2 Dhjetor, 2023 - 8:30 pm
KultPlus ju sjell disa nga shprehjet më frymëzuese të thënë nga gra të famshme.
“Sapo të heqim dorë nga kërkimi për miratim, e kemi më të lehtë të fitojmë respekt”
Kështu ka thënë Gloria Steinem. Ajo ishte një zë qëndror në valën e dytë të feminizmit, nga vitet 1960 deri në vitet 1980. Për të theksuar vlerën e grave në një shoqëri që tentonte t’i reduktonte ato në rolet e kujdestares dhe amvisës, ajo tha: “Një grua pa burrë është si një peshk pa biçikletë”. Sarkazma e kombinuar me rebelimin.
“Feminizmi është ideja radikale që gratë janë njerëz”
Duket ironike, por është në thelb të luftës së grave për barazi. Angela Davis ishte ajo që e shpiku atë. Ajo luftoi për çlirimin e grave dhe gjithashtu u bë një ikonë e betejës antiraciste që ka vazhduar në SHBA dhe në botë deri më sot.
“Feminizmi nuk ka të bëjë vetëm me gratë, ka të bëjë me lejimin e të gjithë njerëzve të bëjnë jetë më të plotë.”
Jane Fonda shpjegoi se si feminizmi nuk është vetëm një shkak për gratë: të gjithë përfitojnë nga thyerja e kodeve gjinore në shoqëri. Deri më sot, Fonda ka ndërthurur statusin e saj si yll filmi me punën e saj si aktiviste.
“Ne e kuptojmë rëndësinë e zërave tanë vetëm kur na mbyllet goja!”
Malala Yousafzai u bë një simbol i luftës globale të grave kur talebanët donin ta vrisnin për vendosmërinë e saj për të ndjekur shkollën. Që atëherë, jeta e saj ka qenë e gjitha rreth aktivizmit.
“Nëse nuk mund të kërcej, nuk është revolucioni im.”
Emma Goldman, një anarkiste që jetoi rreth fundit të shekujve 19 dhe fillimit të shekullit të 20, përmblodhi nevojën që çdo luftë të përfshijë gëzimin midis mekanizmave të saj.
“Nuk jam e shqetësuar për frikësimin e burrave…”
Kur u pyet për reagimet e burrave ndaj aktivizmit të saj feminist, romancierja dhe eseistja Chimamanda Ngozi Adichie tha: “Sigurisht që nuk shqetësohem për frikësimin e burrave. Lloji i mashkullit që mund të frikësohet nga mendimet e mia nuk më intereson.”
“Ti nuk lind grua, bëhesh!”
Simone de Beauvoir ishte një mendimtare franceze, shkrimet e së cilës në vitet 1960 ndërtuan një pjesë të madhe të teorisë së sotme feministe. Ajo argumentoi se të qenit grua ishte diçka e mësuar nga shoqëria, sesa thjesht caktimi i veçorive trupore në lindje.
“Për një burrë je disi injorant…”
Një burrë më tha se për një grua, unë isha shumë me opinion. Unë thashë, ‘për një burrë je disi injorant’.” Ishte një shuplakë e përsosur nga Anne Hathaway ndaj machismo-së që është ende e pranishme në shumë fusha.
“Ata që nuk lëvizin, nuk i vënë re zinxhirët e tyre.”
Socialistja Rosa Luxemburg (1871-1919) shpjegoi shkurtimisht se si pasiviteti na bën të paaftë të zbulojmë padrejtësinë ekzistuese.
“Pse dua këmbët nëse kam krahë për të fluturuar?”
Frida Kahlo shkroi shumë fraza frymëzuese dhe krijoi art të bukur pamor. Ajo ishte një grua me krahë që luftoi për të qenë e lirë.
“Duhen vite si grua për të hequr qafe atë për të cilën të kanë mësuar të vijë keq.”
Është vërtetuar se gratë kërkojnë falje më shpesh, me të drejtë ose pa nevojë, sesa burrat. Aktorja dhe komediania amerikane Amy Poehler na kujton sesi gratë duhet të deprogramojnë sjellje si kërkimi i vazhdueshëm i faljes. Ata janë socializuar në ato sjellje që në fëmijëri.
“Një grua ka nevojë për para dhe një dhomë të sajën!”
Ky citim nga autorja Virginia Woolf në kapërcyellin e shekujve 19 dhe 20 është histori feministe. Gruaja kishte nevojë të ishte e pavarur, tha ajo, në gjendje t’i përkushtohej krijimit, dhe përtej kësaj, e lirë.
“Nuk dua që të tjerët të vendosin se kush jam unë. Unë dua të vendos vetë!”
Feminizmi i ri në Hollywood-in e shekullit të 21-të ka një zë si Emma Watson. Ajo synon të ndalojë imponimet ndaj grave që shpesh përcillen përmes narrativave filmike apo serialeve.
“Nëse i bindeni të gjitha rregullave, do të humbisni të gjithë argëtimin!”
Aktorja Katharine Hepburn ishte përpara kohe! Një grua e lirë dhe joortodokse në një skenë të Hollivudit që ishte thellësisht heteropatriarkale në mesin e shekullit të 20-të.
“Feminizmi është një formë e humanizmit!”
Në një deklaratë të ngjashme me atë të Jane Fonda (‘duke i lënë të gjithë njerëzit të bëjnë jetë më të plotë’), autorja Siri Hustvedt pohon se feminizmi është një kategori e gjerë në mbrojtje të të gjitha qenieve njerëzore.
“Dil dhe bëj diçka. Burgu nuk është dhoma jote, je ti!”
Shkrimtarja Sylvia Plath jetoi një ekzistencë të munduar. Në vepra të tilla si ‘The Bell Jar’, ajo la dëshminë e dikujt që luftonte me të gjitha forcat për të qenë një grua e lirë.
“Je i lirë të rishpikësh veten!”
Margaret Atwood, autore e ‘The Handmaid’s Tale’, është një besimtare e fortë në fuqizimin e femrës. Në kundërshtim me besimet tradicionale, gratë nuk kufizohen vetëm në një rol, thotë ajo. Ata mund të jenë kushdo që duan të jenë.
“Dashuria ka qenë opiumi i grave!”
Kate Millett ishte një figurë qëndrore në feminizmin e valës së dytë. Citimet e saj kanë qenë stimuluese dhe provokuese. Si ky: “Dashuria ka qenë opiumi i grave… Ndërsa ne donim, burrat sundonin!”.
“Disa gra zgjedhin të ndjekin burrat, dhe disa gra zgjedhin të ndjekin ëndrrat e tyre”
Lady Gaga është një shembull se si të jesh grua në shekullin e 21-të, të kesh sukses dhe të mos humbasësh në përpjekje.
“Mos e hesht trupin…”
Lena Dunham është një zë interesant dhe nganjëherë kontrovers feminist. Ajo në punën e saj ka treguar trupa që nuk përputhen me stereotipet mbizotëruese. “Mos i heshtni”, thotë ajo. Në këtë mënyrë ajo lufton përjashtimin e disa llojeve të trupave, mbron diversitetin dhe shkon kundër imponimit të kanuneve seksiste. /KultPlus.com