Shkëndija e fundit e gjeniut ndodhi midis Berneval-sur-Mer, Normandisë dhe Napolit. Me pseudonimin letrar, Sebastian Melmoth (vagabondi Melmoth është një nga prototipet e romanit gotik me autor xhaxhanë, Charles Robert Maturin), u përpoq të gjejë një botues.

“Ballada e burgut të Reading”, me atë varg që përmledh të gjithë ekzistencën e autorit të saj, Oscar Wilde – “Çdo njeri vret atë që dashuron”, u botua në vitin 1898 nga Leonard Smithers, i vetmi që ende pranonte pemën e dandy-t Oscar. Por, me një marrëveshje: të botonte poemën, pa emrin e poetit.

Në atë kohë, të jetë i saktë, Wilde është duke qëndruar në Paris, një shul ishte mbi të gjitha, shkrimtari më e madhe dhe skandaloze të kohës së tij u reduktua në qoshet një portret i Dorian Gray çfarëdo, jo veset, torturuar harresë. Vetëm krahasoni disa fotografi.

I shkëlqyer i pashëm nga sytë që shtang, flokët e egër, shkop dhe pallto me mëngë lesh, cinik “arbitri i elegancës”, përjetësuar në 1882 nga Napoleon Sarony, pesëmbëdhjetë vjet më vonë, në Sheshin e Shën Pjetrit, është një i vjetër pa dhëmbë, pa dhëmbë, një viper patetik.

Lëshuar nga Goal Leximit në 1897, fama Wilde sessomane një njeri pervers jashtë kohës lulëzon mbetur në çdo cep të Evropës: Londinezët Jezuitëve që kërkon freskim për të shlyer mëkatet e kaluara (pas të gjitha, De gjëmues letër-pamflet Profundis kishte shkruar: “vendi i Krishtit është me të vërtetë në mesin e poetëve … gjithë jetës së tij është poezia më e bukur”) hedhin atë jashtë, kreditorët kërkojnë atë, pasioni i dashurisë torturon atë.

Në Francë, i Adhuruari, i imitoi, toka e mësues feje e tij letrare, Balzac dhe Huysmans nuk mund të qëndrojë, atëherë, fërkim botën, ik në Napoli, së bashku me absolute të dashur, Zoti Alfred Douglas, ‘Bosie’, kështu ai bëhet një burg, i akuzuar për “praktika të paligjshme” dhe me një falimentim në shpinë.

Në atë kohë, për të qenë të saktë, Wilde ndodhej në Paris, gjithçka kish marrë fund, shkrimtari më i madh dhe skandaloz i kohës së tij, ishte reduktuar në një portret të një Dorian Grei çfarëdo, pa vese, i torturuar në harresë. Mjafton të krahasosh disa fotografi.

Dandy magjepsës me sytë që të shtangin, flokët e parregullt, shkopin dhe pallton me mëngë peliçeje, arbitri cinik i elegancës, i përjetësuar në vitin 1882 nga Napoleon Sarony, pesëmbëdhjetë vjet më vonë, në sheshin San Pietro, është një plak i fryrë, pa dhëmbë, i zgjebosur, një nepërkë patetike.

Pasi doli nga Burgu Reading në vitin 1897, fama e Wilde si një seksoman sodomist jashtë kohe është përhapur kudo në Evropë. Jezuitët londinezë tek të cilët këkron strehim për të larë mëkatet e të kaluarës – (në fund të fundit tek letra-pamflet De Profundis kishte shkruajtur: “vendi i Krishtit është mes poetëve… e gjithë jeta e tij ishte një poezi e mrekullueshme”) – e dëbojnë, huadhënësit e kërkojnë, pasioni i dashurisë e mundon.

Në Francën e adhuruar, toka e udhëheqësve të tij shpirtërorë, Balzak dhe Huisman nuk mund të qëndrojë. Kështu merr udhën për në Napoli, bashkë me dashnorin absolut, Lordin Alfred Dagllas, “Bosie”, për të cilin bëri burg, i akuzuar për “praktika të paligjshme”.

Por era është kundër. Napoli i kthen shpinën dandy-t. Por “Bosie” dhe Wilde nuk ka më as një shtrat ku të qëndrojnë. Në Capri, në fund të tetorit, u dëbuan nga hoteli kur disa bashkatdhetarë, me të parë shkrimtarin në sallën e ngrënies, u ngritën të neveritur dhe kërcënuan se do të largoheshin.

Pastaj mendoi bashkëshortja, Konstancë Lloid, me të cilën ishte martuar më shumë për zakon se sa prej dashurisë në 1884, që t’ia bënte jetën të pamundur. Sipas kontratës së përgatitur me avokatët, bashkëshortja i jep një çek prej 150 stërlina në vit, por me kushtin që të qëndrojë larg saj, larg dy fëmijëve të tyre dhe larg nga “Bosie”.

Wilde është i lumtur që të mos e shohë më të shoqen, dorëzohet para kushtit për fëmijët, por nuk ia del të ndërpresë marrëdhëniet me Bosien. Kur e shoqja i mbyll rubinetin financiar, duke bindur prindërit e Lordit Alfred që të bëjnë të njëjtën gjë, historia e dashurisë merr fund. Eshtë viti 1898.

Në dy vitet e fundit, me një dëshirë pothuaj sadiste, Wilde bën gjithçka për të vrarë imazhin që ka krijuar me aq shumë kujdes: “pinte shumë, kish mbetur pa para, kalonte ditët duke studiuar dredhi për të vjedhur para”. Një ditë, me elegancën e tij të pagabueshme, shkrimtari që dikur shkruajti se “asnjë krim nuk është vulgar, po çdo vulgaritet është një krim”, ndali një zonjë dhe i tha: “Më falni, zonjë, unë jam Oscar Wilde, dhe po ju grabis”… /bota.al KultPlus.com