Të shtunën, më 28 shtator, nga ora 13.00, në ambientet e KultPlus Caffe Gallery, do të përurohet libri i autores Fitnete Ramaj Mujaj, me titull “Persefonia”.
“Persefonia” është një dedikim zemre për dy gra të jashtëzakonshme që kanë formësuar jetën e autores Fitnete Ramaj Mujaj, nënës dhe vjehrrës së saj, të dyja tashmë të ndjera.
Ato ndanë një peng të përbashkët, dëshirën e madhe për arsimim që nuk mundën ta realizonin.
Përmes këtij libri, autorja sjellë në pah forcën e heshtur të gruas, luftën e saj të fshehur për dijen, të shprehur në mënyrë metaforike përmes titullit të librit “ PERSEFONIA” Persefonia ishin ato. Persefonia jemi ne. Persefonia do të jeni edhe ju, të gjitha gratë që kërkoni të ngriheni mbi sfidat e jetës dhe të mbështesni njëra-tjetrën në përpjekjet tuaja, përcjell autorja përmes këtij libri.
Bashkohuni me ne në këtë udhëtim emocional, të pasur me ndjenja dhe reflektime për fuqinë e grave në çdo epokë./ KultPlus.com
Ekspozita “Ura Kulture: Dialog Artistik Kosovë- Greqi” që u hap në mbrëmjen e së premtes në Selanik të Greqisë, përkatësisht në Gallery Myro Selanik kishte mbledhur artadashës të shumtë shqiptarë e grek, të cilët shijuan për së afërmi punimet e rreth 30 artistëve shqiptarë që kishte përmbledhë Expoart. 40, përkatësisht artistja Majlinda Kelmendi, shkruan KultPlus.
Veprat e artistëve pjesëmarrës, sikurse edhe organizatori u vlerësuan nga të pranishmit, projekt që kishte për qëllim edhe bashkëpunimin mes kulturave të shqiptarëve dhe atyre greke.
Kjo ekspozitë është mbështetë nga Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës në Kosovë, kurse kjo ekspozitë do të vazhdojë të qëndrojë e hapur deri më 28 të këtij muaji./ KultPlus.com
Këngëtarja Adelina Emini sapo ka publikuar projektin më të ri muzikor. Kënga titullohet “Lamtumira” dhe është realizuar me tekst të Lindon Berisha e me muzikë të Florent Boshnjakut.
Ky projekt muzikor tashmë është publikuar edhe me videoklip./ KultPlus.com
Në kujtesën e nënës kthehet përditë shiriti filmik. Mungon një letërnjoftim. Ku e keni fshehur? Këtu, këtu është djali, po është i vogël dhe nuk ka letërnjoftim. Sille këtu! Djali është duke fjetur, duke ëndërruar, ndërsa hapat e nënës afrohen dhe ia prishin gjumin, ia prishin ëndrrat. Vetë ai është ëndrra e nënës, është plani i saj. Ai do të rritet, do të shkollohet, do të martohet, do ta njohë bota dhe do të krenohet nëna. Evlad, Mond, zgjohu! Çohu! Po të thërra-sin. Shokët? Jo, jo. Vëllezërit? jo, jo. Babi jo, jo. Kush, mam? Ata, ata… i vjen të thotë fjalën më të rëndë për ta, por shikon andej ku presin me padurim ata, dhe u buzëqesh nga halli. Ata, ata… milicët. Djali zverdhet. Fërkon sytë. Sheh mamin, sheh milicët. Sheh vëllezërit dhe babën të arrestuar. Ngrihet në këmbë. Drejton shtatin dhe niset drejt tyre. Bashkohet me dhjetë të arrestuarit e tjerë. Është më i vogli. Askush nuk mund ta besojë se edhe atë do ta marrin. Por, milicët janë për barazi. Si i rrituri, si fëmija, janë të barabartë para qëllimit të tyre, para mjetit të tyre. Cilit qëllim? Eliminimit. Cilit mjet? Bajonetës.
Pjesë nga romani “Një fije shprese, një fije shkrepëse” nga Ag Apolloni./ KultPlus.com
Konferenca Teatrore, e mbajtur në Prishtinë, në kuadër të Festivalit “Summer Cult XI”, ka nxitur debate të forta dhe rekomandime të dobishme për gjeneratën e re të regjisorëve të rinj. Orientimi në të Ardhmen: Sfidat dhe Mundësitë për Gjeneratën e Re të Regjisorëve të Teatrit, ishte tema e edicionit të gjashtë të konferencës që organizohet çdo vit nga Cult Club. Panelistët, regjisorë, profesorë, aktorë, aktivistë të shoqërisë civile, kanë diskutuar në dy sesione për pengesat në të cilat po hasin regjisorët e teatrit në tregun e punës.
Profesoresha e Fakultetit të Arteve Eli Nura ka propozuar krijimin e një fondi të posaçëm për regjisorët e rinj. “ Krijimi i fondit lehtëson punën e regjisorëve të rinj”, ka theksuar ajo, duke potencuar edhe faktin se duhet të shtohet roli i dramaturgëve vendorë. Regjisorja Nura ka kritikuar klientelizmin aktual duke kërkuar monitorim të teatrove dhe konkurrencë të drejtë në treg.
Profesori i dramës, Arian Krasniqi, ka theksuar se situata është sfiduese për regjisorët e rinj. “Mungon hapësira për punë për regjisorët e rinj. Edhe kur fitojnë projekte individuale, ka vështirësi për realizimin e tyre, ndërsa ambienti nuk është stimulues”, u shpreh Krasniqi. Ai ka mbështetur krijimin e një fondi të ri për regjisorët e rinj, duke kërkuar më shumë hapësirë dhe promovim në teatrot e vendit
Hulumtuesi nga Instituti GAP, Besart Zhuja, i cili ka bërë një analizë të thelluar të subvencioneve të Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, ka potencuar se duhet patjetër të bëhet një strategji e kulturës së pari, mbi të cilën pastaj do të rregullohej edhe mbështetja e regjisorëve të rinj. “ Nuk ka strategji të dedikuar ekskluzivisht për kulturën. Rekomandohet bashkëpunimi ministri-shoqëri civile, për të gjetur kanale financimi për artistët e rinj”, u shpreh Zhuja duke inkurajuar aplikimet në grante ndërkombëtare, sepse ka mundësi mbështetjeje. Sipas tij duhet të krijohet një sistem të dhënash për artistët, të dixhitalizohet procesi i dhënies së granteve dhe të shtohet transparenca.
Ndërsa pedagogu nga Tirana, Redion Mulla, u shpreh se krijimi i një databaze të artistëve, duhet të nisë që nga fakulteti. Ai pohoi se në Shqipëri ka fond për regjisorët e rinj, por është tepër i vogël.
Studenti i doktoratës, Artan Tmava vlerësoi se themelimi i teatrove profesionalë, është zhvillim pozitiv në Kosovë, por teatrot me politikat e veta duhet t’u bëjnë hapësirë regjisorëve të rinj. “Projektet të vlerësohen mbi bazën e platformës dhe vizionit dhe jo vetëm përvojës. Të ketë bashkëpunim regjisor i vjetër-regjisor i ri”, ka propozuar Tmava.
Regjisori Armend Zeqiri nuk i ka kursyer kritikat ndaj teatrove në Kosovë dhe MKRS-së. “Teatrot bëjnë matematika në ndarjen e projekteve, që dëmtojnë regjisorët e rinj. Aplikimet janë të komplikuara, dixhitalizimi ka dështuar në MKRS. Ka shumë vonesa në vlerësim të projekteve. Regjisorët e rinj nuk kanë ekipe punuese. Ka një mosbesim të aktorëve ndaj regjisorëve të rinj.’ Sipas Zeqirit ligjin e sponsorizimit nuk e njeh mirë MKRS dhe kërkesat refuzohen për shkak të mosdijes së zyrtarëve.
Regjisori Astrit Bytyqi në vazhdën e këtyre kritikave, pohoi se teatri kombëtar nuk krijon hapësirë për regjisorët e rinj. “Teatrot lokalë kanë matematika, ku drejtuesit bëjnë pazare për t’i siguruar vetes angazhim”, tha ai.
Regjisorja Shkurte Aliu ka adresuar vërejtje ndaj sistemit administrativ, që sipas saj krijon pengesa të mëdha. “Procedurat të çojnë drejt dështimit. Buxheti, është problemi kryesor që vonon diplomimin e studentëve të regjisë”. Sipas Aliut, shpresa është te gjeneratat e reja, edukimi i tyre për artin. Ajo ka kritikuar edhe një trend në Festivale, ku më të rëndësishme “janë bërë ndejat sesa përmbajtja e festivalit”.
Regjisori Ylber Nuredini solli përvojat nga Maqedonia e Vetiut. “Problematika në Maqedoni është e ngjashme me Kosovën. Buxheti, mbetet problemi kryesor. Ministria e kulturës në Maqedoni është denigruese, edhe pse ka edhe shqiptarë që marrin pjesë në komisionet vlerësuese”, theksoi ai. Nuredini kërkoi që artistët të vlerësojnë punën e njëri – tjetrit, sepse mungon ky vlerësim, sidomos për regjisorët e rinj.
Aktorja nga Shqipëria Suela Konjari ka vlerësuar faktin se kemi vepra kombëtare dhe regjisorët e rinj i vënë edhe më mirë se të vjetrit. “Ky forum ka rëndësi po aq sa festivali (Summer Cult XI), për të rrahur çështjet e për të zgjedhur problemet”, u shpreh Konjari.
Profesori Agim Selimi në diskutimin e tij kërkoi rrugëdalje nga qorrsokaku, ku sipas tij është edhe teatri, si krejt shoqëria. “Duhet të gjejmë mënyra si ti stimulojmë regjisorët e rinj, që janë liderët e së ardhmes. MKRS duhet të hapë konkurs vetëm për regjisorët e rinj. Teatrot gjithnjë të lënë hapësirën e rezervuar për regjisorët e rinj”, vlerësoi ai. Problem sipas Selimit, mbetet mungesa e kritikës teatrore, që ndikon në krijimin e klaneve, të cilat “e dëmtojnë më shumë se politika teatrin”. Regjisori Selimi vlerësoi lart mbajtjen e Festivali të regjisorëve të rinj “Summer Cult”.
Rekomandimet e kësaj konference, do t’i dërgohen MKRS-së nga organizata kulturore me përvojë Cult Club.
Konferenca Teatrore, është një forum vjetor i rregullt, që bashkon krijuesit, studiuesit, regjisorë, aktorë, producentë, profesorë, etj, për të shtjelluar sfidat e komunitetit teatror dhe për të rritur mbështetjen institucionale dhe partneritetin artistik.
Konferenca u organizua në kuadër të Programit Vjetor të Cult Club, që mbështetet nga MKRS. / KultPlus.com
Këtë vit do të nisë edhe një garë poetike, e që do të realizohet nëpërmjet Konkursit Mbarëkombëtar të Poezisë “Respoetica”, shkruan KultPlus.
Ky festival i poezisë do të mbahet në Prizren, e thirrja për këtë konkurs është e hapur deri më 25 shtator të këtij viti.
KultPlus më poshtë ju sjell njoftimin e plotë të organizatorëve.
Konkursi Mbarëkombëtar i Poezisë
RESPOETICA
Në kuadër të edicionit të parë të Festivalit të Poezisë RESPOETICA i cili do të mbahet gjatë muajit tetor në Prizren, ftohen krijues nga të gjitha trevat shqiptare t’i dërgojnë poezitë e tyne ma së largu deri me datë 25 shtator 2024 në e-mail adresën:
– poezia duhet të jetë e pabotueme dhe e papublikueme ma parë
– poezia patjetër duhet të jetë e redaktueme
– poezia të jetë gjuhësisht korrekte
– poezia duhet të dërgohet me shifër
Poezitë të cilat nuk i plotësojnë kriteret dhe ato të cilat dërgohen mbas datës dhe kohës së caktueme (25 shtator 2024, ora 23:59), nuk hyjnë në konkurim.
Fotografi i njohur Fahredin Spahija do të prezantohet me ekspozitën personale “Shpirti Dervish”, ekspozitë që për kurator ka Fahredin Shehun e që përmbledhë punën 20 vjeçare të fotografit Spahija përgjatë ritualeve të dervishëve në Kosovë dhe Shqipëri, e që në këtë ekspozitë vijnë nëpërmjet portreteve, shkruan KultPlus.
Pas ceremonisë së hapjes së ekspozitës, mbrëmja do të vazhdojë me performancën e Petrit Çarkaxhiut, sikurse që do të lexohen poezi të poetit të famshëm Rumi, e që në këtë mbrëmje do të vijnë nëpërmjet aktorit Nik Istrefi.
“Për mua, këto rituale, përtej religjionit, kanë kuptimin e një kulture mbi 600 vjeçare që begaton trashëgiminë tonë kulturore gjithandej hapësirave gjeografike shqiptare”, ka thënë fotografi Spahija, për këtë ekspozitë që do të hapet më 27 shtator në KultPlus Caffe Gallery, në ora 19:00.
Kurse kuratori Fahredin Shehu për këtë ekspozitë ka shkruar se: Poetika e fotografisë artistike e Fahredin Spahisë, ndërshtresohet nga talenti, mjeshtëria dhe puna e përsosmërisë së zanatit që elevohet në art, ndërkaq arti transhendohet në Teurgji. Kjo krijon një arkitekturë eterike (të dukshme gjithsesi si një hologram në Qiell dhe matrix-in si foto-print në Tokë), e cila ngritet në nivele më të larta të krijimtarisë artistike. Prandaj, kjo është në përputhje të plotë me atë që kam shkruar më herët: “Poezia është dhunti e Krijuesit dhe vjen nga mëshira e Tij”. Fahredin Spahija, me ndërveprim, në plotësi krijon (Quantum Entanglement – implikim/ngatërrim shpirtëror apo kuantik, krejt një lloj), të artit të tij fotografik me një njohje/realizim timin për Poezinë e epokës sonë dhe më tej, e cila për t’u kuptuar duhet domosdoshmërisht të posedojë dije polymath-ike, respektivisht ato blloqe ndërtuese të një filozofie sintetike.
Ekspozita “Shpirti Dervish” që do të hapet më 27 shtator dhe do të rri e hapur për një javë në KultPlus Caffe Gallery, është mbështetë nga Ministria për Kulturë, Rini dhe Sporte dhe Komuna e Prishtinës/ KultPlus.com
“She’s Mountain/Ajo’Mal” është projekti i Fondacionit Utalaya që së fundi ka hapë një thirrje për 15 të reja prej moshës 17 deri 25 vjet, të cilat mund të jenë pjesë e një ekspedite dy ditore nëpër malet e Kosovës.
Ky projekt që mbështetet nga Swiss Cooperation Office in Kosovo do të mbulojë shpenzimet e ekspeditës për pjesëmarrëset dhe afati për aplikim për këtë thirrje do të mbetet u hapur deri më 30 shtator.
Do te kete dite kur mendon se jeta nuk ka kurrfare kuptimi. Do te duhet te punosh fort per t’ia dale ne nji shoqni e cila sa ma shume zhvillohet aq me shume i mpaket landa brenda saj.
E pra shoqnia perbahet nga qenie humane e cila ne tanesi ka shpirt, ka ndergjegje, ka empati dhe solidarizim. Por keto elemente qe perbajne landen, do te zhduken ne perditshmerine masive prej se ciles , secili prej nesh merr vetem tepricat e panevojshme.
Do te kete nete pa gjume, shume nete pagjume te mbushuna me ankth , me frike, me vuajtje. Se e panjohuna asht aty, e ngulitun ne asgjane plot terr qe mbush dhomen, qenien tone, jeten tone. Po ashtu do kete sfida te cilat ke me i humb, po dhe ke me u shkaterru e ke me kja deri sa te pyesh veten me deshperim, sa uje ka njeriu brenda vetes, nji liqen? Nji det? A nji oqean?
Nga ana tjeter ke me kuptu qe pikellimi ka efektin e jashtezakonshem te pastrimit te vetvetes dhe ridimensionimit drejt te qenit i forte, se paku ma i forte se dje.
Tana dyert qe do te mbyllen do te jene nji dritare ma shume e hapun ne mendjen tande, e krejt fjalet perbuzese do te jene nji dhome e hapun ne shpirtin tand.
Nuk ka deshperim aspak. Dil ne rruge e mundohu te veshtrosh paksa mbrenda syve te kalimtareve. Ato nuk mundem me e fsheh ate cka gezofi i trashe i palltos fsheh, apo fjalet e daluna me kujdes. Keshtu pra edhe ne netet me shi e furtune, edhe ne ditet kur diellin nuk e sheh, ka diku thelle ne qosh te universit nji pike prej se ciles formesohet rrugedalja, shpresa e vullneti per me ece perpara. Ke me ia dale e me i thane vedit, si asht e mundun?
Po asht e mundun, ka me qene gjithmone e mundun , mjaft qe drita e vockel e dashunise brenda shpirtit tand me mbete gjithmone ndezun, ne te mire a ne te keq. Ke me ia dale e ke me çudite sa i forte je! Njatehere ke me i kuptu keto fjale te cilat jane gdhend e farketu ne dite sprovash. Ne ato dite te cilat nuk don me i jetu, po perpos kesaj duhet me i jetu . Pa keto dite as fundi i jone s’ka me pase kuptim./ KultPlus.com
Në Galerinë Kombëtare të Kosovës, sonte do të hapet ekspozita personale e Dren Maliqit “Dren Maliqi – SPÄTWERK“ e cila është e kuruar nga Catherine Nichols.
Kjo ekspozitë prezanton punë nga viti 2003 deri në vitin 2023. Duke përfshirë fotografi, video, piktura, instalacione, postera, pjesë të bazuara në tekste si dhe forma të ndryshme të praktikave pjesëmarrëse shoqërore, punët dëshmojnë vazhdimësitë dhe shkëputjet, periudhat e pjesëmarrjes dhe tërheqjes dhe mbi të gjitha tensionin ndërmjet mendimit dhe veprimit që e karakterizon punën e Maliqit.
Parapremiera për media dhe gazetarë mbahet nga ora 18:00 deri në 19:00./ KultPlus.com
Festivali “Summer Cult XI” është përmbyllur të mërkurën në mbrëmje në Prishtinë, me sukses, me ndarjen e çmimeve.
Shfaqja më e mirë e Festivalit është shpallur “Pacienti i Dr. Frojdit”, e Teatrit të Tetovës. Aktori më i mirë në rol kryesor luan në këtë shfaqje, Adrian Aziri. Çmimin “Regjia më e mirë” e mori regjisorja e re, Erletë Rexhepi për shfaqjen “ Katër Trëndafilat”. Ndërsa aktorja me e mirë në rol kryesor është vlerësuar Fitore Jashari. Aktori më i mirë në rol dytësor fitoi Blendi Arifi, ndërsa aktorja më e mirë në rol dytësor, Linda Shabani. Ndërsa Çmimi Special iu nda shfaqjes nga Shqipëria, “Impromptu”.
Festivali “Summer Cult” , nga ky vit do të japë disa çmime për shfaqjet dhe artistët më të dalluar. “Summer Cult XI” u është dedikuar regjisorëve të rinj dhe kontributit që po japin ata në skenën teatrore. Gjashtë shfaqje nga Shqipëria, Maqedonia e Veriut dhe Kosova, janë mirëpritur nga publiku në skenën e Teatrit “Dodona” me 16,17 dhe 18 shtator.
Në natën e fundit, është dhënë shfaqja nga Teatri i Gjilanit, “Një dorëzim në Spokan” . Regjia: Blendi Arifi , Aktorë: Alban Shahiqi, Florent Salihu, Djellza Dema, Blendi Arifi.
Ndërsa prej orës 20:00 u shfaq “Impromptu” nga Shqipëria. Autor: Tad Mosel, Regjia: Artemis Beluli. Luajnë: Erina Lazi, Klodian Çelmeta, Eva Gjika, Ronaldo Kolgjokaj, Shandi Ismailaj.
Programin e ka përmbyllur premiera e leximit skenik “Anija nuk kthehet më”, që trajton dramën e emigracionit. Autore, regjisore: Eli Nura. Interpretuan me plot emocion: Hazir Haziri dhe Anisa Ismajli.
Drejtoresha e Cult Club dhe e Festivalit, regjisorja Eli Nura ka thënë se ky ishte edicioni më i suksesshëm i “Summer Cult”. Sipas saj, vitin e ardhshëm, do të ketë risi të tjera që do ta pasurojnë edhe më tej këtë ngjarja tradicionale.
Gjatë netëve të tjera u dhanë disa shfaqje të tjera. Katër trëndafilat” , shfaqje nga Kosova. Autore: Julia Cameron, Regjia: Erleta Rexhepi. Luajnë: Donikë Zeqiri, Gresë Gashi, Uratë Shabani, Albana Gashi, Fitore Jashari, Erza Sejdiu. “ Në të njëjtën kohë, vitin tjetër” nga Kosova. Autor: Bernard Slade, Regjia: Blerta Cakaj. Luajnë: Blerta Cakaj & Elton Tahiri. Shfaqja “Shërbëtoret” nga Shqipëria. Autor: Jane Genet, Regjia: Klajdi Malollari. Interpretojnë: Xhoana Karaj. Erina Lazi. Fabiana Proi. Pushteti, është lajtmotivi i veprës. Solange dhe Claire janë dy motra që janë shërbyese shtëpie. “Pacienti i doktor Frojdit” nga Maqedonia e Veriut. Autor: Miro Gavran,Regjisor: Gent M. Çajani. Interpretojnë: Muzafer Etemi, Adrian Aziri dhe Linda Shabani. Publikun e ka argëtuar në fund grupin muzikor “Third Stream”.
Në jurinë e Festivalit sivjet ishin : Besar Zahiti, aktor dhe producent, Profesor në Fakultetin e Arteve – Kosovë, Suela Konjari, aktore -Shqipëri, Ylber Nuredini, aktor, regjisor-Maqedonia e Veriut.
Në Programin e Festivalit, si edhe vitet e kaluara, nuk munguan as aktivitetet e tjera interesante. Dy punëtori me emra të njohur të koreografisë dhe pikturës, do të mbahen me 16 dhe 17 shtator në CNP, në Prishtinë (Center for Narratives Practices). Dhjetëra të rinj, kanë shprehur interesimin e tyre për të mësuar më tepër rreth këtyre zhanreve të artit. Arjan Syknej, profesor universitar dhe koreograf i njohur si dhe Adriana Sedaj, piktore e shpërblyer me çmime për veprat e saj, kanë ndarë me pjesëmarrësit përvojën e tyre të gjatë.
Ndërkohë u mbajt edhe Konferenca Teatrore-Edicioni VI. Tema e konferencës sivjet ishte – Orientimi në të Ardhmen: Sfidat dhe Mundësitë për Gjeneratën e Re të Regjisorëve të Teatrit. Në dy sesione, profesorë të Fakultetit të Arteve, artistë të njohur të teatrit, regjisorë të rinj, aktivistë nga shoqëria civile, diskutuan dhe nxorën disa rekomandime për mbështetjen e qëndrueshme të regjisorëve dhe krijuesve të rinj.
Festivali “Summer Cult”, është pjesë e Programit Vjetor të organizatës kulturore Cult Club, që mbështetet nga MKRS dhe komuna e Prishtinës./ KultPlus.com
Posta e Kosovës, përmes Filatelisë së saj, ka lëshuar sot në qarkullim një emision të ri të pullave postare kushtuar periudhës së artë të muzikës pop-rok në Kosovë gjatë viteve të ’80-ta, për të nderuar grupet dhe artistët që kanë kontribuar në formimin e skenës muzikore të asaj periudhe.
Gjatë viteve të ’80-ta, në Kosovë u formuan disa grupe muzikore të njohura, si: “Gjurmët”, “Ilirët”, “403”, “Telex”, “Minatori”, “Fisnikët”, “Seleksioni 039”, “Menkis” dhe “Babilon”. Këto grupe krijuan këngë që vazhdojnë të jenë të dashura për publikun. Disa prej tyre përmes këngës kanë shprehur revoltin ndaj gjendjes sociale, censurës dhe situatës politike të kohës.
Përveç ritmeve të muzikës folklorike dhe këngës së vjetër qytetare që ishin frymëzim për këto grupe, periudha e viteve të ’80-ta është e njohur edhe për baladat e paharrueshme të muzikës rok. Këto ritme dhe ndikime kanë kontribuar në krijimin e një trashëgimie të pasur muzikore në rajon.
Posta e Kosovës është e nderuar të përjetësojë këtë periudhë të artë të pop-rokut kosovar me imazhin e dy pullave postare, duke ofruar edhe një mundësi të shkëlqyer për koleksionistët, bizneset dhe adhuruesit e muzikës për të ruajtur këtë trashëgimi të çmuar./ KultPlus.com
Është realizuar një mural në shkollën “Xhevdet Doda” në Prishtinë, i cili është punuar nga Argjenda Azemi e që ka paraqitë një grua me lule, shkruan KultPlus.
Për këtë prurje artistike ka njoftuar drejtoresha e Drejtorisë për Kulturë në Komunën e Prishtinës, Sibel Halimi.
“Poetja e piktorja e jashtëzakonshme Frida Kahlo e shihte artin si një mjet për të ndryshuar botën dhe për të mbjellë shpresën.
Në Ditën Ndërkombëtare të Paqes, shkolla “Xhevdet Doda” është pasuruar me muralin e mrekullueshëm të një gruaje me lule në duar si simbol i forcës dhe shpresës.
Artistja Argjenda Azemi ka krijuar këtë vepër frymëzuese, për të dhënë një mesazh të fuqishëm: për t’i thënë ndal, femicidit!
Garantimi i barazisë gjinore është domosdoshmëri për një shoqëri të lirë e të drejtë”, ka shkruar Halimi./ KultPlus.com
Shfaqja e tretë që u shfaq në teatrin “Dodona” në kuadër të “Summer Cult XI” ishte “Shërbëtoret” e Jane Genetit, produksion nga Tirana. Regjisori i ri Klajdi Malollari kishte guxuar të zgjidhte për të inskenuar një nga kryeveprat e francezit Jane Genet, dramë kjo e cila ka në spikamë sjelljen e deformuar të të rinjve, të cilët e gjejnë veten bash në kulmin e krizës së modernitetit, krizë e cila u krijon njerëzve probleme me identitetin e tyre dhe lëkund raportin e tyre me vlerat që bart moderniteti e që lë gjurmë edhe në (de)formimin e karaktereve njerëzorë.
Në leximin që regjisori i kishte bërë tekstit të Genetit e trajton dhe e shpërfaq atë si një metaforë të deformimeve psikologjike, mentale e emocionale të njerëzve modernë, çka edhe funksionoi mirë në skenë.
Një dramë psikologjike, e cila ka në epiqendër dy shërbëtoret motra Solange dhe Claire, të cilat kur zonja e tyre, Madame nuk është në shtëpi “luajnë” me njëra- tjetrën duke alternuar imitimin që i bëjnë zonjës së tyre ndaj së cilës kanë ndjenja të përziera ku dallohet qartë urrejtja, lakmia e mbase mbase edhe dashuria (e sëmurë) për të. Ato performojnë para njëra tjetrës sjellje e rituale gati sadomazokiste, të cilat para së gjithash tregojnë gjendjen e tyre mentale e psikologjike që korrespondon me atë të njerëzve që jetojnë në ambiente të mbyllura e ndaj të cilëve ushtrohet dhunë veçmas psikologjike, imponim, arrogancë e pse jo edhe poshtërim. Gjithçka duket si një eksperiment social: dy shërbëtoret që fillojnë të luajnë rolin e zonjës së tyre, të cilës i shërbejnë prej vitesh (veshin rrobat e saj, imitojnë sjelljet e qëndrimin e saj, fyejnë si ajo, flasin si ajo, bërtasin si ajo) përmes kësaj loje që vetëm e pafajshme nuk është, shfryjnë gjithë urrejtjen e tyre të akumuluar prej vitesh e kur e fitojnë këtë lloj “lirie” sadomazokiste iu shpërthejnë instiktet vrasëse, çoroditjet seksuale apo edhe çfarëdo lloj tërbimi i dhunshëm.
Zonja shfaqet shumë pak në shfaqje, por ajo është e pranishme gjatë gjithë kohës, ndoshta edhe më shumë se dy shërbëtoret, pasi ajo grua ka pushtuar mendimet, sjelljet dhe jetën e dy shërbëtoreve të veta. Duket sikur ato janë në kërkim të vetes tjetër, të vetes së munguar dhe e cila me shumë mundësi është jeta e zonjës së tyre. Prandaj e duan dhe e urrejnë me të njëjtën forcë, e mbi të gjitha kanë frikë prej saj, frikë e cila kur kombinohet me urrejtjen që pjell kjo frikë i bën bashkë rreth një qëllimi final: ta vrasin zonjën e tyre që në sytë dhe mendjen e tyre është shndërruar në fatkeqësinë më të madhe të jetës së tyre.
Në jetën reale janë dy shërbëtore të shkreta që jeta u ka shkuar më papafingo dhe duke larë enët e duke pastruar, e vetmja jetë të themi dashurore e tyre është joshja e shitësit të qumështit, por ato duan më shumë, duan jetën që nuk e kanë, duan jetën e zonjës së tyre. Prandaj kthehen në dy personazhe që luajnë perfekt shndërrimin e vetvetes, shprishjen morale e emocionale të vetvetes, njëra prej tyre kthehet në personazhin e zonjës e tjetra në atë të shërbëtores, këto role i realizojnë me alternim e veçmas kur fshihen nën petkun e futen në botën e zonjës së tyre ato e bëjnë këtë në perfeksion. Është vështirë të besosh se nuk janë zonja e vërtetë. Zonja të cilën nuk e vranë dot me atë çajin prej bliri që ia përgatitën enkas, ato vazhdojnë atë lojën e tyre sadomazohiste e cila duket se është revolta e tyre e madhe. E duan këtë revoltë ndoshta ngaqë kështu ndodh me rastet e çrregullimit të personalitetit apo personalitetit të shumëfishtë. Por asgjë nuk ndodh, ato nuk arrijnë ta realizojnë dot vrasjen e zonjës, madje as me imagjinatë. Intrigat e tyre nuk japin rezultat, zotëria kundër të cilit kishin shkruar letra doli nga burgu për mungesë provash, zonja duke vrapuar për të pirë shampanjën e fitores nuk e piu çajin e helmuar të blirit dhe në këto rrethana ato nuk do të mund të kenë më as papafingon e ndyrë e as dashurinë e shitësit të qumështit. Prandaj…
Loja e aktoreve ( Xhoana Karaj, Erina Lazi dhe Fabiana Proi) ishte e arrirë, shquhej për plastikë komunikimi, gjithçka ishte shprehëse në lojën e tyre, urrejtjen mund t’ua dalloje së pari në mimikë e gjeste. Edhe dashurinë, edhe dyzimin e endjen e pavetëdijshme brenda atij personaliteti të shumëfishtë që shpërfaqnin.
Kostumografia që mbante firmën e Bora Demajt ishte në funksion të plotë të shfaqjes e cila ishte ndërtuar mbi një skenografi të kursyer.
Parë në secilin komponent të vetin shfaqja erdhi si një udhëtim teatror në skutat më të errëta të shpirtit dhe mendjes njerëzore, ku mungesa e kufijve moralë çon deri te shprishja e individit./ KultPlus.com
Një burrë i fshehur poshtë një tavoline duke kërkuar mes librave dhe dosjeve të shumta, të cilat bien nga tavolina kur troket dera. Pas trokitjes në dhomë hyn një burrë i ri, i cili ende pa folur asnjë fjalë vërehet se ka probleme, të cilat reflektohen deri te gjestet dhe pamja e tij. Shpejt publiku e kupton se ambienti ku ndodhin këto është zyra e psikoanalistit të famshëm Zigmund Frojdit, ndërsa burri i ri që ngulmon që Frojdi ta dëgjojë, është Adolf Hitleri…, po po bëhet fjalë pikërisht për diktatorin e Gjermanisë, një nga njerëzit më famëkeq të njerëzimit. Ai ngul këmbë që psikoanalisti i famshëm të cilin duket se e adhuron, ta trajtojë si paciente Kristinën, vejushën Kristinë pas të cilës është dashuruar fort e me të cilën pret të martohet. Këmbëngulja mbresëlënëse e Adolfit të ri që mjeku i famshëm i cili nuk ka termine të lira për një kohë të gjatë, ta trajtojë medoemos të dashurën e tij me probleme, është fillesa e një grotesku teatror që e mban mbërthyer publikun deri në fund të shfaqjes.
Kështu nis shfaqja “Pacienti i doktor Frojdit produkt i teatrit të Tetovës, që u shfaq në kuadër të festivalit të XI “Summer cult 2024”.
Ndonëse takimi mes Frojdit të famshëm dhe Hitlerit të ri është imagjinar, i sjellë në teatër nga regjisori Gent M. Çajani tingëllon si një histori tejet intriguese. Sendërtimi teatror i një teksti të tillë si ai i kroatit Miro Gavran para së gjithash dëshmoi vizionin dhe kreativitetin e regjisorit Çajani.
Ajo çka mund të themi më tej për shfaqjen “Pacienti i doktor Frojdit” është se ajo ishte një shfaqje e aktorëve, të cilët përmes dialogëve të gjallë e situatave në pamje të parë komike, por që në thellësinë e tyre përkundrazi tingëllonin tejet dramatike e interpretuan veprën në mënyrë shterruese duke eksploruar deri në qelizë tema që kishin të bënin me vetëdijen dhe nënvetëdijen, me ndërgjegjen, me ëndrrat, me pasiguritë, me traumat e bartura nga fëmijëria si dhe me konfliktet e brendshme e luhatjet emocionale. Adrian Aziri që interpretonte rolin e Hitlerit, Muzafer Etemi atë të doktor Frojdit dhe Linda Shabani atë të Kristinës me ekspresivitetin, kreativitetin dhe energjinë që përcollën te publiku e dominuan skenën, e eklipsuan atë në mënyrë dhe formë të tillë saqë edhe sikur skena të ishte bosh pa kurrfarë skenografie, pa dekor e rekuizita, sërish publiku nuk do e vërente këtë, por do e përjetonte shfaqjen sikur vërtetë ngjarjet të zhvilloheshin në zyrën e psikoanalistit të famshëm apo edhe në një dhomë hoteli.
Shfaqja është një dramë psikologjike e veshur me tone apo elemente grotesku e humori që e mbajnë të ngërthyer publikun që nga sekonda e parë deri në të fundit.
Një farë Adolf Hitleri që siç thotë kishte udhëtuar gjatë nga Hamburgu për në Vjenë kërkon ndihmë nga psikoanalisti i famshëm për të dashurën e tij Kristinën, për siç thotë ai ta shëruar nga lidhja e saj me babain që e determinon edhe lidhjen e tyre dhe ndikon në jetën e tyre seksuale të pakonsumuar ende. Kristina e cila e di se nuk ka kurrfarë problemi te ajo, në fillim kundërshton të trajtohet nga psikoanalisti, por në fund bindet dhe pranon. Ngjarjet që zhvillohen më pas, kahja që marrin e zhyt publikun në përjetimin e një drame të thellë psikologjike e cila eksploron natyrën njerëzore dhe sekretet e mendjes.
I shtrirë në divanin e doktor Frojdit, veçmas kur i nënshtrohet hipnozës, Hitleri 30 vjeçar do të zhytet thellë e do humbasë në honet e thella të psikikës, seksualitetit, frikërave dhe zhgënjimeve të tij, të cilat do t’ia determinojnë jetën dhe psikologjinë, duke e shpënë drejt deformimit të karakterit që do dëshmohet te aftësia e tij për të hipnotizuar një popull të tërë me dogmat e tij e për të nisur një nga luftërat më të mëdha botërore.
Por lufta është larg, në shfaqje ai lufton vetëm me frustrimet e veta seksuale të cilat e çojnë në shpërthime emocionale, kriza inati dhe gënjeshtra qesharake me të cilat mundohet të mbulojë impotencën. Në të vërtetë ai është pacienti që nuk do të shërohet.
Gjetja e autorit të veprës që një dramë të tillë psikologjike ta “zbusë” me nuanca grotesku e humori e bënte atë më të lehtë për t’u perceptuar nga publiku, pavarësisht ngarkesës negative që mbarte në vete emri i personazhit kryesor. Dhe publiku e mirëpriti dhe duartrokiti gjatë./ KultPlus.com
GjakovART Festival po shënon edicionin e parë, dhe pikërisht më 22 shtator të ketë ceremoninë e hapjes me shfaqjen “Dredhit’ e Patukut” për të vazhduar me shfaqje të tjera deri më 27 shtator, shkruan KultPlus.
Ky festoval do të mbahet në Pallatin e Kulturës “Asim Vokshi” në Gjakovë, dhe të gjitha shfaqjet do të jepen prej orës 19:00.
KultPlus ju sjell programin e plotë të këtij festivali.
1. Dredhit’ e Patukut (22 Shtator)
2. Babai dhe Babai (23 Shtator)
3. Audienca (24 Shtator)
4. Fluturimi mbi Folenë e Qyqes (25 Shtator)
5. Na Ishte Njëherë (26 Shtator)
6. Togeri nga Inishmori (27 Shtator)/ KultPlus.com
Një skenografi e thjeshtë, mbushur me rekuizita, një pjesë e mirë e të cilave njëherazi ishin edhe kostumet e shfaqjes dhe vetëm dy aktorë, të cilët janë një çift që u njohën rastësisht dhe për vite me radhë kalonin një fundjavë së bashku në të njëjtin hotel ku u takuan për herë të parë, në të njëjtën datë të secilit vit- mbi këto elementë shenjues ishte ndërtuar krejt shfaqja “Në të njëjtën kohë, vitin tjetër”, e cila u shfaq në teatrin “Dodona” në kuadër të edicionit të XI të festivalit të teatrove Sammer cult.
Shfaqja u inskenua nën regjinë e Blerta Cakaj e cila duhet thënë se me një lloj protagonizmi fin regjisorial e solli në skenë komedinë e amerikanit Bernard Slade me një tingëllimë të këndshëm bashkëkohor, ndonëse teksti dramatik është shkruar dekada më parë (premiera e parë më 1975).
Një shtrat në mes të skenës i cili ndërronte varësisht takimeve të dy protagonistëve Xhorxhit dhe Dorisit, ishte skenografia e vërtetë e shfaqjes, ndërkohë që kostumet ishin shndërruar në rekuizita që aktorët i përdornin në përputhje me takimet e tyre, një herë në vit. Telefoni ishte gjithashtu një rekuizitë shumë e rëndësishme e shfaqjes, pasi hera herës gjatë takimeve të dy dashnorëve i lidhte ata me botën jashtë. Ta zëmë në një nga takimet që vazhduan për 25 vjet me radhë Xhorxhi mori një telefonatë nga e bija e cila kishte humbur dhëmbin që duhet t’ia merrnin zanat, një herë tjetër po përmes atij telefoni Xhorxhi tentonte të gjente doktorin më të afërt pasi Dorisit i plasën ujrat e i filluan dhembjet e lindjes, ndërkaq vite më vonë Xhorxhi po ashtu u përball përmes telefonit me bashkëshortin e Dorisit…
Rastësia që thonë se është mbreti i botës i lidhi dy të panjohurit, Xhorxhin një kontabilist nga Nju Xhersi dhe amvisën nga Oakland, Doris të cilët u takuan në një bujtinë të Kalifornisë Veriore. Ndërsa patën një lidhje për një natë ata u morën vesh që të takohen një herë në vit, pavarësisht se të dy janë të martuar me të tjerë dhe kanë edhe fëmijë.
E pavarësisht gjithçkaje që ndodhte në jetën e tyre, gjatë 25 viteve të ardhshme ata nuk munguan kurrë në takimin e përvitshëm, i cili dalëngadalë u shndërrua më shumë se në një ritual të rëndomtë, sepse përtej asaj që mund të pritet nga një takim i fshehtë jashtëmartesor një herë në vit, ata zhvillojnë një intimitet emocional tepër të thellë për ato rrethana të takimit. Gjatë kohës së shkurtër që kalojnë me njëri-tjetrin, ata ndajnë mes tyre intimitete që vështirë se mund t’i ndash me miq edhe më të afërt sesa me një njeri që takohesh vetëm një herë në vit, pa kontakte të tjera qoftë edhe telefonike. Në atë shtrat që ndërron vendin (ndërrim që simbolizon ndryshimet kohore dhe ato sociale të Xhorxhit dhe Dorisit) ata ndajnë mes vete informacione mbi ato që ndodh në jetët e tyre gjatë vitit që nuk janë takuar si psh lindjet, vdekjet dhe problemet martesore që secili prej tyre po përjeton në shtëpinë e vet.
Edhe nëse në fillim publiku i paragjykon për tradhtinë po aq sa e paragjykojnë ata veten përmes vrasjes së ndërgjegjes apo dilemave që shfaqin, takim pas takimi ata shndërrohen në personazhe të dashura dhe shumë simpatikë e tradhtia e tyre bashkëshortore shndërrohet në një element gjithmonë e më periferik e po të mos e përmendin ata vetë (duke përmendur bashkëshortët apo fëmijët) harrohet fare. E kështu vit pas viti, takimet e tyre të një fundjave në vit, shndërrohen në sagë të një lidhjeje jashtëmartesore e cila në shfaqje “ndërpritet” çerek shekulli më pas, kur protagonistët simpatikë e kapin veten në të gjashtëdhjetat e tyre, ku si gjithçka tjetër pashmangshmërisht ndajnë edhe problematikat e plakjes së tyre, janë bërë edhe gjyshër e më në fund tentojnë ta ripërcaktojnë dashurinë që kanë për njëri- tjetrin jashtë takimit të tyre një herë në vit dhe romancës që bart kjo dashuri.
Blerta Caka në rolin e Dorisit dhe Elton Tahiri në rolin e Xhorxhit arritën të sjellin te publiku plotninë e personazheve të tyre, ani pse hera herës vërehej një tejngarkesë emocionale e tyre e cila reflektohej në vështirësinë e shqiptimit të tekstit.
Edhe pse në përgjithësi në tekstin e shfaqjes nuk kishte prerje të mëdha dramaturgjike duke i mbetur besnik tekstit të autorit Bernard Slade, regjisorja e re Blerta Caka e cila luante edhe rolin e Dorisit, kishte zgjedhur të mos e trajtonte shfaqjen si një komedi klasike. Ndonëse “ Në të njëjtën kohë, vitin tjetër” përmban të njëjtin lloj dialogu komik që ka teksti autorial, në leximin regjisorial të Cakës i është dhënë më shumë rëndësi shpërfaqjes së momenteve të krijimit të një miqësie të thellë mes dy protagonistëve, arritur kjo mes butësisë dhe romantizmit të raportit të tyre. Për fund mund të themi se “guximi” regjisorial i regjisores së re Blerta Caka u shpërblye pasi edhe zhveshja nga petku i komedisë klasike i qëndronte mirë shfaqjes./ KultPlus.com
Të martën, më 24 shtator, nga ora 18.00, në ambientet e KultPlus Caffe Gallery do të përurohet libri i autores Lumnije Berisha, me titull “Zëra Hibrid”.
Ky libër sjell në kujtesën e lexuesve personazhe nga sfera të ndryshme jetësore.
Libri “Zëra Hibrid”, i autores Lumnije Berisha, i përket një zhanri shumë të veçantë të gazetarisë. Mbase profesioni i autores, si gazetare, e ka nxitur atë që t’i botojë në një libër intervistat e realizuara me personalitete të rëndësishme shqiptare që jetojnë në Kosovë, Shqipëri si dhe në Diasporë.
Libri “Zëra Hibrid”, ofron një perspektivë të pasur të identitetit kombëtar dhe shoqëror të Kosovës dhe Shqipërisë, duke sjell një panoramë të pasur të krijimtarisë dhe kontributit të personaliteteve të shquara shqiptare në fushat e kulturës, letërsisë, politikës dhe gazetarisë.
BIOGRAFIA Lumnije Berisha u lind në Dardanë (ish Kamenicë). Studimet për gazetari i mbaroi në Fakultetin e Filologjisë të Universitetit të Prishtinës “Hasan Prishtina”, kurse studimet Master në drejtimin “Komunikim Masiv dhe Gazetari”, i përfundoi në Kolegjin AAB, ku mori titullin MA me temën “Qasja e Institucioneve dhe e Mediave ndaj Personave me Aftësi të Kufizuara në Kosovë”, e cila në vitin 2018 u bë libri i saj i parë. Që nga viti 2013 Berisha është autore e emisionit “Për një Botë më të Mirë” në Radio Kosovë, ku trajton tema sociale. Gjithashtu, një periudhë kohore e ka drejtuar edhe emisionin “Kaleidoskop”, po në Radio Kosovë, në të cilin ka trajtuar tema të ndryshme me personalitete të shquara shqiptare. Lumnije Berisha ka ndjekur edhe trajnime të ndryshme nga të cilat ka marrë licenca kombëtare dhe ndërkombëtare. Në vitin 2021 ka botuar librin “Pikturë me fjalë”, i ribotuar në po të njëjtin vit. “Zëra Hibrid”, është libri i saj i tretë, në të cilin shpalosë rrëfime të thella dhe të pasura nëpërmjet intervistave me një gamë të gjerë personalitetesh shqiptare. Në këtë libër lexuesit njihen me një panoramë të gjallë të botës së tyre./ KultPlus.com
Filmi i metrazhit të gjatë “Pikë uji” tashmë është propozuar për garën e Oscar, garë në të cilën do të merr pjesë Shqipëria, shkruan KultPlus.
Filmi me skenar dhe regji të Robert Budinës e me prouducemte Sabina Kodra sjell një histori të Aidës (Gresa Pallska), e cila është një grua në karrierë, por që jeta e përplasë me një problem familjar, problem pastaj që shpërfaqë fuqinë e politikës, drejtësisë…
Në këtë film, përpos Gresa Pallaskës me role të tyre janë përfshirë edhe aktorët: Arben Bajraktaraj, Adem Karaga, Gerhard Koloneci, Kodjana Keco, Paolo Iancu, Henri Topi…
Se janë propozuar për të garuar për Oscar, është bërë e ditur nga EraFilm Production, njoftim që e sjellim të plotë në vijim.
Jemi jashtëzakonisht të lumtur të njoftojmë se filmi “Pikë Uji” është përzgjedhur për të përfaqësuar Shqipërinë në garën për Oscar! Për ne, ky është vlerësimi më i madh që mund të marrësh nga vendi yt.
Falënderojmë me mirënjohje të thellë:
– Aktorët dhe ekipin tonë të dedikuar që punuan me pasion dhe përkushtim – falë jush ky moment është bërë realitet!
– QKK-në për mbështetjen e vazhdueshme dhe besimin!
– Komisionin përzgjedhës për përgjegjësinë e jashtëzakonshme që na kanë dhënë.
Është hera e tretë që një film nga ERAFILM do të përfaqësojë Shqipërinë në këtë skenë të madhe ndërkombëtare! Kjo arritje na mbush me krenari të thellë dhe na motivon të japim gjithçka për të çuar përpara kinemanë shqiptare në nivel ndërkombëtar. Robert BudinaSabina Kodra Gresa Pallaska Gresa Pallaska OfficialGerhard Koloneci Adem Karaga Klodjana Keco
30 artistë do të jenë pjesë e ekspozitës “Ura Kulture: Dialog Artistik” që do të prezantohet në Selanik të Greqisë, qe për drejtoreshë artistike ka Majlinda Kelmendin, shkruan KultPlus.
Kjo ekspozitë synon të adresojë njohjen dhe prezantimin e artit dhe kulturës në një kontekst ndërkombëtar, këtë rrallë në Selanik Greqi.
Në një botë gjithnjë e më të ndërlidhur, dialogu ndërkulturor është esencial për ndërtimin e urave dhe përmirësimin e marrëdhënieve ndërmjet kombeve. Kjo ekspozitë synon të nxisë këtë dialog përmes bashkëpunimit artistik.
Koncepti i “metaxí” rrjedh nga fjala greke që do të thotë “në mes” ose “ndërmjet”. Ky term i referohet një hapësire të përkohshme ndërmjet dy gjendjeve ose realiteteve të ndryshme. Në kontekstin e filozofisë dhe artit, “metaxí” simbolizon një hapësirë tranzitore ku ndodh dialogu, shkëmbimi dhe ndërveprimi. Kjo hapësirë ndërmjet kulturave është një terren i pasur për krijimin artistik dhe kuptimin e ndërsjellë. “Metaxí” përfaqëson hapësirën ku kulturat takohen dhe ndërveprojnë.. Kjo nxit kuptimin dhe respektin e ndërsjellë. Ky projekt është një mundësi unike për të prezantuar dhe për të promovuar artin dhe kulturën, ku nëpermjet dialogut synojmë të nxisim një kuptim dhe respekt të ndërsjellë, duke krijuar një platformë për artistët e rinj për të prezantuar dhe për të promovuar veprat e tyre.
Ms. Indefinite së fundi ka prezantuar video-performancën e “Vitruvian Woman”, ku në këtë prezantim ka marr pjesë edhe drejtoresha e Drejtorisë për Kulturë në Komunën e Prishtinës, Sibel Halimi.
Halimi e ka vlerësuar këtë projekt që është edhe angazhim për temat e barazisë gjinore, po nëpërmjet artit.
KultPlus ju sjell të plotë njoftimin e Halimit.
Në premierën e video-performancës “Vitruvian Woman” të artistes Ms. Indefinite është një vlerësim i veçantë për angazhimin e saj të thellë ndaj temave të barazisë gjinore përmes artit.
Me mjeshtri të rrallë, ajo sfidon dhe riformulon një nga figurat më ikonike të historisë së artit, “Vitruvian Man” të Leonardo da Vincit, duke e dekonstruktuar atë përmes një qasjeje feministe.
Në histori, “Vitruvian Man” përfaqëson idealin e njeriut dhe përsosmërinë fizike, një imazh që ka dominuar shekuj të tërë në artin perëndimor.
Megjithatë, Ms. Indefinite e zhvendos këtë balancë të përsosur në një kontekst të ri “Vitruvian Woman”, ku lëvizja bëhet një metaforë për sfidat dhe pabarazitë me të cilat gratë përballen çdo ditë. Një pasqyrim i dinamikës së pabalancuar që përcakton përvojën e grave në shtëpi dhe shoqëri.
Në këtë performancë, artistja përdor gjuhën vizuale për të ngritur zërin kundër normave gjinore që kufizojnë dhe përcaktojnë rolet e grave dhe burrave.
“Vitruvian Woman” nuk është vetëm një riinterpretim i artit klasik, por një thirrje për drejtësi dhe barazi, një akt proteste që flet për të drejtat e grave, përmes lenteve të një arti me qëllim të fuqishëm transformues./ KultPlus.com
“Katër trëndafilat” ishte shfaqja e parë e edicionit të XI të festivalit tradicional “Summer cult” i cili i kushtohet regjisorëve të rinj dhe punës së tyre.
Me tekst të dramaturges dhe shkrimtares së njohur amerikane Julia Cameron regjisorja e re kosovare Erleta Rexhepi solli një lexim interesant regjisorial të këtij teksti të luajtur në skena botërore.
Me një skenografi pothuaj minimaliste të bazuar në tre konstruksione luhajash (me nga dy sosh në secilin konstruksion) që lëviznin nga vetë aktoret duke ndërruar hapësirat skenike (herë ambient i përbashkët në një qendër rehabilitimi, herë dhoma private të pacienteve, herë dhoma e mjekes etj) shfaqja mëton të sjellë te publiku dramën e katër femrave të cilat kanë probleme të pranuara ose jo prej tyre me varësinë ndaj alkoolit, barnave dhe drogës.
Asgjë nuk është ashtu si duket. As jeta e katër femrave që luftojnë me varësinë e tyre, ndonëse fillimisht nuk e pranojnë këtë varësi. Shfaqja fillon kur aktorja e njohur Mara, një yll i dikurshëm, hyn në Qendrën e Rehabilitimit “Katër trëndafilat” dhe fillon të trajtojë problemin e saj të fshehur gjatë gjithë jetës me alkoolin. Aty gjen edhe tre paciente të tjera, të cilat fillimisht reflektojnë psikologjinë e rënduar të të burgosurave. Ndonëse luhajat si të vetmet rekuizita me të cilat ato shërbehen deri në fund të shfaqjes (ndonjë rekuizitë tjetër si valixhet, lapsat e fletët e vizatimit, trëndafilat etj përdoren aty për aty) ta krijojnë përshtypjen e një lirie të rrejshme për shkak të luhatjes në ajër, ndërkaq njëherazi reflektojnë një atmosferë të rënduar burgu.
Nuk janë vetëm katër femra të zakonshme që ndajnë hapësirat e një qendre rehabilitimi, por më shumë se aq, janë katër femra që në një mënyrë apo në një tjetër luftojnë me demonët e tyre, fillimisht duke mos i pranuar, pastaj duke i fshehur, duke i ikur kokës së problemeve e vetëm krejt në fund fare duke u ballafaquar me to. Krejt ky udhëtim i tyre i vështirë brenda thellomave të shpirtit, vetëdijes dhe nënvetëdijes së tyre mbushur përplot trauma, pasiguri dhe frustrime të shumta bëhet nën monitorimin skrupuloz të një mjekeje, ende të dashuruar me të shoqin e vdekur nga përdorimi enorm i alkoolit. Dr. Rose, edhe ajo vetë një ish alkooliste nxit “shpërthimin” emocional të pacienteve të vetëndrydhura nga mohimi i sëmundjes. Po, sipas dr. Rose abuzimi me alkoolin, substancat narkotike apo barnat e paautorizuara është sëmundje, një sëmundje reale shërimi i së cilës kërkon fuqi të madhe psikologjike e emocionale.
Një aktore e njohur pas qëndrimit prej Dive të së cilës maskohet bukur një personalitet i shkatërruar është një alkooliste; Lili, një bionde e bukur- lodër seksi e fiksuar pas seksit dhe alkooliste; Sheila një shtëpiake në dukje e butë, e cila mohon varësinë e saj ndaj barnave me recetë e të cilën ka qenë i shoqi ai që e ka detyruar të trajtohet dhe Dawne një adoleshente vetë-shkatërruese me një familje që nuk tregon kujdes për të, me probleme shumë serioze inati e varësi nga heroina, e cila po ashtu ka probleme me vetëvlerësimin ndonëse ka talent në vizatim. Katër femrat e mësipërme përmes dialogjeve të ngjeshura shpërfaqin problemet e tyre të shumta. Nga ana tjetër, dialogjet në vetvete më shumë i ngjasojnë një serie rrëfimesh që zbulojnë anën e errët të jetëve të atyre femrave. Abuzuesit (bashkëshortët jobesnikë, prindërit indiferentë e të painteresuar) ndonëse janë pjesë e dramës që zhvillohet brenda mureve ku u janë “burgosur” të afërmet e tyre, ata gjithsesi mbeten personazhe abstraktë që japin e marrin me personazhet realë vetëm përmes sjelljeve të tyre abuzive.
Dr. Rose dhe ndihmësja e përkushtuar, infermierja Curry (kjo e fundit kishte pasur nënën alkooliste) janë aty, pjesë e rëndësishme e asaj drame ku të gjithë personazhet kishin një emërues të përbashkët: historikun e varësisë nga alkooli, barnat apo drogat. Fati i bashkon në qendrën rehabilituese për t’ i vënë para sprovave të reja: përballjen me problemin dhe sfidat e shumta të shërimit.
Aktoret Donikë Zeqiri, Gresë Gashi, Uratë Shabani, Albana Gashi, Fitore Jashari dhe Erza Sejdiu të cilat mbartën peshën e krejt shfaqjes realizuan role që i folën publikut, i rrëfyen pasiguritë e traumat e bartura nga jetët përtej atyre mureve (imagjinarë) të asaj qendre rehabilituese.
Trëndafilat e kuq, ishin rekuizita interesante që i rrinin mirë skenografisë minimaliste të realizuar nga Bekim Korça, në duart e personazheve ata shndërroheshin në simbol të shërimit. Katër paciente me probleme varësie- katër trëndafilat e kuq! Edhe kostumografia që mbante firmën e Njomëza Lucit ishte ideuar e realizuar në frymën e atmosferës së shfaqjes.
Për fund mund të themi se, në tërësinë e saj, shfaqja “Katër trëndafilat” i ka të gjitha premisat ta sfidojë indiferencën e publikut të teatrit./ KultPlus.com
Florim Isufi ka reaguar për një hartë të botës që është e vendosur brenda hapësirës së Fakultetit Filologjik, hartë në të cilën mungon Kosova dhe Shqipëria, shkruan KultPlus.
Isufi ka reaguar nëpërmjet rrjeteve sociale duke bërë thirrje që kjo hartë ose duhet të përmirësohet, ose duhet të largohet nga hapësira e Fakultetit Filologjik.
Më poshtë po ju sjellim reagimin e plotë të profesorit Isufi.
Sot vrejta se në ambientet e mbrendshme të Fakultetit Filologjikë, ku frekuentojnë edhe stafi e studentët e FSHMN-së dhe të Departamentit të Gjeografisë, ishte vendosur një hartë e botës ku prezantohen shtetet e saj.
Ajo çka bije në sy është se Kosova dhe Shqipëria nuk janë paraqitur në këtë hartë, ndërsa përkundër paraqitjes së shteteve të ndara nga ish BRSS, në territorin e Ballkanit është paraqitur ish-Jugosllavia me Shqipërinë në të.
Duke mos hyrë në atë se kush është autori, qëllimin e prezantimit të kësaj harte në këtë kohë, mesazhin, kohëzgjatjen e shfaqjes në publikë, ambientin e përzgjedhur, strukturën e frekuentuesve etj, konsideroj që kjo dukuri e shfaqjes së hartave gjithandej edhe në libra shkollorë pa prezencën e Kosovës është e dëmshme dhe jo reale. Harta të tilla edhe nëse nuk konsiderohen me peshë, ato mbesin në historinë hartografike dhe pas një kohe të gjatë shërbejnë për devijimin e historisë.
Besoj që dekani i Fakultetit Filologjik dhe ai i FSHMN-së së bashku me rektorin e UP “Hasan Prishtina” ta largojnë këtë hartë nga këto ambiente ose ta përmirësojnë duke i shtuar edhe dy shtetet shqiptare./ KultPlus.com
