Nga Xhabir Tabaku

Bie borë në Nju Jork sot. Shumë borë. Qëlloi e shtunë, kësisoj lëvizjet pothuaj ndaluan fare. Rrallë ndonjë kamion me rruspë dëgjohet duke gërvishtur asfaltin e duke shpërndarë kripë gjithandej. Tek-tuk ndonjë i papërtuar pastron borën para shpie, e shumta ngujuar – secili në mënyrën e vet. Nga vij unë nuk bie shumë borë. Atje bie shumë shi. Por në fëmininë time mbaj mend çoku kishte më shumë borë. Krejt i vogël prindërit e mij e unë me motrën banonim të kushtëzuar në nji katund të Shkodrës. Ishte rast i veçantë në historinë e vendit tim që katundi të vinte nga e kaluara e largët nga një qytet. Në lashtësi qyteti kishte shkëlqyer. Drivast e thirrnin e ma vonë qyteti u bë katund dhe ne e thërrasim Drisht. Drishti ishte dhe prapë është ndër vendet më të bukura që kam parë në jetën time. Dhe unë nuk se s’kam shëtitur dynjâ. Ai shtrihet mbi mokna e vende-vende në nje fushë imcake por pjellore në luginën e lumit Kir. Përveç lumit poshtë, bukurinë Drishtit ia shtojnë edhe malet mbas shpine e përballë, matanë Kirit. Banesa jonë ishtë nji odë e vetme, një shtrat për prindërit, një tavolinë buke e një raft i vogël librash që prindërit i sillnin nga shpia në Shkodër per t’i lexuar. Mua e motrës na shtronin me fjetë përtokë. Banjoja ishte e përbashkët me të zotët e shpisë. Mahalla ku banonim ne quhej Habibaj. Nuk e di nëse emri i asaj mahalle kishte të bënte me rrënjën arabe të fjalës, por një gjë e di me siguri, njerëzit më të dashur në botë ishin habibët. Shtëpia e tyre ishte jona. Babën e nanën time i trajtonin sikur të ishin prej qelqi, ndonëse prindërit e mij ishin të thjeshtë deri në thjeshtësine e përkryer katundare. Dasma a deka, prindët e mij ishin në krye të vendit. Mësuesi e hoxha mâ! – thonin ata dhe u qeshnin sytë. Ai katund burrash e trimash! Grashë të fisme e të ndershme deri ku s’ka mâ. Bukëdhânë si ata. Shkolla ku jepnin mësim baba e nana ishte në mahallën ngjitë, Zhup. Atëherë mâ nalt vinte lagja kala. Kalaja e Drishtit pra. Baba i kishte miq krejt katundin e na çonte shpesh në kalá. Kalalitë shquheshin per veti fisnike e trimnije. Mua më llastonin burrat e djemt e rritur e motren e trajtonin si kukull grate e vajzat. Kur binte borë, mblidheshim here te oda jonë te shpija e Shaban Rrustemit e herë te shpijat e miqve të babës. Burrat ngrenin biseda të moçme, ma të rinjtë e na fëmijët ngrenim “bàt”.

Bati mâ së shumti ishte nji rrasë petashuqe guri apo dërrasë e rëndë mbajtun nalt me një krânde të lidhur me spango. Hidhnim dromca buke kollomoqi dhe prisnim mbas penxhereve për zogjtë. Kishte shumë zogj. Nuk ua dija emrin por të gjithë i thirrnin zogj bore. Zinim shumë zogj, ua këpusnim krenat, i shpuplonim e mandej gratë e shpisë herë na goditshin pilaf me zogj t’pjekun e herë i piqnim vetë me gështenja.

***

Tek pashë gjithë atë borë sot kur u ngrita nga shtrati, mora një kafe në dorë bashkë me gruan dhe pranë kaloriferit tek penxherja po shihnim kah oborri e rruga e madhe që shtrihet tej pára. Gruaja si gratë, piu kafen e u ngrit për punët e shpisë. Unë tek soditja borën që binte e shtresohej me ngut më ra n’mend çka shkrova mâ nalt. Zogjtë, mendova. Sigurisht që malli për vitet e fëminisë me mua, batet, pilafi me zogj, gështêjat e pjekna etj, por tash qasja ndryshe patjetër. U ngrita, mora një pjatë në kuzhinë, mora do oriz, bollgur dhe thekna e i hodha në tè. I vura mbi pragun e ballkonit dhe u rehatova prap pranë kaloriferit tek penxherja. Prita e prita por asnjë zog s’u afrua. Asnjë.

Më krijoi një ndjenjë boshllëku në shpirt. Gjithë ata kujtime të hareshme fëminie me borë e zogj e jetë, u përkthyen në heshtje të bardhë. E bardhë e frikshme e bardha pa cicërima, pa bate e rrëmujë fëmijësh gazmor. Ndoshta atje bie shi, mendova me vedi, duke dashtë me shkund veten nga ankthi i bardhë dhe hova më kambë. / KultPlus.com