Harriet Beecher Stowe ishte një shkrimtare amerikane me famë botërore, abolicioniste e fortë dhe një nga gratë më me ndikim të shekullit XIX.

Stowe lindi në një familje të shquar më 14 qershor 1811, në Litchfield, Connecticut.

Shkrimi erdhi natyrshëm për Stowe, siç ndodhi me babanë e saj dhe shumë vëllezërit e motrat e saj, por vetëm kur ajo u transferua në Cincinnati, Ohio, me Catharine dhe babanë e saj në vitin 1832, ajo gjeti zërin e saj të vërtetë të shkrimit.

Në Cincinnati, Stowe dha mësim në Institutin e Femrave Perëndimore, një shkollë tjetër e themeluar nga Catharine, ku ajo shkroi shumë tregime dhe artikuj të shkurtër dhe autorizoi një libër shkollor.

Me Ohajon që ndodhej përtej lumit nga Kentucky, një shtet ku skllavëria ishte e ligjshme Stowe shpesh takonte njerëz të skllavëruar të arratisur dhe dëgjonte historitë e tyre tronditëse të zemrës.

Xhaxhai i Stowe e ftoi atë të bashkohej me Semi-Colon Club, një grup letrar i shkrimtarëve të shquar, përfshirë mësuesin Calvin Ellis Stowe, burri i ve i mikut të saj të dashur, të vdekur Eliza. Klubi i dha Stowe shansin për të përmirësuar aftësitë e saj të të shkruarit dhe rrjetin me botuesit dhe njerëzit me ndikim në botën letrare.

“Uncle Tom’s Cabin”

Në vitin 1851, djali 18-muajsh i saj vdiq, tragjedia e ndihmoi atë të kuptonte dhimbjen që nënat e robëruara kaluan kur fëmijët e tyre u hoqën nga krahët dhe u shitën.

Ligji i Skllevërve të Arratisur dhe humbja e saj e madhe e bëri atë të shkruante për gjendjen e njerëzve të skllavëruar.

“Uncle Tom’s Cabin” tregon historinë e Tomit, një skllav i nderuar, jo egoist i cili është marrë nga gruaja dhe fëmijët e tij për t’u shitur në ankand. Në një anije transporti, ai shpëton jetën e Evës, një vajze të bardhë nga një familje e pasur. Babai i Evës blen Tomin, dhe Tomi dhe Eva bëhen miq të mirë.

Ndërkohë, Eliza, një punëtore tjetër e skllavëruar nga i njëjti plantacion me Tomin mëson për planet për të shitur djalin e saj Harry.

Eva sëmuret dhe, në shtratin e vdekjes, i kërkon babait të saj të lirojë punëtorët e tij të skllavëruar. Ai pranon, por vritet para se të mundet, dhe Tomi i shitet një pronari të ri të pamëshirshëm, i cili përdor dhunë dhe shtrëngim për të mbajtur punëtorët e tij të skllavëruar në radhë.

Pasi ndihmoi dy njerëz të skllavëruar të iknin, Tomi rrihet për vdekje sepse nuk zbuloi vendndodhjen e tyre. Gjatë gjithë jetës së tij, ai i përmbahet besimit të tij të palëkundur të krishterë, edhe pse ishte duke vdekur.

Mesazhi i fortë i “Uncle Tom’s Cabin” pasqyroi besimin se skllavëria dhe doktrina e krishterë ishin në kundërshtim; në sytë e saj, skllavëria ishte qartë një mëkat.

Libri u botua fillimisht në formë serike si një grup skicash në Epokën Kombëtare dhe më pas si një roman me dy vëllime.

Libri shiti 10 000 kopje javën e parë, gjatë vitit të ardhshëm, ai shiti 300 000 kopje në Amerikë dhe mbi një milion kopje në Britani.

Personazhet e tij dhe përvojat e tyre të përditshme i bënë njerëzit të pakëndshëm pasi kuptuan se njerëzit e skllavëruar kishin familje dhe shpresa dhe ëndrra si të gjithë të tjerët, megjithatë konsideroheshin si llafazan dhe të ekspozuar ndaj kushteve të tmerrshme të jetesës dhe dhunës. Ajo e bëri skllavërinë personale dhe të raportueshme në vend të vetëm një “institucioni të veçantë” në Jug./Nga Aulona Selmanaj