Vjollca Duraku

Dje, në ambientet e librarisë “Dukagjini” autori Bashkim Hoxha ka  promovuar librin “Shtëpia e Verdhë”, duke sjellë para lexuesit prapaskenat e propagandës mbi “Shtëpinë e verdhë”, e përdorur si mjet lufte për të deformuar realitetin dhe për ta përbaltur luftën e UÇK-së.

“Shtëpia e Verdhë” është një vepër që tematizon një shtëpi, ku pretendohej se ishte bërë trafikimi me qenie njerëzore, dhe e cila u bë pretekst për themelimin e gjykatës speciale. Për historinë e kësaj shtëpie ka pasur edhe tendenca për krijimin e një filmi propagandistik anti-shqiptar. Nisur nga këto autori viziton nga afër vendin e ngjarjes, dhe përmes aspektit letrar sjellë prapaskenat e propagandës mbi “Shtëpinë e Verdhë”, jo si propagadë, por si një të vërtetë të një populli ndaj të cilit është kryer gjenocid.

Moderuesja e ngjarjes, Eronita Kqiku, pas një prezantimi të shkurtër mbi përmbajtjen e librit tha se në roman flitet për një skenar dhe për një film të mundshëm mbi të, duke i kaluar fjalën regjisorit Ben Apolloni, emri i së cilit në mënyrë artistike është i paraqitur në libër.

Shikuar me syrin e regjisorit, Ben Apollini tha se ky libër i shkruar me një nivel të lartë artistik përmban “brum” të mjaftueshëm për të realizuar një film, i cili do të zhvishte propagandën serbe që tenton të baltos luftën e pastër të UÇK-së.

“Mund të them që romani “Shtëpia e verdhë” është jashtëzakonisht mirë i shkruar. Për mua nga këndi i regjisorit ky roman është film. Një roman që e trajton historinë e një filmi që të porositet për tu bërë. Është material jashtëzakonisht i mirë për t’u shndërruar në film. Po të kishim shtete serioze do ta kishin marrë këtë roman që në momentin që është prezantuar në panairin e librit në Prishtinë dhe do t’ia fillonin punës për ta shndërruar në film, sepse është vepër që e zhvesh propagandën. Dikush mund të thotë që ndoshta edhe kjo është propagandë. Nuk është propagandë sepse ju mund ta prodhoni dhe ta dëshmoni atë që flet autori këtu. Tregon për një akuzë që shqiptarëve iu bëhet, kur në fakt është e pamundur të ketë ndodhur ajo për çfarë ne sot gjykohemi në Hagë”, ka thënë regjisori Ben Apolloni.

Apolloni më tej ka thënë se libri është kombinim jashtëzakonisht i mirë i prozës dhe skenarit, pasi aty autori ka përshkruar me saktësi temën e cilat trajtohet.  

“Është vepër e realizuar jashtëzakonisht mirë, të cilën shqiptarët duhet ta lexojnë gjithandej. Nuk e di çfarë duhet të bëjmë që ta shndërrojmë edhe në film, dhe të bëjmë një lloj përplasje me propagandën e serbëve. Serbët kanë krijuar nga asgjëja, kanë arritur të bindin opinionin botëror se ata janë viktima. Ne që jemi viktima s’kemi bërë asgjë. Ne kemi ndenjur kot, dhe nga viktimë jemi shndërruar në agresorë. Duhet që sa më shpejtë që të zgjohemi nga gjumi dhe të fillojmë dhe t’i tregojmë botës se çfarë ka ndodhur këtu”, ka thënë më tej regjisori Apolloni.

Ndërsa, autori i librit Bashkim Hoxha ka thënë se procesi për të shkruar këtë libër për të ka qenë sfidues, pasi është dashur që të bëhej kujdes të mos bënte anti-propagandë.

“Ka qenë e vështirë ta shkruaja këtë libër sepse më është dashur që unë të përballesha me propagandën në mënyrë letrare, ku mund të bija vetë në anti-propagandë që do të ishte një gabim shumë i madh. Ka qenë e vështirë që të pozicionohesha siç duhet”, ka thënë autori.

Ai më tutje thotë se libri i tij i përketë zhanrit letrar, i cili trajton fatet e personazheve të cilët ‘ngatërrohen’ rreth temës së “Shtëpisë së verdhë”.

“Ideja e librit më ka lindur 10 vite më parë, kur mësova që regjisori i talentuar me kauza të gabuara, Emir Kusturica, donte të bënte një film për “Shtëpinë e verdhë”. Ai me fantazinë e tij donte të sillte nipin e Dostojevskit që t’i merrnin organet në atë “Shtëpinë e verdhë” në Mat dhe t’i trafikonin organet nipit të Dostojevskit. Do ta gjironte filmin në Rusi. Por, sado që ai e nis me fantazi në përballje të një artisti me të vërtetën nuk ka mundur ta realizojë këtë film. Në atë kohë kur ai po bënte tentativën për të xhiruar këtë film, unë i propozova qendrës së filmit në Tiranë që të mblidhte skenaristët më të mirë, regjisorët më të mirë, të bënin një grup dhe të bënin ndonjë film tonin, për të vërtetën tonë. Jo për propagandë, por të vërtetën tonë për të. Por nuk u ndërmorr asnjë gjë”, ka thënë autori duke potencuar se elementi i propagandës të cilën po e përdorte shteti serb për të baltosur luftën e pastër të UÇK-së, e kishte ngacmuar thellë.

“Propaganda është një armë lufte shumë e fortë, gjithmonë e më tepër. Para tre vitesh është marrë një produksion në Hollywood me aktorët më të mirë për të bërë përsëri një film për “Shtëpinë e verdhë” me një roman serb “Zemra serbe e Johanit”. Kur dëgjova për këtë lajm thash unë dua ta përfundoj vetë, ndërkohë që kisha grumbulluar materiale, ku kisha njohur të vërtetat e kësaj. Këto nxitje më kanë bërë që ta kompozoj romanin nëpërmjet kineastësh që duan të bëjnë një film, bazuar në ngjarje të vërteta dhe kur vijnë këtu nuk gjejnë atë histori me të cilën është përbaltur UÇK-ja dhe kombi se është edhe për shqiptarët në luftë me serbët dhe gjejnë një të vërtetë tjetër. Gjejnë se si i munduri nuk e ka pranuar humbjen dhe përpiqet që të krijojë një kapitull final në interes të tij dhe të dali fitimtar moral duke krijuar legjenda të tilla”, ka thënë autori.

Autori më tej ka thënë së në libër trajtohet fakti se si fati i njerëzve varet nga duart e disa njerëzve të panjohur, të cilët mund të na e shkatërrojnë jetën, mund të na njollosin dhe mund të bëjnë gjithçka në mënyrë të rreme.

“Unë kam shkruajtur në të skenarin sepse pikërisht po bëhet skenar, dhe ai skenar është me këndvështrimin serb të historisë së “Shtëpisë verdhë”, i cili përgënjeshtrohet në mënyrë njerëzore dhe në mënyrë të natyrshme gjatë gjithë odisesë së personazheve në ato vise të humbura të Shqipërië ku as s’mund të besohet se atje të mund të jetë kryer trafik organesh. Për hir të së vërtetës, në “Shtëpinë e verdhë” s’kishte korent, s’kishte rrugë, ishte shumë larg aeroportit. Aeroporti ishte nën administrimin e NATO-s. Kurse për të bërë transplantin, duhej që brenda 48-të orëve organi të jetë vendosur në trupin e dikujt tjetër. Fizikisht ishte e pamundur, gjë që më pas e kanë mohuar vetë ata shpikësit e “Shtëpisë së verdhë” që thoshin se atje ishte një vend burgu, kurse “Shtëpia e verdhë” ka qenë në Fushë-Krujë”.

Autori më tej tha se gjatë procesit të shkrimit të librit ka hasur në një propagandë të ngjajshme që po bëhet edhe ndaj Ukrinës, gjë e e cila e ka nxitur edhe më tej të trajtoj këtë ngjarje në mënyrë më komplekse dhe globale.

“Kur po shkruaja romanin doli edhe një fakt tjetër shumë interesant. Në luftimet që po bëhen në Ukrainë zëdhënësja e Kremlinit një ditë deklaroi që kishin gjetur një “Shtëpi të verdhë” ku bëhej trafikimi i robërve, organeve të robërve rus të kapur nga ukrainasit. Kështu që këto janë disa karta morale të cilat duan të justifikojnë luftërat e ndyra. Dhe kjo më dha akoma më shumë nxitje që ta trajtoj në mënyrë më komplekse dhe më globale këtë histori” ka thënë autori.

Në fund të ngjarjes të pranishmit patën mundësi për të bërë pyetje shtesë, për të parë përmbajtjen e librit nga këndvështrime të ndryshme. Romani “Shtëpia e verdhë” është botuar nga Shtëpia Botuese “Bard Books”./ KultPlus.com