Ekspozita personale “Princi i liqenit” i piktorit shqiptar Edi Hila është hapur në galerinë “Mitterrand” në Francë. Në këtë ekspozitë prezantohen vepra nga tre seritë e fundit me piktura që artisti i ka realizuar gjatë viteve 2018-2020.

Edi Hila është cilësuar si një nga figurat kryesore në skenën ballkanike, duke qenë dëshmitar në fillim të viteve ’90 për ndryshimet e thella që ka përjetuar një nga shoqëritë evropiane post-komuniste. Artisti ka refuzuar emigrimin në vendet e stabilizuara ekonomikisht, duke zgjedhur që të jetojë në Tiranë, për të zhvilluar një punë reflektimi mbi natyrën tranzitore të historisë së vendit të tij (kufiri natyror midis Perëndimit dhe Lindjes) dhe mbi pozicionin e pikturës shqiptare në historinë e artit mesdhetar. Në pak më shumë se njëzet vjet, piktura e Edi Hilës ka qenë si një pikë referimi në Evropë. Përdorimi i fotografisë si bazë për punën e tij, subjektet e tij historike të ngjyrosura nga ironia dhe melankolia, piktura e tij e një kursimi të dukshëm, duke përdorur një gamë gjithmonë të kufizuar dhe shpesh monokromatike, e çuan atë në rrethin e mbyllur të piktorëve më të mëdhenj bashkëkohorë. Historiani francez Eric de Chassey nuk heziton të evokojë krahasimin me mjeshtrin belg të pikturës Luc Tuymans. Kjo njohje e fundit për rëndësinë e veprës së Edi Hilës në historinë e pikturës bashkëkohore ka rezultuar në pjesëmarrjen e tij të fundit në “Documenta 14”, pastaj në retrospektivat e tij të njëpasnjëshme në Muzeun e Artit Modern në Varshavë (2018), në Galerinë Kombëtare të Arteve në Tiranë (2019) dhe në Sesionin e Vjenës (2020).

Titulli i ekspozitës “Princi i Liqenit” është gjithashtu titulli i pikturës së parë të një serie të re të iniciuar në vitin 2020. Motivi i preferuar i artistit, arkitektura është një vektor kuptimi gjatë gjithë veprës së tij. Në të vërtetë, për Edi Hilën, arkitektura është një burim i pashtershëm i njohurive të një shoqërie, vëzhgimi i saj na zbulon historinë e saj politike, kulturën e saj estetike, situatën e saj ekonomike dhe madje një dimension psikologjik. Duke provuar zhgënjimin e një vendi që po kalon rindërtimin, Edi Hila me ironi thekson megalomaninë dhe anakronizmat e arritjeve të fundit arkitektonike të sjella nga kultura e re liberale e vendit të tij.

“Shtëpia në Korçë”, 1945 është një tjetër seri e prodhuar në vitin 2020 në të cilin Edi Hila kujton dhunën e dëbimeve të ushtruar mbi popullsinë e qytetit të Korçës në Shqipëri gjatë Luftës së Dytë Botërore. Këto shtëpi të zbrazëta, të braktisura me nxitim, janë dëshmitare të një jete të shkuar. Pikturat në këtë seri i ofrojnë vizitorit një vizion të shkretëtirës dhe fantazmës së këtyre shtëpive. Me trajtimin e tij simbolik dhe abstrakt, Edi Hila shndërron skena të zakonshme të brendshme në një sukses të peizazheve mendore, melankolike dhe medituese.

“Muzeu i Hapur” është një seri pikturash të filluara në vitin 2018 në reagim ndaj valës së sulmeve që Evropa përjetoi midis 2015-ës dhe 2017-ës. Këto vizione shqetësuese rimarrin historinë e civilizimit tonë përmes prizmit të dhunës: Forca të blinduara mesjetare, një dollap plot me armë ose Metroja e Tiranës në flakë. Ndërsa, tema e këtyre punimeve është figurative dhe alegorike, ndërtimi i tyre vizual është shumë i strukturuar, rigoroz dhe pa kompromis, në limit të abstraksionit.

Piktori Edi Hila u lind në vitin 1944 në Shkodër. Ka marrë pjesë në shumë ekspozita ndërkombëtare, si Bienalja e Venecias (1999), Muzeu i Artit Modern “Moderna Museet” në Stokolm (1999) dhe Muzeu Ludëig në Budapest (2000), Gjak & Mjaltë, E Ardhmja në Ballkan e kuruar nga Harald Szeeman në Muzeun Essl në Vjenë (2003), Bienalen e Liverpool (2010) apo edhe në Documenta 14 në Athinë (2017). Punimet e tij janë të pranishme në koleksionet e Musée Kombëtar të Artit Modern – Centre Pompidou, në Museun e Artit në Varshavë etj./shqiptarja/ KultPlus.com