Më 9 tetor do të hapet ekspozita „Rezistenca paqësore dhe shtetformimi në Kosovë 1988 – 1998„, ekspozitë që është kuruar nga Shkumbin Brestovci e që është organizuar nga Fondacioni Friedrich Ebert në bashkëpunim me Ambasadën e Republikës së Kosovës në Berlin, Akademinë e Shkencave të Austrisë dhe Leibniz-Institut für Ost- und Südosteuropaforschung.
Në hapjen ekspozitës do të mbahet një panel diskutimi me temën “Toka e largët, konflikti aktual: Mosmarrëveshja serbo-shqiptare mbi Kosovën në vitet 1990 dhe sot“, kurse do të qëndrojë e hapur deri më 25 tetor.
Ekspozita do të hapet në ndërtesën e Friedrich Ebert Stiftung, Hiroshimastraße 17-28, 10785 Berlin./ KultPlus.com
Sot, më 7 tetor 2024, në moshën 86-vjeçare ndërroi jetë piktori i shquar, ndër më të shquarit e artit shqiptar, akademik Tahir Emra.
Në respekt të jetës dhe veprës së akademik Tahir Emrës, në Akademinë e Shkencave dhe të Arteve të Kosovës më 8 tetor 2024, në orën 11:00, mbahet mbledhja komemorative dhe më pas, deri në orën 12:30 bëhen homazhe. Varrimi i të ndjerit do të bëhet më 8 tetor, në varrezat e qytetit të Gjakovës. Nga ora 15:00 deri në orën 16:00, do të bëhen homazhe, në varrezat e qytetit të Gjakovës.
Akademik Emra u lind në Gjakovë më 1938. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, ndërsa të mesmen të artit më 1959 në Pejë. Në vitet 1959-1961 punoi mësues vizatimit në vendlindje, më pas studioi në Akademinë e Arteve Figurative në Beograd. Diplomoi më 1966 për pikturë, teksa një vit më vonë u zgjodh ligjërues e pastaj profesor në Shkollën e Lartë Pedagogjike të Prishtinës, në Degën e Arteve Figurative. Më pas vijoi studimet pasuniversitare, magjistroi më 1970 dhe më 1974 u zgjodh docent për vizatim dhe pikturë në Akademinë e posathemeluar të Arteve të Universitetit të Prishtinës dhe më 1982 profesor ordinar. Ka qenë docenti dhe prodekani i parë shqiptar i Akademisë së Arteve, pastaj shef katedre në dy mandate. Gjatë viteve ’90, për disa vite ka mbajtur mësim me studentët në atelienë e shtëpisë së tij. Për dhjetë vjet (1994-2004) ka mbajtur mësim në lëndët vizatim dhe pikturë edhe në Akademinë e Arteve të Universitetit të Tetovës. Ishte njëri nga themeluesit e Shoqatës së Artistëve Figurativë të Kosovës dhe pjesëmarrës i rregullt në aktivitetet e saj.
Anëtar korrespondent i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës është zgjedhur në vitin 2000, ndërsa anëtar i rregullt në vitin 2008. Për një mandat ka qenë sekretar i Seksionit të Arteve të ASHAK-ut.
Ka hapur disa ekspozita të pavarura dhe ka marrë pjesë në ekspozita kolektive brenda dhe jashtë vendit. Veprat e tij gjenden në shumë galeri e muze të botës, në institucione dhe në koleksione private.
Në vitin 2013 Akademia e Shkencave dhe e Arteve të Kosovës botoi monografinë e piktorit Tahir Emra me riprodhimet e veprave më të njohura dhe me studimin e piktorit Kujtim Buza./ KultPlus.com
Artisti shqiptar Ramë Dardania do të bëjë debutimin e tij në Galerinë prestigjioze “La Galeri” në Gjenevë, një hapësirë e njohur për ekspozitat e artistëve të nivelit botëror. Ekspozita e tij e re, e titulluar “Faces,” do të hapet me vernisazh më 15 tetor, duke e pozicionuar artin shqiptar në qendër të vëmendjes ndërkombëtare.
Për Ramë Dardaninë, pjesëmarrja në këtë ekspozitë është një arritje e veçantë, duke qenë se Gjeneva është një nga qendrat më të rëndësishme të artit.
Galeria ndodhet në zemër të qytetit të vjetër të Gjenevës, një zonë që përmbledh disa nga galeritë më të njohura të artit bashkëkohor dhe klasik. Vepra e Dardanisë do të shfaqet krah për krah me ato të artistëve të njohur ndërkombëtarë, një mundësi që jo vetëm e promovon artin shqiptar, por edhe e bën atë të dukshëm për një publik të gjerë dhe të rafinuar.
“Faces” është një koleksion i përqendruar tek diversiteti dhe shprehjet e fytyrës njerëzore, duke sjellë një qasje intime dhe introspektive për të kuptuar emocionet dhe përvojat e përbashkëta. Nëpërmjet përdorimit të ngjyrave të forta dhe detajeve të thella, Dardania kap momentet e ndjenjave të thella, duke krijuar një dialog të heshtur mes shikuesit dhe portretit.
Pjesëmarrja e Ramë Dardanisë në “La Galeri” është një dëshmi e zhvillimit të artit shqiptar dhe e angazhimit të tij për të sjellë përvoja unike artistike në skenën ndërkombëtare./ KultPlus.com
Danny Glover është pjesë e serialit shqiptar “Prokurori”, ku episodi i parë do të jetë premierë më 10 tetor, në kinematë e Tiranës, kurse më 12 tetor në Prishtinë, shkruan KultPlus.
Ky serial që është punuar me regju të Fatmir Doga, producentë Ylli Ujka e Cesk Ivanaj dhe drejtor të fotografisë Kushtrim Tërnava është i zhanrit aksion/ dramë dhe zhvillon përditshmërinë e popullit shqiptar, me fokus reformën në drejtësi dhe përballjen me krimin e organizuar dhe përfshirjen e politikanëve të korruptuar.
Përpos aktprit të madh amerikan Danny Glover, me rolet e tyre janë përfshirë edhe aktorët: Klodian Hoxha, Romir Zalla, Gert Ferra, Marin Hoxha, Adriana Tolka, Sara Smaja, Desada Xhihani etj./ KultPlus.com
Në mbretërinë e territ hëna shndrit e vetmuar. Poshtë saj sytë e lodhur arratisen ëndrrave, të tjerë të mërzitur i ankohen medaljonit të artë. E shkuara po ia lë fronin ditës së re; unë kthej kokën kah muri dhe kujtoj: e shtuna tashmë ka karakteristikat e diçkaje që mund të quhet histori.
Përsëri e diel, për mua, seria e të dielave të shumta, që përbëjnë javë, muaj, vite, dekada, kalendar- dhe disa valixhe të vjetruara kujtimesh që i tërheq pas vetes.
Në jetë shpeshherë ndodh t’i ngatërrojmë valixhet, ngarkohemi me kujtime të trishta, si një tren nate që bartë zhurmë, dëshira të venitura, vetmi dhe ca ëndrra.
Ndodh shpesh të rrugëtojmë udhëve të gabuara, me ndjenja të harlisura, lajme të këqija, vajtje – ardhje nëpër stacione për të parë sy të dashur ose arratisje në kontinentin e mërzisë.
Kur jashtë i nxjerrim orët e kujtesës, ngjajnë me rroba të zhubravitura. Duhet t’u japim formë, t’i hekurosim dhe mbushim rishtas me shpirt.
Ti thua se shumë kujtime treten rrugëve, parqeve të qyteteve, plazheve të shpirtit, pranë statujave mahnitëse të shkrimtarëve të zemrës.
I nxjerr në syprinën e ditës së re orët e fatit, të pikëllimit, të gëzimit, siç nxjerr udhëtari i kthyer prej viseve të largëta, tregime, perla, thesare të gjetura dhe aty-këtu ndonjë njollë gjaku të tharë.
Njerëzit nxitojnë dhe kurrë s’e zënë kohën që duan, as lumturinë që ëndërrojnë, sepse ato janë ëndrra nate, zgjatin pak, sa një sy gjumë.
Prandaj njerëzit tundohen t’i prishin kopshtet e tyre, për një tjetër që e ëndërrojnë.
Ora lëviz, yjet ndritin, hëna nëpër terr lundron e qetë, një zog bredh prej dega në degë.
Mesnatë! Janë orët e dashurisë. Ekstazës. Ëndrrave. Për dikë orë të errësirës, trishtimit, dikush dëgjon nga Vivaldi “Katër stinët”, një tjetër humbet poezive, ndërsa diku me ngjyrë blu vizatohen sy të mallëngjyer, ku futen anije të etura për lundrim.
Kur të shkuarës ia zë vendin dita e re, asgjë s’duket e jashtëzakonshme.
E diel përsëri. Unë hap ngadalë valixhen e mbushur me orë gëzimi, dehje, vallëzim, ekstazë dhe préhje pranë një libri./ KultPlus.com
Të enjten, në Shtëpinë e Kulturës “Hasan Prishtina” në Skenderaj u mbajt aktiviteti kulturor Ora e Shkrimtarit, i konceptuar si bisedë letrare të Avni Spahiut dhe Ibrahim Berishës.
Në këtë ngjarje kulturore të organizuar nga PEN Qendra e Kosovës, në bashkëpunim me Komunën e Skenderajt, morën pjesë përfaqësues të jetës politike, si dhe përfaqësues të institucioneve kulturore, arsimore të Komunës së Skenderajt, pastaj nxënës, studentë, mësimdhënës, gazetarë, shkrimtarë e dashamirës të shumtë librit.
Personaliteti krijues i Avni Spahiut, i vështruar në rrafshin diplomatik, publicistik, përkthimor dhe në dimensione të tjera, u trajtua përmes kumtesave të shkrimtarëve, studiuesve dhe kritikëve letrarë, të cilët sollën mjaft shembuj interesantë për jetën dhe veprën e tij.
Në fillim të fjalës së tij, Fadil Nura, kryetar i Komunës së Skenderaj, foli për personalitetin dhe kontributin shumëdimensional të Avni Spahiut në periudha të ndryshme kohore. Pas fjalës së tij, kryetari Nura e nderoi Avni Spahiun me mirënjohje, me motivacion: “për kontribut të çmuar shumëvjeçar për çështjen e Kosovës, si letrar, publicist dhe ambasador i Republikës së Kosovës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe në Turqi, duke e përfaqësuar vendin në mënyrë dinjitoze në shtetet mike”.
Në rolin e moderatorit të këtij aktiviteti, poeti Sali Bashota, paraqiti jetëshkrimin e Avni Spahiut, pastaj u ndal veçanërisht në mendimet e tij të paraqitura për Drenicën në librin “Arti i bashkëbisedimit”. Në mesin e shumë veprave të përkthyera nga Avni Spahiu, Bashota, dalloi “Nobelistët e Letërsisë”, ku përfshihet periudha e shkrimtarëve laureate nga viti 1901-2021, si dhe antologjinë “Poetë bashkëkohorë amerikanë”, në të cilën përfshihen 36 poetë më të njohur amerikanë.
Në fjalën e tij, shkrimtari Binak Kelmendi, ndër të tjera, tha: “Pas tubimit në Prishtinë, Avniu na mbledhi sot edhe në Skenderaj. Me Avniun njihem nga viti 1977. Avniu duhet të ketë qenë absolvent fakulteti kur vinte në “Rilindje”, zgjidhte foto dhe bënte tekste të shkurtra dhe shumë atraktive për ngjarjet rreth e rreth botës. Më vonë, ose saktë pas një viti, ai filloi punën e rregullt gazetar në “Rilindje”. Unë pnoja në rubrikën e Politikës së Jashtme në “Rilindje” dhe edhe Avniu ia nisi shumë herët punës në këtë rubrikë”.
Duke i evokuar kujtimet e tij, të ndërlidhura me bashkëpunimin me Avni Spahiun, Kelmendi në vazhdim tha se “Avniu një ditë dezertoi nga gazetaria dhe publicistika. Dezertoi po them në thonjëza, sepse Avniu nga gazetaria kaloi në diplomaci. Më duket se gazetaria dhe diplomacia kanë ca gjëra të përbashkëta. Ndoshta kjo, por edhe përgatitja e tij e gjithanshme ka ndikuar që Avniu edhe në këtë fushë, sikur dhe në fusha të tjera paraprake, shkëlqeu me përkushtimin dhe me seriozitetin e vet kudo dhe kurdo. Kudo që shërbeu, Avniu mbrojti fuqishëm interesat e kombit tonë dhe të Kosovës”.
Shkrimtari Ibrahim Berisha paraqiti një kumtesë mjaft përmbledhëse, duke theksuar, ndër të tjera, kontributin e shumë personaliteteve të Drenicës, si: Hasan Prishtina, Ahmet Gashi, Luan Gashi etj.
Në kumtesën e tij, Berisha portretizoi personalitetin e Avni Spahiut, duke thënë: “Lexues kureshtar që në fëmijëri, ndërtues ëndrre apo më mirë thënë edhe aventure për të shkuar në shkollë në SHBA, pastaj gazetar, rikthim në SHB sërish tash si si korrespondent, po në SHBA. E dini çka bleu Avniu me paratë e kursyera katër vjet si korespondent në SHBA? Bleu tokën e gjyshit që e kishin marrë me dhunë shteti dhe kolonistët serbë. Aty sot ka ndërtuar një shtëpi duke dhënë mesazhin e vazhdimësisë dhe vlerësimit për vuajtjen edhe të brezave të familjes, sikur edhe të të gjitha familjeve drenicase”.
Më tutje, Ibrahim Berisha, duke i dalluar mendimet e Avni Spahiut në librin e Sali Bashotës “Arti i bashkëbisedimit” (Avni Spahiu, publicist, diplomat, përkthyes), tha se: “shprehjet, konceptet kulturore, letrare, estetike, diplomatike, varësisht prej përmbajtjes së temës për të cilën flitet, janë të ndërtuara qartë, të pasura, precize, profesionale, etike, këto vlera që ishin përcaktues i përhershëm i shkrimit dhe komunikimit publik të Avniu Spahiut. Prandaj, vështirë të gjesh një intelektual, i cili 50 vjet krijon, dhe të komunikojë intensivisht me këtë kod përgjegjësie gjuhësore. Avniu vazhdon të krijojë. Sa herë bisedohet dhe bashkëbisedohet, tema e parë e tij është puna”.
Në fjalën e saj, poetja dhe drejtoresha e Bibliotekës “Hivzi Sulejmani” të Prishtinës, Naime Beqiraj, rikujtoi çaste interesante të leximeve të para të shkrimeve publicistike dhe përkthimore të Avni Spahiut, duke e dalluar vlerën e tyre letrare dhe estetike.
Kryetari i Fondacionit “Hasan Prishtina”, Mehmet Prishtina, foli për personalitetin diplomatik të Avni Spahiut, veçanërisht për kontributin e tij në afirmimin e çështjes së Kosovës dhe të çështjes shqiptare në përgjithësi. Gjithashtu, në këtë aktivitet, Avni Spahiu, u nderua me mirënjohje edhe nga Xhafer Murtezaj.
Duke shprehur falënderimin e tij të veçantë për organizimin e këtij aktiviteti në Skënderaj, Avni Spahiu, i përmendi disa nga ngjarjet dhe protagonistët e rëndësishëm gjatë veprimtarisë së tij krijuese, publicistike, diplomatike brenda dhe jashtë vendit.
Në fund anëtarët e PEN Qendrës së Kosovës, i dhuruan Bibliotekës së Skenderaj disa nga veprat e tyre si dhe botime të PEN Qendrës së Kosovës.
Projekti Ora e Shkrimtarit, i cili gjatë muajve tetor dhe nëntor do të organizohet në disa qendra të Kosovës është përkrahur nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Republikës së Kosovës./ KultPlus.com
Ambasadorja e Kosovës në Itali, Nita Shala ka dorëzuar letrat kredenciale, e cila ka njoftuar se me këtë akt solemn edhe fillon zyrtarisht misioni i saj në përfaqësimin e Kosovës në shtetin e Italisë, shkruan KultPlus.
KultPlus ju sjell njoftimin e plotë të ambasadores Shala.
Pata nderin dhe privilegjin që në Pallatin Presidencial, t’i dorëzoj letrat kredenciale dhe t’ia prezantoj ekipin tim, Presidentit të Republikës së Italisë, Sh.T. Sergio Mattarella, në cilësinë e Ambasadores së Republikës të Kosovës në Itali.
Me këtë akt solemn, fillon zyrtarisht misioni im në përfaqësimin e Kosovës, një detyrë e lartë dhe përgjegjësi që e pranoj me përulësi dhe mirënjohje të thellë.
Gjatë bashkëbisedimit të ngrohtë me Presidentin Mattarella, figurë e lartë e kombit italian dhe një mik i çmuar i Kosovës, diskutuam për marrëdhëniet e shkëlqyera ndërmjet dy vendeve tona dhe për mundësitë e bashkëpunimit të mëtejshëm. Me përkushtim të plotë, do të punoj për të forcuar edhe më shumë këtë miqësi të veçantë midis dy kombeve tona./ KultPlus.com
Me koreografi të Blenard Azizaj, shfaqja “Walls” do të prezantohet në Gorizia të Italisë, përkatësisht në Teatrin “Giuseppe Verdi”. Për këtë shfaqje ka njoftuar vet koreografi Azizaj, i cili është i njohur për punën e tij në balet duke përfshirë shumë performanca në teatro të ndryshme të Evropës.
Kjo shfaqje e radhës do të jetë më 17 tetor, prej orës 21:30./ KultPlus.com
Dikur isha bota jote. Atëherë kur mrekulloheshe pas buburrecave e karcyllave por unë s’kisha kohë me qenë botë. “Ecë ma shpejtë”… Duhej me mësu, me punu, me gjallnu me ja ble ilaqet babës me çu n’terapi nanën.
Ti u rrite tinëzisht, si lule jasemini që çel natën, me rrajë të palëkunduna n’truallin e kohës tande. Shpatullat t’u zgjanuen si fushë luledielli, kambët si rremba që përqafojnë dheun, e kalove pragun e fëminisë pa zhurmë, derisa akrepat e jetës tem nguteshin.
“Ec ma kadale”… t’them tash, por ti fluturon n’kërkim të qiellit tand. “S’kam kohë, kam punë, po m’presin shokët, kam me mësu.”
Bota jote përnjiherë u ba e madhe, aq sa m’çoi mue përpjetë e më lëshoi poshtë n’qoshen e shtëpisë ku pres me ndëgju tingullin ma t’ambël, kur futet çelësi në vrimë dhe hapet dera, e ti krejt shpërfillshëm m’buzëqesh kur hyn brenda! Unë t’vështroj prej qoshes dhe e kuptoj që asht radha jote me qenë botë dhe lutem që asnji rrebesh mos me ta ndal hovin që asnji tufan mos me ta pre udhën e dashnija me u rritë çdo ditë n’ty!/ KultPlus.com
Më 4, 5 dhe 6 tetor nis Edicioni i 1-rë i Festivalit të Poezisë “RESPOETICA” në Prizren, që organizohet nga organizata për diplomaci kulturore “Social Creativity”.
Ky edicion i kushtohet kryesisht lidhjeve të dy ish-kryeqyteteve të dikurshme shqiptare Prizren-Shkodër, si ringjallje e zakoneve tradicionale me lidhje të forta kulturore, ekonomike, tregtare dhe patriotike.
Në edicionin e sivjetëm të ftuar janë: Primo Shllaku, Ledia Dushi, Stefan Çapaliku, Arjola Zadrima, Leon Mirakaj dhe Denata Rroji nga Shkodra, si dhe Ilire Zajmi, Fahredin Shehu, Taner Gyçlytyrku, Vjollca Bajraj dhe Festim Avdyli nga Prizreni.
“Theks të veçantë duam t’i japim ceremonisë së çmimit për kontribut jetësor në fushën e gjuhës, të kulturës dhe të artit. Me këtë rast duam t’ju njoftojmë se bordi i organizatës “Social Creativity”, bordi i festivalit “RESPOETICA”, në bashkëpunim me Komunën e Prizrenit, ka vendosur që laureat i Edicionit të 1-rë të Festivalit “RESPOETICA” të shpallet krijuesi nga Shkodra, Primo Shllaku, si një personalitet i rëndësishëm dhe me peshë të veçantë në sferat e letërsisë, të gjuhës, të kulturës dhe të artit në përgjithësi”, thuhet në njoftimin e organizatorëve.
Më poshtë është programi i këtij edicioni për tri ditët sa edhe do të mbahet “RESPOETICA”.
– dy takime poetike;
– promovimi i librit të shkrimtarit Primo Shllaku, «Pesha e padurueshme e pafajësisë»;
– hapja e ekspozitës së artistit të fotografisë, Fahredin Spahija «Shpirti dervish»;
– shfaqja baleti «Dimnat e fëminisë» nga Vjollca Llugiqi dhe Fisnik Smani;
– Pika muzikore, soprano Arta Jashari nën përcjelljen e Andi Durakut;
-Ligjeratë, Jeton Jagxhiu «Djathi i sharrit, kulturë e veçantë e qytetit të Prizrenit»
– ceremonia e ndarjes së çmimeve si dhe
– ceremonia e vendosjes së pllakës «Personaliteti i 1-rë i Festivalit «RESPOETICA» në Sheshin Shadërvan.
Edicioni i 1-rë i Festivalit të Poezisë “RESPOETICA” mbështetet nga Ministria e Kulturës, Komuna e Prizrenit dhe Qendra Rajonale për Trashëgimi Kulturore – Prizren.
Ndërsa sponsor medial është, gazeta online për art dhe kulturë – KultPlus./ KultPlus.com
Të paktë janë ata që e njohin me emrin e tapisë së lindjes, Semiramis Krajka, pothuajse të gjithë pa përjashtim e njohin ose si zyshë Ami apo vetëm si Ami Krajka, një zonjë e denjë që tërë jetën e saj ia dedikoi artit muzikor, në Shqipëri e më gjerë.
Me origjinë nga Kanina e Vlorës, Ami vjen nga një familje aristrokrate që i dhuruan kombit gjithçka që patën, respektivisht shkrinë tërë pasurinë e tyre e në shërbim të përparimit kulturor dhe forcimit të identitet kombëtar. Njësoj si paraardhësit e saj edhe zysha ka vënë në funksion gjithë potencialin e saj në shërbim të artit, kulturës e muzikës duke mos kursyer asgjë nga vetja e saj, për të cilin shërbim jetësor, me shumë modesti thotë se e gjitha është çështje ADN-je, por dellin për muzikën pohon se është çështje geni që e ka të trashëguar nga e ëma e saj.
Sot, ajo jeton mes Tiranës dhe New Yorkut me dy djemtë e saj Uliksin dhe Fatrinin, të dy virtuozë të rinj të artit muzikor që notojnë ujërat ndërkombëtare të zanatit.
Në Tiranë, zyshën e gjen në lagjen e njohur si ish-Kinema 17 nëntori, aty ku gjyshi i saj themeloi kinemanë e parë shqiptare, sot një bllok bizneso-rezidencial, respektivisht tek Kafe Lemza, që vazhdon të jetë një pikë reference të cilën e njohin gjithë tironsit, sapo t’ia përmendësh emrin.
Ashtu siç Lemza është kryevepra e muzikës së lehtë shqiptare, kafe Lemza shërben si vend pelegrinazhi ku sot artdashës të shumtë dynden për të shijuar një filxhan kafe paksa ndryshe, ngase aty është edhe mundësia që të rastësisësh a takosh ndonjërin nga Krajkanët dhe të shkëmbesh muhabete arti e kulture.
Deri dje, zysha, kafen e mëngjesit e konsumonte te kjo kafene në shoqërinë e të shoqit, ndërsa sot në mungesë të tij, atë e gjen në shoqërinë e familjarëve e miqve të saj të shumtë, me të cilët vazhdon të jetë inspiruese për të bërë diçka më shumë. Ajo, vazhdon të nxisë të tjerët të japin sa më shumë nga vetja e tyre në shërbim të ngritjes dhe ringritjes cilësore, sepse vetëm duke punuar fort arrihet gjithçka në jetë, madje edhe ato objektiva që mund të duken të pa-arritshme në shikim të parë.
Edhe në këtë moshë, zysha zhvillon jetën e saj bazuar në këtë formulë, ajo vazhdon të jetë kërkuese edhe në profesionin e saj, gjë që e bën të jetë një nga divat e pavdekshme të muzikberjes, e cila kontribuoi cilësisht tërë jetën me qëllimin e vetëm, ngritjen kulturore të shoqërisë shqiptare.
Krijimtaria e saj për nga lloji është unike dhe e rrallë, ndërsa kontributi i saj mund të thuhet me plot gojën që është i pa-matshëm, sepse veproi e krijoi në kohërat më të vështira historike të artit muzikor.
Që në moshë të hershme, Ami ishte një pasionante e muzikës, ndaj duke qenë koshiente për potencialin e saj, ajo i drejtoi velat drejt liceut artistik, respektivisht në vitin 1965, ajo iu bashkua studimeve për violë në klasën e profesorit Benjamin Guraziu, të cilën e mbaroi me ekselencë, shkollë e cila i hapi dyert asaj që të bëhej pjesë e Teatrit Kombëtar të Operas dhe Baletit si dhe Ansamblit Popullor në Tiranë. Si edhe të tjerë artistë, Ami pati fatin të kishte bashkëpunim me mjeshtërit e mëdhenj të kohës, të cilët hodhën themelet e artit muzikor në Shqipëri.
Përtej krijimtarisë së saj artistike, emri i saj lidhet ngushtë me zgjedhjen që ajo kishte bërë për shokun e jetës së saj, me të cilin, në një fare mënyre, arritën të hyjnë në histori si, çifti që i dha fryme rinore dhe lirie artit muzikor në Shqipëri.
Natyrshëm, krijimtaria artistike e Amit është e lidhur me krijimtarinë e të shoqit, fizarmonistit, kompozitorit të dashurisë, rinisë, folklorit dhe jo vetëm; “Artistit te Madh”, “Nderit te Kombit” Agim Krajka, tani i ndjerë, me të cilin zyshë Ami pati një jetë bashkëshortore që mund të thuhet se ishte gati përrallore.
E veçanta është se midis këtij çifti prevaloi dashuria për muzikën, të cilët së bashku arritën të bëhen të pazëvendësueshëm në botën e muzikës shqiptare. Pikërisht për shkak të kësaj veçantie që i karakterizonte, qarqe të ndryshme mediatike, Amin dhe të shoqin e saj, e kanë cilësuar si çifti që diti të krijoje dhe të luajë valsin e dashurisë, të cilët opinioni i gjerë artistik i cilësoi si, më të dalluarit, më të dashurit e, që i dhanë publikut ndjenja të forta krenarie dhe madhështie përgjatë një karriere gjysmë shekullore.
Gjithë jeta dhe rrugëtimi artistik i zonjës së respektuar përbën vërtetësinë e postulatit se, pas një burri të suksesshëm qëndron një grua e fortë, Ami ishte e tillë, ishte ajo që i qëndroi burrit te saj pranë, duke e mbështetur dhe ndihmuar atë vazhdimisht në krijimin dhe kompozimin e perlave të muzikës shqiptare. Me pak fjalë, falë dashurisë së saj për muzikën, ajo diti dhe ia arriti ta mbështesë atë në krijimtarinë e tij, por në të njëjtën kohë ia doli të realizojë një krijimtari të veten, gjë që e bën atë një ndër ikonat e artit dhe muzikës shqiptare. Duke qenë se bashkë-krijuan me të shoqin, ai, suksesin e tij gjithmonë ia dedikonte Amit, dhe kjo jo për gjentilesë, porse vërtetë Ami ishte një muzë, jo vetëm në jetën e tyre familjare, por ajo ishte vërtetë frymëzimi për krijimtarinë e tij artistike.
E gjithë kjo histori dashurie e suksesi e ka zanafillën e saj te Festivali i XVI-të i RTSH i vitit 1969, kohë kur Ami për herë të parë takoi Gimin (emër me të cilin zysha e thërriste të shoqin), dhe nga ky event muzikor kombëtar filloi të marrë jetë një histori model dashurie e suksesi profesional, ndër më të suksesshmit në historinë shqiptare.
E tillë ka qenë e vazhdon të jetë gjithmonë zyshë Ami, e dashur, suportuese, e thjeshtë, e hareshme, plot energji e kurajo deri në skajshmëri, një grua e cila akoma vazhdon të dhurojë edhe në ditët e sotme, por rrallë herë merr nga të tjerët. Ajo, pa dyshim, mund të quhet hyjneshë në fron, ngase me punën që ajo ka bërë ishte një nga kontribuueset organike të evolucionit kulturor që sot e gjejmë në botën e artit, respektivisht në ngritjen e cilësisë së vlerave muzikore.
Muzika ishte dashuria e saj e përjetshme dhe e përtejme…
Rruga e saj drejt suksesit dhe arritjeve, nuk ka qenë aspak e lehtë, por e mbushur me barriera pothuajse të pakalueshme, por ishin këto vështirësi që e bënë atë, të jetë një grua e palëkundur në realizimin e ambicieve të saja. Krijimtaria e saj artistike është e lidhur ngushtë me Teatrin Kombëtar të Operas dhe Baletit, ku përgjatë një karriere të gjatë shërbeu si një aset i pazëvendësueshëm, duke bashkëpunuar me artistët e kompozitorët e kohës që e bënë pjesë e projekteve madhore që industria muzikore e atyre viteve krijoi.
Ami, ishtë një nga ata muzikantë që, kurrë nuk ngurroi të jepte kontributin e saj të vyeshëm tek Orkestra Simfonike, Filarmonia dhe Kori i TKOB, të jepte nga vetja e saj për këngëtarët lirikë, për trupën e baletit, për dirigjentët, për regjisorët etj.
Ajo me të cilën ajo bashkë me të shoqin e saj mund dhe duhet të krenohen e që për ta është ndoshta arritja më e rëndësishme, është edukimi me po të njëjtën frymë për dy djemtë e tyre, viganë të artit muzikor, të cilët sot sfidohen në nivelet akademike të mësimdhënies dhe krijimtarisë muzikore në Evropë dhe Amerikë dhe dinjitetshëm ndjekin trashëgiminë dhe ecin në trasenë të cilën shtruan prindërit e tyre.
Ami është ajo që ka bartur mbi supe gjithë presionin e kohës së regjimit ndaj familjes së saj, sepse edhe kur familja Krajka i këndonte dashurisë, rinisë e shqiptarisë, sigurimi i shtetit intensifikonte metodat e survejimit dhe intimidimit deri në kërcënim për zhdukje e shfarosje. Është më së e qartë që zysha bënte një jetë nën kërcënim të vazhdueshëm, një lloj persekutimi sistematik, sepse vetë regjimi i kohës kishte frikë nga tingujt e këngëve që dilnin nga shtëpia e Krajkëve, se mbase mund të shkaktonin revolucion.
Edhe në ato rrethana tmerri, zysha vazhdonte punën e saj me ngulm duke e ndarë kohen mes Operas si orkestrante, krijimtarisë së saj dhe familjes. Ajo diti që në çdo situatë vështirësie të mos ndalet asnjëherë, e krejt natyrshëm të vazhdojë sfidën e saj drejt sukseseve të mëtejme. Tani, me aq dhimbje sa ajo kujton vështirësitë me të cilat përballeshin ato kohë në Shqipërinë komuniste, mes turbulencash e lajthitjeje njerëzore, por me aq mallëngjim ajo kujton kohën dhe punën e saj me kolegët e saj, me nxënësit e saj, me bashkëpunëtorë e prodhues të mirëfilltë të artit shqiptar.
Zyshe Ami një patriote që vazhdon të mbaj në zemër Kosovën…
Ami, kishte miqësi familjare e profesionale me shumë artistë të mëdhenj nga Shqipëria por një vend të veçantë në raportet e tyre ndërmiqësore zinte Nexhmije Pagarusha e cila në kujtesën e saj renditet në sirtaret e lartë. Për të, mbeten të pashlyera takimet dhe komunikimet miqësore e profesionale me Nexhmijen e cila shpejt u be mikeshë e zyshës dhe familjes Krajka që nga fillimet e viteve ’70-ta, miqësi e cila ndër vite vetëm se u çimentua fort. Ky afrimitet me divën e muzikës kosovare e bëri atë të donte edhe më shumë Kosovën dhe të dyja të shkëmbenin biseda fshehurazi lidhur me shqetësimin se si jetonin shqiptarët jashtë kufijve të Shqipërisë. Kur përmendet ky raport ajo me lot në sy dëfton për dhuratën më të çmuar – fustanin e nusërisë që i kishte dërguar Nexhmije Pagarusha për martesën e saj, simbolike jetësore që e bëri të ndihej e përmbushur në të gjitha dimensionet, miqësi dhe falënderim të cilën e ruajti si një diamant të çmuar deri sa e madhja Nexhmije Pagarusha u shua nga kjo botë.
Ami, ndjehet disi e plotësuar që në ato kohë të vështira ku mbizotëronte terri informativ dhe izolimi, ajo posedonte informacion për gjendjen e bashkëkombësve dhe për ndjeshmërinë që kishin ata për atdheun mëmë.
Vitet e kthesës së madhe për zyshen…
Vitet e rënies së regjimit të ashpër komunist, e gjetën Amin dhe familjen e saj me vendimin për të emigruar matanë oqeanit. Ky vendim nuk ishte i lehtë për zyshën, por në këmbim të vazhdimit të karrierës në vendlindjen që duhej të përshkonte rrugën e tranzicionit të fortë, ajo bashkë me të shoqin zgjodhën të sakrifikojnë për një shkollim më superior për dy fëmijët e tyre dhe u larguan nga Shqipëria.
Gjithçka duhej të fillonte nga zero në Amerikën e largët.
Zyshe Ami, përnjëherësh përvoli mëngët dhe filloi të shpërndante fletushka informacioni për ofrimin e leksioneve private muzike përmes së cilës punë do të siguronte jetesën. Dashuria për mësimdhënien, për muzikën iu shpagua menjëherë, sepse lajmi mori dhenë mes shqiptarëve të cilët jetonin në New York, dhe për një kohë të shkurtër Ami Krajka rimori epitetin zysha apo mësuesja e shqiptarëve. Nuk vonoi shumë dhe me ndihmën e të shoqit dhe të fëmijëve të cilët ndiqnin shkollimin e lartë në Amerikë, mësuese Ami hapi shkollën private të muzikës me emërtimin “Shkolla KRAJKA”, e cila funksionoi dhe edukoi gjenerata të shumta artistësh shqiptarë e amerikanë të cilët mësuan rreth artit muzikor më ndryshe se ç’mësohet në shkollat e zakonshme. Për aq kohë sa funksionoi kjo shkollë në New York, ishte vend grumbullimi ndërshqiptarësh, ku shkëmbeheshin biseda vëllazërore dhe çmalljeje për atdheun, por më shumë ishte një qendër burimore informacioni për muzikën shqiptare dhe një vend prej nga organizoheshin aktivitete të shumta kulturore për shqiptarët anë e kënd Amerikës.
Në Shtetet e Bashkuara, zysha, dëfton se ishte e plotësuar në shumë dimensione, por para sa gjithash ajo u ndje e respektuar dhe kontributdhënëse për gjithë ato aktivitete të shumta që bashkëorganizoi me shoqatën “Motrat Qiriazi” në New York, por edhe në qendrat tjera si në Chicago, Detroit, Boston etj.
Ky elan pune i zyshës, bëri që numri i të apasinuarve ndaj muzikës të ishte katërshifrorë, të cilët kishin kaluar nëpër pentagramet e zyshës dhe përthithën dituri jo vetëm nga arti muzikor por edhe kulturë e edukim profesional. Natyra e saj dashamirëse e paqtuese e bëri që ajo të jetë shumë e afërt në krijimin e njohjeve me bashkëvendës nga Kosova, Maqedonia e Veriut, Mali i zi…, me të cilët sot e asaj dite mbeten raporte jetësore. Shqiptarët nga të gjitha trojet kishin dëshirën e papërshkruar që fëmijët e tyre të merrnin mësime nga zonja Krajka e cila ishte gjithmonë e gatshme të rrezatonte energji pozitive dhe e quanin veten të privilegjuar që një mësuese si ajo të edukojë gjeneratën e re të profesionistëve në ardhje.
Emigrimi matanë oqeanit ishte një fazë që e bëri familjen Krajka të ndjehet e përmbushur, sepse gjatë kësaj kohe arritën të zgjeronin gamën e njohjeve dhe përfaqësimin mbarëshqiptar në të gjitha nivelet përfshirë edhe qarqet e larta akademike të fushës.
Rikthimi në atdhe një vendim racional…
Një vendim tjetër shumë pikant dhe i qëlluar i zyshes, ishtë kthimi në Shqipëri pas më shumë se një dekade aktivitet dhe punë të palodhshme në Amerikë. Në retrospektive, lajmi për ikjen e familjes Krajka nga Shqipëria ishte trishtues, por aq ishte ngazëllues edhe lajmi për rikthimin e tyre në Shqipëri, me të cilin rast kishte mbulim mediatik të gjerë dhe sinjale shprese që përcillnin televizionet e kohës. Padyshim, ardhja në folenë e vjetër e rikthejnë Amin dhe Agimin në auditoret akademike dhe Institucionet Kombëtare të lëmisë së muzikës duke i dhënë kështu vendin honorifik që meritonin.
Te dy u bënë anëtarë të pa zëvendësuar të jurive profesionale të mega eventeve që mbaheshin në nivel kombëtar në të cilat raste, detyra e tyre ishte të vlerësonin artistët e ndryshëm për performancat artistike. Përveç këtyre angazhimeve, zyshë Ami nuk harroi të marrë me vetë nga Amerika edhe shkollën e muzikës të cilën e emëroi me po të njëjtin emër edhe në Tiranë, e cila sot gëlon me nxënës e studentë të talentuar që duan të ndjekin rrugën që e ka ndjekur familja Krajka.
Kjo shkollë drejtohet nga i biri i zyshës, profesor Uliks Krajka ku edhe Ami vazhdon të punojë me kohë të pjesshme, sepse një pjesë të kohës, ajo ka vendosur t’ia kushtojë dy mbesave të saj, me të cilat vazhdon të bëjë punën e saj si gjyshe. Gjithsesi, Ami mbetet ajo zysha e buzëqeshur, me energji të pashtershme pozitive, inspiruese me këdo që rri në tavolinë, e cila jo vetëm që refletkton dashamirësi e miqësi, por edhe mbjell në shpirtin e bashkëbiseduesit po të njëjtat atribute që i ka ajo.
Largimi i të shoqit nga kjo botë, e bën Amin të jetë pak më të tërhequr dhe e mbështjellë me një membranë të hollë dhimbjeje dhe nostalgjie, ndaj dhe në bisedë është i dallueshëm boshllëku që ndjen, për të cilin nuk e fsheh as mungesën, por as edhe ndjenjën e krenarisë.
Krijimtaria e saj dhe e të shoqit ka bërë që Krajka, sot të jetë më shumë se një emër i zakonshëm, por është Zonja që e bëri, ky emër të jetë një brand shqiptar dhe u arrit me punë dhe angazhim jetësor.
Ami Krajkës i detyrohen të gjithë shqiptarët dhe e vetmja mënyrë që mund të shlyhet detyrimi qytetar e kombëtar është të themi zyshës faleminderit.
Faleminderit Zyshë Ami!
Falë fisnikërisë, elokuencës e klass-it tuaj, sot gjejmë lule, fidane e bulëza të panumërta në kopshtin e quajtur art muzikor dhe ne të gjithë pa përjashtim shijojmë këngët e meloditë e pavdekshme që ju krijuat e bashkëkrijuat gjatë karrierës suaj të bujshme.
Një shpirt i veçantë që krijoi art në fusha të ndryshme, Muharrem Qena me zërin e tij na la disa këngë të cilat dëgjohen edhe sot.
Përtej këngëve, tekstet e tyre të cilat shpesh i shkroi ai vet kanë vlerën e tyre dhe tej emocionit janë edhe të thella dhe poetike. Askush më mirë se Muharremi nuk do ta dinte se cili tekst do ti përshtatej një zëri njomak të Muharremit.
Shembull, për muajin tetor flet kënga “Ndarja”. Një tekst i tetorit me shi, të cilin sot po e sjellim për ta kujtuar Muharremin dhe figurën e tij.
“Tetori filloi me shi, me shi të ftohtë që rigon, rigon dhe zemra ime se ndahet prej teje për nji motmot. Tetori më ndan prej teje prej teje ndahet dhe zemra zemra që s’pushon së rrahuni se do t’jet’ pranë teje për nji motmot.” / KultPlus.com
ETEA dhe Biblioteka “Hivzi Sylejmani” në Prishtinë janë në përgatitjet e fundit për Panairin e Librit për Fëmijë që do të mbahet prej 2 deri më 6 tetor, shkruan KultPlus.
Përgjatë këtyre ditëve është paraparë një program i pasur i aktiviteteve, kurse ceremonia e hapjes së këtij panairi do të jetë më 2 tetor, prej orës 12:30 në sheshin “Zahir Pajaziti”, lokacion që do të përfshijë edhe aktivitetet e tjera përgjatë panairit.
Festivali dhe Panairi i Librit per Femije organizohet nga ETEA dhe biblioteka “Hivzi Sulejmani” me mbeshtetjen e Zyres Zvicerane per Bashkepunim ne Kosove, Ministrise se Kultures, Rinise dhe Sportit, Komunes se Prishtines, Presidences se Republikes se Kosoves dhe IPKO.
Programi kulturor i Festivalit dhe Panairit te Librit per Femije zhvillohet ne bashkepunim me Dokufest, Teatri Dodona, Bonevet, Terre des hommes, SOS Fshatrat, Galeria Kombetare e Kosoves, ShFMU “Prenk Jakova”, TOKA, Yoga me Dodona, J Coders, Kosova Makers League, etj. Ndersa, prezente do te jene shtepite botuese nga Kosova, Shqiperia dhe Maqedonia e Veriut, si Dukagjini, Albas, Magjia e Librit, Galdimi – A Editions, Logos A, Berati, Pegi, Fan Noli. / KultPlus.com
“Njerëzit tek njerëzit: Azia Qëndrore” është ekspozita e radhës që do të hapet në Galerinë Qahili, përkatësisht më 10 teto, duke filluar nga ora 19:00.
Në këtë ekspozitë do të prezantohen punimet e 18 artistëve nga Kirgistani: Momun Astar, Jylldyz Asangaly, Tynumov, Nurlan Kudabaev, Yuldash Nurmatov, Shimova Halida, Sarkyn, Kim Aida, Nyurguyna Innokentyeva, Sadyk, Alapai Abdykasymov, Berebin, Rasul Kochkorbaev, Ernis Bekjamov, Asmat Abdysadyr Yylu, Kanybek Davletov, Jakypov Jylkychy, Sheishanaliev.
Në këtë ekspozitë do të prezantohen punime të cilat reflektojnë kulturën e Azisë Qëndrore. Skena e artit e Kirgistanit dallohet me kombinimin e lëvizjeve të artit bashkëkohor si dhe prejardhja nomade, që trajton sfida shoqërore.
Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri me 4 nëntor 2024. / KultPlus.com
“Hon’ e’ don” është duke u mbajtë së fundi në Vjenë të Austrisë dhe është duke prezantuar artistë të profileve të ndryshme nga Kosova, shkruan KultPlus.
Për muajin tetor ky projekt do të prezantojë këngëtarin e njohur Shpat Deda, i cili do të prezantohet me Visar Kuçin e Liburn Jupollin.
Mbrëmja do të organizohet më 5 tetor në Borromaus Festival në Vjenë të Austrisë.
Ky projekt është mbështetë nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve dhe Ministria e Punëve të Jashtme dhe të Diasporës./ KultPlus.com
Shkrimtari Binak Kelmendi së fundi ka publikuar librin e tij më të ri të titulluar “Jeta ime”, libër që është publikuar nga Pen Qendra e Kosovës, shkruan KultPlus.
Libri është me poezi dhe për redaktor ka shkrimtarin Sali Bashota. Ky libër është mbështetë nga Ministria për Kulturë, Rini dhe Sporte.
Binak Kelmendi është shkrimtar, përkthyes dhe publicist, dhe në karrierën e tij letrare ka botuar romane dhe përmbledhje me poezi, ku për romanin “Portat e Pejës” është vlerësuar edhe me çmimin “Rexhai Surroi”.
Binak Kelmendi, aktualisht është kryetar i PEN Qendrës së Kosovës./ KultPlus.com
“Përtej barrierave-Gjithëpërfshirja në Kulturë dhe Art” ishte paneli në ditën e tretë të FEMART 12 ku diskutimi u përqendrua në mënyrat se si mund të krijohen hapësira artistike dhe kulturore më gjithëpërfshirëse, duke kapërcyer barrierat që shpesh pengojnë pjesëmarrjen e plotë.
Në këtë panel diskutimi morën pjesë: Jehona Shyti, drejtoreshë e Departamentit të Kulturës në MKRS, Kushtrim Sheremeti, drejtor i Teatrit Kombëtar të Kosovës, Elvana Shala, Ambasadore e Vullnetit të Mirë dhe Mimozë Musliu, pjesë e ArtPolis, e cila prezantoi edhe manualin me udhëzimet për gjithëpërfshirje për personat me shikim të dobët dhe persona të verbër në aktivitete dhe institucione kulturore, panel që u moderua nga Ardianë Pajaziti, drejtoreshë e KultPlus.
Me një panel fantastik, të cilët kanë ndarë praktika të mira dhe strategji që promovojnë një qasje të hapur dhe të barabartë për të gjithë, ky diskutim është frymëzuar nga manuali për qasje të personave të verbër dhe me shikim të dobësuar në ngjarje kulturore.
Vëmendje të veçantë kishte rëndësia e përfshirjes së të gjithë individëve, pavarësisht prejardhjes, aftësive apo përvojave, në botën e kulturës dhe artit.
Dita III në FEMART 12 vazhdon edhe me shumë aktivitete të tjera/ KultPlus.com
“Shtëpia e verdhë” është romani më i fundit i shkrimtarit Bashkim Hoxha që do të prezantohet para audiencës së Prishtinës.
Romani “Shtëpia e verdhë” është botuar nga Shtëpia Botuese “Bard Books”, kurse promovimi i këtij romani do të bëhet më 1 tetor, në ora 17:00 në Librarinë “Dukagjini” në Prishtinë./ KultPlus.com
Muzeu i Mitrovicës shënoi një ngjarje të rëndësishme duke lansuar qasjen për personat e verbër, me përkthim të narrativave të ekspozitave në alfabetin Braille, si dhe me përkthim të dy guidave në gjuhët shqipe dhe serbe, po ashtu në alfabetin Braille.
Drejtori i Drejtorisë për Kulturë, Rini dhe Sport, Fahri Jashari, u shpreh se “kjo është një ditë historike për kulturën dhe gjithë qytetarët e Mitrovicës”, duke theksuar rëndësinë e përfshirjes së komunitetit të verbër në muze. Ndërsa Kryetari i Shoqatës së të Verbërve të Kosovës, Daut Tishaku, u shpreh i emocionuar, duke thënë se “jemi shumë të gëzuar që Muzeu i Mitrovicës është muzeu më i qasshëm për komunitetin e të verbërve në Kosovë.”
Drejtoresha e Muzeut, Nora Prekazi, falënderoi Rrjetin e Muzeve Ballkanik, Fondacionin Dhemetra, dhe Drejtorinë për Kulturë, Rini dhe Sport për mbështetjen e tyre në krijimin e kësaj qasjeje dhe për organizimin e këtij aktiviteti të rëndësishëm, që u mbajt në kuadër të Javës së Trashëgimisë Evropiane. Ajo u shpreh se “Muzeu i Mitrovicës është i gjithë komuniteteve të Kosovës.”
Në këtë aktivitet ishin të pranishëm Shoqata e të Verbërve të Prishtinës, Mitrovicës Jug dhe Mitrovicës Veri. Po ashtu, në kuadër të kësaj ngjarjeje, u organizua një punëtori së bashku me Qendrën Burimore “Xheladin Deda” nga Peja.
Ky aktivitet ishte pjesë e projektit “Touching Heritage of Museum of Mitrovica,” përkrahur nga Rrjeti i Muzeve Ballkanik, Fondacioni Dhemetra dhe Drejtoria për Kulturë, Rini dhe Sport./ KultPlus.com
Është publikuar kënga më e re nga Genc Salihu, këngë që është paraqitë edhe nëpërmjet videoklipit.
Kënga e titulluar “Ti nuk je normal” është realizuar me tekst dhe muzikë të Genc Salihut, përderisa kjo këngë ka një tekst shumë të veçantë.
KultPlus ju sjell edhe tekstin dhe videoklilin e këtij projekti muzikor.
Lamsh e ke gjetë, lamsh e ke lanë Duhet me ecë veç për me mbetë n’kambë Frikë në sytë e tu, ka Frikë në sytë e tu.
Lotë për t’kaluemen asnji pikë Re të përçarta përmbi Prishtinë Nesër vijnë me t’marrë n’krahë Leji le t’vijnë me t’marrë.
Ti nuk je normal, bre çike Gojën mjaltë e fjalën thikë Ti nuk je normal, bre çikë Ti nuk je normal.
Ti nuk je normal, bre çikë Tu’e mshele gojën ke përbi Kalle kejt, tash, mos ta ndinë Ti nuk je normal.
Me qenë i ambël sikur ti Isha nisë luleve pa mend M’e pasë nji andërr sikur ti Kishin me m’vra kurrë pa m’përmend.
Lavd e nam Kokën naltë dhe lavd e nam Kupat mbrapa që i lamë Shkrihen sikur ar Posedime n’varr.
O, a t’nxen në kto kpucë t’ngushta që i ke mbathë? Për me lëvizë shpejt e larg duhet Me u drejtu e mos me ecë në rrathë Kurrë mos u dorëzofsh Kurrë mos u dorëzofsh.
Ti nuk je normal, bre çike Gojën mjaltë e fjalën thikë Ti nuk je normal, bre çikë Ti nuk je normal.
Ti nuk je normal, bre çikë Tu’e mshele gojën ke përbi Kalle kejt, tash, mos ta ndinë Ti nuk je normal.
Me qenë i ambël sikur ti Isha nisë luleve pa mend M’e pasë nji andërr sikur ti Kishin me m’vra kurrë pa m’përmend./ KultPlus.com
Në mesditën e së enjtes, në ambientet e Bibliotekës “Hivzi Sulejmani” në Prishtinë, u bë promovimi i librit “Arti i bashkëbisedimit” (Avni Spahiu publicist, diplomat, përkthyes), i autorit Sali Bashota, organizuar nga Biblioteka “Hivzi Sulejmani” dhe Botimet REA.
Në këtë ngjarje morën pjesë personalitete të shquara shqiptare si ish-presidenti i Republikës së Kosovës z. Fatmir Sejdiu, drejtoresha e Drejtorisë së Kulturës në Komunën e Prishtinës znj. Sibel Halimi, Don Lush Gjergji, gazetarë, shkrimtarë, profesorë, ish-deputetë të Parlamentit të Kosovës, studentë e dashamirës të librit.
Fjalën e rastit e mbajti, Naime Beqiraj, drejtoreshë e Bibliotekës “Hivzi Sulejmani”, në Prishtinë, e cila ndër të tjera, tha: “Azem Shkreli e kishte thënë në një intervistë e disa herë edhe në mesin e miqve se botimi i një libri të mirë është festë për autorin e për lexuesit. Edhe libri të cilin po e përurojmë sot para jush, ne si institucion, është festë sepse është libër i rrallë, ashtu siç është i rrallë edhe protagonisti i veprës. Ende pa u publikuar libri “Arti i bashkëbisedimit”, ne si bibliotekë kishim menduar se si ta organizojmë promovimin e këtij libri, botuar nga shtëpia botuese REA që udhëhiqet nga një vajzë e re – Rozafa Bashota. Me auditorë të zgjedhur, siç jeni ju, secili autor do të ndjehej i nderuar, Avni Spahiu apo Sir Avni, siç e quaj prej kur e njoh autorin, brezi ynë i gjimnazistëve mezi priste ta lexonte në “Rilindje” me tekstet e tij nga New Yorku e që në mbamendjen rinore na dukej shkrim ndryshe. Spahiu, lexuesin, botën intelektuale, të përkthimit e të diplomacisë e pasuroi me mendim të thellë, tekst interesant, shqipërim fantastik e urti të rrallë dhe sot po vjen në shtëpinë e tij – në bibliotekë, ku e ka vendin e nderit.”
Më tutje, drejtoresha e Bibliotekës “Hivzi Sulejmani”, shtoi: “Sir Avni, tash që në këtë libër për artin e bashkëbisedimit, të prirë nga poeti Sali Bashota, po e shpalosni jetën tuaj, mendimet tuaja, idetë e sfidat, ky libër po iu bashkohet librave tuaj të shkëlqyer që i kemi ne si bibliotekë.”
Shkrimtari Ibrahim Berisha, i cili është edhe mik i Avni Spahiut, foli për personalitetin e Avniut si publicist, diplomat dhe përkthyes, duke spikatur individualitetin e tij në shumë fusha. Berisha, ndër të tjera, konstatoi: “Pas leximit kam menduar nëse mund të jap një përgjigje përafërt të saktë: Cilit zhanër letrar- publicistik i përket libri “Arti i bashkëbisedimit”. Mbase edhe nuk është krejt e thjeshtë të përcaktohet plotësisht. Por së pari, kjo është bisedë shumështresore intelektuale, kritike, origjinale, e shkrimtarit Sali Bashota me studiuesin, përkthyesin, publicistin, diplomatin, Avni Spahiu. Është minienciklopedi. Për këtë dilemë kam gjetur prehje përgjigjeje në fjalinë e Ralph Waldo Emersonit: “Miku është një person para të cilit mund të jem i sinqertë dhe të mendoj me zë të lartë.” Në këtë rast, të sinqertë dhe me zë të lartë bashkëbisedojnë dy miq, duke shpalosur faqe të arta të jetës dhe veprës së njërit nga intelektualët më kreativ shqiptar që zë të krijojë emër që nga fundi i viteve 1970 në gazetën Rilindja dhe njëherësh edhe me përkthimet e letërsisë angleze në gjuhën shqipe dhe të letërsisë së gjuhës shqipe në gjuhë angleze në revista e libra.”
Në vijim të fjalës së tij, Ibrahim Berisha, foli për kontributin e pakursyer të Avni Spahiut në fushën e publicistikës, duke evokuar shumë kujtime nga kjo periudhë: “Nuk e thotë në libër, por dua të tregoj edhe një përgjegjësi dhe sakrificë që Avniu mori kur u bë nga kryeredaktor i “Rilindjes” – “Bujkut”, pra në Prishtinë, jo në Zvicër a Shqipëri ku kishte kushte pune komode. Pse do të pyesni? Në objektin e uzurpuar të Rilindjes, nga regjimi serb, aty ku punonin punonjësit e gazetës, nga kryeredaktori deri te punëtorët e shërbimeve, nuk kishte ngrohje. Është punuar edhe në minus 20 gradë celsius, në beton vetëm për të dalë çdo ditë gazeta, së cilës iu kishte mbyllë edhe xhirollogaria. Ishte një vuajtje e tmerrshme e të gjithë punonjësve për të nxjerrë gazetën në krye të së cilës ishte Avniu.”
Në përfundim të fjalës së tij, Berisha duke trajtuar përmbajtjen e librit “Arti i bashkëbisedimit” të autorit Sali Bashota, tha: “Ky libër tregon sa shumë ka punuar ai për të mirën e njerëzve të këtij vendi, për të gjithë ne dhe për ata që do të vijnë pas nesh. Prandaj nuk ishte rastësi që ishte nxënësi më i mirë që fitoi bursë të ndjekë shkollën në SHBA, pastaj të jetë korrespondent i gazetës “Rilindja” po në SHBA, të jetë ndër përkthyesit më të mirë të anglishtes në shqip, të jetë ndër eseistët dhe reporterët e pakrahasueshëm, kujtoj Skicat Amerikane, bartës i shumë punëve të para në QIK dhe në KMLDNJ dhe në lëvizjen për liri dhe pavarësi, kryeredaktor i gazetës nacionale “Rilindja”-“Bujku” në kohët më të vështira në vitet 1990, drejtor i RTK-së, nuk është rastësi ambasadori i parë i akredituar i shtetit të Kosovës në një vend, në SHBA. Edhe nuk është rastësi që Avniu vjen nga shpirti i njerëzve të Republikës së Kosovës, nga Drenica. Dmth, asgjë e rastësishme.”
Në vazhdim, fjalën e mori Sali Bashota, autor i librit “Arti i bashkëbisedimit”, i cili tregoi për motivin inicial për realizimin e këtij projekti. Bashota në fillim të fjalës së tij, tha: “Një ditë pranvere e javës së fundit të prillit të vitit 2022, në një takim miqësor me Avni Spahiun në restorantin “Symphony” në Prishtinë, biseduam për shumë tema, ngjarje, situata, përjetime, kujtime, por edhe për shumë çështje, fenomene e dukuri të pranishme në realitetin tonë e më gjerë. Po atë ditë, sikur m’u ngulit në mendje që të bëja një intervistë të gjatë me të dhe që të botohet si libër i veçantë nga Botimet REA.”
Duke e portretizuar shëmbëlltyrën krijuese të Avni Spahiut, Bashota ceku disa nga vlerat e personalitetit të Avni Spahiut, ku tha: “Qetësia, modestia, thjeshtësia, mendjemprehtësia e Avni Spahiut e shpërfaqnin guximin e nismës time për të shpalosur Ditarin e Jetës së tij në kohë dhe rrethana të ndryshme. Por, ishte përpjekja ime e vazhdueshme për ta realizuar idenë e komunikimit në rrugëtimin e tij nëpër vitet e lumtura, por edhe nëpër vitet e vështira, të cilat i kemi përjetuar si popull. Por, përvoja e tij e jashtëzakonshme në shumë segmente të jetës më vuri në “siklet”, për ta mbrojtur qëllimin e këtij bashkëbisedimi, se cilat pyetje do të ishin më të qëlluara që do ta shpalosnin më së miri realitetin tonë, kuptohet përbrenda rrethanave të caktuara politike, diplomatike e kulturore apo cilat pyetje do ta “ngacmonin” më shumë Avniun, për të arritur deri te njëra ndër porositë kryesore të bashkëbisedimit, duke i shpalosur një nga një ato faqe miqësie, siç thoshte Avniu, për t’i evidentuar dhe karakterizuar, sidomos marrëdhëniet me shumë vende mike të Kosovës, në mënyrë të veçantë marrëdhëniet shqiptaro-angloamerikane.”
Autor i librit “Arti i bashkëbisedimit” (Avni Spahiu publicist, diplomat dhe përkthyes), e përmbylli fjalën e tij, duke thënë: “Bashkëbisedimi me Avni Spahiun e ka magjinë e vet të frymëzimit edhe për veprimtarinë e tij në shumë drejtime. Përmbajtja dhe mesazhi i përgjigjeve të tij paraqesin sintezën e informacioneve të sistemuara me origjinalitet dhe me një invencion të rrallë kreativ, që do të ishte model për publicistët shqiptarë.
Libri “Arti i bashkëbisedimit”, i sajuar përmes pyetjeve të mia dhe përgjigjeve të tij është njëri ndër artikulimet më pasionante të Avni Spahiut që ka të bëjë me kulturën, letërsinë, diplomacinë, përkthimin, publicistikën etj. Për më tepër, ky libër me përmbajtjen dhe informacionin që ofron, gjithsesi, i ka shenjat e veta të përveçme, pikërisht me stilin, gjuhën, mjeshtërinë e rrëfimit, por edhe me përbërës të tjerë të shumtë që dëshmojnë për vlerën e mendimeve autentike dhe për pikëpamjet shumëdimensionale të Avni Spahiut. Një cilësi dhe një pasurim i mendimit shqiptar sot.”
Në fjalën e tij përshëndetëse, Fatmir Sejdiu, ish-presidenti i Republikës së Kosovës, foli për personalitetin e Avni Spahiut si diplomat, të cilin e kishte dekretuar si Ambasadorin e parë të Republikës së Kosovës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ndër të tjera, Sejdiu e karakterizoi personalitetin e Avni Spahiut me këto fjalë: “Avniu është një personalitet unikat, i urtë me fjalë të fortë, i qetë me dinamizëm në punë dhe elemente të tjera të cilat praktikisht e bëjnë personalitetin e tij të pandalur në misionin që ka pasë”. Gjithashtu, tregoi edhe për bashkëpunimin me Avni Spahiu në periudhën kur të dy ishin gazetarë.
Në vazhdim, në fjalën e tij përshëndetëse Don Lush Gjergji foli për kontributin e Avni Spahiut në shumë fusha duke filluar nga Këshilli për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut, pastaj si diplomat, përkthyes, humanist dhe njeri që ka kontribuar në periudha të ndryshmë për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës.
Në këtë aktivitet promovues, drejtoresha e Drejtorisë së Kulturës në Komunën e Prishtinës, Sibel Halimi, tha: “Jam e privilegjuar që në cilësinë e Drejtoreshës së Kulturës së kryeqytetit të Kosovës të mund të ndajë këtë mirënjohje për z. Avni Spahiun në këtë ditë përurimi të librit “Arti i bashkëbisedimit”, me motivacion: “Avni Spahiut për punën e tij të shkëlqyer si përkthyes letrar, si publicist dhe diplomat”.
Në vazhdim të fjalës së saj, drejtoresha Halimi, theksoi se: “Avni Spahiun, e kemi shembull të shkëlqyer të publicistit kreativ, të përkthyesit të mrekullueshëm nga gjuha angleze në gjuhën shqipe dhe anasjelltas me rreth 30 libra të shquara. Z. Spahiu letërsinë angleze dhe amerikane na e ka kthyer në shqip aq bukur, ashtu siç na ka përfaqësuar si Kosovë aq denjësisht si diplomat nga Uashingtoni, në Azi e Europë. Si korrespondent i “Rilindjes” nga SHBA, si ambasador i parë i Republikës së Kosovës në shtetin amerikan, Avniu ka dhënë kontribut të pakrahasueshëm për miqësinë e përjetshme shqiptaro-amerikane. Si publicist e drejtues mediash, Avni Spahiu është shquar me mendimin eksplicit e vazhdon të drejtojë edhe sot revistën letrare “PEN Kosova” – njëra nga më të mirat në hapësirën letrare dhe kulturore shqiptare.”
Në fund, protagonisti i këtij promovimi Avni Spahiu falënderoi të gjithë pjesëmarrësit, panelistët, botuesen dhe te gjithë ata që kanë kontribuar për realizimin e këtij libri, ku ndër të tjera, e vlerësoi në mënyrë të veçantë autorin e librit Sali Bashota.
Promovimi i këtij libri ishte një ngjarje e veçantë kulturore në kryeqytetin e Republikës së Kosovës./ KultPlus.com
Artisti bashkëkohor Sislej Xhafa do të prezantohet me një performancë në Preshevë, i cili në bashkëpunim me Shoqatën Beyond të Preshevës do të prezantojnë Teatrin e Pjesës së Padukshme të Hënës, ku edhe do të paraqitet “Spageti i Mesnatës në Pritje të Lules”, shkruan KultPlus.
Teatri i Pjesës së Padukshme të Hënës fton publikun në një seri performansash dhe punëtorive të përkushtuara për të eksploruar dhe zbuluar thellësitë e fshehura të Preshevës dhe Bujanocit, përmes një qasjeje unike dhe të ndërlikuar ndaj artit dhe kulturës.
Kjo performancë do të mbahet prej 14 deri më 18 tetor. / KultPlus.com
Profesoresha Sala Ahmetaj ka dhuruar disa nga titujt e veprave të saj për bibliotekën e Institutit Albanologjik të Prishtinës, dhe për këtë iniciativë është bërë e ditur nga Instituti Albanologjik i Prishtinës.
“Profesoresha e nderuar dhe linguistja e njohur, Prof. Dr. Sala Ahmetaj, ka dhuruar disa tituj të veprave të saj për bibliotekën e Institutit Albanologjik-Prishtinë.
Instituti ynë dhe biblioteka e tij është më e begatshme me veprat e një studiuese doajene të çështjeve të gjuhës shqipe, sikurse profesoresha Ahmetaj.
Në vizitën e saj në bibliotekën e institutit tonë, profesoreshë Ahmetaj u mirëprit nga znj. Meliza Krasniqi, bashkëpunëtore e lartë shkencore në IA dhe znj. Kosovare Krasniqi, bibliotekare në IA.
Faleminderit shumë, profesoreshë Sala Ahmetaj!”, thuhet në njoftim./ KultPlus.com
Së fundi është botuar libri ”Masakrat në Kosovë 1998-1999”, botuar nga Admovere dhe Integra, libër që është prezantuar në tri gjuhë: shqip, sërbisht e anglisht, e që autori Shkëlzen Gashi ka arritë të përfshijë 200 fotografi të fotografëve më të njohur.
Autori Shkëlzen Gashi ka njoftuar se shkrimtari i njohur serb Dejan Tiago-Stankovic, i cili në këtë libër është përfshirë në cilësinë e redaktorit për tekstin në gjuhën serbe ka publikuar një shkrim për magazinën e njohur serbe “NIN”, të titulluar ‘Çfarë hajri ka prej rrenave?’.
KultPlus ju sjell të plotë njoftimin e plotë të Gashit për shkrimin Dejan Tiago-Stankovic
Shkrimtari i njohur sërb Dejan Tiago-Stankovic, redaktor i tekstit sërbisht në librin ‘Masakrat në Kosovë 1998-1999’, në magazinën sërbe NIN botoi një shkrim për librin ‘Masakrat në Kosovë 1998-1999’, të titulluar ‘Çfarë hajri ka prej rrenave?’:
«Pranova punën e redaktimit të një përkthimi, por kësi hovi më mbeti në fyt sepse m’u desh të lexoja rrëfime të vërteta frike e tmerri. Katalog të krimeve në masë. Rrëfime tronditëse për gjakderdhjet, zjarrvëniet, plaçkitjet, pleqtë e therur, talljen me viktimat, poshtërimin e të burgosurve para likuidimit, për puset plot trupa, frigoriferët e ngarkuar me gra të vdekura, fëmijë, nxënës shkolle.
Nuk i dija krejt këto. Çfarë ndodhi saktë në vitin ‘99? Nuk i dija, sepse nuk doja t’i dija.
Pse neve nuk na pëlqen e vërteta, kjo nuk i ndryshon gjërat, e vërteta është e vërtetë, ekzistojnë vendime gjykatash ndërkombëtare dhe sërbe që e vërtetojnë këtë. Ekzistojnë dëshmi të të mbijetuarve.
Shumica dërrmuese e kriminelëve nuk u gjetën e nuk u ndëshkuan. Sërbët ia fshehin vetvetes krimet në Kosovë. Kjo e vërtetë nuk ndodhet nëpër tekste, mediat mezi merren me të, filmat për të nuk depërtojnë në TV, ndaj është e dukshme se bashkë po e mbrojmë mitin për sërbët si viktima, e asnjëherë si gjakatarë. Çfarë hajri ka prej rrenave?
Edhe më fort shqetëson dijenia se ekziston një segment i tërë i shoqërisë sonë, mjaft i gjerë, që jo vetëm nuk e di këtë të vërtetë dhe nuk do ta dijë, por edhe e mohon, e tema është tabu, sikur të kishte farë betimi për heshtje mes sërbëve – kushdo që guxon ta shqiptojë këtë të vërtetë, shpallet tradhtar publikisht, vihet nën trysni të madhe, kërcënohet. Njerëzit tuten»./ KultPlus.com
