Data 7 shkurt e vitit 2020 mori “Bilbilin” e muzikës shqipe, Nexhmije Pagarushën.
Vdekja e Pagarushës, ishte një ndër humbjet më të mëdha që ka përjetuar arti shqiptarë, por pasurinë artistike që ajo la pas do të jetojnë e ta mbajnë gjallë përgjithmonë.
Veprimtaria e saj muzikore 40-vjeçare është aq e gjerë, sa që është vështirë të thuhet se cilit zhanër i takon. Është e njohur për interpretimet e saj të shkëlqyera në muzikën popullore dhe opera.
Nexhmije Pagarusha ishte edhe aktore e suksesshme, si në film ashtu edhe në teatër.
Në Beograd vijoi shkollën e muzikës për solo kanto, të cilën ajo e la në vitin e tretë dhe nuk e vazhdoi më. Po ashtu atje kishte paraqitjen e parë muzikore në skenë. Në vitin 1948 kur është pranuar soliste në Radio Prishtinë.
Bashkëpunoi edhe me këngëtarët nga Shqipëria dhe u paraqit edhe në Shqipëri me ansamblin “Shota” me rastin e një turneu.
”Baresha” është një ndër kryeveprat e interpretimit të saj. Kjo këngë u kompozua nga bashkëshorti i saj Rexhep Mulliqi me tekstin e poetit Rifat Kukaj.
Nexhmije Pagarusha interpretoi në një koncert të muzikës klasike veprat e përkthyera shqip të Betovenit, Puçinit, Verdit, etj. Ky koncert ka qenë i pari i këtij lloji. Fatkeqësisht, asnjërit nga organizatorët teknikë nuk iu kishte kujtuar që të regjistronte këtë koncert! Për fat të keq, nuk janë evidentuar as të gjitha koncertet dhe repertori i këngëve të kënduara nga ajo, ngaqë, siç ka thënë ajo një herë, për të vetëm muzika ishte me rëndësi; ajo dhe muzika ishin një. Mendohet se ajo ka interpretuar mbi 150 këngë.
Nexhmije Pagarusha ikona e muzikës shqipe, ishte e njohur si një grua e cila gjatë gjithë karrierës së saj i ka shërbyer me nder dhe dashuri atdheut të saj përmes artit.
Disa nga këngët që Nexhmija ju dha jetë përmes zërit të saj e shpirtit artistik janë: “Baresha”, ”Ani mori nuse”, ”Mora testin”, “Kur më shkon si zog n’hava”, “Kur më del në derë”, ”Ke selvitë”, “Ç’u ngrit lulja në mëngjes”, “Çil njat zemër plot kujtime”, “Dallëndyshe”, “Një lule”, “Zambaku i Prizrenit” e shumë të tjera.
Më 2018 Pagarusha u vlerësua me “Medaljen e Mirënjohjes” nga presidenti amerikan, Donald Trump.
KultPlus, kujton sot mbretëreshën e muzikës shqiptare, përmes këngës “Baresha”, një këngë e pavdekshme që qëndron stoike përkundër prurjeve të reja. / KultPlus.com
Eksperti për çështjet e turizmit, Besnik Vathi ka deklaruar se 7.2 milionë turistët e huaj që kanë vizituar Shqipërinë është një shifër e lartë. Mirëpo, sipas tij, do të ishte më shumë në favor të ekonomisë së vendit tonë në rast se ky turizëm do të ishte i organizuar dhe jo individual.
“Kjo shifër është e lartë, por mund të ishte dhe më e lartë sepse turizmi që ne kemi pasur ka qene më shumë turizëm personal, se sa turizëm i organizuar. Prandaj them, që edhe shpenzimet do të ishin shumë më të larta, nëse do të ishte i organizuar. Jo thjesht se është turizëm low cost, po është turizëm individual, pasi turistët nuk konsumojnë të gjithë potencialin që ofron Shqipëria në kushtet kur ky turizëm është më shumë individual, siç thash”, u shpreh ai në “Sheshi i Dollarit”.
Më tej, Vathi theksoi se ne gjatë vitit të kaluar kemi pasur 7.5 afërsisht milionë hyrje dhe ne i kemi mbërritur këto hyrje, deri më tani në 8 muaj.
“Siç thash, mundësitë janë shumë më të larta, për të ngritur shifra shumë më të larta. Ndoshta, diku te 25-30% mendoj unë, më të larta se sa viti i kaluar. Mund të jenë si të ardhurat, ashtu dhe numri i hyrjeve në Shqipëri. Po siç thash, ne gjatë vitit të kaluar kemi pasur 7.5 afërsisht milionë hyrje dhe ne i kemi mbërritur këto hyrje, deri më tani në 8 muaj. Ndërkohë, nuk i kemi mbërritur në të ardhura. Pra, siç shihet duhet të ishin shumë më të larta, megjithëse në këtë shifër nuk është futur kulmi i sezonit turistik”, shtoi ai./ KultPlus.com
Shkencëtari britanik Ian Wilmot, ekipi i të cilit bëri histori duke qenë i pari që klonoi një gjitar, delen Dolly, ka vdekur në moshën 79-vjeçare, njoftoi sot Universiteti i Edinburgut, ku ai punonte.
Dolly ishte gjitari i parë që u klonua duke përdorur një qelizë të rritur, një përparim teknologjik në kërkimin mjekësor. Ian Wilmut udhëhoqi ekipin në Institutin Roslyn, Universiteti i Edinburgut, që klonoi Dolly-n në vitin 1996.
Ky kërkim novator “transformoi të menduarit shkencor në atë kohë,” tha në një deklaratë Peter Matheson, një zyrtar i lartë në universitet.
Wilmut vuante nga sëmundja e Parkinsonit dhe që nga viti 2018 është fokusuar në kërkime rreth këtij çrregullimi degjenerativ të sistemit nervor qendror.
Me metodën e klonimit të përdorur në Dolly, qentë u klonuan në vitin 2005 në Korenë e Jugut dhe majmunët në vitin 2018 në Kinë./balkanweb/ KultPlus.com
Perla e Ohrit e famshme në gjithë botën është bërë nga luspat e peshkut Plashica, specie endemike e peshqve në Liqenin e Ohrit.
Aftësitë për të bërë Perlën e Ohrit mbeten një traditë e fshehtë familjare që trashëgohet brez pas brezi. Familja Talevi konsiderohet si një nga të paktat që ruajnë me zell traditën dhe recetën e vetme për prodhimin e kësaj bizhuterie të bukur dhe unike.
Sekreti mbahet me kujdes për gati një shekull. Ohridi njihet gjërësisht dhe dallohet pikërisht për cilësitë unike të perlës që vjen nga punimet artizanale të këtij qyteti. Në pazarin e vjetër e Ohrit, mund të dëgjoni shumë histori lidhur me perlën.
Shumë njerëz të famshëm nuk kanë mund t’i rezistojnë shkëlqimit të kësaj perle. Mbretëresha Elizabeth, ish Ministrja e Jashtme Anna Lindh e Suedisë dhe shumë emra të tjerë të famshëm kanë mbajtur perlën e Ohrit. /KultPlus.com
Teatri Kombëtar i Kosovës sapo ka zbuluar repertorin e muajit tetor, dhe vetëm në muajin e dhjetë të këtij viti do të prezantohen tri premiera, projekte teatrale që pritet të sjellin shumë publik, shkruan KultPlus.
Në fakt premiera e parë do të jetë më 30 shtator, për t’iu rezervuar edhe gjashte repriza në muajin tetor, e bëhet fjalë për shfaqjen “1984” e që vjen para audiencës prishtinase me regji të Igor Mendijsky.
Premiera tjetër është rezervuar për datën 13 dhe bëhet fjalë për shfaqjen “Best Europian Show” që vjen me regji të Haris Pashoviq, e që në muajin tetor do të vjen edhe me katër repriza.
Kurse premiera e fundit që do të vjen në vjeshtë, është shfaqje që nuk përkon me stinën. Është shfaqja “Ditë vere” që vjen me regji të Kaltrim Balaj e që premierën do ta ketë më 18 tetor. Kjo shfaqje do të reprizohet edhe pesë herë brenda muajit, kurse në repertor ka edhe projekte të tjera teatrale që do të prezantohen brenda atij muaji./ KultPlus.com
Ministrja e Industrisë Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, Rozeta Hajdari ka nënshkruar Deklaratë të Përbashkët në fushën e turizmit me ministrinë e Turizmit nga shteti i Izraelit.
Kjo marrëveshje ka për qëllim forcimin e lidhjes ndërmjet Kosovës dhe Izraelit duke ndihmuar në zhvillimin e turizmit në përputhje me parimet e respektit reciprok dhe barazisë.
Ministrja Hajdari, ka thënë se na kjo marrëveshje është shanca për të eksploruar në fusha të reja bashkëpunimi, shkruan KultPlus.
“Ministrja Hajdari, tha se ky është një shans i jashtëzakonshëm për të eksploruar shumë fusha të reja bashkëpunimi, përfshirë pjesëmarrjen në ekspozita, panaire, konferenca, dhe ngjarje të tjera që do të promovojnë bukuritë natyrore dhe kulturën e të dyja vendeve”, thuhet në njoftimin e MINT-it.
Tutje, Deklarata e Përbashkët parasheh edhe shkëmbimin e informacionit mbi inovacionin dhe digjitalizimin e turizmit dhe ekspertizës.
“Deklarata e Përbashkët parasheh edhe shkëmbimin e informacionit mbi inovacionin dhe digjitalizimin e turizmit dhe ekspertizës me synimin për të krijuar një partneritet të qëndrueshëm me theks në sipërmarrjet e vogla dhe të mesme, si dhe sipërmarrjet fillestare që operojnë në industrinë e turizmit e poashtu edhe shkëmbimin e të dhënave dhe statistikave që do të përmirësojnë përvojën e udhëtimit për të dyja vendet”, thuhet mes tjerash në njoftim.
Po ashtu, Deklarata e Përbashkët është bërë e ditur se parasheh edhe nxitjen e bashkëpunimit në kuadër të Organizatës Botërore të Turizmit (UNWTO) si dhe organizatave të tjera ndërkombëtare të lidhura me turizmin si dhe në fushën e edukimit turistik./KultPlus.com
Shqipëria nuk e ka shkelmuar ende ‘murin turistik’ mbi Evropë, por tashmë është ngjitur në listën e destinacioneve më të kërkuara nga vizitorët e huaj! Turistët hungarezë kanë filluar ta zbulojnë gjithnjë e më shumë!
Në bazë të vendndodhjes së saj, Shqipëria është një nga vendet më të bukura të kontinentit, e cila kufizohet nga deti Jon në jugperëndim dhe deti Adriatik në perëndim, ndërsa 70 për qind e territorit të vendit është male piktoreske dhe të pabanuara, shkruan në një artikull gazetari Oszkár Rétsági të botuar në të përditshmen hungareze “Player”.
Ajo ka më shumë se 300 kilometra vijë bregdetare, dhe për më tepër, ka edhe rivierën e saj.
Vendpushimi më i famshëm është Ksamili me një vendndodhje përrallore, një fshat i vendosur në një gadishull të ngushtë të kufizuar nga deti Jon dhe liqeni i Butrintit.
Plazhi ranor i Vlorës dhe zona rreth Durrësit janë gjithashtu pjesë e Rivierës Shqiptare.
Por, ka edhe plazhe të mrekullueshme në Dhërmi, Borsh dhe Lukovë.
Pas fluksit të turistëve në vendbanimin, që ndodhet 10 kilometra larg qytetit të Sarandës, nisën të ndërtohen qindra hotele.
Atraktiviteti i Shqipërisë qëndron në faktin se ajo ende nuk është përfshirë plotësisht nga globalizimi, por kjo është edhe një e metë e saj, Ballkani duhet të ishte përgatitur për fluksin ne rritje të vizitorëve.
Njerëzit tashmë po socializohen me turizmin pasi komunizmi nuk kaloi pa lënë gjurmë.
Perveç kryeqytetit të Tiranës, ka edhe vendbanime të tjera të bukura, si Kruja dhe Berati./ KultPlus.com
Në Shqipëri është hapur festivali i dedikuar inovacionit, “InnFest 2023”, i cili për disa ditë me radhë do të mbledhë së bashku profesionistë të fushave të ndryshme dhe përfaqësues të institucioneve dhe organizatave, raporton Anadolu.
Nën temën “Si do të lidhemi në të ardhmen” eventi do të organizohet në Parkun Olimpik në Tiranë, ndërkohë pjesë e tij janë disa aktivitete.
“InnFest” është një event i organizuar me panele të ndryshme diskutimi me temat kryesore qëndrueshmërinë dhe inovacionin, ndërsa pjesë do të jetë edhe muzika.
Eventi në datat 8-10 shtator do të organizohet nën bashkëpunimin e disa organizatave të ndryshme kombëtare dhe ndërkombëtare dhe me mbështetjen e Ministrit të Shtetit për Mbrojtjen e Sipërmarrjes në Qeverinë e Shqipërisë dhe Bashkisë së Tiranës
“InnFest” do të mbledhë bashkë institucione, kompani dhe startup-e nga Shqipëria dhe vendet e tjera të rajonit, sipas organizatorëve për të shfaqur potencialin e tyre dhe risitë që zbatojnë në treg.
Përgjatë 3 ditëve do të ketë aktivitete me fokus sfidat që u parashtrohen novatorëve dhe profesionistëve të ndryshëm në të tashmen dhe sidomos në të ardhmen. / KultPlus.com
Expoart.40 ka hapë ekspozitën e radhës të titulluar “Ethos”, por veçantia e kësaj ekspozite është se veprat e kuruara tashmë janë vendosë në muret e objektit të Komunës së Prishtinës, përkatësisht në korridoret e këtij objekti, shkruan KultPlus.
Komuna e Prishtinës ka njoftuar për këtë ngjarje kulturore, dhe KultPlus ju sjell të plotë njoftimin rreth kësaj ekspozite.
Në ndërtesën e vjetër të Kryeqytetit, u hap ekspozita “Ethos” e mbështetur nga Drejtoria e Kulturës dhe e realizuar nga @Expoart.40, e cila eksploron lidhjen në mes të identitetit dhe vlerave dhe se si këto mund të shfaqen nëpërmjet artit bashkëkohor.
Punimet janë realizuar përgjatë muajit gusht nga artistët e rinj studentë të Artit Konceptual dhe Mediave të Reja, Arkitekturës si dhe Dizajnit të Modes në bashkëpunim me ligjërues ekspertë të fushës së artit të cilët kanë inspiruar rrugëtimin e tyre profesional.
Falenderojmë artistët tanë të rinj të cilët ngjallën koridoret e Institucionit të Kryeqytetit me shpërfaqjen e artit të tyre unik.
#PrishtinaePërjetimeve / KultPlus.com
Shkrimtari Jusuf Buxhovi sapo ka publikuar romanin “Mendim Drini”, roman që është promovuar sot në Gjakovë, përkatësisht në Bibliotekën e Qytetit “Ibrahim Rugova”, shkruan KultPlus.
Për këtë promovim libri është bërë e ditur nga faqja zyrtare e Komunës së Gjakovës, ku KultPlus ju sjell njoftimin e plotë.
Në ambientet e Bibliotekës “Ibrahim Rugova”, në praninë e adhuruesve të fjalës së shkruar, është promovuar libri “Mendim Drini” nga shkrimtari jonë Jusuf Buxhovi .
I pranishëm ishte edhe Kryetari i Komunës Ardian Gjini, i cili ndër të tjera, u shpreh se Jusuf Buxhovi dhe krijimtaria e tij letrare, janë vlerë e shtuar e kombit tonë, dhe ky fakt na bën krenarë si Gjakovë. “Jusuf Buxhovi është në kulmin e karrierës si shkrimtar dhe unë gjithmonë mburrem kur mbaj në duar librat e tij të jashtëzakonshëm dhe me shumë vlerë për historinë, letërsinë dhe kulturën tonë. Shëndet dhe suksese në krijimin e veprave të ardhshme” tha ai./ KultPlus.com
Ministri i Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sporteve Hajrulla Çeku pjesëmarrjen e kineastëve kosovarë në Festivalin e Filmit në Venecia e ka vlerësuar lart, duke shtuar se kineastët tanë po shfaqin talentin dhe kreativitetin e tyre në mesin e krijuesve të shquar nga e gjithë bota, shkruan KultPlus.
KultPlus ju sjell të plotë reagimin e ministrit Çeku.
Kineastët tanë po shfaqin talentin dhe kreativitetin e tyre në mesin e krijuesve të shquar nga e gjitha bota, në ngjarjet më të mëdha të filmit e artit në botë.
Premiera e filmit “Bota Jonë” nga regjisorja Luana Bajrami u dha mbrëmë në Festivalin e Filmit në Venedik. Gjithashtu u shfaqën “House keeping for beginners”, me aktore Ilire Vinca dhe Rozafa Çelaj, si dhe “A Short Trip” i Erenik Beqirit.
Gjithmonë krenarë me përkushtimin dhe angazhimin e tyre. Suksese në garë!/ KultPlus.com
Kryeministri i Republikës së Kosovës Albin Kurti ka marr pjesë në premierën botërore të filmit “Bota jonë”, me regji të Luana Bajramit, e cila në festivalin e Venecias po prezantohet në kategorinë “Orizzonti Extra”, shkruan KultPlus.
Për pjesëmarrjen e kryeministrit Kurti kanë njoftuar edhe nga MKRS, njoftim që mund ta lexoni të plotë.
“Bota jonë” shfaqet krahas filmave të tjerë ndërkombëtarë të nivelit më të lartë kinematografik në Festivalin e Venedikut
“Bota jonë” filmi i regjisores 22 vjeçare, Luana Bajrami, u shfaq mbrëmë në Festivalin e Filmit në Venedik, dhe po garon në kategorinë “Orizzonti Extra”.
Filmin e ndoqën kryeministri Kurti, bashkë me regjisoren Bajrami, producentët Valbone Rahmani dhe Eric Toledano, aktorët e roleve kryesore, Elsa Mala, Albina Krasniqi, Don Shala, Aurora Ferati, Gani Rrahmani, Uratë Shabani dhe Tristan Halilaj, ambasadoren Lendita Haxhitasim, Blerta Zeqirin, drejtoren e QKK-së si dhe Rozafa Imamin, këshllitare politike në MKRS.
I gjithë ekipi u përshëndet dhe u përgëzua nga Roberto Ciccutto, Presidenti i Bienales së Venedikut gjatë koktejit të organizuar nga Ambasada e Kosovës në Itali.
“Bota jonë” është produksioni i parë që përfiton nga marrëveshja e bashkëprodhimit kinematografik që Franca dhe Kosova nënshkruan në Festivalin e Filmit në Kanë 2022. Para tij, në Venedik janë shfaqur “House keeping for beginners”, me aktore Rozafa Çelaj e Ilire Vinca, për të vazhduar me “A Short Trip” të Erenik Beqirit nga Shqipëria, ku luajnë edhe Luana Bajrami e Arben Bajraktaraj./ KultPlus.com
Kori i Filharmonisë së Kosovës është duke u bërë gati për koncertin vjeshtor, koncert që do të mbahet më 12 shtator, në Kishën Katolike “Shën Ndou”, shkruan KultPlus.
Koncerti që do të nisë në ora 20:00 që do të prezantihet nën dirigjimin e dirigjentit Memli Kelmendit do të përfshijë vepra të njohura të kompozitorëve si: Eric Whitacre, Frank Ticheli, Johann S. Bach, John Williams…/ KultPlus.com
Filmi “House keeping for beginners”, me regji të regjisorit maqedonas Goran Stolevskit, si bashkëprodhim minor midis Maqedonisë së Veriut dhe Kosovës, është prezantuar me premierë në pasditen e së mërkurës në festivalin e Venecias, shkruan KultPlus.
Në këtë film, si rezultat i këtij bashkëpunimi mes Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut, me role të tyre janë paraqitë dy aktore kosovare, nënë e bijë: Ilire Vinca e Rozafa Çelaj, të cilat edhe kanë parakaluar në tapetin e kuq të këtij festivali prestigjioz./ KultPlus.com
PriFest po i numëron ditët deri në hapjen e edicionit të 15-të, e që për këtë edicion tashmë janë prezantuar disa nga kategoritë e prezantimit, shkruan KultPlus.
Në këtë vit, Industria e Filmit të Izraelit do të jetë në fokus të PriFest, për të cilën kanë njoftuar edhe organizatorët. KultPlus ju sjell të plotë njoftimin e këtij festivali.
Focus: Israel
Jemi të lumtur të ju njoftojmë që sivjet Focus Programi tradicional i PriFest do të përqendrohet te industria filmike e shtetit të Izraelit.
Me mbështetjen e Ambasadës së Izraelit në Kosovë, në PriFest do të vijnë kineastë dhe organizatorë të festivaleve nga Izraeli, për t’i prezantuar filmat dhe projektet e tyre, si dhe për të marr pjesë ne platformën rajonale të industrisë së filmit PriForum.
4 projekte izraelite do të garojnë në Best Pitch, ndërsa do të shfaqen 1 Premierë Botërore, 1 Premierë Ndërkombëtare dhe 1 Premierë Kosovare si pjesë e programit Focus: Israel. Tri filmat që do të shfaqen janë:
Karaoke nga Moshe Rosenthal, Izrael / Premierë Kosovare (103 min)
Meir dhe Tova (60) jetojnë një jetë të klasës së mesme në periferi të një qyteti të qetë, të rrënuar nga një ndjenjë e pashprehur e zhgënjimit dhe keqardhjes. Kur Itsik Marziano (55), i cili më parë punonte si agjent i modeleve në Miami, vjen për të banuar në ndërtesën e tyre, epshi i tyre për jetën rindezet. Çifti magjepset nga beqari ndërkombëtar mendje-hapur, i cili nuk u nënshtrohet pritshmërive sociale. Meir përpiqet të ndryshojë pamjen e tij, në përpjekje për t’u shndërruar në një njeri modern, ndërsa Tova përpiqet ta kthejë Itsikun në mikun e tyre më të mirë. Por shumë shpejt, ata obsesionohen me Itsikun dhe shtyhen me fqinjët e tyre për pëlqimin e tij. Në përpjekjen e tyre për ta bërë atë për vete, e gjithë ekzistenca e tyre iu kthehet mbrapsht.
Bound nga Yotam Nissim Sas, Izrael / Premierë Ndërkombëtare (15 min)
Në periferi të Jerusalemit, një grup fëmijësh përfshihen në një luftë që del jashtë kontrollit drejt pasojave katastrofike. “Bound” paraqet mënyrën se si dhuna e formëson hierarkinë, por shpëtimi vjen vetëm me sakrificë e dhembshuri.
Revived nga Uriya Hertz, Izrael / Premiere Botërore (17 min)
Një natë në një gej bar në Jerusalem, Aaroni e humb çantën e tij. Në pamundësi për t’u kthyer në shtëpi pa të, ai merr ndihmë nga Sefi, banakieri. Fatet e të dyve do të lidhen sonte.
Së fundmi, Kosova dhe Izraeli nënshkruan një marrëveshje bilaterale për koproduksion të filmave. PriFest do ta organizojë një diskutim me panel gjatë festivalit për ta prezantuar këtë traktat dhe për të eksploruar mundësi të reja për zhvillimin e bashkëpunimit ndërmjet industrive filmike të dy shteteve.
Shkëlqesia e Saj Tamar Ziv, Ambasadorja e Shtetit të Izraelit në Republikën e Kosovës, shprehi kënaqësinë e saj për praninë e madhe të kineastëve izraelitë në edicionin e 15 të PriFest, që do të mbahet gjatë përvjetorit të 75-të të Pavarësisë së Izraelit dhe përvjetorit të tretë të njohjes së Kosovës nga Izraeli. “Me marrëveshjen në fushën e koproduksionit kinematografik, unë besoj që bashkëpunimi jonë vetëm do të thellohet. Dua ta falenderoj PriFest-in dhe Drejtorin Fatos Berisha që e kanë vënë në fokus Izraelin sivjet, si dhe që i kanë ftuar 12 kineastë dhe organizatorë të festivaleve nga Izraeli për të marr pjesë në këtë festival të rëndësishëm. Jam e bindur që vitin tjetër do të shohim një rritje të numrit të koproduksioneve ndërmjet Izraelit dhe Kosovës”, tha Ambasadorja Ziv.
Drejtori i PriFest, Fatos Berisha, tha se e pret me ëndje Programin Focus të këtij edicioni: “Kënaqësi e madhe është për neve që po e presim një delegacion të madh të kineastëve nga Izraeli. Dua ta falenderoj znj Ambasadore Tammy Ziv për mbështetjen e saj. Ne në PriFest besojmë se ky është fillimi i miqësive dhe bashkëpunimeve të reja ndërmjet kineastëve të dy shteteve”.
PriFest do ta mbajë edicionin e 15 nga 12-17 shtator në Kino Armata, Prishtinë.
#Israel75 #prifest #forher #vjosaforever/ KultPlus.com
Studentët e Fakultetit të Arkitekturës të Universitetit të Prishtinës “Hasan Prishtina”, fitojnë tri vende të para në platformën ‘Inspireli’ – garë ndërkombëtare e studentëve .
Studentët e vitit të pestë të Fakultetit të Arkitekturës, të Universitetit të Prishtinës ‘Hasan Prishtina‘, janë shpallur fitues në 3 nga gjithsej 6 kategoritë të garës ndërkombëtare të organizuar nga platforma ndërkombëtare për arkitekturë ‘Inspireli‘ për projektimin e resortit turistik ‘Miris Garden‘, në lokacionin Stari Grad – Paklenica, që gjendet pranë qytetit të Zarës, në Kroaci.
“Është një sukses jashtëzakonisht i madh për studentët tonë të shkëlqyeshëm, që të shpërblehen me vende të para në këtë garë, mes 163 projekteve garuese nga 38 vende të botës. https://www.inspireli.com/en/awards/croatia-winners
Studentët fitues me projektet e tyre janë:
1. Vendi i parë në kategorinë e projektimit të qendrës komerciale, Besjana Ramadani, Alma Sylejmani dhe Adissa Hajdari, të cilat projektin e zhvilluan në kuadër të studios – lëndës Projektim – Ekonomike (sem. IX) nën mentorimin e Prof.Ass.Dr. Arta Xhambazi
2. Vendi i parë në kategorinë e projektimit të hotelit, Era Pelaj, Ermonda Gashi dhe Elton Bajramaj, të cilët projektin e zhvilluan në kuadër të studios – lëndës Projektim – Banim (sem. IX) nën mentorimin e Prof.Ass.Dr. Rozafa Basha
3. Vendi i parë në kategorinë e projektimit të apartamenteve, Lendrit K. Krasniqi, Lirigzon Olluri dhe Albion Hetemi, të cilët projektin e zhvilluan në kuadër të studios – lëndës Projektim – Banim (sem. IX) nën mentorimin e Prof.Ass.Dr. Rozafa Basha
Kjo ishte ndër garat e para të organizuara nga platforma ‘Inspireli‘ ku kombinohet konkursi projektues dhe arsimimi, me ç‘rast falë zhvilluesve ndërkombëtarë të resortit në Kroaci dhe zyrës kryesore projektuese në Pragë, iu ofrua një përvojë e veçantë studentëve të arkitekturës nga universitete të ndryshme nga mbarë bota, për të kontribuar në projektimin e përmbajtjeve të resortit turistik në afërsi të Zarës. Suksese të mëtutjeshme studentëve tanë në projektet e radhës!”, thuhet në njoftimin e Fakultetit të Arkitekturës së UP-së./ KultPlus.com
Pothuajse e gjithë popullsia evropiane jeton në qytete shumë të ndotura, ku nivelet mesatare vjetore të grimcave të pluhurit janë më të larta se limitet e rekomanduara nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH). Pra gati të gjithë në kontinent thithin ajër, që është provuar të jetë i dëmshëm për shëndetin, gjë që mund të jetë fatale.
Ndotja e ajrit rrit rrezikun e sëmundjeve të frymëmarrjes dhe zemrës dhe ul jetëgjatësinë.
“Shumë njerëz po sëmuren me nivelet aktuale të ndotjes së ajrit. Është e qartë se më me pak ndotje të ajrit këto shifra do të reduktoheshin”, thotë Mark Nieuwenhuijsen, drejtor i Institutit të Barcelonës për Shëndetin Botëror (ISGlobal).
Sa i ndotur është ajri në Evropë?
Së bashku me European Data Journalism Network, DW vlerësoi të dhënat satelitore të Shërbimit për Monitorimin e Atmosferës Copernicus (CAMS), Copernicus Atmospheric Monitoring Service (CAMS).
Analiza tregon se në vitin 2022 pothuajse të gjithë në Evropë – 98 përqind e popullsisë – jetonin në zona, ku përqendrimet e pluhurit të imët ishin mbi kufirin e vendosur nga OBSH.
Përjashtimet e vetme ishin Islanda, Finlanda, Norvegjia dhe Suedia.
Sipas OBSH-së përqendrimi mesatar vjetor i grimcave të pluhurit të imët nuk duhet të kalojë pesë mikrogramë për metër kub ajër. Një mikrogram është një mijë herë më pak se një miligram. Sipas analizës sonë rajonet më të ndotura të Evropës arrijnë çdo vit një përqendrim mesatar prej rreth 25 mikrogramësh për metër kub pluhuri të imët (PM2,5).
Në fakt nivelet e larta të ndotjes së ajrit për disa qytete evropiane janë tashmë të njohura. Megjithatë kjo analizë e re e të dhënave ofron për herë të parë një vështrim gjithëpërfshirës të problemit në të gjithë Evropën: ne krahasojmë nivelin e ndotjes në rajone të ndryshme, duke treguar se ku është përmirësuar cilësia e ajrit dhe ku është përkeqësuar.
Të dhënat tregojnë gjithashtu se si masat e marra nga politika ndihmojnë në reduktimin e grimcave në ajër. Kjo është veçanërisht e rëndësishme në sfondin e debatit të BE mbi rregulloret e reja të ndotjes së ajrit, që pritet të zhvillohet javën e ardhshme.
Çfarë janë grimcat e pluhurit?
Pluhuri i imët – i quajtuar zakonisht shkurt PM2.5 – përbëhet nga grimca shumë të vogla, një kombinim i shumë materialeve dhe ndotësve të ndryshëm. Këta ndotës nuk mund të shihen me sy të lirë. Ata kanë një diametër prej më pak se 2.5 mikrometra, që është rreth 30 herë më i hollë se një fije e vetme floku. Edhe pse ka shumë substanca të tjera, që janë të dëmshme për shëndetin, diskutimi shpesh përqendrohet te pluhuri i imët. Sepse ka prova të qarta shkencore për efektet negative të tij për shëndetin.
Sa i ndotur është ajri i Evropës në krahasim me pjesën tjetër të botës?
Cilësia e ajrit në Evropë është në përgjithësi më e mirë se në rajonet e tjera të botës. Në qytetet në veri të Indisë – si Nju Delhi, Varanasi ose Agra – vlera mesatare PM2.5 mund të arrijë deri në 100 mikrogramë për metër kub.
Në Evropë vlerat maksimale janë rreth 25 mikrogramë për metër kub. Edhe në nivelet relativisht të ulëta të Evropës ndotja e ajrit ka ndërkohë pasoja domethënëse mbi shëndetin.
Çfarë propozon BE si limit?
Rregullat e reja të Bashkimit Evropian për cilësinë e ajrit në Evropë do të lejojnë një përqendrim mesatar vjetor prej 10 mikrogram pluhuri të imët për metër kub ajër. Komiteti i Parlamentit Evropian për Mjedisin pati propozuar, që të pranohen rekomandimet e OBSH-së, të cilat janë më rigoroze, me pesë mikrogramë grimca të imta për metër kub ajër.
Edhe 10 mikrogram do të ishin një përmirësim në krahasim me standardet aktuale, që lejojnë përqendrime vjetore të PM2.5 me 20 mikrogramë për metër kub – katër herë më lart se rekomandimi aktual i OBSH-së.
Mjaft të ndotura janë aktualisht pjesë të Evropës Lindore, lugina e lumit Po në Itali dhe rajone të mëdha metropolitane si Athina, Barcelona dhe Parisi. Studiuesit në fushën e shëndetësisë dhe ambientalistët argumentojnë se udhëzimet e reja të BE duhet të miratojnë kufijtë e OBSH-së, por pranojnë se kjo gjë do të ishte e vështirë.
“Limitet e BE nuk marrin parasysh vetëm arsyet shëndetësorë, por edhe argumentet ekonomikë. Limitet e OBSH-së nga ana tjetër janë krijuar nga ekspertë, që kanë parasysh vetëm shëndetin”, thotë studiuesi Nieuwenhuijsen. “Shpresoj se BE do të ndjekë udhëzimet e OBSH-së. Por disa ndoshta do të argumentojnë, se e gjitha do të ishte shumë e shtrenjtë.”
Sa vdekje nga ndotja e ajrit mund të parandaloheshin?
Autoritetet e mjedisit raportojnë se mijëra njerëz vdesin para kohe çdo vit nga sëmundjet e shkaktuara nga ndotja e ajrit. Në mesin e shkurtit 2023 shumë qytete në Luginën e lumit Po në Itali u mbuluan nga smogu. Veçanërisht të prekura qenë Lombardia dhe Veneto. Sipas studiuesve të Copernicus përqendrimi mesatar ditor i PM2.5 gjatë asaj kohe u rrit në mbi 75 mikrogramë për metër kub në qytete si Milano, Padova dhe Verona.
Kjo gjendje lidhet pjesërisht edhe me gjeografinë e rajonit: ai është i rrethuar nga male, kështu që ndotja e shkaktuar nga trafiku i rënduar, industria, emetimet bujqësore dhe ngrohja e banesave mbeten në zonë.
Një studim i botuar në revistën shkencore The Lancet vlerësoi në bazë të të dhënave të vitit 2015, se rreth 10 për qind e vdekjeve në qytetet si Milano mund të shmangeshin, nëse përqendrimet mesatare të PM2.5 bien me rreth 10 mikrogramë për metër kub.
Studiuesit arritën në përfundimin se totali i 100.000 vdekjeve nga ndotja e ajrit mund të shmangej çdo vit, nëse qytetet kryesore të Evropës do të mund të reduktonin ndotjen nga grimcat në pesë mikrogramë për metër kub. Por nuk është ky drejtimi, që po merr zhvillimi i Luginës së lumit Po.
Përveç vendndodhjes së pafavorshme gjeografike, ne kemi bërë pikërisht të kundërtën e asaj që duhet të bëjmë”, thotë Anna Gerometta, avokate dhe presidente e Cittadini per l’Aria, një organizatë joqeveritare italiane, që angazhohet për rregulla më të rrepta për cilësinë e ajrit në Itali. Gerometta thotë se masat aktuale kundër ndotjes nga makinat, ngrohja e shtëpive dhe fabrikat e mishit janë shumë të dobëta për të konfrontuar shkallën e problemit.
Çfarë mund të bëjë politika për të përmirësuar cilësinë e ajrit?
Në disa pjesë të Polonisë nivelet e ndotjes janë ndër më të lartat në Evropë. Por që nga viti 2018 – viti i parë në analizën tonë – ato po bien në mënyrë të vazhdueshme.
Një shembull është Krakovi, qyteti i dytë për nga madhësia në vend. Në vitin 2018 ndotja nga pluhuri i imët ishte rreth 25 mikrogramë për metër kub. Deri në fund të vitit 2022 ajo ra me më shumë se 20 për qind. Ajri po bëhet më i pastër edhe në qytetet fqinje si Katovice, Glivice dhe Tychy si dhe Poznań dhe në kryeqytetin Varshavë.
Autoritetet polake kishin vendosur të modernizojnë sistemet e ngrohjes të shumë ndërtesave të banimit, të njohura zakonisht si “duhanpirës”. “Ne i quajmë ata “duhanpirës”, sepse prodhojnë shumë tym”, thotë Piotr Siergiej nga organizata për mjedisin Polish Smog Alert. “Rreth 800.000 janë zëvendësuar, por kanë mbetur edhe rreth 3 milionë. Është një proces i ngadaltë.”
Në vitin 2019 rajoni i Krakovit ndaloi ngrohjen me qymyr dhe dru në ndërtesat e banimit. Ndërkohë janë ndërruar pothuajse të gjitha sistemet e vjetra të ngrohjes.
Si ndikon opinioni publik mbi ndotjen e ajrit te politika?
Para dhjetë vjetësh, kur flitej për ndotjen e ajrit në Poloni, njerëzit thonin se “nuk ishte ndonjë problem i madh”, thotë Siergiej. “Pra, suksesi më i madh është ndryshimi i perceptimit.” Ligji, sipas tij, është i rëndësishëm, por politika do të bëjë vetëm atë, që duan zgjedhësit.
Në Itali ka një problem të ngjashëm, komunikimi midis shkencës dhe jetës së përditshme: “Njerëzit nuk e kuptojnë problemin e ndotjes së ajrit. Ngaqë shpesh nuk e sheh, nuk i njeh efektet e tij”, thotë ambientalistja Gerometta.
Por gjërat janë duke ndryshuar. Rreth gjysma e popullsisë së Evropës beson se cilësia e ajrit të tyre është përkeqësuar gjatë dekadës së fundit. Ky ishte rezultati i një sondazhi të Eurobarometrit nga viti i kaluar.
Shumica e njerëzve në BE i shohin sëmundjet e frymëmarrjes, që shkaktohen nga ndotja e ajrit, si një problem serioz. Shumë të anketuar deklaruan se nuk ishin të informuar mirë për standardet aktuale. Por shumica dërrmuese e atyre, që e konsiderojnë vetën të informuar, mendon se duhen forcuar rregullat e cilësisë së ajrit./DW
Federata e Zvicrës ka njoftuar se 700 tifozë zviceranë kanë prerë biletat për ta parë ndeshjen Kosovë – Zvicër
Pos kësaj, sipas mediave në Zvicër, ky numër mund të jetë edhe më i madh, pasi mund të këtë familjarë të Xherdan Shaqirit, Granit Xhakës dhe futbollistëve të tjerë kosovarë që luajnë për Zvicrën e që mund të bëjnë tifozllëk për ta.
Argëtimi me golf
Çfarë duhet të bëni në kohën tuaj të lirë? Pas stërvitjes të së mërkurës, disa yje të Zvicrës ndërruan topin e madh me një top të vogël për të bërë një lojë golfi. E duket që Zvicra ka shumë të pasionuar pas këtij sporti, e që nuk janë shqiptarët por yjet e Zvicrës si Renato Steffen, Gregor Kobel dhe Ruben Vargas. Edhe trajneri Murat Yakin duket se pëlqen të luajë gol dhe ai e bëri këtë gjatë kësaj kohe.
Zvicra nuk do të stërvitet në Kosovë
Sipas asaj që shkruan Blick, Kombëtarja e Zvicrës nuk do të mbajë asnjë stërvitje në Kosovë. Stërvitja e fundit do të jetë premten në mbrëmje në Valais. Ata pritet që të udhëtojnë me avion nga Sioni në orën 15:30 për në Prishtinë ku do të mbërrin për rreth dy orë. Sommer, Xhaka dhe disa futbollist të tjerë pritet të udhëtojnë vetëm me një bagazh dore e ku ai pritet të arrijë sonte në Kosovë nga Zurichu.
Shumë tifozë zviceranë në Kosovë
Sipas Federatës së Zvicrës, rreth 700 tifozë zviceranë do ta ndjekin ndeshjen në sektorin e mysafirëve të stadiumit Fadil Vokrri, derisa stadiumi ka kapacitet 14000 njerëz dhe është ndërtuar në vitin 1922. Mediat në Zvicër thonë se përpos këtyre 700 tifozëve aty mund të këtë edhe fansa të tjerë të Zvicrës, që janë fansa të Xherdan Shaqirit, Granit Xhakës dhe Uran Bislimit.
Të gjitha futbollistët, të gatshëm për lojë nga Zvicra
Përveç Filip Ugrinic, i cili u ftua për herë të parë, por që nuk erdhi për shkak të një lëndimi në ije, Murat Yakim ka gati tërë skuadrën dhe nuk ka pasur ndonjë lëndim gjatë stërvitjeve.
Sot është nënshkruar kontrata mes Fondacionit për Menaxhimin e Butrinitit dhe studios fituese të Japonisë, që bart vulën e arkitektit të famshëm Kengo Kuma, shkruan KultPlus.
Për këtë kontratë ka njoftuar ministrja e Ministrisë së Kulturës në Shqipëri, Elva Margariti, njoftim që e keni të plotë.
Nënshkrimi i kontratës mes Fondacionit për Menaxhimin e Butrintit dhe studios japoneze, që u shpall fituese e konkursit ndërkombëtar për projektin arkitekturor të qendrës së vizitorëve, @kkaa_official hap një faqe të re në historinë e Parkut Kombëtar të Butrintit, duke i kthyer dinjitetin portës hyrëse të tij dhe duke orientuar vizitorin drejt një pasurie botërore.
E shkrirë me natyrën dhe në respekt të plotë me të, kjo qendër do t’i shërbejë vizitorëve, artizanëve dhe komunitetit lokal./ KultPlus.com
Ministrja e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, Arbërie Nagavci, ka paralajmëruar prindërit që keqpërdorin mjetet që MASHT ua ka ndarë për blerjen e teksteve shkollore për fëmijët, se do të përballen me ligjin.
Nagavci në ATV ka thënë se për të shmangur keqpërdorimet, në formular secili prind apo kujdestar që aplikon konfirmon se mjetet do t’i shpenzoj për blerjen e teksteve sipas ligjit.
“Ne edhe për të siguruar që shmanget cdo keqpërdorim i mundshëm, në aplikim secili prind apo kujdestar që ka aplikuar ka konfirmuar se është prindi apo kujdestari i fëmijës për të cilin aplikon dhe se mjetet të cilat i ka marrë do t’i shpenzoj për të përmbushur obligimin sipas ligjit për blerjen e teksteve shkollore. Nëse këto mjete i shpenzon për diçka tjetër, do të përgjigjet sipas legjislacionit në fuqi. Pra secilli që i keqpërdor këto mjete, mbahet përgjegjës sipas legjislacionit në fuqi”, ka thënë Nagavci në ATV.
Ajo ka përmendur shumën e parave që është shpenzuar ndër vite për tenderët për furnizim me tekste shkollore. Sipas Nagavcit, librat sivjet po shiten më lirë sesa që i janë shitur vitin e kaluar MASHT.
“Në vitin 2008, shuma e shpenzuar për tekste ka qenë mbi 2 milionë euro, vetëm një vit më pas ka qenë mbi 9 milionë, ndërkaq vitin e kaluar kanë qenë mbi 16 milionë. Ka pas rritje të cmimeve sidomos në vitin e fundit pas luftës në Ukrainë e pandemisë”, ka deklaruar Nagavci.
Aksionet e gjigandit amerikan të teknologjisë Apple kanë rënë për të dytën ditë me radhë pas njoftimit se punonjësve të qeverisë kineze u është ndaluar përdorimi i iPhone.
Rënia e aksioneve me 6% përllogaritet në rreth 200 miliardë Dollarë për dy ditë. Kina është tregu i tretë më i madh për shitjen e pajisjeve të Apple, duke përmbushur 18% të të ardhurave totale.
Po kështu Kina është vendi ku prodhohen shumica e produkteve të Apple.
Mediat amerikane raportuan të mërkurën se Kina ka urdhëruar punonjësit e qeverisë që të mos përdorin iPhone në zyrë apo për qëllime pune. Por për lajmin nuk ka patur një reagim zyrtar nga qeveria kineze.
Kujtojmë se në datë 12 Shtator, Apple do të prezantojë modelin e ri iPhone 15. Aksionet e Apple vlerësohen në 2.8 trilionë Dollarë, më të lartat në botë në tregun e aksioneve. /tvklan.al/ KultPlus.com
Ministrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu një deklaratë për gazetarët tha se kodi civil do të përsëritet në votim edhe këtë vit, derisa u shpreh e bindur se edhe do të kalojë.
Sipas saj, ky kod është shumë i rëndësishëm për avancimin e të drejtave të njeriut në Kosovë. Ajo u shpreh se këtë vit do të ketë edhe mbështetjen e Lëvizjes Vetëvendosje, dhe nuk do të dështojë sikur herën kaluar.
“Siç jeni në dijeni Kodi civil është në agjendën legjislative, është një dokument jashtëzakonisht i rëndësishëm që ka të bëjë me avancimin për të drejtat e njeriut nuk mendoj që ka qenë e drejtë që janë marrë vetëm më një nen sepse trajtohen shumë institute, është thjeshtë në interes të qytetarëve te Republikës së Kosovës. Prandaj të gjitha partitë politike mazhoranca, opozita e kanë për obligim që të mbështesë atë, megjithatë në gjithë këtë kohë kemi qenë në diskutim me grupin parlamentar ,e deputet të cilët kanë pasur mendime të ndryshëm apo ndryshe nga grupi parlamentar të Lëvizja Vetëvendosje, ndryshe nga atë që përfaqësuan lëvizja Vetëvendosje por unë jam optimiste që kësaj radhe brenda këtij viti në momentin kur do të procedojmë në qeveri dhe pastaj ne kuvend nuk do dështojë sikur herën e kaluar”, u shpreh Haxhiu.
Haxhiu tha se dështimi i ligjit, për kodin civil edhe këtë vit do të ishte i papranueshëm për Kosovën.
Tutje, Haxhiu ka paralajmëruar se në Kosovë do të vijnë edhe ekspertë nga Këshilli i Evropës, për të bërë vlerësimin për të drejtat e njeriut.
“Përndryshe për Republikën e Kosovës do të ishte e papranueshme sidomos në prag të anëtarësimit të Kosovës. Këshillin e Evropës , unë e kam përmendur edhe dje, presim ekspertët që të vijnë brenda këtij viti në Kosovë për të bërë vlerësimet e tyre në raport me të drejtat e njeriut. Prandaj do të ishte lajm shumë i mirë dhe shumë pozitiv që të kalojë kodi civil”, tha Haxhiu.
Arkitekti me famë botërore Kengo Kuma ka vizituar Parkun Kombëtar të Butrintit, shkruan KultPlus.
Arkitekti i njohur kishte projektuar qendrën e re të vizitorëve të këtij parku kombëtar, që edhe vlerësohet të jetë aset për shtetin, pasi që vula e tij arkitektonike vlerësohet të jetë e rëndësishme që është edhe brenda Shqipërisë.
KultPlus ju sjell të plotë njoftimin e ministres Margariti./ KultPlus.com
