“Krim dhe ndëshkim” është një nga romanet më të njohura të letërsisë botërore dhe sigurisht një nga arritjet më të mëdha të shkrimtarit rus Fjodor Dostojevski.

Në romanin e vitit 1866, një student i quajtur Raskolnikov, pasi kryen një vrasje, vuan pasojat e këtij krimi në nivel emocional, psikologjik dhe shpirtëror. I cilësuar si një nga veprat më me ndikim të të gjitha kohërave, në “Krim dhe ndëshkim” Dostojevski solli një nga punët më të thelluara psikologjike në letërsi.

1. ”Krim dhe ndëshkim” fillimisht ishte shkruar në vetën e parë

Dostojevski donte që libri të ishte një lloj rrëfimi, për këtë arsye e shkroi fillimisht në vetë të parë. Por në fund ndryshoi mendim, duke e ndërruar vetën e parë me vetën e tretë.

2. Protagonisti, Raskolnikov, nuk ishte i vetmi me probleme me paratë

Dostojevski me kohë krijoi varësi nga kumari. Borxhet e mëdha, herë pas here, e shtynin të shkruante pa normë në mënyrë që të paguhej më shumë. Pak pas botimit të “Krim dhe ndëshkim”, Dostojevski botoi një novelë të shkurtër gjysmautobiografike të titulliar “Kumarxhiu”.

3. Raskolnikov përdor një sëpatë, arma tradicionale e fshatarësisë ruse

Raskolnikov përdor një sëpatë për të kryer krimin. Sëpata, sipas shumë studiuesve, përfaqëson mjetin bazë të civilizimit rus: simbolin e punës.

4. Raskolnikov përfaqëson një kontradiktë mes moralit dhe amoralit

I aftë për heroizma dhe plot bujari, në të njëjtën kohë Raskolnikov bie pre e ideologjisë së tij. Ndërsa gjykohet për vrasje, dalin detaje se si ai kishte ndihmuar studentë me tuberkuloz. Pa dyshim një nga personazhet më të ndërlikuar në letërsi.

5. Jo të gjithë ishin fansa

“Krim dhe ndëshkim”, që fillimisht u botua me pjesë në revista, mori menjëherë vëmendje. Ama jo të gjithë e pëlqyen. Në veçanti studentët radikalë mbajtën qëndrim të hapur kritik, pasi sipas tyre libri paragjykonte.

6. Më shumë se 25 filma janë xhiruar bazuar në këtë libër

I pari ishte në vitin 1923, një film pa zë i drejtuar nga regjisori gjerman Robert Wiene. Që atëherë janë realizuar më shumë se 25 prodhime në vende të ndryshme të botës.

7. Asnjë prej tyre nuk ishte nga Alfred Hitchcock

Një nga regjisorët më të mirë në botë të filmit horror-psikologjik nuk punoi kurrë me romanin, por jo sepse nuk mendonte se ishte në lartësinë e talentit të tij.

I pyetur pse nuk kishte bërë kurrë një realizim filmik të “Krim dhe ndëshkim”, Hitchcock u përgjigj: “Në romanin e Dostojevskit ka kaq shumë fjalë dhe secila prej tyre ka një funksion. T’i zëvendësosh ato me gjuhën e kinemasë do të duhej të bëhej një film 6-10 orë. Në të kundërt nuk do të ishte një punë e mirë.”