Autor: KultPlus

Arthur Schopenhauer ishte një nga filozofët më të njohur gjermanë, i spikatur për pesimizmin ateist deri në kufijtë e reales, por njëherazi edhe për qartësinë filozofike. Tolstoi e konsideronte si mendimtarin më të madh të botës, duke e gjykuar deri diku Friedrich Nietzschen si “superuesin” e Shopenhauerit.

Nëse lexon disa pasazhe të veprës së Schopenhauerit “Bota si vullnet dhe përfaqësim”, kushtuar metafizikës, vëren se ai e vendos njeriun në një realitet që nuk ndryshon nga e përditshmja, por e këshillon të bëhet zotërues i asaj që dëshiron. Për të bota është veçse vullnet dhe paraqitje, nirvana është hiçi i përkryer.

Po ashtu, ai e favorizon jetesën duke mohuar kryekëput dëshirat njerëzore: ato emocionale, fizike dhe seksuale

Për Schopenhauerin nuk ka metafizikë të mirëfilltë, thuajse të gjitha filozofitë autentike kufizohen në kuadrin strikt të botës që na rrethon: “Pra [Metafizika] mbetet imanente, jo transhendente. Në të vërtetë, ajo nuk shkëputet kurrë tërësisht nga përvoja; ajo presupozon thjesht shpjegimin dhe interpretimin e saj, sepse flet për gjënë në vetvete, veçse për marrëdhëniet e saj me këtë dukuri”. “Në thelb filozofia është shkenca e botës; problemi i saj është bota; ajo ka të bëjë vetëm me botën; perënditë i le të prehen në paqe, por njëherazi pret që, gjithashtu, edhe perënditë ta lënë atë në paqe”. (“Bota si vullnet dhe përfaqësim”, kapitulli 17).

Këto pak thënie përçojnë gjithë shpjegimet e karakterit vërtet të dëmshëm të filozofisë së tij. E vetmja absolute për autorin është absolutja; në vend që t’i hapë perspektiva të reja njeriut (drejt përparimit, përsosmërisë, së ardhmes, etj.) ai e burgos atë në qerthullin hermetik të botës, së bashku me mjerimet dhe të përditshmet e tij. Prandaj, nuk ka rrugëdalje, përveç mosqenies, vetëvrasjes, vdekjes. Dhe, në të vërtetë, nëse e vërejmë më nga afër ndikimin e Schopenhauerit, do gjenim veçse raste tragjike:

Nietzsche e lexoi shumë Shopenhauerin. Para se të zhytej në marrinë e tij, në janar 1889, gjatë gjithë jetës ai vuajti nga bipolariteti akut.

Guy de Maupassant e lexoi shumë Schopenhauerin. Në janar të vitit 1892 tentoi të vetëvritej, përpara se të zhytej në botën e tij të çmendurisë.

Adolf Hitleri e lexoi shumë Schopenhauerin. Në llogoret e Luftës së Madhe, para dështimit mbante gjithmonë mbi tryezën e tij gazetën “Le Monde”. Pas njëfarë kohe në politikë, u vetëvra në prill të vitit 1945.

Emil Ciorane lexoi shumë Schopenhauerin. Gjatë gjithë jetës së tij jetoi si një njeri i padobishëm, pa punuar, me probleme të mëdha pagjumësie, madje vetëvrasjen e shndërroi në temë kryesore të veprës së tij.

Michel Houellebecq e lexoi shumë Shpenhauerin. Gjithë jetën vuajti nga depresioni, duke e shndërruar atë në temë qendrore të punës së tij.

Pra, në njëfarë mënyre leximi i zgjatur dhe i kujdesshëm i punës së Schopenhauerit është një nga përvojat më shkatërruese. Ajo minon shpresën, besimin në veçantinë e çdo individi, sa i përket dobishmërisë së veprimit, sa i përket realitetit të vlerave morale dhe shpirtërore, duke lënë pas vragat e një morie rrënojash. /Konica/

Është promovuar “Libri i luftës” i autorit Nuhi Bytyçi, libër në të cilin autori paraqet përvojën dhe punën e tij dhjetëra vjeçare në gazetari. 

Në këtë promovim u tha se ky është libri i luftës për thyerjen e cenzurës në Televizionin e Prishtinës, libri i luftës për të vërtetën e Kosovës, libri i luftës së UÇK, të Kosovës së lirë, i luftës për shqiptarët në Luginë të Preshevës dhe Maqedoni, libri i luftës për mbrojtjen e UÇK-së në Tribunalin e Hagës dhe libri i rrugëtimit për pavarësi. Pas shfaqjes së një film dokumentar, fjalën e morri recensenti Bajram Kosumi, i cili tha se Nuhiu gjatë viteve 98 mungonte në Prishtinë por nuk mungonte në Drenicë, Dukagjin, Llap dhe çdoku ku luftohej.

Ai shtoi se si njeri ai rrezikoi shumë, vetveten, familjen dhe miqtë e tij për gazetarin në kohën e luftës. “Libri i Nuhi Bytyqit ka një ligjërim pothuajse bisedor, kjo do të thotë se është i këndshëm për lexim jo veç për historianin, jo veç për politikanin, jo veç për atë që ka kaluar në këto periudha por për çdo lexues mesatar. Ata që kanë kaluar kur ta lexojnë librin do të përjetojnë shumë më detajisht, shumë më thellë periudhën që e kemi kaluar dhe ata të tjerët që nuk e kanë kaluar e që çdo ditë rriten më shumë, do të kuptojnë se si është e mundur që në periudha të caktuara, krejt fuqinë që e ka njeriu në jetë e fokuson vetëm në një çështje, në çështjen e lirisë, të gjitha tjerat janë të dorës së dytë“, tha ai. Redaktori i librit, Haqif Mulliqi tha se momentet më të mira për gazetarin, janë ato të kohës kur një popull e ka më së vështiri. Këtë u përpoq të na dëshmoi gazetari dhe publicisti Nuhi Bytyçi.

 “Libri i luftës na thotë se zëri i Nuhi Bytyçit është një zë i rrallë dhe i guximshëm në gazetarinë dhe publicistikën shqiptare në përgjithësi, prej më të veçantëve. Është ai zë që e tipizon gazetarin e mirë duke e shkëputur atë nga …., atë gazetar që lë gjurmë të pashlyer në jetën dhe historinë e njerëzve me punën e tij, është siç e shohim edhe në këtë libër voluminoz një zë kujtimesh, i cili tingëllon qartë në mjedisin nga i cili buro dhe të cilit i përket tërësisht, zë i pa mëdyshur dhe i pa ngulfatur nga kushdo që e mëtoi këtë dhe i cili dha jehonë për të tëra ato ngjarje, ndodhi dhe protagonistë për kohën e vet dhe brezat që do të vinë“, tha Mulliqi.

Udhëheqësi i shtëpisë botuese “Armagedoni”, Berat Dakaj, tha se në ‘Librin e luftës’, është i jashtëzakonshëm dhe kur mungojnë fjalët shpjegimi për ngjarjet i shpjegojnë 1000 fotografi. “Pjesa më e madhe e librit është e mbushur me luftë, prandaj edhe quhet libri i luftës dhe është shkruar dhe botuar në shenjë nderimi për Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës, në shenjë nderimi dhe kujtimi për heronjtë, dëshmorët, martirët, viktimat civile, invalidët, veteranët dhe udhëheqësit politik, diplomatik dhe ushtarak të UÇK-së. Libri i luftës është libër autobiografik por edhe biografik“, tha ai.

Autori i librit Nuhi Bytyçi ka falënderuar të gjithë ata që e kanë ndihmuar gjatë luftës por edhe ata që kanë kontribuar në botimin e këtij libri.  “Puna e gazetarit nuk është aspak e lehtë, gazetari gjithmonë është në luftë për të vërtetën, në shërbim të së mirës së atdheut të tij dhe të njerizimit, në shërbim të publikut, prandaj unë kështu gjithmonë e kam kuptuar gazetarinë dhe në këtë frymë jam angazhuar me përkushtim në të gjitha kohërat. Në këtë ngjarje kam një mesazh si gazetar për liderët institucional politik të Kosovës dhe Shqipërisë që t’i lënë interesat personale dhe partiake dhe të bashkohen në një front për punuar dhe vepruar në një front unik për të avancuar çështjen tonë kombëtare sepse siç dihet çështja jonë kombëtare ende nuk është zgjidhur ashtu sic kemi aspiruar ne dhe shumë gjenerata përpara“, ka thënë ai. Bytyçi shtoi që ajo që e ka motivuar që pas shumë vitesh pune ta finalizon këtë libër është mbesa e tij, Jona Bytyqi, e cila më pas, para të pranishmëve recitoi një vjershë të shkurtër. /rtv21.tv

E dashur Elona,

M’u duk pak e çuditshme tani që u ula dhe shkrova në krye të kësaj letre emrin tënd. Sepse bashkë nuk kemi shkëmbyer ndonjëherë mesazhe. Ato i bëja me nënën tënde, Sadijen. Ndaj tani që po të drejtohem ty, më duket e papritur. Siç është edhe ngjarja e hidhur që sapo ka ndodhur. Sepse të gjithë njerëzit që kanë një histori të gjatë së bashku, e kanë të vështirë ta përfytyrojnë që do të vijë një çast i tillë.

Teksa të shkruaj, në mendjen time ti je përherë Elona e vogël, vajza e shoqes sime të kahershme, Sadijes, që ka disa orë që nuk është më… I shkrova këto fjalë dhe prapë më duket e pabesueshme. Ngaqë asnjëherë nuk do të mund të duket e natyrshme dhe as “e drejtë”, humbja e njeriut të afërt, edhe pse të gjithë e dimë se kjo është e pashmangshme. I kam ndjekur si ndër ethe lajmet që më vinin nga Shqipëria, nga miqtë tanë të përbashkët, për ecurinë e gjendjes së saj. Mëngjesi i djeshëm, kur më telefonuan për të më thënë se nëna jote e dashur dhe shoqja ime ishte nisur në rrugën pa kthim, më shtangu. Nuk je vetëm ti, e dashura vajzë, që të erdhi befasishëm nisja e saj e shpejtë. Jemi shumë, gjithë miqtë e mikeshat e saj që kemi mbetur kështu, pa fjalë, nga lajmi për të. Është një rrugë që do ta bëjmë të gjithë, e megjithatë, nuk arrijmë dot ta pranojmë.

Çdonjëri prej nesh është i lidhur me qindra e mijëra fije dhembshurie, mirëkuptimi, herë-herë paqartësie, por më së shumti dashurie, me krijesa të tjera që ka përreth dhe humbja e çdonjërit, bashkë me misterin e jetës, mbetet përherë e padurueshme. E papranueshme, do të thosha. Sikurse e di, miqësia ime me nënën tënde nuk nis sot. Ajo fillon shumë vite më parë, kur të dyja, vajza të reja dhe pa përvojë, ajo me kaçurrela të zeza, unë me gërsheta, vinim nga dy qytete të largëta të Shqipërisë, për t’u ulur në bankat e Fakultetit të Letërsisë. Bashkë me leksionet, do të ndanim edhe dhomën e konviktit. Të gjitha ngjarjet, sekretet tona vajzërore, të vogla apo të mëdha, do rriheshin e do shoshiteshin në atë dhomë të përbashkët të konviktit të vajzave, ndërtesë njëkatëshe, barakë e ushtrisë italiane, siç thuhej, në hyrje të Rrugës së Elbasanit. E vërteta është se ndiheshim të lumtura dhe plot gjallëri, gjë që na e jepte mosha, edhe pse e përditshmja jonë ishte plot privime dhe mungesa të panumërta.

Ne ishim të lumtura që kishim ikur nga rregullat e rrepta prindërore, të lumtura që studionim në degën e dashur të letërsisë, të gëzuara që kishim ardhur në Tiranë. Të lumtura për gjithçka. Dasma ime ndodhi shpejt, qysh në vitin e parë të fakultetit, me një poet të ri që sapo kishte nxjerrë vëllimin me poezi “Shekulli im”. Ishte një dasmë që shkaktoi shumë trazira, ngaqë në vend të kushërinjve dhe farefisit, të ftuar kishte shkrimtarë të Lidhjes dhe shoqe të miat të konviktit. Në këtë dasmë nëna jote u njoh me poetin tjetër, po aq të njohur, babanë tënd, Dritëroin, gjë që i dha miqësisë sonë një dimension të ri. Shumë shpejt erdhët ju, fëmijët tanë. Ti e di fort mirë se, siç e ka përshkruar edhe Sadija, emrin tënd të bukur që ke sot, ta ka vënë Ismaili. Ishin kohë të paharruara. Po të kujtoj një detaj të thjeshtë, që ndoshta nuk e di: Kur bisedat tona na merrnin përpara dhe ora e mesnatës na gjente aty, darkën e hanim së bashku në dhomën tonë të gjumit, shtruar mbi një valixhe të vjetër që e kishte sjellë me vete Ismaili, pas studimeve pasuniversitare në Moskë.

Ishin darka të thjeshta, me ushqime të pakta, marrë në kuzhinën e shtëpisë, atje ku i vinte nëna e Ismailit dhe ku ne të dyja hynim me majat e gishtave, për të mos zgjuar pjesëtarët e tjerë që flinin… Jo rrallëherë, kur konvikti ishte mbyllur, Sadija flinte te ne mbi një krevat portativ, të ruajtur prapa derës posaçërisht për të. Sa mbrëmje të bukura e të paharruara që ishin! Pastaj koha erdhi e u ashpërsua politikisht. Shumë probleme, shumë shqetësime. Ne nuk rrinim më bashkë aq shpesh sa dikur, por fijet e miqësisë nuk i premë asnjëherë. Vite më pas, fati e solli të ishim në të njëjtën godinë banimi, në Rrugën e Dibrës, aty ku edhe jeni sot. Në atë periudhë, problemet dhe telashet erdhën dhe u rënduan dhe ne nuk e patëm më kohën e mjaftueshme për të ndarë me njëri-tjetrin mendimet dhe gostitë. Por, në ngjarjet e rëndësishme të familjeve tona, mbetëm përherë bashkë. Në një darkë të tillë, aty nga mesi i viteve ’70, kur unë isha duke shkruar romanin tim të parë, i kërkova babait tënd të më shkruante një skenë fshati, që për mua ishte diçka krejt e panjohur.

Dritëroi, pa më të voglin hezitim, madje duke qeshur, ma shkroi aty, mbi tryezë. Ishte një dialog me “punë fshati”, skenë që edhe sot e kësaj dite vazhdon të jetë në roman, ashtu siç e ka bërë ai, me dorën e tij, atë mbrëmje. Sa kujtime të tilla zënë vend në këtë hapësirë kohe… Nëna jote e bukur Sadija dhe unë, për vite të tëra e ruajtëm të pacenuar miqësinë tonë nga turbullirat e kohës. Në çdo festë, botim të ri a përurim letrar, ne do dëgjoheshim së bashku në telefon. Dhe ky komunikim nuk u ndërpre edhe kur ne ishim larguar nga Shqipëria. Hera e fundit që ndenjëm bashkë, ishte dhjetori i vitit që sapo lamë. Edhe pse e lodhur dhe me shëndet jo fort të mirë, ajo na priti gjithë gaz, me një shoqe tjetër të shkollës sonë dhe me entuziazmin e dikurshëm, na tregoi punën e jashtëzakonshme që po bënte me dorëshkrimet e Dritëroit.

I solli dosjet aty, para nesh, në atë tryezën e madhe të rrumbullakët në mes të sallonit të mbushur plot piktura, tryezë që e gjen tani në të gjitha reportazhet dhe intervistat që shkruhen për ju. Një tryezë trofe! Bashkë me fotografitë e shumta që bëmë atë ditë, duke qeshur që tanimë s’kishim më nevojë për fotograf, si dikur në konvikt, ngaqë celulari që mbanim ndër duar i bënte ato lehtësisht, lamë takim të shiheshim në pranverë, kur ne të ktheheshim, si zakonisht, në Tiranë. Me shoqen tjetër i premtuam se, edhe të mos donte, do ta merrnim me vete në shëtitjet mëngjesore nga kodrat e Liqenit të Tiranës. Do të vij se s’bën me ju, tha ajo kur u ndamë te shkallët e apartamentit. Deri në pranverë do ta kem marrë veten mirë. Një premtim që nuk u mbajt dot…

Elonë e dashur, ti tani je vetë një nënë e re. Por para se ta përfundoj këtë letër, do të doja të thosha se nëna jote, Sadija, ka qenë një vajzë, një grua dhe një nënë e mrekullueshme. Jam e sigurt se ti do të dish t’ua mbash gjallë figurën e saj nipërve dhe mbesave që ajo la pas. Dhe do t’u flasësh atyre për të. Për gjyshen e bukur e të mençur Sadije.

*Letra është botuar në gazetën ExLibris

Ministrja e Arsimit, Sportit dhe Rinisë në vendin tonë, Besa Shahini, në studion e emisionit “Provokacija” në ABC News, është shprehur se ka ndodhur një degradim në brezin e mësuesve në vend.

Ajo ka theksuar se nxënësit më të mirë shkojnë për mjekësi, ndërsa më të dobëtit për mësuesi.

“Problemi është tek mësuesit. Kemi pasur një gjeneratë shumë të mirë të mësuesve shqiptarë, pastaj ka ndodhur një degradim në fillim të viteve 2000, për arsye politike dhe sociale, por edhe për një arsye se është vendosur se për mësuesinë mund të shkojë kushdo. Nxënësi më i dobët mund të shkojë për mësuesi. Është një punë e lehtë që e bën kushdo. Për mjekësi shkon më i miri, ndërsa për mësuesi shkon më i dobëti. Ne po bëjmë dy gjëra që të motivojmë nxënësi e mirë që të shkojnë për mësuesi. Ne po i motivojmë dhe vjet ne morëm dy vendimi ku nota mesatare për dikë që zgjedh mësuesi duhet të jetë 7. Ndërsa nota 6 është minimalja për ata që fitojnë të drejtën për t’u futur në universitet, për mësuesi është 7. Ne kemi shpërndarë bursa për më të mirët dhe kush quhet student ekselent. Natyrisht ne kuptojmë që pagat nuk janë shumë të mëdha për punën që bën mësuesi, por pagat kanë qenë në rritje të vazhdueshme 4 vitet e fundit. Dhe kjo ka treguar një sinjal që mësuesi është mjaftueshëm i respektueshëm nga qeveria që të bëhen vazhdimisht përpjekje që t’u rriten rrogat. Tani po na thonë qe nëpër universitet nxënës të mirë po shkojnë dhe po zgjedhin degët e mësuesisë. Efektin e plotë të kësaj do e shikojmë pas 4-5 vitesh ndërsa efektin e menjëhershëm e kemi parë pasi kemi marrë nxënës shumë të mirë në fushat e mësuesisë”.

Rreth 10 mijë punëtorë të  arsimit shqip të Republikës së Kosovës, të cilët ushtruan profesionin e tyre nga viti shkollor 1990/91 deri në vitin 1998/99, pritet që të marrin beneficionet e tyre, sipas Ligjit të miratuar në Kuvendin e Kosovës.

Këta punëtorë të arsimit gjatë kohës së para dhe gjatë luftës, pritet që të marrin beneficionet pas daljes së tyre në pension.

Ministri i Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, Shyqiri Bytyqi, në një intervistë për Ekonomia Online, ka sqaruar në tërësi Ligjin për mësimdhënësit e arsimit shqip në vitet e 90-ta.

Ai tha se beneficionet shtetërore do t’i takojnë të gjithë punonjësve të arsimit gjatë asaj kohe, ku përfshihen edhe punëtorët të tjerë, si teknik dhe administrativ.

Sipas Bytyqit, të drejtë për të përfituar nga beneficioni do të kenë edhe bashkëshorti ose bashkëshortja e ndonjërit prej ish punëtorëve të arsimit shqip në vitet e 90-ta, të cilët nuk ndodhen më në këtë jetë.

“Ky ligj ka përfshirë edhe bashkëpunëtorët e tjerë, si punëtorë të tjerë, punëtorë teknik, punëtorë administrativ. Edhe informacionet ekzistojnë edhe këtu në ministri, mirëpo proceduralisht kërkohet që ne ta kemi një akt nënligjor që specifikon mënyrën e aplikimit secilit mësimdhënësit apo trashëguesit të mësimdhënësit, këtu flasim që mund të jetë mësimdhënësi por edhe bashkëshorti ose bashkëshortja në rast se kemi ndonjë që nuk jeton tashmë në këtë periudhë që të aplikon dhe të fillon ta shfrytëzon pjesën pensionale”, tha ministri Bytyqi.

Bytyqi ka bërë të ditur se përqindja përfituese do të jetë në kohën kur punëtori i arsimit të asaj kohe do të del në pension dhe e cila është e përcaktuar në bazë të viteve sa ka punuar, të cilat fillojnë nga 1 deri në 9 vjet kontribut.

“E drejta për ta shfrytëzuar këtë beneficion do të jetë në ditën kur është pensionuar, që nga ajo ditë do të fillon e drejta për shfrytëzim edhe këtu pastaj kemi një kategorizim sipas kontributit që kanë dhënë këta persona, duke filluar nga një vit deri në nëntë vite është periudha e kontribut-dhënësve që kanë kontribuar në periudha të rëndësishme gjatë këtyre viteve të rëndësishme dhe sipas këtyre viteve do të jetë edhe pjesa që është e ndame me përqindje si beneficion. Ma e ulëta është diku për një vit është 3.45 për qind e pagës aktuale të mësimdhënësit dhe më e larta që është për nëntë vite  17.28 për qind e pagës aktuale të mësimdhënësit. Kjo është pjesa shtesë që do ta marrin secili mësimdhënës apo punëtorë administrativ apo bashkëpunëtorë mbi pensionin që i takon në kohën që do të pensionohet”, bëri të ditur ministri Bytyqi për Ekonomia Online.

Madje sipas Bytyqit, edhe ata të cilët veçse kanë dalë në pension dhe deri më tani nuk kanë marrë beneficione, priten që këto të fundit t’i llogariten që nga momenti që kanë marrë statusin e pensionistit.

Sa i përket aplikimit, Bytyqi thotë se ende nuk është bërë e ditur se si do të jetë. Sipas tij, pas miratimit të projektligjit nga ana e presidentit të vendit, do të fillojnë procedurat e nevojshme, për të gjitha udhëzimet administrative.

Bytyqi ka bërë të ditur se ligji do të futet në fuqi sapo të dekretohet nga presidenti dhe të del në gazetën zyrtare.