryshme. Nuk është faji i mësuesve ata janë produkt i shkollës, nuk është faji i studentëve ata janë produkt i sistemit parauniversitar. Jo se dua ti lë barrën e fajësisë dikujt tjetër, të gjithë jemi përgjegjës për këtë që ndodh, secili në hapësirën e vet të edukimit”, tha ai.
Për herë të parë shtatë universitete publike të vendit u përfshinë në trajnimin e mësuesve të lëndëve të ndryshme. Program që do të vijojë dhe vitin e ardhshëm. Pedagogët sugjerojnë përsëritjen e rregullt të këtij procesi e njëkohësisht verifikimin nëse dijet e marra zbatohen gjatë mësimdhënies në shkolla./abcnews.al/ KultPlus.com
Biblioteka Kombëtare e Shqipërisë, në 100-vjetorin e lindjes së juristit, politologut, akademikut Arben Puto (1924-2016), çeli dje ekspozitën e cila sjell në vëmendje të lexuesit gjithë kontributin e tij në fushën e drejtësisë, të historisë dhe të diplomacisë shqiptare.
Arben Puto lindi në Gjirokastër. Ndoqi Liceun Kombëtar (francez) në Korçë dhe pas mbylljes së tij vijoi në liceun “Châteaubriant” në Romë. Mori pjesë në Luftën Antifashiste Nacionalçlirimtare. Pas çlirimit përfundoi shkollën e mesme në Gjimnazin e Tiranës (1946) dhe kreu studimet e larta në Fakultetin e Drejtësisë të Universitetit të Moskës (1951).
Punoi në sektorin juridik të Ministrisë së Punëve të Jashtme (1951–1957). Pedagog në Fakultetin e Drejtësisë të Universitetit të Tiranës (1957–1990), ku ka dhënë lëndën e së Drejtës Ndërkombëtare. Ka marrë pjesë aktive në proceset demokratike pas viteve 1990, duke kryesuar Komitetin Shqiptar të Helsinkit që nga krijimi (1990) dhe me ndërprerje deri në vitin 2000.
Kjo ekspozitë prezanton botimet e prof. Arben Puto ndër vite për çështjen e të drejtës, për historinë diplomatike të çështjes shqiptare, në shqip, anglisht dhe frëngjisht që ndodhen në koleksionet e BKSH-së.
Ekspozita do të qëndrojë e hapur për publikun në Sallën Shkencore të BKSH-së./atsh/ KultPlus.com
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, është shprehur i gëzuar që studio-bunkeri ku janë përhapur lajmet e radios “Kosova e Lirë”, tani është nën përkujdesjen e shtetit tonë.
Përmes një postimi në Instagram ku ka ndarë edhe disa fotografi, ai shprehi mirënjohje për çlirimtarët lajmëtarë.
“Radio “Kosova e Lirë” ishte radio e Kosovës që luftonte për liri. Lirinë e medias sot, nuk do ta gëzonim dot pa luftën për liri. Gëzohem që kjo vlerë e veçantë e luftës, ky studio-bunker, tani është nën përkujdesjen e shtetit tonë. Një mirënjohje dhe urim i veçantë u takon çlirimtarëve lajmëtarë. Urime 25-vjetori i çlirimit të vendit”, ka shkruar shefi i qeverisë, njofton Klankosova.tv.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani ka shkruar edhe një herë për parakalimin e njësiteve të Ushtrisë së Kosovës dhe Policisë së Kosovës në marshin organizuar për 25 vjetorin e çlirimit të vendit. Ajo thotë se te secili pjesëtar i FSK-së e polic i Kosovës ngërthen një pjesë e historisë dhe sakrificës së një populli për liri.
“Në marshin e secilit pjesëtar të FSK-së dhe të Policisë, ngërthehet historia dhe sakrifica e një populli që ka luftuar për liri dhe pavarësi. Vajza dhe djem, përpara përherë me dinjitet, krenari e besnikëri! #25VjetLiri”, ka shkruar Osmani në Facebook.
Kujtojmë se sot paradite në prani të liderëve shtetëror, përfaqësuesve politikë, vendorë e ndërkombëtarë kanë parakaluar njësitet elitare të FSK-së dhe të Policisë së Kosovës me armatimin e tyre, në 25 vjetorin e ditës së çlirimit.
Kryetari i Federatës Shqiptare të Futbollit, Armand Duka, ka folur lidhur me pritshmëritë e tij kundër ndeshjes së parë në “Euro 2024”, kundër Italisë.
Duka u shpreh i bindur se kombëtarja shqiptare do ta fitojë këtë ndeshje.
“Fitojmë ne me rezultatin 1:0”, u shpreh ai në një intervistë për mediumin italian Play transmeton Klankosova.tv
Ai theksoi se do të ishte i kënaqur të kualifikoheshin të dyja kombëtaret.
“Për mua do të ishte bukur nëse Italia do të kualifikohej me ne të paktën deri në fazën e 1/16-ve”, tha Duka.
Kreu i FSHF-së foli edhe për tema të tjera.
Kombëtarja e Shqipërisë ballafaqohet më 14 qershor në “Signal Iduna Park” kundër Italisë, në ndeshjen e parë të Kampionatit Evropian “Euro 2024”.
“Kuqezinjtë” janë pjesë e grupit B me Italinë, Spanjën dhe Kroacinë.
Dy turistë nga Bullgaria kanë humbur kontaktet me njëri-tjetrin teksa po eksploronin malin e Jezercës. Sipas prefektit të qarkut Kukës, Agron Geca njëri prej tyre ka kaluar në Mal të Zi në gjendje të mirë shëndetësore, kurse tjetri dyshohet se ka humbur në thellësitë e Malit.
Prej mëngjesit, është ngritur një helikopter në zonë për lokalizmin dhe gjetjen e turistëve.
Për këtë ngjarje është njoftuar dhe ekipi i kërkim-shpëtimit i FNSH Shkodër, i cili së bashku me strukturat tjera dhe banorë të zonës po kërkojnë në terren. Terreni është mjaft i vështirë pasi kemi të bëjmë me mbi 2000 metra lartësi mbi detare me terren të thepisur./abcnews/ KultPlus.com
Në nder të 25-vjetorit të çlirimit të Kosovës, presidenti i Shqipërisë, Bajram Begaj, është takuar sot edhe me kryeministrin Albin Kurti.
Ai, para mediave, është shprehur se falënderues për pritjen që sot i është bërë në Kosovë, në Ditën e Çlirimit.
“Faleminderit Kosovës për mikpritjen, sot është dita e rilindjes së Kosovës, e vënies në vend të asaj padrejtësie shekullore që u mundësua me gjakun, sakrificën e heronjve të UÇK-së”.
“Dua të përgëzoj Kosovën për gjithçka që ka bërë deri tani dhe çdo të bëjë në të ardhmen për të pasur një popull që do të ketë mirëqenie dhe prosperitet, shumë faleminderit për mikpritjen”.
“Festa është e jona të gjithë bashkë, suksesi i Kosovës është sukses i gjithë shqiptarisë”, ka thënë Begaj.
Kryeministri Edi Rama mori pjesë sot në ceremoninë e promovimit të kalendarit turistik veror TEA 2.0.
Duke folur për portet turistike që po ndërtohen, Rama tha se, “jemi një vend që trashëguam një situatë prej vrime të zezë në Mesdhe dhe një vend që praktikisht nuk figuronte fare në hartën e lundrimit turistik të Mesdheut”.
“Ka filluar puna për portin turistik të Durrësit. Ka filluar puna për portin turistik të Vlorës. Jemi në pritje të përfundimit të një absurdi lidhur me Limionin e Sarandës. Një absurd i natyrës, le të themi juridike, por në fakt s’është i tillë, është shumë më pranë letërsisë surrealiste, sesa letërsisë juridike dhe jemi shumë shumë optimistë që me hapjen e këtij komponenti të sektori që janë portet turistike, kuadri do të jetë, jo vetëm tërësisht i plotësuar, por njëkohësisht do të kemi një rritje shumë të ndjeshme, jo thjesht të numrit të vizitorëve, sepse nuk është numri i vizitorëve ai që na intereson në mënyrë ekskluzive, po të ardhurave nga këta vizitorë”, theksoi Rama.
“Rritja e përmuajshme e numrit të kontratave për hotelet me 5 yje është po ashtu shumë domethënëse. Këtu janë disa nga aktorët kryesorë të sektorit dhe e dinë shumë mirë që deri përpara disa vitesh 5 yjet nuk i afroheshin fare idesë se mund të vinin në Shqipëri. Ndërkohë që sot është bërë fare e thjeshtë për t’i atraktuar, kuptohet, me projektet dhe me destinacionet e nevojshme”, u shpreh Rama.
“Thënë të gjitha këto, qershia mbi tortë është Tirana, e cila deri përpara disa vitesh ishte një kryeqytet që zbrazej tërësisht në verë, ose më saktë që banohej vetëm nga ata që duhet të jenë këtu për të kryer shërbime të caktuara në punë të caktuara, apo nga ata që e kanë të pamundur të largohen për pushime, ndërkohë që sot Tirana rritet në numër në sezonin e verës, për shkak të rritjes së numrit të turistëve”, nënvizoi Rama.
Dhe, shtoi Rama, “nëse do të na e tregonin disa vite më parë publikimin e Mastercard-it të para pak javëve, që është një publikim që lidhet me përdoruesit e Mastercard-it, ku Tirana ishte vendi i tretë me rritjen më të lartë të turistëve për këtë vit në komunitetin e përdoruesve të Mastercard-it, ne do thoshim që kjo është një shaka shumë përqeshëse. Por ja që edhe kjo sot është një realitet”./atsh/KultPlus.com
Me rastin e 25-vjetorit të Çlirimit të Kosovës, Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave (DPA) në bashkëpunim me Agjencinë Shtetërore të Arkivave të Kosovës (ASHAK), paraqitën ekspozitën “Rizgjimi në vlerat kombëtare, Kosova Republikë”.
Të pranishëm në këtë aktivitet që u zhvillua në mjediset e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës në Prishtinë, ishin kreu i ASHAK-ut, Bislim Bislimi, drejtori i Arkivave Shtetërore Vendore në DPA, Lorenc Agalliu, studiues dhe qytetarë të shumtë.
Përmes kësaj ekspozite, publiku pati mundësinë të mësojë mbi orvatjet në emër të kauzës “Kosova Republikë”. Ndër të tjera, mes materialeve të ekspozuara gjendeshin:
Marrëveshjet e bashkëpunimit shkencor në fillim të viteve ’70; Foto nga marrëveshjet dhe takimet e grupeve të punës midis Ministrisë së Arsimit shqiptar dhe palës kosovare: Grupet kulturore kosovare në Shqipëri në fundvitet ’70; Ndjesi letrare nga Kosova në periodikun “Fatosi”; Demostratën e studentëve dhe në analizën e detajuar të shtypit, të radios dhe të televizionit shqiptar mbi tematikat e ndryshme për Kosovën deri në vitin 1979./atsh/KultPlus.com
Instituti Italian i Kulturës bëri me dije se së shpejti në Tiranë do të sjellë filmin e Paola Cortellesi-t, “C’è ancora domani”. Ky film i cili pati një sukses të jashtëzakonshëm në Itali dhe jashtë saj, vjen në kuadër të veprimtarisë “Fare cinema”, që fillesat i pati në 2018.
Çdo vit, mes majit dhe qershorit, i kushtohet një jave “artit të shtatë italian” dhe që përfshin organizime në të gjithë botën në Ambasada, Konsullata dhe Institute Italiane të Kulturës, me qëllim njohjen nga ana e publikut të huaj, të prodhimeve më të mira kinematografike italiane.
Aktorja e mirënjohur Paola Cortellesi, debutoi si regjisore me këtë shfaqje origjinale bardhezi, të vendosur në Italinë e dalë nga Lufta e Dytë Botërore. Filmi i kthyer në fenomen, në Itali, është nderuar me çmime “Nastri d’Argento”, ka fituar 17 kandidatura dhe 6 çmime “David di Donatello”, që janë çmimet më prestigjiose për kinematografinë në Itali.
“C’è ancora domani” është vendosur në gjysmën e dytë të viteve ‘40 në Romë dhe rrëfen historinë e Delias (Paola Cortellesi), e martuar me Ivanon (Valerio Mastandrea), me të cilin ka tre fëmijë. Gruaja luan ekskluzivisht rolin e bashkëshortes dhe nënës, kaq mjafton për ta përcaktuar atë.
Kryeqyteti është i ndarë në dysh: nga njëra anë ndjehet shtytja pozitive e sjellë nga çlirimi; kurse nga ana tjetër, mjerimi i lënë pas nga lufta.
Ivano është kreu i familjes, por edhe kapoja suprem dhe padroni, i cili punon fort për të çuar ndonjë të ardhur në shtëpi. Ai nuk e humbet kurrë rastin për ta shprehur këtë gjë, ndonjëherë me ton shpërfillës dhe herë të tjera duke vënë në përdorim rripin. I vetmi person për të cilin ka respekt është babai i tij, një burrë i moshuar, inatçor dhe shpesh tiran, për të cilin Delia kujdeset sikur të ishte kujdestare. E vetmja që mund t’i sjellë lehtësim gruas është shoqja e vet Marisa (Emanuela Fanelli), me të cilën kalon ndopak çaste lehtësie dhe bisedash intime.
Me ardhjen e pranverës e gjithë familja është e emocionuar për fejesën e vajzës së madhe, Marcellas (Romana Maggiora Vergano). E reja shpreson të martohet me një djalë të mirë nga klasa e mesme, të quajtur Giulio (Francesco Centorame), duke e çliruar kësisoj veten nga barra e rëndë e familjes. Kur një letër misterioze mbërrin, një guxim i fortë do të lindë tek gruaja, nënë dhe bashkëshorte, e vendosur për të përmbysur planet e mëparëshme, për të imagjinuar kështu më në fund, një të ardhme më të mirë, jo vetëm për veten./atsh
Instituti Italian i Kulturës bëri me dije se së shpejti në Tiranë do të sjellë filmin e Paola Cortellesi-t, “C’è ancora domani”. Ky film i cili pati një sukses të jashtëzakonshëm në Itali dhe jashtë saj, vjen në kuadër të veprimtarisë “Fare cinema”, që fillesat i pati në 2018. Çdo vit, mes majit dhe qershorit, i kushtohet një jave “artit të shtatë italian” dhe që përfshin organizime në të gjithë botën në Ambasada, Konsullata dhe Institute Italiane të Kulturës, me qëllim njohjen nga ana e publikut të huaj, të prodhimeve më të mira kinematografike italiane.
Aktorja e mirënjohur Paola Cortellesi, debutoi si regjisore me këtë shfaqje origjinale bardhezi, të vendosur në Italinë e dalë nga Lufta e Dytë Botërore. Filmi i kthyer në fenomen, në Itali, është nderuar me çmime “Nastri d’Argento”, ka fituar 17 kandidatura dhe 6 çmime “David di Donatello”, që janë çmimet më prestigjiose për kinematografinë në Itali.
“C’è ancora domani” është vendosur në gjysmën e dytë të viteve ‘40 në Romë dhe rrëfen historinë e Delias (Paola Cortellesi), e martuar me Ivanon (Valerio Mastandrea), me të cilin ka tre fëmijë. Gruaja luan ekskluzivisht rolin e bashkëshortes dhe nënës, kaq mjafton për ta përcaktuar atë.
Kryeqyteti është i ndarë në dysh: nga njëra anë ndjehet shtytja pozitive e sjellë nga çlirimi; kurse nga ana tjetër, mjerimi i lënë pas nga lufta.
Ivano është kreu i familjes, por edhe kapoja suprem dhe padroni, i cili punon fort për të çuar ndonjë të ardhur në shtëpi. Ai nuk e humbet kurrë rastin për ta shprehur këtë gjë, ndonjëherë me ton shpërfillës dhe herë të tjera duke vënë në përdorim rripin. I vetmi person për të cilin ka respekt është babai i tij, një burrë i moshuar, inatçor dhe shpesh tiran, për të cilin Delia kujdeset sikur të ishte kujdestare. E vetmja që mund t’i sjellë lehtësim gruas është shoqja e vet Marisa (Emanuela Fanelli), me të cilën kalon ndopak çaste lehtësie dhe bisedash intime.
Me ardhjen e pranverës e gjithë familja është e emocionuar për fejesën e vajzës së madhe, Marcellas (Romana Maggiora Vergano). E reja shpreson të martohet me një djalë të mirë nga klasa e mesme, të quajtur Giulio (Francesco Centorame), duke e çliruar kësisoj veten nga barra e rëndë e familjes. Kur një letër misterioze mbërrin, një guxim i fortë do të lindë tek gruaja, nënë dhe bashkëshorte, e vendosur për të përmbysur planet e mëparëshme, për të imagjinuar kështu më në fund, një të ardhme më të mirë, jo vetëm për veten./atsh/KultPlus.com
“The Blue heART of Europe” titullohet iniciativa e pabesueshme që bën bashkë natyrën, artin dhe sportin dhe që do të mbajë firmën e Agron Hotit. Projekti i tij ambicioz, në përmasat e një rekordi Guiness, përfshin një telajo gjigante prej 7600 m². Artisti ka në plan të realizojë tablonë më të madhe të krijuar ndonjëherë në Shqipëri. Hoti do të pikturojë për rreth 3 muaj në çadrën e vendosur në krah të Sheshit “Italia”.
Penelatat e tij do të sjellin degëzimet e lumit të vetëm të egër të Evropës, Vjosës. Këto degëzime qëndrojnë të paprekura në vepër, ashtu si lumi Vjosa që rrjedh i egër në shtratin e tij natyror. Kjo tablo do të bëjë bashkë një sërë personalitetesh të artit, sportit, historisë, medias, politikës dhe jetës sociale në vend. Këta personazhe do të kenë mundësinë që së bashku me artistin të hedhin ngjyrat dhe firmat e tyre në telajo duke u bërë pjesë të kësaj krijimtarie artistike.
Vepra do të ndahet në rreth 2500 tablo dhe secila prej tyre do të jetë unike dhe do të shoqërohet nga certifikata e autenticitetit. Entuziastët do të kenë mundësinë të bëjnë të tyren pjesën e preferuar nga tabloja, përmes një eventi që do të synojë në shitjen paraprake të veprës. Pjesët e tjera do të kenë gjithashtu mundësi të blihen nga artdashës të cilët duan të dekorojnë hapësirat e tyre me copëzat e kësaj tabloje.
I gjithë procesi do të kryhet në kohë reale në një hapësirë të kushtuar enkas për përgatitjen e kësaj vepre gjigante arti. Kureshtarët, entuziastët, por edhe kalimtarë të rastit do të kenë mundësinë të dokumentojnë nga afër këtë punë kolosale dhe realizimin e saj. E gjithë hapësira e zhvillimit të aktivitetit, i cili do të zgjasë 100 ditë, do të marrë trajtën e një studioje gjigante./atsh/KultPlus.com
Më tej theksohet se ftesa për RTK-në do të ishte e bazuar në frymën evropiane.
