E hirtë lindte hëna, Bethoveni mbi tastierë nën dorën e saj të bardhë një vaji seç ia niste Ndërsa i binte pianos në atë dhomë të errët nën vezullimin e hënës tri herë e bukur ishte
Për ne lulet e zemrës më s’kishin asnjë shije dhe ndoshta edhe qanim, sho-shokun pa e parë Çdo notë sikur ndizte një plagë dashurie dhe pianoja përpiqej të merrte vesh ç’kish ngjarë
Pa hynte nga ballkoni një brymë gjithë yje një erë e pikur frynte prej botësh të padukshme Ndërsa ajo më pyeste për gjëra që s’i dija dhe unë i përgjigjesha për gjëra të pamundshme.
Musa Doroci është përkujdesur gjithmonë të na sjellë arkivën e mahnitshme të këngëve të vjetra.
Nga VHS e viteve 80-të, gjegjësisht viti 1988, kësaj here e
sjellim Edmond Islamin, këngëtar pjesëmarrës në disa festivale në
ish-Jugosllavi.
Plot këngë dhe ndoshta pak incizime kanë mbetur nga Edmondi. Edmondi është përkujdesur të na sjellë “Dallëndyshes”, “Do të më kesh” apo “Shoqja e studimeve”.
Ne po e sjellim këngën “Kënga le të marrë udhë” nga një emision televiziv kushtuar muzikës së mirëfilltë dhe Musa Piperkut. / KultPlus.com
Një prej këngëtareve më të mira të muzikës folklorike, Fatime Sokolin nuk duhet ta harrojmë.
E lindur në Margegaj të Shqipërisë, Fatime Sokoli është
gruaja që i dha tjetër ngjyrë folklorit shqiptar dhe muzikës burimore
shqiptare.
Rreth 30 vite ajo koncertoi brenda Shqipërisë dhe jashtë saj.
Gjeneratat e reja nuk duhet t’a lejojmë që ta harrojnë emrin dhe punën e Fatime Sokolit.
Fatime Sokoli vdiq më 12 gusht 1987.
https://www.youtube.com/watch?v=ZsNNMs8RV98
Po i sjellim këtu disa prej këngëve më të fuqishme të Fatimes shqiptare, një zë i fuqishëm dhe një grua që i dha plot emocion muzikës shqipe . / KultPlus.com
Sapo doli nga nga shtypi “Kanuni i Skanderbegut”. Kanuni ka qenë mbledhë e kodifikue dhe botue nga Imzot Frano Ilia në vitin 1993. Kanuni shoqnohet me nji paraqitje nga Imzot Angelo Massafra Arqipeshkëv metropolitan i Aqipeshkëvisë Shkodër – Pult.
Imzot Angelo Massafra në paraqitjen shkrue për ribotimin e Kanunit shprehet se: Tradita e shkrimtarëve katolikë të Veriut e kishte kuptue se për të njohtë identitetin e popullit, ma parë duhet të njohim historinë e tij. Ketë projekt të mirëfilltë kulturor e shpjegon ma së miri Atë Pal Dodaj në ditarin e tij. Shkruen Françeskani i njohun Atë Pal Dodaj:
“Për mue, detyra ma e saktë e atij që merret me literaturën në Shqipni, do t’ishte mos me u shkëputë – sa ma shumë t’i jetë e mujtun – nga shpirti i popullit dhe me iu përmbajtë formave popullore, tue fisnikërue, por pa i shtrembnue. Kjo do të bahet sa herë do të kërkohet nga njena anë të depërtohet e të zbulohen mendime, ndjenja që karakterizojnë popullin tonë; e nga ana tjetër, mos me u largue nga mënyrat e elokuencës popullore. Vetëm kështu, simbas mendimit tem, do të mund të përmbushet dalëngadalë evolucioni ynë letrar në rrugë progresive. Në rast se veprohet ndryshe, procesi ka për t’u krye me hope, me rrezikun që breznitë e ardhshme kanë për t’u shtrëngue me ba hapa mbrapa”. (Atë Pal Dodaj, Discorsi che scorrono, në: Hylli i Dritës, (1993) nr. 4, f. 114).
Dhe çdo veper e klerikeve dhe ne veçanti e Françeskaneve asht kontribut substancial i identitetit te popullit shqiptar.
Digjem nga malli për bukën e nënës sime Për kafenë e nënës sime Për përkëdheljen e saj… Edhe kujtimet e fëmijërisë, rriten Ditë pas dite E dua jetën time, sepse Nëse vdes, Më vjen turp për lotët e nënës sime! Më bëj mua, nëse një ditë kthehem, Shall për qerpikët e tu E eshtrat e mia, me barë mi mbulo Që të bekohen nga gjurmët tuaja të pastra Lidhmë fort… Me një tufë të flokëve tuaj.. Me një fije që ndjek fundin e rrobës tënde.. E ndoshta do të bëhem i pavdekshëm. I pavdekshëm bëhem… Nëse do të prek thellësinë e zemrës tënde! Më lër, nëse unë do të kthehem Të bëhem dru për zjarrin tënd… Të jem litar i rrobave mbi çatinë e shtëpisë Sepse unë nuk mund të qëndroj në këmbë Pa bekimin dhe lutjet tuaja, Unë jam i vjetër Mi kthe yjet e fëmijërisë Që t`ju bëj shoqëri, të vegjëlve të dallëndysheve Në rrugën e kthimit… drejt folesë tënde të pritjes!
/Orientalizmi Shqiptar/
Marrë nga libri me poezi “I dashuruar nga Palestina” – عاشق من فلسطين – (Poezi 1966)
“Sapo u zgjodha nënkryetare e Parlamentit Kantonal. Gëzohem shumë!”. Me këto fjalë i është drejtuar sot opinionit politikania me rrënjë shqiptare e Partisë Socialdemokrate, Ylfete Fanaj nga Kantini i Lucernit, në një postim të bërë në facebook.
Albinfo.ch ka njoftuar kohë më parë për zgjedhjen e pritshme të saj në këtë post, pas propozimit nga partia e saj, grupin parlamentar të të cilës e kryeson prej më shumë se një viti në Parlamentin e Kantonit.
Fanaj është zgjedhur në këtë post me 91 vota nga 120 deputetë sa i ka parlamenti i Kantonit. Kryetar është zgjedhur deputeti nga CVP-ja, Josef Wyss, për të cilin kanë votuar 90 deputetë.
Sipas radhës, ajo në vitin 2020 pritet të zgjidhet kryetare e këtij parlamenti, dhe me këtë, të bëhet politikania numër një e Kantonit të Lucernit.
Me zgjedhjen e saj nënkryetare e Parlamentit, Ylefete Fanaj ka realizuar arritjen deri tani më të madhe të ndonjë shqiptari në politikën e Zvicrës, shkruan albinfo.ch. Edhe si kryetare e Grupit Parlamentar dhe si deputete kantonale e zgjedhur disa herë, politikanja e njohur e lindur në rrethinën e Prizrenit ishte prej kohësh një emër me peshë në poilitkën e kantonit të saj dhe më gjerë.
Ylfete Fanaj është kandiduar po ashtu edhe për zgjedhjet paralmentare në nivel nacional, të cilat mbahen në tetpr të këtij viti, shkruan albinfo.ch. Nisur nga emri që gëzon dhe nga postet të cilat i ka ushtruar deri më tash, asaj i parashikohen shanse të mira për u zgjedhur në mesin e ligjvënësve të Zvicrës. / Albinfo.ch
Mendimi dhe poezia arabe janë vlerësuar lart nga Pushkini, poeti më i madh rus i shekullit të 19-të, një ndjenjë e cila mbartet qartë në shumë nga veprat e tij. Kjo vëmendje iu përgjigj shumë autorëve arabë, të cilët e vlerësonin jashtëzakonisht shumë veprën e tij, dhe, këtu vlen të përmenden disa aspekte të kësaj lidhjeje të ndërsjellë.
Oborri rus u përpoq më kot të fitonte simpatinë e poetit me anë postesh e parash, ndërsa në të njëjtën kohë urrejtja e carit për Pushkinin rritej gjithnjë e më shumë. As kërcënimet nga ana e autoriteteve nuk ndihmuan për gjunjëzimin e ideve të tij e kështu cari vendosi dërgimin e Pushkinit në Siberi, në mënyrë që ta çonte drejt vdekjes së sigurt.
Por dy profesorë letërsie, Gokovski dhe Karamsin, ia arritën ta ndikonin e bindnin carin dhe pas kësaj dënimi fillestar u zbut disi e Pushkini u internua ne Rusinë jugore. Ai e la kryeqytetin St. Petersburg më 6 maj 1820. Deri në atë kohë Pushkini ishte i ndikuar deri në një farë shkalle nga zhvillimet romantike. Eksperiencat e tij me shtypjen dhe përndjekjen e nxitën atë të ndryshonte disa nga këndvështrimet e tij në çështjet shpirtërore dhe sociale. Si pjesë e këtij procesi ai filloi të studionte shumë nga burimet e vjetra të trashëgimisë së njerëzimit, me shpresë për të gjetur rrugën e shpëtimit nga kriza e tij shpirtërore. Në këto momente kritike të jetës së tij të cilat arritën kulmin në kthesën e tij në realizëm, ai filloi të lexonte një përkthim të Kuranit nga frëngjishtja. Vetëm pak kohë më pas, në vjeshtën e vitit 1824, ai shkroi vjershën epike “Një imitim i Kuranit”.
Prejardhja e krishtere e Pushkinit, feja dhe edukimi i tij tregonin se ai kishte pikëpamje të kundërta me Islamin, por që gjithsesi ishin pak, krahasuar me të përbashkëtat. Përveç kësaj ai e nderonte dhe respektonte Profetin dhe po ashtu kishte një dashuri të madhe për civilizimin islam e botën arabe.
Në fakt “Një imitim i Kuranit” nuk është aspak një përpjekje për të kopjuar Kuranin ose të arrinte diç të ngjashme. Më tepër kjo është një ndërmarrje për t’i bërë të afërt bashkatdhetarëve të tij rusë disa nga mesazhet më të rëndësishme e eminente që përmendeshin në shpalljen e Allahut. E Pushkini ia arriti kësaj me një poezi të thjeshtë, por kuptimplote.
Rusishtja e kohës së tij ishte jashtëzakonisht e vështirë dhe e shumëtrajtshme, por ai me gjeninë e vet e trajtësoi dhe e bëri më të prekshme për lexuesit e tij. Për këtë arsye Pushkini veç poet, kujtohet sot edhe si themeluesi i rusishtes letrare moderne. Kjo e nxiti poetin të përzgjidhte tema nga përkthimi i Kuranit dhe t’ia recitonte si lirikë publikut të gjerë. E kështu do të ishte më e lehtë të kuptohej e të përfitohej nga Libri i Shenjtë i myslimanëve. Në këtë radhë vjershash, qëllimi i Pushkinit ishte të prezantonte një pamje të saktë të Kuranit, të të dërguarit të Allahut dhe hollësirave të civilizimit arab. Përveç kësaj, ai donte të tregonte se deri në ç’pikë arrinte të prekte e të ndikonte emocionalisht dhe intelektualisht dëgjuesit e lexuesit.
Fillimi i poezisë së mëposhtme me shumë gjasa është ndikuar nga leximi i sures El-Fexhr (Agimi):
Pasha agimin, Dhe dhjete netët, Dhe çiftin dhe tekun, Dhe natën kur shkon
Ndërsa poezia e Pushkinit fillon e tillë:
Betohem në çiftin Edhe në tekun Betohem në shpatën Dhe në luftën e drejtë Betohem në yllin e mëngjesit Betohem në lutjen e mbrëmjes…
Fjala “profet” shfaqet në ato raste kur flitet për besim dhe besnikëri, të cilat i japin njeriut forcë dhe kurajë. Për shembull:
Qëndro, o ti q, trembesh Se nga skuta jote vezullon Llamba e shenjtë deri në agim Mendime të errëta… ëndrra mashtruese zhduken Për fisnikërinë e profetit të lutjes së thellë Qëndro pra i përulur në falje deri në ag Dhe këndo Librin e Shenjtë deri në mëngjes.
Profeti Muhamed përmendet në shumë vende me respekt dhe vëmendje:
I Gjithëmëshirshmi i shpalli Muhamedit dritën e Kuranit Papërballueshëm do të lidhemi pas dritës Dhe mjegulla kthjellohet nga vështrimet tona.
Pushkini ishte i pasionuar pas historive arabe dhe në një letër të tij drejtuar shokut të ngushtë A. A. Bestushev vëren: “Historitë arabe janë të mrekullueshme”. Në fakt, pasioni i tij i çiltër për kulturën arabe gjen shprehje në poezinë “Një imitim i arabëve”. Aty flet me një dhimbje të madhe dhe atraksion të ëmbël:
“O e dashur, o rini e ëmbël Mos e lër druajtjen të të mposhtë Se ti je e imja përgjithnjë Fryn një zjarr i stuhishëm në ne të dy Teksa jetojmë të njëjtën jetë ….. Si dy bajame në një lëvozhgë
Alexander Pushkin; painting by Pyotr Konchalovsky, 1932
Në fakt mendimi dhe shpirti i Lindjes jepen po ashtu edhe në poezi të tjera të Pushkinit. Si dëshmi vlen poezia “Profeti” nga e cila është nxjerrë ky ekstrakt:
I torturuar nga etja për dije dhe dritë, U tërhoqa në shkretëtirën e ngrysur Kur me gjashtë flatra, papritur, Në udhëkryq u duk një engjëll. Me gishta të lehtë,, vështirë për ta besuar, Preku dy sytë e mi: Iluminimi takoi sytë e mi, I tmerruar si një shkabë e njomë
Fundi i poezisë tingëllon i tillë:
Ma ka copëtuar gjoksin me goditje të shkurtra Falë shpatës së ftohtë Pastaj zëvendësoi zemrën time që dridhej Me historitë plot zjarr, të njëjta me flakën). Një kufomë – vendosa në shkretëtirë Kur zëri i Zotit më çliroi: Çohu, Profet, dhe shiko, dhe dëgjo Le të rritet njohja jote për mua Kapërce vende dhe dete, Fjala jote le t’i ndezë zemrat
Hulumtimet rreth poezisë së Pushkinit zbulojnë se shumë prej tyre si p.sh. “Talismani” apo “Vajzës nga Kalmishi” (Kalmishi është një popull në Kaukaz) i thanë po Islamit dhe myslimanëve. Po ashtu ai flet edhe për Palestinën dhe Eufrati përmendet si në “Hafizit” (një fushë në Eufrat) ashtu edhe te “Doni”.
Shumë nga lirikat e tij janë të pasura me ndjenja e përfytyrime qartësisht myslimane.
Për më tepër ai përdorte edhe emra myslimanë si në poezinë e shkurtër të shkruar në 1836:
“Një mbrëmje Leila më refuzoi pa dyshim i thashë asaj: “Ndal! Ku shkon?” Nën protestë ajo përgjigjet: Koka jote u bë gri Me sarkazëm ia ktheva: “Çdo gjë e ka një fund! Kjo aromë e fortë Është vetëm kamfur Laila qeshi me zërin tim që dridhej Dhe tha: “Ti vetë e di Që aroma e ëmbël është për dashnorët e rinj Dhe kamfuri për vdekje përdoret.
A.A. Slonimsky në librin e tij “Mjeshtëria artistike e Pushkinit” shkroi: Poezia e Pushkinit “Një imitim i Kuranit” në fakt nuk është një imitim i Kuranit edhe pse në pjesën më të madhe përmbajtja e saj është marrë nga Libri i Shenjtë arabisht. Ngjyrosja impresionuese arabe është e domosdoshme për një shprehje komplete krahasuese të shpirtit të forcës dhe energjisë, e shprehur qartë kjo në poezitë e tij “19 Tetori” 1825 dhe “Profeti” me 1826. Këto poezi, veçanërisht “Një imitim i Kuranit” shkaktuan trazira në rrethin letrar të kohës së tij. Autorët si Anenkov tek kjo poezi shihnin kryesisht një shprehje të gjendjes psikologjike të Pushkinit, ndërsa të tjerët si Belinski dhe Dostojevski pranuan se ai është përpjekur të përshkruajë aspekte ngulmuese të Kuranit; pavarësisht nga fakti se kjo ishte apo jo interesi i tij nga pikëpamja fetare kulturore historike apo natyra gjuhësore. Edhe sot ekzistojnë dallime të forta midis shkencëtarëve ruse në gjykimin rreth kësaj poezie.
Nuk ka dyshim se Pushkini kishte lexuar mbi mendimin dhe kulturën e myslimanëve dhe këto lexime e kishin ndikuar shumë.
Në mënyrë të natyrshme atë e ndikuan edhe poezia franceze, dhe, më vonë në veprat e tij shfaqen papritur ndikimet gjermane dhe angleze. Ky rend burimesh letrare e bënë Pushkinin ta çonte poezinë ruse në një rrugë të veçantë, të cilën e pasuan edhe figura të tilla si Turgenjevi, Dostojevski, Çehovi dhe Gorki.
Po ashtu edhe një studim i letërsisë arabe të kohës dëshmon se ajo përfshin gjurmë të qarta të Pushkinit.
Në vitin 1880, arabët u njohën mirë me veprën e Pushkinit të cilat u përgatitën ose nga përkthimet franceze apo angleze, ose nga përkthimet direkte të bëra nga studentët (e krishterë) ne shkollën teologjike ruso-palestineze (e themeluar në vitin 1882).
Më së shumti u përkthyen tekste prozash ruse në arabishte, meqenëse lirika ruse ishte shumë e vështirë për t’u përkthyer. Përkthimi i parë arab i Pushkinit ishte novela e tij “Bija e Kapitenit”. Që prej kësaj novele emri i Pushkinit përmendej rregullisht në publikimet letrare arabe. Në vitin 1945 në Shtëpinë botuese të Kajros “Dar al Maarif” u botua një libër me titull “Pushkini, princi i poezisë ruse” i Naxhati Sidki.
Mikh’ail Na’ima, një figurë e njohur e letërsisë arabe të asaj kohe, i shkroi autorit në një letër, e cila iu bashkangjit librit: “Gëzohem shumë që ke marrë përsipër atë detyrë që duhet ta kisha bërë unë për shkak të lidhjeve të mia të forta me poezinë ruse. Do të dëshiroja të kisha përkthyer disa prej tyre në gjuhën tonë, në mënyrë që folësit e tyre t’i gëzoheshin sadopak”.
Mikh’ail Na’ima ishte nga të parët arabë që studioi në Rusinë cariste dhe e lexoi shumë letërsinë ruse, ashtu siç e përshkruan edhe në librin e tij “Shtatëdhjetë”. Në letrën e tij drejtuar Sidkit ai vëren: “Fakti që e njeh rusishten mirë, ia rrit vlerat punës tënde, meqenëse e ke mundur ta marrësh dijen nga burime origjinale”. Edhe Sidki kishte studiuar në Universitetin e Moskës. Në parathënien e librit të tij Sidki flet për rolin dhe rëndësinë e Pushkinit ne historinë e poezisë ruse: “Pushkini ishte për rusët si al Mutennebi për arabët, si Shekspiri për anglezët, si Dante për italianët, si Goethe për gjermanët. Ai ishte një nga të paktat dhurata të kohës së tij dhe megjithëse vdiq në moshën 37 vjeçare, ai ishte një shkrimtar krijues (prodhimtar), i cili la shumë përmendore në poezi dhe letërsi, aq sa lexuesit e tij mund të kujtojnë se ai kishte jetuar gjatë”.
Naxhati Sidki i referohet efekteve të ndikimeve franceze dhe angleze, megjithëse ai mbetet rus në shpirt dhe karakter.
Ai u formua në atmosferë islame, të cilën e gjeti gjatë vizitave në Krime dhe Kaukaz dhe po ashtu edhe eksperiencat që e frymëzuan në shumë nga poezitë e tij të mëvonshme. Si rezultat i bisedimeve të dështuara ndërmjet radikalëve dhe carëve qeverisës, Pushkinin e kaploi një gjendje shpirtërore pesimiste dhe e ndjeu veten të veçuar nga shoqëria. E në këtë kontekst provoi një ndarje të poezisë dhe jetës, ndërmjet artit dhe shoqërores. Megjithatë ai nuk harroi kurrë se shkruante për njerëzit dhe prandaj vepra e tij duhet të përçonte saktësi, thjeshtësi dhe qartësi.
Sidki e shoqëroi veprën e tij me përkthimin e “Profetit” dhe të “Talismanit”, që mbanin aromën e Lindjes me ngrohtësinë dhe magjinë e saj.
Nga të gjitha punimet arabe mbi Pushkinin, libri i Sidkit është shumë i rëndësishëm, sepse nga njëra anë ishte i pari që trajtoi këtë temë dhe nga ana tjetër autori kishte mundësi të përdorte material origjinal. Në punën e tij ai ishte objektiv e i lirë nga çdo kritikë perëndimore dhe transmetonte pranimin dhe dashurinë për Pushkinin. Profesor Ali Adham në librin e tij “Njerëz nga historia: nga Sokrati deri te Rasputini” përfshin edhe një kapitull në lidhje me poezitë e Pushkinit. Gjatë punës së tij, ndërsa përkthente Pushkinin, vërente njëkohësisht se: “Ai është më i vështiri për t’u përkthyer nga të gjithë poetët rusë”. Prof. Adhami e pëlqente poezinë e tij sepse kishte një stil tepër të thjeshtë e për këtë arsye ndoshta i vështirë për t’u riprodhuar. Çdo përkthyes, pavarësisht nga aftësitë e tij, do të lëkundet e tundohet para se të përpiqet për një ndërmarrje të tillë. Prandaj pak nga poezitë e tij janë përkthyer në arabisht, ndërkohë që më së shumti është botuar vepra e tij në prozë. Adhami duke trajtuar cilësitë tipike të poezisë së Pushkinit dhe karakterin e tij shkruan ndër të tjera: “Lirika e Pushkinit dallohet qartë për thjeshtësinë magjepsëse, elegancën dhe shqetësimin e tij ekstrem për formën poetike. Vetë ai ishte një njeri plote entuziazëm, vuajtje e dinjitet. Në fakt motivet e poezisë së tij, të qarta e të sakta, del në pah shkalla e vuajtjeve dhe e forcës”.
Një libër i botuar kohët e fundit mbi letërsinë ruse është edhe “Hyrje në poezinë ruse të shekullit të 20” e dr. Hajat Sharara dhe dr. Muhamed Junis. Edhe ky libër hedh vështrimin e tij në poezinë e Pushkinit arrin në përcaktimin e atyre rrugëve, të cilave Pushkini dhe njerëzit e kohës së tij, si pjesë e shoqërisë, i shmangeshin.
Në këtë artikull synohet pak a shumë të përdoren veprat e para krijuese të Pushkinit si bazë për hulumtimin e sfondeve jetësore të jetës së tij në kohën kur jetoi. Kritika letrare perëndimore vendos në qendër jetën private të autorit. Aspekti krijues kalon në vend të dytë në punën e tyre dhe ky është një dallim në metodën e këtyre dy mënyrave të të menduarit.
Fëmijët tuaj nuk janë fëmijët tuaj ata janë bijtë dhe bijat e mallit të Jetës për veten ata vijnë përmes jush por jo nga ju dhe ndonëse ata janë me ju, ata ende nuk ju përkasin juve ju mund t’u jepni atyre dashurinë tuaj por jo mendimet tuaja ata vetë kanë mendimet e tyre ju mund t’i strehoni trupat e tyre por jo shpirtrat e tyre shpirtrat e tyre banojnë në shtëpinë e së nesërmes të cilën ju nuk mund ta vizitoni, as edhe në ëndrrat tuaja ju mund të përpiqeni që t’i ngjani atyre por përpiquni që ata të mos i bëni t’ju ngjajnë juve jeta nuk ka kthim prapa e as nuk e pret të djeshmen ju jeni kthesa nga e cila fëmijët tuaj si shigjeta të gjalla të ecin përpara ku shigjetari vështron shenjën në rrugën e pafund dhe Ai ju kthen juve me fuqinë e Tij që shigjetat e Tij të shkojnë me shpejtësi dhe larg drejtimi ynë qoftë në dorën e shigjetarit për ngazëllim sapo Ai shigjetën duke fluturuar ta dojë që gjithashtu Ai të dojë kthesën që është e qëndrueshme.
Rina Lipa, motra e këngëtares Dua Lipa, ka nxjerrë në shitje koleksionin e saj të parë të modës.
Rreth 30 veshje janë bashkëpunimi i radhës mes Dua Lipës dhe Nasty Gal. Ajo ka realizuar edhe një fotosesion në Kaliforni.
Lipa ka treguar më herët se dëshiron të bëhet aktore, por nuk e ka zbuluar pasionin e saj për modën dhe fotografinë. Ajo është 18 vjeçare.
“Janë veshje të ndryshme, moderne por edhe prekin nostalgjinë
e viteve 90të” tregon Rina.
“Më kanë pëlqyer gjithmonë veshjet më shumë tipike për femra, por duke u rritur kam ndryshuar edhe stilin tim, tani kombinoj gjëra” vazhdon Rina.
Rina ka treguar se shumë shpesh futet në dollapin e Dua Lipës, ndërsa këtë e ka bërë edhe kur Dua nuk ka qenë e famshme. Këtu ndoshta edhe e ka gjetur inspirimin e parë për të krijuar rroba të një linje personale. / KultPlus.com
OjqETEA sot ka botuar gjetjet e hulumtimit “Lexueshmëria në shkollat fillore publike të Prishtinës”.
Në mesin e gjetjeve kyçe tregohet edhe fakti se vajzat lexojnë më shumë libra sesa djemtë. Analizat gjinore mbi nivelin e lexueshmërisë tregojnë që vajzat lexojnë më shumë libra sesa djemtë me një mesatare prej 2.14 libra përkundër 1.96 të librave të lexuar me vetëdëshirë nga djemtë.
Nxënësit e shkollave në zona urbane lexojnë më shumë libra jashtëkurrikular me një mesatare prej 2.12 për dallim prej atyre në zona rurale me mesatare 1.77.
Gjetjet tjera nuk janë më pak të rëndësishme.
Prindërit nuk lexojnë mjaftueshëm. Një përqindje e vogël prej 32.5% kanë deklaruar të kenë parë prindërit e tyre duke lexuar muajin e fundit, pasuar nga një përqindje prej 13.9 që i kanë parë prindërit duke lexuar gjatë gjashtëmujorit të fundit dhe 6.2% brenda vitit të kaluar. Një përqindje shqetësuese prej 47.4 kanë deklaruar se nuk u kujtohet të kenë parë prindërit e tyre duke lexuar. Për më tepër, disa nxënës nuk i kanë parë kurrë prindërit e tyre duke lexuar.
Rënia e nivelit të leximit fillon të bie nga kalimi prej klasëve të katërta në klasët e pesta me 57.5% të nxënësve që kanë qenë në gjendje të kujtojnë 3 librat e fundit.
Shqetësuese është përqindja prej 12.1% e nxënësve që nuk kanë arritur të kujtojnë as edhe një libër/lektyrë/përrallë të lexuar.
Pjesa kryesore e analizave është nxjerrë nga anketat e zhvilluara me 878 nxënës nga 901 të realizuara gjithsej dhe 20 intervista me mësimdhënës dhe prindër. Nga 44 shkolla fillore publike në komunën e Prishtinës, me mostër të rastësishme sipas parimit të numrave qift, janë përzgjedhur gjithsej 20 shkolla. Prej tyre, 13 shkolla kanë qenë të përqendruara në zonat urbane dhe 7 prej tyre në zonat rurale. Shkollat urbane të përzgjedhura kanë qenë: 7 Marsi, Asim Vokshi, Emin Duraku, Hasan Prishtina, Ismail Qemali, Iliria, Meto Bajraktari, Nazim Gafurri, Zenel Hajdini, Xhemail Mustafa, Mehmet Gjevori, Xhavit Ahme dhe Shkolla e Gjelbërt.
Ndërsa nëntë shkollat rurale pjesëmarrëse në hulumtim kanë qenë: Avni Rrustemi, Dituria, Ganimete Tërbeshi, Nexhmi Mustafa, Teuta, Rilindja dhe Shkëndija.
Numri më i madh i respondentëve është arritur në zonat urbane me 78.3% e numrit total të të anketuarve, përkundër 21.7% të nxënësve të anketuar në shkollat e zonave rurale. Nxënësit janë të përfaqësuar pothuajse në mënyrë të barabartë sa i përket gjinisë me 50.2% të nxënësve djem dhe 49.8% vajza. Ndërsa pesë nivelet klasore janë të përfaqësuara në mënyrë pothuajse proporcionale me 21% të nxënësve nga klasët e para, 21% klasët e dyta, 19.1% klasët e treta, 19.1% klasët e katërta dhe 19.8% klasët e pesta.
Ndërsa mosha e respondentëve është nga 5 vjeç deri në 13 vjeç. / KultPlus.com
Është totalisht e pakuptueshme dhe e papranueshme tendenca e disave (sidomos nga Vetvendosja) për ta relativizuar dhe zbehur rolin e aleatëve tanë dhe të NATO-s në çlirimin e Kosovës.
Mohimi i fakteve për arsye ideologjike është qasje e sistemeve që Evropa i ka provuar gati një shekull rresht. Sisteme të cilat vazhdojnë të lavdohen dhe të rikujtohen si shembuj të barazisë së popujve.
Përralla të thata!
Po si mund të zbehet roli i Amerikës në përkrahjen e përpjekjeve tona për liri? A ia vlen që për antiamerikanizem anakronik dhe për qefbërje lindore të tregohemi mosmirënjohës ndaj atyre që na dolen krahë në momentet kritike që kishim?
Natyrisht që Jo!
Krahasimi në mes UÇK-së dhe NATO-s është idiot. Vlerësimi i njërës nuk ia humb meritat tjetrës. Të dyja kanë peshë dhe meritë në këtë liri edhe ashtu të ripushtuar nga bandat.
Edhe mohimi i shtetit paralel të viteve 90 është njësoj i palogjikshëm dhe me tendeca ose ideologjike ose partiake. Në konferencën që kisha në Paris, një profesor belg, pas prezentimit tim, më pyeti lidhur me intervenimin e NATO-s. Profesori belg e konsideroi si të padrejtë.
Unë i thash që ai intervenim ishte i drejtë dhe i vetmi që dha sukses të qartë (krahasim me Libi, Siri, Iran etj.) sepse kur lufta dhe intervenimi ndodhen, populli i Kosovës e kishte një projekt të përbashkët, të qartë dhe të dëshiruar. Ai projekt, që ishte në fakt vetëdije dhe përpjekje për liri, u forcua gjatë vieteve 90 dhe morri fizionomi të identifikueshme edhe nga aleatët. Në Libi e Siri nuk kishte projekt të përbashket të popujve përkatës. Prandaj deshtuan intervenimet, dështuan amerikanët.
Tash a duhet, me idenë që të realtivizohet figura e Ibrahim Rugovës, të zbehet komplet përpjekja faktuale, organizative dhe vetdijësuese e projektit të përbashkët të viteve 90?
Mendoj që Jo!
Mendoj që është koha të kalohet në televizor me ngjyra dhe të dilet nga shembujt e sistemeve që nuk funksionuan në asnjë cep të botës. Përndryshe kam frikë se disa n’Kosovë e n’Shqipëri janë në prag të overdozes nga librat e mendimet e Zhizhekut. Dilni pak edhe nga autorë tjerë që e mendojnë konkreten se abstraktja mund ta kënaq shpirtin por nuk ta ndreq jeten.
Kosova ka halle tjera, ato s’janë ideologjike. Njëri ndër hallet e Kosovës është ruajtja e aleatëve. Në s’jemi Kinë as Rusi që të kemi lluks ideologjik dhe t’i shesim mend Parisit ose Washingtonit.
Shkrimtari i njohur Orhan Pamuk do ta vizitojë Sarajevën.
Fituesi i çmimit Nobel për Letërsi do të jetë i pranishëm në
premierën e shfaqjes “Bora”, inskenim ky i bazuar në librin me të njëjtin emër
nga Pamuk.
Shfaqja do të jepet në Teatrin Kombëtar të Sarajevës.
Derisa shfaqja do të jepet me 26 qershor, një ditë më herët shkrimtari do të marrë pjesë në një natë letrare me ftesë të Shtëpisë Botuese ‘Buybook’ në Sarajevë, shkruan KultPlus.
Pamuk ka lindur në Turqi në vitin 1952 ndërsa morri Nobelin në vitin 2006.
Ndër veprat e tij më të mira janë ‘Muzeu i Pafajësisë’, “Bora”, “Kështjella e Bardhë’, ‘Emri im është e kuqja’, ‘Stambolli’. / KultPlus.com
*Madeleine Albright këtë letër ja ka adresu vetes në moshë më të shtyme, 44 vjeçe, kur i asht shu martesa!
E dashtun Madeleine
Ki me e tejkalu këtë mjegull e pasiguri – edhe ata në mënyrën ma të mirë të mundshme. Nuk ki me u ba cinike, stoike apo e vrazhdë prej kësaj humbje që je tu e ndje. Gjatë dhjetë vjetëve në vazhdim ki me e rindërtu e rikriju veten, ki me pas sukses – dhe përmbushje të jashtëzakonshme.
E vërteta asht që ti e ki guximin me e gjet qëllimin tand edhe integritetin me e përmbush atë qëllim simbas standardeve tua. Prindërit të kanë mësu me e dhanë ma të mirën e me i arritë krejt ato që mundesh, me talentet që i ki. Ti ki me i vendos ato talente në shërbim të vetes, ki me e gjet zanin tand edhe ki me e përdor atë za për t’i shërby vendit në mënyra që kanë me të mahnit.
Kur të pyesin studentet se qysh ja ke dal me kanë e martume, me pas fëmijë edhe me punu në të njajtën kohë ki me u ndje si hipokrite sepse ti mendon që ke dështu aty.
Asht vështirë me u ndje e kualifikume si model. Por ti je.
Kanë me kalu shumë vjet derisa te kupton që je model i mirë. Por përfundimisht, ti ki me inspiru ma shumë gra sesa që kishe mujt ndonjiherë me paramendu. – Mbas njizet e tri vjetëve, kur gratë kanë me të tregu që kanë zgjedh të bajnë karrierë në marrëdhanie ndërkombëtare, ti ke me u ndje mirë kur ki me ju thanë se nuk ka formulë, ngase çdonjani duhet me e ndjek udhën e vet.
Artisti Sislej Xhafa po merr pjesë me punën e tij të radhës artistike në Panairin Art Basel.
“Ovoid Solitude” fokusohet në një 80 vjeçar në Kubë, i cili
shet vezë, dhe i cili brenda panairit do të punojë në një hapësirë që është
identike me dyqanin e tij në Havana.
Shitëri i vezëve, me ndihmën e Sislejit ka marrë vizën dhe të gjitha dokumentet e nevojshme për të dalë jashtë Kubës, për herë të parë. Emri i tij është Raúl Postillo Zamá.
“Projekti fokusohet në çështjet e ndarjeve, mureve, kufinjve”
tregon Lorenzo Fiaschi – drejtori i Galleria Continua e cila edhe e përfaqëson
Xhafën si artist, shkruan KultPlus.
Xhafa është aktiv në jetën artistike të Evropës, ndërsa është vetëm njëri nga pjesëmarrësit e këtij edicioni të Art Basel në Zvicër, në kuadër të ekspozitës UNLIMITED.
UNLIMITED vizitohet çdo vit 95 mijë njerëz nga mbarë bota,
pasi ofron artistët më në zë të momentit dhe punët e tyre thumbuese.
Ka qenë gjithmonë Sislej Xhafa ai që ka ditur të ngacmojë me artin e tij, dhe këtë po e bën edhe tash në ART BASEL – panair i respektuar i artit.
Siç përshkruhet në konceptin e punës, asgjë afër personazhit nuk shkruan se ai është artistik apo se kjo është një performancë. A është arti më i madh se jeta? A janë në barazim? A krahasohet arti me realitetin? Këto janë disa pyetje që dalin prej punës. / KultPlus.com
Me nderime shtetërore është pritur sot në Kosovë ish-presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Bill Clinton.
Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi e ka nderuar ish-presidentin amerikan me medaljen Urdhri i Lirisë në 20 vjetorin e çlirimit të Kosovës nga forcat serbe, transmeton kp.
Clintoni me këtë rast tha se e gjitha bota duhet të shohë Kosovën si vend të demokracisë.
“E gjithë bota sot, në gjithë këtë trazirë duhet ta shohë Kosovën si vend të demokracisë, i përkushtuar të përmirësohet e të rritet dhe të jetojnë në paqe me fqinjët, që është diçka për të cilën duhet të punojë çdo shtet, i madh e i vogël , brenda dhe jashtë kufijve të tyre. Mendoj që e keni mundësinë të bëheni shembull i botës edhe për 20 vjet tjera”, tha Clinton.
Kryeministri i Kosovës, Ramush Haradinaj, ka pritur në takim ish-Presidentin amerikan, Bill Clinton.
Clinton po qëndron në Kosovë për të marrë pjesë në shënimin e 20 vjetorit të çlirimit të Kosovës.
Haradinaj ka shkruar në Facebook se Clintoni është kthyer në shtëpinë e tij dhe se për shqiptarët është njeriu më i dashur.
Postimi i Haradinajt:
Ju na ndihmuat ta fitojmë luftën dhe bashkë e ndërtuam paqen! Mirë se erdhe në shtëpinë tënde dhe tek populli në zemrat e të cilit ju keni hyrë si njeriu më i dashur, President Bill Clinton. Falë vendosshmërisë, humanizmit dhe guximit tuaj, ne jetësuam të drejtën tonë për liri dhe demokraci dhe ndërtuam shtetin e Kosovës! Falë kësaj kthese historike, fëmijët tanë sot jetojnë të lirë. Të lirë për të pasur jetë, për të pasur ëndrra, për të pasur shtetin e tyre, Kosovën! President Clinton, faleminderit dhe përjetë mirënjohës për ju dhe popullin Tuaj.
Kur e pash për herë të parë lirinë U frikësova Mu duk shumë dritë Më mungonte qelia U trishtova në verbërim Kur pash qiellin dhe retë Kur pash luginat me dhentë Kur pash lumin e bukur Dhe hekurudhat që ishin zhdukur Më mungoi errësira Isha mësuar në jetë Të rrija pas grilave Më mungoi dritarja e burgut Banka për tu ulur Më mungoi lavamani im Kur pash për herë të parë lirinë Në trishtim Vendosa që në ecjen e gjatë Të merrja për kujtim Të ngrohesha me grila Dritaren time Të merrja bankën e qelisë Dhe lavamanin e ujit Gjithçka të bukur do merrja Që kurrë të mos më mposhtë frika Do merrja gjithçka të bukur Si sytë e asaj vajze Si malet që rrjedhin me ujë Si shpirtin dhe buzëqeshjen Dhe kur të shoh lirinë Prapë për herë të parë Në humbjen e saj Do nxjerr grilat të fshihem Do nxjerr lavamanin të vi në vete Do ulem në bankën e qelisë Do nxjerr dritaren e shpresës Do numëroj ditët mbrapshtë Dhe prapë do ta di se ç’është liria Nga burgu i trishtimit
Lumbardhi ka kënaqësinë të prezantojë koncertin e bendit francez Nouvelle Vague të cilët do të performojnë në kuadër të Lumbardhi n’Behar më 21 Qershor në orën 20:30 në Kino Bahçe. Nouvelle Vague u formua në Paris në vitin 2004, nga muzikantët Olivier Libaux and Marc Collin. Me përshtatjen e melodive Punk e Post-Punk dhe me stilin e viteve 50’ dhe 60’ të Bossa Nova-s, ata shumë shpejtë u kthyen në fenomen botëror.
Të mbështetur nga shtëpi diskografike prestigjioze, grupi i dhuroi audiencës së tyre ri-interpretime transformuese të këngëve origjinale. Që nga debutimi i tyre me albumin e parë “Nouvelle Vague” në vitin 2004, grupi lansoi edhe pesë albume tjera.
Tani, në kuadër të festimeve të 15 vjetorit të grupit në turneun e vitit 2019, Nouvelle Vague do të ngjitet në skenën e Kino Bahçes për të performuar disa nga këngët më ikonike të tyre. Ky rikthim i tyre e gjen grupin në përbërjen origjinale aty ku edhe kanë nisur, me një kitarë akustike, disa tastierë, dhe dy vokaliste. Agona e Prizrenit do të hapë mbrëmjen, duke na ofruar një rimishërim të jazz dhe blues në një natë pranverore.
BILETAT Presale (Deri më 20 Qershor): 10 Euro Ne hyrje: 15 Euro
PIKAT E SHITJES: Prizren, Kosovë: Barcode Prizren Prishtinë, Kosovë: RaveTravel, Dit’ e Nat’, Sound Effect Prishtina (Albi Mall) Tiranë, Shqipëri: Radio, Destil Hostel Albania Online: https://mktickets.mk/ dhe https://www.karti.com.mk/
LUMBARDHI N’BEHAR është sezoni pranveror i muzikës te Lumbardhi, i cili fillon më 7 prill 2019. Programi evolon nga sythi në lule, duke lulëzuar në programin e fundit të pranverës në mbrëmjen e 21 qershorit. Para rijetësimit të Kino Bahçes, Lumbardhi n’Behar do të kremton pranverën në Prizren, dhe paralajmëron një institucion gjithnjë-në-zhvillim dhe programet e tij në ardhje.
Koncepti i ri i përgatitur si vazhdimësi e objektivës që ka Kosovo Rising Stars në kuadër të PriFest, për të përkrahur aktorët, këtë vit i përkrahur edhe nga fonde të Bashkimit Evropian, përmes European Film Festivals, do t’u jap një mundësi unike aktorëve nga Kosova që ata të kenë një numër takimesh dhe workshopesh me një grup të profesionistëve ndërkombëtar të kastingut (Casting Directors) që do të vijnë në Kosovë nga vende të ndryshme të Evropës.
“Kemi një lajm fantastik për aktorët tanë, sepse këtë vit, në ditët e festivalit, sapo kanë konfirmuar që do të vinë në Prishtinë katër drejtor kastingu (Casting Directors) si dhe drejtoresha e programit Shooting Stars nga European Film Promotion, – shprehet Vjosa Berisha, Kryesuese e PriFest, dhe vazhdon:
“Në vazhdën e aktiviteteve që ne po zhvillojmë cdo vit për të ofruar më shumë përkrahje për filmbërësit tanë, patjetër që nuk kemi dashur t’I lëmë anash edhe aktorët, sepse kemi aktorë shumë të talentuar por kemi shumë pak mundësi që t’i plasojmë jashtë vendit.”
Ekspertët që do
të jenë prezent, do të mbajnë një numër seancash të hapura dhe të mbyllura
(speed-dating), takime individuale kokë më kokë, që t’u japin më shumë
informata aktorëve se si mund të kenë casje në tregun ndërkombëtar, dhe njëkoësisht
përmes takimeve ata do të kenë mundësi të hulumtojnë më për së afërmi talentin
e aktorëve kosovarë.
“-Këtë vit vendosëm të shkojmë një hap më tutje, dhe me përkrahjen financiare të Bashkimit Evropian, përmes European Film Festivals, të ftojmë në Kosovë disa personalitete me ndikim në fushën e filmit në Evropë, në mënyrë që ata të njihen më mirë me talentin e aktorëve tanë, mu për arsye se kanë mundësi të limituara që të udhëtojnë jashtë vendit, të jenë aktiv në aplikime e audicione ndërkombëtare apo thjeshtë ta eksplorojnë më thellë mundësinë e angazhimit në filma jashtë Kosove – vazhdon më tutje Berisha.
Aktorët e interesuar për të marrë pjesë në seancat e mbyllura, speed-dating, duhet të paraqesin kërkesën duke dërguar email në [email protected] me një biografi të shkurtër. Kushti për të marrë pjesë në takimin e mbyllur (speed-dating) është njohja e gjuhës angleze. Aplikimi është i hapur edhe për studentët e aktrimit në përfundim të studimeve. Numri i pjesëmarrësve është i limituar. Data për pranimin e biografive është 25 qershor 2019.
Kush janë ekspertët e kastingut (Casting Directors) që
mund t’i takoni në PriFest këtë vit?
Jeremy Zimermann, Casting Director /
Angli
Jeremy Zimermann
është njëri nga Casting Director (drejtor kastingu) më të njohur nga Britania e
Madhe. Ka punuar me produksione ndërkombëtare në 20 vitet e fundit me regjisor
si Peter Yates, Ron Howard, Guillermo del Toro de Richard Attenborough. Është
nominuar për Emmy Award në vitin 1995. Disa nga filmat në të cilët ka punuar
janë Moon, Hellboy, Willow, Keeping mum, Africa United dhe Night train to
Lisbon. Në këtë link mund t’i gjeni referencat e punës së tij http://zimmermanncasting.com/credits/
Francesco Vedovati, Casting Director / Itali
Francesco Vedovati, ICDN, UNICD (Itali) është
Casting Director nga Roma, Italia. Ai ka fituar çmimin Ndërkombëtar për Casting
Director (International Casting Director Award-ICDN) 2018 në Sarajevë për
filmin Dogman në regji të Matteo Garrone dhe është nominuar
për të njejtin çmim në 2017 për filmin Pericle il Nero në regji të Stefano Mordini. Në 2015, ai ka fituar çmimin The Silver Robbin për
Kastingun më të mirë të filmit Wondrous Boccaccio në regji të Paoli
and Vittorio Taviani dhe në 2018 për filmin Dogman. Në vitin 2017 ai iu bashkua
Akademisë së Shkencës dhe Artit të Filmit dhe Akademisë Europiane të Filmit
në vitin 2019. Francesco ka punuar me regjisorë si Valeria Golino (Miele and
Euphoria), Sergio Castellitto (Fortunata), Luca Guadagnjino (I am Love),
Gabriele Muccino ( The Last Kiss), Saverio Costanzo (In Memory of Me), Gabriele
Salvatores (The Invisible Boy), Gabriele Mainetti (They Call Me Jeeg dhe Freaks
Out), Danny Boyle (Trust), Fernando Meirelles (The Pope) dhe George Clooney
(Catch-22). Për filmografinë e detajuar shiko linkun në vijim: https://www.imdb.com/name/nm0891677/
Yngvill Haga – Casting
Director / Norvegji
E rritur në një
familje që lidhej me teatrin, ajo kishte qëllim të bëhej aktore. Por fati e
deshti ëe të pranohej në kursin për producent në Shkollën e Filmit në Norvegji.
Pasioni I saj
për aktrimin dhe aktorët, analiza e karaktereve, dhe dëshira që t’I japë jetë
skenave të filmit fillimisht në dhomën e kastingut (audicionit), ishte ajo që e
trasoi karrierën e Hagës si profesioniste kastingu. Në vitet e fundit, ajo ka
punuar me disa nga regjisorët më të mirë të Norvegjisë duke kryer punën e
kastingut për filmat e njohur Thelma në regji të Joachim Trier, Sonja në regji
të Anne Seëitsky dhe TV drama State of Happiness në regji të Petter Ness.
Ulrike Muller I
perfeksionojë aftësitë e kastingut në filmat e Shkollës së Berlinit, e udhëhequr
nga Christoph Hochhausler, Angela Schanelec, Ulrich Kohler, Thomas Arslan dhe të
tjerë. Ajo ka punuar me regjisor të njohur si David Wnendt, Jessica Hausner,
Fatih Akin dhe shumë projekte të tjera filmike ndërkombëtare. Bashkëpunimi I afërt
me regjisorë I mundëson asaj që të bëj përzgjedhje të një kasti unik si ata të
filmit ashtu edhe të teatrit, apo edhe të zbulojë talente të reja.
Disa nga filmat ku ajo ka punuar janë In my
room (2018), Happy as Lazzaro (2018). Për më shumë nga filmografia e saj vizito
linkun: https://www.imdb.com/name/nm1714212/
PriFest ka
filluar aktivitetin Kosovo Rising Stars para dy vitesh me qëllim për të
përkrahur promovimin dhe avancimin e aktorëve Kosovar ndërkombëtarisht. Në
vitet e kaluara janë prezentuar para mysafirëve të huaj të festivalit një grup
prej 17 aktorësh. Këtë vit PriFest i dedikohet edhe më shumë atyre duke I vënë
komplet në fokus me aktivitetin kryesor që do të ketë në festival në Kosovo
Rising Stars.
Ndërkohë, është
nder i vecantë që në festival do të jetë prezente edhe Drejtoresha e Shooting
Stars, Karin Dix, e cila së bashku me Drejtorin e Qendrës Kinematografike të
Kosovës, Arben Zharku, që njëherit është edhe antar bordi i European Film
Promotion, do të mbajnë një prezentim më të detajuar se cfarë është Shooting
stars dhe cilat janë kriteret, për aktorët, për t’u përzgjedhur në këtë program
shumë prestigjioz të European Film Promotion.
Festivali PriFest do të mbahet muajin e
ardhshëm në Prishtinë, në data 16-21 Korrik. Për të pasur casje më të lehtë në
aktivitetet e ndryshme të festivalit dhe për të ndjekur filmat, përfaqësuesit e
mediave dhe industrisë së filmit mund të akreditohen në webfaqen e festivalit http://prifest.org/accreditation/.
Për lajme të
tjera lidhur me aktivitetet e festivalit na ndiqni në rrjetet sociale
Instagram, facebook dhe twitter, apo shkarkoni aplikacionin e festivalit
(PriFest) në celularin tuaj.
Në 20 vjetorin e çlirimit të Kosovës, kujtojmë të gjitha sakrificat e popullit të Kosovës por edhe viktimat që pa pikë faji nuk patën mundësi ta shijonin lirinë e të jetonin ditët më të mira për Kosovën.
Lufta e fundit në Kosovë, megjithatë, kulmoi në fund të vitit 1998 – 99 por qysh më herët Kosova nuk ishte një vend i mirë për jetesë. Ishte më shumë një pengesë për Jugosllavinë dhe Serbinë çetnike të asaj kohe.
Estrada e Kosovës në vitin 1998 kërkoi paqe dhe i tha JO
luftës.
Në një video të vitit 1998 këndojnë Sabri Fejzullahu, Dukagjin Lipa, Ermal Fejzullahu, Adelina Ismaili, Bb Poqi, Shkumbin Kryeziu, Sinan Vllasaliu, Genc Salihu, Gili e këngëtarë të tjerë që në gjuhën angleze bëjnë thirrje për paqe.
https://www.youtube.com/watch?v=2LRJ94qfQ6s
“Kosova calls for peace” (Kosova thërret për paqe) titullohet kënga dhe ky incizim që na kthen prapa në kohë. / KultPlus.com
Ishte mesi i qershorit të vitit 1999, një nga momentet kur ekstremet puqen
Kosova ishte çliruar. Ushtria e policia serbe bashkë me shumicën e banorëve kishin ikur.
Dikush i tutej frikës si të tillë. Dikush tjetër hakmarrjes e drejtësisë. Por një plakë serbe kishte mbetur në banesën e saj, jo për ta mbrojtur pragun, as nderin, as djepin e shenjtë.
Ky ishte vendi edhe i saj dhe s’kishte kah t’ia mbante. Kurrë askush për asgjë s’e kishte pyetur.
Kurrë askujt asgjë s’i kishte kërkuar. Dielli digjte. Ushtarët e NATO-s patrullonin rrugëve, e grupe shqiptarësh të veshur me uniforma ushtarake të gjetura ose të blera enkas pas luftës sorollateshin në kërkim të gjahut të gjallë serb dhe pronave.
Këtë e dimë tash, këtë e themi tash: kah hakmarrja nuk anojnë ata që e kanë pësuar. Ata që shtiren, në të vërtetë vetëm sa i referohen të keqes personale. E tëra ishte aq e habitshme sa të mbeteshe i ngurosur: kur regjimi serb i kishte përndjekur shqiptarët, i kishte shënjuar dyert e banesave të tyre me një kryq; kur shqiptarët, në radhën e tyre, i përndiqnin serbët, e dinin ku t’i kërkonin.
E thyen derën e banesës dhe e gjetën plakën e shkretë duke dremitur në kolltuk – as kryq nuk bënte, as fatit nuk i besonte. I njohu dhe e kuptoi se kaq e kishte pasur jeta e saj.
E pyetën për burrin që kurrë s’e kishte pasur. Por ata pastaj i thanë se burri i saj kishte vrarë dhe masakruar shqiptarë. E pyetën për djemtë që kurrë s’i kishte pasur.
Por ata pastaj i thanë se djemtë e saj kishin vrarë e masakruar shqiptarë. E pyetën për të afërmit e saj që kurrë s’i kishte pasur. Por ata pastaj i thanë se të afërmit e saj kishin vrarë dhe masakruar shqiptarë. E pyetën për prindërit e saj që kurrë nuk i kishte njohur. Por ata pastaj i thanë se ata e kishin lindur serbe. Thanë se rrugët e zotit dhe dëshmitë e fajeve janë të pafundme. Ndoshta ajo mendonte në ato çaste se askush nuk është fajtor për gjendjen e vet. Ndoshta ajo mendonte në ato çaste se secili është fajtor për gjendjen e tjetrit.
Dëgjoni, tha ajo,nuk kam asgjë pos jetës time dhe kësaj banese, ama s’kam si t’jua jap derisa do të m’i merrni vetë me dhunë. E saktë, i thanë ata, të kënaqur me pazarin e vdekjes.
E kështu filluan të grinden për mënyrën se si ta heqin qafe plakën.
Arben Idrizi
Mizore është Historia, dëng me hajvanë të rëndomtë të panjohur, dëng me viktima të pafajshme të tyre. Në fund, ai që ishte në rend ta uzurponte banesën u shastis nga imagjinata e vet: do ta hedhim nga dritarja, tha, duke iu marrë goja. Ishin në katin e pesëmbëdhjetë. Këtë s’e kishin provuar ende. E hapën dritaren, e kapën për duarsh e këmbësh,
numëruan deri në tre dhe e hodhën poshtë.
Dielli digjte. Asgjë nuk shqoi nëpër xhamat e apartamenteve teksa binte. Asnjë mendim mbi rënien. Asnjë engjëll pranë saj. Kurrfarë filmi të jetës në minutat e fundit. Pothuajse tërë jetën kishte jetuar vetëm. Fikall vetëm po vdiste. U përplas në trotuar, i hapi sytë për herë të fundit dhe dha shpirt.
E mbijetuara e dhunës seksuale në Kosovë, tani aktiviste e zëshme për vënien e drejtësisë në vend për të dhunuarit gjatë luftës, Vasije Krasniqi – Goodman, drejtoresha e Qendrës për Promovimin e Drejtave te Grave, Kadire Tahiraj dhe drejtoresha e Qendrës Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës, Feride Rushiti, tanimë e kanë marrë epitetin e Ambasadoreve për Paqe, nën ombrellën e Universal Peace Federation, njofton AlbFem.
Kjo organizatë është themeluar në vitin 1992 dhe është zgjeruar në më shumë se 100 vende të botës, duke promovuar gratë si aktoret kryesore në ndërtimin e një shoqërie paqësore në nivel global.
“Ndër vite, gratë përmes edukimit, avokimit, partneritetit dhe iniciativave, qoftë brenda vendit, qofte në nivel rajonal apo botëror, kanë treguar vlerat dhe fuqinë e tyre për të qenë bartëse të shumë proceseve të rëndësishme jetësore, duke synuar të krijojnë një mjedis paqësor, familje të shëndosha dhe mirëqenie për gjeneratat e ardhshme dhe njerëzit në tërësi. Prandaj, titulli Ambasadore Paqeje është një inspirim dhe motiv për t’u angazhuar dhe kontribuuar për të kultivuar respekt për njëri-tjetrin, për të ndërtuar familje të shëndosha, aty ku çdo gjë fillon, sepse vetëm kështu mund te ndërtojmë një shoqëri ku secila nga ne do jetë e barabartë”, thuhet në njoftimin e Qendrës Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës.
Kujtojmë se Vasije Krasniqi – Goodman, Kadire Tahiraj, Feride Rushit, janë bërë zëri më i lartë i viktimave të luftës në Kosovë, të cilat po e tregojnë realitetin e asaj që ka ndodhur kudo nëpër botë.
Lauren Peace –
iniciatorja e këtij projekti projektin e saj e ka vazhduar edhe me informacione
të tjera të cilat ajo ka thënë se do ti zbulojë në ditët në vazhdim.
Me anë të portalit, ajo ka treguar se kush janë këto figura – secila grua me një thënie të përshtatshme për karrierën e saj, duke treguar kësisoj preokupimin dhe vështirësitë.
Shumë njerëz nuk e kanë pasur të qartë edhe se kush janë këto gra, por ato tanimë dihen, edhe për ata që nuk mund ta vizitojnë NewBornin këtyre ditëve të nxehta në Prishtinë.
Peace është
shpjeguar në një prej mediave vendore për këtë vendim dhe për përzgjedhjen e
grave, për çka edhe u kritikua shumë.
“Projekti nuk është menduar të jetë në stilin Top 100. Nuk do të kërkoj falje për asgjë, sepse çfarëdo paraqitje e 99 grave shqiptare nuk do të përfshinte asnjëherë të gjitha gratë shqiptare, pa marrë parasysh efektin e punës së tyre” është shpjeguar mes tjerash Peace për Kosovo 2.0, aty ku është botuar eseja e saj sot e plotë dhe ku Peace e arsyeton projektin e saj dhe tregon çdo detaj.
“Këto janë gra në një grup më divers, kanë bërë ndryshimin, disa më shumë disa më pak, ato janë vetëm pjesë e një grupi më të madh” ka treguar tutje ajo, shkruan KultPlus.
Ndarja dhe pranimi i rrëfimeve të përvojave personale na mundëson ta procesojmë dhimbjen, të kemi dhembshuri ndaj të tjerëve, dhe ta kuptojmë më mirë shoqërinë ku jetojmë.
Por, kur vetëm një narrativë e kufizuar i afishohet një populli ose vendi, tregimi i rrëfimeve bëhet mjet i rrezikshëm që mund t’i përforcojë stereotipet, të krijojë ide të gabuara, dhe t’i dobësojë sistematikisht grupet e caktuara të njerëzve.
Përgjatë historisë, rrëfimet dhe përvojat e grave vazhdimisht janë shtypur si rezultat i turpërimit, stigmës, dhe frikës së kultivuar nga strukturat patriarkaje, nën së cilat pabarazitë gjinore vazhdojnë.
20 vjet pas përfundimit të luftës, gratë në Kosovo po i rimarrin narrativat e tyre si lidere, novatore, edukatore, sportiste, artiste, akiviste, përmbysëse, rrëfyese.
‘Rimarrje’ është seri interaktive portretesh që thekson zërat e 99 grave të brezave e etnive të ndryshme, që punojnë në lloj-lloj sektorësh për drejtësinë, barazinë, dhe të vërtetën.
Brenda këtij objekti, mësimi zhvillohet në dy sisteme të ndryshme arsimore.
Në shkollën fillore të mesme të ulët “22 Dhjetori”, komuniteti goran mësimet i zhvillon me planprogram arsimor serb, përderisa shkolla “Restelica” funksionon me sistemin e Kosovës, raporton KTV.
Përfaqësues të shkollës “Restelica” thonë se bashkëpunimi mes tyre është minimal.
Në Komunën e Dragashit janë edhe 15 shkolla të tjera që funksionojnë me sistemin arsimor të Serbisë.
Për këtë, kryetari i kësaj komune, Shaban Shabani, ka thënë se njëherë i kanë mbyllur këto institucione, megjithatë nga presionet e shumta, kanë qenë të detyruar t’i rihapin.
Ai shton se këtyre nxënësve që mësojnë me këtë sistem iu pamundësohet regjistrimi në sistemin arsimor të Kosovës, përfshirë universitetin.
Përkundër që ky problem është i vjetër, Ministria e Arsimit ende nuk ka ndonjë plan konkret në lidhje me këtë, por janë duke e bërë një pilot-projekt, me të cilin do të fillojnë që këto shkolla t’i integrojnë gradualisht në sistemin e arsimit të Kosovës.
Megjithatë, më shumë se 100 shkolla fillore dhe të mesme në Kosovë funksionojnë sipas plan-programit serb.
