Mund të tingëllojë e çuditshme për njerëzit në shumë vende të tjera, por Suedia nuk ofron luks as privilegj për politikanët.  Pa makina zyrtare ose shoferë privatë, ministrat dhe parlamentarët suedezë udhëtojnë me autobusin apo trenin mbushur me njerëz, njëlloj si qytetarët që përfaqësojnë.

Pa të drejtën e imunitetit parlamentar, para gjykatës janë si çdo person tjetër. Pa sekretar në pritje, zyrat e parlamentarëve janë më pak se 8 m2.

Unë i paguaj politikanët, – thotë Joakim Holm, shtetas suedez – dhe nuk shoh asnjë arsye, për t’u afruar një jetë luksoze”.

Politikanët që guxojnë të shpenzojnë para publike për udhëtim me taksi, në vend që të hipin në tren, përfundojnë në faqet e para të gazetave. Edhe kryetari i parlamentit mori një kartë për përdorimin e transportit publik.

Vetëm kryeministri e ka të drejtën e përdorimit të përhershëm të makinave dhe sigurinë personale.

Parlamentarët suedezë jetojnë në apartamente të vogla në kryeqytet, ku i lajnë dhe hekurosin vetë rrobat. Kjo mund të duket modeste për njerëz të tillë të shquar, por në fakt është shumë më mirë sesa dikur.

Deri në fund të viteve 1980, të gjithë parlamentarët flinin në kanape në zyrat e tyre.

Askush në jetën publike, nuk fiton një pagë të madhe: paga për anëtarët e Riksdag (parlamentit) është rreth dy herë më e lartë se ajo e një mësuesi të fillores.

Në nivelin komunal, çdo dëshirë për punësim në politikë mund të interpretohet si një rast që kërkon vlerësim psikologjik: sepse zyrtarët komunalë suedezë nuk fitojnë pagë, as nuk kanë të drejtën e një zyre dhe punojnë vullnetarisht nga shtëpia.

Përvoja e Suedisë minon idenë e paarsyeshme që politikanëve, duhet t’u jepet respekt si një kastë më e lartë, e përbërë nga zonja dhe zotërinj që janë më të famshëm se një qytetar mesatar dhe për këtë arsye, meritojnë një të drejtë gati hyjnore, për përfitime dhe privilegje.

Është një komb që i trajton zyrtarët e tij qeveritarë dhe përfaqësuesit politikë, si qytetarë të zakonshëm; është një shoqëri që shfuqizoi përdorimin e përemrave zyrtarë në vitet 1960 dhe ku të gjithë quhen “ti”, sepse, sipas sistemit suedez të vlerave, askush nuk është mbi të gjithë.

Pa pabarazi të mëdha shoqërore, Suedia është pa dyshim, një vend më i sigurt dhe më pak i dhunshëm, ku politikanët dhe qytetarët zakonisht nuk kanë pse të udhëtojnë me makina antiplumb. Por, më e rëndësishmja, kjo është një shoqëri që zgjedh politikanë të cilët, duhet të jenë në kontakt me problemet e përditshme të qytetarëve. Politikanët, nuk lejohen të vënë interesat personale mbi ato të përgjithshme, në një shoqëri që tregon se pushteti politik mund të ushtrohet brenda kufijve të mirësjelljes.

Në sistemin gjyqësor, logjika është e njëjtë: nuk ka gjyqtarë që kanë të drejtë për automjete zyrtare, sekretarë ose privilegje.

Ata që janë në pushtet duhet të mbajnë përgjegjësi dhe të gjitha informacionet duhet të bëhen të disponueshme për publikun: hapja e Suedisë reflektohet në vetë transparencën e fuqisë politike, që monitorohet përmes ligjit më të vjetër në botë, për transparencën. Në 1766, hyrja e publikut në dokumentet zyrtare të qeverisë u bë një e drejtë kushtetuese për të gjithë qytetarët, e përfshirë në një kapitull të veçantë të Aktit të Lirisë së Medies në Suedi.

Në Suedi, është e mundur të monitorohen shpenzimet e ministrave, përfaqësuesve dhe gjykatësve në çdo kohë.

Një nga skandalet më të mëdha politike në vend, ishte ai i viti 1990. Zëvendëskryeministrja Mona Sahlin, bleu çokollatë, pelena dhe disa sende të tjera personale me një kartë krediti qeveritare dhe pagoi e shtrenjtë: ajo humbi punën. Skandali u shfaq në analet e politikës suedeze, si çështja Toblerone.

Në pak më shumë se 100 vjet, Suedia është shndërruar nga një shoqëri e varfër, bujqësore, në një nga vendet më të pasura, më të drejta shoqërore dhe më pak të korruptuara në botë, ku askush nuk është mbi të tjerët. / Konica.al / KultPlus.com