Autor: KultPlus

Gili Hoxhaj

Pasionin shumëvjeçar, Arbërore Riza tanimë e ka shndërruar në profesion. Ajo e ka pasur ëndërr të kamotshme që të merret me prodhimtari, por ëndrra e saj më e madhe ka qenë që  në produktet e saj të shkruhet MADE IN KOSOVO.  Gjatë studimeve të saj në Britaninë e Madhe dhe në Romë, atje kishte hulumtuar produktet natyrale, mirëpo pa pasur idenë që një ditë vet ajo do t’i prodhojë ato. Riza është themeluese e kompanisë vendore “HUUMë” e cila merret me prodhimin e produkteve të higjienës personale, më saktësisht, të prodhimeve të sapunëve, balsameve për buzë, etj.

Produktet janë 100% natyral  dhe janë të punuara me dorë me metodën e procesit të ftoftë, ku shumica e përbërësve janë organikë që importohen nga vendet e Bashkimit Evropian. Në këto produkte  është i dallueshëm edhe aspekti artistik, pasi që produktet të cilat shpesh marrin forma të ndryshme që lidhen me produktet e natyrës. Ato edhe të paketuara dhe në ambiente të brendshme, duket sikur po qëndrojnë diku në natyrë.

Arbërore Riza në  një intervistë për KultPlus tregoi se fillimisht prodhimin e kishte fokusuar për nevoja të veta dhe të rrethit familjar, duke u zgjeruar tani në zhvillimin e kompanisë.

“Ishte një rrugëtim i gjatë. Gjatë qëndrimit tim ne Britaninë e Madhe, ku edhe kam përfunduar studimet Bachelor e më pas kam vijuar studimet Master ne Romë, gjatë gjithë kohës kam hulumtuar produktet natyrale, edhe pse nuk a kam ditë që një ditë do të jem unë ajo që do t’i prodhoj këto produkte. Fillimisht, fillova me prodhim për nevoja të mia, duke u zgjeruar tek rrethi familjar, e më pastaj edhe te miqtë e mikeshat e mia. Çdo sukses i produkteve fillestare ishte shtytje shtesë për punë të mëtutjeshme. Hulumtimet në libra, internet ishin të pafundme. Më ishte bërë pjesë e jetës. Dhe erdhi momenti, pas shumë e shumë testimeve, të vendosi që të prodhoj për tregun vendor”, tregon Riza për fillimet e saj.

Kompania HUUMë operon që nga muaji korrik 2018 dhe ka arritur që deri tani të sjell 8 lloje të sapunëve, kurse së shpejti do të lansojnë edhe deodorantin 100% natyral.  Me një paketim prej druri dhe elemente te natyrës, ato që në dukje tregojnë për produkte tejet natyrale. Arbërore Riza, duke qenë për nga natyra idhtare e tradicionales që gjërat mundohet t’i modifikojë sipas kohës së sotme, ajo këtu kishte gjetur edhe inspirimin për ta emëruar kompaninë e saj. Riza thotë se emërtimi i kompanisë HUUMË lidhet me trashëgiminë dhe mënyrën se si e kanë mbajtur pastërtinë më herët në Kosovë.

“Në kohërat më të vjetra, edhe atëherë e kanë mirëmbajt pastërtinë e trupit me produkte që iu ka ofru natyra. E tek ne në Kosovë këtë gjë e kanë bërë me humë/argjilë e gjelbër. Andaj, kjo ishte ideja fillestare për emërtimin e kompanisë dhe, gjithnjë duke i mbet besnike tradicionales, dhe arsyeja pse në emërtim i kam 2 shkronja të njëjta U (HUUMë) është se kur e shqiptojmë fjalën humë disi e zgjasim këtë shkronjë më shumë gjatë shqiptimit. Pra, emërtimi i kompanisë ka të bëjë me trashëgiminë tonë”, u shpreh tutje Riza.

HUUMë është kompania e parë e llojit të tillë të regjistruar në Ministrinë e Tregtisë dhe të Industrisë. Riza tregon se produktet e HUUMë-s, përveç që ushqejnë natyrshëm lëkurën tonë, kanë dhënë rezultate të shumta në përfitimet që kanë sjell, ndërsa ajo thekson se këto produkte kanë edhe efekte shëruese.

Arbërore Riza ka një porosi që të blihen sa më shumë produkte natyrale, ndërsa thotë se duhet të hulumtohen gjithnjë përbërësit dhe efekti që mund të kenë tek organizmi.

“Porosia ime është kjo: Bleni produkte natyrale, largojuni produkteve industriale, sepse, ato përmbajnë toksina apo kimikate të cilat në periudha të ndryshme kohore bëjnë që shëndeti i juaj të dobësohet. Nëse jeni idhtare të produkteve natyrale, e keni mundësinë t’i provoni produktet e HUUMë-s, të cilat produkte janë 100% natyrale, ku 85% të tyre janë organike, janë produkte të testuara dermatologjikisht, pa asnjë kimikat, dhe mbi të gjitha prodhim kualitativ dhe vendor”, tha për fund ajo.

HUUMë është prezente me produktet e saja pothuajse në të gjithë territorin e Kosovës (kryesisht në barnatore dhe dyqane bio/natyrale).  Produktet e HUUMë gjenden edhe në Tiranë në dyqanin BioSHop, ndërsa aktualisht janë në fazën e përgatitjes për tregun e Maqedonisë, ndërsa kërkesat nuk kanë munguar as nga tregu i Britanisë së Madhe.

“Pas një kërkese të një dyqani me produkte bio në Londër (Britani të Madhe), së shpejti do të jemi prezent edhe atje”, tregon Arbërore Riza./ KultPlus.com

Një ekspozitë në Beograd po e dokumenton jetën dhe realitetin e personave transeksualë në Ballkan.

Njerëzit transgjinorë dhe transeksualë dhe të cilët diskriminohen shumë në Ballkan, megjithatë jetojnë dhe provojnë mbijetesën në një shoqëri si Ballkani – mbushur me stereotipe dhe urrejtje.

Pjesë e ekspozitës madje është edhe Qerkica, një transgjinore e cila jeton jo shumë larg Prishtinës.

Autori i ekspozitës tregon se ka qenë në Prishtinë dhe duke pirë kafe me personazhin, dikush ka ardhur dhe e ka pështyrë në fytyrë Qerkicën. Kjo e ka bërë atë të ndihet keq dhe të fokusohet që në të ardhmen të dokumentojë jetën dhe vuajtjet e këtij komuniteti, që në fund të fundit dëshiron vetëm të jetojë jetën normale.

Aleksandar Crnogorac është artisti që ka hapur ekspozitën në Beograd, e cila do të qëndrojë e hapur deri me 22 shkurt, në Doma Omladine në kryeqytetin serb, shkruan KultPlus.

“U vërejt prej reagimit të Qerkicës se kjo nuk ishte hera e parë që ajo përjetonte diçka të tillë. Ishte mësuar me ofendimet dhe brutalitetin ndaj saj. Mua më erdhi turp që isha aty dhe isha dëshmitar i asaj që ndodhi. Njerëzit që ishin aty rreth nuk vepruan asgjë, pra edhe ata u bashkuan në këto ofendime” tregon fotografi për historinë e Qerkicës, 42 vjeçare, fotografia e së cilës është në ekspozitë

Ai ka udhëtuar në shtetet e Ballkanit për të fotografuar transeksualët e transgjinorët. / KultPlus.com

Ka ndërruar jetë në moshën 95 vjeçare marinari i marinës amerikane, George Mendonsa, i njohur në botë për fotografinë e famshme të puthjes së tij me një vajzë.

Mendonsa vdiq të dielën pas një infarkti në zemër, vetëm disa ditë përpara se ai të mbushte 96 vjet, ka pohuar vajza e tij Sharon Molleur, transmeton Klan Kosova.

Fotografia e famshme e marinarit amerikan, u shkrep kur në 1945 ai puthi një vajzë në sheshin Times Square në New York, në ditën e njohur si e përfundimit të Luftës së Dytë Botërore.

Ndryshe 14 gushti njihet si dita kur Japonia kapitulloi zyrtarisht ndaj SHBA-ve, njofton Klan Kosova./ KultPlus.com

Modelja e njohur shqiptare Emine Çunmulaj ka kujtuar përmes një postimi dizejnatorin e Chanel, Karl Lagerfeld i cili vdiç sot në moshën 85 vjeçare, shkruan KultPlus.

“Ju me keni thirrur Maria Callas edhe pse unë nuk e dija se kush ishte ajo. Çfarë nderi ishte të kaloja gjithë ato vite pranë jush dhe rrethuar me kreativitetin tuaj. Faleminderit që ishit njerëzor dhe nuk me keni trajtuar si një varëse për rroba e cila ecën, por gjithmonë keni pyetur për historinë time, kulturën time dhe keni ndarë me mua udhëtimet e juaja dhe shakat”, ka shkruar Çunmulaj.

Ajo po ashtu me miqtë e saj ka ndarë edhe fotografi nga sfilatat e modës kur ishte modele për Chanel./ KultPlus.com

Nesër, të mërkurën e 20 shkurtit, në Galerinë Motrat mbahet një bisedë rreth traditës së çejzit.

Marrë shkas prej hapjes së ekspozitës së artistes Doruntina Ukimeri, biseda do të zhvillohet rreth traditës së çejizit (pajës) e cila ka pësuar ndryshime duke kryer funksione të ndryshme, kryesisht të lidhura me çështjet e trashëgimisë materiale, zbatueshmëria e së cilës mund të konsiderohet si tregues i rendit normativ gjinor dhe patriarkal i funksionimit shoqëror.

Diskutimi trajton marrëdhënien e artit me çështjet që zakonisht interpretohen si diçka që përket tradicionales.

Biseda do të nisë në ora 18:00, me Nita Lucin dhe Linda Gusinë. Nita Luci është ligjëruese në RIT Kosovo dhe në Universitetin e Prishtinës. Linda Gusia është ligjëruese në Universitetin e Prishtinës. / KultPlus.com

Në Tiranë është hapur ekspozita me temë “Shqipëria, buzëqeshja e ndritur e mikpritjes”, e artistes nga Kuvajti, Ebtisam Al-Houti, e cila është bashkëshortja e ambasadorit të Kuvajtit në Shqipëri, Fayez Mishari Al- Jassim

Në ceremoninë e hapjes së ekspozitës në Muzeun Historik Kombëtar të Shqipërisë ishin të pranishëm përfaqësues të Bashkisë së Tiranës, të institucioneve të tjera të vendit, ambasadorë, artistë, si dhe artdashës, të cilët u njohën nga afër me fotot e realizuara nga fotografja kuvajtiane në qytete të ndryshme të Shqipërisë.

Gjatë fjalës së saj në aktivitet, autorja e fotografive, Ebtisam Al-Houti, theksoi se një nga gjërat që i mahnit më shumë vizitorët në Shqipëri është natyra miqësore dhe paqësore e shqiptarit.

“Përvoja ime këtu, e bëri qëndrimin në këtë vend në një nga më të bukurit, me kujtime të paharrueshme. Pata mundësinë të shoh vende të veçanta dhe kënaqësinë të shëtis në qytete dhe fshatra të ndryshme të Shqipërisë, ku u ndjeva vërtet mirë me natyrën e bukur dhe klimën e përshtatshme gjatë gjithë vitit. Më lindi një dëshirë e madhe për të ditur më shumë mbi kulturën shqiptare dhe shqiptarët. Jam thellësisht e bindur se shqiptarët janë bujarë dhe mikpritës dhe kam një ndjesi pozitive se këtë gjë e bëjnë me pastërtinë e zemrës. Ashtu siç thotë dhe shprehja popullore, ‘Bukë e kripë e zemër të bardhë’”, tha Ebtisam Al-Houti.

Ajo u shpreh se si njerëz që ruajnë fort lidhjet familjare, shqiptarët janë bujarë dhe shumë mikpritës dhe se ata dinë se si të bashkëjetojnë në paqe me grupet e ndryshme të shoqërisë.

“Vihet re shumë qartë që shumica e njerëzve në Republikën e Shqipërisë, pavarësisht krahinës dhe fesë që i përkasin, e trajtojnë mikun me nder dhe respekt, si dhe kanë dëshirën për të pasur sa më shumë miq, dhe e presin mikun duke respektuar natyrën e tij. Profeti ynë i shtrenjtë, Muhamedi (a.s.), ka thënë: ‘Kush ka frikë Zotin dhe Ditën e Fundit, le ta nderojë mikun e tij’. Kjo është dhe arsye se përse e kam vënë theksin tek rëndësia e këtyre vlerave të bukura”, tha Al-Houti, e cila me fotot e saj është munduar të nxjerrë në pah këto veçori të shqiptarëve.

Kjo ekspozitë është hapur me rastin e 50 vjetorit të lidhjeve diplomatike mes Kuvajtit dhe Republikës së Shqipërisë.

Ekspozita përmban rreth 40 fotografi që pasqyrojnë aspekte të veçanta nga tradita e mikpritjes së shqiptarëve, veshjet tradicionale, historinë e qyteteve, ndërsa do të qëndrojë e hapur për tre ditë me radhë në ambientet e Muzeut Historik Kombëtar të Shqipërisë.