Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka pritur në takim një delegacion nga Mbretëria e Bashkuar, të udhëhequr nga deputeti Alex Sobel dhe anëtarja e “City Leaders”, Cllr Helen Hayden.
Gjatë takimit, u diskutua për mundësitë e thellimit të bashkëpunimit në fusha të ndryshme, me fokus në sektorët që kanë interes të ndërsjellë dhe për mundësitë konkrete të avancimit të projekteve të përbashkëta.
Në këtë kontekst, u diskutua edhe për hapat që po ndërmerren pas iniciativës së Presidentes për një marrëveshje bashkëpunimi strategjik në fushat e mbrojtjes dhe ekonomisë, e cila është mirëpritur nga Sekretari i Mbretërisë së Bashkuar.
Presidentja Osmani, me këtë rast, nënvizoi se përmes kësaj marrëveshjeje synohet forcimi i mëtejshëm i lidhjeve mes Kosovës dhe Mbretërisë së Bashkuar, duke ndërtuar ura të reja bashkëpunimi në fushën e mbrojtjes, ekonomisë dhe sektorë të tjerë strategjikë, për të kontribuar në zhvillimin e qëndrueshëm dhe të gjithanshëm të dy shteteve./ KultPlus.com
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka përkujtuar Betejën e Koshares.
Ajo ka vlerësuar se kjo betejë është flakadan që nuk shuhet kurrë.
Në profilin e saj në “Facebook”, ajo ka shkruar se në këtë betejë vajzat dhe djemtë e UÇK-së frymëzuan breza të terë.
“Beteja e Koshares, flakadani që nuk shuhet kurrë! Aty ku regjimi gjenocidal i Serbisë kishte ngritur murin ndarës me Shqipërinë, vajza e djem të UÇK-së, ngritën një ideal e mbollën guxim e frymëzim për breza të tërë. Aty ku dukej e pamundura, ata sollën fitoren. Kosharja ishte një akt i pastër besimi se për liri, populli i Kosovës është i gatshëm të paguaj çdo çmim. Lavdi përjetë dëshmorëve të lirisë!”, ka shkruar Osmani./ KultPlus.com
Tarifat e reja ndaj mallrave të importuara nga Shtetet e Bashkuara kanë hyrë në fuqi më 9 prill. Masat tregtare janë në kuadër të politikës së re tregtare të presidentit amerikan, Donald Trump, e cila, sipas tij, synon të ringjallë industrinë prodhuese amerikane.
Normat më të larta të taksave të importit për dhjetëra shtete dhe territore përfshijnë një tarifë masive prej 104 për qind ndaj mallrave kineze dhe 20 për qind për produktet nga Bashkimi Evropian.
Ky rund i ri tarifash hyn në fuqi të mërkurën, pasi më 5 prill nisën së zbatuari tarifat bazë prej 10 për qind për importet e shumë shteteve të botës.
Zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt, tha se Trumpi nuk e ka shqyrtuar mundësinë e hyrjes me vonesë në fuqi të këtyre tarifave.
“Ai pret që këto tarifa të hyjnë në fuqi”, tha ajo më 8 prill, disa orë para mesnatës, kur ishte afati për hyrjen në fuqi të tarifave.
Vetë Trump dha sinjale të përziera lidhur me atë nëse tarifat do të mbeten në fuqi. Ndërsa i përshkroi ato si “të përhershme”, ai tha se përfaqësues të shteteve të prekura ishin rrugës për në Uashington për të negociuar marrëveshje dypalëshe tregtare.
“Kemi shumë vende që po vijnë për të bërë marrëveshje”, tha ai në një ngjarje të organizuar në Shtëpinë e Bardhë më 8 prill. Më vonë, Trump shtoi se priste që edhe Kina të kërkonte një marrëveshje tregtare me SHBA-në.
Administrata e Trumpit ka planifikuar bisedime me përfaqësues të Koresë së Jugut dhe Japonisë, dy aleatë të afërt dhe partnerë të mëdhenj tregtarë të SHBA-së. Kryeministrja italiane, Giorgia Meloni, pritet të vizitojë javën e ardhshme Uashingtonin.
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, është ndër zyrtarët që kanë ofruar një ulje të ndërsjellë të tarifave, por gjithashtu ka paralajmëruar se kundërmasat mbeten ende opsion.
Trump i shpalli tarifat më 2 prill, duke e quajtur atë “dita e çlirimit të Amerikës” dhe tha se ajo do të mbahet mend “si dita kur industria amerikane rilindi, dita kur u rimor fati i Amerikës dhe dita kur nisëm ta bëjmë Amerikën përsëri të pasur”.
Gjatë shpalljes së tarifave, Trump u ankua se për dekada me radhë shteti i tij ishte trajtuar padrejtësisht nga “miqtë dhe armiqtë njësoj” sa i përket çështjeve tregtare, duke krijuar një disbalancë të madhe tregtare.
Bursat në mbarë botën kanë rënë ndërsa tarifat po zbatohen, dhe ekonomistët paralajmërojnë se ato do të rrisin çmimet e mallrave që konsumatorët amerikanë blejnë çdo ditë, veçanërisht duke qenë se tarifat e reja ndërtohen mbi masa tregtare të mëparshme. Vendet e prekura pritet gjithashtu të kundërpërgjigjen.
Kina ka reaguar tashmë, duke vendosur një tarifë prej 34 për qind për të gjitha mallrat amerikane. Kjo përqindje përputhet me nivelin që ishte në fuqi përpara se Trump të njoftonte se SHBA-ja do të vendosë një tarifë prej 104 për qind ndaj Kinës duke filluar nga 10 prilli.
Ministria e Tregtisë e Kinës e quajti kërcënimin e Trumpit për të përshkallëzuar tarifat “një gabim mbi një gabim” që “përsëri ekspozon natyrën shantazhuese të SHBA-së”.
Përveç tarifave ndaj Kinës, Trump ka vendosur një tarifë të lartë prej 25 për qind për importet e automjeteve, duke nisur nga 3 prilli, e cila kryesisht është e drejtuar ndaj makinave të prodhuara në Meksikë dhe Kanada, me qëllim që t’i shtyjë këto dy shtete të ndërmarrin hapa për të kontrolluar migrimin dhe trafikimin e drogës. Këto tarifa janë për makinat e importuara, por tarifat pritet të zgjerohen javët në vijim, duke prekur edhe importet për pjesët e automjeteve.
Kanada është kundërpërgjigjur me një taksë prej 25 për qind për importet e automjeteve nga Shtetet e Bashkuara që nuk përputhen me Marrëveshjen e SHBA-së-Meksikë-Kanada. Këto tarifa pritet të hyjnë në fuqi më 9 prill.
Edhe çeliku dhe alumini janë cak i tarifave. Për dy metalet është vendosur një tarifë prej 25 për qind, vendim që hyri në fuqi muajin e kaluar./REL/ KultPlus.com
Filharmonia e Kosovës dhe Baleti Kombëtar i Kosovës, në bashkëpunim me Operën e Kosovës, kanë nisur përgatitjet për produksionin skenik të ‘Carmina Burana’ nga Carl Orff.
Nën krijimin e ri koreografik nga Toni Candeloro dhe dirigjimin e Toshio Yanagisawa-s, Prishtina do të jetë nikoqire e këtij produksioni më 20 dhe 21 qershor 2025, në Pallatin e Rinisë dhe të Sportit.
Kjo kantatë skenike për solistë, balerinë, kor, orkestër dhe imazhe koreografike inskenohet për herë të parë në Kosovë me mbi 300 artistë në skenë.
Në Portin e Durrësit u bregëzuan sot tri anije italiane, anija historike “Amerigo Vespucci” e cilësuar edhe si anija më e bukur në botë, katamarani “Lo spirito di stella”, i cili ka qëllim kauzat sociale dhe drejtohet nga persona me aftësi ndryshe, si dhe anija patrulluese “Libra”, e cila iu dhurua Forcës Detare shqiptare.
Anija “Amerigo Vespucci” në Durrës, forcim i lidhjeve kulturore midis Shqipërisë dhe Italisë
Nga data 8 deri më 11 prill, Durrësi pret anijen e njohur italiane, “Amerigo Vespucci”, e cila ka përfunduar një turne dyvjeçar botëror dhe tani po zhvillon një tur të veçantë në Itali që prek edhe Shqipërinë.
Në ceremoninë e veçantë të mbajtur sot në portin e Durrësit, ku morën pjesë drejtues të Forcës Detare nga të dy vendet si dhe ambasadori i Italisë në Shqipëri, Marco Alberti, u theksua se ky është një moment i rëndësishëm, jo vetëm për Marinën Italiane, por edhe për Shqipërinë, e cila bëhet kështu pjesë e këtij turneu të jashtëzakonshëm.
Anija “Amerigo Vespucci” është një anije e gjatë me një histori të pasur dhe simbolikë të veçantë, duke përfaqësuar traditën detare dhe kulturore të Italisë.
Ndalimi në Durrës sjell një mundësi unike për të forcuar lidhjet kulturore dhe historike midis Shqipërisë dhe Italisë, duke përfshirë pjesëmarrës institucionalë të nivelit të lartë nga të dy vendet.
Ky ndalim i “Amerigo Vespucci”-t në Durrës është një mundësi e shkëlqyer për të promovuar Shqipërinë si një destinacion turistik dhe për të theksuar rëndësinë e marrëdhënieve kulturore dhe historike midis Shqipërisë dhe Italisë.
Anija me vela është përgjegjëse për trajnimin dhe edukimin e studentëve të Akademisë Detare dhe shkollave të tjera të Marinës, si dhe mbrojtjen dhe ruajtjen e trashëgimisë natyrore dhe mjedisit detar.
Komandanti i anijes “Amerigo Vespucci”, Giuseppe Lai u shpreh në një prononcim për mediet se, anija “Vespucci”, vjen nga një tur interkontinental ku ka prekur 35 porte në 30 shtete, në 5 kontinentet.
“Jemi në Durrës sot me anijen Vespucci, e cila vjen nga një tur interkontinental i cili ka filluar më 1 korrik 2023, që e ka bërë të prekë 35 porte në 30 shtete, në 5 kontinentet. Një iniciative e kërkuar nga ministri ynë i Mbrojtjes, Guido Crosetto, i cili në nisjen e anijes nga Xhenova 2 vite më parë, kërkoi që të mos ishte vetëm anija Vespucci, por gjithë Italia, për të bërë një xhiro rreth botës për ta prezantuar në 360 gradë, jo vetëm në dimensionin e Mbrojtjes, me përfshirjen e 12 ministrive. Pra një rol që shoqëroi atë tradicional të anijes shkollë të “Vespucci”-t”, tha ai.
“Në këtë tur kombinohet, bashkohet një tur mesdhetar, i nisur në Trieste 1 marsin e shkuar, ku Durrësi është etapa e parë e jashtme, do të jenë 17 etapa gjithsej, 2 të jashtme, e cila është në Shqipëri, tjetra do të jetë në Valleta të Maltës”, tha ai.
“Për anijen Vespucci ky është një rikthim në Durrës, shumë i kënaqshëm. Shumë nga ekuipazhi kujtojnë mikpritjen shqiptare dhe jemi gati të shohim sa më shumë njerëz këtu nga Durrësi dhe Shqipëri për vizitë nga anija Vespucci në këto 3 ditë”, tha komandanti Lai.
Ambasadori italian Marco Alberti u shpreh se, “nuk është hera e parë që anija Vespucci është në Durrës, por është gjithmonë e parë, kur vjen anija Vespucci. Ne si ambasadë, jo vetëm e kemi mbështetur, por kemi besuar shumë në këtë iniciativë. Janë mbi 1500 të rinj të shkollave që do ta vizitojnë anijen, që ka një kuptim të ambasadës shëtitëse”.
“Vespucci është një ambasadë, një ambasadë e kulturës italiane të detit, por edhe e kulturës italiane e “Made in Italy”, sepse çon në botë një ide të ekselencës, të stilit, të bukurisë, por edhe të cilësisë dhe besoj edhe të shpirtit të skuadrës që karakterizon ekuipazhin, por edhe shpirtin me të cilin Italia është këtu”, tha ambasadori.
“Besoj se të qenit në Shqipëri, në këtë ditë të veçantë, me këtë anije forcon idenë e një bashkëpunimi bilateral që është e bërë nga shumë aspekte, por që niset nga një pikë simbolike e përfaqësuar në mënyrë simbolike nga anija. Duhet të lundrojmë së bashku dhe për ta bërë duhet të kemi destinacione dhe rrugë të përbashkëta”, tha ambasadori Alberti.
Ambasadori foli edhe për anijet e tjera katamarani “Lo spirito di stella” dhe anija patrulluese “Libra”.
“Vespucci hap këtë ditë dhe besoj se është shumë e rëndësishme për arsyet që thashë, jo vetëm për simbolikën që kjo anije sjell me vete, por edhe për shtysën promovuese dhe lidhjen mesdhetare, për ne sot do të thotë kultura që bashkohen në një det”, u shpreh Alberti.
“Tirana këtë vit është kryeqytet i kulturës mesdhetare, së bashku me Aleksandrinë e Egjiptit. Kjo anije sjell kulturën italiane dhe sjell një kulturë miqësie dhe bashkëpunimi”, theksoi ai.
Vespucci ka përfunduar së fundmi turneun e tij dyvjeçar botëror dhe tani është në një turne në Itali që prek edhe Shqipërinë. Të gjithë të interesuarit që duan ta vizitojnë nga afër këtë anije mund të gjejnë më shumë informacion këtu: (https://tourvespucci.it/en/).
Një vizitë brenda anijes historike “Amerigo Vespucci”
Që nga momenti i parë kur hipën në anijen “Amerigo Vespucci”, një nga anijet më të famshme, ndihesh sikur po udhëton përmes kohës, në një rrugëtim që e lidh të kaluarën dhe të tashmen.
Anija nuk është thjesht një mjet transporti; por një muze lundrues, një simbol i pasionit dhe mjeshtërive të marinës italiane.
“Amerigo Vespucci” është një anije e ndërtuar në vitin 1931 dhe ka një histori që i jep asaj një rëndësi të veçantë.
Nën guidën e oficeres së bordit Ana Testa vizituam anijen më të vjetër të marinës italiane.
“Kjo është një nga anijet më përfaqësues të marinës sonë”, tha Ana, teksa na ftonte të shijonim bukuritë e saj.
E gjithë anija ishte një vepër arti, nga dritaret e vogla prej druri, deri tek çdo detaj i brendshëm që fliste për mjeshtërinë e ndërtimit të anijes.
Për të hyrë në brendësi të saj, kalova nëpër një korridor të ngushtë me mure të zbukuruar me hartat e deteve dhe pasqyra të vjetra.
Ana na shpjegoi se në kohën e mbretit të Italisë motoja e anijes ishte: “Për kombin dhe mbretin”, por pas 1945 ka ndryshuar, tani është: “Jo ai që fillon, por ai që ngulmon”, shprehje që i atribuohet Leonardo Da Vincit.
Çdo kabinë kishte një dizajn elegant dhe të pastër, me drurin e mrekullueshëm të përdorur në mobilie.
Një pjesë tjetër që më bëri përshtypje ishte kabina e komandës.
Me të hyrë, shikimi im ra mbi timonin e madh të drurit, dhe mbi një koleksion të pasur instrumentesh navigacioni që përdoren për të udhëhequr këtë anije të mahnitshme.
Ana sqaroi se “në këtë kabinë janë 4 timonë të cilët përdoren për të stërvitur kadetët e rinj”.
Përtej kabinave dhe sallave të brendshme, anija ka një pamje të mrekullueshme nga të gjitha anët.
Ana gjithashtu na tregoi se në anije ndodhen 35 kilometra litarë, të cilët janë të bërë me material bimor, për t’i dhënë atyre elasticitetin e nevojshëm.
“Lo spirito di Stella”, katamarani i parë në botë i projektuar për personat me aftësi ndryshe
Një tjetër anije që u bregëzua sot në Durrësi ishte edhe katamarani “Lo spirito di Stella”, i cili ka qëllim kauzat sociale dhe drejtohet nga persona me aftësi ndryshe.
Komandanti i këtij katamarani Stefano Locci u shpreh në një prononcim për ATSH-në se, kjo anije është pjesë e turit botëror me anijen “Amerigo Vespucci” dhe është katamarani i parë në botë i projektuar për të qenë i aksesueshëm nga njerëzit me karrocë me rrota.
“Ky katamaran është ndërtuar nga Andrea Stella, që është pronari i katamaranit dhe themelues i fondacionit “Lo spirito di Stella” (Shpirti i yllit). Pas një aksidenti që pati në Amerikë u detyrua të lëvizte me karrocë me rrota dhe kërkonte një mënyrë për t’u rikthyer në det, por nuk ekzistonte atëherë një katamaran që të ishte i aksesueshëm ku të mund të hipje në varka siç bënte përpara aksidentit. Kështu e ndërtoi dhe kuptoi se sa mirë i bëri rikthimi në det dhe vendosi të themelojë një fondacion, me të cilin nga viti 2002 e më tej ka bërë gjithmonë projekte lundrimi, projekte sociale me të cilat ka ҫuar në det falas më shumë se 5 mijë persona me aftësi të kufizuara, për të jetuar një eksperiencë që mund të jetë një xhiro prej 3 orësh ose një lundrim më i gjatë, deri në një kalim ndëroqeanik”, tha ai.
“Tashmë po kompletojmë një xhiro rreth botës së bashku me anijen “Amerigo Vespucci”. Jemi nisur nga Xhenova në korrik 2023 dhe do të rikthehemi në Xhenova në qershor 2025 këtë vit. Projekti është në bashkëpunim me Ministrinë e Mbrojtjes dhe me Marinën Ushtarake Italiane dhe në çdo etapë të kësaj xhiroje rreth botës kemi imbarkuar persona ish-ushtarakë të Marinës dhe Forcave të Armatosura që sot bëjnë aktivitete sportive dhe quhen Grupi Sportiv Paraolimpik i Mbrojtjes dhe kanë ardhur në bord për të marrë pjesë dhe për të bërë këtë xhiro të botës me ne”, u shpreh ai.
Fondacioni “Lo Spirito di Stella”, i themeluar në vitin 2003 nga Andrea Stella, promovon të drejtat e personave me aftësi të kufizuara. Për këtë arsye, organizata jofitimprurëse është përfshirë në fushata të ndryshme sensibilizuese për problemin e barrierave arkitekturore dhe ndërmerr nisma për të nxitur përfshirjen e personave me aftësi të kufizuara në shoqëri.
Një iniciativë që ka marrë hov falë përdorimit të “Lo Spirito di Stella”, katamaranit të parë plotësisht të aksesueshëm në botë që thyen të gjitha kufizimet e vendosura nga kushtet psiko-fizike, duke u dhënë personave me aftësi të kufizuara mundësinë për të përjetuar detin në liri totale.
Gjatë viteve, katamarani ka pritur mbi 10 mijë pjesëmarrës në bord, duke përfshirë njerëz me aftësi të kufizuara, shoqërues dhe fizioterapistë.
Anija patrulluese “Libra”, dhurata e Italisë për Shqipërinë
Anija patrulluese “Libra”, e cila do t’i dhurohet Forcës Detare shqiptare, ishte një tjetër anije që u bregëzua sot në portin e Durrësit.
Komandati i Forcës Detare, nënadmiral Adnan Agastra, i cili vizitoi këtë anije, njoftoi se marrëveshja e Mirëkuptimit për dorëzimin e anijes italiane për Forcën Detare të Republikës së Shqipërisë nënshkruhet sot.
“Është një moment ku Forca Detare e Republikës së Shqipërisë, duke u konsideruar në tërësi si pjesë e Forcave të Armatosura për vlerësimin e situatës së sigurisë dhe në aspektin detar, merr në dorëzim këtë anije me kapacitete luftarake, të cilat bëjnë edhe kërcimin cilësor të kapaciteteve aktuale të Forcës Detare të Republikës së Shqipërisë në misionet e zbatimit, jo vetëm të ruajtjes së ligjshmërisë në det, që kemi kryer deri tani, por edhe në kapacitetet e mbrojtjes dhe të ruajtjes së infrastrukturë kritike detare”, tha ai.
“Kjo është një anije që ka kapacitete shumë të mira operacionale, shumë e integrueshme me të gjitha kapacitetet e NATO-s dhe do të shërbejë gjatë periudhës të saj të shërbimit në Forcën Detare të Republikës së Shqipërisë jo vetëm në misionet në interes të sigurisë dhe të paqes në hapësirën detare të Republikës së Shqipërisë në Adriatik dhe Jon, por edhe më gjerë në Mesdhe, atje ku detyrat dhe misionet e NATO-s do të na kërkojnë”, u shpreh Agastra.
Ai theksoi se, kjo anije është një kapacitet i shtuar nga pikëpamja e cilësive operacionale, por edhe autonomisë.
Anija u lançua më 27 korrik 1988 në La Spezia dhe iu dorëzua Marinës më 28 nëntor 1989.
Detyrat kryesore të njësisë janë patrullimi i brigjeve kombëtare, mbikëqyrja e aktiviteteve të peshkimit, kontrolli i flukseve migratore, kërkim-shpëtimi për mbrojtjen e jetës së njerëzve në det dhe operacionet kundër ndotjes.
Aktiviteti parësor operacional ka qenë gjithmonë ai i Mbikëqyrjes së Peshkimit me Operacionin “Vigjilencë e vazhdueshme”, për mbrojtjen e interesave ekonomike kombëtare dhe mbrojtjen e rregulloreve ndërkombëtare të peshkimit. Ky mision kryhej kryesisht në ngushticën e Sicilisë.
Anija “Libra” ka një ekuipazh të përhershëm prej 64 burrash, duke përfshirë 3 oficerë, i cili rritet në 81 gjatë aktivitetit operacional në det.
Shenja e thirrjes ndërkombëtare është “I A T B”. Motoja, e frymëzuar nga “virtytet” e njësive patrulluese dhe ekuipazhit të tyre, është: “Patiens Vigil Audax” (I durueshëm, i guximshëm, vigjilent lat.)./ atsh/ KultPlus.com
Në bashkëpunim me Fondacionin WAY, Galeria Moshek do të hapë dyert për ekspozitën “The WAY to Moshek”, më 8 maj 2025, në Montreux, Zvicër. Ekspozita do të prezantojë krijimet e tre artistëve bashkëkohorë: Rame Dardania, Alona Harpaz dhe Nevzat Kica, të cilët sjellin shprehje të ndryshme vizuale dhe emocionale përmes teknikave dhe materialeve të ndryshme.
Kjo ekspozitë synon të krijojë një dialog mes këtyre tre artistëve, të cilët përdorin formate të ndryshme për të interpretuar botën dhe emocionet e thella që i rrethojnë. Vepra të reja dhe të papublikuara më parë do të shfaqen për herë të parë për publikun.
Ekspozita hap dyert më 8 maj 2025, në ora 18:00, dhe është e hapur për të gjithë ata që duan të zbulojnë këtë bashkëpunim unik dhe të shijojnë artin bashkëkohor në një hapësirë të veçantë. Ekspozita është mbështetur nga Domaine des Curiades, duke ofruar mundësinë për të njohur një ambient të jashtëzakonshëm për artin bashkëkohor./ KultPlus.com
Violinistja e re Melisa Figuri mbajti recitalin e saj të parë në Pallatin e Kulturës në Lezhë, duke sjellë një mbrëmje të mbushur me emocion dhe tinguj magjikë të muzikës klasike, në prani të Orkestrës së Harqeve të Radio Televizionit Shqiptar.
Pas prezantimeve në disa koncerte, muzikë dhome dhe aktiviteteve të shumta, nxënësja e klasës së 8-të në shkollën “Besëlidhja” të Lezhës kaloi në një tjetër nivel performance, recitalin e saj.
Kjo ishte po ashtu një mbrëmje e paharrueshme për artin dhe kulturën në Lezhë, pasi për herë të parë në këtë skenë performoi edhe Orkestra e Harqeve e Radio Televizionit Shqiptar, nën dirigjimin e Gridi Krajës.
E shoqëruar nga Orkestra e RTSH-së, violinistja Melisa Figuri interpretoi me mjeshtëri vepra nga Vivaldi, Sarasate, Açolay dhe Kreisler, duke krijuar një atmosferë të veçantë për artdashësit.
Publiku e priti me ovacione dhe duartrokitje të zjarrta, duke vlerësuar talentin dhe interpretimin e saj të ndjerë.
Duke përshëndetur këtë event artistik, kryetari i bashkisë së Lezhës, Pjerin Ndreu tha se “shkolla ‘Besëlidhja’ nga burojnë këto talente është garanci për jetën artistike të Lezhës dhe vazhdimisht do të ketë mbështetje në rrugëtimin e tyre”.
“Melisa është një nga ato talente që unë kam pasur fatin ta ndjek dhe të shoh rritjen e saj artistike. Prania e Orkestrës së RTSH-ë është dëshmi që po shoqërojnë një artiste në skenë dhe e konfirmuar kjo. Jam i bindur se ne do ta shohim atë në skena të mëdha dhe ky rrugëtim ka nisur. Bashkia e Lezhës do të jetë vazhdimisht në krah të talenteve për të ndjekur hap pas hapi rrugën e tyre”, siguroi Ndreu.
Dirigjenti Gridi Kraja u shpreh i impresionuar nga performanca e violinistes së re dhe atmosfera artistike që gjeti në Lezhë.
“Nuk kisha mbajtur asnjëherë koncert në Lezhë dhe jam i surprizuar dhe me një publik që e ndjek muzikën klasike. Luajtëm me një soliste që premton shumë për moshën e saj dhe luan violinë në mënyrë të jashtëzakonshme”, vlerësoi ai.
Në përfundim të recitalit, Melisa Figuri falënderoi publikun për mbështetjen dhe emocionet e përjetuara, duke theksuar se violina është dhe do të mbetet rrugëtimi i saj artistik.
“Sollëm një koncert me pjesë të kompozitorëve shumë të njohur dhe që publiku lezhjan i mirëpret. Kam dhënë maksimumin tim dhe shpresoj të kem shkuar në zemrat e publikut dhe t’i kem kënaqur. Ishte një punë shumë e madhe e realizuar së bashku me mësuesin tim Fatjon Memaj për të ardhur në këtë ditë dhe ishte emocionuese të kisha në krah një orkestër kaq të njohur siç është Orkestra e Radio Televizionit Shqiptar, e aq me tepër të kisha mbështetjen e dirigjentit Gridi Kraja në realizimin e këtij recitali. Ëndrra ime po realizohet dalëngadalë dhe violina do të jetë shoqëruesja ime e përhershme, por kam shumë dëshirë dhe do të punoj shumë që jem në skena edhe më të mëdha”, u shpreh violinistja e re. /atsh/ KultPlus.com
Festivali i kulturës dhe traditës shqiptare, Etno Fest, ka njoftuar se këtë vit festivali vjen me temën mbi IDENTITETIN, duke sjell performanca teatrale që eksplorojnë rrënjët, përkatësinë dhe tregimet personale, shkruan KultPlus.
Sipas një njoftimi për media, fshati Kukaj edhe këtë vit do të ketë koncerte muzikore që ndërthurin meloditë tradicionale shqiptare me ritme bashkëkohore.
“Ekspozita dhe instalacione artistike, që shprehin përmes vizualitetit sfidat dhe bukuritë e identitetit në kohët moderne.
Një gërshetim i bukur mes trashëgimisë kulturore dhe shprehjes moderne – fshati Kukaj do të jetë një pikëtakim i shpirtit krijues”, thuhet në njoftim.
Edicioni i 15-të i Festivalit Etno Fest do të organizohet prej 10 deri më 20 korrik, në fshatin Kukaj./ KultPlus.com
Pas një rrugëtimi të gjatë dhe të suksesshëm në festivale, filmi “Krahët e Punëtorëve”, i regjisorit Ilir Hasanaj, do të ketë premierën spanjolle në edicionin e 53-të të Huesca International Film Festival.
Ky festival i njohur ndërkombëtarisht, i cili zhvillohet çdo vit në qytetin Huesca të Spanjës, është një nga ngjarjet më prestigjioze për filma të shkurtër. I themeluar në vitin 1973, Huesca është një festival kualifikues për çmimet Goya dhe Academy Awards, dhe gjithashtu njeh punën e shumë regjisorëve nga e gjithë bota.
Filmi “Krahët e Punëtorëve”, i regjisorit Ilir Hasanaj, është përzgjedhur në garën zyrtare të dokumentarëve, duke u bërë pjesë e listës ekskluzive të 15 filmave dokumentarë të shkurtër që do të konkurojnë për çmimet e festivalit. Ky është një arritje e madhe për filmin dhe gjithë ekipin e tij, dhe një mundësi e shkëlqyer për ta paraqitur punën tonë para një audience ndërkombëtare.
Është një gëzim i madh dhe një nder i veçantë që “Krahët e Punëtorëve”, një film nga Kosova, do të shfaqet në një skenë të tillë të rëndësishme në Spanjë./ KultPlus.com
Autostrada Biennale ka zgjeruar bashkëpunimin me ITP Prizren, të konfirmuar zyrtarisht përmes një ceremonie nënshkrimi ndërmjet Drejtorit dhe Bashkëthemeluesit të Autostrada Biennale, Leutrim Fishekqiu dhe Drejtorit të ITP-së, Muhamed Rexhepi.
Në kuadër të këtij partneriteti të zgjeruar, tre hangarë shtesë në ITP Prizren do të shndërrohen në hapësira ekspozuese për edicionin e 5-të të Autostrada Biennale.
Ky bashkëpunim i qëndrueshëm, i bazuar në angazhimin e përbashkët për rigjallërimin e hapësirave dhe nxitjen e dialogut artistik, synon të vazhdojë të riformësojë peizazhin kulturor të rajonit. Gjatë tre muajve të edicionit të ardhshëm, këta hangarë do të funksionojnë si hapësira ekspozuese për artin bashkëkohor, me përfshirje aktive të komunitetit dhe shkëmbim kulturor e krijues.
Kuruar nga Erzen Shkololli, ky edicion i titulluar “Rrymat që shpalosen: Pulsi i kohës” do të mbahet nga data 5 korrik deri më 5 tetor 2025.
Rreth Autostrada Biennale & Autostrada Hangar
Vitin e kaluar, Autostrada Biennale festoi 10 vjetorin e saj. Autostrada Biennale si institucioni i vetëm i artit bashkëkohor në Prizren, i themeluar në vitin 2014, funksionon në dy shpejtësi
Autostrada Biennale – Ekspozita ndërkombëtare e artit bashkëkohor, e cila mbahet çdo dy vite, duke filluar nga viti 2017. Edicioni i ardhshëm do të nisë më 5 korrik 2025.
Autostrada Hangar – Qendra për Art Bashkëkohor, që përfshin hapësira për edukim, prodhim, ekspozita dhe rezidencë për artistë, e vendosur në ish-bazën ushtarake, tani Parku i Inovacionit dhe Trajnimit në Prizren (ITP).
Qendra për Art Bashkëkohor përfshin dy hangarë, rezidencën për artistë dhe teatrin e hapur. Këto hapësira ofrojnë programe të ndryshme, të krijuara nga Autostrada Biennale. Hangarët I dhe II janë të hapura për publik me aktivitete të ndryshme, si ekspozita të vazhdueshme, kuzhinën vegjetariane, studion për prodhimin e veprave artistike, depon profesionale për vepra të artit, bibliotekën, barin dhe hapësirën multifunksionale për organizimin e ngjarjeve të ndryshme.
Edicioni i katërt i Autostrada Biennale (2023), i kuruar nga Övül Ö. Durmuşoğlu dhe Joanna Warsza, u përzgjodh nga revista prestigjioze britanike “Frieze Magazine” si një ndër 10 ekspozitat më të mira në Evropë për vitin 2023. Në këtë edicion u prezantua një seri veprash të reja artistike, të prodhuara nga ekipi ynë në Autostrada Hangar in ITP, duke e pozicionuar Kosovën në hartën ndërkombëtare të ngjarjeve më të rëndësishme të artit bashkëkohor në botë. Ky sukses pati një ndikim të drejtpërdrejtë në zhvillimin e turizmit kulturor dhe hapi një perspektivë të re kulturore, duke kontribuar njëkohësisht në zhvillimin socio-ekonomik të vendit.
Rreth ITP Prizren
Parku i Inovacionit dhe Trajnimeve (ITP) Prizren është një hapësirë unike në rajon që ka krijuar ambient bashkëpunues brenda një komuniteti dinamik. ITP është një qendër rajonale për ndërmarrësi, inovacion, zhvillim biznesi, industri kreative dhe zhvillim të aftësive – një burim idesh që ndikojnë në të ardhmen e Ballkanit Perëndimor.
ITP Prizren ndërton lidhje të forta mes partnerëve të ekosistemit duke krijuar një mjedis që nxit bashkëpunimin mes sektorit privat, institucioneve publike, organizatave të shoqërisë civile, akademisë dhe sektorit kreativ e kulturor. Duke përfshirë artin, dizajnin dhe shprehjen kulturore si pjesë të ekosistemit të tij, ITP mbështet një qasje më gjithëpërfshirëse dhe bashkëpunuese për zhvillimin e inovacionit.
Duke sjellë së bashku këta sektorë, ITP Prizren ofron një qasje të re për të zhvilluar inovacion – përmes bashkëpunimit, vlerave të përbashkëta dhe përkushtimit ndaj zhvillimit të qëndrueshëm./ KultPlus.com
Seminari kërkimor ”Lumbardhi 101: Si të jetojmë në botën e lumit?”, do të mbahet më 11 dhe 12 prill në Kino Lumbardhi në Prizren.
Lumbardhi 101 është një seminar hulumtues me fokus në lumin Lumbardhi, një aspekt jetëdhënës, dinamik, por shpesh i mënjanuar i qytetit të Prizrenit, transmeton klankosova.tv.
Ky seminar formësohet prej disa takimeve lidhur me çështje të ekologjisë, të ndërtuarit e institucioneve dhe procese gjuhësore të cilat janë elaboruar në harkun e një viti përmes bisedave me hulumtues, artistë, profesionistë, praktikues kulturorë.
Duke bashkuar mendimtarë dhe praktikues nga fusha të tilla si ekologjia, antropologjia, ekolinguistika, arkitektura, urbanizmi dhe artet, ai synon të grumbullojë dhe shkëmbejë njohuri, të ndajë gjetjet fillestare të kërkimeve të reja, të eksplorojë perspektivat e trashëgimisë ujore, infrastrukturës, biologjisë, gjuhës dhe jetës urbane për të frymëzuar mënyra të reja të të menduarit dhe të jetuarit me lumin.
Përmes kërkimit, dialogut dhe përvojave të përbashkëta, seminari synon të rilidhë banorët dhe sendet me ujërat e Lumbardhit dhe të imagjinojë të ardhmen e tij të mundshme.
Presidentja e vendit, Vjosa Osmani, ka pritur në takim një delegacion të deputetëve të Asamblesë Kombëtare të Francës.
Gjatë takimit, Osmani u shprehu mirënjohje për mbështetjen e vazhdueshme të Francës ndaj Kosovës, që nga shpallja e pavarësisë e deri tek përpjekjet e përbashkëta për avancimin e synimeve euroatlantike.
“Ajo theksoi rëndësinë strategjike të marrëdhënieve me Francën dhe rolin e saj kyç në konsolidimin ndërkombëtar të shtetit të Kosovës”.
“Duke folur për sfidat e sigurisë në rajon, Presidentja Osmani vuri theksin në tendencat e vazhdueshme të Serbisë për destabilizim të Kosovës dhe të gjithë rajonit. Ajo theksoi se këto tendenca të Serbisë janë të qëllimshme dhe të koordinuara, duke përmendur sulmin e agresionit në Banjskë, sulmet dhe plagosjen e ushtarëve të KFOR-it nga bandat serbe, si dhe sulmet e vazhdueshme terroriste të dirigjuara dhe mbështetura nga Beogradi”, thuhet në njoftimin e presidencës.
Më tej, bëhet e ditur se e para e shtetit ka folur edhe në lidhje me dialogun me Serbinë, ku ka potencuar mungesën e vullnetit të shtetit serb për zbatimin e marrëveshjeve të arritura, duke e konsideruar këtë, sipas saj, si një pengesë serioze për përparim të dialogut dhe stabilitetin e qëndrueshëm në rajon.
“Më tej, Presidentja Osmani nënvizoi rëndësinë e anëtarësimit të Kosovës në Këshillin e Evropës si një hap vendimtar për avancimin e të drejtave të njeriut për të gjithë qytetarët pa dallim. Ajo theksoi se anëtarësimi i Kosovës në këtë organizatë është garanci për mbrojtjen e lirive themelore dhe për rritjen e standardeve demokratike në vend, ndërsa shtroi nevojën e mbështetjes së Francës në këtë proces”.
“Presidentja Osmani theksoi se Kosova do të vazhdojë të qëndrojë në anën e vlerave euroatlantike dhe do të punojë me partnerët ndërkombëtarë për të siguruar një të ardhme të qëndrueshme për të gjithë qytetarët e saj”, thuhet në njoftim.
Meliha Ferra, aktorja dhe themeluesja e Estradës Profesioniste të Vlorës është ndarë nga jeta.
Aktorja Meliha Ferra është një pasuri e kinematografisë dhe skenës shqiptare e cila me guximin, talentin dhe forcën e saj hodhi themelet e artit skenik në qytetin bregdetar. Ajo ishte një nga aktoret e para që ngjiti skenën me shfaqjen “Kalon turjela nëpër bucela”, duke hapur rrugën për artin e humorit në qytet në një kohë kur vajzat rrallë guxonin të ngjiteshin në skenë dhe të dilnin në dritat e forta të reflektorëve.
Meliha Ferra arriti që për vite me radhë të fitonte zemrat e publikut, por edhe respektin e kolegëve. Ajo interpretoi përkrah bashkëshortit të saj, aktorit të mirënjohur të humorit Myqerem Ferra, duke u dhuruar shqiptarëve buzëqeshje dhe emocione për vite me radhë. /atsh/ KultPlus.com
Më 25 tetor 1881 lindi Pablo Picasso, piktor dhe skulptor spanjoll dhe vdiq më 8 prill në vitin 1973.
Pikaso, Henri Matisse dhe Marcel Duchamp konsiderohen si tre artistët të cilët me mënyrat e tyre origjinale në artet plastike në dekadat e para të shekullit të 20-të, janë përgjegjës për zhvillime të rëndësishme në pikturë, skulpturë dhe artin e qeramikës.
Bashkë me Georges Braque e themeloi Kubizmin. Duke refuzuar të kthehet në Spanjë gjatë regjimit të Frankos, ai e kaloi pjesën më të madhe të jetës në Francë.
Veprat e tij më të shquara janë “Zonjushat e Avinjonit” dhe “Guernika”.
Shpesh herë punët e Pikasos kategorizohen në periudha. Në vitet e parë të shekullit të 20-të e ndante jetën mes Parisit dhe Barcelonës, kur nisi edhe një marrëdhënie me Fernande Olivier, me të cilën u bë objekt i shumë faqeve rozë në gazetat e kohës.
Pasi fitoi famë dhe pak pasuri, Pikaso e la Olivier për Marcelle Humbert, të cilën ai e thërriste Eva. Dashurinë për të ai e shprehu në shumë prej veprave të tij kubiste.
U martua dy herë dhe pati katër fëmijë me tre gra. Në 1918 u martua me balerinën Olga Kholhlova, e cila e integroi piktorin në shoqërinë e lartë. Por jeta e tyre ishte një luftë e vazhdueshme. Jeta e lartë që dëshironte Olga binte ndesh me jetën boheme të piktorit. Gjatë kësaj kohe pati edhe një lidhje të fshehtë me 17-vjeçaren Maria Therese Walter. Gjithsesi qëndruan ligjërisht të martuar deri në vdekjen e balerinës në vitin 1955.
Fotografja dhe piktorja Dora Maar ishte gjithashtu një shoqe dhe e dashur konstante e Pikasos. Pas çlirimit të Francës pati një tjetër lidhje me një studente të re arti Françoise Gillot, me të cilën pati dy fëmijë. Ajo u nda prej tij për tradhti. Më tej pati të tjera të dashura edhe pse në një moshë të thyer.
Gjatë luftërave ai mbajti një qëndrim neutral, duke refuzuar të luftojë në njërën, apo tjetrën anë. Edhe pse nuk e komentonte asnjëherë një gjë të tillë, e grishte ideja e të qenët pacifist.
Pikaso ishte jashtëzakonisht pjellor në artin e tij. Numri i përgjithshëm i veprave që ai ka prodhuar arrijnë në rreth 50 mijë.
Punimet e Pablo Pikasos janë ekspozuar prej kohësh në shumë vende nëpër botë, por kurrë në Shqipëri, para vitit 2010, kur pikturat e tij u bënë pjesë e një ekspozite në Galerinë Kombëtare të Arteve në Tiranë.
Koleksioni prej 71 veprash, (me vlerë prej 26 milionë dollarësh), përveç Pikasos, kishte punime në kanvas nga artistë të tillë si; Paul Klee, Renee Magritte, Marc Chagall, Piet Mondrian, Francis Bacon, Anthony van Dyck, dhe Guido Reni, Andy Warhol etj. Këto piktura, pronë e koleksionistit italian Francesko Martani, u ekspozuan në Shqipëri, më 2010, në kuadër të veprimtarive kulturore gjatë muajit të miqësisë italo–shqiptare.
Pikaso është pagëzuar Pablo Diego Jose Francisco de Paula Juan Nepomuceon Maria de los Remedios Cipriano de la Santisima Trinidad Martyr Patricio Clito Ruíz y Picasso, sipas disa të afërmve të tij. Emri Pikaso i vjen nga e ëma, Maria Pikaso y Lopez. Babai quhet Jose Ruiz Blasco.
2- Ai lindi më herët
Pikaso pati një lindje kaq të vështirë dhe ishte një bebe kaq e dobët kur lindi, sa mamia mendoi se mos kishte lindur para kohe. Ajo e la në tavolinë që të kujdesej nëna e tij. Ishte xhaxhai i tij që i vuri emrin Don Salvador, që e shpëtoi. Ai thotë: “Doktorët në atë kohë i thanë se nuk do të mbijetonte, por ai ia doli shumë mirë. I fryva duhan në fytyrë dhe menjëherë ai reagoi”.
3- Fjala e parë: laps
Pikaso duket se ka lindur artist. Fjala e parë ishte laps, “piz”, shkurtimi në spanjisht. Babai i tij, Ruiz, një profesor arti dhe artist, e arsimoi në këtë fushë duke filluar nga mosha 7 vjeçare. Ruiz u zotua se do të hiqte dorë nga piktura, pasi në moshën 13-vjeçare, Pikaso ia kishte kaluar për mjeshtëri.
4- Vizatimi i parë i Pablos
Në moshën 9-vjeçare, Pikaso përfundoi pikturën e parë, “Le Picador”, një burrë që kalëronte një dem. Piktura e parë në moshë madhore quhet “First Communion, ku portretizohet babai, nëna dhe motra e vogël, të gjunjëzuar në altar. Pikaso ishte 15 vjeç kur e përfundoi.
5- Pikaso ishte nxënës i tmerrshëm
Për këtë nuk ka dyshim, Pikaso ishte brilant, nga ana artistike. Ai ishte shumë vite më para se shokët e klasës, edhe pse ishin katër ose pesë vite më të vjetër se ai. Por Pikaso shpesh sillej keq dhe dënohej. Atë e nxirrnin nga klasa dhe e linin të ulur në stol në fund të klasës.
6- Puna e parë e Pikasos
Pikaso e nënshkroi kontratën e parë në Paris me një shitës arti, Pere Menach, i cili ra dakord ta paguante 150 franka në muaj (750 dollarë sot).
7- A e grabiti Pikaso Mona Lizën?
Në të vërtetë, jo, por në vitin 1911, kur Mona Liza u grabit nga muzeu i Luvrit, policia mori shokun e Pikasos, poetin Guillaume Apollinare, në polici. Apollinaire i vuri gishtin Pikasos si të dyshuar, kështu policia e mori në pyetje edhe atë. Të dy më vonë u liruan.
8-Kubizmi: Plot me kuba të vegjël
Në vitin 1009, Pikaso dhe artisti francez, Georges Braque, themeluan lëvizjen e artit, kubizmin. Në të vërtetë, ishte kritiku francez i artit, Louis Vauxcelles, që fillimisht e quajti “kuba të çuditshëm”, pasi vuri re se Pikaso dhe Braque pikturonin piktura “plot me kube të vegjël.
9- Pikaso ishte Don Zhuan
Duke qenë se ishte artist i njohur, Pikaso kishte shumë sukses me vajzat. Në të vërtetë pati shumë të dashura. Ja një liste e shkurtër e më të njohurave. Fernande Olivier, Marcelle Humbert, Marie-Thérèse Walter, Dora Maar, Françoise Gilot.
10- Makina e Pikasos
Kjo nuk është me saktësi makina e tij, por e ka një histori. Para tre vitesh, mekaniku Andy Saunders nga Dorset, Angli, e konvertoi makinën e tij “Citroen 2CV” në një vepër arti të frymëzuar nga Pablo Pikaso. Saunders e quajti makinën “Picasso’s Citroen”, sepse dukej më e bukur nga sa ishte fillimisht.
Subjekti i kësaj pikture, një meditim mbi kotësinë femërore dhe frikën nga plakja, është Marie-Thérèse Walter (1909–1997). i cili u takua për herë të parë me Picasson në vitin 1927 kur ajo ishte 17 vjeç dhe ai ishte një burrë i martuar 45 vjeç. Ajo shpejt u bë zonja dhe muza e tij, duke u shfaqur shpesh në veprat e tij gjatë dekadës së ardhshme.
Megjithatë, “Vajza para një pasqyre” është kryevepra e pamohueshme e shortit, që përshkruan ngjyrën bionde, me faqe rozë, teksa shikon në humnerën e errët dhe të shtrembëruar të vetes së saj të ardhshme.
Ajo është e rrethuar nga letër-muri në një model harlequin që ka për qëllim të evokojë një nga temat e preferuara të Picasso-s – një metaforë, ndoshta, për vetë artistin si një prani e kudogjendur në jetën e Walter. /Liberale.al
Subjekti i kësaj pikture, një meditim mbi kotësinë femërore dhe frikën nga plakja, është Marie-Thérèse Walter (1909–1997). i cili u takua për herë të parë me Picasson në vitin 1927 kur ajo ishte 17 vjeç dhe ai ishte një burrë i martuar 45 vjeç. Ajo shpejt u bë zonja dhe muza e tij, duke u shfaqur shpesh në veprat e tij gjatë dekadës së ardhshme.
Megjithatë, “Vajza para një pasqyre” është kryevepra e pamohueshme e shortit, që përshkruan ngjyrën bionde, me faqe rozë, teksa shikon në humnerën e errët dhe të shtrembëruar të vetes së saj të ardhshme.
Ajo është e rrethuar nga letër-muri në një model harlequin që ka për qëllim të evokojë një nga temat e preferuara të Picasso-s – një metaforë, ndoshta, për vetë artistin si një prani e kudogjendur në jetën e Walter. /Liberale.al/KultPlus.com
E kam të vështirë ta kuptoj rëndësinë që i jepet fjalës “kërkim“ në lidhje me pikturën moderne. Simbas meje, në pikturë, kërkim nuk do të thotë asgjë. Të gjesh: ky është problemi. Askujt nuk mund t‘i zgjojë kureshtje një njeri që vështron ngultazi përtokë, duke kërkuar kuletën që rastësia mund ta ketë hedhur në rrugë. Kush gjen diçka, nuk ka rëndësi se çfarë, edhe nëse kërkimi i asaj gjëje s’ishte qëllimi i tij, ai po që na zgjon kureshtjen, pse jo dhe admirimin.
Më kanë akuzuar se kam kryer shumë mëkate: por akuza më e rreme është se unë paskam si qëllim kryesor të punës sime prirjen për të kërkuar. Kur pikturoj, qëllimi im është të tregoj atë që kam gjetur dhe jo atë që po kërkoj. Në art qëllimet nuk janë të mjaftueshme dhe, siç themi ne në Spanjë, dashuria duhet të tregohet me vepra dhe jo me argumente. Vlerë ka ajo që bëjmë dhe jo ajo që synojmë të bëjmë.
Të gjithë e dimë se arti nuk është e vërteta. Arti është një gënjeshtër që na ndihmon të realizojmë të vërtetën, së paku të vërtetën që na është dhënë të kuptojmë. Artisti duhet të dijë mënyrën me të cilën do t’i bindë të tjerët për të vërtetën e gënjeshtrave të tij. Nëse nëpërmjet punës së tij ai arrin të na tregojë vetëm faktin se ka kërkuar dhe rikërkuar mënyrën e realizimit të gënjeshtrave të tij, ai kurrë nuk do mund të arrijë diçka.
Shpeshherë ideja e kërkimit e ka nxjerrë pikturën nga udha, ndërsa artistin e ka bjerrë nëpër stërhollime mendore. Ndoshta ky ka qenë gabimi kryesor i artit modern. Shpirti i kërkimit i ka helmuar ata që nuk i kanë kuptuar plotësisht të gjithë elementët pozitivë dhe përmbyllës të artit modern dhe i ka bërë të përpiqeshin të pikturonin të padukshmen, pra të papikturueshmen.
Ata flasin për natyralizëm dhe kundërvënie ndaj pikturës modene. Do më pëlqente të njihja ndokënd që ka parë një vepër arti natyrale. Natyra dhe arti, duke qenë dy realitetet krejtësisht të ndryshme, nuk mund të jenë e njejta gjë. Nëpërmjet artit ne shprehim konceptimin e asaj që natyra nuk është.
Velázques na ka përcjellë shëmbëlltyrën e njerëzve të epokës së tij: pa dyshim që ata ishin ndryshe nga ç’i ka pikturuar ai, por ne nuk mund të konceptojmë Filipin IV ndryshe nga ç’e ka pikturuar Velázques. Edhe Rubens ka bërë një portret të të njejtit mbret, por duket tjetër njeri. Ne besojmë në atë që ka pikturuar Velázques sepse ai na bind me të drejtën e pushtetit.
Qysh nga origjina, nga primitivët, veprat e të cilëve janë qartësisht të ndryshme nga natyra, dhe deri tek artistë si David, Ingres, e deri dhe Bouguereau, të cilët besonin se e pikturonin natyrën ashtu siç është, arti ka qenë përherë art dhe jo natyrë. Dhe nga pikëpamja e artit nuk ka forma konkrete apo abstrakte, por vetëm forma, të cilat s’janë gjë tjetër veçse gënjeshtra bindëse. Nuk ka dyshim se këto gënjeshtra janë të nevojshme për pjesën tonë mendore, sepse pikërisht përmes tyre ne mund të krijojmë këndvështrimin tonë estetik mbi jetën.
Kubizmi nuk është i ndryshëm nga asnjë shkollë tjetër e pikturës. Për të gjitha shkollat janë të përbashkëta të njejtët parime e të njejtët elementë. Fakti se për shumë vite kubizmi nuk është kuptuar, dhe ka ende sot ka njerëz të cilët nuk arrijnë ta shohin, nuk do të thotë kurrgjë. Unë nuk di të lexoj në anglisht. Një libër në anglisht për mua është një libër i bardhë. Por ama kjo s‘do të thotë se gjuha angleze nuk ekziston. Përse duhet të qortoj ndokënd, veç vetvetes, nëse nuk arrij të kuptoj diçka rreth së cilës nuk di kurrgjë?
Shpesh dëgjoj të shqiptohet fjala evolucion. Më kërkojnë të shpjegoj se si evoluon piktura ime. Për mua, në art nuk ka të shkuar apo të ardhme. Nëse një vepër arti nuk mund të jetojë përngahera në të tashme, nuk duhet të merret në konsideratë. Arti i grekëve, i egjiptianëve, i piktorëve të mëdhenj që jetuan në kohë të tjera, nuk është art i së shkuarës. Mbase sot është më i gjallë nga ç’ka qenë ndonjëherë. Arti nuk evoluon vetvetiu, idetë e popujve ndryshojnë e bashkë me to ndryshojnë edhe mënyrat e shprehjes. Kur dëgjoj të flitet për evoluimin e ndonjë artisti, më duket sikur njerëzit e shikojnë atë në këmbë midis dy pasqyrave që riprodhojnë shëmbëlltyrën e tij në sasi të panumërt- e që kundrojnë edhe shëmbëlltyrat vijuese të pasqyrës tjetër si të ardhmen e tij- teksa shëmbëlltyra e tij e vërtetë ndodhet në të tashme.
Ndryshimi nuk do të thotë evolucion. Nëse një artist ndryshon ekspresionin e tij, kjo do të thotë se ai ka ndryshuar vetëm mënyrën e tij të të menduarit, gjë që mund të jetë për më mirë ose për më keq. Mënyrat e shumta që kam përdorur unë nuk duhet të konsiderohen si një evolucion apo si shkallë që çojnë drejt një ideali të panjohur të pikturës. Gjithë ç’kam bërë ka qenë gjithnjë për të tashmen, me shpresën e të mbeturit përherë në të tashmen.
Kur kam gjetur diçka për të shprehur, e kam bërë pa menduar për të shkuarën apo të ardhmen. Nuk besoj se në mënyrat e mija të ndryshme kam përdorur elementë rrënjësisht të ndryshëm; nëse objektet që kam dashur të shpreh më kanë propozuar mënyra të ndryshme ekspresioni, unë nuk kam ngurruar fare t’i përdor. Unë nuk kam bërë as eksperimente e as prova. Kur kam diçka për të thënë, e them në mënyrën që më duket më natyrale. Motive të ndryshme kërkojnë në mënyrë të pashmangshme metoda të ndryshme ekspresioni. Kjo nuk do të thotë evoluim apo ecje përpara, por përshtatje e idesë që duam të shprehim me mënyrat e shprehjes së kësaj ideje.
Arti kalimtar nuk ekziston. Në historinë kronologjike të artit ka periudha që janë më pozitive dhe më të plota se të tjerat; kjo do të thotë vetëm se ka periudha në të cilat ekzistojnë artistë më të mirë se në periudhat e tjera. Nëse historia e artit do mund të paraqitej në mënyrë grafike, ashtu siç veprohet me digramat që shënojnë ndryshimet e temperaturës së të sëmurit, do viheshin re të njejtat linja që ulen e çohen, duke provuar kështu që në art nuk ka ngjitje dhe përparim, por shënohen do lloj uljesh e ngritjesh si në çdo tjetër fushë. E njejta gjë ndodh edhe në punën individuale të një artisti.
Shumë njerëz mendojnë se kubizmi është një art kalimtar, një eksperiment që nuk mund të sjellë rezultate të mëtejshme. Ata që mendojnë kështu nuk e kanë kuptuar. Kubizmi nuk është një farë apo fetus, por art që trajton një shkallë formash parësore, dhe kur një formë realizohet shfaqet aty për të jetuar jetën e saj. Një lëndë minerale që ka një formë gjeometrike nuk është bërë për qëllime kalimtare; ajo është aty për të mbetur dhe mbetur përherë në formën e saj; nëse duam të zbatojmë në art ligjet e evolucionit dhe të transformizmit, atëherë duhet të pranojmë që gjithçka është kalimtare. Por, në të kundërt, arti nuk hyn në këto absolutizma filozofike. Në qoftë se kubizmi ishte art kalimtar, unë jam i bindur se e vetmja formë që do mund ta pasonte kishte për të qenë një formë tjetër e kubizmit.
Janë bërë përpjekje për ta shpjeguar kubizmin nëpërmjet matematikës, trigonometrisë, kimisë, psikanalizës, muzikës, e kushedi ç’gjëje tjetër. E tërë kjo s’ka prodhuar send tjetër përpos letërsi, për të mos thënë “pa kuptim“, dhe ka sjellë rezultatin e keq të verbimit të njerëzve përmes teorive.
Kubizmi ka qëndruar përherë brënda kufinjve të pikturës, duke mos mëtuar kurrë të dalë jashtë saj. Vizatimi, piktura dhe ngjyra janë mirëkuptuar dhe përkushtuar në kubizëm po me të njejtin shpirt dhe mënyrë siç janë mirëkuptuar në shkollat tjera. Kohërat tona mund të jenë të ndryshme sepse ne kemi ndërkallur në pikturë objekte dhe forma të panjohura më parë, kemi hapur sytë mbi gjithë çfarë na qarkon, e edhe mendjen.
Formës dhe ngjyrës u kemi dhënë kuptimin e tyre të veçantë gjer ku kemi arritur ta shohim. Në objektet tanë ruajmë harenë e zbulimit, kënaqësinë e së papriturës; vetë objekti ynë duhet të jetë një burim vëmendjeje. Por ç’dobi ka vallë të flasim rreth asaj që bëjmë, në një kohë kur të gjithë mund ta shikojnë, nëse duan?
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Romëve, priti sot në takim një delegacion të Partisë së Romëve të Bashkuar të Kosovës, të kryesuar nga z. Albert Kinolli.
Osmani uroi kryetarin Kinolli dhe të gjithë qytetarët e komunitetit rom në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e kësaj dite për të reflektuar mbi sfidat dhe arritjet, si dhe për ta riafirmuar përkushtimin institucional ndaj të drejtave dhe barazisë së komunitetit rom.
Gjatë takimit, ajo vlerësoi lart kontributin përfaqësuesve të komunitetit rom dhe komunitetit rom në përgjithësi në ndërtimin e një shoqërie më të drejtë, më të barabartë dhe gjithëpërfshirëse, duke e cilësuar zërin e tyre si thelbësor në proceset demokratike të vendit.
Duke nënvizuar angazhimin e saj të vazhdueshëm për fuqizimin e komuniteteve jo-shumicë në Kosovë, Presidentja Osmani vlerësoi punën e Këshillit Konsultativ për Komunitete dhe mekanizmave të tjerë që synojnë fuqizimin e pjesëmarrjes dhe avancimin e të drejtave të komuniteteve, me theks të veçantë për komunitetin rom.
Osmani potencoi se arsimi mbetet një nga prioritetet kryesore në fuqizimin e të rinjve rom, veçanërisht vajzave dhe grave, përmes programeve që rrisin qasjen dhe përfshirjen në sistemin arsimor. Ajo shtoi se përkushtimi për barazi nuk duhet përqendrohet vetëm në arsim, por edhe në krijimin e mundësive të barabarta për punësim dhe përfshirje aktive në jetën publike e institucionale të vendit./KultPlus.com
Nëse më do, më duaj të gjithën, jo veç në pjesët e dritës dhe hijes… Nëse më do, më duaj të zezë, të bardhë, gri, jeshile, bjonde dhe brune… Më duaj ditën, më duaj natën… dhe në mëngjesin e hershëm në dritaren e hapur!
Nëse më do, mos më hiq pjesë: Më duaj të gjithën… ose mos më duaj!
94 vite më parë vdiq poeti suedez, Erik Axel Karlfeldt, fitues i Çmimit Nobel për Letërsi për vitin 1931, shkruan KultPlus.
Poeti suedez ka lindur më 20 korrik të vitit 1864 në Stockholm. Ai ka studiuar në Universitetin e Uppsala, dhe për të ndjekur studimet atij iu desh të punoj si mësues në disa shkolla. 5 vjet pas diplomimit ai u punësua në Bibliotekën Mbretërore të Stockholmit.
Në vitin 1905 ai u zgodh anëtar i Akademisë suedeze, më 1905 u zgjodh anëtar i Institutit Nobel Norvegjez të Akademisë, më 1907 anëtar i Komunitetit të Nobel-it, dhe më 1912 Sekretar i përhershëm i Akademisë, post të cilin e mbajti deri në vdekje.
Disa nga veprat e tij janë:
Modern Swedish Poetry Part 1 (1929) Arcadia Borealis (1938) The North! To the North! (2001)
Ndërsa poezitë e tij ishin: Këngët e shkretëtirës dhe të dashurisë që u shtyp në vjeshtën e 1895, Kënga e Fridolinit, Kënaqësia e Fridolinit, Flora dhe Pomona, dhe Briri i vjeshtës.
Në vitin 1917 Universiteti Uppsala i dha një dekoratë nderi.
Nuk kalon nji natë e n’andërr porsi zgjandërr e shof nanën këtu përbri; me krye vjerrte, me lot për sy rri tue shfry njat idhnim që don me e gri Ndejun m’duket prap te votra ku me motra n’dritë t’kandilit qepte e arnote por njat gaz ka që i shndritte kur goditte petkat e djalit e shendote Kqyr njat vend ku n’mbramje rrishe kur nuk kishe fije idhnimi nëpër ftyrë e ngurron, si t’kenke gurit e, pshtetë murit lot’ i dalin rrkaje tuj kqyrë “T’kishe dekë ma mirë, o i mjerë – thotë sa herë, – Afër nanës qe t’desh e t’ruejti; t’kishe mbyllë me duer te mia këtu te shpia njata sy qe mordja shuejti Afër vorrit tand nan-shkreta porsi bleta ishte sjellun tue gjimue e n’at bar qe kishte qitë për gjithë ditë ndonji lule kish kerkue…” …E mandej, si del nji krue tue bumue rreth e rreth prej brijes s’malit rrkaj i ulen lot’ per rrudha – Nuk asht udha nanë, m’u idhnue per t’zeza t’djalit Kur n’kët shekull n’drit’ e qite kur e rrite me njat mund qe nep hitia (kujdes i madh) “Nji nanë tjetër, – thoshe, – ke, bir n’kët dhe nana jote a shqiptaria Mend e zemër për të shkriji e përtriji nam e lavd kur t’i vijë dita” Mbas fjalësh t’tua përherë shkova e t’ndigjova: shqiptarin’ nuk e korrita./ KultPlus.com
Sot janë bërë 68 vite nga rihapja për qarkullim e Kanalit të Suezit, pas mbylljes së tij në vitin 1956, shkruan KultPlus.
Kanali i Suezit është një kanal artificial detar, i gjatë 163 km, ndërmjet Detit Mesdhe dhe Detit të Kuq, kanal i cili ndan kontinentin e Afrikës nga kontinenti i Azisë. Kanali i Suezit është lidhja më e afërt detare e hemisferës perëndimore dhe hemisferës lindore të Tokës.
Ky kanal ka rëndësi të madhe gjeo-strategjike për arsye se është rruga më e rëndësishme e tankerëve detar për furnizimin e Evropës me naftën e Lindjes së Afërme.
Kanali i Suezit është hapur në vitin 1869, dhe gjendet në Gjirin e Egjiptit.
Në vitin 1956, kryetari i Egjiptit Gamal Abdel Naser e ka nacionalizuar Kanalin e Suezit dhe për këtë arsye Franca, Anglia dhe Izraeli kryen një invazion ndaj Egjiptit në këtë vit.
Prej këtij konflikti shumë anije u fundosën, dhe kanali i Suezit u mbyll deri në prill të vitit 1957./KultPlus.com
Më 8 prill 1937 u botua kryevepra letrare monumentale shqiptare e At Gjergj Fishtës, “Lahuta e Malcisë”.
Fishta filloi ta shkruante nga viti 1905, duke e përfunduar kështu në vitin 1937. Epopeja Lahuta e Malcisë përshkruan luftërat e dy brezave, mirëpo këngët e saj më tepër tregojnë ngjarje të veçanta. Ajo nuk është një poemë që ka një veprim kryesor dhe një hero kryesor, siç janë eposet e mëdha.
Heronjtë e Lahutës janë të shumtë: Oso Kuka, Marash Uci, Dedë Gjo Luli, Tringa, Abdyl Frashëri, Ali Pashë Gucia, që funksionalisht në vepër janë të ngjashëm, se kanë veçantitë e heroizmit shqiptar. Vepra nis me këndimin e heroizmave shqiptare për të mbrojtur tokat e veta nga sulmet malazeze, të përqendruara në Shqipërinë e Veriut, mirëpo vjen duke u zgjeruar në hapësirë dhe në kohë për të kapur ndodhitë e cilësitë shqiptare. Vepra nis me trajtimin e një krahine, për t’u zgjeruar në tërësinë etnike shqiptare; nis me trajtimin e burrnisë së një ambienti për të arritur te koncepti i kombit.
E ndikuar dendur nga këngët epike veriore, përmban elemente të besimeve popullore shqiptare dhe ndikime të letërsisë sllave të jugut. Ndikimin letrar e mori nga fretërit françeskanë gjatë studimeve në kuvendet françeskane në Bosnie. Më 1905 u botua në Zara te Kroacise “Bleni I” i veprës, me pesë këngë me të hollat që i kishte dërguar Faik Konica. Një vit më vonë u botua “Bleni II”, me katër këngë dhe kështu me radhë, deri në botimin përfundimtar me 30 këngë.
Autori në variantin përfundimtar krijoi një renditje të këngëve për të sugjeruar një kronologji të ngjarjeve që perfshijne ndodhitë shqiptare nga gjysma e shekullit 19 deri në pavarësinë e Shqipërisë dhe Konferencën e Londrës më 1913. Vepra mbështetet në tre lloje këngësh historike si: Vranina, Kongresi i Berlinit, Lufta e Ballkanit, Konferenca e Londrës – ku i referohet këngëve historike; kreshnike, me shpërthimet krijuese imagjinative që i referohen Ciklit të Kreshnikëve dhe te këngëve baladë, autoriale, si Patër Gjoni dhe Tringa, që japin me detaje imagjinatën e poetit edhe kur mbështeten në paratekstet e baladave, duke i transformuar në stilin vetjak./KultPlus.com
Merre një grusht dhimbjeje Shto ca pika loti! E pak pluhur rrugësh të pasosura Pak aromë stinësh të harruara Në fund I shton erëza djegëse dashurie Dhe i hedh ca yje përsipër Dhe e lë të piqet Të piqet në zjarr të shpirtit Deri në agim… / KultPlus.com
