I mbizmadhuar? Covidiot? Me një numër të madh fjalësh të reja të frymëzuara nga Covid-19, gjermanishtja në mënyrë kreative pasqyron zhvillimet e vitit të kaluar.

Shtrëngica e koronavirusit jo vetëm që nuk i ka kthyer tërësisht përmbys jetët tona, por i ka shtuar gjuhës gjermane si asnjë ngjarje tjetër më parë.

Gjatë vitit të kaluar, gjermanët ishin “zoom”-uar së tepërmi me aq shumë videokonferenca, dhe e kthyen fjalën mbyllje në një folje denglish “gelockdownt”.

Më tutje ata zbatuan dashurinë e tyre për shkurtesa për të ravijëzuar një sërë rekomandimesh për të shmangur shpërhapjen e virusit. Ajo që filloi si rregullat “AHA” u zgjerua në “AHACL” – ku A qëndron për “Abstand” (distancim), H për “Hygiene”, A për “Alltagsmaske” (maskë fytyre), C për “Corona-Warn-App” (aplikacioni gjerman për gjurmim të virusit) dhe L për “Lüften” (ajrosje).

Instituti Leibniz për Gjuhën Gjermane (IDS), me qendër në Mannheim, ka stivuar më shumë se 1 mijë fjalë të reja, që të gjitha të lidhura me pandeminë. Për secilën fjalë, instituti citon edhe një artikull gazete ku është përdorur. Pavarësisht nëse janë përvetësuar fillimisht prej popullatës apo u popullarizuan përmes diskutimeve politike, fjala pasqyron atë se si vendet gjermanishtfolëse u ballafaquan me pandeminë gjatë vitit që shkoi.

Një prej rrengjeve të gjuhës gjermane është të gërshetojë fjalë ekzistuese duke iu dhënë atyre kuptim të ri, që mundëson të pasqyrohen në mënyrë kreative qasjet e ndryshme kundrejt zhvillimeve në lidhje me virusin, me “Klopapierhamster” (brejtës të letrave të tualetit) dhe “Covidiots” që shfaqej në ballina për ato sjellje vetjake në prag të valës së parë.

“Gesichtskondom” (kondom fytyre) dhe “Schnutenpulli” (turi i xhupit) u duken si mënyra humoreske për të përshkruar maskën e fytyrës.

Disa nga këto fjalë të ndërthurura janë që të gjitha të huazuara nga anglishtja, të tilla si “Social-Distancing-Shaming”, që ka të bëjë me njerëzit që qortojnë të tjerët pse nuk mbajnë distancë sigurie në një hapësirë publike, ose “Superspreader-Events”, një dukuri që u pikas anembanë botës, në të cilat tubime të caktuara çuan në një numër të lartë infektimesh./koha/ KultPlus.com