Presidentja Vjosa Osmani kujton 26 vjetorin e masakrës në Beleg

Presidentja Vjosa Osmani ka përkujtuar 26 vjetorin e masakrës në Beleg.

Më poshtë gjeni postimin e saj të plotë:

Një çerek shekulli më parë, në oborrin e një shtëpie në Beleg të Deçanit, forcat policore, ushtarake dhe paramilitare të regjimit gjenocidal të Serbisë ndanë burrat dhe të miturit nga gratë dhe më pas ekzekutuan e masakruan 46 shqiptarë.

Kjo ishte një nga masakrat më të mëdha të kryera nga forcat paramilitare serbe, të cilat në vitin 1999 nisën një ofansivë të egër ndaj popullatës civile.

Edhe sot, pas kaq vitesh, fati i disa banorëve të zhdukur me dhunë nuk është zbardhur, ndaj plagët mbeten të hapura për familjet dhe për gjithë Kosovën. Drejtësia mbetet borxh ndaj tyre dhe ndaj historisë sonë./ KultPlus.com

26 vite nga masakra në fshatin e Belegut

Më 29 mars të vitit 1999, forca të shumta policore, ushtarake dhe paramilitare serbe, kishin kryer një masakër në fshatin Beleg në Deçan, ku ata vranë dhe masakruan gjithsej 46 shqiptarë.

Kjo është njëra prej masakrave më të mëdha që është kryer në fshatrat e Komunës së Deçanit, ku ende sot e kësaj dite fati i 33 të pagjeturve, mbetet ende pa zgjidhje. Kjo masakër filloi si një sulm i egër ndaj popullatës së Belegut dhe Irzniqit, ku në këtë të fundit mbetën të vrarë 7 civilë të pambrojtur, pasi një ditë më parë forcat serbe pësuan humbje nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës.

Duke marrë parasysh dëshmitë, autopsinë e kufomave dhe deklaratat e shumta së dëshmitarëve, të cilët janë prezantuar në Tribunalin Ndërkombëtar të Hagës, ende askush nuk është dënuar për këtë krim. / KultPlus.com

“CN Traveller”: Zbuloni plazhet më të mira në Shqipëri

Ndërsa një numër vargmalesh të ndryshme shtrihen përgjatë anës lindore të Shqipërisë, bregdeti i saj jugperëndimor është shtëpia e plazheve parajsore ku dielli shkëlqen dhe çadrat ofrojnë hijen e nevojshme për turistët, sipas një artikulli të botuar në revistën globale CN Traveller (Condé Nast Traveller).

Ndërsa plazhet e saj me rërë kanë qenë një sekret, për një kohë të gjatë, në krahasim me fqinjët më të njohur si Kroacia dhe Greqia, Shqipëria po shndërrohet në një romancë verore që nuk do ta harroni kurrë!

Plazhi i Ri dhe Uji i Ftohtë, pranë Vlorës

Këto dy plazhe janë porta për në Rivierën Shqiptare – në skajin verior të saj – dhe nisja drejt plazheve më të mira në Shqipëri.

Vlora, e vendosur pak më shumë se 90 milje nga kryeqyteti shqiptar, Tirana, është një qytet port ku detet Jon dhe Adriatik takohen dhe shkëmbinjtë shtrihen përgjatë bregdetit.

Qyteti tërheq një sërë turistësh të cilët gjejnë plazhe dhe atmosfera të ndryshme për çdo shije.

Nëse jeni duke kërkuar një atmosferë të gjallë feste, ju presin baret në Plazhin e Ri.

Nëse preferoni një vendpushim më të qetë, atëherë drejtohuni në Ujin e Ftohtë më të izoluar.

Llamani, në Himarë

Himara, një fshat tjetër në Rivierë ofron dy atmosfera të ndryshme. Përveç të qenit një vendpushim popullor plazhi, ka një fshat të qetë ku jeta vazhdon prej kohësh, me peshkatarë që mblidhen në taverna tradicionale pas një dite peshkimi në det.

Është një pasqyrim i plazheve më të mira të Shqipërisë – i hapur për turistët ndërkombëtarë, por duke mos harruar rrënjët e saj.

Vendi më i mirë për të shijuar diellin dhe detin pranë Himarës është në Llaman, një plazh shumë i preferuar nga vendasit.

I vendosur midis dy kodrave, ky liman me guralecë është vendi ideal për të pushuar.

Saranda

Qendra e madhe e turizmit në Rivierën Shqiptare, Saranda, është gjithashtu një nga destinacionet më të njohura në Ballkan me një atmosferë që shpesh ndihet e ngjashme me atë që gjendet në shumë resorte mesdhetare të Spanjës.

Qyteti po përjeton një bum ndërtimi dhe kodrat pas detit janë të mbushura me hotele dhe ndërtesa apartamentesh në proces ndërtimi.

Buneci

Buneci, në Sarandë të tërheq me dritat e ndezura dhe atmosferën festive të fqinjit të tij jugor. Megjithatë, ata që do të zgjedhin të kalojnë disa ditë në Bunec, do të gjejnë një plazh pothuajse të shkretë me guralecë të bardhë që është po aq i bukur sa çdo plazh tjetër pranë Sarandës.

Ndërsa ka një infrastrukturë bazë turistike, ky fshat bregdetar mbetet relativisht i pazhvilluar. Ka disa kafene tradicionale dhe një hotel, por ju ende do të jeni në gjendje të dëgjoni zhurmën e valëve.

Ishujt e Ksamilit

Nëse do të na duhej të hartonim një listë me destinacionet më të mira të plazheve të Shqipërisë, Ishujt e Ksamilit do të ishin të paktën ndër tre të parët, nëse jo në vendin e parë.

Ky arkipelag, 12 milje larg Sarandës, është më shumë se thjesht një imazh kartoline.

Atmosfera ju jep ndjesinë sikur jeni në një ëndërr: katër ishuj të pyllëzuar në mes të një deti të mahnitshëm me ujëra bruz.

Ndërsa shikoni në horizont, do të shihni një numër ishujsh të tjerë që dukenaq afër, saqë do të dëshironit t’i preknit!

Dhërmi

Edhe pse emri i tij mund të mos jetë i njohur për ata që nuk e kanë vizituar ende Shqipërinë, Dhërmiu është një nga plazhet më të njohur në vend.

Dikur një sekret i ruajtur nga vendasit, sot ky plazh urban është gjithashtu një nga më të mëdhenjtë në Shqipëri – dhe as në mes të gushtit nuk do ta keni të vështirë të gjeni një hapësirë ​​për të shtruar peshqirin.

Shpirtrat aventureske do të duan gjithashtu të eksplorojnë limanet dhe shpellat aty pranë, duke përfshirë Drymades, një nga të paktat pika që mund të rivalizojë Ksamilin – i konsideruar si plazhi më i bukur i Shqipërisë.

Drymades

Në Drymades, do të gjeni rërë të imët, guralecë të bardhë dhe pemë ulliri shekullore, por edhe shezllone dhe çadra shumëngjyrëshe, bare plazhi në modë dhe një sërë akomodimesh – nga bungalot modeste deri te hotelet me pesë yje.  Ai konsiderohet si plazhi më cool në Shqipëri.

Qeparo

Qeparo është një nga plazhet nën radar dhe më pak të vizituar në Rivierën Shqiptare.

Ky fshat ka dy shkëmbinj me pamje nga Mesdheu dhe ofron një panoramë mahnitëse për Instagram-in, natyrisht, pa asnjë filtër.

Ndërkohë që flitet për plazhet e Shqipërisë, plazhi i Qeparoit arrin të mbetet sekret. Nëse udhëtoni atje, mund të zbuloni se nuk do të takoni turistë të tjerë nga përtej rajonit.

Gjipe

Në bregun jugor, afër fshatit Dukat, ndodhet një plazh i fshehtë i quajtur Gjilek.

Atmosfera e pacenuar dhe pa njerëz e bën aksesin pak të ndërlikuar, pasi ai mund të arrihet vetëm me varkë ose duke ecur më këmbë për gati gjysmë ore – përgjatë një shtegu që nis nga fshati Gjilek dhe përshkon kanionin mbresëlënës që e rrethon, me shkëmbinjtë e lartë dhe ujërat e kristalta.

Gjiri i Gramës

I vogël dhe tërheqës, me rërë të imët të bardhë, Gjiri i Gramës është i fshehur mes shkëmbinjve të thepisur dhe i rrethuar nga bimësi e harlisur.

Mënyra më e lehtë për ta vizituar është nga deti duke pasur parasysh vendndodhjen e tij të largët dhe të izoluar.

Ai ofron pikërisht atë që do të dëshironit të gjenit në pushimet tuaja në plazhin shqiptar, duke përfshirë ujërat shkëlqyese bruz të detit Jon.

Mos humbisni mbishkrimet e lashta në shkëmbinjtë e afërt që datojnë që nga periudhat romake dhe greke.

Durrës

Mos u trembni nga madhësia e Durrësit, qyteti i dytë më i populluar në Shqipëri.

Përveç përfshirjes së disa vendeve të njohura romake, si amfiteatri dhe banjat – ai është i bekuar me një shtrirje bregdetare rreth 6 milje të gjatë – ku mund të gjeni një shezlong dhe vendosni peshqirin tuaj.

Borsh

Pak më shumë se 4 milje plazh i pacënuar, pikërisht në jug të Qeparoit, ndodhet Borshi.

Plazhi i tij verbues, ndërpritet nga shkëmbinjtë dhe limanet në një nga rrugët më dramatike bregdetare të vendit.

Plazhi, çuditërisht një nga më pak të vizituarit në Shqipëri – i cili është i rrethuar nga ullinj dhe kodra.

Borshi – i cili pasqyron Mesdheun e dikurshëm, ika arritur të mbijetojë në gjendjen e tij të pastër dhe të pacënuar./ KultPlus.com

Rrëfime sarajevase

Poezi nga Abdullah Sidran

Ranë granatat
ranë bombat
njëra prej tyre ra në dhomën ku rrinim
kurse ai as nuk më ngrohu
lufta është e keqe e madhe e cila s’ndalet
vjen në shtëpi hyn në shpirt
pastaj e merr me vete edhe shtëpinë edhe shpirtin
kurse mua më duhej
thjesht të më ngrohte me përqafim
fshehem kur qaj
fshehem kur urrej
fshehem nga fëmijët
vetëm një herë të më kishte përqafuar
për mua nuk do të ekzistonte më lufta
do të kalonte para meje
tmerri i cili ec rrëshqanas dhe e shkatërron tokën
merr me vete qytetet, shtëpitë
i thyen shpirtrat
treqind ditë luftë
kurse ai ende as nuk më ka përqafuar
treqind ditë e treqind net
lufta nuk ka shpirt as sy
ka shumë kohë që jemi bashkë
dhe e di se dashuria harxhohet
si paratë, si kujtimet
por përreth nesh ende bien granatat
kurse mua më duhet
thjesht të më ngrohë me përqafim

Përktheu: Vehbi Miftari / KultPlus.com

Pse ka rëndësi njohja nga Kenia?

Që nga shpallja e pavarësisë së Kosovës, shumë shtete e kanë njohur shtetësinë e saj. Por, shumë të tjera, si në kontinentin afrikan, ende refuzojnë ta bëjnë këtë, për shkak të shqetësimeve për lëvizjet separatiste brenda shteteve të tyre.

Qysh në takimin e parë të mbajtur nga Unioni Afrikan (UA) këtë muaj, Maroku – që udhëheq presidencën e këtij institucioni për muajin mars – bëri thirrje për mbrojtjen e “integritetit territorial”, si mënyrë për të ruajtur stabilitetin në kontinent.

Njohja nga Kenia mund të sjellë një ndryshim të kësaj politike, duke nxitur që edhe shtete të tjera afrikane ta marrin të njëjtin vendim.

Gëzim Visoka, autor i librit “Çnjohja e shteteve”, thotë se, nëse institucionet angazhohen, kjo mund të jetë një “pikë kthese në favor të Kosovës”.

“Njohja nga Kenia paraqet një mundësi të mirë për Qeverinë e Kosovës, por edhe për aktorët e tjerë të angazhuar, që të rikthejnë vrullin dhe të punojnë në mënyrë të qëndrueshme dhe strategjike për të përmbyllur procesin e njohjes ndërkombëtare të Kosovës”, thotë Visoka për Radion Evropa e Lirë.

Visoka, profesor i Studimeve për Paqe dhe Konflikt në Universitetin e Dublinit në Irlandë, thotë se, në të ardhmen, Kosova duhet të synojë 10 deri në 12 njohje brenda vitit.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha se njohja nga Kenia mund të nxisë një trend të njohjeve të Kosovës.

Ai tha se, personalisht, do të bisedojë me udhëheqës të Afrikës Lindore për të parandaluar “përhapjen e trendit [të njohjes së Kosovës]”.

Ai, gjithashtu, paralajmëroi se në dy javët e ardhshme do të ketë tërheqje të njohjeve të pavarësisë së Kosovës nga dy vende afrikane, por nuk i specifikoi.

Edhe në të kaluarën, Serbia ka njoftuar për tërheqje të njohjeve nga vende si: Surinami, Burundi, Liberia, Ishujt Solomon, Madagaskari, Gana e të tjera.

Shumica prej vendeve për të cilat Serbia pretendon se kanë tërhequr njohjen, janë nga Afrika.

Visoka, më herët, i kishte cilësuar çnjohjet e pavarësisë së Kosovës si “akte të çrregullta”, që nuk kanë kuptim në rastin e Kosovës, pasi që arsyet e përmendura në njohjet fillestare – si konstatimi i 2010-tës i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë se pavarësia e Kosovës nuk e shkel të drejtën ndërkombëtare – nuk kanë ndryshuar.

“Në shumicën e rasteve, çnjohjet ndodhin prej shteteve që janë kryesisht vende post-koloniale, pa traditë të gjatë diplomatike dhe që njihen për politikë të ndryshueshme të jashtme, që e ndërrojnë varësisht prej ndihmës financiare, ekonomike, bile edhe ushtarake, që marrin prej fuqive rajonale ose ndërkombëtare”, kishte thënë Visoka.

Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës (MPJD) e Kosovës e ka akuzuar Serbinë për presion ndaj shteteve për mosnjohjen apo tërheqjen e njohjes së pavarësisë së Kosovës.

Sipas saj, Serbia po shpërfill zotimet e Marrëveshjes për rrugën drejt normalizimit, që palët arritën në Ohër më 2023, përmes “refuzimit të njohjes së Kosovës dhe duke shtrembëruar parimet juridike ndërkombëtare”.

Pse ka nxitur reagime njohja nga Kenia?

Përveç shpresës nga Kosova dhe frikës nga Serbia se njohja e Kenias mund të nisë një trend të ri të njohjeve, njohja e Kenias në veçanti ka rëndësi.

Prej shteteve afrikane që e kanë njohur pavarësinë e Kosovës deri më tani, Kenia është shteti i dytë me bruto prodhimin e brendshëm më të madh, pas Egjiptit.

Pas zyrtarizimit të njohjes nga Kenia, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, tha se gjatë takimit me presidentin e Kenias, William Ruto, diskutuan edhe për “mundësitë për thellimin e bashkëpunimit në tregti, arsim, turizëm dhe fusha të tjera me interes të përbashkët”.

“Të dyja vendet tona janë të përkushtuara për hapjen e misioneve diplomatike si një hap konkret drejt një partneriteti të fortë dhe të qëndrueshëm”, shkroi Osmani në X.

Deri më tani, roli i Kenias në Ballkan ka qenë i kufizuar në misionet paqeruajtëse të Kombeve të Bashkuara.

Por, në Afrikë, e veçanërisht në Afrikën Lindore, ky shtet gëzon një rol të rëndësishëm si fuqi rajonale, përmes pjesëmarrjes në projekte të ndryshme, si autostrada elektrike me Etiopinë dhe Rrjeti i Energjisë i Afrikës Lindore.

Kenia, gjithashtu, është anëtare themeluese e Komunitetit të Afrikës Lindore (EAC), kryesimin e së cilës tani e gëzon presidenti Ruto.

Ajo ka luajtur disa herë rol kyç edhe në ndërmjetësimin e konflikteve brenda rajonit.

Për shembull, më 28 mars, Kenia dërgoi ish-kryeministrin Raila Odinga në Sudanin Jugor, me synimin për të parandaluar rikthimin e luftës civile.

Pse nuk e njohin Kosovën më shumë shtete?

Që nga viti 2008, Kosova ka siguruar njohje nga gati 120 shtete. Në vitet e fundit, MPJD-ja është kritikuar nga opozitarë dhe njohës të politikës për mosangazhim për njohje të reja.

Visoka thotë se ka shumë arsye pse Kosova nuk ka siguruar më shumë njohje. Ndër to, kryesore janë “zhvendosja e prioriteteve të politikës së jashtme të Kosovës” dhe “fushata proaktive diplomatike e Serbisë për të parandaluar dhe, kur është e mundur, për të tërhequr njohjet e Kosovës”.

Sipas tij, ndikim ka pasur edhe Marrëveshja e Uashingtonit, e nënshkruar më 4 shtator 2021, kur Kosova është pajtuar që të respektojë një moratorium njëvjeçar, përmes së cilit, nuk do të aplikonte për anëtarësim në organizata ndërkombëtare.

“Kjo ka krijuar përshtypjen ndërkombëtare se Kosova nuk është më e interesuar për njohje të reja, ose se rruga për njohje duhet të kalojë përmes dialogut të ndërmjetësuar nga BE-ja për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë”, thotë Visoka.

Marrëveshja e Uashingtonit obligoi edhe Serbinë që të pezullonte iniciativën e saj për t’i bindur shtetet e ndryshme të botës që ta tërhiqnin njohjen e pavarësisë së Kosovës.

Visoka thotë se shumë shtete frikësohen se procesi i njohjeve mund të ketë efekte destabilizuese dhe t’i minojë interesat e tyre, “prandaj kanë prirje të ruajnë rendin ndërkombëtar ekzistues dhe t’i japin përparësi integritetit territorial ndaj së drejtës për vetëvendosje”.

Por, sipas tij, kjo gjë mund të ndryshojë, nëse shteti që kërkon njohje, si Kosova, angazhohet “me diplomaci proaktive” dhe “bashkëpunon ngushtë me aleatët e vet në botë”./REL/ KultPlus.com

Me vdekjen e Bajram Currit, u zhduk një fytyrë plaku fisnik nga sheshi i Shqipërisë

Sot shënohet 100 vjetori i ndarjes nga jeta të heroit Bajram Curri.

Ishte data 29 mars e vitit 1925, kur luftëtari Bajram Curri ra heroikisht në shpellën e Dragobisë.

Për vdekjen e tij shkruante Faik Konica në gazetën “Dielli”, që është botuar në Boston me titull “Me vdekjen e konfirmuar të Bajram Currit, u zhduk një fytyrë plaku fisnik nga sheshi i Shqipërisë”.

Bajram Curri ishte një luftëtar dhe udhëheqës në të gjitha lëvizjet dhe kryengritjet kundër pushtuesve osmanë, në kryengritjet e malësisë së Shkodrës dhe në kryengritjen e armatosur të viteve 1910-1912. Pas vitit 1912, ai mbrojti shtetin shqiptar nga planet për copëtimin e saj dhe luftoi me armë për lirinë e Kosovës.

Bajram Curri nuk u pajtua me vendimet e Konferencës së Londrës të 1913 që lanë jashtë kufinjve të shtetit shqiptar Kosovën dhe vise të tjera shqiptare dhe luftoi për bashkimin e tyre me atdheun. Në vitin 1913 ishte një nga drejtuesit e kryengritjes së armatosur popullore në Kosovë kundër zgjedhës serbo-malazeze.

Ai ishte udhëheqësi i komitetit “Mbrojtja Kombëtare e Kosovës”. Në Kongresin e Lushnjës, Bajram Curri u zgjodh Anëtar i Këshillit Kombëtar dhe u rendit krahas forcave demokratike të vendit. Ai ishte pranë Nolit dhe Demokratëve në Revolucionin e Qershorit. Bajram Curri u vra në shpellën Dragobia në vitin 1925./ KultPlus.com

A do të kthehet kafeja në luks në Shqipëri – çmimet pritet të rriten

Çdo mëngjes miliarda njerëz në mbarë botën e fillojnë ditën me një filxhan kafeje. Por ky ritual i përditshëm po bëhet gjithnjë e më i shtrenjtë.

Kolumbia, Brazili dhe Vietnami janë tre prodhuesit më të mëdhenj të kafesë në botë. Megjithatë prodhimi i kafesë po përballet me sfida serioze. Temperaturat e larta dhe reshjet e paqëndrueshme po ndikojnë negativisht tek bimët e kafesë.

Sipas studimeve deri në vitin 2050, gjysma e tokave të përshtatshme për kultivimin e kafesë mund të zhduken.

Ndryshku i gjetheve

Përveç kushteve atmosferike, fermerët po luftojnë edhe me sëmundje si “La Roya”, një lloj ndryshku i gjetheve që ka shkatërruar deri në 50% të prodhimit në disa rajone të Amerikës Latine.

“Më parë, një pemë kafeje prodhonte qindra kokrra. Tani mezi nxjerrim gjysmën. Po bëhet gjithnjë e më e vështirë,” – thotë për DW Cristian Cano, kultivues kafeje në Kolumbi.

Kjo krizë ka ndikuar drejtpërdrejt edhe në tregun botëror. Vetëm në vitin 2024 çmimi i varietetit Arabica u rrit me 80%, një nga rritjet më të mëdha në dekada.

Nga një kafe e lirë, në një kafe luksi?

Në Shqipëri kafeja nuk është thjesht një pije – është një traditë, një moment social dhe një zakon i përditshëm. Por çmimet kanë filluar të rriten ndjeshëm dhe shumë vetë pyesin: A po e humbasim “kafen e lirë” si pjesë të kulturës sonë?

Sipas Enri Jahajt, kryetar i Shoqatës së Bareve dhe të Restoranteve, Shqipëria ka funksionuar për vite me një treg anormal të kafesë:

“Ne kemi qenë një treg i korruptuar në këtë aspekt, sepse nuk jemi prodhues dhe as pjekës të mëdhenj të kafesë. Shumica e kafesë që përdoret këtu është e importuar. Për vite me radhë, çmimi i kafesë në Shqipëri ka qenë më i lirë se në vendet e rajonit, gjë që nuk përkon me logjikën e tregut të lirë. Tani që rregullat janë përforcuar, rritja e pagave dhe taksave po sjell një ndryshim në treg. Kjo po ndikon drejtpërdrejt te bizneset, të cilat janë të detyruara të përshtatin çmimet, sepse kanë edhe koston e personelit. Rritja e kostove është një realitet i pashmangshëm,” thotë Jahaj.

Sa është rritur dhe sa pritet të rritet çmimi i kafesë?

“Brenda një viti çmimi i kafesë është rritur me 20%, dhe pritet të rritet edhe me 20% të tjera. Në Tiranë çmimi mesatar i një filxhani kafeje tashmë është 90-130 lekë, ndërsa në zonat elitare arrin deri në 150 lekë. Sipas parashikimeve gjatë muajve të ardhshëm çmimi minimal pritet të shkojë në 120 lekë, ndërsa ai maksimal do të mbetet në të njëjtat nivele”, shpjegon Jahaj.

A do të kthehet kafeja në luks në Shqipëri? Për momentin ajo mbetet ende një kënaqësi e përditshme për shumicën e shqiptarëve. Por me ritmet aktuale të rritjes së çmimeve, mund të vijë një ditë kur një filxhan kafeje nuk do të jetë më aq i përballueshëm sa dikur./DW/ KultPlus.com

‘Pa pasur dituri, njeriu nuk quhet njeri’


Naim Frashëri ka qenë poet dhe shkrimtar shqiptar, një nga përfaqësuesit më të shquar të Rilindjes Kombëtare dhe figura qendrore e letërsisë së Rilindjes. Për së gjalli u pagëzua “apostull i shqiptarizmës” dhe “bilbil i gjuhës shqipe”.

Vepra poetike e Naimit vuri bazat e letërsisë kombëtare dhe luajti rol të rëndësishëm në zgjimin e vetëdijes atdhetare.

Në anën tjetër, njëra prej thënieve më të njohura që Naim Frashëri ka lënë pas është ajo me diturinë dhe njeriun.

“‘Pa pasur dituri, njeriu nuk quhet njeri”./KultPlus.com

‘Nëse do të dish të më rrish pranë’

Poezi e shkruar nga Pablo Neruda.

Nëse do të dish të më rrish pranë,

dhe të mund të jemi të ndryshëm,

nëse Dielli do të na ndriçojë të dy,

pa u mbivendosur hijet tona,

nëse do arrijmë të jemi “Ne”, në mesin e kësaj botë

dhe bashkë në botë, të qajmë, të qeshim, të jetojmë.

Nëse çdo ditë do të zbulojmë se cilët jemi

dhe jo të kujtojmë se cilët ishim,

nëse do të dijmë t’i jepemi njëri-tjetrit

pa e ditur kush do jetë i pari dhe kush i fundit,

nëse trupi yt do të këndojë me timin, se së bashku është gëzimi…

Atëherë do të jetë dashuri

dhe nuk do të ketë qenë e kotë, kjo pritje e gjatë. /KultPlus.com

11 fakte rreth Mahatma Gandit, atij që besonte se përmes mjeteve paqësore gjenden të gjitha zgjidhjet politike

Duke marrë përsipër fuqinë e Perandorisë Britanike për të siguruar pavarësinë për Indinë, Mahatma Gandhi u bë një nga njerëzit më të njohur në botë dhe një model i qëndrueshëm për Martin Luther King Jr dhe heronj të tjerë të të drejtave civile.

Kjo është e gjitha nga njohuritë e zakonshme, por këtu janë disa gjëra që mund të mos i keni ditur për një nga gjigantët e vërtetë politikë të shekullit të 20-të.

1. Emri i tij nuk ishte Mahatma

Emri i parë i Gandit ishte Mohandas. ‘Mahatma’ është një titull që tregon dashuri dhe respekt, i cili përafërsisht përkthehet si ‘shpirt i madh’. Mendohet se një mik i tij, Pranjivan Mehta, ishte i pari që iu referua Gandit si ‘Mahatma’ me shkrim, në një letër të vitit 1909. Kjo ishte dekada përpara se ai të bëhej një figurë me famë botërore.

2. U martua në moshën trembëdhjetë

Në vitin 1883, Gandi trembëdhjetë vjeçar u martua me 14-vjeçarin, Kasturbai Kapadia në një martesë të rregulluar sipas normave kanunore. “Meqenëse nuk dinim shumë për martesën, për ne kjo do të thoshte vetëm të vishnim rroba të reja, të hanim ëmbëlsira dhe të luanim me të afërmit”, kujtoi Gandhi më vonë. Ai lindi fëmijën e tij të parë kur ishte vetëm 16 vjeç, por foshnja jetoi vetëm disa ditë. Çifti vazhdoi të kishte katër fëmijë të tjerë që mbijetuan deri në moshën madhore.

3. Ai ishte në Londër në kohën e Jack the Ripper

Gandhi është aq i lidhur me ngjarjet titanike të shekullit të 20-të, saqë mund të jetë e çuditshme ta imagjinosh atë si një zotëri të shquar të shoqërisë viktoriane. Por kjo është pikërisht ajo që ai u bë gjatë studimeve për drejtësi në Londër. Me të mbërritur në shtator 1888 – pikërisht në mes të vrasjeve të Jack the Ripper – ai ishte i prirur të shoqërohej dhe të bënte miq në qytet. Përveç marrjes së mësimeve të vallëzimit, ai u bashkua me Shoqërinë Vegjetariane dhe shërbeu në komitetin ekzekutiv me një farë Arnold Hills – njeriu që vazhdoi të themeloi klubin e futbollit që u bë West Ham United.

4. Vuante nga frika e skenës

Gandi ishte jashtëzakonisht i butë dhe i turpshëm nga natyra. Gjatë një debati në Shoqërinë Vegjetariane të Londrës, ai ndjeu një frikë të tillë, saqë dikush tjetër duhej të lexonte argumentet e tij në emër të tij. Ishte një pengesë serioze për karrierën e tij në zhvillim si avokat. Herën e parë që ai u përpoq të merrte në pyetje një dëshmitar, ai u nervozua aq shumë sa u rrëzua përsëri në karrigen e tij dhe thjesht hoqi dorë nga çështja, duke ia kthyer tarifën klientit të tij (me sa duket i pakënaqur).

5. Ai fillimisht u bë një aktivist për të drejtat civile në Afrikën e Jugut

Gandhi është sinonim i luftës për pavarësinë e Indisë, por ai u bë fillimisht një kryqtar i të drejtave civile në Afrikën e Jugut. Pasi mbërriti në vitin 1893 për të punuar si nëpunës ligjor në një firmë indiane, ai përjetoi një racizëm të tillë të përditshëm, duke përfshirë dëbimin nga një vagon treni të klasit të parë pavarësisht se kishte një biletë, sa që vendosi të luftonte atë që ai e quajti ‘sëmundja e thellë e paragjykimeve ndaj ngjyrave’ . Ai themeloi një organizatë për të luftuar diskriminimin dhe një herë u sulmua dhe gati u vra nga një turmë e bardhë në Durban.

6. Ai ndihmoi Perandorinë Britanike

Pavarësisht pakënaqësisë së tij me qëndrimet raciste kolonialiste, i riu Gandhi ndihej gjithashtu patriot ndaj Perandorisë Britanike. Gjatë Luftës së Boerit më 1899-1902, ai mori përsipër të formonte Korpusin e Ambulancës Indiane Natal, duke mbledhur qindra vullnetarë për të larguar trupat britanike të plagosur nga vijat e para në spitalet në terren.

“Ndjeva se, nëse kërkoja të drejta si qytetar britanik, ishte gjithashtu detyra ime, si e tillë, të merrja pjesë në mbrojtjen e Perandorisë Britanike,” tha Gandhi më vonë.

7. E kultivoi me kujdes imazhin e tij

Veshja e rrobës dhe shallit të bardhë tashmë ikonë nuk ishte thjesht një çështje e traditës indiane për Gandin. Ishte një lëvizje politike, të cilën ai e miratoi shumë qëllimisht më 22 shtator 1921. Ishte pjesë e shtytjes së tij për të inkurajuar indianët që të bojkotonin rrobat e prodhuara nga jashtë dhe të përqafonin pëlhurën e prodhuar me dorë, të njohur si khadi. Lëvizja rikrijoi plotësisht imazhin e Gandit për të gjitha kohërat.

8. Ai ishte mik me Leo Tolstoin

Gandi kishte një miqësi të rëndësishme me romancierin e madh rus, Leo Tolstoy, autor i librit ” Lufta dhe Paqja” . Shkrimet e Tolstoit për rezistencën jo të dhunshme kishin një ndikim kaq të madh te Gandi, saqë, në vitin 1909, ai i shkroi Tolstoit duke kërkuar udhëzime dhe këshilla. Kjo bëri që dy burrat të kishin një letërkëmbim të dendur, duke filozofuar për parimet e jodhunës. Në përgjithësi mendohet se letra e fundit e Tolstoit drejtuar Gandit ishte gjëja e fundit që ai shkroi ndonjëherë.

9. Gandi u kthye në Londër (dhe qëndroi në East End)

Në vitin 1931, Gandi u kthye në Londër për tre muaj bisedime me politikanët e Mbretërisë së Bashkuar rreth reformave kushtetuese në Indi. Megjithëse qeveria e ftoi atë të qëndronte në një hotel prej pelushi në West End, Gandhi në vend të kësaj zgjodhi të flinte në një qendër komunitare në Bromley-by-Bow të klasës punëtore. Ai shijonte shëtitjet e gjata në East End, u përzje me vendasit, priti dashamirës të famshëm, përfshirë Charlie Chaplin, dhe sipas një shikuesi ” gjithmonë i pëlqente të përshëndeturit e shpejtë të zgjuarsisë së Cockney” .

10. Ai nuk e fitoi kurrë çmimin Nobel për Paqen

Gandhi u përfshi për herë të parë në listën e ngushtë për Çmimin Nobel për Paqen në vitin 1937, por këshilltari i komitetit Nobel ishte skeptik, duke thënë se edhe pse Gandi ishte jo i dhunshëm, besimet e tij nacionaliste indiane nxitën dhunën midis ndjekësve. Gandhi u fut në listën e ngushtë për herë të dytë në 1947, por përsëri ai u refuzua për nacionalizmin e tij. Ai u vra në vitin 1948 dhe në mënyrë domethënëse. Atë vit nuk u dha asnjë çmim Nobel për Paqe.

11. Gandi u qëllua nga një hindu tjetër

Gandi u vra ndërsa vendi i tij u përball me pasojat e përgjakshme të ndarjes (kur India dhe Pakistani formuan kombe të veçanta). Por ishte një tjetër hindu, dhe jo një mysliman, ai që vrau babanë e kombit. Nathuram Godse, një nacionalist hindu, u zemërua që Gandi ishte ‘shumë i butë’ ndaj Pakistanit dhe – pas disa përpjekjeve të dështuara, qëlloi për vdekje Gandin më 30 janar 1948.

Përgatiti: Albert Vataj / KultPlus.com

“Kur bien pemët e mëdha” poezi prekëse nga Maya Angelou

“Kur bien pemët e mëdha” është një nga poezitë më prekëse të autores Maya Angelou. Shkrimtarja trajton ndryshimet që ndodhin dhe pasojat që sjell largimi nga jeta i një personi të dashur për ne. Poezia nga vargu në varg nis të bëhet më e fuqishme. Mund të ndihet dhimbja dhe mllefi që dëshiron autorja të shprehë përmes kësaj poezie, sidomos në vargjet: “Kur vdesin shpirtrat e mëdhenj, pas njëfarë kohe çerdhon paqja. Ngadalë dhe gjithmonë. Në mënyrë të parregullt”.

“Kur bien pemët e mëdha”

Shkëmbinjtë në distancë, kodrat rrëqethen
Luanët ulen poshtë
Në lëndina të gjata.
Edhe elefantët madje,
Rendin pas sigurisë.
Kur bien pemët e mëdha
Në pyje
Gjërat e vogla tërhiqen në heshtje
Shqisat e tyre
Gërryhen përtej frikës.
Kur vdesin shpirtrat e mëdhenj
Ajri rreth nesh bëhet
I lehtë, i rrallë, steril.
Ne marrim frymë shkurtimisht,
Sytë tanë, shikojnë
Shkurtimisht
Me një qartësi të dhimbshme
Kujtesa jonë papritur mprehet
Heton
Gërmis fjalët e mira
Të pathëna
Ecjet e premtuara
Që s’u bënë kurrë…
Shpirtrat e mëdhenj vdesin dhe
Realiteti ynë, i lidhur me to
Ndahet prej nesh.
Shpirtrat tanë
Varen nga natyra e tyre
Tani tkurren, fishken.
Mendjet tona, të formuara
Dhe informuara nga rrezatimi i tyre
përmbysen.
Ne nuk jemi dhe aq të çmendur
Por të nënshtruar ndaj injorancës së pashqiptuar
Të shpellave të terrta, të ftohta.
Dhe kur vdesin shpirtrat e mëdhenj
pas njëfarë kohe çerdhon paqja
Ngadalë dhe gjithmonë
Në mënyrë të parregullt.
Hapësira mbushet me
një lloj vibrimi elektrik.
Shqisat tona, të restauruara
Që nuk do të jenë më kurrë të njëjtat
Na pëshpërisin.
Ato ekzistonin. Ato ekzistonin.
Ato mund të jenë. Të jenë dhe të jenë më mirë
Sepse ato kanë ekzistuar. /bota.al/ KultPlus.com

Virginia Woolf, gruaja që besonte kaq shumë te dashuria dhe bëri jetën e librave që shkroi

Pati një fëmijëri të vështirë. Bëri një jetë plot peripeci dhe brenga shëndetësore. Tentoi dy herë të vetëvritej, por “e treta e vërteta” e çoi atë në udhën pa kthim. Iku më 28 mars 1941 duke lënë pas një letër mirënjohjeje për bashkëshortin dhe një vepër, e cila më shumë se për gjithçka tjetër, flet për jetën e saj.

Bëri një jetë përpëlitjesh nëpër dallgë duke ndjekur brigjet që gjithnjë i fashiteshin sapo e kaplonin në behje. Jo dhe aq e ndëshkuar nga fati se sa nga joshja e një loje rreziku që i’u bashkëngjit pandashëm në andjen për ballafaqje dhe krisje në copëzat më të brishta dhe ndjesitë prej prushi të atij kurmi që digjej si prej pasionit ashtu edhe prej dhimbjes.

Letërsia që shkroi Virginia Woolf nuk ndryshon shumë nga jeta që ajo bëri. Mendimi filozofik e i ndjeshëm që përshkonte trupin e kësaj anglezeje, që iluminoi Britaninë e shekullit XX, e bënte atë të ishte ndryshe.

Ashtu e veshur me fustanet e saj të thjeshta, të mbërthyera deri nën qafën e hollë, ecte çdo mbrëmje rrugëve të Londrës. Ashtu si zonja Dolloway, një prej personazheve më të njohura të letërsisë së saj, Virginia Wolf besonte te dashuria. Dhe kur kjo forcë që e lidhte më shumë me të shkruarin kishte ikur prej saj, ajo u ngjasonte gërmadhave të një qyteti, që nuk do të ringrihet.

Ditarët që ajo ka lënë pas, tregojnë se gruaja gati e trishtuar në kujtesën e bashkëkohësve të saj, kishte bërë një jetë si në librat që shkroi.

Asgjë nuk e kishte penguar të ndiqte rrugën drejt shtigjeve të fshehura të zemrës. Klarisa Dalloway, gruaja që u end gjatë rrugëve të Londrës, duke u endur kujtimeve të rinisë së hershme dhe dyzimit në duhet të takonte të dashurin e saj të parë tani që ishte në qytet, është vetë Woolf.

Vetëm mendimi se ai ishte në qytet, e kishte bërë të mos ndihej e qetë; takimi me të do të ishte një ringjallje e asaj që kishte kaluar. Iu desh kaq kohë ta harronte, dhe ja ai është sërish aty. Duket sikur ca fije të padukshme lidhin nga larg shpirtrat që ndajnë të njëjtën ëndërr. Ai ishte aty si për t’i kujtuar se ishte koha për të shkruar. “Nëse duhet të jem e lumtur, është e nevojshme që çdo ditë të merrem me nga pak letërsi”, i thoshte ajo dikur.

Virginia Woolf lindi në Londër, më 25 janar 1882, nga prindër me përvoja të tjera martesore. Julia Prinsep, e ëma, një grua mjaft e bukur dhe e kultivuar, vejushë kishte pasur tre fëmijë George, Gerald e Stella, në martesën e dytë lindi vajzat Virginia dhe Vanessa (me të cilën raporti i Virginia-s ishte mjaft i ngushtë) dhe djemtë Thoby e Adrian. Kurse Leslie Stephen, i ati, historiograf dhe kritik, i ve edhe ai, gjatë martesës së parë kishte pasur një vajzë me të meta mendore, Laura.

Virginia u edukua në shtëpi nga prindërit, sipas traditave viktoriane. Dhembjet e para të jetës së saj, qenë vdekja e së ëmës kur ishte vetëm 13 vjeçe dhe menjëherë më pas e së motrës, Stella, që i shkaktuan kriza të mëdha pasigurie. Gjatë periudhës së zisë, i ati nuk arriti të ishte aspak një mbështetje e mirë, as për Virginia-n e as për fëmijët apo thjeshtrit e vet, dhe ajo, e vetme, e pambrojtur, nisi të vuante nga indiferenca e botës mashkullore.

Edhe pas vdekjes së të atit, depresioni i saj u thellua, duke u ndier në faj se pse nuk ia kishte shprehur plotësisht dhembshurinë e saj. Virginia arriti që gjithsesi të jetonte një jetë normale, të ishte aktive dhe e impenjuar me të shkruarin apo udhëtimet. Në vitin 1904 tentoi për të parën herë të vriste veten; ngushëllimi më i madh ishte miqësia me Violet Dickinson-in, që e mirëpriti në shtëpinë e saj, e kuroi dhe pastaj e prezantoi në “Guardian”, të përjavshmen londineze. Në vjeshtën e këtij viti, së bashku me të motrën Vanessa dhe vëllezërit Thoby dhe Adrian, Virginia u shpërngul në Gordon Square, në lagjen angleze të Bloomsbury-t, ku mori jetë grupi “Bloomsbury”, një rreth intelektual shkrimtarësh dhe artistësh, që për një tridhjetëvjeçar i dha zë skenës kulturore angleze, duke u mbledhur çdo javë në shtëpinë e botuesit Leonard Woolf për të diskutuar për artin, letërsinë dhe politikën. E lirë më në fund nga prania e të vëllezërve, si ajo ashtu edhe Vanessa, u stimuluan nga ambienti i ri ku ishte futur, me një entuziazëm të rigjetur. Ajo nisi të botonte në suplementin letrar të “Times” të parat kritika letrare. Më 10 gusht të vitit 1912 u martua me Leonard Woolf-in, por shumë shpejt filloi të jepte shenjat e para të një çekuilibrimi mendor dhe tentoi për të dytën herë vetëvrasjen me helm. E mori veten edhe në sajë të të shoqit, që për ta bërë të rifitonte besimin dhe ekuilibrin, i propozoi të themelonin një shtëpi botuese. Kështu lindi “Hogarth Press”, që botoi vepra shkrimtarësh të talentuar, mes të cilëve edhe Mansfield dhe Eliot.

Në vitin 1922, kushtet e saj të brishta mendore pësuan një goditje tjetër, kësaj radhe nga kritikët, mes të cilëve edhe vetë Mansfield-i, të cilët bënë copash romanin e saj “Night and Day” (Natë dhe ditë). Asaj kohe i takon edhe miqësia e saj me Vita Sackville-West-in, shkrimtare dhe poeteshë, nënë e dy fëmijëve me tendenca lesbike të pafshehura (por edhe Woolf-i në rininë e saj kishte qenë e tërhequr nga gratë), me të cilën Virginia nisi një marrëdhënie që nuk e dëmtoi marrëdhënien me Leonardin e që u bë burim frymëzimi. Ishte ajo që e krijoi personazhin Orlandon në romanin me të njëjtin emër. Me kalimin e viteve, edhe pse e vijoi aktivitetin letrar, krizat depresive u bënë gjithnjë e më të shpeshta, duke u përkeqësuar për shkak të fobive që lindnin nga Lufta e Dytë Botërore (Virginia ishte edhe pacifiste e bindur), derisa më 28 mars të vitit 1941, pasi i shkroi një letër lamtumire të shoqit, mbushi xhepat e xhaketës me gurë dhe humbi në lumë.

“E ndiej se po çmendem përsëri. Kësaj radhe nuk do të shërohem. Po filloj të dëgjoj zëra. Nuk arrij të përqendrohem. Prandaj po bëj atë që duket gjëja më e mirë për t’u bërë. Ti më ke dhënë më të madhen lumturi që mund të jepet. Nuk besoj se dy persona do të mund të kishin qenë më të lumtur përpara se të arrinte kjo sëmundje e tmerrshme. Nuk mund të luftoj më… Ajo që dua të them është se gjithë lumturinë e jetës sime e kam prej teje. Ke qenë plotësisht i urtë me mua dhe pabesueshmërisht i mirë. Nëse ndokush do të kishte mundësi të më shpëtonte, do të ishe ti…”.

Ishte 63 vjeçe. Ndarja e saj nga jeta nuk ishte e lehtë për burrin që i kishte kushtuar gjithë jetën kësaj gruaje të pazakontë, që e kishte dashur që ditën e parë kur e pa të hynte në takimet letrare në apartamentin e tij, me një fletore të vogël në dorë. Vite më vonë, mes koleksionit të letrave të tij, u gjet kjo letër…

“E di që Virginia nuk do të vijë nga studioja e saj përmes kopshtit, e megjithatë shoh në atë drejtim duke e kërkuar. E di që është e mbytur e megjithatë pres ta dëgjoj të hyjë. E di që libri ka mbaruar, megjithatë e kthej faqen.”

Virginia Woolf vazhdon të mbetet edhe sot si një prej figurave më të rëndësishme të letërsisë. Libri i saj “Një dhomë më vete”, hyn në ato traktate që sollën ndryshime në emancipimin e gruas, dhe rolin e saj në shoqëri. “Që një grua të shkruajë letërsi, duhet të ketë para dhe një dhomë më vete”, shkruan Woolf. / Albert Vataj / KultPlus.com

Të dua baltë shqiptare

Poezi e shkruar nga Mitrush Kuteli.

Të dua baltë shqiptare
Të dua egërsisht!
dëshpërimisht!
si ujku pyllin,
si vala valën,
si balta baltën.
Se gjer mbi gju
jam brenda teje,
se lerë kam këtu,
si baba, si gjyshi.
Të dua baltë shqiptare!
se gjer mbi bel,
e përmbi bel
jam brenda teje
s’dal dot
se s’dua!
Se ti më lidh
e më mban
me mjaltë
e me pelin.

Se këtu vdekur ka,
këtu,
nëna dhe baba e gjyshër-stërgjyshi.
Të dua baltë shqiptare
Magjistare
e ëmbël
si vetë vdekja.
se thellë jam këtu
brenda teje
gjer mbi gju
gjer mbi bel
e gjer mbi krye.
Dhe dua fort të dehem
të prehem
(ah që tani!)
Brenda teje./ KultPlus.com

Më 28 mars 1989, në Kosovë shpërthyen protestat e mëdha kundër represionit të Serbisë

Në të gjithë Kosovën, më 28 mars të vitit 1989, shpërthyen protestat e mëdha kundër ndryshimit të Kushtetutës së Kosovës nga parlamenti serb.

Kjo datë shënon edhe pushtimin e Kosovës nga forcat ushtarake serbe. Nga sulmet e ushtrisë serbe, që në ditën e parë të demostratave u vranë 22 persona dhe u plagosën qindra të tjerë.

Kjo datë e furishme dhe e përgjakshme ka hyrë në historinë e Kosovës si ditë e manifestimit të vullnetit për pavarësi. Me gjithë dhunën e egër, kosovarët nuk e ndërprenë luftën dhe përpjekjet për lirie pavarësi. Dy vite më vonë, u shpall pavarësia e vendit, në vitin 1991, u përfundua referendumi, ku kosovarët shprehën dëshirën e tyre që të jetojnë të lirë dhe të pavarur në vatrat dhe në trojet e tyre.

Ndërkaq në vitin 1992 u zhvilluan zgjedhjet për deputet në parlamentin e Kosovës dhe për Kryetarin e Republikës. / KultPlus.com

Presidentja Osmani kujton masakrën ndaj familjeve Bogujevci, Duriqi dhe Llugaliu

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka përkujtuar masakrën ndaj familjeve Bogujevci, Duriqi dhe Llugaliu.

“16 anëtarë të familjeve Bogujevci, Duriqi dhe Llugaliu , në mesin e të cilëve fëmijë e gra u shuan mizorisht nga forcat e regjimit gjenocidal të Serbisë, më 28 mars 1999, në Podujevë”, thuhet në njoftimin e presidencës.

Tutje, në njoftim thuhet se ata ishin fëmijë që mbanin lodrat në duar dhe nëna që i përqafonin fort, duke u përpjekur t’i mbronin nga e keqja. Por, krimi kishte fytyrë, kishte uniformë dhe u bë me urdhra shtetërorë për t’i shfarosur pa dallim moshe e gjinie. Masakra ndaj familjeve Bogujevci, Duriqi dhe Llugaliu është dëshmi e strategjisë së organizuar të një regjimi që kreu krime të paimagjinueshme mbi popullin shqiptar.

“Pa drejtësi, plagët mbeten të hapura dhe dhimbja përsëritet brez pas brezi. Ne nuk harrojmë, ndaj nuk ndalemi së kërkuari drejtësi për ta dhe për mijëra viktima të tjera të gjenocidit serb në Kosovë”, janë shprehur nga presidenca./KultPlus.com

Alban Dervishi, shqiptari që pritet të marrë komandën e USS Pearl Harbor në Shtetet e Bashkuara të Amerikës

Ambasada Amerikane në Tiranë ka njoftuar se Alban Dervishi është shqiptaro-amerikani që di të marrë komandën e USS Pearl Harbor në qershor të 2025-ës.

“I lindur në Tiranë dhe me origjinë nga një familje ushtarake, Albani dhe prindërit e tij emigruan në Shtetet e Bashkuara 25 vjet më parë për të ndjekur ëndrrën amerikane”, thuhet në njoftim.

Dervishi, në një video prezantim është shprehur se në moshën 16-vjeçare kanë shkuar në Amerikë.

Ai është shprehur se ndjehet shumë krenar që do të marrë komandën e USS Pearl Harbor.

“Kam një jetë që e prisja këtë moment dhe është një nder për mua, sepse gjatë gjithë karrierës sonë ne dedikojmë kohë për të arritur këtë maje”, është shprehur ai./KultPlus.com

Pritja

Dritëro Agolli

Gjysma e qiellit me re dhe gjysma tjetër e kaltër
Këtë harmoni shkrepëtima e prish
Gjysma e shpirtit e ngrirë dhe gjysma tjetër e vakët
Dhe në gjoks një ankth si iriq.

Ndaj sot nuk do shkojmë kurrkund,
As në koncert, as në park, as në varre;
Ti shko në dhomën tjeter dhe mbesën përkund
Dhe unë po ndez një cigare.

Mbase kujtohet im bir arratisur në botë
Dhe prish heshtjen e dhjamur mbi telefon!
Ah, kjo cigare që pi është e fortë,
E ndiej kur në gjoks më shtrëngon./KultPlus.com

“CN Traveller”: Zbuloni plazhet më të mira në Shqipëri

Ndërsa një numër vargmalesh të ndryshme shtrihen përgjatë anës lindore të Shqipërisë, bregdeti i saj jugperëndimor është shtëpia e plazheve parajsore ku dielli shkëlqen dhe çadrat ofrojnë hijen e nevojshme për turistët, sipas një artikulli të botuar në revistën globale CN Traveller (Condé Nast Traveller).

Ndërsa plazhet e saj me rërë kanë qenë një sekret, për një kohë të gjatë, në krahasim me fqinjët më të njohur si Kroacia dhe Greqia, Shqipëria po shndërrohet në një romancë verore që nuk do ta harroni kurrë!

Plazhi i Ri dhe Uji i Ftohtë, pranë Vlorës

Këto dy plazhe janë porta për në Rivierën Shqiptare – në skajin verior të saj – dhe nisja drejt plazheve më të mira në Shqipëri.

Vlora, e vendosur pak më shumë se 90 milje nga kryeqyteti shqiptar, Tirana, është një qytet port ku detet Jon dhe Adriatik takohen dhe shkëmbinjtë shtrihen përgjatë bregdetit.

Qyteti tërheq një sërë turistësh të cilët gjejnë plazhe dhe atmosfera të ndryshme për çdo shije.

Nëse jeni duke kërkuar një atmosferë të gjallë feste, ju presin baret në Plazhin e Ri.

Nëse preferoni një vendpushim më të qetë, atëherë drejtohuni në Ujin e Ftohtë më të izoluar.

Llamani, në Himarë

Himara, një fshat tjetër në Rivierë ofron dy atmosfera të ndryshme. Përveç të qenit një vendpushim popullor plazhi, ka një fshat të qetë ku jeta vazhdon prej kohësh, me peshkatarë që mblidhen në taverna tradicionale pas një dite peshkimi në det.

Është një pasqyrim i plazheve më të mira të Shqipërisë – i hapur për turistët ndërkombëtarë, por duke mos harruar rrënjët e saj.

Vendi më i mirë për të shijuar diellin dhe detin pranë Himarës është në Llaman, një plazh shumë i preferuar nga vendasit.

I vendosur midis dy kodrave, ky liman me guralecë është vendi ideal për të pushuar.

Saranda

Qendra e madhe e turizmit në Rivierën Shqiptare, Saranda, është gjithashtu një nga destinacionet më të njohura në Ballkan me një atmosferë që shpesh ndihet e ngjashme me atë që gjendet në shumë resorte mesdhetare të Spanjës.

Qyteti po përjeton një bum ndërtimi dhe kodrat pas detit janë të mbushura me hotele dhe ndërtesa apartamentesh në proces ndërtimi.

Buneci

Buneci, në Sarandë të tërheq me dritat e ndezura dhe atmosferën festive të fqinjit të tij jugor. Megjithatë, ata që do të zgjedhin të kalojnë disa ditë në Bunec, do të gjejnë një plazh pothuajse të shkretë me guralecë të bardhë që është po aq i bukur sa çdo plazh tjetër pranë Sarandës.

Ndërsa ka një infrastrukturë bazë turistike, ky fshat bregdetar mbetet relativisht i pazhvilluar. Ka disa kafene tradicionale dhe një hotel, por ju ende do të jeni në gjendje të dëgjoni zhurmën e valëve.

Ishujt e Ksamilit

Nëse do të na duhej të hartonim një listë me destinacionet më të mira të plazheve të Shqipërisë, Ishujt e Ksamilit do të ishin të paktën ndër tre të parët, nëse jo në vendin e parë.

Ky arkipelag, 12 milje larg Sarandës, është më shumë se thjesht një imazh kartoline.

Atmosfera ju jep ndjesinë sikur jeni në një ëndërr: katër ishuj të pyllëzuar në mes të një deti të mahnitshëm me ujëra bruz.

Ndërsa shikoni në horizont, do të shihni një numër ishujsh të tjerë që dukenaq afër, saqë do të dëshironit t’i preknit!

Dhërmi

Edhe pse emri i tij mund të mos jetë i njohur për ata që nuk e kanë vizituar ende Shqipërinë, Dhërmiu është një nga plazhet më të njohur në vend.

Dikur një sekret i ruajtur nga vendasit, sot ky plazh urban është gjithashtu një nga më të mëdhenjtë në Shqipëri – dhe as në mes të gushtit nuk do ta keni të vështirë të gjeni një hapësirë ​​për të shtruar peshqirin.

Shpirtrat aventureske do të duan gjithashtu të eksplorojnë limanet dhe shpellat aty pranë, duke përfshirë Drymades, një nga të paktat pika që mund të rivalizojë Ksamilin – i konsideruar si plazhi më i bukur i Shqipërisë.

Drymades

Në Drymades, do të gjeni rërë të imët, guralecë të bardhë dhe pemë ulliri shekullore, por edhe shezllone dhe çadra shumëngjyrëshe, bare plazhi në modë dhe një sërë akomodimesh – nga bungalot modeste deri te hotelet me pesë yje.  Ai konsiderohet si plazhi më cool në Shqipëri.

Qeparo

Qeparo është një nga plazhet nën radar dhe më pak të vizituar në Rivierën Shqiptare.

Ky fshat ka dy shkëmbinj me pamje nga Mesdheu dhe ofron një panoramë mahnitëse për Instagram-in, natyrisht, pa asnjë filtër.

Ndërkohë që flitet për plazhet e Shqipërisë, plazhi i Qeparoit arrin të mbetet sekret. Nëse udhëtoni atje, mund të zbuloni se nuk do të takoni turistë të tjerë nga përtej rajonit.

Gjipe

Në bregun jugor, afër fshatit Dukat, ndodhet një plazh i fshehtë i quajtur Gjilek.

Atmosfera e pacenuar dhe pa njerëz e bën aksesin pak të ndërlikuar, pasi ai mund të arrihet vetëm me varkë ose duke ecur më këmbë për gati gjysmë ore – përgjatë një shtegu që nis nga fshati Gjilek dhe përshkon kanionin mbresëlënës që e rrethon, me shkëmbinjtë e lartë dhe ujërat e kristalta.

Gjiri i Gramës

I vogël dhe tërheqës, me rërë të imët të bardhë, Gjiri i Gramës është i fshehur mes shkëmbinjve të thepisur dhe i rrethuar nga bimësi e harlisur.

Mënyra më e lehtë për ta vizituar është nga deti duke pasur parasysh vendndodhjen e tij të largët dhe të izoluar.

Ai ofron pikërisht atë që do të dëshironit të gjenit në pushimet tuaja në plazhin shqiptar, duke përfshirë ujërat shkëlqyese bruz të detit Jon.

Mos humbisni mbishkrimet e lashta në shkëmbinjtë e afërt që datojnë që nga periudhat romake dhe greke.

Durrës

Mos u trembni nga madhësia e Durrësit, qyteti i dytë më i populluar në Shqipëri.

Përveç përfshirjes së disa vendeve të njohura romake, si amfiteatri dhe banjat – ai është i bekuar me një shtrirje bregdetare rreth 6 milje të gjatë – ku mund të gjeni një shezlong dhe vendosni peshqirin tuaj.

Borsh

Pak më shumë se 4 milje plazh i pacënuar, pikërisht në jug të Qeparoit, ndodhet Borshi.

Plazhi i tij verbues, ndërpritet nga shkëmbinjtë dhe limanet në një nga rrugët më dramatike bregdetare të vendit.

Plazhi, çuditërisht një nga më pak të vizituarit në Shqipëri – i cili është i rrethuar nga ullinj dhe kodra.

Borshi – i cili pasqyron Mesdheun e dikurshëm, ika arritur të mbijetojë në gjendjen e tij të pastër dhe të pacënuar./atsh/KultPlus.com

Pas suksesit të “Zgjoi”, Blerta Basholli fillon rrugëtimin ndërkombëtar me filmin e saj të dytë të gjatë “Dua”

Qendra Kinematografike e Kosovës ka njoftuar se pas sukseseve të shumta me filmin “Zgjoi” që ka fituar tri çmimet kryesore në Festivalin e Filmit Sundance dhe ishte pjesë e listës së ngushtë për nominim për Çmimet Oscar, Blerta Basholli fillon rrugëtimin me filmin e saj të dytë të gjatë, “DUA”.

“Me kënaqësi të madhe ju njoftojmë se filmi artistik i metrazhit të gjatë “DUA” me skenar dhe regji nga Blerta Basholli tashmë veçse ka filluar të shënojë sukseset e para, të cilat do të ndihmojnë jashtëzakonisht në realizimin e këtij filmi!”, thuhet në njoftim.

Tutje, nga Qendra Kinematografike janë shprehur se janë krenarë që Qendra Kinematografike e Kosovës ka përkrahur këtë projekt, duke vazhduar mbështetjen e saj për rrëfime që sjellin zërin e kinemasë sonë në skenën ndërkombëtare.

“DUA” gjithashtu ka siguruar mbështetje nga disa prej institucioneve më prestigjioze filmike:

* Bashkëprodhim nga ARTE France Cinéma

* Bashkëprodhim me CNC – Cinéma du Monde

* Mbështetje nga RTS – Radio Télévision Suisse

* Mbështetje nga Cineforum – Fondation Romande pour le Cinéma (Zvicër)

“Filmi është një dramë “coming of age” e vendosur në Kosovën e viteve 1990, e frymëzuar nga përvojat personale të regjisores. Përmes historisë së një adoleshenteje introverte, “DUA” trajton kërkimin për identitet në një periudhë të ndërlikuar politike, ku popullsia kosovare përballej me shtypjen nga regjimi serb dhe shkollimi zhvillohej në mënyrë të fshehtë”, thuhet në njoftim.

Producent i filmit është Valon Bajgora (Ikonë Studio, Kosovë), ndërsa bashkëproducentë janë Britta Rindelaub dhe Thomas Reichlin (Alva Film, Zvicër) dhe Amaury Ovise (Kazak Productions, Francë)./KultPlus.com

Me dashtë, asht mos me rrejtë mâ

Nga Anna de Noailles 

Me dashtë, asht mos me rrejtë mâ.
Kurrfar dredhiet, nuk asht e nevojshme
Kur krahu i ngrohtë shtërngon
Trupin e pakapshëm që na ka pëlqye.

– Beso n’zanin tem që andrron e kndon
E që ndërton parajsen tande.
A do ta dije ti që jam e keqe
Po mos ta kisha thanë un?

– Dobsisht e keqe, në mendje,
E për me gjetë hera-herës
Kte vetmi kuptimplote
Që e kam mohue duke të dashtë !

Përktheu: Eva Hila./KultPlus.com

Rama: Ndërhyrja në Bibliotekën e qytetit, xhevahir që i shtohet gjerdanit të monumenteve të kulturës së Elbasanit

Kryeministri Edi Rama deklaroi sot se rikonstruksioni i Bibliotekës së qytetit do të jetë një xhevahir që i shtohet gjerdanit të monumenteve të kulturës së Elbasanit.

I pranishëm në aktivitetin e prezantimit të projektit të Automotoparkut në Elbasan, Rama u shpreh se, si pasojë e moti ky aktivitet u mbajt në Bibliotekën e qytetit, e cila do t’i nënshtrohet një ndërhyrjeje të rëndësishme.

“Ky aktivitet mbahet në sallën ku 90 vite e kusur më parë u vu në dispozicion të komunitetit nga një familje e vjetër e Elbasanit, mes shumë të tjerash, që i ka përkitur rrethit kulturor të kësaj bashkësie, e cila bleu tokën dhe ndërtoi këtë godinë që njihet historikisht si Biblioteka e qytetit”, tha Rama.

“Këtu ne duam që të bëjmë një ndërhyrje të rëndësishme përmes Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, e para për t’i rikthyer kësaj godine gjithë atë shkëlqimin si një monument i mirëfillte kulture dhe për të krijuar një destinacion të librit që të ketë çka është ruajtur këtu, por të ketë brenda edhe kohën e re, teknologjinë e kështu me radhë”, theksoi kreu i qeverisë.

Pra, shtoi Rama, “nga një projekt shumë i madh dhe ambicioz që do të jetë një motor i shtuar në ekonominë kombëtare, tek një projekt i vogël dhe lokal që do të jetë një tjetër xhevahir që i shtohet gjerdanit të monumenteve të kulturës së Elbasanit, i nxjerrë nga kjo lloj situate këtu me një fqinj atje në formën e një ndërtimi absurd që i është ngjitur në kurriz edhe do t’i ndajmë”.

“Ecim më tutje për të çuar më tej atë vizionin e e bashkimit të Tiranës me Elbasanin dhe e bashkëngjitjes së Elbasanit me Tiranën si një gjymtyrë e një metropoli që tashmë, gjithmonë e më shumë po merr formë si metropoli i dekadës së ardhshme me qendër Tiranën me dalje në det në Durrës, me shtrirje në verilindje në Dibër edhe me këtë krah në Elbasan, ku ndërkohë kalojnë edhe infrastrukturat e rëndësishme siç është edhe rrjeti evropian i korridoreve, Korridori 8 që ne e përfshimë në rrjetin evropian në samitin mes BE-së dhe Ballkanit Perëndimor në Tiranë në 2023-in”, u shpreh Rama./atsh/KultPlus.com

Osmani takon Shefen e Operacioneve në NATO – Flasin për angazhimin për paqe, stabilitet e siguri në rajon

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka pritur sot  në takim Shefen e Operacioneve Aktuale në Selinë e NATO-s, Ariella Viehe, drejtorin në largim të NALT-it, Gjeneral Brigade Christian Nawrat dhe Drejtorin e ri, Gjeneral Brigade Dr. Sven Lange.

Në takim, Osmani i shprehu atyre mirënjohjen për mbështetjen e palëkundur të NALT-it në zhvillimin dhe avancimin e Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK), Ministrisë së Mbrojtjes dhe institucioneve të tjera të sigurisë, në përputhje me standardet e NATO-s dhe të shteteve anëtare e partnere të saj.

“Duke iu referuar vizitës së fundit të Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Mark Rutte, Presidentja Osmani nënvizoi rëndësinë e angazhimit të NATO-s për paqen, stabilitetin dhe sigurinë rajonale e globale dhe e vlerësoi lartë mesazhin e tij në mbështetje të Kosovës.”

Osmani po ashtu vlerësoi kontributin e jashtëzakonshëm të Gjeneral Nawrat gjatë mandatit të tij, në një periudhë të ndjeshme për sigurinë e vendit dhe rajonit.

Në shenjë mirënjohjeje për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në zhvillimin dhe avancimin e kapaciteteve të FSK-së dhe Ministrisë së Mbrojtjes, si dhe për bashkëpunimin e tij të ngushtë me institucionet e Kosovës, Osmani i ndau Gjeneral Nawrat-it Medaljen Presidenciale Ushtarake.

Ndërsa, për Gjeneral Brigade Dr. Sven Lange, Presidentja shprehu besimin e plotë se ai do të vazhdojë me sukses zbatimin e objektivave dhe projekteve të rëndësishme të NALT-it për avancimin e institucioneve të sigurisë së Kosovës dhe për forcimin e bashkëpunimit të ngushtë me NATO-n./ KultPlus.com