Ekziston një kopje shumë e rrallë e romanit “Du côté de chez Swann” (”Kur dashuronte Suani – shën. i përkth.) që shtëpia e ankandeve ”Sotheby’s” do të nxjerrë të hënën në shitje.

Së bashku me këtë thesar për bibliografët, ajo do të nxjerrë në shitje edhe disa letra të Marcel Proustit, në të cilat shkrimtari shfaqet si atasheu më i mirë i shtypit për veten.
Libri, i vlerësuar rreth deri në 600 000 euro, është një prej pesë kopjeve origjinal të romanit “Du côté de chez Swann”, të cilin disa e konsiderojnë si volumin më të bukur në botë.

Tri kopje të këtyre librave të rrallë dhe të çmuar i posedojnë pronarë privatë dhe një i katërt ka humbur gjatë Luftës së Dytë Botërore pa u rishfaqur kurrë.
Libri, i nxjerrë në shitje nga shtëpia e ankandeve “Sotheby’s” nuk ishte rishfaqur për publikun që prej vitit 1942, me rastin e një shitjeje në ankand tek “Drouot”.

Ai u ofrua fillimisht nga Marcel Proust për Louis Brun, një prej zyrtarëve të shtëpisë së ankandeve “Grasset”, në mirënjohje të mbështetjes së tij, ashtu si kujton shkrimtari në dedikimin e tij.
Bibliografi i madh, Louis Brun ka shtuar edhe kopje e tij të dorëshkrimeve të Marcel Proust, që i ka lidhur në fund të volumit.

Këto dokumente, tetë në total, zbulojnë një Marcel Proust të paparashikueshëm.

Për të mbrojtur librin e tij, shkrimtari propozonte për miqtë e tij të shtypit parizian të publikonin në gazetat e tyre respektive kritikat rreth romanit të tij.
“Të gjitha mënyrat janë të mira për shkrimtarin. Ai u propozonte para’ gazetarëve dhe i shkruante vetë artikujt që dëshironte t’i shikonte të publikuara”, shprehet Brun.
“Në të njëjtën kohë romancieri kujdesej që të mos zbulohej. Artikujt që ai shkruante duhej të mbeteshin anonimë”, nënvizon Brun.
Ai i kërkonte Louis Brun dërgimin çdo ditë të një versioni daktilografik të shkrimeve të tij, që askush të mos mundej ta njihte shkrimin e tij.
Kur ai flet për librin e tij, Prust shkruan që romani “Du côté de chez Swann” është një vepër e vogël.
Ai flet për veten në vetën e tretë. “Ajo që Prust shikon, ndjen është plotësisht origjinale”…
Kjo vepër e panënshkruar do të publikohej në faqen e parë të “Journal des Débats” në prill 1914.
Kjo do t’i kushtonte shkrimtarit 660 franga në atë kohë, rreth 2 000 euro.
Një përmbledhje, e publikuar në të përditshmen franceze “Le Figaro”, më 18 aprill 1914 do të vlerësohej 300 franga (1 000 euro) për shkrimtarin.

Në një letër për Brunin, Proust ankohej se gazeta i kishte fshirë mbiemrin “éminent” (i shquar) me anë të të cilit dallohej.
Romani “Du côté de chez Swann (1913) u refuzua nga shumë shtëpi botuese të rëndësishme.
Prusti pranoi që të paguante vetë koston e publikimit. Kur u publikua, u reklamua si pjesa e parë e një romani me tre vëllime.
Ishte koha kur Marcel Proust bënte atasheun e shtypit për veten./ Nga Alain Jean-Robert /ec/ a.jor./ KultPlus.com