Në një shkrim të gazetës “The Roman Sunday Observer” më datë 24 gusht 1980 botohej shkrimi mbi gjuhën shqipe të trashëguar ndër shekuj nga arbëreshët.

“E drejta për të folur shqip”

Lungro – “Shkolla duhet ta mbrojë, për momentin nuk e bën. Bën rezistencë ndaj këtij komuniteti. Mundësia e radios lokale dhe indiferenca e shtypit.

E quajnë: shkolla e heshtjes. Një fëmijë është në klasë fillore, bëhet pjesë e shpjegimit të mësueses  që ka vënë në program, sot për sot, për tí bërë të kuptojë tingullin e çdo gërme. Mësuesja angazhohet maksimalisht dhe kur i pyet të shqiptojnë gërmën S dhe fjalën (Serpente) në shqip gjarpër: E Kuptuat fëmijë? Askush nuk përgjigjet, aty përballet me shkollën e heshtjes, sepse ata fëmijë ishin mësuar se Gjarpër fillon me G dhe jo me S (Serpente), si mund ta bënin dallimin këta fëmijë?

Është një shembull për të dalluar 21 gërmat që ka alfabeti Italian, kundrejt 36 gërmave që ka ai shqip, një ide e frikshme me të cilën përballeshin fëmijët shqiptarë që jetonin në Itali./ KultPlus.com