Nga: Arshi Pipa

Poezitë e mbledhura në këtë vëllim u morën nga nji fletore jo ma e madhe se nji kuti shkrepësesh, me përmasa 45mm, 33mm dhe 20 mm. Kjo fletore me titullin “Lyrika të zgjedhuna” iu la amanet shokut të rinisë, Ruzhdi Çoba, në shtator të vjetit 1957, disa orë para se t’arratisesha në Jugosllavi. Ruzhdiu – dhe familja e tij mbasi aj u burgos – e ruejtën këtë fletore gjatë plot nji breznie njerëzish, tue ma dorëzue në korrik të 1992-së, kur vizitova Shkodrën, qytetin ku linda dhe u rrita. Shkronjat me laps plumbi janë ruejtë mjaft mirë.

Fletorja në fjalë përmban edhe nji parathënie, “Mbi përkthimet poetike”. Mendojsha atëherë, si mendoj edhe sot, se përkthimi i vargjeve në prozë asht punë bjerrafate, tue qenë se struktura e poezis dallohet prej asaj së prozës ashtu si nji tempull artistik dallohet prej nji banese së rëndomtë. Struktura e poezisë qëndron te theksimi i rregullshëm i disa rrokjeve në vargun poetik dhe në radhitjen e vargjevet në strofa. Ndërtohet kështu nji strukturë rythmike që ash fort e ndryshme prej strukturës diskurseve të prozës (diskurseve në vështrimin litarel të fjalës: discursus, rendje tutje e tëhu), baza e së cilës asht të folurit e zakonshëm. Rythmi asht shpirti i poezisë, pa të cilin poezia cvetnohet tue humbë natyrën e vet…
Me ndryshime minimale të përcaktueme prej natyrës së metrikës shqipe, përkthimet e ktij vëllimi respektojnë strukturën rythmike t’origjinalit.

Auktori asht rrekë me respektue edhe rimën, por jo pa lëshime. Përshembull, në strukturën e tingëllimit asht ndjekë trajta angleze e rimës së reduktuese; vargu aleksandrin frëng asht dhanë me shtatëshe të dyzueme; dhe ndonjiherë në vend të rimës asht përdorë asonanca.
Lexuesi të ketë parasysh se zgjedhja e poezive asht subjektive në masë të fortë; poezitë në fjalë janë caqe, gur kufini, n’edukimin poetik t’auktorit. Kriteri i rreshtimit të poezive asht gjeokronologjik. Aj nisë me humanizmin italian (Dante, Petrarca) dhe sosë me aventurën revolucionare të shekullit XIX të përfaqsueme nga treshi freng Baudelaire, Verlaine, Rimbaud. Përkthimet janë ba në dy gjuhët letrare shqipe: në gegënishten tradicionale të themelueme nga Bogdani dhe toskënishten e reformuese të Konicës. Tekstet origjinale janë në pesë gjuhë: italisht, anglisht, rumanisht, dhe frëngjisht (mungon teksti rusisht, alfabeti i të cilit asht cirilik). /KultPlus.com