28 Mars, 2024 - 5:45 pm
Për herë të parë në histori, kohëmatësit botërorë mund t’ju duhet të marrin në konsideratë zbritjen e një sekonde nga orët tona në disa vite, pasi planeti po rrotullohet pak më shpejt, shkruan “abc News”.
Rrotullimi në ndryshim i Tokës po kërcënon të luajë me sensin tonë të kohës, orëve dhe shoqërisë së kompjuterizuar në një mënyrë të paprecedentë – por vetëm për një sekondë.
Për herë të parë në histori, kohëmatësit botërorë mund të kenë nevojë të marrin në konsideratë zbritjen e një sekonde nga orët tona brenda disa vitesh, pasi planeti po rrotullohet pak më shpejt se më parë.
“Orët mund të duhet të kalojnë një sekondë, e quajtur “sekonda e kohës negative” rreth vitit 2029″, tha një studim në revistën “Nature”.
“Nuk është një ndryshim i madh në rrotullimin e Tokës që do të çojë në ndonjë katastrofë apo ndonjë gjë tjetër, por është diçka e dukshme. Është një tjetër tregues se jemi në një kohë shumë të pazakontë”, tha autori kryesor i studimit, Duncan Agnew, një gjeofizikan në Institutin e Oqeanografisë Scripps
“Shkrirja e akullit në të dy polet e Tokës ka kundërshtuar shpërthimin e shpejtësisë së planetit dhe ka të ngjarë të ketë vonuar këtë sekondë globale të llogaritjes me rreth tre vjet”, tha Agnew.
Kjo është një situatë e ndërlikuar që përfshin, fizikën, politikën e fuqisë globale, ndryshimet klimatike, teknologjinë dhe dy lloje kohe.
“Tokës i duhen rreth 24 orë për t’u rrotulluar. Për mijëra vjet, Toka në përgjithësi ka qenë duke u ngadalësuar, me shpejtësi që ndryshon nga koha në kohë”, tha Agnew.
Ngadalësimi është shkaktuar kryesisht nga efekti i baticave, të cilat shkaktohen nga tërheqja e Hënës.
Kjo nuk kishte rëndësi derisa orët atomike u miratuan si standardi zyrtar i kohës më shumë se 55 vjet më parë. Ato nuk u ngadalësuan.
Kjo krijoi dy versione të kohës – astronomike dhe atomike – dhe ato nuk përputheshin. Koha astronomike binte pas kohës atomike me 2,5 milisekonda çdo ditë.
“Kjo tregonte se ora atomike do të thoshte se është mesnatë dhe në Tokë ishte mesnatë një pjesë e sekondës më vonë”, tha Agnew.
Ato fraksione ditore të sekondave shtohen në sekonda të plota çdo disa vjet. Duke filluar nga viti 1972, kohëmatësit ndërkombëtarë vendosën të shtojnë një “sekondë të kohës” në qershor ose dhjetor për kohën astronomike për të kapur kohën atomike, të quajtur Koha e Koordinuar Universale ose UTC.
Në vend që ora 11:59 dhe 59 sekonda të kthehej në mesnatë, do të kishte një sekondë tjetër në orën 11:59 dhe 60 sekonda. Një sekondë e kërcimit negativ do të shkonte nga 11:59 dhe 58 sekonda direkt në mesnatë, duke anashkaluar 11:59:59.
Midis 1972 dhe 2016, 27 sekonda të veçanta të kohës u shtuan ndërsa Toka u ngadalësua. Por shkalla e ngadalësimit po zvogëlohej. /KultPlus.com