Festivali Ndërkombëtar i Operas – Rame Lahaj, sjell mbrëmjen e parë muzikore të edicionit të 4-të, dedikuar muzikës shqipe. Mbrëmja “Nexmije Pagarusha”e cila për çdo vit zë vend të veçantë në programin e RLIOF, mbahet sonte në Sheshin Skënderbeu në Prishtinë, nga ora 20:30. Hyrja është e lirë për të gjithë ata që duan të shijojnë muzikën e mirfilltë shqipe, sjell në një format unik.
Në harmoni perfekte me temën “T’knoft zemra”, kjo mbrëmje e festivalit sjell në skenën e ngritur në qiellin e hapur të sheshit “Skënderbeu” artistët ndërkombëtarë: mezo-sopranon e njohur nga Egjipti, Farrah El Dibany e cila do të këndojë në gjuhën shqipe.
Kryevepra të muzikës shqipe gjatë kësaj mbrëmje do të interpretohen edhe nga sopranot Adelina Thaçi e Kaltrina Miftari si dhe baritoni Artur Vera.
Artistët në skenë do të shoqërohen nga Keli Bank nga Tirana, me anëtarë: Genti Shahini – pianist, Emiliano Dhimo- bateri, Roni.Gjura – double bass, Xhino Daja – trumpetë, Ilir Vorpsi, trombon dhe Brikel Guga – tenor saksofon.
RLIOF ju pret në zemër të kryeqytetit për një mbrëmje të paharruar me muzikë shqipe./ KultPlus.com
Në fund mund të përmbledhim se vepra e Kunderës është e ndërtuar në tre nivele që u trajtuan në këto shkrime: në sipërfaqe, është kryesisht një histori dashurie. Një histori universale.
“Por një ngjarje a nuk është përkundrazi edhe më e rëndësishme edhe më me kuptim, kur varet nga një numër i madh i rastësive?
Vetëm rastësia mund të na duket si kumt. Ajo çka ndodh si domosdoshmëri, ajo çka pritet dhe përsëritet çdo ditë, s‘është, veçse diçka memece. Vetëm rastësia flet. Atë rrekemi ta lexojmë sikundër arixhinjtë lexojnë në fundin e filxhanit figurat që formon llumi i kafesë.”
Dimensioni i dytë që ka romani është dimensioni (gjeo)politik. Është një libër për komunizmin dhe këtu Kundera reflekton përsëri mbi përvojën e tij. Në vepër rrëfimtari (narratori) i shpjegon hollësisht të gjitha veset e komunizmit se libri i drejtohet intelektualëve në Perëndim dhe nuk lë asnjë aspekt të përvojës së të jetuarit në komunizëm pa e zbërthyer plotësisht. Në sfondin e historisë së dashurisë, krijohet një lloj fjalori shpjegues i plotë komunizmit. Në fund të vjetëve të 80-ta vepra shërbente si një hyrje për të kuptuar natyrën e komunizmit në veprim.
“Në vendet komuniste, vlerësimi dhe kontrolli i qytetarëve janë veprimtari shoqërore themelore dhe të vazhdueshme”.
Ndërsa dimensioni i tretë që ka libri, është dimensioni tipik postmodernist – një roman i cili diskuton procesin e shkrimit të romanit dhe që sulmon kitsch-in.
“Në mbretërinë e kitsch-it totalitar, përgjigjet jepen paraprakisht dhe përjashtojnë çdo pyetje të re. Nga kjo rrjedh se kundërshtari i vërtetë i kitsch-it totalitar është njeriu që bën pyetje. Pyetja është si thika që çjerr telajon e pikturuar të dekorit, që të mund të shohë se ç’fshihet pas.”
Këto tri dimensione mundësojnë një lexim të larmishëm të romanit. E pritshme është që pjesa më e madhe e lexuesve të magjepset nga historia e dashurisë, me prozën poetike joshëse të Kunderës. Në këtë rrafsh, po ashtu, siç e kemi përmend te shkrimi i parë, aspektet individuale janë të ndërlidhura. Tereza gjatë tërë librit mban romanin “Ana Karenina”. Përmes këtij libri në romanin e Kunderës hyn një roman tjetër, i cili krijon marrëdhënie të thella dhe të pasura ndërtekstuale. Ana Karenina është ndërtuar mbi historitë e dy çifteve: nga njëra anë, Levin dhe Kiti si çifti perfekt, ideal dhe kundërtia e tyre Ana dhe Vronski.
Këtë skemë e përdor Kundera, por në të njëjtën kohë i shndërron dinamikat e raporteve në lëvizje rrethore deri në atë pikë sa është e pamundur të dallosh në atë roman personazhet e tij pozitivë dhe negativë. Personazhet janë të gjitha pozitive dhe negative. Personazhet na paraqiten, më tepër, si të ekspozuar ndaj situatave të caktuara ekzistenciale. Kundera i vendos ata në situata që të mund të vëzhgojë veprimet dhe të menduarit e tyre.
Përmendëm në fillim raportin me Kafkën. Po i kthehemi përsëri. Në një farë mënyre, ne mund ta shohim këtë vepër si të kundërtën e Metamorfozës së Kafkës. Një histori ku kemi një ndryshim fizik shumë të shpejtë. Gregory Samsa bëhet një insekt i neveritshëm. Ky transformim fizik pasohet nga një transformim psikologjik shumë gradual mendor. Transformimi fizik nuk ndodh te vepra e Kunderës. Aty ndryshojnë rrethanat. Në gjysmë të rrugës së romanit ndodh pushtimi sovjetik. Heronjtë papritmas e gjejnë veten në një kontekst shoqëror krejtësisht të ndryshëm. Te ato vjen deri te transformimi i psikikës, transformimi rrënjësor i personazheve.
Në vitin 1988, romani u ekranizua në filmin me të njëjtin titull, në regji të Filip Kaufman. Rolin e Tomasit e ka Daniel Day Lewis, Teresen e luan Juliette Binoche kurse Sabinen e luan Lena Olin. Kundera punoi në skenar, por në fund shfaqi pakënaqësi me filmin.
“Dhe mbase ka një planet tjetër ku secili do të lindte për të tretën herë bashkë me përvojën e dy jetëve të jetuara tashmë.
Dhe ndoshta ka plot planetë të tjerë, ku njerëzimi do të rilindte duke u ngritur gjithsaherë me një grade (me një jetë) në shkallën e pjekurisë.
Kështu e kupton Tomasi kthimin e përjetshëm.
Ndërsa ne, këtu në Tokë (në planetin numër një, në planetin pa përvojë), sigurisht mund të krijojmë vetëm një ide shumë të vagëlluar se ç do të bëhej me njeriun në planetët e tjera. A do të ishte ai më i mençur? A mund ta arrijë pjekurinë? A mund ta arrijë përmes përsëritjes?
Vetëm nga këndvështrimi i kësaj utopie marrin kuptim nocionet e pesimizmit dhe optimizmit optimist është ai që mendon se historia njerëzore do të jetë më pak e përgjakshme në planetin numër pesë. Pesimist është ai që nuk e beson këtë.”
Aktorët e Teatrit “Migjeni” nga Shkodra kanë hapë edicionin e tretë të “Prizren Fest”, shfaqje kjo që ka ardhë me regji të regjisorit italian Davide Lodice, shkruan KultPlus.
Këtë shfaqje para të pranishmëve të shumtë në “Kino Lumbardhi” e sollën aktorët: Nikolin Ferketa, Rajmonda Markja, Pjerin Vlashi, Fritz Selmani, Rita Gjeka Kacarosi, Julinda Emiri, Jozef Shiroka, Merita Smaja, Aleksander Prenga e Vladimir Doda.
Shfaqja fliste për një ngjarje pranë një qyteti të vogël ende të përhumbur nga jehona e luftës, një prift qëllon një engjëll i cili iu afrua botës së njerëzve kushedi se për çfarë arsye. I pushtuar nga kjo ngjarje e jashtëzakonshme dhe nga një ndjenjë e thellë faji, prifti vendos ta bëj këtë mirëpritje dhe kujdes për atë qenie të plagosur, të mrekullueshme dhe të paqartë; që ndjen gjithçka, që di gjithçka, përveç se si të “jetosh” atë botë që vetëm ëndërronte. Dhe është qasja e tij “anormale” ndaj asaj gjëje të quajtur jetë qe e bënë të pamundur qëndrimin e tij këtu. Në fakt, vendi nuk mund të tolerojë vizitën e të huajit, të engjëllit dhe shpejt bëhet armiqësor ndaj tij, armiqësor, duke stigmatizuar deformimin e tij; diversitetin e saj. I rënduar gradualisht nga graviteti i pakuptimësisë njerëzore, i paaftë për t’u kthyer në vendin qiellor dhe i margjinalizuar në atë njerëzor, engjëlli do te gjejë lehtësim vetëm në muzikë, mrekullisht e ruajtur në një violinë dhe “azil” vetëm në sytë dhe dashurinë e Delias.
Teksti në bazën e partiturës së skenës merr frymëzim nga “Vizita e mrekullueshme ” e Herbert George Wells, pararendës vizionar i zhanreve dhe gjuhëve, por duke ndryshuar boshtin e interesit tij nga satira drejt konformizmit dhe mirëqenies viktoriane, drejt një kritike më bashkëkohore, që ka të bëj mbi të gjitha me mënyrën se si ne mirëpresim “ata që vijnë nga jashtë”, të huajin. Nëse je emigrant apo engjëll, nuk ka rëndësi, nëse nuk je si unë, nëse nuk të njohë , atëherë je një rrezik.
“Prizren Fest” do të vazhdojë deri më datën 28 korrik duke sjell një program të pasur me shfaqje nga vende të ndryshme. / KultPlus.com
Artistja dhe dizajnerja nga Prishtina ka sjell së fundi një prurje të re sa i përket interierit, dhe pikërisht lekat që janë përdorë më herët në familjet shqiptare i ka sjell në një format krejt tjetër, ato i ka shndërruar në llampa ndriçuese, shkruan KultPlus.
Ajo në njoftim ka treguar për këtë prurje artistike, e cila poashtu këtë projekt e ka sjell edhe nëpërmjet fotografive. KultPlus ju sjell më poshtë njoftimin e saj të plotë.
Fitore Syla Të gjithë i njohim “Lekat”! Ndër vite, i kemi përdorë në shtëpitë tona si ornamente, dhe në një kohë me kushte më të vështira, ato kanë shërbyer si mjet për t’u larë, duke u bërë për ne simbol i pastërtisë.
Duke jetuar në një familje ku assesi s’ke mundë t’i ikësh traditës për të dekoruar shtëpinë me leka, vendosa t’i rifunksionalizoj me një rol krejt ndryshe nga e kaluara. Po bëhen gati dy vjet që kemi filluar t’i testojmë në pemishten e babit në fshat, i cili me shumë dëshirë po kujdeset për to. I kemi mbjellë, i kemi lënë të thahen për 6 muaj dhe në fund u kemi dhënë frymë.
Ato tash i kemi shndërruar në llamba ndriçuese, me plot ngjyra, duke ia ruajtur plotësisht formën organike e vetëm duke u dhënë jetë edhe më shumë përmes rikrijimit.
Kam zgjedhur eco – design sepse dua të kujdesem sado pak për planetin dhe ndjehem më mirë duke bërë art me një qasje më të menduar!/ KultPlus.com
Avion me bateri për 90 pasagjerë: Një startup holandez po punon në një aeroplan elektrik për një të ardhme më të gjelbër
Aviacioni komercial lë një gjurmë të madhe mjedisore dhe nëse tendencat aktuale vazhdojnë, ai do të dështojë të përmbushë objektivin për të reduktuar gazrat e dëmshëm në zero deri në vitin 2050. Karburanti i qëndrueshëm ende nuk po prodhohet mjaft shpejt dhe një alternativë nuk është ende në horizont.
Një nga problemet është se elektrifikimi i avionëve nuk është aq i lehtë sa për automjetet rrugore, dhe ka konsensus të industrisë që teknologjia e baterive duhet të evoluojë përpara se avionët elektrikë të bëhen realitet.
Megjithatë, një startup holandez, Elysian, tashmë po planifikon të ndërtojë një aeroplan tërësisht elektrik me një distancë prej 805 kilometrash dhe ndenjëse për 90 pasagjerë, i cili mund të zvogëlojë emetimet deri në 90 për qind, me qëllim që të ketë fluturimin e parë komercial. në dhjetë vitet e ardhshme.
Me sa duket, ekziston në tru një zonë krejt specifike që mund të quhet kujtesa poetike dhe që regjistron atë çka na magjeps, na mallëngjen, i jep bukuri jetës sonë. Dashuria fillon me një metaforë. E thënë ndryshe dashuria fillon në çastin kur një grua regjistron fjalën e saj të parë në kujtesën tonë poetike.
Titulli enigmatik, tërheqës i romanit shpjegohet me çelësin interpretativë të tezes të Niçes mbi kthimin e përhershëm, me vërejtje se kjo tezë e trajtuar në mënyrë të drejtëpërdrejtë (fjalëpërfjalë), do nënkuptonte ripërsëritjen e jetëve tona dhe konform asaj do na zhveshte nga rethana lehtësusese e përkohësisë.
“Në botën e kthimit të përjetshëm, çdo gjest mban peshën e një përgjegjësie të papërballueshme. Kjo e bënte Niçen ta quante idenë e kthimit të përjetshëm barren më të rëndë (das schwerste Gewicht).
Nëse kthimi i përjetshëm është barra më e rëndë, jetët tona, në këtë sfond, mund të shfaqen në krejt lehtësinë e tyre të mrekullueshme”.
Një qëndrim i tillë që duket se shpjegon titullin e romanit, vazhdon me pyetjen, si koment ndaj filozofisë të Parmenidit ku lehtësia është pozitive dhe rëndesa negative:
“Por a është vërtet e tmerrshme rëndesa dhe e mrekullueshme lehtësia?“
Vazhdon me lavdërimin e rëndesës dhe thënien se nuk mund të thuhet se lehtësia është pozitive kurse rëndesa negative, apo e kundërta.
Vetëm një gjë është e sigurt, kundërtia i rëndë-i-lehtë është më e mistershmja dhe më e paqarta e kundërtive. Nëse i kuptojmë këto konsiderata të paktën si një lloj udhëzimi për interpretim, romani në tërësi nuk është në të vërtetë as trajtim i rëndesës dhe as lehtësisë së jetës, por është tërësisht i ndërtuar mbi antiteza.
Te romani “Mjeshtri dhe Margarita” të Bulgakovit, motivi i dënimit të Jezusit që Pilati nuk mund ta korrigjojë më, megjithëse është i bindur se ishte gabim, kthehet përsëri këtu, por tani në ndjenjën se paradoksi është i hapur, se ai është vazhdimisht i pranishëm në jetën e përditshme dhe se as letërsia dhe as jeta nuk mund ta zgjidhin atë nyjen gordiane të problematikës ekzistenciale.
Heronjtë e Kunderës mbeten në dyshim: kundërvënia midis lehtësisë dhe rëndesës, përgjegjësisë dhe papërgjegjshmërisë, mbetet e hapur.
“Njeriu nuk mund të dijë kurrë çfarë duhet të dojë, sepse ai ka vetëm një jetë dhe atë nuk mund as ta krahasojë me jetët e mëparshme as ta ndreqë në jetët e mëpasshme. Është më mirë të jetë me Terezën apo të rrijë vetëm?
Nuk ka asnjë mënyrë që ta provojë se cili është vendimi i duhur, ngaqë nuk ekziston asnjë krahasim. Gjithçka jetohet menjëherë për herë të parë dhe pa parapërgatitje. Si një aktor që hyn në skenë pa bërë kurrë një provë. Po ç vlerë mund të ketë jeta, nëse prova e parë e jetës është jeta vetë?
Prandaj jeta i ngjan gjithmonë një skice. Por edhe skicë nuk është tamam fjala e duhur, sepse skica është gjithmonë dora e parë e diçkaje, përgatitja e një tabloje, ndërsa skica e jetës sonë është një skicë e asgjëse, bocet pa tablo. Tomasi përsërit me vete proverbin gjerman Einmal ist keinmal një herë nuk quhet, një herë është si asnjëherë. Të jetosh vetëm një jetë, është njësoj si të mos jetosh fare”.
Sabina është mishërim i lehtësisë së padurueshme të qenies dhe titulli i librit disa herë përdoret në vepër si referencë ndaj saj. Raportet e saja që nga fëmijëria nuk kanë ankorim dhe lidhja e saj me Tomasin, pastaj Francin, nuk ka thellësin e duhur – përkujton në artin socrealist që e urrente. Sikur autori Milan Kundera në jetën e tij reale, as ajo nuk kthehet në vendlindje më pas ikjes.
Tomasi, Tereza dhe Franci testojnë kufijt e konteksteve të ndryshme jetësore të lehtësisë dhe rëndesës me theks te rëndesa – vetëm ato gjëra që kanë peshë, sjellin vlerë në jetë.
“A mund të lihet shporta që mban një fëmijë, ta marrin ujërat e rrëmbyera të një lumi! Nëse vajza e Faraonit nuk do ta kishte nxjerrë nga ujërat shportën e Moisiut të vogël, nuk do të kishte ekzistuar Dhiata e Vjetër dhe as krejt qytetërimi ynë! Shumë mite të lashta zënë fill me një njeri që shpëton një fëmijë të braktisur! Nëse Polibi nuk do ta kishte marrë në shtëpi Edipin e vogël, Sofokliu nuk do të kishte shkruar tragjedinë e tij më të bukur!
Tomasi nuk e dinte, asokohe, se metaforat janë një gjë e rrezikshme. Nuk bëhet shaka me metaforat. Edhe nga një metaforë e vetme, mund të lindë dashuria.
Ne të gjithë e quajmë të paimagjinueshme që dashuria e jetës sonë të jetë diçka e lehtë, diçka pa peshë; kujtojmë se dashuria jonë është diçka që duhet patjetër të jetë: se pa të jeta jonë nuk do të ishte më jeta jonë. Na duket se vetë Bethoveni, i ngrysur e me krifën e tij të tmerrshme, luan për dashurinë tonë të madhe ‘Es muss sein-in’ e vet.” (vazhdon) / KultPlus.com
Rame Lahaj, Charles Castronovo e MUrat Karahan do të jenë pjesë e mbrëmjes gala në kuadër të RLIOF që do të mbahet më 2 gusht në Prishtinë, shkruan KultPlus.
Për këtë prurje artistike është bërë e ditur nga vet organizatorët, ku njoftimi i plotë është i abashkangjitur më poshtë.
A jeni gati për ‘TRE TENORËT’?
Vetëm edhe pak ditë na ndajnë nga mbrëmja magjike e artit operistik në kryeqytet
Tre emra të skenave prestigjioze, Rame Lahaj, Charles Castronovo e Murat Karahan bëhen bashkë për të na dhuruar një natë plot emocion nën moton ‘T’knoft zemra’.
Nën dirigjimin e Sasacha Goetzel, shoqëruar nga Orkestra e Operas së Kosovës.
Në Prime Video do të shfaqet një mini-serial i frymëzuar nga jeta e boksierit legjendar Muhamed Ali, i titulluar “Më i madhi”, siç quhej gjatë jetës së tij.
Konsiderohet si seriali i parë zyrtar për jetën e boksierit të famshëm dhe do të luhet nga Jaalen Best, me producentë ekzekutivë Michael B. Jordan, Ben Watkins dhe Josh Wakely. Ata siguruan të drejtat për historinë e Aliut dhe sollën projektin në Amazon.
“Jam e emocionuar që do të prodhoj Greatest me Ben Watkins, i cili kapi thelbin e historisë së Muhamedit,” tha Lonnie Ali, gruaja e legjendës së boksit dhe producentja ekzekutive e serialit./atv/ KultPlus.com
Destinacionet e mëposhtme janë të gjitha të famshme, por jo vetëm për peizazhet e tyre spektakolare, por edhe sepse ndalojnë turistet femra. Nga besimet e lashta fetare deri te kufizimet morale, këto janë pesë vende ku gratë ndalohen.
Mali Athos, Greqi
Për më shumë se 1000 vjet, pelegrinët dhe murgjit ortodoksë janë vendosur në manastiret e malit Athos, të njohura për pamjet spektakolare dhe koleksionet e rralla të artit. “Mali i Shenjtë” është i mbrojtur si një sit i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s që nga vitet 1990 për “rëndësinë e tij të jashtëzakonshme universale”. Mirëpo edhe pse Mali Athos mund të ketë “rëndësi universale”, nuk është universalisht i hapur. Që nga viti 1046 pas Krishtit, gratë dhe çdo gjallesë tjetër femër, nuk duhet të hyjë në Gadishullin Athos, duke përjashtuar vetëm macet femra.
Manastiret i ndalojnë gratë me arsyetimin se prania e tyre do ta bënte të vështirë për murgjit t’i qëndronin të palëkundur betimeve për të qëndruar larg grave, por edhe sepse tradita ortodokse thotë se Mali Athos i përket Virgjëreshës Mari dhe se asnjë grua tjetër nuk mund ta vizitojë tokën e saj të shenjtëruar. Kjo nuk i ka penguar gratë të provojnë: Disa janë përpjekur të futen fshehurazi në gadishull duke u veshur si burra dhe në vitin 2019 një grup kockash femrash u zbuluan nën një kishëz bizantine në vend. Por Mali Athos mbetet vetëm për meshkuj dhe mbrohet nga statusi ligjor i veçantë brenda Greqisë, që e konsideron atë një rajon autonom.
Mali Wmine, Japoni
I caktuar gjithashtu një vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, mali është i rëndësishëm për rolin e tij shpirtëror. Tempujt dhe faltoret shinto dhe budiste të zonës kanë tërhequr prej kohësh asketët, udhëtarët dhe madje edhe anëtarët e familjes perandorake. Por gratë janë të ndaluara nga maja e ëmine për më shumë se 1000 vjet për shkak të “shpërqëndrimit” që supozohet se do t’u paraqisnin pelegrinëve meshkuj. Ndalimi mund të jetë i vjetër, por është ende i kundërshtuar, pasi mbi 10 000 gra japoneze kërkuan që ky ligj të hiqej kur mali u caktua një vend i trashëgimisë së UNESCO-s në 2004.
Ishulli Okinoshima, Japoni
Një tjetër vend i shenjtë i trashëgimisë në Japoni ndalon gjithashtu gratë, Ishulli Okinoshima, një ishull i vogël në Fukuoka. Ishulli, i drejtuar nga një kast i priftërinjve të vetmuar Shinto, njihet nga UNESCO si një “shembull i jashtëzakonshëm i traditës së adhurimit të një ishulli të shenjtë”.
Ishulli është kryesisht i ndaluar për të dyja gjinitë sot, por çdo vit qindra burra e vizitojnë ishullin gjatë një festivali. Edhe atëherë, ata lejohen të shkelin në brigjet e tij vetëm pasi të lahen në ujin e detit. Në vitin 2017, një zyrtar shpjegoi se udhëtimi në ishull konsiderohet shumë i rrezikshëm për gratë.
Herbertstrasse, Hamburg – Gjermani
Edhe në Evropën liberale ekziston një enklavë e tillë që nuk lejohen turistet femra: Herbertstrasse famëkeq në Hamburg, një rrugë e hapur ku dikur ushtrohej prostitucioni. Kjo ndryshoi në vitin 1933, kur nazistët e sapozgjedhur mbyllën rrugën me barriera, si pjesë e një përpjekjeje për të kontrolluar punën seksuale. Nazistët arrestuan më pas më shumë se 3000 gra në Hamburg. Shumë vdiqën së bashku me punonjësit e seksit nga qytete të tjera gjermane në kampet e përqendrimit si Ravensbruck dhe Neuengamme.
Por ndalimi ndaj vizitorëve femra mbeti shumë kohë pasi nazistët u larguan. Në vitet 1970, Hamburgu fortifikoi portat, duke ngritur barriera edhe më të larta çeliku për të bllokuar zonën publike nga pamja. Aktualisht, rrugët mbajnë përkujtimoret me emrat e disa prej punonjëseve të seksit të persekutuara.
Parku Kombëtar Band-e-Amir, Afganistan
Band-e-Amir në provincën Bamiyan është një park i njohur për më shumë se 200 liqene spektakolare, shkëmbinj të lartë dhe diga natyrore. Parku kombëtar, i nominuar për njohje nga UNESCO, dikur u vlerësua si një simbol i përparimit të Afganistanit të pasluftës dhe madje punësoi rojet e para femra. Në vitin 2023, megjithatë, qeveria afgane e udhëhequr nga Talibanët njoftoi se parku kombëtar ishte i ndaluar për vizitoret femra. Luftëtarët talebanë janë vendosur gjithashtu në hyrjet e parkut për të ndaluar hyrjen e tyre. Ky veprim është vetëm një nga shumë të projektuara për të mbajtur gratë larg nga jeta publike në Afganistan./ KultPlus.com
“Monsters” nga James Blunt është këngë thellësisht emocionale që i trajton temat e humbjes, lamtumirës dhe pajtimit me vdekshmërinë e një njeriu të dashur. E shkruar si nderim për babain e tij, i cili po luftonte me sëmundjen e veshkave në atë kohë, kënga e kap dhimbjen dhe theksin e lamtumirës së prindit.
Në këngë, Blunt përballet me emocionet e tij dhe e shpreh dobësinë e tij. Termi “përbindësh” i referohet frikës dhe ankthit me të cilin përballet dikush kur përballet me një humbje kaq të thellë. Duke iu drejtuar drejtpërdrejt babait të tij në tekst, Blunt e pranon pashmangshmërinë e vdekjes, por gjithashtu kërkon t’i japë ngushëllim edhe vetes edhe babait të tij, përballë këtij realiteti.
Teksti i thjeshtë dhe i përzemërt i këngës, i kombinuar me melodinë e saj të trishtë e krijojnë një përjetim të fuqishëm dhe prekës që rezonon me këdo që është përballur me humbjen e një njeriu të dashur.
Përktheu: Ridvan Bunjaku
Oh, para se t’i fikin krejt dritat Nuk do të t’i bëj hesap gabimet dhe të mirat Koha ka ikur Do të të them natën e mirë, ta mbylli derën Të them edhe një herë “Të dua”. Koha ka ikur, kështu që ja ku është
[Refreni]
Unë nuk jam djali yt, ti nuk je babai im Ne jemi veç dy njerëz të rritur duke thënë lamtumirë Nuk ka nevojë për të falur, nuk ka nevojë për të harruar Unë i di gabimet e tua dhe ti i di të mijat Dhe gjersa ti po flen, do të përpiqem të të bëj krenar Pra, babi, thjesht mbylli sytë Mos ki frikë, është radha ime Që t’i përzë përbindëshat
[Strofa 2]
Epo, do të ta lexoj një tregim Ndryshimi i vetëm është se ky është i vërtetë Koha ka ikur T’i palosa rrobat në karrige Shpresoj te flesh mirë, mos ki frikë Koha ka ikur, kështu që ja ku është
[Refreni]
Unë nuk jam djali yt, ti nuk je babai im Ne jemi veç dy njerëz të rritur duke thënë lamtumirë Nuk ka nevojë për të falur, nuk ka nevojë për të harruar Unë i di gabimet e tua dhe ti i di të mijat Dhe gjersa ti po flen, do të përpiqem të të bëj krenar Pra, babi, thjesht mbylli sytë Mos ki frikë, është radha ime Që t’i përzë përbindëshat
[Ura]
Fli një jetë të tërë Po dhe thuaje amanetin e frymës së fundit Mund ta ndjesh dorën time mbi tënden Unë do të jem i fundit kështu që do ta lë një dritë ndezur Le të mos ketë errësirë në zemrën tënde
[Refreni]
Unë nuk jam djali yt, ti nuk je babai im Ne jemi veç dy njerëz të rritur duke thënë lamtumirë Nuk ka nevojë për të falur, nuk ka nevojë për të harruar Unë i di gabimet e tua dhe ti i di të mijat Dhe gjersa ti po flen, do të përpiqem të të bëj krenar Pra, babi, thjesht mbylli sytë Mos ki frikë, është radha ime Që t’i përzë përbindëshat./ KultPlus.com
Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka deklaruar po shpërndahen informata të rreme se turistët i kanë braktisur plazhet shqiptare, duke shtuar se sivjet është rritur numri i turistëve nga Kosova.
Në një tubim me qytetarë, Rama është shprehur të mërkurën se është e ulët përpjekja për ta prezantuar se kosovarët s’po e vizitojnë Shqipërinë, duke theksuar se ka rritje edhe të turistëve turq dhe polakë.
“…Ka një sulm të organizuar për të dëmtuar turizmin. Kam folur me kryetarët e bashkive, janë skandalizuar nga shumë video lajme komente të rreme të manipuluara… Përpjekje e ulët që shqiptarët e Kosovës e kanë braktisur Shqipërinë, ndërkohë këtë vit ka 25% më shumë se vjet. Ka një rritje shumë të fortë të turistëve turq, polak”, është shprehur Rama.
Kryeministri i Shqipërisë ka theksuar se profile të rreme po shpërndajnë dezinformata në internet për rënien e turizmit bregdetar.
Ai ka deklaruar se sipas Komisionit Evropian, Shqipëria për turizëm veror është në vendin e parë dhe ka rritje për 86 për qind./ KultPlus.com
Gjykata e Lartë rrëzon kërkesën e Edlira Mara dhe Alba Ahmetaj, çifti i lesbikeve që u martua pak kohë më parë në tarracën e Bashkisë së Tiranës.
Ato kërkuan që t’i regjistronin dy fëmijët me të drejta mëmësie të barabarta.
Shqiptarët të dytët në Europë me orët më të gjata të punës, Administrata punon 3.7 orë më pak në javë se të tjerët Pavarësisht kërkesës së tyre, Gjykata e Lartë rrëzoi kërkesën.
Gjykata tha se Kërkesa nuk është e bazuar në Kodin e Familjes./ KultPlus.com
Ashtu si 573 vite më parë, dasma arbërore e Skenderbeut me Donikën, u inskenua në gurët e lashtë të kishës së Shën Mërisë në Vau Dejës. Në këtë vend të shenjtë, një pjesë e historianëve mendojnë se heroi ynë kombëtar u martua aty dhe jo në Ardenicë, me të bijën e Gjergj Arianitit, princ i Kaninës së Vlorës më 26 prill 1451. Regjisorja Valbona Lluka thotë se u morën detaje nga libri i Marin Barletit për të kurorëzuar dasmën e Skendërbeut…
NëGalerinë Kombëtare të Kosovës sonte do të bëhet hapja e ekspozitës personale “Udhët që më njohin” të artistit Rron Qena, kuruar nga Lulzim Zeqiri.
Filozofisë së tij artistike Rron Qena i rri gjithmonë pranë, duke e formuar nga afër karakterin bashkë me veprat e tij. Nga ky qëndrim ai përsosë stilin e shprehjes figurative dhe qasjes së tij origjinale në pikturë. Akti krijues brenda kornizës së pëlhurës, nëpërmjet tregimit të guximshëm personal synon thellësitë e përjetimit, si përvojë, si kujtesë, si ftesë për komunikim ndërnjerëzor. Muza e tij mbetet gjithmonë bindja e tij për të bukurën, si model nga i cili nuk i shmangë sytë. Kapjet e momenteve plotë jetë të pamjeve të lagjeve, të këndeve të qyteteve, portretet me dedikime të njerëzve të dashur, janë apriori vrojtime dhe përceptime të potencialit frymëzues në ambientin që e rrethon deri sa të shkëndijë magjia e frymëzimit. Është reflektimi elokuent karshi motivit dhe elementeve të cilat e bëjnë peisazhin urban, apo pasqyrojnë psikologjinë e portretit në punimet e tij. Ky observim i kujdesshëm i marrëdhënies së gjatë me hapësirën dhe kohën e forcon intuitën e tij krijuese kudo që ai gjendet. Qasja me qëllim njohje dhe studimi më të thellë të gjuhës së ngjyrave, evoluon në mjeshtëri pikturimi dhe e përbën sintaksën vizuele të pikturës së tij. Rrugët e Prishtinës, Berlinit, Shkodrës, Bremenit, nuancë pas nuance shtrohen në pëlhurën e tij, për të na shpier në një gjeografi që nuk vijëzon kufi, e cila na merr me vete në udhëtim për të parë dhe ndjerë forcën e imagjinatës dhe pasurinë e botës së artistit. Në këto udhëkryqe lagjesh e metropolesh përparësi merr fryma e njeriut të lirë, njeriu i cili mezi shihet në labirinthin e qytetit, në mes makinave dhe kaosit, por që e dijmë se diku pas fasadave apo nën hije të parqeve ai vazhdon të shkruaj fatin e tij. Këtij njeriu të lirë pikturat e Rron Qenës i japin shpirt bohemi dhe e nxjerrin jashtë mbrëmjeve të dal me shokët, të hapërojnë të dehur nën ritmin e perkusioneve, udhëve dhe vendeve ku emërtimet nuk kanë rëndësi.
Ekspozita hapet të mërkuren, 17 korrik, nga ora 19:00 deri në 21:00/ KultPlus.com
“Zoti President, populli shqiptar nuk ka bërë asnjë krim ndaj askujt, për t’u trajtuar ndryshe nga çdo popull tjetër. Edhe në qoftë se bashkimi i tij paraqet vështërsi, tani për tani për Europën, askush nuk ka të drejtë që, në mëyrë cinike e provokative, t’i deklarojë atij se nuk ka të drejtë asnjëherë, as në perspektivë, të gëzojë atë që nuk i mohohet asnjë populli n botë: jetën e lirë, bashkarisht. Aq më pak , askush nuk ka të drejtë, që lirinë e tij imediate, ta quajë të rrezikshme”.
Ismail Kadare , letër drejtuar Presidentit të Francës, Zhak Shirak, Paris, 26 gusht 1998./ Gazeta Tema/ KultPlus.com
“Irpin është shtëpia ime” është libër për përjetime dhe ilustrime të fëmijëve ukrainas, të cilët shpërfaqin luftën nëpërmjet copëzave të rrëfimeve dhe ilustrimeve nga qyteti i tyre Irpin, qytet i cili ishtë pushtuar nga foract ruse qysh në fillim të luftës, shkruan KultPlus.
Libri vjen në shqip me të drejtë të botimit nga gazeta online për art dhe kulturë KultPlus dhe në bashkëpunim me OJQ kosovaro-ukrainase “Urat e Miqësisë”.
Fëmijët përshkruajnë qytetin e tyre të lindjes, duke kujtuar vendet e tyre të preferuara dhe përvojën e tyre para dhe pas pushtimit të 24 shkurtit 2022. Ata shkruajnë me admirim për qytetin e tyre të guximshëm Hero, ëndrrat e tyre për një të ardhme pa sirena dhe shpërthime dhe momente të tjera mjaftë prëkesë, por edhe inkurajuese. Libri në shqip është përkthyer nga Elvi Sidheri.
Në këtë promovim do të flasin organizatorët e këtij promovimi, sikurse që do të ketë edhe një ekspozitë nga studentët e Fakultetit të Arteve të UP-së, të cilët poashtu nëpërmjet punimeve të tyre do të prezantojnë luftën e Ukrainës.
Kurse të pranishmit do të kenë mundësi të blejnë edhe vepra të gazetarës Liudmyla Makey, mjete të cukat do të shkojnë për mbështetjen e fëmijëve ukrainas.
Mbrëmja do të mbahet më sot, në ora 19:00 në KultPlus Caffe Gallery dhe mbrëmja është e hapur për të gjithë./ KultPlus.com
“Irpin është shtëpia ime” është libër për përjetime dhe ilustrime të fëmijëve ukrainas, të cilët shpërfaqin luftën nëpërmjet copëzave të rrëfimeve dhe ilustrimeve nga qyteti i tyre Irpin, qytet i cili ishtë pushtuar nga foract ruse qysh në fillim të luftës, shkruan KultPlus.
Libri vjen në shqip me të drejtë të botimit nga gazeta online për art dhe kulturë KultPlus dhe në bashkëpunim me OJQ kosovaro-ukrainase “Urat e Miqësisë”.
Fëmijët përshkruajnë qytetin e tyre të lindjes, duke kujtuar vendet e tyre të preferuara dhe përvojën e tyre para dhe pas pushtimit të 24 shkurtit 2022. Ata shkruajnë me admirim për qytetin e tyre të guximshëm Hero, ëndrrat e tyre për një të ardhme pa sirena dhe shpërthime dhe momente të tjera mjaftë prëkesë, por edhe inkurajuese. Libri në shqip është përkthyer nga Elvi Sidheri.
Në këtë promovim do të flasin organizatorët e këtij promovimi, sikurse që do të ketë edhe një ekspozitë nga studentët e Fakultetit të Arteve të UP-së, të cilët poashtu nëpërmjet punimeve të tyre do të prezantojnë luftën e Ukrainës.
Kurse të pranishmit do të kenë mundësi të blejnë edhe vepra të gazetarës Liudmyla Makey, mjete të cukat do të shkojnë për mbështetjen e fëmijëve ukrainas.
Mbrëmja do të mbahet më 17 korrik, në ora 19:00 në KultPlus Caffe Gallery dhe mbrëmja është e hapur për të gjithë./ KultPlus.com
Futbollisti Xherdan Shaqiri është larguar zyrtarisht nga Kombëtarja e Zvicrës.
Lajmin e ka konfirmuar vetë Shaqiri përmes një postimi në rrjetin social “Instagram”, ku ka shprehur mirënjohjen e tij për këtë periudhë.
“Shtatë turne, shumë gola, 14 vite me ekipin e Kombëtares së Zvicrës dhe momente të paharrueshme. Është koha t’i them lamtumirë ekipit të Kombëtares. Kujtimet e mira do të mbesin dhe po u them të gjithëve: Faleminderit”, ka shkruar Shaqiri./ KultPlus.com
“Rivali i Adamit” është libri më i ri i poetit Lulzim Tafa, i cili i shtohet listës së botimeve AAB.
Lajmin e ka bërë të ditur vetë poeti Lulzim Tafa, i cili në faqen e tij në Facebook ka shkruar:
“Të dashur miq, doli nga shtypi libri im më i ri, për mua si autor është gëzim kurse për lexuesit nuk e di, shpresoj!”
Ndërsa recensenti i librit, shkrimtari dhe studiuesi Rrahman Paçarizi, ka shkruar se përmbledhja e poezive “Rivali i Adamit” e konfirmon edhe një herë, pas krejt çmimeve e çmuarjeve, poetin Lulzim Tafa.
“Përfundimisht me këtë përmbledhje, Lulzim Tafa dëshmon siguri në të shkruarit e poezisë, guxim për trajtimin e temave në mënyra ndonjëherë tronditëse, duke shpërfillur masat dhe besimet, dhe rikonfirmon një stil krejt të veçantë të të shkruarit të poezisë, pa u kornizuar brenda teorish letrare dhe pa u ndikuar nga modele të të shkruarit”, ka shkruar Paçarizi.
Libri do të mund të gjendet në shitje këtë javë në libraritë kryesore të Prishtinës./ KultPlus.com
Ministria e Drejtësisë ka përzgjedhur, përmes procedurës së negociuar, avokatin që do të përfaqësojë Kosovën në kontestin gjyqësor me Malin e Zi, për kthimin e të drejtës së pronësisë për pushimoren “Ganimete Tërbeshi”, që ndodhet në qytezën Rafailloviq, pranë Budvës.
Kosova do të përfaqësohet në këtë proces gjyqësor nga avokati Rados Lolo Kastrotoviq. Vlera e kontratës është 84 mijë e 700 euro, me kohëzgjatje për tri vite, raporton Express.
Padia ishte dorëzuar nga autoritetet e Kosovës në fund të vitit 2020, por ishte bërë publike tek në qershor të vitit 2021, kur kishin filluar të raportonin mediat malazeze.
Në raportimet e atëhershme të mediave malazeze, thuhej se Ministria e Drejtësisë së Kosovës ka ngritur padi kundër Komunës së Budvës, në Mal të Zi dhe kompanisë “Sunraf Beach Areas”, duke kërkuar kthimin e 4 mijë e 500 metrave katërorë tokë në shëtitoren “Rafailoviq”, vend ku dikur ishte vendosur një vendpushim për fëmijë.
Avokati i Përgjithshëm i Shtetit të Kosovës, Sami Istrefi, kishte deklaruar atëherë se prona ishte blerë gjashtë dekada më parë.
Në kohën kur ishte bërë publike ngritja e padisë, profesori i së drejtës ndërkombëtare dhe ish-kryetar i Gjykatës Kushtetuese, Enver Hasani, kishte thënë se Kosova nuk mund të kërkojë pronë në Mal të Zi, sepse nuk ka bazë ligjore për këtë.
“Unë nuk mund të besoj se dikush në Kosovë mund të këshillojë Ministrinë tonë të Drejtësisë që të nisë diçka të tillë…Nuk ka kurrfarë baze për një gjë të tillë, sepse kjo nuk është një marrëdhënie privato-juridike. Qeveria e Kosovës, e as shteti i Kosovës, i cili është shpallur më 17 shkurt, 2008, nuk janë pasardhës privatë të së ashtuquajturës SAP Kosova [Krahina Socialiste Autonome e Kosovës dhe Metohisë]. Për të qenë edhe më i sinqertë, kjo që ka ndodhur është turp, sepse Kosova ka avokatë normalë që i dinë gjërat më themelore juridike”, kishte deklaruar Hasani.
Nga Agjencia Kosovare e Privatizimit kishin deklaruar për Gazetën Express se Kosova ka edhe 163 prona të tjera jashtë vendit, që përfshijnë hotele, toka, ndërtesa administrative, lokale, depo, zyra e fabrikë
“Sipas të dhënave që ka Agjencia Kosovare e Privatizimit, në bazë të deklarimeve të ish-menaxhmenteve të ndërmarrjeve shoqërore dhe në bazë të dokumentacionit të siguruar, AKP i ka në evidencën e saj 163 prona shoqërore që ju përkasin Ndërmarrjeve Shoqërore të ndryshme nëpër shtete të dala nga ish Jugosllavia. Prej 163 pronave shoqërore jashtë vendit shumica janë lokale dhe zyra”, kanë deklaruar nga AKP’ja.
Organizatat joqeveritare të rajonit ofrojnë mbështetje të fuqishme për kolegët nga Nisma e të Rinjve për të Drejtat e Njeriut dhe Iniciativat Qytetare nga Serbia, si dhe Integra nga Kosova, si organizatorë të “Mirëdita, Dobar dan”. Ky festival i cili promovon miqësinë dhe bashkëpunimin mes serbeve dhe shqiptarët, është ndaluar në Serbi.
Ne dënojmë vendimin e autoriteteve në Serbi për ndalimin e festivalit vetëm për shkak se ai u sulmua nga strukturat kriminale, anëtarët e grupeve të djathta që në mënyrë brutale kanë kërcënuar organizatorët dhe pjesëmarrësit e tij. Serbia, si shtet anëtar i OKB-së dhe Këshillit të Evropës dhe kandidate për anëtarësim në Bashkimin Evropian, pritet të respektojë detyrimet e saj ndaj lirisë së shprehjes, organizimit dhe tubimit paqësor të organizatorëve të festivalit dhe t’i mbrojë ata nga banditët që përdorin gjuhën e urrejtjes dhe kërcënimet më të egra të dhunës ndaj organizatorëve dhe pjesëmarrësve të festivalit.
Shprehim shqetësim serioz për qëndrimin negativ të zyrtarëve më të lartë të Republikës së Serbisë ndaj këtij festivali, i cili ekskluzivisht promovon paqen. Festivali ishte parashikuar të hapet me një shfaqje për vuajtjet universale të familjeve, të dashurit e të cilëve janë rrëmbyer dhe zhdukur.
U bëjmë thirrje autoriteteve serbe që të rishqyrtojnë vendimin për ndalimin, të mbrojnë kolegët tanë dhe të sanksionojnë të gjithë ata që kërcënojnë sigurinë e tyre.
Beerfest Kosova vjen me program fantastik për të gjitha shijet e muzikës dhe me organizim madhështor në çdo aspekt.
Burak Yeter, Stealth & Vinz (Hellbanianz), Yll Limani, Geasy, Sabri Fejzullahu, Sinan Vllasaliu, Kida, Buta, Ardi dhe Mirdoni, Diona Fiona, Grupi 403, Blerando, La Fazani, Gillepsie, Zwada dhe Haliband, janë artistët dhe bendet që do të performojnë në festival. Përveç këtyre emrave festivali është pasuruar edhe me promo artistët: Redon Berani, Young Arti, Leyla, Angler.
Mbi 12 lloj brende të birrave vendore dhe ndërkombëtare dhe skenë madhështore
Festivali do të ketë laramani aktivitetesh për të gjithë vizitorët, duke përfshirë degustimin e birrave të shumta vendore dhe ndërkombëtare nga më shumë se 12 brende, një kënd ushqimi dhe pije jo alkoolike, si dhe surpriza tjera të shumta.
Madhështia e këtij edicioni është po ashtu skena gjigante më e madhja deri sot ne beerfest, rreth 30 metra me 16 metra lartësi, me një zërim me efekte.
Biletat ditore në shtije
Tashmë në shitje janë edhe biletat ditore, ku ju mund ta blini biletën tuaj ditore dhe ta shfrytëzoni në cilën ditë që ju e zgjidhni të shkoni.
Pagesat do të bëhen në mënyrë elektronike me byzylyk, në pikën e dedikuar brenda hapësirës së festivalit.
Beerfest Kosova 2024, organizohet nga data 12 deri më 15 korrik 2024, prapa Pallatit të Rnisë në Prishtinë.
“Për më shumë informacione rreth agjendës së aktiviteteve dhe për të rezervuar biletën tuaj në kohë, na ndiqni në rrjetet sociale Facebook dhe Instagram” thuhet në njoftimin e organizatorëve./ KultPlus.com
Është botuar vepra studimore me titull: “Bota letrare” (2024) e Prof. dr. Muhamet Hamitit.
Vepra studimore “Bota letrare” e Hamitit u botua nga Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë së ASHAK-ut dhe ka 453 faqe.
Vepra studimore “Bota letrare”, libri më i ri i Muhamet Hamitit
Në vazhdim po e japim të plotë vlerësimin e Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës (ASHAK).
Vepra studimore “Bota letrare”
Kjo vepër është një studim substancial filozofik-teorik, analizues-hermeneutik, krahasues e vlerësues e mbi të gjitha insistues në shpjegimin e ligjësive specifike të botës letrare, gjithnjë të kundruara në ndeshje me botët e jashtme, qofshin ideore, ideologjike-politike apo identitare.
Në katër kapitujt themelorë: I. Përgjithësime, II. Letërsi angleze, III. Letërsi botërore, IV. Letërsi shqipe, Muhamet Hamiti trajton kanonin letrar perëndimor, spektrin e ndikimit filozofik-kulturor në civilizimin letrar botëror, si rrjedhojë edhe ndikimin e tij në kulturën dhe në letërsinë shqipe.
Muhamet Hamiti, në këtë vepër, merret me tema substanciale filozofike-letrare, siç janë: literariteti e identiteti, religjiozja e religjioni në literaturë, historia letrare e klasikët e letërsisë, evolucioni letrar, bota e mistershme poetike e narrative e autorëve të kanonit anglo-sakson si dhe të kanonit perëndimor, pastaj ndërlidhet me diskutimet për dualitetin e traditës në raport me presionin e së resë ideologjike, politike e globaliste, për të vijuar me analiza konceptuale të letërsisë shqipe, të cilat dëshmojnë një lexim të mprehtë të klasikës letrare dhe të produksionit letrar shqiptar.
Në strukturën e këtij libri gjejmë interpretime filozofike-letrare për Platonin, Aristotelin, Shën Augustinin, Martin Hajdegerin, etj., të cilat ndërlidhen me konceptet e letërsisë metafizike të Tomas Manit, Marsel Prustit, transcedentales së Shekspirit, Foknerit, Borhesit e Markesit. Poashtu, Muhamet Hamiti i diskuton konceptet e letërsisë nacionale në raport me letërsinë e përgjithshme me shembujt klasikë të Gëtes e të Xhojsit.
Libri i tij ngulmon në mbrojtjen e ligjësive specifike të artit letrar, siç e cilëson autori “të botës letrare” dhe në këtë proces analize trajton veprat studimore të Arnoldit, Eliotit, Frajit, Bruksit, konceptet e të cilave i aplikon në veprat letrare të Miltonit, Xhojsit, Dostojevskit, Borhesit si dhe, në kuadër të letërsisë shqipe, në veprat e Sabri Hamitit e të Zejnullah Rrahmanit.
Libri i Hamitit trajton edhe fenomene e vepra të veçanta të autorëve të kulturës angleze si Bajroni, Konradi e Forsteri, pastaj veprën e shkrimtarit irlandez Shejmës Hini si dhe veprat e autorëve Kavafi e Kucie.
Muhamet Hamiti te vepra studimore “Bota letrare” (2024) ruan konceptin horacian “dulce et utile” ngase kur shkruan për fenomenet, autorët e veprat e mëdha të kanonit perëndimor, gjithnjë reflekton për ndikimin e tyre në botën specifike letrare shqipe. Vizioni për njohje të modeleve të forta artistike, të cilat nëpërmjet procesit të autentizimit shndërroheshin në kulturë letrare shqiptare, e përshkon intencën studimore të Muhamet Hamitit. Pra, libri “Bota letrare” (2024) merr edhe karakter komparatist.
Nëpërmjet romaneve si “Prilli i thyer” dhe “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, ai përdori metaforën dhe sarkazmën për të kronizuar fatin grotesk të vendit të tij dhe popullit të tij nën diktatorin komunist paranojak Enver Hoxha.
Pavarësisht se u cilësua si tradhtar nga udhëheqësit komunistë të Shqipërisë kur ai dezertoi në Francë në vitin 1990, Kadare u akuzua nga disa se gëzonte një pozicion të privilegjuar nën Hoxhën, i cili e shkëputi vendin ballkanik nga pjesa tjetër e botës.
Ishte një akuzë që ai e hodhi poshtë me ironi.
“Kundër kujt më mbronte Enver Hoxha? Kundër Enver Hoxhës?“, Kadare i tha AFP në 2016.
“Ferri i komunizmit, si çdo ferr tjetër, po mbytej në kuptimin më të keq,” i tha Kadare AFP në një nga intervistat e tij të fundit në tetor.
“Por letërsia e transformoi atë në një forcë jete, një forcë që të ndihmoi të mbijetosh dhe të mbash kokën lart dhe të fitosh mbi diktaturën. Kjo është arsyeja pse i jam shumë mirënjohës letërsisë, sepse më jep mundësinë të kapërcej të pamundurën”, tha shkrimtari, i cili edhe pse ishte dukshëm i dobët, ishte ende duke punuar.
