Ky ishte Tarzani, filmi që kishte zgjuar imagjinatën e shumë personave

8 Gusht, 2018 - 10:30 am

Hero imagjinar, i lindur nga pena e shkrimtarit amerikan Edgar Lee Burroughs (1875-1950).

Për herë të parë u shfaq në vitin 1912 në numrin e tetorit të revistës All Story, por u bë i famshëm nga kinemaja dhe notari olimpik Johnny Weissmuller, i cili e mishëroi në ekranin e madh botëror. Sipas Burroughs, Tarzani ishte djali i lordit britanik dhe lejdit Greedock, të cilët ishin kapur nga piratët në një udhëtim në Afrikën Perëndimore.

Prindërit e tij vdiqën kur ishte fëmijë dhe edukimi i tij u mor përsipër nga Mangani, një race gorille. Ata i dhanë emrin Tarzan, i cili në gjuhën e tyre do të thotë njeri i bardhë.

Emri i tij i vërtetë ishte John Clayton, kur ishte i ri, u njoh me Jane Porter dhe familjen e saj, të cilët kishin një aventurë të ngjashme me atë të prindërve të tij.

Zemra e tij u ça për amerikanen e re dhe kur ajo u kthye në atdheun e saj, Tarzani la xhunglën për të kërkuar dashurinë e tij të parë dhe të vetme. Ata u martuan dhe jetuan për një kohë në Angli, ku lindi djali i tyre Korak.

Tarzani, i zhgënjyer nga hipokrizia e botës së civilizuar, kërkoi kuptimin e jetës, duke u kthyer me familjen e tij në xhungël. Burroughs, i dha heroit të tij aftësi të pazakonta për një njeri normal. Tarzani mund të ngjitej dhe të qëndronte në pemë, si majmun. Me ndjesi të mëdha, mund të nuhaste ushqimin nga një milje larg dhe të dëgjonte zërin më të vogël nga dy milje. Forca, shpejtësia, reflekset dhe aftësitë e tij në not tejkalonin ato të njeriut mesatar. Përballonte me sukses gorillat, rinocerontët, krokodilat, dinosaurët dhe kafshë të tjera të mëdha, ndërsa përthyente me sukses hekura dhe ngrinte ngarkesa të rënda me një dorë. E njihte shumë mirë gjuhën e trupit dhe marrja vesh me kafshët ishte lodër për të. Mund t’i shëronte vetë plagët e veta, të cilat njerëzit e tjerë do t’i dërgonin në botën tjetër. Burroughs krijoi një hero pothuajse të përsosur.

Tarzani nga pamja ishte atletik, i gjatë, i bukur, i nxirë nga dielli,dhe me sy gri. Emocionalisht ishte i guximshëm, i qëndrueshëm dhe besnik ndaj partneres së tij. U dallua për inteligjencën dhe moralin e tij, ndërsa në të gjitha rrethanat ishte mbrojtës i të dobëtve. Filozofia e tij njëdimensionale: kthimi në natyrë. Vishte një rrobë të thjeshtë nga lëkura e një kafshe të ngordhur, që mbulonte vetëm organet gjenitale të tij, dhe ishte i armatosur me një thikë. I mjaftonte një degë peme për të fjetur, teksa hante mish të gjallë nga kafshët që i vriste vetë. Megjithëse ishte në gjendje të jetonte në një shoqëri të civilizuar, preferonte të “hiqte shtresën e lëmuar të civilizimit”, siç shkruante Burroughs.

Tarzani, gjatë gjithë këtyre viteve, është një nga heronjtë më të njohur letrar. Përveç dhjetra tregimeve shkruar nga Burroughs dhe pas vdekjes së tij, të tjerë autorë, me lejen e Fondacionit Burroughs, e transferuan në kinematografi, teatër, televizion, libra komik, dhe në video lojëra. Pranimi kritik nuk përputhet me suksesin e tij të madh. Kritikët nuk ia falën Tarzanin që vinte nga fusha e “literaturës së lirë” Përveç kësaj, shkrimtari i tij u akuzua për riprodhimin e stereotipeve seksiste dhe raciste për gratë dhe zezakët në librat e tij të parë. Vetëm kur Burroughs u zhvendos në Hollivud, u bë më liberal dhe në librat e fundit të Tarzanit u tall me seksizmin dhe racizmin.
Në kinema, Tarzani bëri paraqitjen e tij më 27 janar, 1918, kur regjisori Scott Sidney transferoi në ekranin e madh librin e parë të Burroughs “Tarzani Of The Apes”, me protagonist Elmo Lincoln. Deri më sot janë xhiruar 87 filma të tjerë hero Tarzanin, që u lavdua dhe pothuajse u identifikua me të notari olimpik amerikan Johnny Weissmuller në vitet 30-të.

Shimpazeja mashkull Chita, i cili shoqëron Tarzanin në aventurat e tij, nuk referohet në asnjë libër të Burroughs. Tregimet e Tarzanit u ndaluan në Gjermaninë naziste si tregues i artit degjenerues. Qyteti i Kalifornisë, ku u vendos Burroughs, u emërua në nder të Tarzanit. Edhe pse kopjet e para të librave të tij kanë mbaruar, emri Tarzan është një markë tregtare. Tarzan ka qenë veçanërisht popullor në Izrael dhe në vendet arabe, në botime pirate të shkruar nga shkrimtarët vendës në vitet 1950 dhe 1960. Në Izrael gjuante arabët në vendet arabe izraelitët. Ngjarje Nga Historia Botërore./KultPlus.com

Të ngjajshme