Prej muajit maj deri në shtator të vitit 1992 në Kluç (Bosnje) janë vrarë 612 boshnjakë dhe kroatë ku 563 janë gjetur në varrezat masive, transmeton KultPlus.

Përshkrim nga obduksioni: faqe 70, kufoma numer 172.

Rrobat: Përparsja e bardhë për beba me tri pulla, rroba për fëmijë, të bardha dhe të gjata, kukulla, pantallona dhe pampersa të bardha. E likfiduar me plumb në kokë. Një shishe e qumështit dhe një biberon janë gjetur si kujtim për beben e vrarë me plumb në kokë në duart e nënës.

Shemso Xhaferagiq në fushën e varrezave të bardha tregon varrin ku është e varrosur Amilia, vëllai i saj, e shoqja dhe nëna e tij, pastaj babai, motra dhe mbesa…Shemsi është i vetmi mashkull i cili ka mbijetuar atë ditë.

“Me shikim e kam përcjellur vdekjen e tyre. Nga mali kam parë kur i kanë dërguar…Njëzet e gjashtë vite kërkoj përgjigje – ku ka kështu që dikush të shkatërroj gjithçka, të vrasë dhe të thyej…kujtoj Amilën time, ato duar të vogla të cilat nuk janë më, nuk mund ti shikosh duke shkruar, duke shkuar në shkollë…se si çdo mëngjesë që zbardhë i fsheh sytë për të mos e parë mëngjesin, për të mos i parë fëmijët që shkojnë në shkollë, se si njerëzit shkojnë në punë…E dini, vetëm fakti që më duhet të them lutjen Fatiha shtatë herë është e veshtirë. Veshtirë të përshkruhet. Është e veshtirë të jetohet këtu ku gjithçka të kujton të kaluarën, tragjedinë. Shumica sot ketë nuk e kuptojnë. Shikojeni, kudo që ktheheni para jush janë varre të bardha. Kur e thua lutjen Fatiha, lufton me vetveten dhe kjo është e papërshkrueshme, e papërmbajtshme…”

Senada krejt ketë e ka shikuar nga tavani i shtëpisë që gjendet në afërsi.

“Bari i përgjakur. Shishja e të voglës Amilë , e cila me vëllain dhe motren janë vrarë në duart e nënës. Gjithmonë ai beberon më kthehet para sysh. Edhe sot e shoh se si nga duart e nënës marrin shishen dhe e gjuajnë…”

“Por, si?”, pyet Shemso Xhaferoviq.

“Kjo është një Srebrenicë e njejtë. Kluç është vend i vogël por në të është kryer gjenocid. Nënshkrimi i krimit është i njejtë si në Srebrenicë. Edhe ky krim është një nga krimet i cili mbetet në hijen e tragjedisë së Srebrenicës i cili ka ndodhur tri vjet më herët. Sikur të kishin reaguar komuniteti ndërkombëtar nuk do të ishte Srebrenica. Por…”

Azra mundohet që sot ti kujtohet gjithçka. Ende pamjet e paqarta i paraqiten para syve.

“Shpesh e ndjej nëpër duar, nëpër pëllëmbë, gjakun e nxehtë, atë gjak që nga vëllai dhe motra e vrarë më ka rrjedhur, mundohem ta lajë, por nuk bën”, shprehet ajo.

Sipas Azrës ajo ka lexuar në mitologjinë greke në tragjeditë e tyre që ekziston diçka e ngjashme me ketë realitet dhe se në atë mitologji ekziston lumi Leta dhe nëse e pi ujin e atij lumi harron gjithçka.

“Askush prej nesh nuk do të përkulej për ta pirë atë ujë të harresës, sado që të jetë i eshtuar, sepse nuk do mund ta harronte të keqen që ka ndodhur në ketë vend”.

Me datën 10 korrik të gjithë bashkohën në qendren Memoriale në fushën e varrezave të bardha për të kujtuar të kaluarën, për ti kujtuar më të dashurit e tyre./KultPlus.com