26 Gusht, 2022 - 12:00 pm
Përkujtohet sot me rastin e 59-vjetorit të vdekjes gjuhëtari austriak dhe albanologu, Maximilian Lamberc (1882 – 1963).
Lamberci ishte mbledhës i folkloristikës, i mitologjisë, i të drejtës zakonore, i morfologjisë dhe i letërsisë shqipe. Ai ishte i vetmi anëtar i huaj i Komisisë Letrare Shqipe dhe ra në kontakt me gjuhën dhe kulturën tonë, duke marrë përsipër të ishte pjesë e gazetës “Posta e Shypnisë”, themeluar nga Gjergj Fishta.
Maksimilian Lamberci ishte një nga mbledhësit me baza shkencore të kulturës dhe të folklorit shqiptar, kryesisht të veriut të vendit.
I rikthyer në Shqipëri, me fillimin e Luftës së Parë Botërore do të jepte ndihmesën e tij për krijimin e rrjetit arsimor shqiptar, nën petkun e ushtarakut.
Në studimet e tij ka lënë një pasuri monumentale mbi kulturën shqiptare, e cila është shpërfaqur në veprat, si: vëllimi i “Këngëve Popullore Lirike dhe Epike Historike”, veprën mbi eposin e shqiptarëve, mbi përrallat e shqiptarëve, mbi arbëreshët e shumë studime të tjera të servirura në formë korrespondence me studiues të kohës dhe ne ditarin i tij.
Qe gjithashtu kreu i Institutit të gjuhëve indo-evropiane në Austri, ku gjuha dhe kultura shqiptare morën një vëmendje të madhe në optikën e studiuesve të rinj.
Publikimi i tij i parë në fushën e studimeve shqipe ishte një libër gjuhe dhe leximi shqip, më 1913; pastaj shkoi në Italinë e Jugut për të shqyrtuar të folmet shqip atje; në veçanti iu kushtua dialektit verior arbëresh në Abruzzo dhe Molise, sidomos dialektit në Badhesas (Villa Badessa).
Mbajti kursin e gjuhës shqipe në Universitetin e Lajpcigut dhe hartoi një varg librash për mësimin e shqipes, një antologji të letërsisë shqiptare me përkthim gjermanisht e me një hyrje për gjuhën shqipe (1948, dy vëllime) dhe një kurs të gjuhës shqipe në tre vëllime (Fjalor shqip-gjermanisht, Antologji shqipe, Gramatikë, 1954, 1955, 1959).
Ka botuar edhe punime për sintaksën e shqipes. Ka shkruar artikuj e recensione vlerësuese për botime gjuhësore dhe letrare shqiptare. Ka përkthyer dhe botuar të plotë gjermanisht veprën e Gj. Fishtës “Lahuta e Malësisë”, si edhe dramën “Toka jonë” të K. Jakovës.
Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave sjell një foto te tij, si edhe njoftimin mortor në gjuhën gjermane.