Identifikohen gjurmë muresh si dhe kalldrëme të vjetra në projektin për rikonstruksionin e rrugëve të brendshme të kalasë së Ali Pashës dhe vazhdimit të shëtitores përgjatë hyrjes së kalasë, në Tepelenë.
Ministrja e Kulturës, Elva Margariti, u shpreh sot se këto gjurmë muresh po i nënshtrohet studimit më të thelluar.
“Projekti për rikonstruksionin e rrugëve të brendshme të kalasë së Ali Pashës dhe vazhdimi i shëtitores përgjatë hyrjes së Kalasë, në Tepelenë, po nxjerr në dritë të tjerë elementë, që dëshmojnë përmasat dhe rëndësinë e këtij monumenti. Janë identifikuar gjurmë muresh si dhe kalldrëme të vjetra, të cilat po i nënshtrohen studimit më të thelluar”, shprehet ministrja Margariti.
Së shpejti, thekson ajo, “kalaja e Tepelenës do të shndërrohet në një atraksion të vërtetë turistik e kulturor”.
Kalaja e Tepelenës vazhdon të përbëjë një prej objekteve, e cila mbart dëshmi dhe vlera të rralla historike. E ndërtuar nga Ali pashë Tepelena, në periudhën e lulëzimit të Pashallëkut të Janinës, kalaja e Tepelenës është një objekt me vlera të rralla ndërtimore, por edhe një kala, e cila mbart dëshmi të rëndësishme historike.
Ajo njihet prej të gjithëve si një nga simbolet e lidhjes historike të Tepelenës me sundimtarin e njohur Ali Pashë Tepelena. Vazhdimisht, përgjatë mureve të gurta të kalasë, kullave dhe ndërtimeve të tjera prej guri, të zë syri grupe turistësh të cilët kërkojnë të prekin nga afër vlerat e kështjellës të ndërtuar nga Veziri i Janinës. /atsh/ KultPlus.com
Tashmë është bërë pothuajse e zakonshme që artistët shqiptarë të deportojnë edhe në tregun ndërkombëtar.
Bëhet e ditur se artistët shqiptarë, G4SHI dhe Njomza Vitia, do të lansojnë një projekt të përbashkët muzikor, për të cilin akoma nuk dihet data e saktë e publikimit, shkruan KultPlus.
G4SHI në një positm në llogarinë e tij personale në Instagram, ka shprehur lavdatat më të mëdha për artisten shqiptare.
‘Kjo është një prej artisteve më të mira të kohës tonë… ju ende nuk e dini’, thuhet në postimin e tij.
Ndërkaq, G4SHI është në përgatitje të albumit të tij të ri, i cili pritet të lansohet në gusht të ketij viti. / KultPlus.com
Statuja e eksploruesit italian, Kristofor Kolombi, u hoq nga qyteti amerikan i San Franciskos, pasi protestuesit shprehen të shqetësuar se ishte një simbol i shtypjes, përcjellë KultPlus.
‘’Statuja peshonte dy tonë, datonte prej vitit 1957, dhe u çmontua nga këshilli i qytetit pasi ishte në shënjestër të vandalizmit në vitet e fundit’’, thuhet në mediat amerikane.
Zyrtarja e qytetit Catherine Stefani e quajti heqjen si “hap të domosdoshëm” në një deklaratë të postuar në Tëitter, dhe pretendoi se monumenti përfaqësonte “bazat e dhimbshme” të historisë së vendit.
“Skllavëria, nënshtrimi dhe pushtimi janë fenomene që të gjithë duhet t’i dënojmë … statuja përfaqësonte një version imagjinar dhe të sterilizuar të historisë sonë duke e nderuar Kolombin, ndërsa injoronte traumën që shkaktuan veprimet e tij”, shprehej tutje Stefani.
Javën e kaluar, një statujë e Kolombit me kokë e prerë u evidentua edhe në qytetin e Bostonit, ndërsa një tjetre iu vu zjarri dhe u hodh në një liqen në shtetin e Virxhinias. / KultPlus.com
Tenori i njohur shqiptar, Rame Lahaj, ka publikuar këngën ‘Khtehu rini’, një këngë kjo tejet emocionuese që vjen si dedikim për të rinjt e vendit, si një thirrje për të mos lënë vendin, shkruan KultPlus.
Videos së postuar në rrjetin social Facebook, Lamaj i ka bashkangjitur edhe një mbishkrim ku ka shtjelluar më gjerë arsyet që e kanë shtyrë drejt publikimit të kësaj këngë.
Më poshtë gjeni statusin dhe videon e publikuar nga tenori.
‘Meqë më keni kërkuar pafundësisht të këndoj në shqip, ja ku e keni këngën me të cilën jam rrit t’u e pa në sytë e Nanës e t’u e ndje thellë në zemrën e saj se si e plakte para kohe mungesa e gjysmës së shpirtit të saj, të cilët jetonin në mërgatë.
Një herë, na vrau regjimi, pastaj mërgimi, e sot po na mbytë politika e keqe për të cilën jemi vet fajtorë për përzgjedhjet që bëjmë. Politikën e keqe nuk duhet kurrë ta marrim si pretekst për të imigruar.
Nuk mund të ikim gjithmonë! E kemi për detyrë të qëndrojmë këtu për shumë arsyeje. Për gjakun e dëshmorëve, për rrenën që na e bëjnë sot, duke na thënë: ‘BAC U KRY!’. Jo! S’është kry BAC! Po t’rrejnë ty e neve. E kemi për detyrë dhe obligim edhe për gjeneratat që vijnë të kontribuojmë për një Kosovë që duam të gjithë. Andaj mos ik! Të bashkojmë forcat kudo që jemi në atdhe e mërgatë për tokën që e lamë me gjak. Boll ma me politikanë që bëjnë jetë milionerësh, e pas lanë një popull në skamje.
Të duam Kosovë, të duam mërgatë! Ti je zemra e madhe e Kosovës tonë të vogël!
Faleminderit Naim Krasniqit për këtë super-këngë! Florent Boshnjakut për ri-orkestrim dhe mikut tim Artan Korenica për videon.’ / KultPlus.com
Qendra Rajonale për Trashëgimi Kulturore në Prizren ka hartuar projektin për rikonstruimin e Mullirit të epërm të fshatit Shkozë të Malishevës. Zbatimi i këtij projekti do filloj së shpejti dhe konsiderohet se do të jetë tepër i dobishën në aspektin kulturor, ekonomik, turistik, arsimor, historik dhe tradicional të kësaj treve.
Mulliri i Mehmet Alisë apo i njohur ndryshe edhe si mulliri i sipërm i Shkozës është i ndërtuar në Luginën e Pagarushës, në afërsi të vend bashkimit të përroit të Janqistit dhe atij të fshatit Marali, në trekëndëshin mes fshatrave Marali-Goriq-Janqist, në tokat e fshatit Shkozë.
Sipas banorëve të fshatit Shkozë mulliri u ndërtua nga i pari i fshatit Shkozë Mehmet Alia me djemtë dhe nipat e tij, diku në fund të shekullit XVII. Tek banorët e fshatit Shkozë ende ruhet një gojëdhënë rreth ndërtimit të këtij mulliri. Territori i fshatit Shkozë përreth, e ka vetëm një përrua që furnizohet nga Krekëza dhe Vrella dhe që e pakëson shumë ujin gjatë verës. Bluarja e drithit kishte qenë një problem shumë i madh, për familjen e madhe të Mehmet Alisë. Thuhet se ai me djemtë e nipa, zbresin në luginën mes fshatit Janqist, Marali dhe Goriq, ku bashkohen përrenjtë e fshatit Marali dhe Janqist dhe e ndërtuan një mulli të bukur.
Për ta rritur rendimentin e bluarjes u hapën kanale të cilat sillnin ujërat e dy përrenjve nga pjesa e sipërme e mullirit dhe guri i mullirit sillej kur bashkoheshin ujërat e dy përrenjve që lëshoheshin me rrëmbim nga sipër mullirit.
Sipas të dhënave nga fshatarët mulliri bluante një shekë farë për një orë dhe u përdor nga banorët e Shkozës për bluarje deri në fillim të viteve tetëdhjeta, kur edhe u la pas dore. Mulliri megjithëse i shkatërruar gati tërësisht edhe sot e kësaj dite i ka themelet edhe mund të dallohet përskaj rrugës Marali-Goriq.
Ky projekt do të mbikqyret nga Qendra Rajonale për Trashëgimi Kulturore në Prizren në kuadër të zbatimit të programit masat preventive intervenimet emergjente të financuara nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit. / KultPlus.com
Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara shpalli 19 qershorin e çdo viti Ditën Ndërkombëtare për Eliminimin e Dhunës Seksuale në Konflikt, me qëllim të ngritjes së vetëdijes për t’i dhënë fund dhunës seksuale që lidhen me konfliktin, për të nderuar viktimat dhe të mbijetuarit e dhunës seksuale në të gjithë botën, si dhe për të zhvilluar programe për avancimin e gjendjes të të mbijetuarve.
Dhuna seksuale në Kosovë përkufizohet si “ akt i vullnetshëm i fuqisë fizike , si kërcënim ose e aplikuar, kundrejt një tjetri, personi ose komuniteti duke pasur me qëllim rezultatet ose mundësi në dëmtime, vdekje, pasoja psikologjike dhe keqzhvillim. Ajo nënkupton forcimin ose manipulimin e një personi për kryerjen e aktiviteve seksuale pa dëshirë dhe pa pëlqim.
Dhuna seksuale ndaj grave është pjesë e të gjitha kulturave të dominuara nga burrat. Për shkak të pozitës së nënshtruar të gruas në shoqëri, siguria e grave paraqet një shqetësim të veçantë, pasi që dhuna ndaj grave dhe vajzave është një fenomen i përhapur global. Viktima të dhunës seksuale janë edhe grate në Kosovë sidomos gjatë luftës së fundit të saj në vitet 1998/99. / KultPlus.com
Dua me shkrua e kurgja mos me thanë me folë e kurkush vesh mos me m’marrë si ai që foli mbramë me pa e kurgja mos me kqyrë zani n’vesh me hi e mos me dalë me pasë gojë jo ftyrë me mbushë lugën kurgja e m’u ngi barku m’u fry m’u shfry n’gjumë me ra Me thanë shumë dua si ai që foli mbramë e gja s’tha pos fjalë e fjalë e fjalë e fjalës së vet i besoi kur tha Amerika jam ju vetëm duheni me pa andërra tue fluturua çka duhet me ba unë iu kallxoj kur t’zgjoheni Eh! sa bukur me ditë me rrejtë e me t’besua!
Jim Belushi për asnjë çast nuk nguron të tregojë se origjina e tij është shqiptare. Këtë e ka treguar dhe së fundmi me emrin e lokalit që ai e ka hapur në fermën e tij.
Aktori ka publikuar një foto në llogarinë e tij në Facebook para lokalit dhe sipër shihet tabela ku është vendosur emri i lokalit ‘Engjëll Caffe’.
Të shumta kanë qënë komentet që aktori ka marrë në foto nga shqiptarët të cilët e kanë përgëzuar për këtë gjest. Kujtojmë që aktori është larguar nga kinemotografia për t’ju përkushtuar fermës ku kultivon ma.rijuanë e cila ndodhet në Oregon të Shteteve të Bashkuara. / KultPlus.com
Plazhet dhe hotelet në Shqipëri po hapen dita-ditës në mënyrë të sigurt, thuhet në një video të transmetuar nga agjencia franceze e lajmeve, AFP.
”Muajt e fundit që kemi qenë të mbyllur, jemi ndjerë si në kafaz. Tashmë ndihemi sikur jemi liruar dhe po shijojmë çdo moment”, thotë një turiste nga Kosova.
Turistët po kthehen dalëngadalë në plazhet e Shqipërisë.
Muaj me radhë në izolim kanë shkaktuar humbje për bizneset lokale.
”Duke analizuar situatën e vështirë, i jemi drejtuar tregut ballkanik. Shumë pushues që kanë ardhur për momentin janë nga Kosova, Mali i Zi dhe sigurisht nga Shqipëria”, thotë një operator turistik.
Për shkak të vijës së saj të gjatë bregdetare, Shqipëria ofron plazhe të mrekullueshme nga veriu në jug si Velipoja, Shëngjini, Durrësi, Vlora, Himara dhe Saranda./ atsh/ KultPlus.com
Britania e madhe njihet për shumë bukuri natyrore, ndër to është edhe skulptura e perëndeshës që fle, që titullohet ‘Mud Maid’, shkruan KultPlus.
Në Woodland Walk, në Kopshtet e Humbura të Heliganit, është një skulpturë e mahnitshme e një perëndeshë të fjetur me titull ‘Mud Maid’. Skulptura e jashtëzakonshme ka bari dhe myshk që rriten sipër saj.
Heligan ishte një pasuri e gjerë mijëra hektarë në Mbretërinë e Bashkuar dhe u ble fillimisht nga Tremaynes në shekullin e 16-të. Pas dekadash neglizhence në vitet 1900 ajo u bë disi e kalbur dhe e mbingarkuar derisa një projekt ambicioz i restaurimit në 1996 i riktheu kopshtet përsëri në jetë. Tani ata janë një nga kopshtet më të njohura botanikë në Mbretërinë e Bashkuar.
Restaurimi, i cili ishte objekt i një serie televizive gjashtë pjesësh Channel 4 në 1996, dëshmoi të ishte një sukses i jashtëzakonshëm, jo vetëm ringjalljen e kopshteve, por edhe ekonominë lokale rreth Heligan duke siguruar punësim. / KultPlus.com
Zotrinjë qeveritarë, zhdukuni nga ky vend. Ngarkoni në baulet tuaja të stërmëdha florinjtë që vodhët, paratë e korrupciont, ku ju u bëtë milionerë e ku ne po numërojmë qindarkat për të blerë bukë ! E shkatërruat këtë vend, e vodhët deri në palcë… i gjithë mundi i të parëve e i prindërve tanë shkoi dëm. Ju dhamë ditët tona, vitet tona, ju na i shkelet me kembë, si të jemi të pa vlerë !
Zhdukuni nga ky vend, na lini ta ndërtojmë një jetë tjetër pa ju. Ka djem e vajza ky vend qe janë të zotët të na japin një dimension tjeter për jeten… te zgjedhim një qeveri nga bijtë e ketij vendi. E mbollët këtë vend me hashash, ku deri dje lulëkuqet mbushnin arat dhe fshatarët ktheheshin të lodhur, por të lumtur qe mbillnin e korrnin grurin në ara. Ju deshtuat në çdo gjë, në çdo drejtim.
Me qindra djem janë vrarë, e qindra nëna vajtojnë djemtë e vetëm, të cilët mospasja i detyroi të marrin rrugët…e disa mos të kthehen më kurrë në shtëpitë e tyre ! Më vjene të bërtas me dhimbjen e shpirtit tim, kur shoh se ky vend po vdes, ku të rinjtë nuk kanë asnjë perspektivë ! Ku njerëzit ngelën rrugëve, pa shtëpi, e një Zot e di se kur do i kenë ato …!!
Ju nuk e meritoni të jeni në këtë vend ! E as ne nuk meritojmë të na komandoni ju… Sa vlerë paska një kolltuk, që ju bëni paqe me djallin për t’a pasur…ziheni e putheni me njëri tjetrin, për hirë të atij kolltuku. Më vie keq, Zotëri Kryemininister, që unë besova tek ju ! Unë mendova se një artist ua bënë të bukur jetën njerëzve, por sinqerisht gabova…
Ju, po na i bëni aq të pa mundur këtë jetë, sa disave vdekja ju duket më e bukur !! Por, mos harroni kurrë poetët kanë bërë revolucionet më të mëdha, në gjithë botën. Unë ndjehem e lodhur nga mjerimi i popullit tim, nga pamundesia për të bërë diçka për ta, i lutem Zotit që ta çliroi Shqipërinë nga ju, ku çdo gjë duket sikur po vdes para syve tanë, e ne vetëm dëgjojmë gërhamat e fundit, pa mundur të bëjmë asgjë !
Përpara syve prish teatri… e u prishën shumë e shumë gjëra tjera, ku bashk me to vdiq edhe një pjesë e fëmijërisë sonë..!! Kudo ngrihen kulla, llaçe e tulla pa fund…e unë poetja i gëzohem një luledeleje, që çelë si e pa jetë diku në një gjelbrim, që “syri i keq” akoma s’e ka parë !
Tani na mbyllët mbrenda, si të jemi kavie eksperimentale, duke na frikësuar me viruse, a ç’farë dreqin janë …?!
Nuk vdes aq kollaj shqiptari, ka një imunitet të habitshëm. Kjo, falë jetës që na keni ofruar ju, në kaq vjetë; mjerim, vrasje, drogë, prostitucion… e sot prisni që ne të përpëlitemi rrugëve si “ zombi “ Ju dhe pazaret tuaja, ta shpifin … jeni turpi i këtij kombi !!
Çdo ditë ziheni, shaheni, e në fund ifusni bërrylat njeri- tjetrit ! E kam të pamundur te ndryshoj vetëm, por jam e bindur se po u ngrit ky popull, sdo mundet as me virus e as nje lloj force ta pengoj…
E dua vendin tim e nerezit e mij dhe lutem që mbas gjithë këtyre viteve të mbushura me mjerim e vuajtje, dielli të lind edhe për ne ! Nuk ka virus që na ndal ne nga njëri-tjetri… nuk ka forcë që na ndalon të përqafohemi e të ndajmë dhe bukën e gojës me njëri-tjetrin ! Ditë më të bukura do të vijnë për ne… mbas shiut, gjithëmonë, del një ylber që ndriçon botën…!
(Teksti është publikuar pa ndonjë ndërhyrje) / KultPlus.com
Për Sazet (si një nga formacionet muzikore popullore më të spikatura të fundshekullit XIX dhe shek. XX), për sazexhinjtë, shairët, takëmet është folur shumë dhe është shkruar pak, gjë që megjithëse e çuditshme në dukje, është më se e vërtetë.
Tek Sazet, mund të mendohet fare lehtë se përmasa artistike që ato projektojnë mund të jetë e ngjashme me një hapësirë që mund të vrojtohet shpejt e shpejt, e që për më tepër, mund të zhbirohet deri në fund. Mendoj se nuk është kaq e lehtë.
Sazet lindën për të mbajtur dhe për të trashëguar më tej një formulë unikale qindravjeçare të etnogjenezës sonë muzikore: polifoninë popullore “a capella” me iso, me në qendër korin. Polifonia me iso ose Iso-polifonia, shfaqet si marrëdhënie e mirëstrukturuar mes zërave individualë polifonikë me zërin kolektiv-koral të ISO-s.
Zërat e përveçëm të iso-polifonisë: marrësi-zëri i parë, kthyesi-zëri i dytë dhe isoja si një sinonim i së tërës, i së përgjithshmes, ekzistojnë vetëm si një unitet të kundërtash, të cilat mbivendosen mbi një shtrat pranimi të shumicës, që është isoja anonime. Për këtë natyrë marrëdhëniesh, Ismail Kadare shkruan se:….në këngën polifonike popullore shkrirja, komunikimi, derdhja e individit në kolektive dhe anasjelltas, vërshimi i kolektivit tek individi, arrijnë pikën më të lartë.
Këndimi iso-polifonik është pasqyrim i organizimit shoqëror të jetës njerëzore dhe sigurisht i pluralizmit të të menduarit në të. Në këtë model demokratik të sjelljes, askush nuk duhet të pretendojë hierarki të njërit funksion ndaj tjetrit, ose të pretendojë se mund të ketë një realitet tjetër pa unitetin e të gjithë faktorëve.
Sazet si një fenomen urban i lidhur me gjuhën muzikore të qyteteve, erdhën natyrshëm në zhvillimet e folklorit muzikor isopolifonik për të luajtur një nga rolet më të rëndësishme në ruajtjen, propagandimin dhe zhvillimin e traditës muzikore popullore nga fundi i shek. XIX e deri në ditët tona. Muzika popullore me saze e Shqipërisë së Jugut, vërehet në rrafshin gjeografik ku përfshihet pothuajse e gjithë pjesa jugore e vendit. Në pikëpamje etnokulturore në këtë rrafsh gjeografik dallohen dy zona të mëdha etnografike: Toskëria dhe Labëria. Gjysma jugore e këtij vendi në lashtësi quhej Epir, kurse veriorja quhej Iliri dhe se kufiri i toskërisë me gegërinë kalon nëpër lumin Shkumbin. Në këndvështrimin e sotëm të ndarjes së mirëfilltë administrative, në to bëjnë pjesë rrethet e Sarandës, Delvinës, Gjirokastrës, Përmetit, Tepelenës, Mallakastrës, Fierit, Skraparit, Beratit, Kuçovës, Lushnjës, Vlorës, Kolonjës, Korçës, Devollit, Pogradecit, Gramshit dhe Librazhdit.
Formimi i Sazeve në tërësinë gjeo-etnomuzikore jugore u bë në kohë dhe në vende të ndryshme, megjithatë jeta publike e sazeve dhe përhapja e tyre nisi aty nga fundi i shek. XIX dhe fillimi i shek. XX. Ajo çka evidentohet nga thelbi i Sazeve (në pjesën më të madhe të tyre), është se ato lindën dhe u formuan brenda së njëjtës njësi: familjes.
Si bija besnike të një organizmi të vetëm, ato përsëritën traditën e shkuar të formacioneve tradicionale, të cilat organizoheshin së bashku në bazë farefisnie e më tej. Brenda një kohe relativisht të shkurtër u gjet mënyra, e cila përcaktoi strukturën e Sazeve në të ardhmen. E perceptuar jo vetëm si zgjidhje teknike, ajo konsistoi në zëvendësimin e veglave tradicionale me ato të temperuara dhe në implementimin e strukturës së këndimit iso-polifonik vokal “a capella”, tash e prapa përmes veglave të temperuara, proces i cili përfundoi me krijimin e formacionit të Sazeve, formacioni bazë i muzikës popullore të qyteteve tona jugore. Përpara se vendet të “ndërroheshin” (kavalli-fyelli me klarinetën, lodërtia me dajren, e veçanërisht koncepti i lojës së tyre), gjatë periudhës së bashkekzistencës, si fazë e parë e ndërrimit të roleve u bë huazimi i repertorit tradicional, ku doli në pah prirja për huazim të repertorit të mirëfilltë muzikor me vegla të fshatit.
Vetëkuptohet që kjo vinte edhe si një nevojë normale e banuesit të qytetit shqiptar të Rilindjes e këtej, i cili, kryesisht, ishte i lidhur pazgjidhshmërisht me fshatin e origjinës së tij dhe me traditat e zonës përreth. Në kushtet kur qyteti “i ri” shqiptar po ecte përkrah jetës moderne, ende nuk ishte formuar një kulturë tjetër, si të thuash, bashkëkohore, e cila të kënaqte shijet e tij, por dhe t’i bënte ballë traditës qindravjeçare të kulturës muzikore-folklorike të fshatit. Kështu që ky reaksion zinxhir, nga tradita e fshatit deri tek Sazet, provoi në një aspekt njësinë e traditës së kulturës muzikore popullore jugore.
Muzika e qyteteve që shtrihen brenda zonave etnomuzikore të Toskërisë dhe Labërisë, ruan lidhje të ndjeshme me muzikën fshatare. Këtu përfshihen pothuajse të gjitha qytetet më kryesore të muzikës me Saze si Korça, Përmeti, Leskoviku, Fieri në Toskëri, si dhe Vlora, Saranda, Tepelena, Gjirokastra e Delvina në Labëri. Zona fshatare si p.sh., ajo e Shqerisë, që shtrihet në mes të Përmetit dhe Leskovikut, apo fshatrat përreth Vlorës e Delvinës etj., kanë shërbyer si burim bazë jo vetëm për repertorin e drejtpërdrejtë muzikor të melodisë me saze, por edhe si i vetmi shtrat muzikor njësor për repertorin e tyre muzikor.
Arsyet e përzgjedhjes së zonave të veçanta si burim bazë për repertorin e Sazeve janë disa. E para lidhet me një aprovim kolektiv që me kalimin e viteve, kishte marrë ajo pjesë e folklorit muzikor me burim nga këto zona; e dyta, lidhet me faktin se, nga pikëpamja teknike, në materialin muzikor të tyre ishte përqendruar si masa universale e shprehjes së gjuhës muzikore popullore, ashtu dhe prirja e saj për evolucion. Që nga kjo pikë, çdo përpjekje e sazeve dhe çdo rezultat i punës së tyre do të lidhet përfundimisht me formimin e kulturës së muzikës popullore qytetare.
Klasifikimi i marrëdhënieve tregtare të Shqipërisë së Jugut (nga skelat e Shqipërisë së poshtme si Prevezë, Vlorë, Sarandë, Butrint, etj.), vetëm për vitin 1877, e tregon këtë. Edhe qyteti i Korçës për shumë vjet nën Perandorinë Osmane, ka qenë një qendër tregtare për një pjesë të madhe të Shqipërisë Jugore, sepse kishte lidhje me portin e Selanikut, ku merreshin mallrat industrialë nga Europa Perëndimore. Gjithashtu Korça shihej si pika nga ku përhapeshin pas kësaj prodhimet industrialë të Europës në tërë periferinë e Shqipërisë Juglindore etj.
Instrumentet e temperuara, shumë shpejt u bënë pjesë e jetës muzikore të qyteteve të atëhershme shqiptare. Dimë se në formacionet e kultivuara të muzikës qytetare të shek. XIX, si në bandën e parë shqiptare të formuar në Shkodër-1878, në atë të Frano Ndojës, themeluar më 1898 (e mbiquajtur “Daulla”), në formacionet instrumentale të tyre, krahas veglave të tjera, bënin pjesë edhe klarinetat. Komisioni i Kishës katedrale, me ndërmjetësinë e Tom Markocit, kishte sjellë veglat nga Italia, së bashku me dirigjentin Giovanni Canale.
Po në Shkodër, në vitin 1835, kemi dokumente që provojnë blerjen e 28 pianove, ashtu siç kemi informacion se në fshatin Bërdicë-Shkodër në vitin 1842 kishte rreth 30 violina që përdoreshin në muzikën popullore. Rregullorja e Shoqërisë së Muzikës “Band e Lirisë”-Korçë, Nyj i 30 përcaktonte se: “Ç’do shok që do të hyjë në muzikë të shoqërisë lypset të ketë instrumentnë të tij, si pas dëshirësë tij dhe pas nevojës që do të rëfenjë mësonjësi”; ndërsa në “Kanunin…” e shoqnies muzikore “ROZAFAT”: “…Shokë Muzikant, qi janë ata të cillt epen për vegla muzikore e qi perbajnë Orkestrën”. Hyrja e instrumenteve të temperuara klarinetë, fisarmonikë, violinë, (instrumentet kryesore përbërëse të Sazeve dhe të çfarëdo formacioni tjetër popullor në muzikën shqiptare jugore), u bë pikërisht në momentin kur kjo muzikë kërkonte krijimin e një përmase të re të pasqyrimit të saj.
Duke qenë se Sazet e para ishin të pakta në numër, në këtë kohë (fundi i shek. XIX – rreth 1910), ato ishin të detyruara të funksiononin si saze shëtitëse, e kështu detyrimisht do t’u duhej që të shkelnin me këmbë e të preknin pothuajse gjithë territorin rreth qendrës së tyre të palëvizshme të banimit. Sazet e Leskovikut shkonin të bënin muzikë deri në Konicë, Kostur, Janinë, Mallakastër e Tepelenë, Korçë e Përmet, në Vlorë e Sarandë, ndërkohë që Sazet e Beratit mund ta tejkalonin njësinë etno-kulturore duke shkuar deri në qytetet e Elbasanit, Fierit, Tiranës dhe Durrësit. Njihen raste kur sazexhinj nga Përmeti, Leskoviku apo Berati shpërnguleshin dhe formonin saze në qytetet e tjera të Jugut, të cilët deri më atëherë nuk kishin mundur t’i formonin ato.
Një pjesë e Sazeve u instaluan edhe pranë familjeve aristrokratike të zonave të ndryshme, gjë që ishte një ripërsëritje e traditës së Pashallëqeve, ku përmendim titullarët e tyre si bejlerët e Këlcyrës apo Ibrahim Pashë Vlora, sanxhakbeu i Beratit, i cili mbante pranë vetes formacione popullore me vegla tradicionale të përbëra nga muziktarë virtuozë.
Në fund të viteve 1920, Sazet jo vetëm që kishin mundur të përfundonin procesin e “themelimit” dhe të konsolidimit, por ndërkohë kishin arritur edhe një lloj klasifikimi. Ky klasifikim lidhet me faktin se nga tërësia konvencionale e konceptit “Saze” në popull, për shkak të veçorive të lojës dhe të repertorit përkatës, ishin përcaktuar edhe formacionet më të qarta të tyre, tregues që muzika e sazeve ishte bërë më e njohur në mjediset e gjera popullore e më tej.
Kështu që në dhjetëvjeçarët e parë të viteve 1900, ishin formuar tiparet më të përgjithshme të lojës së Sazeve të Toskërisë me emra të tillë si: Sazet e Selim dhe Hafize Leskovikut, Sazet e Demkë Hajros në Korçë, Medi Përmetit në Përmet, Cilo Qorrit në Korçë, Riza Nebatit dhe Shyqyri Fugës në Berat; të Labërisë me emra si Bilbil Vlora në Vlorë, ato të Myzeqesë megjithëse “kufijtë” ndarës mes tyre gradualisht treten njëri me tjetrin. Ndër to p.sh., gërneta e Përmetit konsiderohej “e ëmbël”, dajreja e Sazeve të Myzeqesë “e fortë” dhe Sazet e Labërisë “i bien me të qarë” etj. Sipas të dhënave që kemi nga sazexhinjtë e vjetër të trevave të Jugut, ku u përdorën fillimisht instrumentet e temperuara në sazet e para, pati menjëherë një pëlqim masiv të tyre nga masa e popullit, gjë që mund të lidhet edhe me natyrën e afërt të këtyre instrumenteve me zërin njerëzor. Sazet ftoheshin që të merrnin pjesë në dasmat, festat e panairet fetare e tregtare ku mblidheshin qindra vetë, si dhe në hanet.
Përmendim këtu panairet fetare të Shën-Naumit në Pogradec që hapej më 23 dhjetor me rastin e festës ortodokse të Krishtlindjeve; ai i Voskopojës që hapej më 24 qershor pranë manastirit të Shën Prodhromit, i Janinës që hapej më 8 tetor, i Pogonit më 15 gusht, i Kosinës në Përmet më 14-15 gusht, i Zerecit në Përmet po në gusht etj. Nga panairet tregtare përmenden ato të Boboshticës, Frashërit dhe Këlcyrës, Voskopojës etj. Theksojmë se me saze kanë qenë festuar edhe Pashkët ortodokse në qytete si Përmeti dhe Leskoviku. Ky aprovim kolektiv tregonte se sazet e kishin kaluar provën e fillimit. Mënyrat e veçanta të organizimit, si dhe drejtimi e jetës së tyre muzikore, bëri që veç repertorit të gjerë me vegla, Sazet të zotëronin edhe një masë të konsiderueshme të repertorit muzikor vokal e koreografik të secilës zonë etnomuzikore, të vjelur kryesisht nga dasmat dhe gëzimet e tjera që festoheshin nëpër odat e miqve. Kjo gjë qe tepër e nevojshme, si për popullaritetin që do të fitonin, po aq dhe për fitimin material që ata do të nxirrnin.
Dalja nga mjediset e mbyllura solli premisat, që edhe muzika popullore të konsiderohej një lloj “malli” me vlerë me të cilin përveçse mund të jetohej, kishte mundësi edhe të fitohej. Zëvendësimi i veglave popullore me instrumentet e temperuara, ky moment që i dha fizionominë formacionit të Sazeve, u bë gradualisht dhe me komoditet. Këtu duhet pasur përsëri parasysh veçoria shqiptare e këtij “ndërrimi vendesh”, pasi është fjala vetëm për një ndërrim formal të instrumenteve, ndërkohë që “ndërrimi” nuk ndodhte me muziktarin, i cili në më të shumtën e rasteve ishte i njëjti njeri që luante si në fyell, kavall, bilbil por dhe në gërnetë. Kjo veçori, solli për pasojë edhe riformimin e konceptit mbi identitetin e tyre, duke i bërë sazet mekanizmin kryesor gjenerues të folklorit tradicional, por tanimë me mjetet e reja. Ky ndërrim nuk ndodhi as me veshjen popullore të muziktarëve, duke ruajtur kështu po të njëjtën veshje të dikurshme.
Vendi ku Sazet gjalluan dhe i dhanë funksionalitet formacionit të tyre ishin dasmat, dhe kjo e ka një shpjegim. Në Jug thuhet se “dasma hap këngët”, kurse “vdekja hap plagët”. Siç shprehen edhe vetë sazexhinjtë “në dasëm bëhej muhabet dhe derdhej paraja”, pasi nga viti në vit “…shpenzimet që bëheshin në këto raste jo vetëm nuk u kufizuan, por u shtuan edhe më shumë, veçanërisht në shtresat e pasura të qytetit”.
Megjithëse dasma ka qenë dhe është një produkt i shumë shekujve dhe brezave, në këtë kohë, vetë populli në folklorin gojor e ka të përcaktuar në një ekuacion të vetëm simbiozën saze-dasëm, sikur të dojë të thotë se pa njërën palë, nuk vlen as pala tjetër: Se dinja se vija në dasëm/ të sillja një palë Saze, sepse që pas formimit të Sazeve “s’bëhej më dasma me një fyell”. Më tej, ishin Sazet që nga këngët polifonike labe më të njohura realizuan tipat homologë të muzikës me saze, tashmë të titulluara “labiko” ose “labikoçe”, që nënkupton një këngë labe “të zbutur”, ndërkohë që këngët popullore të qyteteve toske ishin krijuar më herët si rezultat i zhvillimeve të përshpejtuara urbane të tyre.
Kur Sazet përgjithësisht huazuan repertorin muzikor tradicional me vegla, ai në vetvete përfaqësonte një grumbullim shumë më të gjerë të lëndës muzikore popullore. Nga kjo masë ata patën parapëlqimet e tyre, si në rastin e llojeve të mirëfillta instrumentale të dikurshme (si “avaz”, “e qarë”, “melodi”, “valle”, “vajtim”, “logatje”, “borohite”, “ligjërim”), parapëlqim për repertorin vokal popullor dhe tipologjitë kryesore të tij, si dhe pjesë të caktuara të folklorit muziko-koreografik. Nga këto gjini tradicionale u huazuan tiparet e përgjithshme strukturore të tyre dhe u synua për një dinamizëm të ri të të gjithë parametrave. Me mundësitë e reja teknike që ofronin veglat e temperuara, realisht Sazet i dhanë një pamje e frymëmarrje tjetër repertorit tradicional, duke e përmasuar atë.
Është një fakt i pamohueshëm se Sazet kanë interpretuar edhe një pjesë të trashëgimisë popullore instrumentale të popullit grek dhe atij vllah, dhe kjo është më se e kuptueshme. Fqinjësia historikisht e detyruar, ka bërë që pjesë të caktuara të repertorit muzikor popullor të të dyja vendeve tona të qarkullonin dhe gjithashtu të njiheshin me përparësi veçanërisht në zonat e ndërmjetme, dhe jo vetëm muzika. Kështu Sazet tona kanë regjistruar në disqe edhe disa nga vallet më të njohura popullore greke, të cilat në repertorin e përgjithshëm të regjistruar, zënë një vend të caktuar.
Muzika popullore me vegla dhe sazet si pjesë e saj, janë sot simbol njësie dhe identiteti. Aktualisht kjo muzikë paraqitet si një element thelbësor i krijimtarisë, një nga rrugët e komunikimit artistik ndërshqiptar dhe faktori mbartës i traditës, si kusht për ruajtjen e karakterit kombëtar. Në këtë kuptim muzika popullore me vegla është një drejtim zhvillimi specifik, një formë ekzistence dhe vazhdimësie e folklorit muzikor shqiptar. Sazet janë sot gjuha muzikore e qyteteve, vendi ku përqafohet Perëndimi me Lindjen, instrumentet muzikore europiane me magjinë e isopolifonisë, aty ku jeta dhe vdekja bashkëjetojnë në tinguj të papërsëritshëm dhe në arkitektura formash unikale.
Jo rastësisht, tek poeti Fahredin Shehu fjalët pikojnë prajshëm dhe krejtësisht ndryshe nga pikat e fjalëve që i shohim dhe i lexojmë si formulime të papjekura në kuptimin e artit të shkruar.
Pra, poezia e tij, ka kuptimin e të qenurit dhe solemnisht vishet me fjalën e arrirë, që na bëhet të mendojmë se fjala e tij është kunguar në ujërat e bekuar nga Krijuesi i universit tonë dhe si e tillë poezia e Fahredinit jep frymë njeriu dhe këndon ndryshe nga të tjerët…
Që në fillim të këtij shkrini modest, duhet të themi se, nuk është aspak lehtë të zbërthehet poezia veçane e poetit, Fahredin Shehu, sepse, z. Shehu, majën e penës e ngjyen në sy qielli dhe bën aleancë me bardhësitë e reve mbi kreshta makesh, për t’i shpalosur fjalët dhe bukuritë e fshehura nën duvakun prej një cohe qielli të ramë mbi Ilirikum. Poetika e ndërtuar mbi këtë bazë të shëndoshë, na jep një pasqyrim të një dimensioni tjetër, në kërkim të një nënkalimi dhe mbikalimi të kohës nëpër hapësirat asnjëherë të prekura, asnjëherë të pushtuara, pos vëzhgimeve të shënuara si një ramje meteori pa dimensione të sakta…
Këtu pra, poeti respektv fillon shfletimin e tij mbi mistikën e fizikës kuantike, duke e veshur atë me poetikën qiellore, e cila merendohet dhe vargëzohet fletë më fletë, për të bërë një kurorë prej fjalëve, të cilat lidhen me studimet dhe besimin, për t’i marrë jetës aromën e duhur, nga pjesa më brilante e shkëlqimit të saj – aty ku buron dhe erëmon më së miri fjala e bukur poetike. Pra, filozofia e botëkuptimit poetik, tek Fahredini, nxjerrë në pah sintezen e një magjistari të pranueshëm, sepse, fjala e bukur na bëhet magji e bardhë, që ecën nëpër venat e gjakut të kaltër, ngjizur nga rrufetë e qiellit të tij…
Pra, jo rastësisht, tek poeti ynë, fjalët pikojnë ndryshe nga pikat që i shohim dhe i lexojmë si formulime të papjekura në kuptimin e artit të shkruar. Në këtë kontekst, poezia e tij merr kuptimin e të qenurit dhe solemnisht vishet me fjalën e arrirë, që na bëhet të mendojmë se fjala e tij sikur është kunguar në ujërat e bekuar nga Krijuesi i universit tonë dhe si e tillë, poezia e Fahredinit jep frymë njeriu, këndon ndryshe nga të tjerët dhe me dashje, njeriu ngopet me mirëqenien e një fryme pozitive e të shkruarit ndryshe, duke filluar nga dashuria deri tek mistika e vjelur në librin e tij të pagëzuar me emrin, Palankin. Ja pra, ndër të tjerash çfarë na thotë poeti i një vargut ndryshe:
1. Mblidhja leshterik për të të qepur një 2. tunikë jeshile me perla stolisur duke 3. e ditur se nuk jam Thot-i, e as stilisti 4. i kohës që ndryshon modën për çdo 5. sezonë. Nuk jam mallkimi i vejushave 6. me jetimë, e as loti i të përhumburit 7. mes kësaj dhe asaj bote. Yjet shikoja 8. dhe Jupiteri më foli si mbrojtës. 9. Fat më thoshte dhe fat kam shpirt!
Dhe krejt në fund të përfundimit të kësaj poezie brilante, poetit Shehu, i urojmë pa aq suksese të dëshmuara dhe të trajtuara si studime nga kritikë dhe njohës të letërsisë jo vetëm nga studiuesit tanë por, edhe nga ata të cilët poezinë e Fahredinit e shtruan dhe e mirëpritën në arenën e festivale ndërkombëtare, ku poezia e tij u dekorua me mirënjohje nga shumë vende, ku shpaloset mirëflli fjala poetike. / KultPlus.com
Sa e sa burra kam dëgjuar të thonë se duan një grua inteligjente përkrah. Do t’iu thoja ta mendonin mirë.
Gratë inteligjente i marrin vendimet vetë, kanë dëshirat e tyre dhe vendosin kufinjë.
Ti nuk do të jesh kurrë në qendër të jetës së saj, sepse ajo merret më shumë me veten e vet, sesa me ty!
Një grua inteligjente nuk lejon të manipulohet, as të shantazhohet. Ajo nuk i gëlltit fajet dhe poashtu merr përsipër përgjegjësitë e saj.
Gratë inteligjente, diskutojnë, analizojnë, grinden, nuk kënaqen me gjithçka dhe kështu përparojnë.
Ajo grua që ka pasur një jetë para teje, e di se do të vazhdojë ta ketë edhe kur ti të largohesh.
Ajo të informon dhe nuk kërkon leje.
Këto gra, në çift, nuk kërkojnë një lider për ta ndjekur pas. Nuk duan të ndjekin askënd, e as t’i tregojnë rrugën askujt, duan të ecin përkrahë jush. Ato e dinë mirë se jeta pa dhu-në është një e drejtë themelore, e jo luks apo privilegj.
Një grua inteligjente është e lirë sepse ka luf-tuar për lirinë e saj. Nëse përpiqesh ta prangosësh ajo do të dijë se si të largohet. Mos harro se e ka bërë dhe më parë.
Gruaja inteligjente e di se vlera e saj nuk është trupi i saj e as ajo që ti bën me të.
Mendoje dy herë para se ta gjykosh për moshën, gjatësinë, “trashësinë” apo sjelljen e saj sek-suale, sepse gjykimi i tillë është dhu-në emocionale, dhe ajo e di këtë.
Prandaj, para se të hapni gojën për të thënë se dëshironi një grua inteligjente përkrah jush, pyeteni veten nëse jeni vërtet në standardin e duhur për të hyrë në jetën e saj./supergrate.net/ KultPlus.com
Në vitin 1980, fotoreporteri Mike Wells shkrepi këtë imazh të dorës së një misionari katolik, që mbante dorën e një fëmije që po vdiste urie.
Është e dhimbshme ta thuash, por ajo duket sikur nuk është dorë njerëzore. Duket sikur është dora e një hapësire të huaj, një specieje të panjohur, çdo gjë tjetër mund të jetë, por vetëm si dora e një fëmije nuk ngjan. Mirëpo për fat të keq, me gjithë dëshirën tonë për ta quajtur si diçka tjetër, në fakt është dora e një qenie njerëzore, dora e një qenie njerëzore të uritur.
Foto e shkrepur gjatë një dite të zakonshme në Ugandë, kur predikuesit e fesë po shpërndanin ushqime për njerëzit që vuanin urie.
Në Karamoja, Ugandë, mungesat e ushqimit nisën pas thatësirës së vitit 1978 ku shkretuan bimët dhe gjithçka u përfshi nga sëmundjet. Duke mos qenë një vend me leverdi për qeverinë e Ugandës, Karamoja u la në mëshirën e fatit për dekada me radhë.
Gjithë kjo harresë e institucioneve shkaktoi një situatë alarmante në fillim të vitit 1980. Kështu, misionarë nga vende të ndryshme të botës, ngritën si të thuash një Program Botëror të Ushqimit në ndihmë të rasteve të tilla. E ja kështu, në këto rrethana u shkrep fotoja më sipër.
Mike Wells fitoi më vonë çmimin World Press Photo për shkrepjen që drithëroi gjithë botën. Ai u shpreh se i vinte turp nga vetja që bëri atë fotografi, do të donte të mos e kishte bërë kurrë, por ndonjëherë gjërat duhen bërë që të tundin botën nga themelet e t’i thonë: “Shiko ku jemi!”. / KultPlus.com
Fillimi i vitit 2020 mori me vete ikonën e muzikës shqiptare, Nexhmije Pagarushën, mirëpo këngët e saj vazhdojnë të dëgjohen e këndohen, pasiqë Pagarusha pas vetes la kryevepra artistike që nuk do të zhduken asnjëherë, shkruan KultPlus.
Kur flitet për Nexhmije Pagarushën, përdoren në një frymë shumë epitete si, Bilbili i Kosovës, Mbretëresha e Këngës Shqipe, Primadona e Melosit Popullor, e shumë epitete të tjera.
Repertori i saj interpretues është tejet i gjerë dhe i larmishëm. Veçohen këngët “Ani mori nuse”, “Kur më del në derë”, “Metelikun ta kam fal”, “Po të pres te dega e fikut”, “Mora testin”, “Kënga e Rexhës” etj.
“Baresha” është një ndër kryeveprat e interpretimit të saj që ruan elemente folklorik të këngës.
Mirëpo, sonte KultPlus ju sjell një këngë të Nexhmije Pagarushës, që edhe pse nuk është ndër të njohurat e saj, është një këngë e fuqishme që i flet me një mall të pashoq dashurisë.
Bashkangjitur gjeni videon dhe tekstin e këngës.
Ndalu njëherë dhe vetëm një çast zani i tij prej së largu më thërret Kam frikë mos është anderr thirrja e tij Që këtë natë s’po më le me u qetësu
Dashnia që po m’thërret, kaherë ka perëndu veç n’andërr më mundon nganjëherë pa mëshirë
Me mijëra dallëndyshe kur fluturojnë Krith te ty dhe dashunia pushoj Kam ftu një prej zogjëve me më shoqnu zemrën time të njomë me ndryshu./ KultPlus.com
Agjencia e udhëtimit “Fibula”, ka organizuar një udhëtim katër-ditor në Shqipëri të rreth tridhjetë gazetarëve nga Kosova, në prag të hapjes zyrtare të sezonit turistik 2020, shkruan KultPlus.
Gazetarët nga Kosova sot kanë vizituar “Gjirin e Lalzit”, i cili gjendet jo shumë larg nga kryeqyteti i Shqipërisë, Tirana. Sa për të marrë një atmosferë të pushimeve në fillim e sipër, apo sa për tu njoftuar me ofertën turistike që ofron Shqipëria. E gjitha kjo, një ditë para takimit në Vlorë ku Ministri i Turizmit dhe Mjedisit, Blendi Klosi, si dhe zyrtarë të tjerë të lartë të bëjnë edhe zyrtarisht hapjen e sezonit turistik.
Tek “Gjiri i Lalzit”, pronari i këtij plazhi, Bujar Jeshili, në një intervistë për KultPlus, ka thënë me plotë entuziazëm “Mirëpresim çdo vëlla nga Kosova”
“Nga Kosova kemi pasur shumë turistë sidomos pas ndërtimit të autostradës, por megjithatë mendoj se Gjiri i Lalzit vazhdon të mbetet shumë pak i njohur për publikun. Është me të vërtetë një perlë e Shqipërisë. Mirëpresim çdo vëlla nga Kosova” Ai ka thënë se pandemia ka kaluar dhe se shpreson për një sezon të frytshëm.
“Nga ky sezon turistik presim gjithçka të shkojë mirë. Pasi kaluam pandeminë presim që edhe këtë sezone ta kalojmë si është më së miri”.
Duke folur për dallimin e turistëve mes atyre që vijnë nga Kosova dhe të tjerëve që shkojnë në Shqipëri, ai ka thënë se ‘kosovarët vine në shtëpinë e tyre’.
“Ka shumë dallim sepse kosovarët vinë në shtëpinë e tyre jo si të huajt e tjerë. Ne jemi vëllezër.”
Rita Sahiti nga agjencia e udhëtimit, Fibula, ka treguar për mesazhin që bartë ky organizim.
“Atëherë, ky është një organizim i jonë i radhës, me këtë organizim ne bartim mesazhin që edhe pas një periudhe stresues që na goditi gjithëve nga virusi, pushimet po vazhdojnë prapë dhe plazhi po na pret”.
Sahiti, ka thënë se pavarësisht pandemisë kërkesat për pushime nuk janë ndalur.
“Deri më tani ka një interesim mjaft të madh për pushime, sidomos pas përfundimit të pandemisë, përgjithësisht ka një trend në rritje të kërkesave për pushime”.
Tutje, ajo ka njoftuar se organizime si ky që po zhvillohet tani do të ketë edhe viteve tjera.
“Ne kemi pasur organizime të tilla edhe më herët, një organizim të tillë e kemi pasur edhe vitin e kaluar, tash mbetet të shihet që edhe në të ardhmen të i vazhdojmë këto organizime, madje me shumë kënaqësi”.
Pas pak orësh do të mbyllet dita e parë e këtij organizimi teksa nesër do të vazhdohet me vizita dhe aktivitetet në Vlorë. KultPlus, do të ofrojë të gjitha informacionet nga vendi i ngjarjes. / KultPlus.com
Me rastin e rihapjes së kësaj pike, JYSK gjithashtu do të sjell për të gjithë konsumatorët e vet edhe ofertën me zbritje në produkte të ndryshme, duke filluar nga data 19 qershor e deri më 2 korrik.
Përveç mënyrës më efikase të ekspozimit të produkteve, theksi është edhe në ndriçimin më të mirë, dyshemetë prej druri dhe qartësi më të madhe të dyqanit.
Atmosfera e re skandinave ju jep një eksperiencë frymëzuese të blerjes me dizajn minimalist dhe elegant të dyqanit.
JYSK ju fton ta vizitoni dyqanin në Albi Mall dhe të përfitoni nga zbritjet e shumta!
Shkrimtari i njohur francez Viktor Hygo vazhdon të mbetet ndër shkrimtarët më me rëndësi në letërsinë botërore, madje ka shumë prej kritikëve e studiuesëve të letërsisë që e konsiderojnë edhe si ‘Babai i romantizmit’, shkruan KultPlus.
Në vijim, KultPlus ju sjell një thënie shumë të njohur të Hygos që flet për mirënjohjen dhe durimin që vie si një gërshetimin me optimizmin për të ardhmen.
‘Mbajini mend ditët që luteshit për gjërat që tashmë i keni’ / KultPlus.com
Festivali Ndërkombëtar i Filmit të Animuar dhe Animacionit – Anibar, këtë vit do të festojë edicionin e tij të njëmbëdhjetë (XI), ndryshe nga çdo edicion tjetër, me data të reja dhe një format të adaptuar të festivalit për shkak të situatës me të cilën po përballemi të gjithë.
Për shkak të situatës së krijuar nga pandemia, kemi vendosur që festivalin ta mbajmë me datat: 17 deri më 23 gusht të këtij viti, e jo sikurse kemi paralajmëruar më herët në korrik.
Festivali Ndërkombëtar i Filmit të Animuar dhe Animacionit – Anibar, këtë vit do të ofrojë një program të përshtatur sipas parametrave mbrojtëse të paracaktuara nga institcuionet relevante në Kosovë për mbrojtjen nga COVID – 19. Anibar është përkujdesur që përvec shfaqjes së filmave, prezantimeve, programeve speciale, aktiviteteve edukative dhe profesionale, të ofroj edhe programin artistik per transmetim online nëpërmjet platformave digjitale.
Anibar fton të gjithë që të përcjellin faqen kryesore të Anibar: www.anibar.org si dhe profilet e Anibar në Facebook, Twitter dhe Instagram, në mënyrë që të informohen rreth të gjitha lajmeve rreth festivalit të sivjetëm.
Në ndërkohë, shumë shpejt pritet të dalin edhe me temën e festivalit dhe programin e dizajnuar. / KultPlus.com
Mandej bëni dashuri. Jo seks, veç dashuri. Dhe me këtë nënkuptoj puthjet në gojë, në qafë, në bark, mbi kurriz, kafshimet në buzë duart e pleksura dhe sytë brenda syve. E kam fjalën për përqafime kaq të shtrënguara sa të bëheni një gjë e vetme, trupa të ngërthyer dhe shpirtra që ndeshen, përkëdheli mbi gërvishtje, tesha të zhveshura bashkë me frikën, puthje mbi ligështi, mbi blanat e një jete që deri atë grimë kish qenë disi e zbehtë. E kam fjalën për gishtërinj mbi trupa, të krijoni yjësi, të thithni aroma, për zemra që rrahin tok, frymëmarrje që rendin me të njëjtin ritëm. Mandej buzëqeshje, të sinqerta pas një copë here që s’ishin më të tilla. Pra, bëni dashuri dhe mos kini turp, sepse dashuria është art, dhe ju kryevepra. / KultPlus.com
Historia shqiptare numëron qindra gra të cilat lanë gjurmë të mëdha në fusha të ndryshme të shkencës, artit dhe jo vetëm. Shumë prej tyre ranë pre e regjimeve të ndryshme fashiste e komuniste, mirëpo veprat e tyre jetuan e vazhdojnë të jetojnë për të mos u harruar kurrë, shkruan KultPlus.
Ndër gratë që lanë gjurmë në fushën e shkencës, ishte edhe Sabiha Kasimati e cila ishte biologe. Kassimati u pushkatua pas ngjarjes së shpërthimit të bombës në ambasadën sovjetike. Ajo u arrestua më 20 shkurt të vitit 1951 dhe u pushkatua dy ditë më pasë pa iu dhënë rasti as të dal para gjyqit. Ndërsa akuzohej se ishe kundër regjimit komunist dhe se mbante lidhje me armiqtë e vendit.
Sabiha e vijoi kërkimin shkencor edhe gjatë viteve të para të regjimit komunist. Në mbledhjen e Institutit të Studimeve gjatë 13 prillit 1946, Sabiha mori pjesë së bashku me figura të tjera të shquara akademike sikurse ishin: Kostaq Cipo, Mark Ndoja, Selahydin Toto, Eqrem Çabej, Aleks Buda, Gjergj Komnino, Gjergj Ashta, Jonus Tafilaj, Hasan Ceka dhe Nikolla Lako. Mbledhja u drejtua nga Sejfulla Malëshova, ministri i Arsimit. Mbledhja kishte për qëllim analizimin e veprimtarisë së kryer gjatë vitit 1945, prezantimin e planit të ri të punës dhe paraqiti ekipin e ri që do të drejtonte Institutin e Studimeve.
Sipas procesverbalit të mbledhjes, nga viti 1945 deri më 1946, Sabiha Kasimati punoi së bashku me Gjergj Komninon në grupin e drejtuar nga Eqrem Çabej, për përgatitjen e skedave të gjuhës shqipe, për terminologjinë e shkencave të natyrës.
Më 28 janar të vitin 1947, Këshilli i Ministrave me vendimin numër 16, vendosi “riorganizimin e Institutit të Studimeve Shqiptare në një ent autonom të lidhur drejtë për së drejti me Këshillin Ministror”. Instituti do të funksiononte me një rregullore të përkohshme.
Përgjatë vitit 1947 anëtarë të Institutit ishin vetëm 23 pjesëtarët e Asamblesë së Përgjithshme të tij, pjesë e së cilës nuk ishte Kasimati. Në qershor të 1948, mbledhja e radhës e Asamblesë së Institutit të Studimeve, krahas ndryshimit të emrit në Institut të Shkencave, propozoi anëtarë dhe bashkëpunëtorë të rinj, në radhët e të cilëve ishte edhe Sabiha Kasimati. Gjatë vitit 1950 në listën e “anëtarëve të rregullt” të Institutit nuk figuron emri i Sabiha Kasimatit.
Vepra e saj shkencore, punimet në fushën e florës dhe faunës së Shqipërisë u botuan në vitin 1955 nën emrin e shkencëtarit sovjetik Anatoli Poljakoëa, si dhe të studiuesve shqiptarë Ndoc Filipi dhe Ndoc Raka. Në regjimin komunist përvetësimi i punës intelektuale ishte një fenomen që ndodhte. Sabiha dha kontributin e saj për shkencën shqiptare me punën për Muzeun e Shkencave dhe monografinë “Peshqit e Shqipërisë”.
Në 60 vjetorin e vdekjes së saj, Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bamir Topi e nderoi me medaljen Nderi i Kombit. / KultPlus.com
Të gjithë të apasionuarit pas filmave me princesha dhe mbretëri, vëmendjen këtu! Një film i ri me princeshë Diana-n është rrugës!
Thuhet se filmi do të quhet “Spencer” – mbiemri i Lady Diana-s para se të martohej me princin Charles-, por surpriza e vërtetë është emri i aktores kryesore. Kristen Stewart do të luajë rolin e princeshës dhe interneti është ndarë ne dy pjesë!
Gjithsesi para kësaj, flasim pak për subjektin e filmit.
Spencer do t’i dedikohet një fundjave shumë delikate, në fillim të viteve ’90-të, kur Diana pa se martesa me princin nuk po funksiononte dhe ajo donte të arratisej nga rruga e saj për t’u bërë një ditë mbretëreshë. Filmi do të pasqyrojë të gjithë dramën që ndodhë në 3 ditë, përfshi këtu edhe Krishtlindjet e fundit në House of Windsor.
Tani, çfarë kanë njerëzit me Kristen Stewart?
Reagimet janë të ndryshme, por një pjesë e mirë nuk mendon se aktorja ka lartësinë e duhur për të luajtur rolin e princeshë Diana-s. Ndoshta dyshimet vijnë nga adhurimi që njerëzit kanë për figurën e saj, por regjisori i filmit është i sigurtë që Kristen do të shkëlqejë edhe në këtë sfidë!
“Kristen është një nga aktoret më të mira që kemi sot. Që ta bësh mirë këtë film, të duhet diçka shumë e rëndësishme, siç është misteri. Kristen mund të jetë shumë gjëra, por mbi të gjitha di të jetë e mistershme, shumë e brishtë dhe shumë e fortë në të njëjtën kohë. Ne kjo na duhet, kombinimi i këtyre elementeve më bëri të më shkoj mendja tek ajo. “- u shpreh Pablo Larraín.
Pavarësisht ç’mendojnë njerëzit, duhet të presim deri vitin tjetër të shohim Stewart si Lady Diana! /konica/ KultPlus.com
“Journal des débats politiques et littéraires” ka botuar, të dielën e 26 qershorit 1904,në faqen n°2, një shkrim në lidhje me vdekjen e Sami bej Frashërit, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Turqi
“Letërsia turke sapo ka pësuar një humbje shumë të madhe në personin e Shemsedin Sami Beut, publicistit dhe leksikografit të shquar, i cili vdiq këto ditë në Kostandinopojë, në moshën pesëdhjetë e katër vjeçare.
Me origjinë shqiptare, Sami Beu kishte marrë një arsim shumë të mirë, të cilin e kishte plotësuar me studime të forta personale. Përveç gjuhës amtare dhe turqishtes, ai e dinte mirë arabishten, persishten, greqishten e lashtë dhe modernen, si dhe më vonë frëngjishten dhe italishten.
Fillimet e tij në karrierën e letërsisë nisën rreth tridhjetë vite më parë. Ai ka botuar një numër të madh veprash dhe bashkëpunoi në disa gazeta dhe revista periodike në Kostandinopojë. Shkrimet e tij të të gjitha zhanreve, të një stili të qartë dhe të fuqishëm, tregojnë një mëndje të zgjuar, delikate dhe cilësore shumë e rrallë në Orient (Lindje) me vullnetin për të edukuar lexuesit.
Ndër veprat e tij të shumta, mund të përmendim veçanërisht fjalorin e tij frëngjisht-turqisht dhe turqisht-frëngjisht, një model në zhanrin e tij; “Kam’usul – Aalam”, enciklopedinë historike dhe gjeografike në gjashtë vëllime të mëdha; dhe, veçanërisht “Kam’usul – Turki”, fjalorin më të plotë turk deri tani në këtë gjuhë.
Me një natyrë të thjeshtë dhe jo shumë komunikues, Sami Beu jetonte i tërhequr në vilën e tij në Erenkeuy, në bregdetin aziatik të detit Marmara, afër Kostandinopojës, midis librave dhe fëmijëve të tij, të cilët i donte gjithashtu.”—A. LEVAL/ KultPlus.com
