Libraritë me libra të përdorur gjithmonë më ngjallnin trishtim. Më dukeshin si vende me histori të harruara, të lëna pas dore, të braktisura. Sigurisht që kjo nuk është plotësisht e vërtetë, por vite më parë, kur isha akoma një shkrimtar i ri, këto vende më dukeshin si varreza: si vendet ku historitë vdisnin.

Librat që na rrethojnë tregojnë shumë për personin tonë, për atë që jemi, ose ishim. Dy javë më parë, ndërsa po përgatitesha për shpërnguljen nga Sidnej në Barcelonë, isha ulur në dyshemenë e apartamentit duke vërtitur sytë rreth 100 ca librave që kisha blerë gjatë 6 viteve të jetesës në atë qytet. Disa ishin të këndshëm, disa tituj klasikë, shumica të trishtë.
-Do t’i fal librat, – i thashë sime mëje në telefon.
Pa diskutim që isha i trishtuar.

Por në fund kuptova se nuk i hiqja dot qafe të gjithë. Kështu i ndava në pirgje, ndërsa një nga një shikoja kopertinat, lexoja titujt dhe te ndonjë ndalesha te kapitulli i parë. Disa syresh më sollën kujtime të eksperiencave të kaluara.

Me librin “Një grua e pafat” të Richard Brautigan u ktheva edhe një herë në moshën 20-vjeçare, kur nisa të jetoja më vete. Me librin e Haruki Murakamit, “1Q84” isha 21 vjeç, kokë e këmbë i dashuruar. Me Mira Gonzalez isha 25 vjeç, në apartamentin tim në Marrickville, shoqëruar nga kolla e fqinjit të dërrmuar nga kanceri, ndërsa unë përpiqesha të mbaroja librin tim të parë. Ja dhe “Gjërat që mbajmë me vete” e Tim O’Brien, që më sjell ndërmend kohën në Brisbane: unë 28-vjeçar në shtëpinë e prindërve, në dhomën ku u rrita, pas një periudhe të gjatë migrene të pandashme…

Këta libra më kishin ndihmuar në periudha të ndryshme të jetës; ishin bërë si nënë e babë e motër e vëlla për mua.
Këta libra ishin bota ime, mbushur me trishtim e gëzim, me dhimbje, vuajtje, lumturi, magji. Ata e kishin bërë jetën time më të lehtë. Këta libra kishin përgjigje – ose pyetje – për ekzistencën time; ishin mësuesit e mi.
Alejandro Zambra më mësoi madhështinë e qetësisë dhe nevojës për t’u dëgjuar. Valeria Luiselli me “Fytyra në turmë” më kujtoi se në krijimtari nuk ka rregulla.
Kisha edhe një libër të Jamie Mortara. U takuam në 2015-n në Minneapolis në një takim poetik. Pas atij takimi bleva librin “Një planet”, që më shkrehu në lot.
Në moment kuptova se nuk mund t’i braktisja këta libra, që nuk mund t’i çoja në varrezë, që të harroheshin, të humbin… Ndaj bëra atë që bëj gjithmonë: mora një laps dhe nisa të shkruaja.
Në pjesën e brendshme të kopertinës së atyre 10 librave shkrova mesazhe për 10 miq, duke u thënë se do të më mungonin dhe se këta libra ishin gjithçka për mua. U shpjegova se sa më kishin ndihmuar, që më kishin bërë personin që jam sot.
Mbase kjo ishte mënyrë ime e lamtumirës, një lamtumirë mashtruese, por e vetmja që dija për tua kaluar këto histori njerëzve që i kam për zemër.
Një ditë para se të nisesha, njëri prej miqve të mi më ndihmoi të mblidhja plaçkat dhe librat e mbetur i çuam në një bibliotekë. Bibliotekari, lexoi titujt, buzëqeshi dhe më tha:
– Jam I sigurt se do t’u gjejmë strehë.
Strehë, pikërisht kjo fjalë më preku: strehë. Në atë moment kuptova që po largohesha, por nëse do të ndihesha ndonjëherë i vetmuar, i humbur ose i trishtuar, në ndonjë nga këto vendet që dikur i quaja varrezë, do të gjeja patjetër një botë të gatshme për të më pritur – mua dhe këdo tjetër.