NASA ka zbuluar “rrjeta merimange” misterioze në një rajon afër ekuatorit të Marsit që nuk është eksploruar kurrë më parë.

Roveri Curiosity i NASA-s është dërguar për të hetuar këto struktura të çuditshme — të cilat mbulojnë një shtrirje prej gjashtë deri në 12 milje të shkretëtirës marsiane — ndërsa kërkon shenja që ky planet i shkretuar mund të ketë mbështetur dikur jetë aliene.

Gjeologët dyshojnë se këto rrjeta merimange janë një version gjigant i një tipi minerali të kristalizuar, i njohur si “boxwork,” që shfaqet brenda disa shpellave në Tokë.

Ato mund të gjenden në tavanin e Wind Cave në Dakotën e Jugut, të krijuara nga ujërat minerale me karbonat kalciumi që depërtonin në çarje midis shkëmbinjve më të butë dhe u ngurtësuan në kristale.

Por, rrjeta e shtrirë, mbi 3,800 akra e gjerë në Mars, ndryshon në atë që ndoshta u formua nga uji i detit marsian dhe mund të ketë kapur fosile të jetës së lashtë në rrjetën e saj.

“Këto kreshta do të përfshijnë minerale që janë në formën e kristaleve nën tokë, ku mund të ketë qenë më ngrohtë,” sipas gjeologes së Universitetit Rice, Dr. Kirsten Siebach.

“Organizmat mikrobiologjikë në Tokën e hershme mund të kishin mbijetuar në një mjedis të ngjashëm,” shpjegoi Dr. Siebach, duke theksuar se “uji i kripur i lëngshëm” që krijoi këto rrjeta marsiane është një vend ideal për të gjetur prova fosile të mikrobeve aliene të lashta.

Ky zbulim vjen ndërkohë që studiuesit australianë kanë zbuluar se një meteorit marsian, i cili ra në Afrikën Veriperëndimore, ofron më shumë prova për praninë e ujit të nxehtë në Mars.

Një analizë kimike e këtij meteori sugjeron se kushtet ishin të përshtatshme për zhvillimin e jetës ujore në planetin fqinj të Tokës mbi katër miliardë vjet më parë.

Që nga ulja e tij në sipërfaqen e Marsit më 6 gusht 2012, roveri Curiosity ka eksploruar Planetin e Kuq në kërkim të shenjave të jetës — si dhe për të zbuluar të dhëna për klimën, gjeologjinë dhe fatin e ujit të lashtë të Marsit.

Por, kërkuesit e NASA-s janë intriguar nga kjo “rrjetë merimange” masive gjeologjike prej shumë kohësh, që kur sateliti i tyre Mars Reconnaissance Orbiter kapi për herë të parë imazhe ajrore të këtij peizazhi të habitshëm më 10 dhjetor 2006.

Mënyra se si këto formacione mund të jenë shfaqur në sipërfaqen e Marsit mbetet ende një mister, por teoritë tregojnë për kaosin klimatik që zhveshi Marsin nga uji miliarda vjet më parë.

Mundësia që prova të jetës mikrobiologjike ujore në Mars të jetë kapur në këtë rrjetë gjigante si fosile “e bën këtë një vend emocionues për eksplorim,” vuri në dukje Dr. Siebach.

Kjo rrjetë e mundshme mikrobesh dhe insektesh aliene të vdekura ndodhet nën hijen e një mali tre milje të lartë, zyrtarisht i njohur si “Aeolis Mons,” por i mbiquajtur “Mount Sharp.”

Eksplorimet e mëparshme nga roveri Curiosity kanë zbuluar shumë shtresa sedimentare përgjatë faqeve shkëmbore të Mount Sharp, duke sugjeruar në detaje të pasura se ato janë formuar nga erozioni i ujit përmes depozitave të liqeneve të lashta.

Shkencëtarët e NASA-s dyshojnë se erozioni ndihmoi në formimin e rrjetës gjigante kristalore të merimangës, pasi impulset e ujit të pasur me minerale depërtuan në rrjedhën poshtë malit Sharp në çarjet e shkëmbinjve të sipërfaqes dhe më pas kristalizuan.

Sipas punës së hartografimit satelitor që Dr. Kirsten Siebach publikoi në vitin 2014, të paktën 113.6 miliardë gallonë ujë mineral të ngrohtë dhe të kripur do të kishin qenë të nevojshme për të krijuar fushën e madhe të rrjetës kristalore, e cila është më e madhe se Aeroporti i Los Angeles-it (LAX).

“Kjo është një sasi e konsiderueshme uji nëntokësor që duhet të ketë qenë i pranishëm,” shkruan ajo dhe bashkautori i saj në një artikull për revistën Journal of Geophysical Research: Planets.

“Mineralizimi,” lloji i formimit të kristaleve që ndoshta ka ndodhur këtu, “në Tokë njihet për të ndihmuar në ruajtjen e mjediseve dikur të banueshme,” theksuan ata.

Ndërkohë, këtë muaj në Australi, shkencëtarët që punojnë me meteoritin marsian NWA 7034, i cili ra në Afrikën Veriperëndimore, kanë zbuluar prova të mëtejshme se oqeanet e ngrohta të lashta në Mars mund të kishin mbështetur lehtësisht jetën aliene.

“Përdorëm gjeokiminë në nano-shkallë për të zbuluar prova elementare të ujit të nxehtë në Mars 4.45 miliardë vjet më parë,” tha shkencëtari planetar Dr. Aaron Cavosie në një deklaratë.

“Shenjat gjeokimike të ujit” u zbuluan në meteoritin NWA 7034, shpjegoi Dr. Cavosie, bazuar si në formën e strukturave të kokrrave të tij shkëmbore ashtu edhe në përbërjen e tij kimike: “shenja të qarta të lëngjeve të pasura me ujë nga koha kur u formuan kokrrat.”

Mendohet se NWA 7034 është nxjerrë nga një ndikim asteroidësh në Mars, që krijoi një krater në verilindje të provincës Terra Cimmeria-Sirenum në hemisferën jugore të Marsit.

Një teknikë e veçantë e përdorur për të përcaktuar moshën e mineraleve jashtëzakonisht të vjetra të zirkonit përmes sasive gjurmuese të materialeve radioaktive, e quajtur “datimi uranium-plumb,” zbuloi se ky meteorit përbëhet nga disa prej shkëmbinjve më të vjetër vullkanikë marsianë që janë marrë ndonjëherë.

“Ekipi identifikoi modele elementare në këtë zirkon unik, duke përfshirë hekur, alumin, itrium dhe natrium,” tha Dr. Cavosie, “përmes imazheve dhe spektroskopisë në nano-shkallë.”

“Këto elemente u shtuan ndërsa zirkoni u formua 4.45 miliardë vjet më parë,” vazhdoi ai, “duke sugjeruar se uji ishte i pranishëm gjatë aktivitetit të hershëm magmatik marsian.”

Kjo përzierje e ujit të nxehtë dhe të pasur me minerale, e ngjashme me burimet hidrotermale që mbështesin jetën në thellësi të oqeaneve të Tokës, tregon për mundësinë që jeta të ishte duke u zhvilluar në Mars miliarda vjet më parë, mes të gjithë këtij aktiviteti vullkanik.

“Sistemet hidrotermale ishin thelbësore për zhvillimin e jetës në Tokë,” shpjegoi Dr. Cavosie, “dhe gjetjet tona sugjerojnë se Marsi gjithashtu kishte ujë, një përbërës kryesor për mjedise të banueshme, gjatë historisë më të hershme të formimit të kores.”

Shkencëtari planetar australian dhe ekipi i tij në Universitetin Curtin në Australi publikuan rezultatet e tyre në revistën Science Advances të premten e kaluar.

Gjatë më shumë se një dekade në Planetin e Kuq, roveri Curiosity i NASA-s ka përshkuar rreth 20 milje të sipërfaqes marsiane për të kërkuar prova për jetën që mund të ketë lulëzuar dikur atje.

Curiosity do të fillojë të studiojë nga afër kreshtat e rrjetës së merimangës në vitin 2025, sipas administratorit të NASA-s, Bill Nelson, ku do të qëndrojë për një “udhëtim njëmujor përmes rrjetës kristalore të Marsit.” /Express/ KultPlus.com