Associated Press i ka kushtuar një shkrim turizmit të Gjirokastrës historike. Nën titullin “Shqipëri. Vera e shkurtër e Gjirokastrës, e cila përjetoi lulëzimin e turizmit vetëm një sezon”, shkrimi flet për ndikimin e pandemisë në jetën e qytetit të gurtë.

Më poshtë gjeni shkrimin e plotë:

Një xhevahir që kishte provuar të mirat e turizmit pa degraduar, vetëm për disa stinë, e fundit në veçanti ajo para pandemisë i çoi të gjitha në vitin zero.

Gjirokastra, një qytet i vogël i Shqipërisë në jug të Shqipërisë pati një minilulëzim në 2019 me 120 mijë turistë që vërshuan për të zbuluar veçantinë e saj arkitektonike dhe kulinarinë.

Unesco World Heritage që nga 2005, e futi bashkë me Beratin si “shembuj të rallë të arkitekturës tipike të periudhës osmane”, ky qytet, që ishte vendlindja e kandidati për Nobel, Ismail Kadare dhe diktatorit Enver Hoxha, kishte bërë së fundmi rinovime të qendrës historike, restaurim të ndërtesave 200-300 vjeçare të ndërtuara me dru dhe gurë, shumë prej të cilave ishin kthyer në bujtina: 700 shtretër, që po përpiqeshin të plotësonin kërkesat.

Por tashmë, edhe në “qytetin e gurtë” të vendosur në shpatin ku është ndërtuar kalaja e shekullit të 13 tashmë është e qetë.

“Pandemia ndali papritmas gjithçka, sikur e preu me thikë”-, thotë për Associated Press Hysen Kodra, që e kishte kthyer në bujtinë shtëpinë e tij, -“Deri në 2019 gjithçka shkonte mirë me një numër klientësh që rriteshin dita-ditës. Në 2020, anulimet ishin 100 për qind”.

Kalaja në majë të kodrës dhe pazari i vjetër i shekullit të 18-të, me formën karakteristike, ku turistët shëtisnin rrugëve me kalldrëm në kërkim të gatimeve tipike si pashaqofte, apo oshaf (fiq të thatë me qumësht dele) dhe punimet artizanale të zonës, perde, tapetë dhe kostume tradicionale. Këto janë atraksionet turistike vendase që gjithashtu ka edhe një muze etnografik, përveç shtëpisë së liderit komunist dhe shtëpisë së saporinovuar të kandidatit për

Në një vend ende të varfër nga standardet evropiane, turizmi kishte arritur të zinte 9 përqind të PBB-së, një pjesë që, pa pandeminë, vlerësohej të arrinte dy shifra këtë vit.

Gjirokastra ka një popullsi prej 30,000 banorësh. Kodra dhe shtëpia e tij – tani një bujtinë – kanë historinë e tyre për të treguar. Shtëpia është në të vërtetë e vendosur afër vendit ku regjimi kishte vendosur të ngrinte dhe instalonte statujën kushtuar Hoxhës, pas vdekjes së tij në 1985. Për t’i lënë vend monumentit, familja u dëbua dhe u zhvendos gjetkë. Me fillimin e protestës studentore e cila midis viteve 1990 dhe 1991 çoi në rënien e regjimit, pronarët u kthyen në pronën e tyre. Monumenti u hoq pak kohë më vonë.

Një qytet pa industri, Gjirokastra u rinovua në funksion të mikpritjes dhe turizmit. Shtëpitë e frëngjijve u shndërruan në dyqane të vogla, bare dhe restorante; numri i vizitorëve u rrit me 4 herë midis 2015 dhe 2019. Italianët, polakët, francezët dhe spanjollët përbënin numrin më të madh të vizitorëve , të cilët megjithatë vinin madje nga SH.B.A., Kanada dhe Australia, si dhe nga Izraeli. Deri në marsin e kaluar.

Manjola Bici, e cila zotëron një dyqan të vogël që shet çajra dhe bimë të zonës në Pazarin e Vjetër, thotë se ka pasur një rënie prej 60 përqind të vizitorëve dhe se shumë prej atyre që shfaqen janë vendas që hyjnë, shikojnë brenda dhe dalin jashtë. Ata shpenzojnë asgjë. Pavarësisht përpjekjeve për të promovuar qytetin, edhe përmes internetit, të ardhurat kanë rënë ndjeshëm dhe shumë dyqane mbeten të mbyllura. Bici dhe fqinjët e saj tani po përpiqen të ndryshojnë ofertën, për të ulur çmimet gjithsesi, duke kërkuar klientë vendas dhe i kanë kërkuar qeverisë të ulë taksat në mbështetje të tyre. Si në çdo cep të planetit, edhe në këto anë, shpresat janë varur në rezultatin pozitiv të fushatës globale të vaksinimit.

“Siç mund ta shihni vetë – i thotë Manjola ekipit të AP – sot ju jeni të vetmit turistë dhe të vetmit klientë këtu”.

“Nuk mendoj se mund të mbijetojmë gjatë, nëse qeveria nuk ul taksat, domethënë për një vit,” shton Kodra, e cila dyshon nëse do të ketë rezervime për pranverën e ardhshme.

Pak më shumë optimsitë, të paktën përsa i përket betejës së rimëkëmbjes së fluksit turistik janë përfaqësuesit e administratës publike. “Pandemia do të zhduket një ditë së shpejti, turistët do të kthehen dhe do të gjejnë një tjetër qytt dhe madje edhe më të bukur”, garanton Loena Bakuli, drejtoresha e planifikimit të turizmit për bashkinë lokale./diapsorashqiptare/ KultPlus.com