Në hapje të Panairit të librit në Frankfurt, Emmanuel Macron dhe Angela Merkel premtuan se do të nxisin këmbimet kulturore dhe unitetin evropian.

“Sa më e varfër do të ishte Gjermania pa ndikimin e kulturës franceze, dhe sa më e varfër do të ishte Franca pa gjermanët?” Kancelarja gjermane, Angela Merkel e shtroi këtë pyetje në hapje të Panairit të Librit në Frankfurt, të martën në mbrëmje.

Ajo u bëri jehonë fjalëve të folura nga Presidenti francez Emmanuel Macron më herët në mbrëmje, që tha se “identiteti i gjuhës jeton përmes konfrontimit me gjuhë të tjera”. Franca është këtë vit e ftuara e nderit në Panairin e Librit të Frankfurtit, në panairin më të madh të librit në botë. Kjo është hera e dytë për Francën. 28 vjet më parë, kur Franca luajti një rol të rëndësishëm në panair, Evropa qe modeste dhe e ndarë, Muri i Berlinit ende nuk qe rrëzuar. Këtë e kujtoi Kancelarja Merkel kur me goditjen e çekanit e hapi Panairin.

Merkeli theksoi më tej rëndësinë bashkëpunimit gjermano-francez për Evropën, duke theksuar solidaritetin dhe miqësinë midis të dyja vendeve, që forcohet dhe përmes letërsisë. “Autorët mund të jenë krijues idesh dhe ndërtues urash”, tha ajo.

Kancelarja gjermane përmendi më tej “shkëmbimin kulturor” tradicional midis Gjermanisë dhe Francës, duke përmendur Hugenotët që erdhën në Berlin dhe faktin që poeti gjerman, Heinrich Heine jetonte më të shumtën e kohës në Paris.

Librat si armë

Në fjalën e tij, Presidenti francez Emmanuel Macron kundërshtoi populizmin në rritje dhe nacionalizmin në Evropë. Macroni foli për fuqinë bashkuese të letërsisë. “Ne luftojmë për librat tanë dhe për kulturën”, tha ai. “Pa kulturë, nuk ka Evropë. Librat janë arma më e mirë”, shtoi ai. “Asgjë nuk është më efektive se sa libri. Është gjëja më e vlefshme që kemi në botë.”

Presidenti francez me njohuri filozofike hoqi një hark të gjerë në histori, pas deri te Johann Wolfgang von Goethe dhe përkthyesi i tij tepër i ri francez, dhe theksoi miqësinë midis fqinjëve Gjermani dhe Francë. “Gjuha bëhet më e fortë, kur pranon botë përfytyrimi nga kultura të tjera”, tha ai në fjalën e tij prej gjysmë ore.

Duke theksuar rëndësinë e fjalës së shtypur, Macroni dhe Merkeli shtypën faqen e parë të Deklaratës Universale të të Drejtave të Njeriut me një shtypshkronjë replikë të Gutenbergut, që u shpik rreth 600 vjet më parë në Mainz, pranë Frankfurtit. Kancelarja gjermane tha se na “nevojiten impulset intelektuale dhe krijuese që vijnë nga letërsia në të gjitha situatat”. “Një libër na fton të ëndërrojmë dhe na zgjeron horizontin.”

Merkeli e falenderoi Macronin, që në veprimet e para të tij pas marrjes së mandatit ai rihapi sërish në Francë gjimnazet bilinguale. Edhe kancelarja Merkel e hodhi vështrimin pas në histori dhe kujtoi Konrad Adenauerin, ish-kancelarin gjerman, i cili e quajti solidaritetin dhe miqësinë midis Gjermanisë dhe Francës si parakusht për një Evropë në paqe.

Macroni tha se të rinjtë duhet të jenë të lirë që të qarkullojnë midis vendeve dhe gjuhëve, se duhet të ekzistojnë universitete evropiane, të cilat të përpiqen të riafirmojnë Evropën mbi bazën e gjuhëve të ndryshme.

Për temën e unitetit evropian, të kërcënuar nga Brexit-i dhe forcimi partive euroskeptike të djathta si Alternativa për Gjermaninë, Merkeli e mbylli fjalën e hapjes të panairit me fjalët: “Çdo autor i panairit kontribuon për ta bërë Evropën më të fortë.”/DW