Vdekja e nobelistit peruan, Mario Vargas Llosa shënoi fundin e një epoke, atë të brezit të artë të letërsisë latino-amerikane, përfaqësuesi i fundit i madh i së cilës ai ishte.

I lindur në një familje peruane të shtresës së mesme, Mario Vargas Llosa ishte një nga protagonistët e mëdhenj të bumit letrar të Amerikës Latine të viteve 1960 dhe 1970, së bashku me kolumbianin Gabriel Garcia Marquez dhe argjentinasin Julio Cortazar.

“Me pikëllim të thellë ju njoftojmë se babai ynë Mario Vargas Llosa ndërroi jetë sot në Lima, i rrethuar nga familja dhe në paqe”, njoftoi djali i tij Alvaro në një mesazh në X, të firmosur edhe nga vëllai i tij Gonzalo dhe motra e tij Morgana.

Qeveria peruane ka shpallur 14 prillin ditë zie kombëtare dhe ka njoftuar se flamujt në ndërtesat publike do të jenë në gjysmështizë.

Familja nuk specifikoi shkakun e vdekjes së tij, por shëndeti i shkrimtarit ishte i brishtë që nga kthimi i tij në Lima në vitin 2024, pas largimit nga Madridi.

Prej disa muajsh ai jetonte i izoluar nga jeta publike.

“Vdekja e tij do të trishtojë familjen, miqtë dhe lexuesit e tij anembanë botës, por shpresojmë se ata do të gjejnë ngushëllim, si ne, në faktin se ai pati një jetë të gjatë, të larmishme dhe të frytshme”, shtuan fëmijët e tij.

Jashtë shtëpisë së shkrimtarit me pamje nga oqeani Paqësor në lagjen boheme të Barrancos, një grup i vogël njerëzish u mblodhën në heshtje në lajmin e vdekjes së tij, duke mbajtur kopje të veprave të tij.

“Ai ishte një referencë shumë e rëndësishme për mua, ai tha se letërsia i kishte shpëtuar jetën”, tha një Gustavo Ruiz dukshëm i prekur, një filozof që erdhi për t’i bërë nderimet e fundit shkrimtarit para shtëpisë së tij.

“Asnjë ceremoni publike nuk do të bëhet”, njoftoi familja e shkrimtarit, e cila bëri me dije se eshtrat e tij do të digjen.

Mjeshtër i mjeshtrave

Në një mesazh të publikuar në X, presidentja peruane Dina Boluarte shpreh keqardhje për vdekjen e shkrimtarit.

“Gjenia e tij intelektuale dhe vepra e madhe e tij do të mbeten një trashëgimi e qëndrueshme për brezat e ardhshëm”, tha ajo.

Presidenti i Guatemalës Bernardo Arévalo e quajti shkrimtarin “një kronist i madh i Amerikës hispanike dhe një interpretues perceptues i rrugëve dhe fateve të saj”.

Ish-presidenti kolumbian Alvaro Uribe e quajti atë “mjeshtri i mjeshtrave”, ndërsa zëvendëssekretari i Shtetit i SHBA-së Christopher Landau tha se “temat dhe interesat e tij ishin të përjetshme dhe universale”.

“Letërsia në gjuhën spanjolle i jep lamtumirën Mario Vargas Llosa-s, mjeshtër universal i fjalës”, tha kryeministri spanjoll Pedro Sanchez në X.

Shkrimtari peruan Alfredo Bryce Echenique, autor i “Një botë për Julius” dhe mik i Mario Vargas Llosa, tha në radion RPP se vdekja e tij ishte “një zi për Perunë, sepse askush nuk na ka përfaqësuar aq shumë në botë sa ai, me punën e tij në përgjithësi, këmbënguljen, pastërtinë dhe pafundësinë e tij”.

I lindur në Arequipa më 28 mars 1936, Mario Vargas Llosa i kaloi muajt e tij të fundit i rrethuar nga familja e tij, larg ngjarjeve publike.

Që prej muajit tetor, ai ishte shfaqur në disa foto të publikuara nga djali i tij Alvaro në rrjetet sociale, duke e shfaqur atë në vende emblematike të kryeqytetit që e kishin frymëzuar të shkruante disa nga veprat e tij më domethënëse.

Shëndeti i Vargas Llosa u përkeqësua ndjeshëm nga viti 2023 e në vazhdim, pasi ai u shtrua në spital për Covid-19 ndërsa jetonte në Spanjë, shteti nga i cili kishte marrë shtetësinë në vitin 1993.

I admiruar për përshkrimin e realiteteve shoqërore, autori i kryeveprave si “Qyteti dhe qentë” dhe “Biseda në katedrale” u kritikua gjithashtu nga qarqet intelektuale të Amerikës së Jugut për pozicionet e tij konservatore.

I përkthyer në rreth 30 gjuhë, ky autor frankofil, i cili jetoi për disa vite në Paris, ishte shkrimtari i parë i huaj që hyri në koleksionin prestigjioz ”Pléiade” gjatë jetës së tij në vitin 2016.

Ai u zgjodh anëtar i Akademisë Franceze në vitin 2021./ atsh/ KultPlus.com