Suada Qorraj

Frika që Xhaferi kishte ndaj minjve shfaqet që në minutat e parë të këtij filmi, ku n’derën e shtëpisë së tij qëndron i varur një mi i vdekur. Xhaferi, kosovari  që tash e sa kohë kishte migruar në Gjermani bënë përpjeke për të zgjidhur misterin, për të kuptuar se pse janë minjtë ata që po e përndjekin në secilën pjesë të ditës, e mbi të gjitha për të kuptuar se kush qëndron pas kësaj.

Ora 16:00 shënoi premierën e filmit ‘Exil’ për publikun kosovar, dhe pikërisht minutat e këtij filmi shënuan edhe hapjen e edicionit të dymbëdhjetë të festivalit ‘PriFest’. Ndryshe nga herët e tjera, ky edicion erdhi në formatin online, për ti dhuruar kështu publikut emocionet e njëjta nga ekranet e tyre. Magjia që edicioni i sivjetëm ‘PriFest’ e filloi qysh në natën e parë, do të vazhdoj deri këtë të diele, shkruan KultPlus.

Në një intervistë për KultPlus, regjisori i këtij filmi Visar Morina ka treguar se për ‘Exil’ ka filluar të punohet qysh në vitin 2016, prandaj edhe për të përshkruan një punë katër vjeçare është pak të thuhet në disa rreshta.

“Ka qenë një proces pak shumë i gjatë, në vitin 2016 kam filluar ta shkruaj skenarin, xhirimi është bërë në vitin 2018, kurse premiera është bërë në Janar të këtij viti. Gjatë tërë kësaj kohe kam qenë i zënë vetëm me këtë projekt, kam punuar për plot katër vite në të. Është e vështirë të thuhen vetëm dy apo tre rreshta”, ka deklaruar Morina.

Rrugëtimi dhe puna katërvjeçare për filmin ‘Exil’ ka pasur edhe sfidat e tij. Për regjisorin Morina pjesa më e komplikuar e gjithë procesit të bërjes së filmit ka qenë procesi i montazhes, ngase siç thotë ai materiali që ka pasur në dispozicion një xhirim 87 orësh.

“Vështirësi në kuptimin e fjalës nuk ka pasur, ka pasur sfida në një far mënyre. Pricesi i motazhes për mua ka qenë i komplikuar sepse ka pasur shumë material, kanë qenë 87 orë material të xhiruar prandaj dhe procesi i montimit ka marrë një kohë të gjatë. Mirëpo kam pasur fat me aktorët, produksionin, pra disa kushte që kanë qenë të mira e njëkohësisht të rëndësishme”, ka thënë tutje regjisori.

Ndonëse në film Xhaferi është një shqiptar, emigrant nga Kosova, i cili herë pas here flet edhe në gjuhën shqipe, aktori që jetësoj personazhin e Xhaferit është kroati Mišel Matičević. Madje edhe në filmin ‘Exil’, kolegët e tij ngatërrojnë prejardhjen e tij, ku herë pas here, vendlindjen e Xhaferit, kosovarit emigrant, e quajnë Kroaci.

Edhe pse premira e parë e filmit ishte dhënë qsyh në Janar, për publikun Kosovar ishe pikërisht nata e parë e ‘PriFest’ që e solli ‘Exil’ në ekranet e tyre. E për Visar Mornën shfaqja e filmit në Kosovë është esenciale e madje edhe emocionale.

“Normalisht që shfaqja për mua në Kosovë, ka diçka shumë emocionale, është madje esenciale. ‘Exil’ ka një lidhje me Kosovën, madje Kosova ke qenë co – producenti i projektit”, ka thënë tutje Morina.

Për regjisorin është një situatë jo e mirë, fakti që ‘PriFest’ nuk po mbahet në formatin e tij të zakonshëm, por në të njëjtën kohë ai e konsideron të mirë mundësinë e shfaqjes së filmave në formatin online, sesa anulimin e krejtësishëm të festivalit.

Por, festivali ‘PriFest’ nuk është rruga e parë që ndoqi ‘Exil’. Filmi i regjisorit shqiptar, Visar Morina deri tani ka korrur suksese të shumta. ‘Exil’ ka marrë pjesë në shumë festivale e ka rrëmbyer shumë çmime, madje në festivalin e Sarajevës ai rrëmbeu çmimin kryesor të këtij festivali,  ‘Zemra e Sarajevës’.

Morina ka rrëfyer se situata që u krijua në festivalin e Sarajevës ishte e njëllojtë me ‘PriFest’ ngase ai kishte pritur një kohë të gjatë për të marrë pjesë në këtë festival. Kurse për të ‘Zemra e Sarajevës’ është një nder dhe një nga çmimet më të rëndësishme.

“Situata ka qenë e njëjtë edhe në Sarajevë, i kemi pasur biletat e nxejerrura dhe në fund festivali është mbajtur online. Që nga hera e parë kur kam qenë në Sarajevë, ky festival ka qenë gjëja më e mirë që kam përjetuar. Nuk po them për nga rëndësia, por ka qenë lezet me shku në Sarajevë, në një far mënyre më kujtonte edhe Prishtinën. Por, prap se prap  jam gëzuar jashtë mase, është nder dhe është diçka shumë e rëndësishme jo vetëm për mua, por edhe për filmi” ka përfunduar kështu intërvistën Visar Morina.

‘Exil’-i është bashkëprodhim në mes të Komplizen Film Gjermani, Ikonë Studio Kosovë dhe Frakas nga Belgjika i financuar nga Ministri për Kulturë dhe Media, Film- und Medienstiftung NRË, German Federal Film Fund, Belgium Film Tax Shelter, Medienboard Berlin Brandenburg, Qendra Kinematografike e Kosovës, Eurimages, dhe German Federal Film Board.

“Exil”-i poashtu sjell një kastë briliante të aktorëve, si: Sandra Hüller, Mišel Matieviq, Astrit Kabashi, Valentina Dubovci, Flonja Kodheli, Getuart Hajrizaj, Ameli Kabashi. / KultPlus.com