Në inaugurimin e tij, Presidenti i SHBA, Donald Trump, u shpreh për planet ambicioze për të vendosur një flamur amerikan në Mars. “Ne do të ndjekim fatin tonë të dukshëm në yje,” tha ai të hënën, duke shtuar: “Duke nisur astronautët amerikanë për të mbjellë yje dhe vija në planetin Mars.” Ky koment shkaktoi një reagim të fuqishëm nga Elon Musk, CEO i Tesla dhe SpaceX, i cili ka pasur gjithmonë një vizion për të realizuar kolonizimin e Marsit. Në një fjalim pas inaugurimit, Musk, duke e përshëndetur këtë deklaratë, tha: “A mund ta imagjinoni se sa e mrekullueshme do të jetë që astronautët amerikanë të vendosin flamurin në një planet tjetër për herë të parë?”

Por sa afër jemi në të vërtetë për të dërguar njerëz në Mars? Dhe cilat janë shpresat për njeriun në rrugën e një udhëtimi në hapësirë? Këto pyetje janë bërë gjithnjë e më të pranishme ndërsa turizmi hapësinor po bëhet një realitet dhe mundësitë për të udhëtuar jashtë Tokes po rriten.

Turizmi Hapësinor – Një Realitet i Re

Turizmi hapësinor ka qenë një temë e diskutuar për shumë vite, por tani është më afër se kurrë. Turisti i parë hapësinor, Dennis Tito, bëri udhëtimin e tij në hapësirë më shumë se një çerek shekulli më parë, kur ai iu bashkua misionit Soyuz TM-32 në prill 2001. Që atëherë, rreth 60 turistë kanë udhëtuar në hapësirë, shumica e tyre në harqe suborbitale, duke lëvizur për pak kohë jashtë atmosferës përpara se të kthehen në Tokë.

Virgin Galactic, kompania e pasur të miliarderit Richard Branson, ka qenë një lider në këtë fushë, duke lansuar fluturimet e saj komerciale në vitin 2004. Megjithëse ka hasur disa pengesa gjatë viteve, kompania ka realizuar me sukses shtatë fluturime komerciale gjatë dy viteve të fundit me aeroplanin e saj hapësinor VSS Unity. Këto fluturime janë shumë larg udhëtimeve që çojnë në Hënë, por arritjet janë një hap i rëndësishëm për turizmin hapësinor. VSS Unity udhëton në rreth 90 km mbi sipërfaqen e Tokës, e cila është përkufizimi i NASA-s për hapësirën, e cila përcaktohet si 80 km mbi nivelin e detit. Megjithatë, sipas Fédération Aéronautique Internationale (FAI), hapësira fillon në 100 km.

Një tjetër nismë ka ardhur nga miliarderi i Amazon, Jeff Bezos, me kompaninë e tij Blue Origin. Raketa e pasagjerëve e ripërdorshme New Shepard ka realizuar tetë fluturime hapësinore me ekuipazh që nga viti 2021, duke bërë që udhëtimi në hapësirë të jetë më afër për pasagjerët e pasur.

Në anën tjetër, SpaceX e Elon Musk ka zhvilluar një program ambicioz për eksplorimin ndërplanetar. Me raketat e saj Falcon 9 dhe anijen kozmike Crew Dragon, SpaceX ka realizuar fluturime me ekuipazh në hapësirë dhe ka bërë lidhje me Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës (ISS). Anija Crew Dragon është projektuar për të qenë e automatizuar dhe e lehtë për përdorim nga civilët pa pasur nevojë për trajnime të thella.

Por sfidat më të mëdha që përballen këto kompani janë ato që lidhen me udhëtimet ndërplanetare, sidomos në Mars. Mars është objektivi kryesor për Musk dhe SpaceX, i cili ka theksuar shpesh se qëllimi i tij është të bëjë jetën njerëzore shumëplanetare, duke e kolonizuar Marsin. “Historia do të dyfishohet në dy drejtime. Një rrugë është që ne të qëndrojmë në Tokë përgjithmonë dhe më pas do të ketë një ngjarje eventuale zhdukjeje. Alternativa është të bëhemi një qytetërim hapësinor dhe një specie me shumë planetë,” ka thënë Musk.

Turizmi Hapësinor në Të Ardhmen: Teknologji dhe Etikë

Kur bëhet fjalë për të bërë turizmin hapësinor më të aksesueshëm për masat, teknologjia është thelbësore. Dhe falë të dy presidentit Trump dhe ndihmësi të tij Elon Musk që po përpiqen të përshpejtojnë zhvillimin e kësaj industrie, mund të shohim përparime të shpejta në vitet që vijnë. Sipas Dr. Annette Toivonen, një ekspert i turizmit hapësinor nga Universiteti i Shkencave të Aplikuara Haaga-Helia, “Ka një qëndrim të ri mbështetës për zhvillimet që vijnë nga Amerika. Kjo do të sjellë me vete gjëra të mira dhe të këqija.” Teknologjia, thotë ajo, do të evoluojë me shpejtësi, por ka edhe pyetje të mëdha që duhet të adresohen, si etika dhe ndikimi mjedisor i këtyre udhëtimeve.

Nëse turizmi hapësinor do të bëhet më i përhapur dhe më i arritshëm për një numër më të madh njerëzish, do të varet nga përparimet teknologjike dhe zhvillimi i sistemeve që mund të bëjnë udhëtimet më të lira dhe më të qëndrueshme. Megjithatë, Dr. Toivonen thekson se një eksperiencë e tillë mund të ketë ndikime pozitive në perceptimin e mjedisit nga pasagjerët e pasur që udhëtojnë në hapësirë. Ata mund të shohin për së afërmi fragjilitetin e planetit tonë dhe ndikimet e ndotjes, duke ndryshuar përfundimisht mënyrën se si ata mendojnë për mjedisin.

Fluturimi në Mars: Akoma Një Mision i Largët?

Pavarësisht entuziazmit, shumë ekspertë janë të mendimit se fluturimi me njerëz në Mars është ende një mision i largët. Dr. Toivonen e cilëson këtë si një “mision të pamundur” për momentin, duke shtuar se teknologjia e nevojshme nuk është ende në dispozicion dhe kostoja e një misioni të tillë është shumë e lartë. Për krahasim, misioni i parë amerikan në Hënë, në vitin 1969, kushtoi 25.8 miliardë dollarë (të barabartë me rreth 320 miliardë dollarë sot). Ky është një tregues i madh se përpjekjet për të dërguar njerëz në Mars do të përballen me pengesa të shumta.

Për më tepër, sfidat teknologjike si rrezatimi kozmik dhe mungesa e infrastrukturës për mbështetje të udhëtimeve afatgjata mbeten shqetësime të mëdha. Sidoqoftë, disa kompani si Lockheed Martin kanë zhvilluar projekte për të dërguar njerëz në Mars. Një projekt i tillë është Mars Base Camp, një vizion për një stacion hapsinor në orbitën e Marsit që mund të përdoret për eksperimentime shkencore dhe eksplorimin e planetit deri në vitin 2030.

Turizmi Hapësinor në Mars: Realitet Apo Një Iluzion?

Aktualisht, turizmi hapësinor është i rezervuar për individët më të pasur, por përparimet në teknologji mund të bëjnë që ky sektor të bëhet më i arritshëm për shumë më tepër njerëz. Virgin Galactic aktualisht ofron fluturime për 250,000 deri në 500,000 dollarë për person, ndërsa SpaceX mbajti të fshehura çmimet për fluturimet e saj më të avancuara.

Megjithatë, një sfidë tjetër që mund të bëjë të vështirë turizmin hapësinor në Mars është koha e gjatë që duhet të kalojnë udhëtarët në Mars. Hulumtimet sugjerojnë se një udhëtim i tillë mund të zgjasë më shumë se 2.5 vjet, dhe kush është i gatshëm të kalojë kaq shumë kohë jashtë Tokës?

Për momentin, turizmi hapësinor mund të mbetet një pasuri e individëve me pasuri neto të lartë, por zhvillimet e ardhshme mund të sjellin mundësi më të gjera për të gjithë./alsatm/ KultPlus.com