Festivali më i rëndësishëm i muzikës, Eurovision, këtë vit do të mbahet më 13 maj në Bazel të Zvicrës, përcjell KultPlus.
Këtë vit, Shqipëri do të përfaqësohet nga grupi Shkodra Elektronike me këngën e tyre ‘Zjerm’.
Në njoftimin e fundit thuhet se Shkodra Elektronike do të performojë e 12-ta me radhë.KultPlus.com
Është hapur Panairi i Librit në Lajpcig, një prej ngjarjeve më të rëndësishme në industrinë e librit, përcjell KultPlus.
Edhe këtë vit, Kosova ka hapur stendën, e cila u përcoll me vizitorë të shumtë.
“Në ditën e hapjes se Panairit te Librit në Leipzig, stenda e Kosovës pati vizitorë të shumtë, të cilët u informuan për së afërmi me titujt e librave te ekspozuar te autorëve nga Kosova”, thuhet në njoftimin e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës./KultPlus.com
Poezi nga Andon Zako Çajupi.
Jam i varfër, po i lirë,
ndaj më pëlqen varfëria;
kush do të rrojë më mirë,
s’urdhëron dot veten e tia.
Mbreti, sikur të më thotë:
«Hajde në pallat me mua,
të gëzosh dhe ti në botë,
do t’i them: Zot, nukë dua;
për të ngrën’ e për të pirë
nukë mund të shes lirinë;
i varfëri rron më mirë
s’ai që do madhërinë.
S’më duhet ergjëndi mua,
dua lirinë dhe nderë,
dua të bëj si të dua,
jo si të duan të tjerë
Kush mund e bën si do vetë,
bën si thotë Perëndia,
nukë ka në këtë jetë
gjë m’e vyer se liria.
(Andon Zako Çajupi)
”Shqiptarë të panjohur” është ekspozita e cila do te hapet më 3 prill në qendrën COD, në Tiranë.
Autori i kësaj ekspozite, shkrimtari dhe gazetari i njohur shqiptar Ben Blushi, përmes 42 fotografive na fton të shohim përtej sipërfaqes, të çmontojmë narrativën e zakonshme dhe të përqafojmë një Shqipëri më të pasur dhe më të gjerë, ku çdo individ, i njohur ose i panjohur, është pjesë e historisë dhe kulturës së vendit.
Kurator i ekspozitës është Rubin Kadiu. Ekspozita do të qëndrojë e hapur nga data 3 – 30 prill 2025./KultPlus.com
Gjergj Qiriazi (1868-1912) ka lindur në manastir më 1868. Ai ndoqi shkollën greke në Manastir dhe kolegjin amerikan në Samokov. Pasi përfundoi kolegjin Gjergj Qiriazi filloi punë në Shoqërinë Biblike Britanike.
Pas vdekjes së të vëllait, Gjerasim Qiriazit më 1894, ai mori drejtimin e shkollës së vashave në Korçë, kurse më 1908 ishte delegat në Kongresin e Manastirit.
Gjergj Qiriazi ishte një nga themeluesit e gazetës “Bashkim’ i kombit” më 1909. Ai ka botuar një përmbledhje me vjersha fetare me titullin “Kënkë të shenjtëruara”, Sofje 1906.
Gjergj Qiriazi u shqua edhe në botimet e teksteve shkollore. Ai botoi një tekst për fizikën, “Fizika”, Bukuresht 1899, si dhe një numër artikujsh në organet e shtypit të kohës.
Gjergj Qiriazi ka vdekur në Manastir më 30 dhjetor 1912. / KultPlus.com
Poezi nga Andon Zako Çajupi
Një njeri pa mënd në kokë,
mburrej e lëvdohej vetë,
pandehte me të vërtetë
q’ish i bukur e s’kish shokë,
ndaj ishte shum’ i gëzuar.
Vërtet pasqyra s’kishte mëshirë
ta tregonte të shëmtuar.
Po thosh: pasqyra nuk’ është e mirë.
Nga kjo lajthitje që ta kërrejnë
dhe të duket e vërteta,
gjithë pasqyrat e shkreta
kur i shikon, e rrëfejnë
me një fytyrë
shumë të ndyrë.
Që të mos shohë kurrë pasqyrë,
ç’punoi miku?
U ngre dhe iku
lark, ndëpër ara
Për fat të keq, sheh përpara
një liqen të pashënuar,
me ujë fort të kulluar.
Ndë këta ujë kur u shikua
u zemërua,
se prap ju duk fytyra
si te pasqyra,
Domethënë, me një fjalë,
kjo përrallë
Eshtë bërë
për të tërë:
për veten tonë, të gjithë ç’jemi
këtë mendje kemi.
Gjithë njerztë faje kanë,
për ne si pasqyrë janë:
ky njeriu
faqeziu
që qesh o mburr vetëhenë,
është shpirti yne vetë,
Sa për liqenë
ndë vënd të shkrete,
me ujëkulluar,
tregon librat qe ke shkruar./ KultPlus.com
Saranda është një perlë bregdetare në Shqipëri që rivalizon elitën mesdhetare, sipas një artikulli të botuar në revistën franceze “Journée Mondiale”.
SEKRETI MESDHETAR KU EVROPIANËT PO VERSHOJNË
E vendosur në bregdetin mahnitës jugor të Shqipërisë, Saranda shkëlqen si një diamant në detin Jon. Me mbi 270 ditë me diell në vit dhe ujëra të kristalta që rivalizojnë Karaibe, kjo parajsë bregdetare dikur e anashkaluar është bërë destinacioni i plazhit me rritjen më të shpejtë të Evropës Lindore.
Megjithatë, pavarësisht nga popullariteti i saj në rritje, Saranda ruan një bukuri autentike krahasuar me shumë pika të nxehta të Mesdheut.
“Saranda është jashtëzakonisht e bukur, vërtet mikpritëse dhe jashtëzakonisht e përballueshme”, tha Genti Mati, një operator turistik vendas që ka dëshmuar transformimin e qytetit.
NJË QYTET I NDËRTUAR MBI LEGJENDAT E LASHTA
Emërtimi “Saranda” rrjedh nga “Agioi Saranta”, që do të thotë “Dyzet shenjtorë” në greqisht, duke përkujtuar dyzet ushtarë romakë që refuzuan të hiqnin dorë nga besimi i tyre i krishterë dhe u martirizuan.
Manastiri i 40 Shenjtorëve, edhe pse pjesërisht i rrënuar, qëndron si një testament i kësaj legjende të fuqishme dhe ofron pamje panoramike.
Të apasionuarit pas historisë do ta gjejnë veten të magjepsur nga Kalaja e Lëkurësit, një kështjellë e shekullit XVI me pamje mahnitëse mbi bregdet.
Koha ideale për ta vizituar është gjatë perëndimit të diellit, kur deti Jon shndërrohet në një kanavacë me nuanca portokalli dhe rozë.
PLAZHE TË FSHEHURA QË RIVALIZOJNË PARAJSAT E LARGËTA
Ndërsa plazhet kryesore të Sarandës janë mahnitëse, magjia e vërtetë qëndron në thesaret e saj më pak të njohura bregdetare.
Plazhi Pulëbardha ofron rërë të bardhë dhe ujëra të cekëta bruz, perfekte për familjet.
Turistët aventurierë mund të eksplorojnë plazhet e fshehura që kërkojnë ecje të shkurtra, por që ofrojnë qetësi.
BUTRINTI: ATY KU NDESHEN HISTORITË E LASHTA
Vetëm 18 kilometra në jug shtrihet Parku Kombëtar i Butrintit, një vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s që pëshpërit histori që përfshijnë 3000 vjet.
Këto rrënoja të ruajtura në mënyrë të jashtëzakonshme shfaqin ndikimet greke, romake, bizantine dhe veneciane në një vend kompakt.
Teatri antik, me akustikë që të impresionon edhe sot, i transporton vizitorët në shfaqjet e mijëvjeçarëve të kaluar.
“Të ecësh nëpër Butrint është si të udhëtosh pas në kohë. Këtu mund të ndjesh praninë e çdo qytetërimi që ka lënë gjurmë”, tha Dr. Elena Kocaqi, arkeologe shqiptare.
SYRI I KALTËR
Në brendësi të Sarandës ndodhet një nga mrekullitë natyrore të Shqipërisë – Syri i Kaltër.
Ky burim natyror hipnotik ka ujëra blu intensiv që duket se pulsojnë nga thellësitë e saj 50 metra.
Uji ruan një temperaturë të 10°C gjatë gjithë vitit, duke ofruar freski gjatë eksplorimeve të verës.
Cilësia e tij eterike ngjall atmosferën mistike që gjendet në liqenet e shenjta anembanë botës.
NJË PARAJSË E USHQIMIT
Ushqimet e freskëta të detit dominojnë menutë, me ushqimet e ditës të pjekura në skarë apo thjesht me vaj ulliri dhe limon.
Mos humbisni gatimet tradicionale si tava e kosit dhe byreku, I mbushur me djathë ose spinaq.
PORTA DREJT DY BOTËVE
Vendndodhja strategjike e Sarandës e bën atë ideale për eksplorim.
Tragetet e rregullta lidhen me ishullin grek të Korfuzit në vetëm 30 minuta.
Ndërkohë, Riviera Shqiptare shtrihet drejt veriut me rrugë bregdetare që të kujtojnë bregdetin e Amalfit të Italisë.
Për ata që kërkojnë qëndrime më të gjata, Shqipëria ofron kushte të favorshme për viza nomade digjitale në krahasim me destinacionet e tjera evropiane.
KUR HISTORIA DHE NATYRA KRIJON MAGJI
Ashtu si kështjellat mesjetare që frymëzuan përralla apo shkretëtirat vullkanike që rivalizojnë peizazhet jashtëtokësore, Saranda ofron një kombinim të rrallë të bukurisë natyrore, historisë së pasur dhe përvojave autentike kulturore gjithnjë e më të vështira për t’u gjetur në Evropë.
Ndërsa dielli i Adriatikut shfaqet nën horizont dhe dritat fillojnë të vezullojnë përgjatë shëtitores së Sarandës, është e lehtë të kuptohet pse kjo perlë shqiptare ka rrëmbyer zemrat e turistëve që kërkojnë Mesdheun siç ishte dikur – i bukur, autentik dhe që pret për t’u eksploruar./atsh/KultPlus.com
Kompania mëmë e Facebook, Meta, po planifikon të prezantojë funksione të fuqizuara nga inteligjenca artificiale (IA) në Evropë, sipas një deklarate të kompanisë, e cila vjen pas një vonese për shqetësimet e ngritura nga mbikëqyrësi i teknologjisë së BE-së.
”Një chatbot i fuqizuar nga IA fillimisht do të jetë i disponueshëm në gjashtë gjuhë evropiane”, tha Meta.
Përfundimisht, kompania synon të ofrojë të njëjtën gamë karakteristikash si SHBA, tha kompania në një postim në blog të mërkurën që nuk specifikoi një afat kohor.
“Duke filluar nga kjo javë, Meta IA do të fillojë të përhapet në 41 vende evropiane, duke përfshirë ato në Bashkimin Evropian, si dhe 21 territore jashtë shtetit, duke shënuar zgjerimin tonë më të madh global të Meta IA deri më sot”, theksoi kompania.
Meta IA u prezantua në SHBA në vitin 2023, por kompania u përball me një pengesë në Evropë vitin e kaluar kur rregullatori i mbrojtjes së të dhënave të Irlandës kundërshtoi që kompania të përdorte postet publike të njerëzve për të trajnuar IA-në./KultPlus.com
(Intervistë me filozofin Isaiah Berlin, 1976 BBC)
Më poshtë mund të lexoni pjesë nga intervista me filozofin Isaiah Berlin. Në këtë pjesë, Berlin flet për rolin dhe rëndësinë praktike të filozofisë, si ajo ka ndikuar përgjatë historisë njerëzore dhe si mund të ndikojë në të ardhmen. Intervistues është filozofi anglez Bryan Magee, i cili gjatë viteve të 70-ta të shekullit 20, kishte realizuar një cikël intervistash me filozofë dhe studiues të filozofisë, për ta bërë filozofinë më të kapshme për publikun.
Intervista
Bryan Magee: Z. Berlin, a mund ti renditni disa arsye, pse dikush duhet të interesohet për filozofinë, në rast se nuk ka pasur mundësinë të njihet me të përgjatë procesit të edukimit, apo në përgjithësi gjatë jetës së tij?
Isaiah Berlin: Si fillim, kjo pyetje është intersante madje edhe në vetvete. Por, për ata që nuk pajtohen me këtë, më duhet të them se, filozofia i trajton dhe analizon në mënyrë kritike, supozimet apo pohimet, mbi të cilat shumë besime të zakonshme të përditshmërisë (opinione) kanë bazamentin, apo gjejnë mbështetjen e tyre. Bëhet fjalë për besimet, për të cilat njeriu nuk është se ka shumë dëshirë që ti gërmojë, sepse njerëzit thjesht nuk duan që mendimet dhe besimet e tyre të analizohen. Njerëzit fillojnë e ndihen jo komod në rast se i detyrojmë që në mënyrë kritike të analizojnë bazamentin, fundamentin e besimeve të tyre. Dhe pikërisht në lidhje me këtë, një nga detyrat themelore të filozofisë është analiza e mendimeve, besimeve apo analiza mbi të ashtuqujtuarën “mendje e shëndoshë”. Kjo detyrë e filozofisë, duket shumë e pasigurtë dhe në të njejtën kohë edhe shumë e komplikuar. Filozofët duke bërë një punë të tillë, provojnë tu mësojnë njerëzve vet-njohjen (self-knowledge). Shpesh her, duke bërë një punë të tillë, ata u tregojnë njerëzve në mënyrë mjaftë iluminuese, se çfarë ata besojnë dhe pse ata besojnë një gjë të caktuar? Dhe kjo paraqet një detyrë mjaft esenciale për filozofinë.
Magee: Pajtohem plotësisht me juve. Kur mendimet tona të zakonshme bëhen objekt analize dhe kritike, ndihemi si të thuash jo fort rehat me veten. Madje, kjo mund të arrijë deri në pikën sa të krijohet edhe një lloj rezistence ndaj analizave të tilla. Pse mendoni se ndodh kjo rezistencë tek njeriu, kur ai ballafaqohet me kritikën e mendimeve të tij?
Berlin: Së pari, mendoj se njerëzit nuk e kanë fort qejf kur analizohen tej mase, dhe së dyti, supozoj se, vet akti i të analizuarit e përjashton njëfar mënyre një lloj jete apo një qasje të caktuar mbi të jetuarit. Kjo është shumë e dukshme: Ta zëmë se njeriu është duke jetuar në një mënyrë të caktuar, ashtu si ai mendon se duhet të jetojë, dhe papritur ai ballafaqohet me pyetje të tilla si: Pse je duke vepruar kështu? A je i sigurtë se qëllimet që i ke vendosur vetes për jetën tënde, janë qëllimet e tua të vërteta? A je i sigurtë se veprimi jot nuk e kundërshton në një farë mënyre një lloj besimi moral që mbase ju duhet ta përqafoni? Apo, a jeni të sigurtë se disa nga vlerat dhe parimet tuaja, janë në kundërthënie me disa vlera dhe parime tjera dhe ju nuk jeni duke u përballur me këtë fakt?
Sepse ndonjëherë, kur zhytesh në dilema, je aq i frikësuar të ballafaqohesh me mendimet tua sy më sy, saqë ti i shmangesh përballjes dhe kërkon përgjegjësinë diku tjetër: tek shteti, tek mësuesit, tek shkolla, apo tek ndonjë grup apo komunitet ku ti bën pjesë. A mos vallë do të ishte më e udhës që ti vet personalisht, ta marrësh përgjegjësinë mbi supet e tua? Kjo mendoj se i shqetëson njerëzit, i mbush me antkh, dhe si rjedhojë në mënyrë të pavetëdishme dhe shumë të natyrshme zë fillin rezistenca për të cilën folët ju.
Në lidhje me këtë, ne duhet të kemi parasysh një gjë. Ky aspekt i kritikës-analizës, i ka dy anë të medaljes: Nga njëra anë, nëse të gjithë njerëzit do të ishin ‘intelektualë skeptik’, dyshues për çdo gjë, dhe në mënyrë të detajur të analizonin çdo mendim apo veprim të tyrin, ne do të përfundonim në një skepticizëm të skajshëm dhe jeta praktike do të ishte thuajse e pamundur. Nuk është e nevojshme që çdonjëri të ketë qasje të tillë kritike dhe skeptike ndaj jetës. Për këtë arsye, meqë filozofët e kanë si të thuash ‘profesion’ këtë lloj qasje kritike, është detyra e tyre që të merren me këtë punë. Por, ana tjetër e medaljes, na tregon qartë se, nëse këto gjëra (pohime, besime, opinione) nuk shqyrtohen, por lihen djerrë, atëherë shoqëritë bëhen të ngurta dhe të mbyllura. Besimet kthehen në dogma, imagjinata shtrembërohet, intelekti bëhet steril. Shoqëritë prishen si rjedhojë e mbështetjes së tyre në dogma, pa i dyshuar fare ato. Nëse imagjinata do të trazohet, nëse intelekti do të funksionojë, supozimet duhet të vihen në dyshim, supozimet duhet të sfidohen. I gjithë ky mozaik duhet të shikohet vazhdimisht, dhe jo nga shumë njerëz dhe as me intesitet të lartë, por megjithatë, mjaftueshëm sa për të mbajtur shoqërinë në lëvizje. Shoqëria lëviz me një farë shkalle ‘paricide’, ku fëmijët, në tërësi, vrasin, nëse jo baballarët e tyre, të paktën besimet e baballarëve të tyre dhe arrijnë në besime të reja. Dhe kështu ndodh zhvillimi, ky është progresi.
Magee: Mendoj se shumë njerëz hyjnë në filozofi, duke dashur tu tregohet se si të jetojnë, ose duan të marrin një shpjegim të botës, shpjegim të jetës ose diçka të tillë. Dhe më duket se, të hysh me atë dëshirë në filozofi, është heqje dorë nga përgjegjësia jote personale. Askush nuk duhet të synojë, që dikush apo diçka, t’ia mësojë sekretin e të jetuarit. Askush nuk duhet të synojë për gjetjen e përgjigjeve të gatshme dhe përfundimtare. Përkundrazi, është punë tjetër nëse dëshiron të kesh një sqarim të jetës, sqarim të çështjeve që të preokupojnë. E gjithë kjo, duhet të bëhet me qëllimin e vetëm: Vetëm njeriu apo individi vet, duhet të marrë vendime autonome dhe të jetë përgjegjës mbi veprimet dhe jetën e tij.
Berlin: Është shumë e dhimbshme kjo që po thua, dhe unë pajtohem plotësisht. Shumica e njerëzve duan të pasurohen me përgjigje të gatshme. Në lidhje me këtë, më kujtohet një fakt mbi shkrimtarin rus Ivan Turgenev: Kur Turgenev fliste për veprat e tij, ai thoshte se arsyeja pse ato nuk ishin aq te dashura për lexuesin sa mund të ishin potencialisht, lidhet me faktin se lexuesi rus i shekullit 19, dëshiron ti tregohet se si të jetohet, dhe qartazi kërkon të dijë kush është heroi e kush idioti, horri. Por Turgenev nuk e tregon këtë. Tolstoi, Dostojevski dhe shumë të tjerë e bënin një gjë të tillë. Ta zëmë, në veprat e Dickens-it fare lehtë mund të hetosh kush është i miri dhe kush jo. Turgenev thotë: unë vetëm sa i pikturoj qeniet njerëzore ashtu si janë, unë nuk e udhëzoj lexuesin, dhe as nuk e lë të kuptohet se në cilën anë qendroj unë. Dhe kjo e irriton lexuesin, e bezdis atë, e lë pezull dhe njeriu për nga natyra e urren këtë gjendje. Nuk është detyrë as e filozofit e as e shkrimtarit ti orientojë njerëzit si të jetojnë. Detyra e tyre është ti ballafaqojnë me mundësi, ti hapin njerëzit karshi jetës. Detyra e filozofit është ti tregoj njeriut për zgjedhjet që ai ka bërë, dhe pavarësisht se çfarë ka zgjedhur ai të bëj me jetën e vet, me besimet e tij, ai duhet të zhytet në to dhe të përshihet i tëri me përgjegjësi të plotë.
Magee: Më duket e pabesueshme, se si të ashtuquajturit njerëz të thjeshtë, mendojnë se kritika të tilla nga filozofia, janë thjeshtë abstrakte, madje e konsiderojnë atë edhe si një aktivitet shterp. Nëse nuk provon të dalësh nga kthinat e opinioneve tua ekzistuese, sidomos në fushën e moralit, politikës dhe fushës sociale, njeriu mbetet një i burgosur i cilësdo doktrine që ka përqafuar. Njeriu bëhet i burgosur i modeleve ekzistuese dhe modeleve të kohës së tij. Dhe sigurisht, këto ide filozofike që po diskutojmë, kanë pasur një ndikim shumë të madh në jetën praktike. Këtu kam parasysh Revolucionin Amerikan, Revolucionin Francez, Revolucionin Rus, ndikimin mbi religjionet anembanë botës, apo qoftë edhe mbi qeveritë Marksiste respektive. Këto janë vetëm disa shembuj, se si idetë filozofike, në mënyrën më të drejtpërdrejtë dhe të dukshme, kanë ndikuar konkretisht mbi jetën qenieve njerëzore. Pra, pikëpamja se kjo qasje e filozofisë, në dukje të parë abstrakte, nuk ka fare lidhje me jetën reale, më duket se është vetë pa lidhje me jetën reale, dhe thellësisht joreale.
Berlin: Ta kujtojmë poetin e madh gjerman Heine, i cili thoshte: Mos e nënvlerësoni filozofin përgjatë studimeve të tij. Ai është shumë i fuqishëm dhe madhështor. Mos e mendoni atë si të ishte një mësues i butë dhe pa ndikim, i shqetësuar vetëm me punët e tij triviale. Nëse Kanti nuk do ja priste kokën Zotit, me shumë mundësi as Robespier nuk do ja priste kokën mbretit. Metafizicienët e mëdhenjë gjerman-Fihteanët(J. Fichte), Shilingasit (F. Schelling), apo të tjerët, janë njerëz që një ditë nuk do të ndalen nga frika ose nga ndjekja e kënaqësisë, dhe do të shkatërrojnë shumë monumente të civilizimit tonë. Kur ky zemërim i madh metafizik do shpërthejë në botë, Revolucioni Francez do të duket thjesht një lojë fëmijësh, e kështu me radhë. Fuqia e ideve filozofike dhe metafizike është shumë e madhe.
Përktheu: Ardian Batusha/virtualsophists/KultPlus.com
Shkrimtari britaniko-amerikan, Salman Rushdie do të publikojë një përmbledhje me tregime të shkurtra në nëntor, vepra e tij e parë artistike që nga sulmi me thikë që i kushtoi atij dëmtimin e syrit të djathtë, në vitin 2022, njoftoi sot botuesi i tij.
Libri, i titulluar ”The Eleventh Hour” (“Ora e njëmbëdhjetë”), është një përmbledhje e pesë tregimeve dhe novelave të vendosura në tre vendet ku ai ka jetuar: vendlindja e tij Indi, Mbretëria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara, ku ai tani jeton, sipas ”Penguin Random House”.
”Është një koleksion i tregimeve të shkurtra prekëse dhe mjeshtërore që na çon nëpër botë, nga lagjet e Bombeit në universitetet prestigjioze angleze dhe është planifikuar të dalë në treg më 4 nëntor”, tha botuesi.
”Tri tregimet e shkurtra në këtë vëllim, të gjitha të shkruara në 12 muajt e fundit, eksplorojnë tema dhe vende që më pushtojnë mendjen – vdekshmëria, Bombei, lamtumira, Anglia (veçanërisht Kembrixh), zemërimi, paqja, Amerika”, shpjegon autori 77-vjeçar në deklaratën për shtyp.
”Jam i kënaqur që këto histori, të cilat janë kaq të ndryshme nga njëra-tjetra në mjedisin, narrativën dhe teknikën e tyre, megjithatë arrijnë të dialogojnë me njëra-tjetrën dhe me dy historitë që shërbejnë si prolog dhe epilog për këtë treshe”, shtoi Salman Rushdie.
Autori i “Vargjet Satanike”, një vepër që i dha atij një fatwa nga Irani më shumë se 30 vjet më parë, duke e konsideruar librin blasfemues, u sulmua më 12 gusht 2022, në verilindje të Shteteve të Bashkuara, i goditur me thikë nga një libano-amerikan i dënuar në shkurt për tentativë vrasjeje./KultPlus.com
Poezi nga Andon Zako Çajupi
Mëmëdhe quhetë toka
ku më ka rënurë koka,
ku kam dashur mëm’e atë,
ku më njeh dhe gur’ i thatë
ku kam pasurë shtëpinë,
ku kam njohur perëndinë,
stërgjyshët ku kanë qënë
dhe varret q’i kanë vënë,
ku jam rritur me thërrime
ku kam folur gjuhën time,
ku kam fis e ku kam farë,
ku kam qeshur, ku kam qarë,
ku rroj me gas e me shpres,
ku kam dëshirë të vdes./KultPlus.com
Figura e Lady Gagës do të mbetet padyshim një ikonë në tregun muzikor global, 38-vjeçarja spikat jo vetëm më vokalin, por me stilin e veçantë të veshjes së saj. Për këtë të fundit mund të themi se Britani e Madhe ka qenë dëshmitare e pjesës më të madhe të “çmendurive” të Gagës.
Pas shumë kohës krijuesja amerikane e hiteve do të luajë tre shfaqje në O2 Arena të Londrës përpara se të shkojë në Co-op Live në Mançester për të përfunduar udhëtimin. E gjitha do të nisë më 29 Shtator, përpara se ajo të përfundojë koncertet e saj në kryeqytet më 30 Shtator dhe 2 Tetor, përpara një shfaqjeje në Mançester më 7 Tetor.
Gaga performoi për herë të fundit për turmat britanike si pjesë e turneut të saj ArtRave: The Artpop Ball në tetor 2014, duke luajtur tre netë në O2, dy në Birmingham, një në Manchester, një në Sheffield, një në Newcastle, dy në Glasgow, si dhe një në Dublin./KultPlus.con
Në Ditën Botërore të Teatrit, në Amfiteatrin e Teatrit Kombëtar të Kosovës në Pallatin e Rinisë, u mbajt ceremonia e ndarjes së Çmimeve Vjetore për Teatër 2024.
Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, bazuar në vlerësimin e jurisë profesionale, i dhuroi Qendrës Multimedia çmimin për prezantim të suksesshëm ndërkombëtar.
Ministri Çeku në fjalën e tij ka uruar laureatët e çmimeve, duke theksuar se MKRS-ja dhe Qeveria u është falënderues të gjithë atyre që përbëjnë kominitetin teatror, nga ata të cilët na bie t’i shohim më shpesh, aktorët/et në skenë, skenaristët, regjisorët, dramaturgët dhe ekipet e tjetra profesionale e deri te pjesa që i shohim më pak, por që janë shumë të rëndësishëm, ata që qëndrojnë prapa skenave të cilët e bëjnë të mundur magjinë e teatrit. /KultPlus.com
Në Ditën Botërore të Teatrit, në Amfiteatrin e Teatrit Kombëtar të Kosovës në Pallatin e Rinisë, u mbajt ceremonia e ndarjes së Çmimeve Vjetore për Teatër 2024.
Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, bazuar në vlerësimin e jurisë profesionale, i dhuroi çmimin kombëtar për aktorin/aktoren më të mirë Shpëtim Selmani, për rolin e tij në shfaqjen “Të Bardhët”.
Ministri Çeku në fjalën e tij ka uruar laureatët e çmimeve, duke theksuar se MKRS-ja dhe Qeveria u është falënderues të gjithë atyre që përbëjnë kominitetin teatror, nga ata të cilët na bie t’i shohim më shpesh, aktorët/et në skenë, skenaristët, regjisorët, dramaturgët dhe ekipet e tjetra profesionale e deri te pjesa që i shohim më pak, por që janë shumë të rëndësishëm, ata që qëndrojnë prapa skenave të cilët e bëjnë të mundur magjinë e teatrit./KultPlus.com
Në Ditën Botërore të Teatrit, në Amfiteatrin e Teatrit Kombëtar të Kosovës në Pallatin e Rinisë, u mbajt ceremonia e ndarjes së Çmimeve Vjetore për Teatër 2024.
Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, bazuar në vlerësimin e jurisë profesionale, i dhuroi çmimin kombëtar për vepër jetësore kostumografes Samka Ferri.
Pjesë e jurisë profesionale në këtë edicion ishin: Alban Beqiraj, Aurita Agushi, Agon Myftari, Blerta Syla Surroi dhe Xhevdet Doda.
Ministri Çeku në fjalën e tij ka uruar laureatët e çmimeve, duke theksuar se MKRS-ja dhe Qeveria u është falënderues të gjithë atyre që përbëjnë kominitetin teatror, nga ata të cilët na bie t’i shohim më shpesh, aktorët/et në skenë, skenaristët, regjisorët, dramaturgët dhe ekipet e tjetra profesionale e deri te pjesa që i shohim më pak, por që janë shumë të rëndësishëm, ata që qëndrojnë prapa skenave të cilët e bëjnë të mundur magjinë e teatrit./KultPlus.com
Sot janë bërë 26 vite që kur kriminelët serbë kanë djegur Shtëpinë Muze të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, ku ishin 11 mijë eksponate historike.
Kompleksi Monumental i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, si tërësi urbanistike dhe arkitektonike që ndodhet në pjesën e vjetër të qytetit të Prizrenit. Kompleksi ndodhet në mes të lumit Lumbardhi i Prizrenit, Kompleksit të Marashit (Mësonjëtorja – Dersëhanja), Rrapit të Marashit, dhe shpateve të Kalasë së Prizrenit.
Në kuadër të këtij kompleksi ndodhet ndërtesa e Lidhjes së Prizrenit, Muzeu, Biblioteka dhe Leximorja, Galeria e Arteve, Medreseja, Xhamia e Mehmet Pashës, Tyrbja si dhe objektet e banimit.
Në vitin 1946, Kompleksi i Lidhjes së Prizrenit u emërtua si Sheshi i Lidhjes së Prizrenit dhe u regjistrua si vlerë në Raportin Teknik të UNESCO-s.
Pas viteve 50 të shekullit XX kanë filluar rrënimet masive të objekteve të vjetra duke zgjeruar rrugët, duke ndryshuar rrjedhën e lumit Lumbardh në emër të “modernizimit” të qytetit. Tani nga ky Kompleks kanë mbetur pak objekte banimi të ruajtura dhe janë shkatërruar edhe disa pjesë të medresesë.
Në vitin 1968 për arsye të ndërtimit të rrugës është bërë rrënimi i objekteve buzë lumit derisa vetëm ndërtesa e Rezidencës Qeveritare të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit dislokohet për disa metra në perëndim. Edhe në vitet 1976/78 janë bërë ndërhyrje të rëndësishme duke rrënuar disa objekte të Kompleksit të Gazi Mehmed Pashës për të formuar Muzeun e Lidhjes së Prizrenit për nder të 100 vjetorit të saj.
Ndërsa, gjatë luftës së fundit në Kosovë, në vitin 1999 është djegur tërësisht ndërtesa e Rezidencës Qeveritare të Lidhjes së Prizrenit e cila është rindërtuar në qershor të vitit 2000. / KultPlus.com
Poezi nga Andon Zako Çajupi
Që ditën që vdiqe, që kur s’të kam parë
Lotët që kam derdhur, s’më janë dhe tharë
Shumë vjetë u bënë sot u mbushen dhjete
Që kur më ke lënë dhe s’të shoh ne jete!
Në ç’kopshte me lule ke qëndruar vallë?
S’të vjen keq për mua?S’të vjen mallë për djalë ?
O ëngjëll I bukur mos meno në botë
Kthehu të të shomë të na mbeten lotë
S’rrojmë dot pa tynë ti si rron pa neve?
Motëmot që rrojtëm bashkë s’më urreve
Atje tek rri janë qipariz’ e varre
Kthehu të të shomë mos na lër përfare
Mos na lër të gjorë me zemër të ngrirë
Kthehu të gëzohesh kur të shoç tët birë
E ke lenë foshnje tani u bë burrë
S’arrite ta rritje s’të ka parë kurrë
Për ty shumë herë çoç do të më thotë
Por s’mund ti përgjigjem se më mbytin lotë
Kthej kokën mënjanë dhe vështroj përpjetë
Duke psherëtitur te zot’ I vërtetë
O zot I vërtetë s’të erdhi keq për djalë
Kur i more mëmën dhe më le të gjallë
Të më keshe marrë do të qe më mirë
Dhe të rronte mëma të rriste të birë
Me se rrojnë foshnjat çi rrit çiliminjtë
Dashuri e mëmës dhe përkëdhelitë
Doje dritë o qiell more dritën time
dhe ma mbushe jetën plot me hidhërime
Tani rroj pa shpresë ndaj s’dua të rroj
Se dhe perëndinë tani s’e besoj.
S’rrojmë dot pa tynë ti si rron pa neve?
Motëmot që rrojtëm bashkë s’më urreve
Atje tek rri janë qipariz’ e varre
Kthehu të të shomë mos na lër përfare. /KultPlus.com
“Probleme me pijen” është shfaqja që Teatri i Metropolit do të sjellë për 8 net, për publikun kryeqytetas.
“Probleme me pijen” (Drinking habits) është një komedi e Tom Smith, dramaturg dhe regjisor teatri amerikan. Ngjarjet zhvillohen në Manastirin e Qepjes së Përjetshme, ku dy murgesha kanë prodhuar fshehurazi verë për të mbajtur dyert e manastirit të hapura, por Paul dhe Sally, reporterë dhe ish të fejuar, kanë rënë në gjurmët e tyre. Ata shkojnë të maskuar si murgeshë dhe prift, por prania e tyre, e kombinuar me shtimin e një murgeshe të re, nxit paranojën në të gjithë manastirin se spiunët janë dërguar nga Roma për t’i mbyllur. Vera dhe sekretet derdhen në mënyrë të pashmangshme ndërsa të gjithë përpiqen të ruajnë manastirin dhe të rilidhen me dashuritë e humbura.
Komedia e Tom Smith vjen që sonte në Teatrin e Metropolit, me regjinë e Aldi Hysotoçit dhe interpretimin e Luiza Xhuvanit, Milto Kutalit, Elona Hysenit, Erjona Kakelit e shumë të tjerëve./ KultPlus.com
Shfaqja “Martesa” fiton Çmimin Kombëtar për ‘Shfaqjen më të mirë’ në fushën e Teatrit për vitin 2024.
Autor i shfaqjes është Witold Gombrowicz, ndërsa adaptimin dhe regjinë e ka bërë Norbert Rakowski.
Luajnë: Armend Smajli, Shkelzen Veseli, Ylber Bardhi, Mensur Safqiu, Sheqerie Buçaj, Era Balaj, Adhurim Demi./ KultPlus.com
“Nuk do të gënjejmë kurrë” ishte komedia që u shfaq mbrëmjen e djeshme në Qendrën për Hapje dhe Dialog (COD) duke sjellë për publikun emocion dhe humor.
Aktorët Ema Andrea dhe Artan Imami interpretuan Mariane dhe Serge, një çift që dhe pas 25 vitesh jetojnë në harmoni të plotë, por do të jetë një aksident me makinë që do të nxjerrë në pah shumë të vërteta që do të trondisin dashurinë e tyre.
Vepra e dramaturgut francez Eric Assous sjell plot të qeshura por fton edhe në reflektim, pasi publiku edhe gjen veten në të.
Pas kësaj shfaqjeje në COD, “Nuk do të gënjejmë kurrë” do të shfaqet për 3 netë rresht, këtë fundjavë në Teatrin e Kukullave./ KultPlus.com
Panairi i Librit në Lajpcig është një nga ngjarjet më të rëndësishme të industrisë së librit dhe medias, i cili lidh lexuesit me autorë, botues dhe kompani mediatike nga e gjithë bota.
Edhe Shqipëria është e përfaqësuar në këtë panair nga Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit, e cila do të organizojë panele me shkrimtarë e botues, gjatë ditëve të panairit, prej sot e deri më 30 mars.
Të gjithë ata që vizitojnë Lajpcigun do të mund të përjetojnë një shumëllojshmëri të letërsisë, për të zbuluar risi dhe për të fituar perspektiva të reja.
Tema e panairit të këtij viti është “Fjalët lëvizin botët”. Shqipëria ka stendën e saj në këtë panair, falë bashkëpunimit me rrjetin “Traduki” dhe mbështetjen e Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit. Këtë vit në panair një panel diskutimi do t’i kushtohet edhe shkrimtarit Ismail Kadare.
Në aktivitetin e sot “Fjalë, fjalë, fjalë”, do të jenë në panel Flogerta Krypi, Mimoza Ahmeti, Elvin Nuri, Klajd Thaçi, Blerina Gaxha Rrugova dhe përkthyesja Loreta Schillock.
Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit do të prezantojë në Lajpcig letërsinë e autorëve shqiptarë, nga letërsia e traditës dhe ajo bashkëkohore, duke promovuar kulturën shqiptare dhe krijimtarinë letrare shqiptare në një skenë ndërkombëtare. Ndërsa të premten paradite do të jetë aktiviteti me temë “Letërsia dhe gjeopolitika” mbi përkthimin në gjermanisht të romanit “Kur sunduesit grinden” nga Ismail Kadare, i përkthyer së fundmi në gjermanisht./ KultPlus.com
Çmimi Kombëtar për Regjinë më të mirë në fushën e Teatrit për vitin 2024 i është ndarë regjisorit Erson Zymberi.
Erson Zymberi ka fituar këtë çmim me shfaqjen “Djali”.
Arsyetim i jurisë vlerësuese: Për inskenimin dhe trajtimin e materies së dendur psikologjike dhe dramaturgjike, estetikën minimaliste në skenë, ndërtimin e strukturave narrativo-vizuale e përdorimin e hapësirën në rang performativ, ndërlidhen e skenave dhe intensitetin dramatik të dramës familjare, për punën me aktorët, heshtjen e gjatë dhe tensionin skenik, pasqyrimin mbresëlënës ndaj shkrirjes së kufijve të dramës familjare dhe fatit social, që prek emocionalisht spektatorin dhe e bën atë pjesë intensive të shfaqjes. Çmimi Kombëtar për Regjinë më të mirë në fushën e Teatrit për vitin 2024, i ndahet regjisorit Erson Zymberi, në shfaqjen “Djali”.
Janë gjithsej pesë personazhe brenda shfaqjes (Pjeri, Ana, Nikolasi, Sofia, Doktori), dhe konsiderohet që çdo karakter në “Djali-n” është një univers emocional në vetvete. Pjeri (Kushtrim Qerimi) një prind që kërkon të jetë mbështetës, është një figurë që ka ndërtuar një mur për të mbrojtur veten nga dhimbja; Ana (Safete Mustafa-Baftiu), nga ana tjetër, është thellësisht empatike, por e konsumuar nga paaftësia për të “shëruar” birin e saj. Nikolas (Yzeir Meha), i mbështjellë në një botë që as vetë nuk e kupton plotësisht, është pasqyrë e të gjithë atyre që ndihen të zhytur në mjegullën e depresionit. Sofia (Tringa Hasani) përfaqëson indiferencën e botës së jashtme, dhe Doktori (Florent Salihu) është kufiri i ashpër mes ëndrrës dhe realitetit.
Ndërkohë, në ceremoninë e ndarjes së çmimeve, me çmime janë vlerësuar: Me çmimin për vepër jetësore Samka Ferri, shfaqja “Martesa” nga Teatri Kombëtar i Kosovës është vlerësuar si shfaqja më e mirë e vitit, aktori më i mirë është vlerësuar Shpëtim Selmani, kurse Qendra Multimedia është vlerësuar me çmimin për prezantim ndërkombëtar./ KultPlus.com
Poezi nga Andon Zako Çajupi
Naim Frashëri
Vdiq Naimi, vdiq Naimi,
moj e mjera Shqiperi!
Mendjelarti, zemërtrimi,
vjershëtori si ai!
Vdiq Naimi, po vajtoni
shqipetarka, shqipetare!
Naimne kur ta kujtoni,
mos pushoni duke qare!
Vdiq Naimi, gjithè thone,
qani turq, qani kaure!
Bilbil’ i gjuhese tone
s’do te degjohet me kurre!
Vdiq Naimi, qe këndoi
trimërinë, Skënderbenë,
vdiq Naimi, qe lëvdoi
dhe nderoi mëmedhënë!
Vdiq Naimi, po ç’të gjeti,
o moj Shqipëri e mjerë!
Vdiq Naimi, po kush mbeti?
Si Naimi s’ka të tjeve.
Vdiq Naimi! Vdekj’ e shkrete,
pse more të tillë burrë?
I ndritë shpirti për jetë,
mos i vdektë nami kurrë!/ KultPlus.com
Qendra e Studimit të Arteve, pjesë e Akademisë së Shkencave, mikpret për tri ditë rresht (26-28 mars) grupin qendror të punës të projektit “Slow Memory”, një projekt i rrjetit europian të kërkuesve Cost Action CA20105.
Ky projekt vë në qendër nevojën e rritjes ndërdisiplinore në të kuptuarin sesi shoqëritë përballen me të shkuarën e tyre, ndërsa përballen edhe me ndryshimet ekonomike e shoqërore që vijnë nga ngjarje të papritura dhe shndërrime të paimagjinueshme.
Frymëzuar nga koncepti i “shkencës së ngadaltë” (Slow Memory), pjesëmarrësit janë në kërkim të një alternative të kujtesës për të zhvilluar teori dhe metodologji që trajtojnë kujtesën e ngadaltë përmes bisedave ndërdisiplinore dhe angazhimit me aktorët e interesit.
Dr. Anxhela Çikopano, organizatore e takimit të Tiranës, vuri në dukje se praktikat transformuese të kujtesës si objekt studimi dhe si ndërhyrje kritike, ndahen midis arteve dhe shkencave, me qëllim që të zbulohen mënyrat sesi njerëzit përballen me proceset e ndryshimeve në shkallë të gjerë.
Më tej, ajo theksoi se projekti përqendrohet në mënyrë unike në vëmendjen e studiuesve, politikëbërësve dhe profesionistëve kulturorë te rrugët alternative për të ndërtuar qëndrueshmëri përballë kulturës së shpejtë bashkëkohore.
Në takimin i ekipit drejtues foli drejtuesja e projektit dr. Jenny Wustenbeg. Gjatë tri ditëve grupi do të organizojë një sërë vizitash në institucionet e kujtesës në Tiranë dhe do të njihet me historinë e artit shqiptar.
Të pranishmit në këtë veprimtari janë nga Shqipëria dhe vende të tjera të botës si Franca, Mbretëria e Bashkuar, Kroacia, Serbia, Danimarka etj./ KultPlus.com
