Xhemile Hysenaj

Me dy prindër shqiptarë, njëri nga Shkodra dhe tjetri nga Mali i Zi, Mark Jagg Dedvukaj është një histori suksesi që nuk duhet humbur. Ka 50-të vite që jeton në Kanada ku tashmë edhe ka dëshmuar suksesin e tij në shkencë dhe jo vetëm. Ka qenë vetëm 9 vjeç kur ai dhe familja e tij janë shpërngulur në Kanada dhe qysh atëherë ai ka filluar të shfaqë interesim në fizikë, kimi, histori e matematikë. Ai është tejet krenar më rrënjët e tij shqiptare dhe gjatë gjithë jetës së tij ka ndihmuar emigrantët shqiptarë në Kanada. Mark Jagg Dedvukaj, për herë të parë për KultPlus rrëfen mbi jetën e tij si një shqiptar i suksesshëm në Kanada.

KultPlus: Kush është Mark Jagg?

Kam 50-të vite që jetoj dhe veproj në Kanada. Kam lidhje familjare me heroin kombëtar shqiptar Ded Gjon Luli Dedvukaj. Babi im ka jetuar në Shkodër ndërkaq nëna ime në Mal të Zi. Në vitin 1969 familja ime emigori në Kanada, në atë kohë unë isha vetëm 9 vjeç

Pasioni, kurioziteti dhe edukimi im mbi shkencën filluan në moshë shumë të hershme. Me kalimin e viteve, studimet e mia përfshinin fusha të ndryshme si ato në histori, filozofi, fiizkë, matematikë, inxhinieri mekanike dhe politikë. Deri tash kam botuar, ndërtuar dhe prezantuar shpike të ndryshme shkencore të mbështetura nga aplikacione matematikore. Kjo gjë ka bërë që pastaj të fitoj njohje brenda komunitetit të shkencës ku shpesh herë kam qenë i ftuar edhe si folës në forumet e tyre.

KultPlus: Na flisni më shumë rreth shërbimeve tuaja në komunitetin shqiptar të Kanadasë?

Kam qenë shumë i vogël kur jam shpërngulur në Kanada dhe kam pasur vështirësi me gjuhën shqipe, kështu fillova të mësoj në vitin 1997 në kohën kur edhe fillova të ndihmoj emigrantët shqiptarë me rregullimin e dokumenteve dhe gjërave të tjera që ndihmon në lejeqëndrimin e tyre në Kanada. Në fillimet e mija, 14-të raste u fituan menjëherë me ndërhyrjen time. Shërbimi im ka qenë vetëm prej vullnetit të mirë, pasi shërbimet e mija nuk i bëja me përfitime financiare.

KultPlus: Ju keni qenë për më shumë se 15-të vite vullnetar në Parlamentin Kanadez. Si ka qenë përvoja juaj atje dhe cila saktësisht ka qenë detyra juaj si vullnetar në atë parlament?

Në vitin 1999, jam ftuar nga ministri i Multi-Kulturalizmit, Toni Ruprecht, i cili më kërkoi të isha vullnetar në Parlamentin Kanadez dhe kështu kam vazhduar deri në vitin 2015. Përgjatë kësaj periudhe kam qenë i angazhuar në agjenda të ndryshme politike të cilat kryesisht kanë rezultuar mjaft të suksesshme. Gjatë viteve që punoja në Parlamentin Kanadez, më saktësisht në vitin 2007, kam krijuar një organizatë që kishte për qëllim mbrojtjen e të drejtave të fëmijëve, ‘SaveOurChildren’.

KultPlus: Keni qenë nismëtar i ngritjes së flamurit shqiptar në Parlamentin Kanadez. Si keni arritur të realizoni një gjë të tillë?

Në vitin 2007, unë prezantova Ceremoninë e Ngritjes së Flamurit Shqiptar për Komunitetin Shqiptar në Ontario, Kanada. Nga ajo ditë e tutje në çdo 28-të Nëntor flamuri shqiptar ngrihet përpara Parlamentit Kanadez. Ne krenohemi shumë për identifikimin e trashëgimisë dhe origjinës së kulturës sonë shqiptare. Gjithmonë u kujtoj shqiptarëve se: Ku do që jemi ne në botë, patriotizmi asht’ bashkëkohor, nuk ka rëndësi se nga cila pjesë e Shqipërisë jemi, një flamur, Kuq e Zi na bashkon të gjithëve. Sepse, feja jonë asht’ shqiptaria dhe çdo gjë tjetër vjen pas kësaj.

KultPlus: Na tregoni më shumë për lidhjen tuaj me komunitetin shqiptar?

Shumë shqiptarë në Kanada tashmë kanë krijuar identitetin e tyre në karrierë si profesionistë dhe pronarë biznesi, mjekë, avokatë, stomatologë, Inxhinierë, e shumë të tjera. Mirëpo, traditat e familjes shqiptare vazhdojnë të jenë primare në edukimin e fëmijëve të tyrë. Kanada është një vend i madh me shumë kultura të ndryshme dhe një vend që siguron barazi e tolerancë për çdo kulturë. Kjo gjë ka bërë që ruajtja e kulturës dhe vlerave shqiptare të jetojë edhe përtej Tokës së Shqiponjave.

KultPlus: Kur keni filluar rrugëtimin tuaj në botën e shkencës?

Edhe pse me përkushtim të madh punoja në Parlamentin Kanadez, unë kurrë nuk e harrova pasionin tim, pasi vazhdoja me kërkimet shkencore. Në moshën 19 vjeçare, vendosa të ndërtoja copë për copë një makinë të diskutueshme që miratonin ligjet shkencore. Kam kaluar 19 vjet me kohë të pjesshme duke zhvilluar një makinë të mrekullisë për të demonstruar ligjet e energjisë së ftohtë, duke përdorur forcën e Gravitetit dhe Elektromagnetizmit. Shkurtimisht, shkenca ishte e gabuar. Zbulimi arriti në përfundimin se çdo forcë më e lagur e nxehtë dhe e ftohtë duhet të konsiderohet nga Ligjet e Natyrës si një forcë për të bërë punë.

KultPlus: Keni qenë fitues i një çmimi tejet të rëndësishëm. Na tregoni më detajisht rreth zbulimit tuaj që ‘rrëmbeu’ atë çmim?

Termit ‘Evolucion’ i kishte munguar përfaqësimi matematikor. Në Dhjetor 2019, botova 2 artikuj shkencorë, në Mars 2020, mora një çmimin ‘Certificate and Merit award for Publication With Journal of American Academic Research JAAR’. A bëri shkenca gabime me ligjet e vëzhgimit dhe simetrikën e teorisë së kohës, e cila shpjegon se si koha dhe evolucioni bashkëjetojnë së bashku dhe ndajnë dimensionin e 4-të – ky vëzhgim i ri ishte vëzhguar nga komuniteti i shkencës për 240 vjet.

Formulimi i ri Ev / T = 1D paraqet algoritme matematikore, të cilët deklarojnë kështu: Koha regjistron të gjitha ngjarjet dhe evolucioni lë gjurmë kimike në provat fizike. Kjo na lejon të gjurmojmë historinë e elementeve dhe bën që Koha & Evolucioni të jenë dëshmitarë pri-mordial të çdo ngjarjeje në Univers. Kjo ide e re ishte një mjet revolucionar për zbatimin matematikor në shkencë. Një shembull i thjeshtë shpjegon: Si përfaqëson koncepti i ri historinë e marrëdhënieve matematikore.

Këtu është një shembull i thjeshtë: 1) Mendoni për datën tuaj të lindjes – kjo bëhet ekuacioni juaj i lindjes. 2) tani kthehu nëntë muaj më parë – kjo krijon ekuacionin tënd të evolucionit njerëzor. 3) vendos evolucionin me kalimin e kohës (Ev / T = 1D) midis këtyre dy ekuacioneve njerëzore.
Koncepti na tregon një histori të mahnitshme që kap një moment pasionant në harkun kohor të saktë të prindërve, i cili gradualisht ju krijon 9-muaj më vonë. Ky shembull i thjeshtë ndihmon ekuacionet e kimisë në mënyra më komplekse. Ai gjithashtu paraqet aplikacione të reja për ilaçet alternative të valëve elektro nga telefoni juaj celular: të tilla si Aspirina, Morfina ose vitaminat.

KultPlus: Cili është mesazhi juaj për të gjithë ata që ëndërrojnë një karrierë të suksesshme, qoftë në shkencë apo në ndonjë fushë tjetër?

Përvoja ime përgjatë jetës më ka mësuar se atje ku ka pasion, do të ketë arritje, dhe nëse beson te vetja, do të kesh sukses. Ngritja e të gjitha kombeve vjen me edukim intelektual. Prandaj, e ardhmja është në duart e të rinjve, atyre që ne u mësojmë – dituria është fitorja. / KultPlus.com