Kisha e San Gioacchino në Romë është plot me afreske, mozaikë dhe dritare të ndërlikuara prej xhami me njolla, por ndoshta kryeveprat e saj të vërteta janë vizatimet e mureve me qymyr të fshehura në papafingo, transmeton KultPlus.

Vizatimet u bënë nga një prej 35 burrave – duke përfshirë hebrenj, të krishterë antifashistë dhe dezertorë ushtarakë – të cilët ishin fshehur në papafingo gjatë pushtimit nazist të Romës në Luftën e Dytë Botërore, disa për gjashtë muaj.

At Ezio Marcelli i zbuloi vizatimet në vitin 1984, 40 vjet pasi ushtarët aleatë çliruan Romën nga pushtuesit nazistë në qershor 1944. Ai kujtoi se kishte dëgjuar nga një prift më i vjetër se njerëzit ishin fshehur në kishë gjatë luftës dhe filloi të kërkonte në arkivat e famullisë për të dhëna .

“Kam arritur të gjej këtë vend të fshehtë. Ne bëmë këtë zbulim të jashtëzakonshëm,” tha ai. “Isha shumë emocionuese”.

“Kuptimi i asaj që ndodhi këtu, i njerëzve të përndjekur, të gjuajtur për t’u dënuar me vdekje, ka ende një rëndësi të vërtetë sot”, tha Marcelli.

Pavarësisht 90 viteve të tij, Marcelli ngjit pa frikë shkallët e jashtme spirale që të çojnë në papafingo.

“Ne duhet të jemi gjithmonë vigjilentë dhe të kujdesshëm në mënyrë që askush të mos mund të bëjë më veprime të tilla të liga,” tha ai, duke i çuar vizitorët përmes një kalimi sekret që dikur ishte ndërtuar për të fshehur njerëzit brenda nga bastisjet e mundshme naziste./ KultPlus.com