Hapet ekspozita e artistes Agata Çetta në Mynih

Hapet ekspozita “Rijetësimi Ilir” në ambientin e konsullatës së përgjithshme të Kosovës në Mynih.

Në ambinetin e konsullatës së përgjithshme të Kosovës në Mynih, është hapur ekspozita personale e artistes Agata Çetta “Rijetësimi Ilir” me rastin e kremtimit të 11 vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë së Kosovës.

Artistja u paraqit me 13 grafika të teknikës akuatintë dhe 11 pjatave nga argjila në kombinim me filigran, që është një ndër artizanatet më të dalluara shqiptare.

“Agata Çetta, sot në ekspozitën e saj “Rijetësimi Ilir” na vjen me një opus të begatshëm ku zgjon interesimin e secilit artdashës”, tha konsulli Afrim Nura, gjatë mbajtjes së fjalimit të tij.

Ai përmendi edhe rëndësinë e trashigimisë tonë shumë të pasur kulturore, si një ndër elementet thelbësore për dëshmimin e rrënjëve tona. Sipas kuratorit të kësaj ekspozite, Adem Dermaku- artist, këto dy teknika të ndryshme, këtu kanë të përbashkët temën dhe tonalitetin e ngjyrave, e cila është urë lidhëse në mes të kaluarës dhe të sotmes si një dëshmi për identitetin e një populli.

“Në pjatat e argjilës, Agata tregon një pedantizëm të sofistikuar për të paraqitur bukurinë e lashtë ilire qysh prej periudhës parahistorike, të inspiruar nga disa artefakte më unike në territorin e Kosovës. Ndërsa në grafika paraqet një shprehje ekspresive të natyrës, ku ka një liri të vijës dhe formës abstrakte, si reflektim i harmonisë në univers dhe mesazh për prezervimin e saj nga elementet dëmtuese” vazhdon kuratori. / KultPlus.com

Bekim Fehmiu, princi i popullit të përçmuar

Në Beograd, të martën e datës 15 qershor 2010, me të shtëna revolveri, në symbyllje, u vetëvra aktori Bekim Fehmiu. Ai ishte shtatëdhjetë e katër vjeç, vite të cilat nuk janë tipike për vetëvrasje. Ishte i pari aktor i Jugosllavisë së atëhershme me reputacion ndërkombëtar.

Me bukuri apoloniane dhe i talentuar si Orfeu. Ka regjistruar mbi pesëdhjetë filma, në të cilët ka luajtur rolet kryesore. Ka aktruar te “Odisea”, bashkë me Irenë Papas, tek “Dezertori” me John Huston, te Leja për të vrarë me Ava Gardner dhe Dik Bogart, te “E dashura ime Libera” me Claudia Cardinale-n, te Salon Kitty me Helmut Berger…

Por gjithsesi, publiku ynë më së shumti e mban mend në rolin e Belog Bore në filmin e Aleksander Petroviçit, “Mbledhësi i puplave”, me atë skenën kur i përgjak duart e veta duke shkatërruar shishet në tryezën e kafenesë. Bekim Fehmiu ishte aktori i parë kosovar që u shkollua në gjuhën shqipe, nga shkolla fillore deri në provimin e maturës. Pas gjimnazit ai u pranua si anëtar i dramës shqipe në Prishtinë, dhe më pas shkon në Beograd, ku përfundoi edhe Akademinë e Teatrit. Nëse për aktorin gjuha është instrumenti, Bekimi pak ka luajtur në Harfën e tij – ka luajtur kryesisht në serbisht, anglisht ose italisht. Pasardhës i një familjeje të pasur nga Gjakova, Fehmiu lindi në Sarajevë, në Vratnik, ku babai i tij ishte mësues. Pas kësaj u vendos me prindërit në Shkodër, dhe pastaj përsëri në Kosovë, në Prizren. Ishte fëmijë tipik i Jugosllavisë, i rritur në frymën e bashkim-vëllazërimit. Më pas u martua me aktoren beogradase Branka Petri?, me të cilën ka dy djem. Megjithatë, aktori kryesor i dramës asnjëherë deri në fund të jetës nuk ka qenë i pranuar, dhe kjo për arsyen e thjeshtë se ishte shqiptar. Jugosllavia në të cilën jemi rritur ka qenë gënjeshtër dhe paragënjeshtër në vëllazërim-bashkim, dhe sot njerëzit më tragjikë janë ata njerëz që këtë gënjeshtër e kanë jetuar si të vërtetë.

Gjendja e popullit shqiptar, deri në të ashtuquajturin Plenum i Brijoneve, i vitit 1966, ka qenë e tillë sa qindra janë zhdukur brenda natës, por që nga koha kur Titon e zëvendësoi Aleksandar Rankovi?, shqiptarët e Kosovës fituan statusin e “popullsisë”, por atëherë për ta filloi të flitej zëshëm me përçmim. Punën që Dobrica Cosi? e filloi me Rankovi?-in, megjithatë, pas disa dhjetëvjeçarësh do e vazhdonte me Miloshevi?-in, i cili në fakt u hoqi atyre të gjitha të drejtat politike duke i quajtur “Šipcima” (shqiptarë, me përçmim).
Golgota shqiptare do të vazhdonte edhe gjatë viteve ’90, me ndjekjen e mbi një milion shqiptarëve jashtë vendit, gjë që do të përfundonte me bombardimet e Aleancës Atlantike mbi Serbinë dhe pastaj me pranimin ndërkombëtar të shtetit të Kosovës. Por çdo gjë ka filluar, siç e thamë, shumë më herët.

Atë gënjeshtër Fehmiu e kishte ndier shumë kohë më parë. “Në shenjë proteste ndaj propagandës antishqiptare dhe të përhapjes së urrejtjes ndaj popullit shqiptar, babai im, në vitin 1987, e la demonstratvisht shfaqjen “Madame Collontein” (Agnette Pleyal), në të cilën luante Leninin dhe Stalinin, dhe ndahet përfundimisht e publikisht nga aktiviteti artistik në ish-Jugosllavi”, shkruan i biri i tij Uliksi, sot aktor në Amerikë, në hyrjen e librit me kujtime të Bekimit, Blistavo i strašno (E shkëlqyer dhe e tmerrshme), publikuar nga shtëpia botuese “Samizd” në Beograd, në vitin 2002. Atë libër tronditës, Bekimi e fillon me vargjet e Carl Goldonj-it për Dalmacinë: “Në tokë Ilire kam lindur, këtë nuk e mohoj, në dejet e mia qarkullon i njohuri gjaku im famëlartë, gjaku i heronjve të shquar, vend i lavdisë së përjetshme, ku fjala e dhënë është më e rëndësishme se jeta, që shkëlqimin e sojit të vet e dëshiron mbi të gjitha”.
Në atë libër ai flet mbi jetën e vet, janë fjalët e njeriut të talentuar, mbi thyerjet e tij shpirtërore dhe mbi odisenë e tij vetjake, nga megaylli beogradas deri te i dëbuar si shqiptar.

Duke kujtuar ngrohtësinë e Sarajevës, Prizrenit dhe Shkodrës, ai kujtohet edhe për çastet në to, dehjen e kotësisë dhe famën, jetën e kurorëzuar me dafina, por çdo herë i përballur me mallkimin e identitetit dhe përkatësisë.
Saga e tij familjare, brohoritjet në arenat e tejmbushura dhe vetëpërndjekjen e tij, solidariteti i tij me popullin e vet dhe pamundësia për t’i ndihmuar dhe ndalur të keqen dhe vrasjet, e çoi t’i jepte fund jetës duke qëlluar mbi kokën e vet.

Në lajmin e vdekjes së tij m’u kujtua një rrëfenjë, të cilën kohë më parë ma ka treguar poeti kroat, Petar Gudelj. Duke shëtitur lartësive te Biokovës, poeti kishte dëgjuar një herë një këngë të trishtuar dhe kënduar në gjuhë të pakuptueshme, e cila vinte nga maja lart. Duke shkuar pas këngës, ai ndeshi një grup punëtorësh ndërtimi. Ishin shqiptarë që po ndërtonin një farë shtëpie bjeshkatarësh. “Ishte kohë pasdreke, ata kishin pirë pak verë dhe këndonin”, tregonte Gudelj. “Disa këngë shqiptare, shumë të bukura dhe të trishtueshme. Unë po mendoja, asgjë s’po kuptoj, por ky bar dhe kjo tokë e kupton shumë mirë këtë gjuhë”.

Vetëm ai bar i Biukovës e kupton dorën pse dhe për çfarë e tërhoqi këmbëzën dhe ndërpreu jetën e aktorit më të madhit shqiptar dhe jugosllav të shekullit të njëzetë. Pjesëtar i atij populli, ku fjala e dhënë është më e rëndësishme se jeta.

Albert Vataj

Burimi: https://albertvataj.blogspot.com/2018/05/bekim-fehmiu-princi-i-popullit-te.html

Danilo Kish, pena delikate serbo-kroate

Danilo Kish ka qenë një shkrimtar shumë i njohur në ish-Jugosllavi dhe tejet saj, tregimtar dhe poet që shkroi në dialektin serbo-kroat.

Kritika sot është e një mendje, që ndikimet e tij kryesore në letërsi kanë qenë kryesisht nga Bruno Schulz, Vladimir Nabukov dhe Jorge Luis Borges, mes edhe shumë autorëve të tjerë bashkëkohorë. Vepra e tij më e famshme është “Një varr për Boris Davidoviq” (përkthyer dhe në shqip) dhe “Enciklopedia e të vdekurve” (e përkthyer në shqip). I ati i Danilos (Eduarti), ishte një hebre hungarez, që punonte si inspektor hekurudhe – ndërsa e ëma (Milica), serbe e Malit të Zi nga Cetinja. Lufta e Dytë Botërore e shkatërroi këtë familje, sepse i vdiq i ati dhe anëtarë të tjerë të familjes u dërguan në kampet e përqendrimit. Ai shpëtoi dhe për fat – së bashku me të motrën (Danica), dhe të ëmën – e kaluan një pjesë të luftës në Hungari. U kthyen në Federatë dhe Kish mbaroi shkollën e lartë më 1954 në Mal të Zi. Më ’58 ishte studenti i parë që mbaroi në Beograd për Letërsi të Krahasuar. Punoi atje në një revistë të njohur të Kohës, “Vidici” deri më 1960 dhe më 1962 botoi dy librat e parë të tij “Mansarda” dhe “Psalm 44”. Shkrimtari arriti të marrë më 1973 – çmimin prestigjioz vendas NIN për veprën e tij Peščanik (“Ora e rërës”), një çmim që e riktheu fill më pas, për bindjet e tij politike. Gjatë jetës së tij të shkurtër krijuese mori shumë çmime ndërkombëtare dhe u zhvendos në Francë për pjesën më të madhe të mbetur të jetës së tij. Vdiq më 1989 nga kanceri, duke lënë shumë hamendësime se do të ishte Nobeli i atij viti. Është një nga autorët, për të cilët ka shprehur tepër konsiderata dhe ka pasur njohje edhe shkrimtari ynë Ismail Kadare.

Serenatë për Anën*

Dëgjova një si fëshfërimë nën dritare dhe më shkoi ndërmend se ndoshta kishin ardhur të ma vrisnin tim atë. Dhe bash atëherë, violina- m’i vuri të gjitha në mëdyshje dhe ma shtendosi tmerrin. Ai që po luante nën dritaren tonë, vërtetë s’dukej ndonjë virtuoz, por ishte natyrisht i kllaposur në dashurinë për time motër, Anën. Violina kishte gati tingullin e njeriut. Ishte dikush që me veshët e ngrehur nga yjet, i këndonte druajtur, time motër Anës, duke u munduar që me zërin e tij – t’i dukej sa më mashkullor, por edhe i thellë. Megjithatë, kjo këngë më ngjante sërish me një si pëshpërimë:

Përse Zoti e krijoi dashurinë..
Përse netët…

At’ dekik, Ana, përfundimisht e gjeti shkrepësen dhe tash e këqyra nga shkëlqimi i dritëzës së saj, humbur në një si mugull, teksa qëndronte pas perdeve, veshur krejt me të bardha. Dhe kur është kthyer për t’u shtrirë sërish – dëgjova sesi ime më, duke u dridhur – po e këshillonte me fjalë të kujdesshme:“Ana duhet ta kujtosh gjithmonë këtë. Kur dikush të kushtohet kështu, atëherë duhet ta ndezësh shkrepësen. Kjo ishte shenja e një qasje të fisme”.I qetësuar prej zërit të nënës, sërish jam zhytur në ëndërr, ku më dukej se ndjeja kundërmimin e pyllit, apo një si livadh të gjelbër. Në mëngjes kemi gjetur në dritare një degëz me lule molle, që i ngjante një kurore të argjendtë dhe dy-tre trëndafila flak’ të kuq. Dhe, sërish- përpara të gjitha atyre që do mësonim (ditën e nesërme në shkollë) një nxënëse ka pyetur: ”Cili ishte ai gomar, që na erdhi natën në oborr”, kurse unë, në kët’ agim , i drejtuar nga aroma, shquaja lulet nga kopshti i zotit Rigo, sepse ia kisha krasitur vetë trëndafilat, bash ato që’ më kujtonin shpesh jargavanët. Nuk do të doja të shtoja edhe – gjykuar thjesht nga zëri – se ky gomar që shikonte trëndafilat – ishte vetë zoti Fuks, I Riu, këpucari, i dashuruar tinëz me time motër, Anën.Ana, a s‘më thua, a i kam shpikur vallë të gjitha këto?(Lule dhe kundërmim)

*Shqipëroi nga origjinali serbisht Ben Andoni
Burimi: https://albertvataj.blogspot.com/2012/03/danilo-kish-pena-delikate-serbo-kroate.html

Sot, Ilire Vinca vjen si mysafire në ‘KultWoman me…’

27 shkurt
Ora 17:00
Qendra Informative dhe Kulturore e BE-së

KultPlus (www.kultplus.com ) – gazeta e parë shqiptare online që i kushtohet raportimit mbi artin dhe kulturën po e mbyllë muajiin shkurt me ngjarjen e radhës.

‘KultWoman me…’ kësaj radhe do ta ketë në qendër aktoren Ilire Vinca.

Ilire Vinca jo rrallë herë është aktorja më e mirë e festivaleve ku është e pranishme.

Ajo i jep shpirt roleve të saja filmike, ndërsa shfaqjet në të cilat ajo aktron gjithmonë janë të suksessshme. Vinca ka luajtur mes tjerash në ‘Falja e Gjakut’, ‘Martesa’, ‘Gardhi’, e së fundmi edhe në shfaqjen ‘Karnavalet e Korçës’.

Tregimin e Ilires mund ta dëgjoni me 27 shkurt, në ora 17:00, në Qendrën Informative dhe Kulturore të Bashkimit Evropian në Prishtinë.

‘KultWoman me…’ është projekt i financuar nga programi ‘Culture for Change’ i Bashkimit Evropian, i implementuar nga Qendra Multimedia dhe Goethe Institute.

Ku është feja, atje është shpata…

Mehdi FRASHËRI (1872–1963):

KU ËSHTË SHPATA ATJE ËSHTË FEJA

“Në ditët e Skënderbeut pushtimi turk-osmanllinj u kundërshtua rreptësisht prej shqiptarve, saqë këto luftra formojnë me të vërtetë epopenë e kombit, epope të cilën i pavdekuri Naim Frashëri e ka kënduar në vjersha të paimitueshme në veprën e famshme të tij “Skënderbeu”. Kjo vepër, kur u paraqit për herën e parë në kongresin e orientalistëve, albanologu i famshëm Emil Benloew në ligjeratën e vet shqiptoi këto fjalë: Më në fund edhe shqiptarët kanë Iliadën e tyre.

Këto luftra të rrepta të Kastriotit kundër osmanllinjve bëheshin në emrin e krishtërimit, ishin një mbrojtje madhështore edhe heroike e qytetërimit evropian, kundër barbarizmës aziatike, prandaj fytyra e Skënderbeut ka një ngjyrë të përbotshme, sepse u zgjatën 25 vjet pareshtur. Në këto luftëra heroike për shqiptarët, kombi i ynë, nga vrasjet, djegjet, rrënimet, edhe mërgimet në vendet e huaja humbi 1/3 e popullsisë edhe më në fund u bind se Perëndia e pushtonjësit ishte më e fortë edhe sipas një fjale së vjetër shqiptare “Ku është shpata atje është feja”, morën besën e tij.”
(Agim Morina / Facebook)

‘Jam Kosova bërtas e përmallur, jam Kosova që ka Alzhaimer’

Redon Elshani

Jam Kosova,
ndalu e m’degjo pak.
Po t’flas me gojen plot vrer,
neper dhembe ngecur bajonetat,
thith gjakun e avulluar,
t’bijve t’mi te lire ne qiell.
afroma veshin tek zemra qe rrah,
qepallat qe mbyllen nga fryme e jotja.
m’i degjo lutjet, bir.
m’degjo mu.
qe me nuk hesht,
sic heshtet fjala nga nje shhhh,
flas me zjarmin qe m’vlon mbi balle,
me plaget permbi gjoks,
e varret e hapuna,
qe akoma presin per nje trup.
a nje kocke qe t’i vnoj emer mbi krye.

Jam Kosova,
qe ne stomak s’kam trete ende mishte,
dua t’i vjell.
edhe njihere t’i shoh t’jetojne,
shpirterat pa trup.
me dhemb barku ende,
tu jetu n’kanibalizem.
e m’fajsojne mua, bir
per perbindesh me marrin.
kur kerkoj drejtesi,
qe se marr as nga ju,
bijte e mi.
nen dege t’lisave ju kam rrit,
me bese e me shprese.
e mallkuar
e nemun jam,
si bjeshket.
por, s’ju mallkoj dot juve, une nena
digjem ne vete me mire,
vec ju t’jeni rehat.

Jam Kosova,
bertas e permallur
per bijte qe kane lshu rrenje n’toke te huaj.
qe rrotat e autobuseve
m’hapin plage ne trupin tim,
sa here ikin.
naten i bie violines
mbi telat elektrik
thur ninullat e tmerrit.
frikem.
dirigjoj shqiponjat n’vend te notave
n pentagram.
qe po m’lajne vet cdo dite.
Flas somnambul,
e dehun ne pritje,
e thyeme ne shpirt.
me vjet pres stinen e luleve
qe vonoi kaq shume gjate.
ngjit shkallet per te pare detin,
hijet e portreteve mbi rere,
harrimet si te mpira rrine ne breg,
ikin me anije e varka,
zhduken pertej gjithckaje.

Jam Kosova,
qe ka Alzhaimer
se i fal gabimet e shputave
qe ecin mbi shpinen time,
mbi thinjat e flokeve,
rrudhat e qafes,
damaret e gjakut.
poret e mbushura me pergjerim.
pergjerim per kthim.
e lodhur jam,
thote.
dhe flet duke pire tymtaret
si duhan.
absorbon e vetme,
fjalet e ikjes
se nuk ka besim tek biletashitesit,
se s’shet me bileta vajtje-ardhje.
e vuan arratijsen vendi im,
do, por nuk beson.
kur i thone se e duan,
do, por nuk beson,
tek kthimi.

Jam Kosova,
Qe e uritur hap gojen,
te ju perpij te gjithve,
se eshte rritur cmimi i bukes,
kur per brum ka mbijetesen,
vec t’ngopem,
edhe nji dite tjeter t’jetoj.
e uritur jam,
e uritur per dashuri.
me duani, bijte e mi,
mos me urreni.
Se s’numeroj dot arioplane,
Ne vend t’yjeve t’pafund.
Sfilitur, une Kosova,
lutem qe te rrini. / KultPlus.com

Ki me e ni bubullimën


Poezi e shkruar nga Anna Ahmatova. 
Përktheu: Elife Krasniqi

Ki me ni bubullimë e ki me më kujtu, 
Dhe ki me mendu: ajo i donte stuhitë. Skaji 
I qiellit ka me qenë ngjyra e kuqrremtës,
Dhe zemra jote, ashtu qysh atëherë ishte, 
Në zjarr ka me qenë. 

Atë ditë në Moskë, gjithçka do të bahet, 
Kur, për të fundit herë, udhën në sy e marr
Dhe ka me u nxitu për naltësitë që per to mallë kam pasë
Tue e lanë hijen teme, hala me ty me nejt./ KultPlus.com

Vonohet tre minuta në takim, ministri japonez kërkon falje publike

Ministri i Shtetit për Lojërat Olimpike në Japoni, Yoshitaka Sakurada, ka kërkuar falje publike pasi mbërriti tre minuta me vonesë në një takim parlamentar.

Deputetët opozitarë thanë se me vonesën tij, ministri tregoi mos respekt dhe në shenjë proteste bojkotuan për 5 orë takimin e Komitetit për Buxhet.

BBC shkruan se opozita në Japoni ka qenë në vazhdimësi kritike ndaj ministrit i cili është në krye të organizimit të Lojërave Olimpike “Tokio 2020” pas një serie të gafave që Sakurada ka bërë përmes deklaratave në publik.

Javën e kaluar, ministri tha se ishte lënë në baltë nga notarja Rikako Ikee, pasi ajo nuk do të marrë pjesë në lojëra për shkak të diagnostikimit me leukemia, ndërsa tha se pritshmërie që ajo të fitonte medalje ishin të mëdha, transmeton KosovaPress.

Ndërsa vitin e kaluar, Yoshitaka Sakurada, i cili është edhe ministër i për Siguri Kibernetike u shpreh se nuk kishte përdorur asnjëherë kompjuter dhe se punët ia delegonte dikujt tjetër.

Opozita po kërkon me këmbëngulje dorëheqjen e tij./ KultPlus.com

Me 23 shkurt mbahet debati ‘Gratë artiste gjatë rezistencës kosovare të viteve ’90’

Galeria Kombëtare e Kosovës dhe British Council kanë kënaqësinë të prezantojnë projektin më të ri, që vjen si rezultat i një bashkëpunimi dyvjeçar midis pesë kuratorëve dhe institucioneve nga pesë vende të Ballkanit Perëndimor, ekspozitë e quajtur “Përceptimet:Burrneshat”, e cila në Kosovë u hap me datë 25 janar 2019 e kuruar nga Arta Agani. Me një qasje unike dhe të jashtëzakonshme, ekspozita është inicuar nga British Council dhe politika e saj inovative në botën e artit.

British Council dhe Galeria Kombëtare e Kosovës kanë bashkëpunuar në organizimin e ekspozitave të artistëve të mëdhenj britanikë në Prishtinë si Henry Moore dhe Grayson Perry e kësaj radhe na kanë sjellë në audiencë 14 artiste nga Mbretëria e Bashkuar: Madame Yevonde, Clare Strand, Abigail Lane, Rachel Whiteread, Camilla Løw, Anthea Hamilton, Laura Aldridge, Helen Çadwick, Tracey Emin, Sarah Lucas, Gillian Wearing, Elisabeth Price, Celia Hempton dhe Lubaina Himid; në një “bashkëbisedim” me shtatë artiste kosovare: Alija Vokshi, Alketa Xhafa Mripa, Arbana Hajredinaj, HAVEIT, Rudina Xhaferi, Flaka Haliti dhe Zake Prelvukaj.

Panelet e diskutimit organizohen në partneritet me Qendren për Art dhe Komunitet – ARTPOLIS, një organizatë për art dhe komunitet e bazuar në Prishtinë.

Panel diskutimi “Gratë artiste gjatë rezistencës kosovare të viteve ’90”

Me 23 shkurt, 2019
Nga: 12:00 – 14:00
Panelistë: Igballe Rogova-aktiviste, Safete Rogova-artiste, Zake Prelvukaj-artiste, Blerta Zeqiri-artiste

Moderatore: Zana Hoxha Krasniqi – Artiste

Vendi: Galeria e Arteve të Kosovës    

‘Karnavalet e Korçës’ goditën maskat e shqiptarëve në Prishtinë

Alberina Haxhijaj

Mbrëmë në Teatrin Kombëtar të Kosovës u dha premiera e shfaqjes “Karnavalet e Korçës“ me regji të Altin Bashës dhe tekst nga Spiro Çomoa.

Në familjen e njohur shqiptare të tregtarit Nikollaq Jorganxhiu (Luan Jaha), ndodhë nami kur vajza e tyre Afroviti (Edona Reshitaj) tashmë 30 vjeçare, mbetet pa martuar. Nikollaqi dhe gruaja e tij Olimbia (Ilire Vinca) ngrisin në këmbë gjithë Korçën në kërkim të dhëndrit të duhur.

Ai duhet të jetë i shkolluar, të ketë zë në fshat dhe një pasuri që të ia mbushë syrin babait lakmues, Nikollaqit, i cili ka kthyer shumë krushq vetëm për këtë arsye. Këtu nisin edhe situatat komike që bëjnë për të qeshur publikun e teatrit.

Mirëpo një maskë e cila është thelbi i skenografisë së shfaqjes në të cilën aktorët luajnë është elementi i parë që tregon se kjo shfaqje shkon përtej komedisë. Ajo thumbon edhe disa elemente negative në shoqëri përmes tekstit të Spiro Çomoasë shkruar gjatë vitit 1936, e që akoma janë të pranishme.  Zgjedhja e këtij teksti nga regjisori Altin Basha është edhe një protestë ndaj paragjykimeve ekzistuese për trashëgiminë kulturore shqiptare në fushën e dramaturgjisë.

“Dëshira e mirë për me gjetë elemente të veçanta brenda një vepre e bën më të lehtë punën e regjisorit për me u kapë në ato elemente, për me i zhvillu dhe me kriju mbi to, për me nxjerr sigurisht një punë që mundet me rezonu edhe në publikun modern. Kjo është një përpjekje që duhet ta bëjmë jo vetëm në fushën e dramaturgjisë por kudo pasi që ky është identiteti jonë dhe në këtë mënyrë mund ta zhvillojmë artin dhe kulturën tonë”, tha ai duke theksuar se ka edhe autorë të tjerë të cilët presin e që kanë nevojë për besim dhe shumë frymëzim për të punuar me veprat e tyre.

Familja Jorganxhi shfaqë disa aristokratë të shtirur, që kanë udhëtuar nga Korça për në Venecia nëpër Detin Mesdhe me tren, njohës të mirë të gjuhës frënge ku zotërisë i thonë “mademoiselle”. Një familje e tërë me artistë ku postet e drejtorit, organizatorit, sopranos, tenorit, brenda një koncerti i mbajnë anëtarët e një familjeje. Familje e cila pushtetin e saj e shfaqë mbi shtresat e margjinalizuara ndërsa ju përkulet udhëheqësve.

“Jam përpjekur që këtyre elementeve të ju mshoj duke mos harruar që kemi të bëjmë me një komedi lirike e cila në thelb ka argëtimin për publikun dhe këtë me së miri e kanë bërë aktorët të cilët kanë ndërtuar karaktere shumë të mira”, u shpreh Basha për KultPlus.

Këngët vijnë nga qyteti i serenatave, Korça, e njohur edhe për karnavalet që ishin po ashtu pjesë e kësaj shfaqjeje. Pikërisht këto pjesë muzikore, dramaturgu Arian Krasniqi i vlerësoi si një freski brenda shfaqjes.

“Është shumë mirë që kthehen tekstet e traditës me një qasje të re regjisoriale, në këtë rast të regjisorit Basha i cili është një regjisor me përvojë. Trupa ka qenë harmonike në komunikim dhe interpretim mes vete. Pjesët muzikore ishin freski brenda shfaqjes. Kostumet nga Iliriana Hoxha Basha duhet t’i veçoj për shkak se i kanë dhënë ngjyrë dhe atmosferë shfaqjes. Sonte në premierë publiku është pak a shumë i zgjedhur mirëpo shpresoj që shfaqja ka me komuniku edhe në reprizat e tjera me një audiencë me të rëndomtë dhe atëherë mund ta vlerësojmë saktësisht jetëgjatësinë e shfaqjes”, tha ai për KultPlus.

Shfaqja “Karnavalet e Korçës” ka mjaft material e mbrëmë kjo përgjegjësi ra mbi shpatullat e aktorëve.

Olimbia, aristrokatja e cila në fund përfundon me gjestin me të vrazhdë të mundshëm duke larguar maskën e vënë në fillim, erdhi përmes lojës se aktores Ilire Vinca.

“Altini është një regjisor i cili komeditë por edhe dramat i ka shumë të bukura, ka një ndjeshmëri shumë të madhe dhe është shumë konkret në kërkesa. Kjo për aktorin nuk është e lehtë pasi kur je konkret duhet që atë konkretësi që ta jep regjisori me e mbërri ti si aktore që me i lanë përshtypje publikut” , tregoi Vinca për KultPlus.

“Komedia është e tillë që ne bëjmë prova 40 ditë edhe nuk e kemi idenë se a ka me prit publiku mirë apo jo. Altini ia ka marrë dorën kësaj pune edhe ia ka dalë deri në fund së bashku me ne pasi që publiku e priti shumë mirë shfaqjen. Roli është shumë karakteristik prej roleve të tjera dhe e kam pasur fatin që me u veçu pak pasi kam pasur rolin e një femre. Kjo ishte pak fat i imi dhe e falenderoj Altinin që ma ka besuar këtë rol”, tha aktori Ylber Bardhi pas shfaqjes.

Repriza e parë vjen sonte duke filluar nga ora 20:00 në Teatrin Kombëtar të Kosovës. / KultPlus.com

‘Bukuria e asaj që mbetet’, sonte në Prishtinë dhe nesër në Prizren

Program publik : Bukuria e asaj që mbetet

Fondacioni Lumbardhi dhe Fondacioni Kosovar i Arkitekturës kanë kënaqësinë të ju ftojnë në ligjeratën publike “Bukuria e asaj që mbetet” të arkitektes Aslıhan Demirtaş e cila do të mbahet sot, e Premte te Kino Armata në orën 17:00 dhe te Kino Lumbardhi nesër, e Shtunë me 23 Shkurt në orën 17:00. Ligjeratat do të mbahen në gjuhën angleze dhe do të përcillen me një diskutim të hapur.

Në këtë ligjeratë temë kryesore do të jetë struktura urbane dhe mbetjet e kohës, gërshetimi i së kaluarës dhe tashmes dhe çasjet ndaj asaj që ka “mbetur” në kontekstin arkitekturor.  Aslıhan Demirtaş do të flet për rishfrytëzimin adaptiv nga këndvështrimi i ‘mbetjes së kohës’, i përqendruar, por jo i kufizuar në Kinemanë Lumbardhi në Prizren.

Aslıhan Demirtaş është themeluese e KHORA Office & Aslihan Demirtas Architecture & Research Office dhe Ligjëruese në Departamentin e Arkitekturës të Fakultetit të Arteve dhe Dizjanit në Universitetin Kadir Has në Stamboll. Demirtaş mban titullin MS.ArchS nga Massachusetts Institute of Technology (MIT) dhe BArch nga Middle East Technical University (METU) në Ankara. Studioja e saj së fundmi përfundoi Kopshtin e Dimrit në SALT Beyoglu, ndërsa aktualisht është e angazhuar si arkitektja kryesore në projektin e rijetësimit të Kinemasë Lumbardhi në Prizren. Para fillimit të praktikës së saj Demirtaş punoi për Laureatin e çmimit Pritzker I.M. Pei si projektantja kryesore e Muzeut të Artit Islamik në Doha, Katar si dhe Kishëzës Miho në Japoni.

Ky event organizohet me mbështetjen e U.S. Speakers Program për Kosovën, nga Fondacioni Lumbardhi në partneritet me Fondacionin Kosovar të Arkitekturës.

Kush ishte Ibrahim Fehmiu, babai i Bekim Fehmiut

FAMILJA E BEKIM FEHMIUT

Babai i Bekimit, Ibrahim Fehmiu, u lind më 1892 në Gjakovë, në një familje tregtare dhe shumë fetare dhe kreu shkollën e mësuesisë dhe Medresenë në Shkup.

Me pushkë në krah dhe libër në dorë, ai ishte dora e djathtë e Bajram Currit, udhëheqësit të kryengritjes kombëtare në luftë kundër turqve më 1912. Si njëri ndër mësuesit e parë shqiptarë, ai iu dedikua hapjes së shkollave shqipe në Kosovë dhe Shqipëri, për çka atëherë pushteti serbo-malazez e gjykon me vdekje.

Ishte i ndjekur si bashkëpunëtor i Bajram Currit dhe Fan S. Nolit. Në vitin 1929, ai privohet nga liria prej pushtetit serbo-malazez dhe izolohet në Valevë (Serbi). Në atë kohë familja e tij jetonte në Gjakovë, më pas e gjithë familja, në vitin 1931, shkon në Sarajevë, ku, përveç tre fëmijëve që kishte, i lindin edhe 3 djemtë e tjerë, Arsimi, Fatmiri dhe Bekimi.

Pas okupimit të Shqipërisë nga forcat italiane në vitin 1939, familja shpërngulet në Shkodër (Shqipëri) ku lind edhe një vajzë, Afërdita.

Me shpërbërjen e mbretërisë jugosllave në vitin 1941, familja kthehet në Kosovë, në qytetin e Prizrenit, ku Ibrahimi edhe vazhdon angazhimin e tij patriotik dhe atdhetar.

Edhe në kohën e Jugosllavisë së pasluftës, ai torturohet dhe pas një procesi të montuar, ai gjykohet me burgim. Shumë pak kohë pas daljes nga burgu, në vitin 1951, ai vdes.

Mijëra qytetarë nga Prizreni, nga Gjakova, nga mbarë Kosova, e përcollën xhenazën e tij deri në xhami, ku u krye shërbimi fetar, ndërsa trupi i tij ishte i mbuluar me flamurin kombëtar. Trupi i tij i mbuluar me flamurin kombëtar, deri në varreza u përcollë me nderime nga mijëra shqiptarë.

*****

Besa, Shpresa, Afërdita, Luljeta, Bashkimi, Arsimi, Fatmiri dhe Bekimi.

Djali i madh, Bashkim Fehmiu ishte arkitekti i parë shqiptar…
Prof.Arsim Fehmiu doajen i sportit kosovar…
Prof. Fatmir Fehmiu ekspert i së Drejtës Kushtetuese
Aktori, Bekim Fehmiu i njohur në botën mbarë… 

(Nga Shkelzen Halimi / Facebook)

Ende nuk ka lokacion për shtatoren e Anton Çettës

Janë bërë gati pesë muaj prejse shtatorja e Anton Çettës qëndron në atelienë e atij që e realizoi. Më 10 tetor të vitit të kaluar, shtatorja e shkrirë në bronz ishte vendosur në atelienë e skulptorit ferizajas, Agon Qosa. Ai ende nuk e di se kur do të tërhiqet ajo për t’u vendosur në Prishtinë. Realisht këtë nuk e dinë as Këshilli organizativ, as Agjencia për menaxhimin e komplekseve memoriale, që e ka porositur shtatoren, e as Komuna e Prishtinës.

Hapësira në hyrje të Institutit Albanologjik të Prishtinës, mbetet ende alternativë megjithëse Instituti ka refuzuar një kërkesë për vendosjen e shtatores para ndërtesës. Opsion tjetër është këndi i oborrit të Fakultetit të Filologjisë. Poras për këtë s’ka diçka definitive. Ka dy vjet që çështja e lokacionit për shtatore s’ka marrë epilog.

Këshilli organizativ para disa ditësh i është adresuar me kërkesë Komunës së Prishtinës. Këtë çështje e ka marrë përsipër nënkryetari i Komunës, Selim Pacolli.

Ai i ka thënë gazetës se njëri opsion është hapësira para Institutit Albanologjik të Prishtinës. Si opsion të dytë ka përmendur këndin te semaforët.

“Kemi dy probleme. Te Instituti Albanologjik i Prishtinës toka është e Komunës dhe shfrytëzohet nga IAP-ja, dhe nuk jemi të interesuar që shtatorja të vihet me fjalë”, ka thënë ai, duke aluduar në refuzimin e IAP-së që shtatorja e prijësit të Lëvizjes për faljen e gjaqeve të vendoset aty. Sa i përket këndit te oborri i Fakultetit Filologjik ka thënë se Komuna planifikon që aty të bëhet parkingu nëntokësor.

Ndarja e hapësirës për shtatoren e Çettës duhet të bëhet nëpërmjet një vendimi të Kuvendit Komuna

Ekspozita e Neron Deshishkut, një bashkim i buzëqeshjes dhe vuajtjes

Një fotografi e një gruaje të mbuluar. Një tjetër, është një fëmijë që qan, në një ambient që qan bashkë me të prej zymtësisë dhe trishtimit. Një tjetër fotografi është e një vajze që shikon me vëmendje në aparat, sikur ka diçka t’i thotë atij.

Të gjitha fotografitë janë në hapësirën e bardhë të Qendrës Informative dhe Kulturore të BE-së në Prishtinë. Neron Deshishku i ka nxjerrë me dorën e tij, me lensin e aparatit, në ekspozitën e cila u hap në Prishtinë, nën titullin ‘ICY’.

Ekspozitën e shpalli të hapur Vjosa Berisha – kryesuese e Qendrës Informative dhe Kulturore, duke treguar se për Neronin kjo ekspozitë vjen në momentin e duhur, pasi ai po e fillon mbarë një karrierë në këtë fushë dhe kësisoj do të stimulohet tutje për të punuar në këtë fushë.

Në natën e hapjes foli mes tjerash edhe Fahredin Spahija, fotograf i njohur.

Duke e quajtur Neronin si një emër që karakterizohet me një ndjeshmëri të theksuar për kapjen e imazheve që i vë rreth e rrotull tij, Spahija tha se Deshishku e dëshmon me këtë ekspozitë dhe këto momente të jetësuara përgjithmonë, se ka narracion fotografik shumë interesant dhe është një paralajmërim i zgjerimit të mozaikut të kulturës fotografike që i ka karakterizuar shqiptarët në retrospektivë.

Neroni, djalë i ri nga Prishtina, ka studiuar për një kohë në Paris ndërsa u kthye në Kosovë që ta vazhdojë pasionin e tij për fotografinë.

“Fotografitë janë realizuar dimrit, gjatë një aksioni me shoqëri, për të ndihmuar familjet në nevojë. Fotografitë tregojnë që edhepse këta njerëz janë të anashkaluar, ata janë të bukur, kanë krenari, pra jo gjithçka është depresion. Ka fëmijë që luajnë, gëzohen buzëqeshin, dhe unë kam dasht me i kap këto momente” tregon për KultPlus artisti.

Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri me 6 mars. / KultPlus.com

‘Propagandat fetare dëmtuan Shkodrën, ku pati turq e kaurë por jo shqiptarë’

Marrë nga: Mehdi FRASHËRI, “Probleme shqiptare”.

“Në kohën e vezirit, midis myslimanëve të Shkodrës, kishte filluar të hynte bektashizmi me një frymë liridashëse. Vezirët, pikë së pari, nuk e kuptuan këtë rrezik kundër autoritetit të tyre, por kur e panë se disiplina e verbër e myslimanëve ballë vezirit po tronditej, u ranë bektashinjve, i ndoqën edhe i dëbuan nga Shkodra, edhe për të mbajtur fanatizmën mysliman sollën nga Turkestani hoxhallarë edhe myderizë. Jezuitët midis krishterëve, hoxhallarët edhe myderizët të ardhur nga Turkestani midis myslimanëve, përhapnin fanatizmin fetar të papajtueshëm me vëllazërimin kombëtar. Këto propaganda të dëmshme, mbase vdekje prurëse për kombin shqiptar, morën kaq flakë, sa në Shkodër, moralisht edhe shpirtërisht, kishte turq edhe kaurë, edhe jo shqiptarë.”

(Nga Agim Morina / Facebook)


Lehtësia, mungesa e profesionalizmit apo keqpërdorimi me repertorin e Trupës së Baletit Kombëtar të Kosovës!?


Robert Nuha | Master në Koreografi

Trupa e Baletit të Kosovës është i vetmi institucion buxhetor në Republikën e Kosovës në fushën e baletit profesionist. Në mungesën e një konkurrence të brendshme, si e tillë ajo ka përgjegjësine e madhe të investojë në cilësi, ide dhe qasje origjinale në ç’do produksion të repertorit të saj. Ky obligim i patjetërsueshëm ka ndikim direkt jo vetëm në kultivimin e shijeve të publikut tonë, por duhet dhe i ka mundësite e përfaqesimit dinjitoz në qendra dhe Festivale të rëndësishme ndërkombëtare. Te gjithë e dimë sa e rëndësishme është të tregojmë vlera e cilësi jashtë Kosovës, duke filluar nga rajoni, Europa etj. Ky institucion, padyshim duhet dhe mundet të përfaqësojë nivele krahasuese me simotrat e saj  Ballkanase, Europiane e më gjërë.

Ky shkrim mori shkas nga 3 produksionet e fundit që janë vënë në skenën e trupës sonë të baletit nga 3 “koreografë”, që në rastin më të mirë do të quheshin fillestarë…. të cilët nuk plotësojnë as minimumin e dëshmive dhe kualiteteve  të cilat ky institucion nuk guxon ti shkelë.

Në harkun kohor të një viti, çuditerisht në mënyrë të papritur, shfaqen në skenën e koreografisë sonë jo një por tre persona të pa çertifikuar, të panjohur, pa përvojen minimale koreografike për të ndërtuar shfaqje të plota të dramaturgjisë së lartë të baletit. 

Në opinionin tim dhe të shumë profesionalistëve të fushës, që çuditerisht nuk prononcohen për media, shfaqjet “Pa mure” me koreografi të Teauta Krasniqit, “O. Taka” me koreografi e muzikë të Sinan Kajtazit, dhe së fundi shfaqja “Andërr” e Kreshnik Musollit, shenojnë pikën më të ulët të krijimtarisë koreografike në Kosovë. Ne këto shfaqje reflektohet niveli gati amator i këtyre “krijuesve”, bie në sy mungesa e ideve, varfëria e gjuhës koreografike, qasjet e vjetëruara, mugesa e një  koncepti të qartë, si dhe mosqëllimi i qasjes së tematikave përkatëse. 

Sigurisht për të bërë një analizë profesionale të këtyre shfaqjeve (nuk e di nese do t’ja vlente) nuk do të mjaftonte një shkrim si ky, qëllimi i të cilit nuk është thjesht dhe vetëm analiza e tyre.

Nga ana tjetër duhet përmendur se kjo trupë e rikrijuar pas lufte, pati shënuar disa suksese të rëndësishme nëpermjet realizimit të krijimeve koreografike cilësore dhe kompetitive. Këtu do të përmendja shfaqjet “Aty ku bie drita” me koreografi të Antonio Pio Fini, “Performancë” me koreografi të Gjergj Prevazit, “Friendly Fire” me koreografi të Arthur Kuggeleyn, “Rikompozim” me koreografi të Christophe Beranger & Jonathan Pranlas-Descours etj. Këto shfaqje kanë qenë jo vetëm të sukseshme, por në njëfarë mënyre kanë treguar edhe kapacitetet më të mira të trupës sonë. Ato kanë mundur të jenë modele se si do të qasej repertori i trupës së Baletit Kombetar të Kosovës. Në menyrë të pabesueshme, këto arritje nuk i kanë shërbyer drejtuesve të këtij insitucioni, por situata me repertorin ka pësuar një rënie të lirë për të cilën ndjehem realisht i keqardhur.  

Pyetja që shtrohet është se kush janë arësyet profesionale që kanë shtyrë drejtuesit e këtij insitucioni në këtë vendimarrje? Kush janë përgjegjesit që paratë e taksapaguesve kosovarë të shkojnë për autorë që nuk kanë asnjë çertifikatë zyrtare për të ushtruar profesionin e koreografit? A janë të diplomuar këta persona në fushën e koreografise? A kanë këta një experiencë të mjaftueshme dhe të çertifikuar nga istitucione të specializuara kombëtare apo ndërkombëtare (stages, konkurse, festivale, eksperienca krijuese me trupa apo individë të tjerë brenda dhe  jashtë trupës së Baletit të Kosovës)  të paktën në  miniaturën koreografike (solo, duo, trio, koreografi të shkurtra)? A kanë dhënë këta garancinë mimimale të “suksesit” të shumëpritur? A kanë dhënë këta prova të mjaftueshme për t’i besuar jo pak por tre produksione të mëdha që financohen direkt dhe vetëm nga buxheti I Ministrisë së Kulturës? A ka analiza të specializuara të këtyre produksioneve, dhe a ka pasur një reflektim për nivelin e dobët krijues?

Nga ana tjeter a nuk është ky një shembull negativ që zhvlerëson dëshirën për shkollim në nivel universitar të talentëve kosovarë. A dekurajon kjo politikë repertori ata persona që sakrifikojnë mjete, kohë e vullnet për të investuar neë përvetësimin e njohurive të thella artistike e profesionale ne fushën e koreografise? Pse kaq e lehtë qenka të transformohesh nga balerin në koreograf pa diplomën perkatëse? Natyrisht që një diplomë nuk të bën automatikisht koreograf apo krijues me vlera. Po ajo është dëshmia minimale e një profesionisti, është garancia institucionale më e besueshme.

Këto janë pyetje retorike, që kanë si synim të zgjojnë interesin e vetë trupes në radhe të parë, së dyti të Ministrisë së Kulturës, të komunitetit artistik dhe padyshim të opinonit publik në përgjithesi.

Do të mjaftonin çeshtjet e ngritura më lart për të parë e reflektuar se si orientohet dhe aplikohet profesionalizmi në fushën e koreografisë dhe baletit në Kosovë, si dhe për ç’farë shkojnë mjetet tona buxhetore. Por fatkeqësisht problemi nuk mbyllet këtu.

Në dijeninë time z. Sinan Kajtazi, (momentalisht ushtrues detyre i drejtorit të Baletit të Kosovës) në kohën kur është marrë vendimi për të realizuar shfaqjen “O.Taka” si koreograf dhe kompozitor, ka ushtruar detyrën e Kryetarit të Këshillit Drejtues (për t’u verifikuar). Nëse do të ishte kështu, a është ky një konflikt i pastër intersi? A do të zgjonte ky rast interesimin e Agjensisë Kundër Korrupsionit. Dhe së fundi, a ka raste të ngjashme me institucione të tjera në varësi nga Ministria e Kultures së Kosovës si p.sh. në Teatrin Kombëtar apo në Ansambiln “Shota”ku një anëtar, apo më keq akoma, një kryetar i Keshillit Drejtues do të firmoste e vuloste një shfaqje për vetën e tij?

Në opinionin tim por edhe të shumë kolegëve, Baleti Kombëtar i Kosovës është transformuar në një “Bunker”, ku vendimarrja është atribut I vetëm një grupi njerëzish brenda një rrethi vicioz, duke moslejuar përfshirjen e profesionistëve të tjerë, sado të rinj, të aftë apo të diplomuar të jenë. Pra kjo situatë  duket më teper si një klan interesash të vogla e të ngushta, që nuk përfaqesojnë interesin e madh publik e shoqëror në drejtim të vlerave më të mira artistike e më perfaqesuese të Republikës së Kosovës.  A do të vazhdohet akoma kështu?

Sigurisht pa harruar traditën dhe arritjet e mëparshme, Baleti Kombëtar i Kosovës, dhe në përgjithësi koreografia kosovare ka nevojë për t’u hapur më tej, ka nevojë për më shumë bashkëpunime me profesionistë shqiptarë e të huaj, ka nevojë për një drejtim më profesional e më efikas.

(Ky opinion, dhe opinionet tjera në KultPlus, nuk paraqesin qëndrimin e redaksisë së KultPlusit)

Kadare: Ka shumë njerëz në Shqipëri që nuk e duan këtë Shqipëri sot

Shumë herë Ismail Kadare ka shprehur indinjatë për shqiptarët që nuk e duan Shqipërinë.

Shkrimtari i madh shqiptar, i dashur dhe i urryer prej shumë shqiptarëve, tregon në plot intervista që mallkimi shqiptarëve i vjen pikërisht prej vetes dhe mendimeve të tyre pesimiste.

France. IDF. Paris. Saint Germain des Prés. Café de Flore.

Alejtin Berisha nga Shkolla Finlandeze, folës në konferencën EdTechXEurope 2019

Alejtin Berisha nga Shkolla Finlandeze në Kosovë do të jetë një prej folësve kryesorë në EdTechx Europe.

Konferenca në fjalë është më e rëndësishmja në botë për teknologjinë në edukim, ndërsa Berisha bashkë me të tjerë ndërmarrës do të flasin në ditën e hapjes së kësaj ngjarjeje.

Pos Berishës, pjesëmarrës në këtë ngjarje janë edhe përfaqësuesit nga Ibis Capital, Tyton Partners,  Tassomai – Learning Program, ImpactED, The World Bank dhe kompani e institucione tjera.

EdTechx Europe bashkon rreth 900 vendimmarrës, investitorë dhe kompani nga e tërë bota. Ngjarja mbahet me 18 qershor në Londër.

Gjatë EdTechx Europe diskutohet për trendet e fundit të edukimit dhe teknologjisë në botë. Vitin e kaluar u diskutua mes tjerash nëse shkollat do të ekzistojnë në vitin 2060-të dhe se si duhet të ndihmon studentët dhe nxënësit që me anë të edukimit e teknologjisë bashkë të shprehin tërë potencialin e tyre mësimor.

Shkolla Finlandeze është një ekosistem që rritë çdo fëmijë të jenë të mençur, të shëndetshëm, kreativ dhe të shoqërueshëm, me metoda të dëshmuara nga sistemi nr 1 i rankuar në PISA, ai i Finlandës.

Në Shkollën Finlandeze fëmijët mësojnë të menduarit kompjuterik dhe programimi që nga mosha 3 vjeçare.

Kjo Shkollë është funksionale edhe në Kosovë. / KultPlus.com

‘Stambolli e njeh mirë abuzimin seksual me vajza, me burra, me prostituta…’


Ndodhte gjithmonë në këtë qytet që shtrihej në shtatë kodra, dy kontinente, tre dete dhe pesëmbëdhjetë milionë gojë. Ndodhte pas dyeve të mbyllura dhe në oborret e hapura, në dhoma motelesh të lira dhe suita luksoze me pesë yje, në mes të natës ose në mes të ditës. Bordellot e këtij qyteti do të kishin treguar shumë histori, sikur të gjenin veshë për t’i dëgjuar.

Vajza me porosi, djem me qira, prostituta të vjetra që rriheshin, abuzoheshin e kërcënoheshin nga klientët që dukej sikur kërkonin shkakun më të vogël për ta humbur durimin, transseksualë që nuk shkonin kurrë në polici se e dinin që do t’i ndëshkonin për së dyti. Fëmijë që kishin frikë nga ndonjë pjesëtar i familjes, nuse të reja që kishin frikë nga vjehrri ose kunati, infermiere, mësuese dhe sekretare që ngacmoheshin nga dashnorë të magjepsur vetëm se nuk kishin pranuar të shoqëroheshin me ta në të shkuarën, gra shtëpiake që nuk flisnin kurrë një fjalë, se nuk kishte fjalë në këtë kulturë për të përshkruar dhunimin martesor.

????????????????????????????????????

Ndodhte gjatë gjithë kohës. I fshehur nën mantelin e heshtjes që turpëronte viktimat dhe mbonte agresorët, Stambolli e njihte mirë abuzimin seksual. Në këtë qytet ku të gjithë ua kishin frikën të panjohurve, shumica e sulmeve vinin nga ata që ishin shumë të njohur apo shumë të afërt.

(Pjesë nga libri ‘Tri bijat e EVËS’ nga Elif Shafak)

Të shtunën në GKK, artistet gra gjatë rezistencës së viteve të 90-ta në Kosovë

“Artistet gra gjatë rezistencës së viteve të 90-ta në Kosovë”, debati i katërt me radhë, në lidhje me ekspozitën “Burrneshat” dhe çështjet sociale që ajo prek.

Edhe ky debat si debatet e tjera, do të moderohet nga Zana Hoxha Krasniqi, e cila do të ndajë përvojën e saj me Artpolisin, e njohur për organizimin e disa edicioneve të festivalit FEMART.

Paneliste do të jenë: Blerta Zeqiri, Igballe Rogova, Safete Rogova, Zake
Prelvukaj. Më 23 shkurt nga ora 12:00.

Më shumë informata lidhur me ekspozitën: kosovo.britishcouncil.org/programmes/arts/perceptions/ KultPlus.com

https://web.facebook.com/events/2262226564042733/

Fjalët e para të Princ Vidit para se bëhej mbreti i shqiptarëve

Nga Aurenc Bebja

“Le Radical” ka botuar, të premten e 13 marsit 1914, në faqen n°3, një shkrim në lidhje me deklaratën e Princ Vidit drejtuar shqiptarëve, para ngjitjes së tij në fron

Në Shqipëri,

Një deklaratë nga mbreti

Durrës, 12 mars. – Nesër në mëngjes do të publikohet shpallja e mëposhtme e mbretit për popullin :

“Shqiptarë,

Sot, Shqipëria e lirë dhe e pavarur hyn në një histori të re. Fati i vendit i është besuar mbretit, urtësisë së qeverisë dhe virtyteve të patriotëve. Rruga përpara është e gjatë dhe plot pengesa, por asnjë pengesë nuk është e pakalueshme për një popull që ka tradita të famshme në historinë e lashtë dhe i cili, si ju, ka (ka pasur) një vullnet të madh për të punuar dhe përparuar. Detyra jonë dhe ajo e pasardhësve tanë do të jetë gjithmonë kërkimi për mirëqenien e kombit, me të gjitha forcat tona. Frymëzuar nga këto ndjenja, ne kemi pranuar nga duart tuaja kurorën e Shqipërisë.

Shqiptarë,

Ndërsa ngjitemi në fron, ne presim që të gjithë ju të nxitoni rreth mbretit tuaj dhe të punoni me ne për përmbushjen e aspiratave kombëtare.”/ KultPlus.com