Lawrence Ferlinghetti. Përkthyer nga Fadil Bajraj.
Bota është një vend i bukur të jesh i lindur në të po s’të prishi punë lumturia të mos jetë gjithmonë bash burim kënaqësie po s’të prishi punë ta shijosh ferrin herë pas here bash atëherë kur çdo gjë të shkon për qejfi ngase bile as në parajsë nuk këndojnë gjithë kohën e lume
Bota është një vend i bukur të jesh i lindur në të po s’të prishi punë që do njerëz vdesin vazhdimisht apo ndoshta vdesin urie për një farë kohe që nuk është bash aq keq nëse nuk jeni ju
Oh bota është një vend i bukur të jesh i lindur në të nëse fort s’ta ndien për disa tru trumcakësh që gjenden në pozita të larta apo për një a dy bomba që eksplodojnë herë pas here në fytyrat tuaja të përmbysura apo padrejtësi të tjera të tilla si shoqëria jonë e famshme që është pre e njerëzve të saj të shquar dhe njerëzve të saj të zhdukjes dhe e priftërinjve të saj dhe e policëve të tjerë
dhe e segregacioneve të saj të ndryshme dhe e hulumtimeve kongresiane dhe e kapsllëqeve të tjera që trupi ynë i trentë mund t’i trashëgojë
Vërtet bota është vendi më i mirë për shumë gjëra të tilla siç është skena zbavitëse skena e dashurisë skena e trishtueshme këndimi i këngëve të dëshpërimit dhe pasja e inspirimit endja andej-këtej shikimi në çdo gjë marrja erë luleve qirja e statujave dhe bile të menduarit dhe puthja e njerëzve lindja e foshnjeve dhe veshja e pantollonave heqja e kapelës dhe vallëzimi notimi në lumenj shkuarja në pikniqe në mes të verës dhe në përgjithësi ‘të jetosh sipas qejfit’ Po ama bash në atë çast vjen varrtari buzagaz./ KultPlus.com
“Jeta e çdo njeriu përfundon në të njëjtën mënyrë. Janë detajet se si ai njeri jetoi dhe se si vdiq që dallojnë njërin person nga tjetri”.
“Mënyra më e mirë për të kuptuar, nëse e beson dikë, është duke i besuar atij/asaj”.
“Përpara se të flasësh për jetën, së pari duhet ta jetosh atë”.
“Gjëja më e dhimbshme është të humbasësh veten në procesin e të dashurit shumë të dikujt dhe të harrosh se edhe ti vetë je special/e”.
“Asnjë mik nuk është aq besnik sa një libër”
“Lumturia tek njerëzit inteligjentë është gjëja më e rrallë që njoh”.
“Përpara se të flasësh, dëgjo. Përpara se të reagosh, mendo. Përpara se të shpenzosh, kurse. Përpara se të lutesh, fal. Përpara se të heqesh dorë, përpiqu”.
“Mjaft ndoqe nga pas personin e gabuar. Personi i duhur nuk ka për të ikur kurrë nga ty”.
“Është me rëndësi që të arrish në fund të një udhëtimi, por gjëja më me rëndësi, është vetë udhëtimi”.
“Vetëm ata që janë të përgatitur për të shkuar shumë larg, mund ta kuptojnë më mirë se sa larg mund të shkojnë”./ekonomia-online/ KultPlus.com
Kanë nisur dje votimet e grupeve amatere të Eurovizionit.
OGAE – Organisation Générale des Amateurs de l’Eurovision
janë grupe të formuara në shtetet që marrin pjesë në Eurovizion, përbërë nga
fansa të festivalit, që çdo vit para festivalit japin pikët e tyre dhe
parashikojnë finalistët por edhe fituesit e Festivalit Evropian të Këngës –
Eurovizion.
Secili shtet e ka OGAE-n e vet dhe votimet nga këto grupe kanë nisur dje.
Armenia ka qenë e para që ka treguar pikët, duke i dhënë 12
pikët maksimale këngës nga Holanda, dhjetë pikë italianëve dhe tetë pikë këngës
nga Zvicra, shkruan KultPlus.
Sot, Shqipëria pak minuta më parë ka dhënë votimin e saj, që është pikërisht i ngjashëm me atë të Armenisë.
Votimi do të vazhdojë me 44 grupet OGAE nga Evropa, ndërsa Eurovizioni këtë vit mbahet në fillim të muajit maj në Izrael. / KultPlus.com
Kohëve të fundit, grupi Marigona bëri rikthimin e vet, ndoshta për ta konfirmuar se nuk na kanë harruar.
Në fakt, as fansat e tyre nuk e kanë harruar grupin
Marigona, një prej grupeve më të mira shqiptare me hite të mëdha ndër vite. Një
rikthim që më shumë u duk si vazhdimësi e punës së mrekullueshme që grupi ka bërë
ndër vite.
Sot po e kujtojmë një këngë që jo çuditshëm, të bën të qeshësh me një melodi. Versioni i grupit Marigona i këngës “Ta gjen mami një sheik” është fantastik, një ritëm ndryshe që dallon dukshëm prej këngëve sot.
Po e sjellim poshtë tekstin e këngës, dhe patjetër këngën, që kjo ditë të nisë ashtu siç e meriton, këndshëm. / KultPlus.com
Kur te therras ne telefon mamit kjo pun’ i pengon Te Te therras nuk me lejon Te gjitha ti harroj ajo kerkon uuuu mami yt s’me do qe te dua nuk me lejon e di se shum’ her’ te ka thene, te ka thene
#2 .mos shko bijë me at hipik se ty shpirt ta gjen mami nje sheik
e ke mamin me fakulltet edhe babi s’don t’me flet kur per ty ajo çdo gje m’vet se e ke mamin me fa.- fa.- fa.- fa.- fakultet
uuuu mami yt s’me do qe te dua nuk me lejon e di se shum’ her’ te ka thene te ka thene
#4. Mos shko bij me at hipik se ty shpirt ta gjen mami nje sheik
Në një shtëpi të huaj Në një shtrat të çuditshëm, Në një qytet të huaj, Një version i huaj i imi Po të pret.
Tash Është shumë herët në mëngjes. Heshtja është plot zhurmë
Bebushi po ecën nëpër dhomë
duke krijuar zëra të çuditshëm
dhe ka vendosur
të jetë shoku im.
Ti, Do të vish sonte!
Sa e mpirë
është koha!
Sa zbrazët – e megjithatë
meqë jam ulur këtu
jam shtrirë
duke ecur poshtë e lartë
në pritje
E shoh
Që aftësia e tmerrshme e kohës të na bëjë të presim
është realiteti i saj.
E shoh
flokun tënd,
që e quaj të kuq
Dhe shtrihem në këtë shtrat.
Një kohë
e një vend
një mik yni më ngacmoi
më tha se unë i quaj flokët e tua të kuqe
sepse as nuk i shoh e as nuk i mendoj ato.
Dikush më tha, Shumë kohë më parë më tha babai im: Është e paimagjinueshme biri im, Të dorëzohesh në duart e Zotit të gjallë. Tash e kuptoj fjalën e tij Nuk do t`i shihja flokët e kuqe pa e gjetur veten të shtrirë çuditshëm në këtë shtrat të huaj. Po kjo ngjyrë u krijua prej Diellit Dritës, Edhe në mua edhe në ty në këtë shtrat të huaj, duke pritur në këtë shtrat ku askush kurrë nuk ka pushuar!
Rrugët, i shoh janë dimërore. E ndjej që po vjen dëborë. Zinxhirë rrethi në qiell, duke ngacmuar veten, dhe së bashku në udhëtimin e papërshkrueshëm.
E di, Do të të shoh sonte Edhe bora do të bie! Mjaftueshëm sa për të na ngrirë gjuhën e gojës, Për të na enjtur sytë E ndoshta as nuk do të gjendemi kurrë!
Sikur zogjtë mbi kokat tona
që po këndojnë
duke e ditur që diçka po vjen,
pasazhi i panjohur
ajri, uji, fryma
nata që po përfundon
Dielli që po perëndon
drita që po largohet
Të gjithë janë gati ta përfundojnë misionin.
Dëgjo me vëmendje, në natyrë kanë të gjithë zë dhe krahë po i bëjnë zgjedhjet e tyre Po përdorin çka kanë. Në udhëtimet e gjata, secili mbijeton me secilin E duron tjetrin me dashurinë që ndodhë në mes të ajrit të llahtarshëm.
me e shkruejt nji rresht, s’ka qene kurre ma lehte se sot … sot, flasim e shkarravisim krejt! kush prej qejfi, e kush prej halli!
per mu, Shkrimi asht Udhe’ ma e gate se vet Fryma! Sokak me kalldreme te arnueme! Mehalle me qilare t’vjetra sa jeta! Ure’ e krisun qe t’frikeson per vdekje! Edhe mehlem per tana plaget, ama!
* pa e kuptue, Kosoves i kam shkru qysh kur jam msue me i lidhe shkronjat! une s’kam dijte me shkru bukur e as mire; po prap s’jam dorezue! As sot, madje! Sepse Kosova ka qene Dashnija e pare! Gzimi i pare! e tash m’ka mbetun si Dhimta ma e madhe!
Afer e Larg, anes hidhnimit e zhgenjimit, perhere kam gjete rrugica per me i shkue Kosoves aty tek damari ku ka çel Andrra e pare!
* e Para ish Kosova! n’çdo stine!
* Sot, teksa shkruhet pafund, s’do mend se njerezit lexojne pak … fundja, kazani i vaktit tone i pranon te tana edhe hic kurgja!
Udha e shkronjesve n’Kosove asht nji rranje ku çelin therrat e mungojne petalet … ka pak ereza e shume vner … njerezit i kqyrin shkrimet, nuk i jetojne … as i lexojne!
n’Kosove duhesh me pase bojna partiake per me tu lexue shkarravitja! Kur je gru, t’randon akoma ma forte shikimi i idhet i atyne qe s’dijne e kurre se kane dashte urtnine! N’Kosove shkrimi asht shenje e te dobetit!
n’Kosove shkrimi asht per t’varfunit! Per qytetarin qe s’ka karrige e as familjare n’Qeveri! Shkrimi asht per ata qe jetojne n’Liri! Asht fllad dhe Thirrje! Asht Mall edhe Pritje!
– ata qe shkrimin e kane rruge me shpirt, Kosoves nuk ja kane gjymtu asnjihere shpresen!
Rrjetet shoqërore kolumbiane i dalin në mbrojtje një poeti lokal të rrugës pasi ai u gjobit për “trafikim poemash”.
Më 10 mars të këtij viti, poeti i rrugës, Jesus Espicasa, u ul me makinën e vejtër të shkrimit në një trotuar në Bogotë, Kolumbi. Një panair artizanalesh po mbahej aty afër dhe Espicasa mendoi se do të ishte rast i volitshëm për t’ia shitur poezitë e tij kalimtarëve.
Por organizatorët e panairit nuk ishin shumë të kënaqur me praninë e tij dhe e thirrën policinë.
Një oficer iu afrua Espicasas dhe i tha atij të largohej, por poeti refuzoi. Kështu ai u dërgua në një stacion policor dhe u gjobit 833,000 pesos (260 dollarë amerikanë) – gjoba më e lartë në Kodin e Policisë Kolumbiane. Kur Espicasa pyeti se çfarë krimi kishte bërë, agjentët thuhet se u përgjigën me tallje, se ai ishte një “trafikant poemash”.
Historia e mësipërme u tha nga shkrimtari i njohur kolumbian dhe një mik i Espicasas, William Ospina, në kolumnën e tij të 17 marsit në gazetën El Espectador. Historia bëri boom në rrjetet shoqërore kolumbiane dhe nxiti një debat mbarëkombëtar për rolin e poezisë në jetën publike.
Espicasa vazhdoi të intervistohej nga RCN Radio, ku ai tha se nuk ishte hera e parë që kalonte një incident të tillë, dhe as ai ishte i vetmi artist që kishte përjetuar keqtrajtime nga policia. “Institucionet publike shtyjnë artistët në rrugë dhe pastaj i trajtojnë ata si kriminelë,” tha ai.
Në kolumnën e 17 marsit William Ospina pohon se gjoba duhet të anulohet dhe Espicasas duhet t’i kërkohet falje.
Ndërsa shumë njerëz në rrjetet sociale e mbrojtën Espicasa dhe artin e tij.
Gazetari Yolanda Ruiz Ceballos lansoi hashtagun #PoesiaALaCalle (#PoetryOnTheStreet), nëpërmjet të cilit njerëzit u inkurajuan të ndanin pjesët e tyre ose poezitë e njerëzve të tjerë, në mbrojtje të poetit dhe poezisë.
Gazetarja Ruiz Ceballos përmblodhi atë që ndodhi me Espicasan dhe lexoi pjesën e parë të poemës “Fundi dhe Fillimi”, nga poeti polak Wisława Szymborska.
Kjo ngjarje nxiti shumë debate dhe mllef, ashtu si edhe në shkrimin e Opsinas ku thotë se‘’Në një vend plot me kriminalitet të vërtetë dhe të gllabëruar nga korrupsioni! […] Pse e quajnë atë “hapësirë publike”, një hapësirë nga ku ata gjithnjë duan të dëbojnë qytetarët, një hapësirë të cilën ata e privatizojnë kur të duan në një mijë mënyra të ndryshme, ku liria gjithnjë e më shumë kufizohet dhe ku arte të tilla si Muzika dhe Poezia përfundojnë duke u trajtuar si krime?
Këngëtarja shqiptare me famë botërore, Rita Ora, ka bashkëpunuar me brendin e modës “Escada” për të ndihmuar gratë në Kosovë.
Siç shkruan “hollyëoodreporter”, Rita dhe “Escada” kanë
krijuar një çantë të veçantë në formë zemre e cila ka debutuar dje dhe do të
kushtojë 1195 dollarë nëpër dyqanet e Escadas.
Brendi 41-vjeçar do të dhurojë 15 euro nga secila çantë që
shitet për organizatën humanitare “Ëomen for Ëomen International” që ka synim
të ndihmojë gratë viktima të luftës për të rikrijuar jetët e tyre, transmeton
Koha.net.
Donacionet do të shkojnë për nismën e Orës që të ndihmojë
viktimat e dhunës seksuale në Kosovë.
Rita Ora ishte largua nga Kosova në moshën njëvjeçare,
ndërsa për këtë medium ka thënë se ka lidhje të forta me vendlindjen.
“Kthehem sa më shpesh që mundem, është një vend shumë i
rëndësishëm për mua”, ka thënë ajo që vjet më parë u shpall ambasadore e vendit
nga ish-presidentja Atifete Jahjaga.
“Isha e nderuar vjet më parë me këtë titull nga
ish-presidentja Atifete Jahjaga”, ka thënë ajo duke shtuar se do të kthehet në
Kosovë në muajin prill për disa aksione humanitare me UNICEF-in.
“Këshilli Ministruer për me mujtë me i ba ball krizit financjar ka vendue me pre bankanota qi kanë për t’u quejtë Lekë, për 3 miluj franga ar. Nji frang ar thohet se ka për të pasë vleftën e 5 Lekvet; kështu qi për nji napulion kanë me u dashtë 100 Lekë”.
Kështu e raportonte gazeta Agimi vendimin e parlamentit të shkurtit të vitit 1922 ku për herë të parë u vendos me ligj për emërtimin e monedhës kombëtare shqiptare që u quajt Lekë.
Në fakt, vendimi nuk gjeti zbatim pasi qeveria e kohës po negocionte për krijimin e bankës kombëtare e nga ana tjetër, i vlerësoi si shumë të kushtueshme ofertat e printimit të parave shqiptare.
Veç kartëmonedhave krahinore të emetuara nga bashkitë si nevojë për të lehtësuar tregtinë, emetimi i kartëmonedhave shqiptare u bë në vitin 1926, pas krijimit të Bankës Kombëtare te Shqipnis’.
Për prejardhjen e emrit të monedhës shqiptare ka diskutime të shumta. Studiuesit italianë në botimet e viteve ’30 dhe ’40 mbështesin më shumë tezën se emërtesën monedha kombëtare e Shqipërisë u emërtua në nderim të emrit të krishterë të heroit kombëtar Skënderbeut.
Studimet e mëvonshme kanë dalë në konkluzionin se emërtesa ka ardhur në nderim të Aleksandrit apo Lekës së Madh. Në fakt, kjo e dytë merret më së shumti si më e sakta kjo edhe për vetë faktin se në emetimet e mëvonshme të monedhës në 1926 dhe kartëmonedhës në vitet ‘40 përfaqësohet imazhi i tij.
Megjithatë, duhet konsideruar edhe diskutimi që u bë në seancën e pasdites së 13 shkurtit të vitit 1922 ku u bë për herë të parë në mënyrë ligjore emërtimi i monedhës zyrtare shqiptare Lekë.
Në këtë seancë plenare ku u diskutua për krijimin e monedhës kombëtare variantet e propozuara ishin tre. 2 variante u propozuan nga Komisioni parlamentar i Financave dhe 1 variant nga qeveria. Parlamenti miratoi në fakt variantin e qeverisë.
Në kohën kur diskutoheshin variantet për krijimin e monedhës kombëtare, vendi përballej me vështirësi të shumta si rrjedhojë e mungesës së bankës dhe të monedhës kombëtare.
Luhatjet e kursit të këmbimit e gjithashtu edhe mungesa e parasë së vogël që përdorej për këmbime tregtare, kishin bërë që ekonomia dhe tregtarët të pësonin humbje të mëdha e pengesa në kryerjen e transaksioneve.
Më herët, në kushtet e mungesës së monedhës divizionare, bashkitë kryesore të vendit ishin lejuar që të emetonin disa kartëmonedha, që mund të përdoreshin vetëm në territorin e tyre.
Por duke qenë se shumat e emetuara ishin shumë të vogla (200 mijë franga ar) një pjesë e madhe e tyre u tërhoq nga tregu nga koleksionistët shqiptarë e të huaj që i fusnin në koleksionin e tyre, duke bërë që të mos kishte ndonjë rezultat të madh të tyre.
E njëjta frikë paraqitej edhe në këtë rast, duke qenë se emetimi që do të bëhej do të ishte i kufizuar, rreziku ishte që një pjesë e madhe e parave që do të emetoheshin të tërhiqeshin nga koleksionistët.
Ndaj, projekti i shkurtit të vitit 1922 synonte pikërisht që t’u jepte zgjidhje këtyre problematikave të konstatuara, pra krijimin e monedhës kombëtare e gjithashtu edhe emërtimin e saj.
Projekti i shumicës së Komisionit të Financave
Në projektin për krijimin e monedhës kombëtare, të propozuar nga shumica e Komisionit të Financave evidentohej se monedha kombëtare emetohej “për të shpëtuar popullin nga dëmet që rrjedhin nga ndryshimet e kursit të monedhave të huaja që qarkullojnë në Shqipëri dhe për të lehtësuar qarkullimin e monedhës së vogël, qeveria e pa të nevojshme prerjen e letrave me vlerë, si letra monedhë kombëtare”.
Në nenin 2 të propozimit të Komisionit shkruhej se “Pareja e Shqipnis emnohet “LEKE”. Leka ndahet në 100 qintima”.
Sa i përket sasisë së parave që do të viheshin në qarkullim, propozimi i shumicës së Komisionit të Financave ishte për sasinë 10 milion franga ari. Në këtë rast, projekti parashikonte që qeveria shqiptare, për të garantuar paranë që vinte në qarkullim, detyrohej të depozitonte në një bankë të huaj shumën analoge në ar.
Për të siguruar këtë shumë, parashikohej të përdoreshin të ardhurat që siguroheshin nga koncesionet e pyjeve që jepte shteti shqiptar si dhe prej të ardhurave në ar që arrinte të siguronte arka e shtetit në veprimet e saj.
Projekti parashikonte gjithashtu se baza e letrës caktohej duke llogaritur raportin 100 lekë-20 franga ar. Mbi çdo kartëmonedhë duhej të shkruhej numri i Lekës dhe vlefta e saj në bazë të arit. Kartëmonedhat duhej të vërtetoheshin prej Ministrit të Financave dhe Arkëtarit të Përgjithshëm të shtetit.
Projekti parashikonte gjithashtu se “qeveria pasi të garantojë emisionin e parë të letrës me vleftë 10 milion franga ar, ka të drejtë të presë dhe 10 milion franga ari letër”
Për të ndjekur ecurinë e futjes në treg të kartëmonedhës shqiptare parashikohej të ngrihej një komision i posaçëm parlamentar.
Projekti i propozuar parashikonte detyrimin që qeveria të merrte prej tregtarëve paranë letër dhe t’u jepte këtyre vlerën analoge vetëm për shumën e nevojshme që ata kishin për të paguar jashtë për mallin që importonin.
Ndërkohë, ata që dëshironin të udhëtonin në shtetet e huaja kishin të drejtë që të shkëmbenin në zyrat e financës dhe të merrnin monedhë të huaj për nevojat e udhëtimit ose për nevoja të tjera vetjake. Në këtë mënyrë synohet që të ndalohej dalja jashtë vendit e kartëmonedhës kombëtare.
Projekti parashikonte gjithashtu se qarkullimi në Shqipëri i kartëmonedhave të huaja dhe i monedhave të arit e argjendit ishte i ndaluar sapo të viheshin në qarkullim kartëmonedhat kombëtare.
Projekti i pakicës së Komisionit të Financave. Monedha kombëtare të quhet Skënder
Komisioni i financave ishte paraqitur në Kuvend me dy propozime. Ndryshe nga propozimi i parë, propozimi i dytë i pakicës parashikonte që qeverisë t’i jepej e drejta që të emetonte më shumë para nga sa parashikohej në projektin e shumicës.
Sipas këtij projekti, qeveria duhej të emetonte kartëmonedha me vlerë 25 milion franga ar. Ndryshe nga shumica, pakica e komisionit mendonte se “monedha kombëtare “unita monataire” asht frangu ar e cila quhet SKENDER dhe do të ndahet në 5 lekë”.
Edhe në këtë rast, parashikohej formimi i një komisioni parlamentar prej tre vetësh për të kontrolluar sigurimin e kartëmonedhës kombëtare me anën e depozitimit në një bankë të sigurt të huaj.
Ndryshe nga projekti i shumicës që i jepet të drejtë qeverisë që të bënte dy emetime me nga 10 milionë franga, projekti i pakicës përcaktonte detyrimin që pasi të mblidhen 2 milion skendërë, qeveria detyrohej të themelonte Bankën Kombëtare.
Projekti i qeverisë
Ndryshe nga sa propozonin dy palët nga Komisioni i Financave, vetë qeveria u paraqit në seancë plenare me një variant që përcaktonte emetimin e më pak parave. Qeveria kërkonte të emetonte 3 milion franga ar. Ashtu si shumica e komisionit të Financave, edhe qeveria propozonte që paraja e Shqipërisë të emërtohej LEKË.
Ndërsa sa i përkiste qarkullimit të monedhave të tjera të huaja në vend, qeveria nuk propozonte ndalimin e tyre por një qarkullim paralel. Raporti i kartëmonedhës 100 lekë =20 franga ari. Në fakt, ky variant do të arrinte të miratohej nga parlamenti, pasi u diskutua për secilin prej tyre.
Diskutimet në Këshillin Kombëtar, të emërtohet Lekë ose Shqipe
Projekti për krijimin e monedhës kombëtare ishte në fakt një projekt i përgatitur më herët, edhe pse paraqitja e tij në Kuvend u bë në shkurt të vitit 1922. Ky fakt përmendet nga deputeti Bahri Omari i cili në fjalimin e tij u shpreh se ‘pares ja kemi vu emrin Lekë e ky projekt që kemi paraqitë e kemi gjetun të pregatitun por ka pasë kenë për parë nikel por ne e kemi pa ma t’arsyeshme e ma të lehtë me i pre letër, pse për me ba pare nikeli lipsen veprime më të mëdha”.
Në seancë ishte i pranishëm edhe Ahmet Zogu por në cilësinë e ministrit të Brendshëm dhe që nuk përfshihet aspak në këtë diskutim.
Bahri Omari në fjalimet e tij bën pyetjen direkte: Nga u muer Fjala Lekë?
E përgjigjia e kryeministrit Xhafer Ypi e shënuar në procesverbalet e Kuvendit është e shkurtër: Asht marrë nga Lek Dukagjini!
Ndërsa Shefqet Dajiu në fjalën e tij del kundër kësaj emërtese me argumentin se “fjala Lekë ka nji kuptim jo të mirë në vendin tonë” prandaj ai propozon që të emërtohet “Shqipe”.
Pas këtij propozimi, kryesuesi i seancës e hedh në votim propozimin që paraja e Shqipërisë të quhet Lekë. Propozimi miratohet me 25 vota. Në këtë seancë mungonin për arsye të ndryshme 19 deputetë.
Në fakt, ky ligj nuk gjeti zbatim e do të duheshin edhe 4 vite të tjera që të krijohej Banka Kombëtare e Shqipërisë.
Ajo që duhet evidentuar është se pavarësisht argumentimit të kryeministrit, në asnjë nga emetimet e monedhave e kartëmonedhave nuk përfaqësohet imazhi i Lekë Dukagjinit por vetëm i Skënderbeut dhe Lekës së Madh.
Cila ishte monedha zyrtare, leku apo frangu?
Ajo që ndodhi në Shqipëri në seancën e shkurtit të vitit 1922 në fakt ishte krijimi i një njësie të re monetare, pasi nuk u shfuqizua frangu ar por paralelisht u krijua një njësi e re monetare e emërtuar Lekë.
Ekzistenca e dy emërtesave të njësive monetare të vendit, frang dhe lekë në fakt do të krijonte jo pak konfuzion në popullatë. Shqetësimi do të reflektohej edhe në seancën e 12 prillit të vitit 1926.
Deputeti Selaudin Blloshmi do të evidentonte në fjalimin e tij se kur Shqipëria pranoi sistemin e lekut, nuk pranoi një bazë monetare të re pasi baza monetare e vendit ishte frangu ar, i sistemit metrik latin që parashikon ndarjen në 100 pjesë të njësisë monetare.
“Por për të lehtësuar tregtinë frangë ari e ndamë në 5 pjesë të cilat i pagëzuam me emrin Lekë duke u bazuar në traditat e historinë kombëtare” do të shprehej ai.
Pas këtij diskutimi, ministri i Financave Sulejman Starova do të pranonte se Leku nuk ishte një monedhë e veçantë por një pjestim i frangës ar.
Ndërsa deputeti Hiqmet Delvina e cilësonte si gabim faktin se në vend ishin dy lloje monedhash, frangu ar dhe leku.
“Nuk kuptohet cilën kemi monedhë kombëtare” shprehej Delvina.
Situata do të vijonte të ishte e tillë deri në vitin 1947 kur u miratua dekretligji që hoqi nga qarkullimi kartëmonedhat Frang. Në këtë mënyrë, njësia bazë e monedhës në vend do të caktohej Leku./ Kreshnik Kuçaj, Tv Scan/ KultPlus.com
Në nje natë te ftohtë, një miliarder takoi një plak te varfër jashtë. Ai e pyeti: “A nuk e ndjeni të ftohtin pa veshur pallto?”
Plaku u përgjigj: “Unë nuk kam pallto, por jam mësuar me të”.
Miliarderi tha, “Tani do të hyj në shtëpinë time dhe do t’ju sjell një.” Njeriu i varfër aq shumë u lumtura dhe tha se do të priste.
Miliarderi hyri në shtëpi dhe u zënë me diçka tjetër, duke harruar kështu për njeriun e varfër. Kur ai më vonë e kujtoi atë në mëngjes, ai shpejt doli për ta kërkuar atë. Por për fat të keq, ai e gjeti atë të vdekur me një shënim.
Shënim thotë: «Kur nuk kisha rroba të ngrohta, kisha fuqinë për të luftuar të ftohtin, sepse unë isha mësuar me të. Por, kur ju me premtuat të më ndihmoni, unë u bashkova me premtimin tuaj dhe që më mori fuqinë time te rezistences. “
Morali: Mos premtoni asgjë që nuk mund ta mbani. Kjo nuk do të thotë asgjë për ju, por kjo do të thotë çdo gjë për dikë tjetër. / shtypnews/ KultPlus.com
Ministria e Kulturës në Maqedoninë e Veriut ka shpallur konkurs për ndarjen e çmimit shtetëror “Nënë Tereza”, i cili jepet për arritje në fushën e humanizmit dhe solidaritetit njerëzor, si dhe për nxitjen, avancimin e mirëkuptimit të ndërsjellë dhe zhvillimit të bashkëpunimit mes popujve, komuniteteve, kulturave dhe feve të ndryshme.
Siç thonë nga Ministria e Kulturës individi ose grupi që do ta fitojë këtë çmim do t’i jepet diplomë dhe një shumë parash, njofton Telegrafi Maqedoni.
“Shuma në para e Çmimit Shtetëror “Nënë Tereza” është pesë (5) rroga mujore mesatare në Republikën e Maqedonisë së Veriut të paguara në tri muajt e fundit të vitit rrjedhës. Çmimi Shtetëror “Nënë Tereza“ ndahet, sipas rregullit, çdo vjet. Në një vjet mund të ndahen më së shumti deri në dy çmime”, thonë nga Ministria e Kulturës.
Iniciativë për ndarjen e Çmimit Shtetëror “Nënë Tereza” mund të parashtrojnë: institucionet, shoqëritë tregtare, shoqatat e qytetarëve dhe qytetarët.
“Parashtruesit e iniciativës për ndarjen e Çmimit Shtetëror duhet hollësisht ta arsyetojnë iniciativën. Në tekst duhet të përmbahen edhe: të dhënat e sakta të biografisë, adresa e saktë e vendbanimit (adresa-rruga, numri, vendi, qyteti, shteti), të dhënat për rezultatet e arritura në fushën në të cilën është arritur ajo dhe të dhënat e tjera që konsiderohen se do të kontribuojnë në vlerësim, si dhe dokumentacioni përkatës me të cilin do të konfirmohen ato”, thuhet në njoftim.
Konkursi do të zgjasë nga 1 deri më 30 prill të këtij viti./Telegrafi/ KultPlus.com
Në ambientet e Komunës së Gjilanit familja Çoçaj nga ky qytet i ka falur gjakun familjes Avdijaj nga Peja.
Falja e gjakut u bë para një numri të madh pjesëmarrësish – ku familja Çoçaj fali gjakun e familjarit të tyre Qerim Çoçajt, i cili mbet i vdekur kur kamioni që drejtohej nga anëtari i familjes Avdijaj nga Peja humbi kontrollin dhe shkaktoi aksident të rëndë, njofton Klan Kosova.
Në mesin e atyre që morën pjesë ishte edhe kryetari i Gjilanit, Lutfi Haziri i cili ishte iniciues i këtij pajtimi.
Ai ka vlerësuar lartë gjestin e faljes së familja Çoaçaj.
“Ai ka lënë familjen e mrekullueshme, sot po shohim që Qerimi qenka gjallë, kjo falje është falë pjekurisë së madhe që ka tregu i biri i tij Refiku, ky edhe ditën kritike e ka dëshmuar duke ju ftuar në varrim”, ka thënë Haziri, njofton Klan Kosova.
Haziri ka shtuar se rasti i familjes Çoçaj duhet jetë shembull që duhet ndjekur nga shumë familje tjera./ KultPlus.com
Romani Tutori i
Mimoza Ahmetit, është njëri nga më interesantët në letërsinë bashkëkohore
shqipe, në të cilin kemi të bëjmë me individin në qendër, që është çdoherë i
rrethuar nga dëshirat e shumta për ta definuar dhe gjetur zgjedhjen e duhur në
dashuri.
Mënyra se si i qaset kësaj proze autorja Ahmeti, që nis në
vitin 1994 dhe përfundon në vitin 2017, është krejt e veçantë. Ajo zgjedh një
rrëfim ndryshe për romanin e saj, pra, ndryshe nga rrëfimet me të cilat jemi mësuar
gjer më tani. Te proza e Mimoza Ahmetit, hasim në një rrëfim, që i përngjason
do të thoshim anarkisë, te i cili ndeshemi me iluzionin e prozës autoreferenciale
e poashtu edhe me rrëfimin spontan që i vihet përballë, kaosit të jetës sociale
e politike.
Në këtë roman, e kemi të vështirë që t’i hasim elementet
e fiksionit, sepse letërsia e Ahmetit është krejt perceptive çka bën, që
personazhet pjesëmarrëse qofshin nga kultura apo nga jeta e rëndomtë, të bëhen
miks, duke e bërë kështu të vështirë dallimin në mes të reales dhe ireales.
Në thelb kemi heroinën grua si personazh kryesor, rreth së
cilës vërtiten ngjarjet; romani është i shkruar në veten e parë, ku heroina e
tij i rrëfen të gjitha përsiatjet e saj përgjatë këtyre faqeve që të mbërthejnë.
Pasqyrimi i jetës së provincës, prej nga është ajo, bëhet
me nota të gjalla, autentike, ku jepet jeta e përditshme me thjeshtësitë e saj;
më pas narrativa e romanit bëhet shumë më komplekse, dhe teksti më i dendur.
Autorja Ahmeti, ngulmon në stilin e saj, si mungesë
stili. Pra, stil “pa stil”. Në këtë mënyrë ajo arrin të prodhoi një prozë që të
grish – me natyrën e saj sa narrative aq edhe eseistike, ku zotëron ekzistimi
brenda temës.
Tutori, a mund të merret vetëm si
roman dashurie, kur kihet parasysh se gruaja flirton me dy burrat e saj të
dashur? Mbase edhe po! Mirëpo, te ky roman hasim dendur edhe ide të tjera, si
fjala vjen këtë pasazh filozofik:
Dhe vërtet, para se shkojmë kësaj
bote pyesim: a ishim ndonjëherë në të?
Dhe, ashtu siç ishim njerëz të
përkohshëm, folëm vetëm gjëra të përkohshme, edhe pse zotëruam iluzionin madhështorë
të përjetësisë.
Po flas si të isha njeri i
vdekur. Por sigurisht si të gjithë të gjallët, ata që hyjnë në një botë të bërë
prej të tjerësh.[1]
apo
Ishte njësoj si me babain tim
ateist. Kur isha e vogël ai papushim më thoshte se Zoti nuk ekziston, se ishte
një shpikje për të mbajtur të shtypur njerëzit.[2]
Me pikëpyetje si këto, përballemi edhe në disa raste të
tjera brenda tekstit, e lirisht mund të themi se këtij romani mund t’i mveshim
epitetin “roman filozofiko-erotik”.
Ndjenjat e forta erotike, nëpër faza dhe forma të
ndryshme na paraqiten me një finesë të jashtëzakonshme nga Ahmeti. Shpërthimi i
shqisave rinore, e gjithçka tjetër në prozën e saj ngjanë krejt natyrshëm.
Dashuria te Tutori,
nuk është po e njëjta me të cilën jemi mësuar të ndeshemi në poezi e prozë
tradicionale; këtu dashuria paraqitet në përmasa tjera, ajo e mbërthen
individin të tërin dhe e shpie nëpër vise të çuditshme – pra, te ai prodhohen
vargje të pafundme transformimesh.
Në këtë sens, është dashuria platonike ajo që shtrihet dendur
në romanin e Mimoza Ahmetit, në kuadër të së cilës tregohen edhe përvojat
erotike.
Siç rrëfen vetë autorja, ajo është kujdesur që në
historizmin dhe jetëgjatësinë e veprave, të përfshihen egoja dhe
individualiteti i saj, pa e sulmuar a diskriminuar tjetrin, pa krijuar avantazh
apo revansh ndaj tjetrit, por përfshirje të tij.
Mendoj që në mënyrë gati-gati
intuitive dhe të pandërgjegjshme, kohët e fundit kujdesem që uni im të ketë një
dimension social, që të jetë sa më universal, sa më i gjerë”.[3]
Subjekti bashkëkohor i romanit, pra, është antihistorik,
po ashtu antirrëfimtar – kështu bëhet përjashtimi i vendit dhe autorja na thirr
që t’i shpëtojmë historisë.
Duke i pasë parasysh këto elemente të Tutorit, vijmë te konkluzioni se ai, në
fakt largohet nga romani i madh, duke anuar kah anti-romani.
Në qendër të tij, pra, kemi gruan që është vazhdimisht në
luftë me trazimin e saj të brendshëm, nga raporti që ka me dy burrat, Fjodorin,
të dashurin e vërtetë dhe Leon, të dashurin imagjinar.
Si një njohëse e hatashme e psikikës femërore, Ahmeti,
krijon një botë misterioze, me elemente dhe përceptime surreale, të pafundme,
me lloj-lloj shqetësimesh dhe kërkimesh në personazhin e kësaj gruaje – që bëhet
e rrallë në letërsinë shqipe, duke na kujtuar heroinën e romanit Dashnori të shkrimtares franceze, Margerit
Dyras.
Pra siç e thamë, tendenca kryesore e këtij romani është që të jetë universal dhe i gjithëkohshëm, prandaj themi se është një ndër romanet më të pazakontë dhe më të arrirë njëkohësisht, në plejadën e letërsisë bashkëkohore shqipe.
(Autori është student në Fakultetin e Filologjisë, Dega e Letërsisë Shqipe, në nivelin e studimeve Master. Shkrimi është paraqitur në lëndën Letërsi aktuale shqipe dhe botohet për herë të pare). / KultPlus.com
Familja e DJ dhe producentit të ndjerë Avicii, i cili u gjet i vdekur në dhomën e tij të hotelit në Oman në prill të vitit 2018, paralajmëroi themelimin e fondacionit i cili do të emërtohet pikërisht sipas këtij muzikanti suedez, i cili vdiq tragjikisht.
Fondacioni kryesisht do të përqendrohet në mbledhjen e fondeve të cilat do të investohen për ta rritur vetëdijesimin për sëmundjet mendore dhe parandalimin e vetëvrasjeve, raporton BBC-ja.
Edhe pse ende nuk është publikuar shkaku zyrtar i vdekjes, DJ-i suedez, emri i vërtetë i të cilit është Tim Bergling, ka luftuar gjatë me abuzimin e drogave dhe me depresionin, kështu që konsiderohet se ky yll ia mori vetes jetën.
“Timi dëshironte të bënte ndryshim. Lansimi i fondacionit me emrin e tij është mënyra jonë për t’i respektuar karakterin dhe veprën e tij, dhe që të vazhdojmë të veprojmë në frymën e tij”, thotë familja e muzikantit në deklaratën për shtyp, shkruan KOHA Ditore.
Fondacioni Tim Bergling do të merret me çështje, siç janë ndryshimet klimatike dhe ruajtja e natyrës.
Edhe pas 22 vitesh nga tragjedia e Otrantos, familjarët e viktImave përsërisin apelin për drejtësi.
Teksa përkujtuan jetët e humbura duke hedhur buqeta me lule në det, familjarët apelojnë për ndihmë nga shteti për të marrë dëmshpërblimet.
‘Duam drejtësi’ – Është kjo lutja që bëjnë familjarët e vikitmave edhe pasi kanë kaluar 22 vite nga tragjedia e Otrantos. Me lot dhe buqeta me lule hedhur në det familjarët përkujtuan edhe këtë vit 81 viktimat e tragjedisë, nga të cilët 24 të zhdukur.
Teksa kanë përsëritur thirrjet për drejtesi familjarët e viktimave kërkojnë dëmshpërblimin që nuk e kanë marrë ende edhe pse kanë kaluar plot 22 vite.
Në kanalin e Otrantos në 28 marsin e vitit 1997, jeta e 115 personave u trondit pasi anija ” Kateri Radës” që udhëtonte drejt Italisë u përplas në Detin Adriatik. 57 persona u gjetën të pajetë, 34 mbijetuan, ndërsa 24 të tjerë rezultojnë ende të zhdukur.
UNICEF Innovations Lab Kosovo në partneritet me PEN organizon UPSHIFT: Social Impact Workshop, prej 19 deri më 21 prill të këtij viti, shkruan KultPlus.com
Përmes këtij programi keni mundësi të :
Zhvilloni aftësitë dhe përvojën tuaj profesionale
Zgjidhni sfidat shoqërore dhe kontribuoni në komunitetin
tuaj
Mësohuni si t’i zhvilloni, planifikoni, dhe implementoni
idetë tuaja
Shoqërohuni me të rinj tjerë të cilët kanë interesa dhe
pasion të përbashkët për të mirën e shoqërisë
Fitoni deri në 1,000 EUR si mbështetje për t’a realizuar
idenë tuaj.
Të drejtë aplikimi kanë:
Të rinjtë nga Lipjani, Shtimja dhe Graçanica;
Të rinjtë nga 15 – 24 vjeç;
Të gjitha shpenzimet gjatë tri ditëve të punëtorisë mbulohen
nga organizatorët. Afati i fundit për aplikim është e Enjte, 11 prill, 2019.
Si të aplikoni:
Krijoni një ekip prej 3 – 5 anëtarë dhe kompletoni formën e
aplikimit këtu: FORMA E APLIKIMIT
Për më shumë informata:
http://kosovoinnovations.org/sq/upshift/
Për të ju ndihmuar gjatë procesit të aplikimit, kontaktoni
në email: [email protected] ose na telefononi në: +387 (0) 49 728
555./ KultPlus.com
Turistët gjatë sezonit turistik nuk kanë mundësi zgjedhjeje vetëm bregdetin në Jug. Vlora ofron mundësi të shumta për turizmin kulturor. Për këtë, vet ministrja e Kulturës, Elva Margariti ka zhvilluar një takim me operatorët turistik, të qytetit bregdetar.
Një nga kërkesat e saj ishte, që turizmi kulturor të promovohet më shumë, sepse Vlora ka monumente dhe potenciale të rëndësishme.
“Është shumë e rëndësishme, që turistët që vijnë në Vlorë në fundjavë, të kenë mundësi që të rrinë më tepër se një ditë. Këtë gjë mund që t’ua ofroni jo vetëm nëpërmjet turizmit bregdetar, por edhe turizmit kulturor”, tha Elva Margariti, ministre e Kulturës.
Ndërsa, drejtori i Drejtorisë Rajonale Kombëtare të Kulturës, Orges Feimi kërkoi më shumë bashkëpunim mes operatorëve turistikë, për evidentimin e zonave historike dhe kulturore të Vlorës.
“Ne kemi krijuar një aplikacion, që mund të shkarkohet lehtësisht për të parë të gjitha monumentet e kulturës, që përfshihen në zonën e Vlorës”, tha Orges Feimi, drejtor i DRKK.
Në fund të turit të saj, ministrja e Kulturës vizitoi nga afër edhe muret e Xhamisë së Tabakëve në Vlorë, një nga zbulimet e fundit arkeologjike në këtë qytet. /reporttv/ KultPlus.com
Nji kangë rome hymn nate m’u ba, Për shkakun tand!
Andrrat po shëtiten si pa shpi , si nomadë.
Menimet si kortezh i shthurun shpërndahen nëpër natë.
Nji kangë rome, me ty po du me nda Me u g’zu e idhnu pa dit e nesërmja çka ka Me vallëzu me tingujt e dhimbjes dhe t’keshunave t’çorodituna, Me ritmin e puthjes s’dehun e shikimit t’përgjumun.
Nji kangë rome hymn nate m’u ba, Për shkakun tand!
Drita mos t’çel kurrë ma. Për hatrin tand!
Nji kangë rome, me ty po du me nda. Për hatrin tem!
Filmi “BINI” i regjisorit Erblin Nushi ka fituar çmimin e audiencës për “Filmin më të Mirë të Shkurtër” në Anna Polis Film Fest, shkruan KultPlus.
Këtë lajm e ka bërë të ditur vetë regjisori Erblin Nushi në
një postim në Facebook.
“ Kjo është fitorja jonë e katërt dhe çmimi i dytë i
audiencës, që do të thotë shumë për mua, sepse arti që krijoj duhet të shihet
nga audienca dhe pastaj t’i prekë ata”,
ka shkruar Nushi në postimin e tij.
“Bini” bazohet në ngjarje të vërtetë. Erblin Nushi ka qenë
6-vjeçar kur shpërtheu lufta në Kosovë. Filmin “Bini” e ka realizuar si punim
diplome. Ai ka kryer studimet bazike për film “George Mason University” në
Fairfax të Virginias në ShBA, ku është zhvendosur bashkë me familjen më 2010.
Në qershor të vitit që shkoi xhirimet i kishte realizuar në
Pejë.
Në filmin “Bini”, pos Lurni Krasniqit, në rolin e kryepersonazhit luajnë edhe Artiola Hamdija, Fjolla Nushi, Eshref Durmishi, Armond Morina, Florentina Ademi dhe Elena Shoshi. / KultPlus.com
Megjithëse Greqia mbetet një prej shteteve me përqindjen më të lartë të duhanpirësve në Europë, në Kretë ekziston një fshat ky askush nuk tymos.
Sipas “Protothema”, fshati i quajtur Skotino ndodhet në Bashkinë e Hersonissos, në Heraklion.
40 vite më parë thuhet se të gjithë banorët e fshatit vendosën të heqin dorë nga duhani dhe “nënshkruan” një ligj të pashkruar, të cilin e respektonin në gjithë. Tradita kaloi në gjeneratën tjetër dhe vjen deri në ditët e sotme, transmeton TVKlan.al.
Sipas medias greke në këtë fshat nuk ke ku blen duhan, teksa as turistët dhe as mysafirët nuk tymosin.
“Është vetëm një mentalitet që të gjithë e ndjekim. Një traditë që ka kaluar nga prindërit tek fëmijët. Dikur, gjyshi im kishte një kafene ku mbante edhe cigare, por kurrë nuk i shiti”, thotë një rezident i fshatit.
Hapësirat ku mbahen zakonisht koncertet marrin një pamje tjetër gjatë kohës se Dam Festivalit, i cili muzikën klasike synon ta dërgojë në një dimension tjetër qoftë përmes artistëve dhe hapësirës. Në Atelienë e Pallatit të Rinisë mbrëmë nisi rrugëtimin e tij ky festival. Para një ndriçimi të ndezur ngjyrë rozë, pak dallohej ngjyra e bardhë e mureve që gjendeshin prapa instrumentistëve nga Kuarteti i Parisit të cilët për gati dy orë e kanë mbajtur vëmendjen e publikut të orientuar në një program goxha impenjativ të veprave dominuar nga instrumentet harkore të cilat bashkoheshin në përkthim të veprave të dy shekujve të kaluar.
Për më shumë se një dekadë, ky festival ka qenë urë lidhëse e artistëve botërorë e vendorë me publikun. Kjo ngjarje që shënoi fundin e aktiviteteve të Javëve të Frankofonisë e fillimin Dam Festit i cili do t’i sjellë publikut të Prishtinës gjashtë mbrëmje koncertale.
Drejtoresha e festivalit Rreze Kryeziu mbrëmë u shpreh e lumtur për hapjen e këtij edicioni me instrumentistë nga Opera e Parisit ndërsa theksoi se Dami edhe këtë vit aktivitetin e vet e ka të fokusuar tek instrumentistët vendorë e të huaj, duke i dhënë fokus edhe krijimtarisë së kompozitorëve vendorë, krahas atyre ndërkombëtarë. Tutje para të pranishmëve, ajo theksoi se përveç ligjëratave, punëtorive e koncerteve, këtë vit Dami organizon dhe Garën e Kompozitorëve të Ballkanit në Prishtinë që sivjet shënon edicionin e parë dhe synon të mbetet tradicionale. Në këtë garë çmimi kryesor është “Rreqebulli i Argjendte” i punuar nga Leke Berisha.
Eric
Lacrouts në violinë, Laurent Verney në violë dhe Vloren Xhafaj në violonçel morën
duartrokitjet e para të festivalit. Të veshur në të zeza, ata krijuan një trekëndësh
harkorësh, e me lëvizje të kokës në harmoni me ato të duarve ata së bashku me
oboistin Oliver Doise lëvizën nëpër stile duke sjellë muzikën e folklorit dhe
kaosin e shekullit të fundit me të gjitha gjërat që kanë ndodhur dhe ndryshimet
historike.
“Trio për violinë, violë dhe violonçel” e kompozitorit hebre Gideon Klein e kompozuar në vitin 1944 erdhi mbrëmë në hapje të festivalit për të vazhduar me veprën e kompozitorit kosovar Kreshnik Aliçkaj “Trio për harqe “Dardania Sacra””, vepër të cilën kompozitori Aliçkaj e kishte kompozuar në vitin 2012 dhe që nga atëherë tingujt e saj kanë lëvizur në disa vende të botës, e para dy netësh është luajtur nga po kjo trio në Tiranë. Për Aliçkajn kjo ishte hera e dytë që e dëgjon këtë vepër pasi që për herë të parë e kishte dëgjuar në Festivalin “Remusica” nga një ansambël gjerman, edhe pse vepra ishte shkruar për ansamblin kosovar “String Trio Kosova”.
“U ndjeva shumë mirë që sonte ta dëgjojë nga muzicientë që vijnë nga Evropa dhe që kanë një traditë shumëvjeçare dhe kulturë të lartë muzikore. Kjo është hera e dytë që e dëgjova dhe e bën një lloj krahasimi pasi që ka disa ndryshime interesante duke qenë se secila trio i ka disa nuanca personale të lojës”, u shpreh Aliçkaj për KultPlus, i cili tha se ka një bashkëpunim të gjatë me Dam Festivalin dhe ndihet i nderuar që vepra e tij ishte në programin e hapjes se këtij festivali.
Mbrëmja
pasoi me veprën “Trio për harqe” e kompozitorit Jean Cras e cila mbetet një nga veprat më të
rekomanduara të këtij kompozitori francez e kompozuar në shekullin e kaluar.
Harkorët së bashku me oboistin sollën në Prishtinë edhe veprën “Fantazi- Kuartet Op.2 për obo dhe trio
harqesh” të Benjamin Britten e kompozuar në vitin 1932. Muzikaliteti i saj është
në formën e një fantazi të shekullit të 16-të, në një formë harku me elementë
të formës sonates. Ashtu si vepra që përmbylli këtë mbrëmje e Mozartit, edhe
vepra e Brittenin i dhanë një funksion solo instrumentit oboe i cili dominoi në
shumë pjesë të veprës. E veçanta e këtij repertuari ishte se veprat ishin
shkruar në moshë të re nga kompozitorët dhe si e tillë mund të cilësohet si muzikë
e një brezi më të rinj. Violinisti
shqiptar Vlorent Xhafaj i cili ka një eksperiencë të gjatë bashkëpunimi me
instrumentistët francezë, tha se programi përfshinte kombinim midis veprës së
Mozartit që funksionon si pasqyrë me këto katër veprat e tjera.
“Ishte
një program shumë impenjativ edhe për muzikantët edhe për publikun që duhet të
jetë aktiv dhe i përqendruar në shumë stile me ritme shumë të përbëra dhe të vështira
ndonjëherë por edhe natyrale. Hapja e festivalit Dam është e rëndësishme dhe
duke qenë se ishte koncerti i parë kishte pjesëmarrja mjaft të mirë edhe vendi
ndoshta nuk është kaq mirë çdo ditë por sonte ishte shumë mirë”, tha Xhafaj për
KultPlus.
Vepra
e Mozartit që përmbylli mbrëmjen duket t’i ketë marrë goxha energji i
instrumentistit francez në oboe Oliver Doise, të cilit në shprehjen e fytyrës i
vërehej përkushtimi në interpretimin që kërkonte partitura pranë tij. Shpesh ka
lëvizur hapat sa para e mbrapa e duke u përkulur trupin në njërin drejtim.
Mjeshtëria e harkorëve pranë tij veçse e kanë plotësuar krejt këtë interpretim.
Doise tha se ndihet keq që duhet të largohet pa e eksploruar Kosovën mirëpo
ndihet shumë mirë pas ndjesisë që i ka krijuar të performuarit këtu, ndërsa
thotë se ishte vendim i duhur që koncerti u përmbyll me kryeveprën e Mozartit,
e cila njëherit shënon edhe një pavarësi muzikore të Mozartit.
“Ishte një performancë shumë e mirë të cilën e shijoi edhe audienca që dukej e re në moshë dhe koncerti u përcoll me një entuziazëm edhe nga muzikantët dhe publiku. Ka qenë një program shumë i mirë dhe interesant ku disa nga veprat kanë qenë të shekullit 20-të, nuk ka qenë e lehtë as loja por as dëgjimi i veprave . Ishte një ide e mirë për ta përmbyllur koncertin me Mozartin, pasi që kjo është një nga kryeveprat e Mozartit e shkruar në 1781, pasi që kjo ishte si një “lindje” e muzikës së Mozartit pasi që ai më herët kompozonte muzikë për babain e tij dhe për princin në Salzburg dhe në këtë vit ai vendosi të shkruante muzikë vetëm për të dhe për muzikantët”, u shpreh Doise për KultPlus.
“Kuartet
për obo, violinë, violë dhe violonçel” e Ëolfgang Mozart e shkruar në fillim të
vitit 1781, është vepra e parë e këtij formacioni që është shkruar nga
Mozarti..
“Në
veprën e Mozartit është muzika absolute,
ajo lloj vepre që nuk mund t’i heqësh, as t’i shtosh asnjë notë është
absolutizmi dhe pastaj janë katër vepra të ndryshme që vijnë nga shekulli 20-të
dhe 21-të që përmbajnë muzikën e folklorit dhe kaosin e shekullit të fundit me
të gjitha gjërat që kanë ndodhur dhe ndryshimet historike”, tha tutje Xhafaj i
cili tha se prezantimi i këtij programi në Tiranë dhe Prishtinë brenda dy
netësh do të duhej të shërbente si shembull i mirë për bashkëpunim edhe më të
madh mes artistëve shqiptarë dhe të huajve që vijnë në festivale, e për këtë
Xhafaj tha se ky bashkëpunim do të duhej mbëtetej në ndihmën instutucionale mes
Kosovës dhe Shqipërisë, përtej
deklaratave të mëdha.
Kompozitori,
dirigjenti dhe pianisti amerikan Gregory Charette nuk do i mungojë as këtë vit
Dam Festivalit. Ai për KultPlus tha se e vlerëson që koncerti përmbante vepra
të shekullit XX-të ndërsa lojë e
vlerësoi si mjaft elegante.
“Mendoj
se ky festival është shumë i rëndësishëm pasi që i sjell muzikantët evropianë në
Kosovë dhe i jep mundësinë audiencës mundësinë për të përjetuar nivelin e tyre
artistik dhe u ndihmon për të zhvilluar marrëdheniet mes vendeve. Është shumë
mirë ta hapësh festivalin me instrumentistë kaq të talentuar që sollën një
energji shumë të mirë dhe një lojë elegante. Jam shumë i lumtur që programi
pati shumë muzikë të shekullit 20-të”, tha Charette për KultPlus.
Dam
Festivali do të vazhdojë me koncert edhe për gjashtë net të tjera./
KultPlus.com
Kandidati i Partisë për Drejtësi dhe Zhvillim (Paria AK) për kryetarin e Bashkisë së Stambollit, Binali Yıldırım, duke e përdorur fjalën “besa besë” në gjuhën shqipe premtoi që në Stamboll do të shërbejnë në paqe dhe me një ndjenjë të përbashkët.
Në kuadër të përgatitjeve për zgjedhjet lokale në Turqi që do të zhvillohen më 31 mars, Yıldırım u takua me migrantët nga Ballkani në Stamboll.
Ai në fjalën e tij rikujtoi se Turqia është vendi i parë që e ka njohur Maqedoninë e Veriut.
Yıldırım theksoi se si Turqi do të bëjnë atë që është e nevojshme për qetësinë, paqen dhe ardhmërinë e Ballkanit, ashtu siç kanë bërë deri më tani, raporton AA.
Gjithashtu duke treguar se Turqia zhvillon punime për gjallërimin e monumenteve historike në Ballkan, tha se në rrugëtimin e tij është nisur për t’u bërë kryetari i të gjithë qytetarëve të Stambollit.
Ai duke e përdorur fjalën “besa besë” në gjuhën shqipe tha se, “Shqiptarët kanë një fjalë, ‘besa besë’. Kjo fjalë është betim i madh. Më i rëndësishëm se gjithçka. Nëse një person thotë ‘besa besë’, koka shkon por premtimi përmbushet. Edhe unë juve ju them ‘besa besë’. Ju jap fjalën e Binali Yıldırım. Në Stamboll do të shërbejmë në paqe dhe me një ndjenjë të përbashkët”.
Yıldırım, më tej deklaroi se Stambollin do ta shndërrojnë në një vend ku jetojnë njerëz të lumtur.
Pas fjalimit, Yıldırım vendosi në kokë një plis që i ishte dhuruar gjatë takimit.
Në mbledhje morën pjesë ministri i Administratës Publike të Kosovës, Mahir Yаğcılar, ministri pa resor i Maqedonisë së Veriut, Elvin Hasan, kryetari i Partisë Demokratike Turke të Maqedonisë (TDP), Beycan Ilyas, deputeti Yusuf Hasani, si dhe të ftuar të tjerë.
