Agjenda e sopranos shqiptare Ermonela Jaho është e rezervuar deri në vitin 2022. E kërkuar në shumë skena prestigjioze të botës, ajo nga viti në vit po shndërrohet si njëra nga artistet më të adhuruara të botës. Në një intervistë për KultPlus, Ermonela Jaho tregon për dhënien e shpirtit të saj në personazhin e Violetës për 240 herë, sikurse edhe në rolin e Cio-Cio- San, role që i ka tashmë shumë për zemër. Duke përfshirë edhe paraqitjen e saj me kolegë shqiptarë nëpër skena të mëdha të huaja, Ermonela Jaho ka shpalosë edhe një ëndërr. Që dramën e njohur shqiptare “Halili dhe Hajrija” t’ia tregojë botës.
Adianë Pajaziti

KultPlus: Ju po vazhdoni të mbërtheni audiencën me “Violetën” e me “Cio-Cio-San” performanca këto që po mirëpriten nëpër teatro të ndryshme prestigjioze, nëse mund të kujtoni performancën e parë të këtyre dy roleve, dhe tashti me gjithë këtë bagazh artistik, çfarë mund të na thoni?
Ermonela Jaho: Janë dy role që kam kënduar më shumë deri tani. Më kujtohet shumë mirë hera e parë e të dyja roleve. Mund tu them që pasioni ka mbetur ai, por me një bagazh profesional dhe eksperiencë humane që i ka pasuruar akoma më shumë. Njohja dhe përgjegjshmëria teknike së bashku me atë jetësore i mban te freskëta ashtu siç është jeta jonë e përditshme, çdo ditë ndryshe nga njëra tjetra.

KultPlus: Duke pas parasysh që me Traviatën jeni prezantuar më shumë se sa me shfaqje tjera, sa herë jeni ngjitur në skenë me rolin e Violetës?
Ermonela Jaho: Violeten e kam kënduar mbi 240 herë.

KultPlus: Vazhdoni të hulumtoni edhe më në karakterin e saj? Pse gjithë kjo dashuri me karakterin e saj, duke pas parasysh se performancat e tua me këtë rol kanë pasë edhe vëmendjen e medieve më prestigjioze në botë?
Ermonela Jaho: Violeta është një figurë me plotë emocione për shpirtin, emocione të një gruaje dhe në të njëjtën kohë një ndër rolet më të vështira teknikisht. Unë këtë rol vazhdoj dhe do vazhdoj ta këndoj, sepse është një barometër vokal teknik për çdo këngëtar dhe nga ana emocionale është shumë pranë shpirtit të një gruaje ballkanase dhe mesdhetare. Është shpirti i torturuar i një femre që dashuron pa kushte dhe mendoj se ky përjetim me kaq pasion është diçka që e ndjej deri në palcë dhe rritet me mua në çdo etapë të rrugëtimit tim si artiste dhe qenie humane.

KultPlus: Pastaj,përgjatë performancave tua ka pasur raste kur ka reaguar edhe autoambulanca, për tu dalë ndihmë audiencës ku prej emocioneve kanë pasë edhe komplikime shëndetësore, për një artist një ngjarje e tillë do të thotë shumë?
Ermonela Jaho: Fenomeni i ambulancës ka qenë në Londër me operën “Suor Angelica” të Puccinit. Historia e kësaj opere ka ekzistuar në të kaluarën dhe përjetimi im i këtij roli zgjoi atë dhimbje shpirtërore të personave qe e kanë jetuar këtë torturë dhe kanë qenë prezent në teatër. Kjo ka bërë qe emocioni i një dhimbjeje shpirtërore të jetuar u ka hapur një plagë të cilën nuk e kanë kontrolluar dot. Një reagim i tillë për mua si artiste me jep konfirmimin se jam duke punuar ne drejtimin e duhur.

KultPlus: Ermonelë, po ashtu janë shumë të veçanta performancat e tua të cilat po lidhen edhe me rrjetin e kinemave, shfaqje që po ndiqen në të njëjtën kohë në disa sheshe, lokacione dhe hapësira të tjera, një gjë e tillë ndodhi në Spanjë, çfarë emocioni keni nga këto performanca?
Ermonela Jaho: Teknologjia ndihmon të sjellë këtë gjini muzikore kudo dhe konfirmon se Opera është për të gjithë dhe jo vetëm për një shtresë elitare të shoqërisë. Kur hyj në skenë nuk mendoj fare për jehonën që është duke ndodhur në momentin që unë jam duke kënduar direkt, sepse do me merrte energjinë e natyrshmërisë dhe të besueshmërisë. Kur mbaron shfaqja atëherë aty shohë nëse emocioni dhe vërtetësia kanë arritur apo jo në publikun mediatik. Përgjegjësia është e madhe, sepse janë miliona njerëz qe të ndjekin dhe fatkeqësisht lajmi i keq udhëton gjithmonë më shpejt dhe më lehtë se lajmi i mirë.

KultPlus: Ndërkohë, pikërisht mediet spanjolle ju krahasuan edhe me Maria Kallas, çfarë emocioni të ka përshkuar kur keni lexuar këtë krahasim?
Ermonela Jaho: Krahasimin me Maria Kallas e kanë bërë edhe mediat e tjera dhe sinqerisht kjo gjë me ka pëlqyer edhe pse unë jap personalitetin e Ermonelës në skenë dhe nuk kam dashur asnjëherë të imitoj askënd qoftë edhe Maria Kallasin, pasi imitimi është një kopje e shëmtuar.

KultPlus: E kishit ëndërruar ndonjëherë një krahasim me atë artiste të madhe, apo as nuk keni guxuar të mendoni?
Ermonela Jaho: Krahasimi me të bëhet për mënyrën pasionale e të përjetuarit të rolit në skenë. Nuk është krahasim zëri apo personaliteti. Është ekspresioni pasional me të cilin pellgu ballkanas karakterizohet,dhe mendoj se kjo është e përbashkëta. Kallas ka qenë ajo këngëtare qe ka ndryshuar këndimin e Operës, jo vetëm thjesht vokal por edhe atë interpretativ.

KultPlus: Para se të jeni kjo që jeni, kishit dëgjuar në rininë e hershme për Maria Kallas?
Ermonela Jaho: Unë në të kaluarën kam dëgjuar patjetër për Maria Kallasin dhe pikërisht ajo qe më ka goditur nga dëgjimi i kësaj artisteje ishte përcjellja e emocionit përmes këndimit.

KultPlus: Tashmë keni përjetuar emocionin e audiencave të ndryshme, mund të bëni ndonjë krahasim të emocionit që të japin audiencat prej vendit në vend?
Ermonela Jaho: Çdo audiencë ka karakteristiken e saj në mënyrën se si reagon. Në momentin që ti je e sinqertë dhe e vërtetë në skenë, emocioni godet çdo publik, sepse në fund të fundit po flet me gjuhën e shpirtit dhe në skenë shpirti yt është lakuriq dhe publiku ketë e percepton menjëherë.

KultPlus: Cilën audiencë e konsideroni si audiencë më kritike?
Ermonela Jaho: Dua shume publikun francez , sepse janë objektiv me ty që në dëgjimin e parë. Për ta nuk ka shumë rëndësi nëse je emër i madh apo i vogël, në qoftë se i prek nga ana shpirtërore do të ta bëjnë të ditur.

KultPlus: Jeni aq të angazhuar me projekte të vazhdueshme, por megjithatë duhet të jetë ndonjë shfaqje që do të dëshironit ta rishikoni edhe nëpërmjet ndonjë incizimi, cilin prezantim tuajin e shikoni, apo do të dëshironit ta shikoni?
Ermonela Jaho: Çdo shfaqje është ndryshe, sa herë ngjitem në skenë për mua është e para dhe e fundit ne atë moment. Asnjëherë nuk do mundesh të këndosh dy herë njësoj. Kjo është edhe e bukura e këtij profesioni. Njeriu përmirësohet gjithnjë. Për mua çdo shfaqje është unike dhe përsëritja e tyre është si përditshmëria jonë, rritet me ty.

KultPlus: Pothuajse i gjithë viti është i mbushur me shfaqje operistike në të cilat keni rolet kryesore, dhe shumë e vështirë që të ndaheni prej roleve edhe në jetën reale, sa je brenda personazheve edhe atëherë kur nuk je në skenë?
Ermonela Jaho: Artisti është qenie që në skenë transmeton shumë ndjenja humane të idealizuara dhe pikërisht këto ndjenja na prekin, sepse duam t’i jetojmë edhe në përditshmërinë tonë dhe është e pamundur që të shkëputesh totalisht prej tyre. Shkëputesh fizikisht, sepse shtëpia nuk është skenë por ndjenjat humane qëndrojnë me ne dhe kjo të bën edhe më reflektues dhe më mirënjohës për atë që jeta na ka dhënë dhe na surprizon për ditë.

KultPlus: Është viti që bëri bashkë dy artistë shqiptarë në një skenë prestigjioze ndërkombëtare, sikurse ishte me atë të Argjentinës, e habitshme, dy artistë shqiptarë në rolet kryesore në një vend kaq të largët, sikurse ishte rasti me Saimir Pirgun?
Ermonela Jaho: Viti 2017 na bëri bashkë në Madrid me Enkelejda Shkozën , një mexosoprano e mrekullueshme në operën Madama Butterfly , dhe në Argjentinë me Sajmir Pirgun në operën Traviata. Eksperienca me kolegët nga Mëmëdheu është gjithmonë e veçante, sepse duket sikur bën një rrugëtim aty në skenë përdore me një copë nga shpirti i vendit tënd. Është diçka shumë e bukur dhe tepër e veçantë.

KultPlus: Gjithë kjo artiste me përmasa ndërkombëtare, sikurse që keni edhe kolegë të tjerë shqiptarë, nëse jemi te kombi, cilin rrëfim do ta shndërronit në një shfaqje operistike që t’ia ofronit të huajve, që nëpërmjet atij rrëfimi të njohin më shumë kulturën tonë.
Ermonela Jaho: Me modestinë e njohjes se rrëfimeve qe kam akoma në memorie mund të them rrëfimin e Rozafës, Argjiros, ose Halili dhe Hajrija etj…Mendoj se këto rrëfime karakterizojnë në mënyre tepër te sintetizuar atë çka ne shqiptarëve na bën të veçantë.

KultPlus: Tashme keni te siguruar edhe agjendën e vitit 2018, çfarë rrugëtimi e pret Ermonela Jahon?
Ermonela Jaho: Agjenda ime është e plotësuar deri në vitin 2022 por për 2018-ën mund ta bëjë këtë renditje: 1 Janari 2018 më gjen në një skenë me Suor Angelica në Mynih Gjermani , më pas Thais në Kinë me Placido Domingon, shkurt -mars në Metropolitan Neë York me Madama Butterfly, Amsterdam me rrolin e Antonias në Tregimet e Hoffmann, Koncert në festen e muzikës për TV5 ne France, Thais përsëri në Madrid dhe Perelada (Spanjë )me Placido Domingon,Greqi – Athine koncert për përvjetorin e Maria Kallas me TVFrance dhe Eurovision si e ftuar speciale, në Paris hap sezonin me operën Les Hugonotes e cila transmetohet neper kinema dhe televizione, një rregjistrim me London Symphony Orchestra të operes Le Villi te Puccinit dhe e mbylli vitin me Violeten në Paris përsëri dhe e hap 2019-ën po me Traviaten në Londër. Këto sa për kronologji por siç thotë një proverb, njerëzit bëjnë plane Zoti qesh… Përpiqem të jetoj dhe shijoj çdo moment si të jetë i fundit, pa shumë pritshmëri.

KultPlus: Dhe krejt për fund, cilin projekt e synoni si projekt të plotësimit të ëndrrës?
Ermonela Jaho: Çdo ngjitje në skenë është përjetimi dhe plotësimi i ëndrrës sime në kohë. Ai që nuk arrin dot të vlerësojë ato gjëra që ka, nuk do të arrijë të vlerësojë kurrë asgjë që do ti vijë në të ardhmen. /KultPlus.com